Kuudaman muadu myöte

Transkriptio

1 K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 50 (1139) Talvikuun 19. päivy 2012 ÔÔ Karjalan kielen vuozi 2013 s. 2 ÔÔ Ennustua kielen kehityksen suundua s. 3 ÔÔ Uvvet ruutat da kalenduaru s. 3 Aleksandr Hudilainen juoksou koiruval l ahis järvie myöte. Kuudaman muadu myöte ÔÔ Kieleh harjaitandu pajoloin vuoh s. 4»»Kudaman kyläs piettih tämän talven enzimäzet koiruval l asjuoksukilvat Tamara Sidorova Sen jälles, konzu Aleksandr Hudilainen oli Kurgan-hiihtokeskuksen avajazis, kudamat piettih 16. talvikuudu Petroskoil, Karjalan piämies käi myös kaččomah Double Dream -koiruval l asjuoksukilbua. Tänävuon kilbu piettih Kuudamu-kyläs, kudai kuuluu Priäžän piirih. Kilbah yhtyi 80 hengie Ven an, Valgoven an da Pol šan eri linnoispäi. Aleksandr Hudilainen kačoi Kuudaman sportu-turistukeskuksen ruaduo, pagizi kilbuniekoinke. Enimät kilbuniekat tuldih kilbah omien koirienke. Koirua oli eri roduu: Siberin da Al askan haskiloi, norvegielazii metisoi, malamutoi da toizii. Loitospäi tulluot kilbuniekat otettih koirii kilbah niškoi Kuudaman koirupitomniekas. Tänävuon kilvan hantuzis Kuudamas piettih kaksi koiruval l asjuoksun harjoitteluu, kudamien opastajannu oli muailman koiruval l asjuoksun voittai pol šalaine Igor Trač. Kahtenkymmenen viijen kilometrin juoksus voitti karjalaine Aleksandr Stol arov. Voitos mies sai sportumal l an. Moizii harjoitteluloi Ven al piettih enzi kerdua, niilöil nuoret sportumiehet suadih uuzii neroloi. Igor Tračan sanoin mugah, Karjalan mua hyvin pädöy tämänmoizien kilvoin pidämizekse. Karjalas voi tulla hyvä sportukohtu, kus tuliet spotumiehet suajah harjoitella da kus voibi pidiä kogo Jevroupan koiruval l asjuoksukilboi. Sih niškoi pidäy vai ližiä tehniekkiä da hyvä infrastruktuuru, on varmu Igor Trač. Karjalan piämies sežo tahtoi oppie vägie koiruval l asjuoksus, lähtökohtah mies tuli motorriel, sit val l asti koirii da lähti matkah jiädynytty järvie myöte. Lapsusaijas minä mielihyväl luvin Džek Londonan kniigoi, ainos tahtoin juosta koiruval l ahis lundu myöte, saneli Aleksandr Hudilainen. Koirat, kudamat juostah val l ahis, ollah ylen mielevät, net iče tietäh kudai kohtu on varaittai da juostah siiriči, tietäh, kel on kudai kohtu val l ahis Rristikanzasgi äijy riippuu kui häi val l astau, tiedäygo koirien tabua. Nämä ei olla ainavot koiruval l asjuoksukilvat, kudamii pie täh tänä talven Karjalas. Pak kaskuun päivinny Priä žän piiris pietäh Sampo-muadu myöte -koiru val l asjuok sukilvat. Kevätkuun päivinny Kalevalan kyläs roih pietty rahvahienvälizet kilvat KALEVALA ÔÔ Ilves, oravu, jänöi uvves kalenduaras s. 4 ÔÔ Jyrrin päivy Videlen kyläs s. 5 ÔÔ Ropivo syttyy! s. 6

2 2»» tazavaldu»»uudizii Tahtojua on äijy»»segežas ruvettih ruadamah karjalan kielen kursit Mennyt suovattan, 15. talvikuudu, Segežas ruvettih ruadamah karjalan kielen kursit. Enzimäzele urokale tuli 17 hengie. Kerävymäh segežalazet ruvetah kerran nedälis lebopäivin. Opastamah Segežah kävyy petroskoilaine yliopiston karjalan kielen opastai Jevgenii Karakin. Mies opastau vienankarjalua. Kursiloin luadijoil on mieles järjestiägi livvin kielen opastundu. Hyö toivotah, ku moizii kursiloi heijän jälgeh ruvetah pidämäh toizisgi linnois da kylis. Maikki Rugo jevan stipendien suannuh Mennyt nedälil, 13. talvikuudu, Petroskois palkittih nerokkahii nuorii. Palkičendupido oli Kanzallizes muzeis da palkindoloi jagamas oli Tervehyönhoijon ministru Valentina Ulič da Kul tuuruministru Jelena Bogdanova. Joga vuottu tämän hantuzis juatah myös Juakko Rugojevan da Robert Roždestvenskoin literatuurupalkindot nerokkahile opastujile da jatko-opastujile. Juakko Rugojevan stipendii annetah karjalan, suomen da vepsän kielel kirjuttajile. Tänävuon sen sai Karjalan Tiedoakadeemien jatko-opastui, vienankarjalaine Marija Kundoz orova. Suomelastu kinuo suau tuaste kaččuo Olemmo jo harjavunnuh sih, ku joga vuottu talvikuun allus Petroskoil on suomelazen kinon nedäli. Tänävuon pahakse mieldy sidä ei olluh. Suomen konsulu Petroskois Anna-Maria Liukko uskoitti, ku tämän perindöllizen festivualin piendiä jatketah tulielgi. Sen piendyaigu vai muuttuu. Tänävuon se pietäh vuvven lopus libo jo tulien 2013 vuvven allus. Karjalan tazavallan piämies Aleksandr Hudilainen konzu kävyi Priäžäh jo sanoi rahvahale karjalan kielen vuvves. Priäžäläzet kannatettih sidä ruaduo. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua Karjalan kielen vuozi 2013»»Tulii vuozi Karjalas on sanottu Karjalan kielen vuvvekse. Käskyn sih nähte allekirjutti Karjalan tazavallan piemies Aleksandr Hudilainen.»»Kielipoliitiekku Hiloin Anni Karjalan tazavallan piämies Aleksandr Hudilainen mennyt nedälil oli Moskovas. Häi yhtyi kerähmöh, kudamas meijän muan prezidentu Vladimir Putin kiändyi Federualukerähmön puoleh. Aleksandr Hudilainen pani merkile sen, ku prezidentan paginas eräs tärgevimis dielolois oli meijän muan kanzoin kul tuuroin kogonažuon lujoittamine. Olen samua mieldy prezidentanke, meijän eloksen pohjannu pidäy olla ven alazen kul tuuran rikkahus da yhtel aigua pidäy kehittiä joga alovehen kanzallistu omaluaduvuttu. Äijän kerdua olen jo sanonuh, ku myö Karjalas rubiemmo kannattamah kandurahvahii. Hyö ollah meijän erinomažus. Meile pidäy olla ylbienny, ku meil on moine tazavaldu. Sendäh tulii 2013 vuozi rodieu Karjalas karjalan kielen da karjalazen kul tuuran vuvvekse. Se on vai suuren taibalehen algu, lujoitti Karjalan piämies Aleksandr Hudilainen. Karjalan kielen vuvven programmua on jo mietitty, ga se meijän tiedämäl vie ei ole hyväksytty. Silmänlipahtus: Opastu kandurahvahien neroloih Mennyt suovattan Kanzallizes muzeis rahvastu opastettih luadimah kuatančoi. Vägi suuri joukko opastujua kerdyigi muzeih. Oli vahnembua polvie rahvastu dai lastu. Opastajannu oli Irina Štikova. Inehmine saneli, kui enne kataittih Anuksen gubernies. Sit ozutteli, kui pidäy oigieh kataija. Sinäpiän jogahine opastui iče luadi pienet kuatančat. Hyviä mieldy jäi kaikile, ku omin käzin voidih luadie net. Hyvät čomenduksetgi niilöis roittih Uvven vuvven kuuzeh. Pidäy sanuo, ku tämä kataičendan master-kluassu muzein ruadajat piettih Perindölline talohus -projektan hantuzis. Tavan mugah suomelazen kinon festivuali pietäh Kalevala-kinoteatras.

3 »»suomelas-ugrilazet 3»»Vepsäläzet Karjalankielizet Suomes. Vienalaine Kai Paajaste (hurualpäi oigiele), raadivontoimittai Aila Lujanen, suvikarjalaine Juha Kuikka, Karjalan Heimo -lehten piätoimittai Aila-Liisa Laurila da Karjalan Kielen Seuran halličuksen paginanvedäi Arhijepiskoppu Leo. Ennustua kielen kehityksen suundua»»kylmykuun 30. päivänny ELDIA projektu ( Jevrouppalastu kielidiversitiettua kaikile ) pidi loppuseminuaran, kudamah kučuttih kaikkii projektas pagizutettuloi da muudugi kedä karjalan da estounien kielet interesuijah. Uvvet ruutat da kalenduaru»»elon nit projektu vepsäläzien kul tuuran hyväkse Vuvven 2010 rahvahan lugemizen tiedoloin mugah vepsälästy on hengie, kudamis eletäh Karjalas. Globalizatsien ololois pienembäl kanzal on jygei säilyttiä omaluaduvus, omat perindöt da käzinerot, oma kieli da kul tuuru, ga yhtelläh se tärgei ruado on ruattavu. Vuvvennu 2011 suurennu lahjannu vepsäläzile rodih projektu Tervhen tulda vepsan male, kuduah hyö suadih varua Potaninan fondaspäi. Sen projektan lopus vepsäläzil rodih uuzi multimediaresursu: kižaten nygöi voibi tiijustua vepsäläzes perehes da luadie iččes genealougine puu, kerätä pazlat, tiijustua enämbän vepsäläzien rahvahan runohuos da perindöllizis käzinerolois. Vuvvennu 2012 alovehellizen programman mugah kandurahvahien informatsii-oigevuskeskus Nevond da vepsäläzien nuorižoliitto Vepsan vezad kirjutettih projektu Elon nit. Suaduloih dengoih hyö ombelutettih kanzallizet ruutat pajojoukole Rindati da luajittih kalenduaru vuv vekse Kalenduaras suau nähtä uuttu da vahnua Prionežjan piirin kylien kuvua, iččes käil mualata piirustukset, kuavan mugah luadie vepsäläine vyöčin libo tuohitiedovuot, kirjoindua käzipaikku. Projektah on suadu varua Karjalan kanzallizen poliitiekan komitietaspäi. Anna Anhimova, Vepsan vezad liiton piälikkö Martti Penttonen Sinä piän Helsinkis oli hirvei tuučču da ičegi myöhä piäzin paikale. Yhtelläh enämbi 70 rahvastu tuli paikale, enimyölleh karjalazet. Allukse tutkijat ozutettih kyzelylöin tuloksii. Hyö työttih tuhat kyzymysankiettua suomen kielel da kolmel karjalan murdehel: livvikse, suvikarjalakse da vienakse. Kirjutan nenga sendäh ku Suomeshäi varzinkarjalaine enimyölleh tarkoittau suvivarzinkarjalastu, pohjas-varzinkarjalazii sa notah vienalazikse. Enimät vastattih suomekse, viijendes vuitti karjalakse, nämis enimät suvikarjalakse libo livvikse, harvembat vienakse. Vastavuksis igäpiramidu on muurinpäi, ga on erähii nuorisgi igäluokis. Tutkimustuloksii suau myöhembi lugie sangies anglienkielizes dokluadas, ga uskaldetah piästiä ilmah lyhyt karjalankielinegi dokluadu. Suurdu sensatsiedu tuloksis en lövvä. Vaikkaniolendan vuozikymmenien jälgeh on optimizmuagi karjalan kielen säilyndäs, ga se, tiettäväine, rippuu sit kui rahvas ottavutah elvytysruadoh. Tutkijoin bumu- Helsinkin yliopiston tutkii Reetta Toivanen. Kuvat: Martti Penttonen agois selväh suau lugie, ku karjal on suomes kodoperäine kieli hos jälgivuozissah valdivo ei ni tunnustanuh karjalan kielen olemasolendua. Sežo mainitah Jevroupan Nevvoston vähembistö- da alovehellizien kielien peruskirjan suuri merkičys sehäi käsköy Suomen valdivuo ilmoittamah, midä on ruattu vähembistökielien, karjalangi, säilyttämizekse. Tutkijoin paginan jälgeh oli pagin, kudamas kučutut karjalazet ozutettih omii kogemuksii da nägemyksii tulies aijas. Hyögi nähtih ku nygöi on ruavon aigu. Enne muudu kazvatukses, a sežo julgavolois, meedies, kaikes. Samas seminuaras sežo kačottih estounielazen vähembistön tilua Suomes. Estounienkielizii Suomes eläy enämbi kolmiekymmendy tuhattu. Sidä seminuaras moneh kerdah diivuittih, kui nägymättömät da kuulumattomat hyö ollah, hyö vai ruatah. Kontrastu ven ankielizih on jyrky, ven ankielizien oigevuksis on äijy hälyy. Heidy on enämbi, nenga viizikymmen tuhattu, a heijäin oigevuksis äijiä enämbi kirjutellah da kyzelläh valdivotazolgi. Tutkijoile jiäy ELDIAprojektas vie äijy ruaduo. Kui ellendiä kyzelyn tuloksii? Hyö sežo ollah uskaldettu luadie barometru, kudamal suas ennustua vähembistökielen kehityksen suundua, ga se ei ole ihan helpo dielo. Kalenduaras suau nähtä vepsäläzien perindöllizii syömizii.»»huomivo Hyvä karjalaine! On algavunnuh lehtien tilavus vuvven 2013 enzimäzele puoliškole. Tulua Oma Mua -lehti ičele da kehoita omahizile da dovarišoile! Myö luajimmo tädä lehtie teih niškoi. Mustakkua, gu oletto karjalazet! Ilmai teijän kannatustu da abuu lehti nikui ei voi olla. Karjalan kielen kannattamine da elospiendy on kaik kien meijän yhtehine huoli. Musta tilata myös toizii karjalankielizii lehtilöi da žur nualoi. Tilavushinnat Karjalas vuvvekse 2013 Lehten nimi (karj.) indeksu kuukse poštan kauti 196,92 142,02 113,72 271,38 297,90

4 4»» heimovellet Ilves, oravu, jänöi uvves kalenduaras Valentina Mironova On piässyh ilmah Karjalan Kielen Seuran kalenduaru vuvvekse Karjalazes kalenduaras 2013 löydyy čomua meččyelättilöin da linduloin piirrustustu. Net ollah 1800-luvul luajitut da kalenduaran luadijoin mieles ollah hyvänluaduzet da kalenduarah hyvin pädijät, ku ollah valokuvii tarkembat da selgiembät. Kalenduarua valmistajes sen luadijat vihjattih kummakas šeikku. A.J. Melas kniigas Suomen luurankoiset (Vertebrata Fennica vuvvel 1882) jogahizen elätin ezittelyn jälles kirjutettih sen nimi livvikse, saamekse da ruočikse. Kirjan lopus löydyy vie suomelazet, anukselazet (livvi), lapinkielizet (saami) da ruoččilazet nimistöluvvetelot. Muga ruattih iellehgi K.E. Kivirikon kirjan Suomen selkärankaiset eri painoksis vuodessah Voinan jälles lujoitettih endizelleh kahten virallizen kielen poliitiekkua. Karjalua ruvettih tuaste pidämäh vai suomen kielen murdehennu. Pajokursiloin opastajinnu da artistoinnu oldih (oig. hur.) Santtu Karhu Petroskoispäi, Suomespäi Timoi Munne gituaranke da Kuisma Lipponen soitonke.»»vuozipäivy Meigäläzet Ruočis»»Vallentunas Ruočinsuomelazien yhtistyksen 15-vuozipäiväkse oli luajittu illačču, kudamah kučuttih meigälästygi rahvastu Eila Pöllänen Ruočinsuomelazien kul tuuruyhtistys, kudai ruadau Ruočis Vallentunas, täytti 15 vuottu. Vuozipäivän hantuzis oli luajittu konsertu, kudamas pajattamas oli meigälästy rahvastugi. Ruoččih käydih Julija Tolmačova da Dmitrii Muhorin Priäžäspäi da Ivan Savin Petroskoispäi. Yhtistyksen rahvastu ilahutti meigäläzien tulendu, yhtistyshäi ihan allus algajen talvikuus 1997 ruadau suomelazen da karjalazen kul tuuran kehittämizekse. Silloi, konzu yhtistys oli perustettu, gostis Ruočin suomelazil oli Kantele-ansamblin naizien pajojoukko, kudamas oli kymmene hengie, da Leo Sevets. Tämä vuozipäivän pruazniekku rodih tozi hyvä, ei sille oldu tiel nigo talven tuulet, nigo tuhut. Karjalan mua on kaikis paras -pajuo hyvin tietäh Karjalas da Ruočis, karjalazet gost at Dmitrii Muhorin, Julija Tolmačova, Ivan Savin yhtes Eila Pölläzenke pajatetah sidä. Kieleh harjaitandu pajoloin vuoh»»jean Sibeliuksen roindupäivänny, 8.talvikuudu kerävyi pieni joukko Karjalan kielen seuran pertih Jovensuuh kuundelemah da luadimah karjalazii pajoloi»»muuzikku Opastajinnu da artistoinnu oldih Santtu Karhu Petroskoispäi da Suomespäi Timoi Munne gituaranke da Kuisma Lipponen soitonke. Ezmäi kuundelimmo karjalazii pajoloi diskoil. Monenmostu ritmua: perindöllizii pajoloi, val sii, tanguo, uvvembua rokkiigi. Oli vagavah luajittuu, juumorua da m.i. Äijän on karjalan kielel muuzikkua luajittu kui Suomes muga i Venal, vai enimyöleh ollah pajot kiännetty suomen libo ven an kieles. Santtu Karhu on säveldännyh karjalankielizii runoloi, tänävuon tuonilmazih lähtenyh Hannu Brelo erähii. Sit muzikantat ottavuttih ruadoh. Mondu pajuo saimmo kuulta da ičegi pajattua. Ylen leppei tun- Minun mieles aigu meni ylen vesseläh, kieli čomasti libui da uuzii sanaziigi jäi mieleh. Vie kogo ehtängi ukonke vaiku karjalakse pagizimmo. Ylen leppei tunnelmu rodih pienes tilas, pienel joukol, armahal kielel. nelmu rodih pienis tilois, pienel joukol, armahal kielel. Kerähmön eräs tarkoitus oli luadie omii pajoloi. Sih näh oli toivomus, gu kaikil olis jo kois luajittuu pajohuavustu keral. No, huavuksii ei äijiä olluh, vikse vähäzel vierastimmo. Piätimmö, rubiemmo suomelazii Rastavan pajoloi uvvessah kiändämäh karjalakse. Valličimmo pajon Joulupuu on rakennettu ezmäzekse. Duumaičimmo, sanoi šeloimmo da vaihtelimmo. Ylen jygei oli suaha sanazet syndymäh da kaunehesti soimah. Monen čuasun jälles pajatimmo kerran, vie muutimmo, pajatimmo vie toizen da kolmandengi kerran. Lopuškal jo pädi. Vai aigu rubei loppumah, sih jäi päivän sualeh. Minun mieles aigu meni ylen vesseläh, kieli čomasti libui da uuzii sanaziigi jäi mieleh. Vie kogo ehtängi ukonke vaiku karjalakse pagizimmo. Täh luaduh ylen on vessel da hyvä opastuo karjalua, tiettäväine, toivommo uuttu jatkokursua. Pirjo Sivonen, Jovensuu»»Kuuzahaine Kuuzahain on pertih tuodu. Rastavu on kynnyksil. N amuzet on riputettu kuuzahazen oksazil. Tuohusvalgiet lämmät pienet läpetetäh čomasti. Pertis lapset pikkarazet pajatetah hyvästi. Kiitämmö vai sinuu Spuassu, meijän kallis Pellastai. Tuli sinun roinduaigu. Rahvas moizen lahjan sai.

5 »»kylän elostu 5 Jyrrin päivy Videlen kyläs»»talvikuun 9. päivänny oli Talvi-Jyrgi. Kaikis pravoslavnolois kirikkölöis piettih sluužboi Pyhän Jyrrin Voittajan kunnivokse»»anuksen piiri Ol ga Kuzmina Täl pruazniekal on pitky histourii, se otti oman allun, konzu Ven an ruhtinas Jaroslav Mudrii voitti pečenegat da sen kunnivokse nosti Kijevah enzimäzen Pyhän Jyrrin kirikön. Anuksen piirin Videlen kyläs tädä pyhiä pietäh suures arvos. Paikalline kirikkögi on pyhitetty Jyrgi Voittajan nimeh. Videles Jyrrin päiviä pietäh kylän pruazniekannu. Yhtelläh enzikse tämä on kirikköpruazniekku. Roza Vasiljevna Nikolajeva sinäpiän nouzi aijombi tavallistu. Tozi karjalazel naizel pyhäpäivy da viegi nengoine suuri pruazniekku, kui Jyrrin päivy, piirualoittah ei voi olla. Omas buabas häi opastui pastamah šipainiekkua, pyöräkkyö, muarju- da ruahtopiiraidu. Täl kerdua häi pastau keitinpiiruat, ottau net keral kirikköh, gu sie sluužban jälles juvva čuajuu yhtes kaikkienke. Kirikön kellot soitetah heleväh, kučutah kaikkii pruazniekkusluužbah. Rahvastu kerävyi äijy, oli kui paikallistu eläjiä, mugai gost ua lähikylispäi. Pappi Puavil lugi Jumalan sanua kahtel kielel: ven akse da karjalakse. Enne kirikkyö ei olluh, sendäh rahvas piettih Jyrrin päiviä daigi toizii pruazniekkoi omis kodilois. Ken kui maltoi, mugagi pidi. Piiruadu pastettih ainos, mustelou Roza Nikolajeva. Nygöi meil on oma kirikkö, hyvä rodih syväimel. Paha mieli on sen periä, gu äijy rahvastu kävyy kirikköh vai pruazniekoil. Toiči argisluužbas on vai 3 5 hengie. Sydämes kirikkyö čomendau kolmekerroksine ikonostuassu. Parahal kohtal on Pyhä Jyrrin obrazu, kudai lahjoitettih suomelazet. Tämä obrazu hyö tuodih juuri Jyrrin päivänny, hyö ei ni tietty, gu meil on pruazniekku, sendäh gu heil on toine kalenduaru. Se oli hyvä vuotta-»»talvi-jyrgi tulou sillanke mattomus meile, sanelou pappi Puavil. Paiči sluužboi kirikös pietäh pyhänpäivän školua lapsile. Sen aigah muatušku Jekaterinanke lapset lugietah Bibliedy, opastutah pyhäh histourieh, valmistetah ozutelmii, kudualoi ozutetah paikallizes internuatas vahnoile da niistielöile ristikanzoile. Pyhiä Jyrgi Voittajua pietäh saldatoin, muanruadajien da žiivatoinkazvattajien abuniekannu. Yhtelläh pappi Puavilan mugah, tämä pyhä auttau kaikkii, ket kiännytäh hänen puoleh. Sinä piän hyviteltih kaikkii Jyrgilöi nimipäivänke. Kirikköh kävyjät rahvas kiitettih pappi Puavilua suures ruavos, kuduadu häi ruadau kirikön da rahvahan hyväkse. Sluužban jälles rahvas kerävyttyh pruazniekkustolan tuakse juomah čuajuu magieloin piirualoinke, kuduat pastettih iče. Myö tahtozimmo, gu elävytettäs vahnoi rahvahan pruazniekkoi. Gu, ezimerkikse, Jyrrin päivänny sluužban jälles Videles olis pruazniekkukonsertu, kuduah yhtyttäs kui paikallizet joukot, mugai vakkinazet gost at. Ei pie keksie uuzii pruaz niekkoi, pidäy säilyttiä vahnoi, sanelou pappi Puavil. Videleläzet uskotah, gu Pyhä Jyrgi vardoiččou heijän kyliä kaikes pahas. Anna iellehgi nen ga roihes. Sydämes kirikkyö čomendau kolmekerroksine ikonostuassu. Parahal kohtal on Pyhä Jyrrin obrazu, kudai lahjoitettih suomelazet.»»jyrrin Voittajan kirikkö Jyrrin kirikkö Videles on uuzi, sen rakendusruadoloi allettih vuvvennu 2004, loppiettih vuvvennu Dengua sen nostamizeh kerättih kogo mierol. Äijäl autettih biznesmiehet, kuduat ruatah suuris linnois, yhtelläh ei unohtettu omua roindukyliä. Kirikön rakendamizeh yhtyttih nuoret daigi vahnat eläjät. Hyö tahtottih, gu uuzi kirikkö ulgonävöl mustoittas endisty, kudai oli Videles vuodessah 1919 da oli hävitetty voinan aigah. Eläjät iče löyttih arhiivas endizen kirikön rakenduspluanan. Tiettäväine, pidäys, gu joga linnas da joga kyläs olis oma kirikkö. Tämä on ainavo kohtu, kus ristikanzu voi paista Jumalanke, sanou pappi Puavil. Rahvahas säilyi äijy sanondua Jyrrin päiväs. Net hyvin tiedäy Aleksandra Petrovna Tetčijeva. Hänen sanoin mugah enne Talvi-Jyrrin päiviä rahvas hierulois loppiettih kai ruavot, žiivatat salvattih tahnuoh. Heiniä da halguo varattih, gu täydys kogo talvekse. Talvi-Jyrgi tulou sillanke: kai vezistöt täkse päiväkse ollah jiäs, sidä myöte voibi jo kävellä, jiä hyvin kandau, sanelou Aleksandra Petrovna. Vuvves on kaksi Jyrgii: yksi kezän algau, toine talven, sidä vie sanotah vilukse.

6 6 Muhahtai! Huondeksel ezmäi omua ukkuo šuoritat, sit poigua, sit pienembiä poigua Iče odva»» joudoaigu kergiet šuorivuo viijes minuutas, a sen aigah lapset ukonke kačotah sinuh da sanotah: Mama, davai teriämbi, ainos hätkembi toizii šuorivut!»»midä? konzu? kus? Pyhikse da arrikse Karjalan Rahvahan Liitto piästi ilmah kormanikalenduaran vuvvekse Vuvven 2013 kalenduaran kuuloin nimet da nedälin päivät, kui mulloigi ollah kirjutettu vienakse, ku kaksi vuottu peräkkäi enne sidä net oldih kirjutettu liv vikse. Kalenduaru suau ostua Oman Muan da Vienan Karjalan toimitukses, sen hindu on 10 rubl ua pala. Kalenduaru karjalan kielel on hyvä lahju joga pruazniekakse kui lapsele, mugai ruavahale. Ližätieduo tel. 8 (8142) Alina Čuburova: Tulgua sytyttämäh Ropivuo! Ropivo syttyy! 12/ 10 20/ 12 Kanzalline muzei Leninan lagevo, Vuvven 1812 mustokseozuttelu 03/ 10 3/ Jovensuu Carelikum-keskus Choice? Valinta! Vibor -ozuttelu 26/ 11 26/ 12 Taidomuzei Karl Marksan piha, Vastavus Petroskoinke -ozuttelu 21/ Sigmund Freud -kluubu Karl Marksan prospektu, 14 Nuoren Karjalan Ropivonuorižoillačču Piäzy maksulline»»hyvittelemmö! Poštukartočkat karjalakse Tänävuon hyvitellä omii da tuttavii Uvven Vuvven da Rastavan pruaz niekanke voit karjalakse. Sikse on luajittu kaksi poštukartočkua: yksi Uvvekse Vuottu, toine Rastavakse. Mollembas kai on kirjutettu karjalakse. Ulgopuolen tekstat ei olla suuret. Selgypuolel jo on kogonaine hyvittely karjalakse, sinul tulou vai kirjuttua hyviteltävän ristikanzan nimi da täyttiä adresin kohtu. Jogahistu on painettu tuhat palua. Ostua poštukartočkat voibi Oman Muan toimitukses. ÎÎ Adressi: Oma Mua, Titovan piha, 3, pertit 102 da 109 Ližiä tieduo telefonas: , »»Siänennustus»»Löyhkettävy viesti: Muailman loppu keskustuu, täs pahuos viäritetäh Nuordu Karjalua, kudai Petroskois, 21. talvikuudu, pidäy Ropivo-illačun»»Nuori Karjala Hyvät rahvas! Vuotammo teidy Nuoren Karjalan vuozikerähmöh da sen kunnivokse luajittuh Ropivo-illaččuh. Tulgua pidämäh paginua liiton ruavos, pidämäh vesseliä: kuundelemah muuzikkua da tansimah. Programmas: Vepsäläzen Noid-joukon pajatandua; Oma pajo horan kižua, rahvahan vahnua da uuttu pajuo; Santtu Karhun da Fed a-diädän soitandua da pajatandua; Šipovnik-joukon pajatandua; Karjalankielisty rap-muuzikkua Ondreis; Čičiliušku-tyttiteatran ozutustu. Tulgua iče da kuččukkua omii da tuttavii! Mustakkua panna piäle pruaz niekkusovat, tungie näppine dengua kormanih da vie ottua keräle jäsenlippu! Illačču pietäh Zigmund Freud kluubas, Karl Marksan prospektu, 14. Se algavuu aigah. Lippu maksau 200 rubl ua, ku ostanet vai edukädeh. Illačun piendypiän pordahil sen hindu rodieu jo 250 rubl ua. Liput voibi ostua Tatjana Dembitskoil (itämerensuomelazien kielien da kul tuuran tiedokunnan viijenden vuozikursan opastujal, tel: ) da Natalja Pellizel Kielen, literatuuran da histourien instituutas (tel: ). Ližiä tieduo: ponent/content/article/ /105--ropivo-2012.html Tulgua sytyttämäh Ropivuo! Petroskoi Anus Priäžy Suojärvi Sortavala Pitkyrandu yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy 20 / / / / / / / On otettu: Hyvittelemmö Nadežda Kalmikovua, meijän Nad astu, roindupäivänke! Kaikkie hyviä Sinule! Olet čoma, ruadai nuori naine. Olgah Sinul kai hyvin, anna lapset kazvetah muaman ilokse, tervehytty Sinule da Sinun perehele. Lykkyy da ozua, vägie Sinun ruadoh, hos sidä ongi äijy sinul. Sinun muamo Anna Kuznetsova da sizär Ol ga Gokkojeva perehenke Anuksen karjalankielizel kirjuttajal Nikolai Petrovič Zaitseval terväh täydyy 75 vuottu. On ylen hyvä mieli hyvitellä händy vuozipäivänke. Harvu tämänaigaine mies nenga sydämellizesti suvaiččou da kehittäy oman kanzan kieldy, tälleh hyvin tiedäy oman rovun da kylän nygözii ennenvahnallizii tapahtumii. Hänen paginua voibi kodvan kuunelta, ga vie parembi on lugie kirjutuksii gu räkel puhtahas kaivos vetty juvva rouno. Pitkiä igiä, lujua tervehytty da vie korgei pualičču kaikenjyttysty mielenkiinnittäjiä kerdomustu da romunua tälle nerokkahale miehele! Anuksen liygiläzis Nikolai Zaitsevan tuotandon ihailijoin puoles Valentina Libertsova haldivoiččijat: Karjalan rahvahan lehti Alustettu kezäkuus 1990 Karjalan tazavallan Zakonoinhyväksyndykerähmö, Karjalan tazavallan halličus, Karjalan Rahvahan Liitto da Julguamo Periodika Piätoimittai Natalja Sinitskaja Julguamon da toimituksen adressi: Titovan piha 3, Petroskoi, Karjalan Tazavaldu ÎÎ Tel: (814-2) ÎÎ omamua@mail.ru Internet: ilmahpiästäi: ÎÎ Valdivolline Periodika-laitos ÎÎ Painettu Verso-painamos Petroskoi, Varkauksen randu-uuličču, 1a ÎÎ Kirjoile pani Ven an Federatsien kirjupainoalan komitiettu Indeksu ÎÎ Registrunoumeru ÎÎ Painettavakse on allekirjutettu ÎÎ Painandulugumiäry 700 ÎÎ Tiluandu 1176 ÎÎ Hindu 10 rubl ua Redizainu Fenomen-mediajoukko (Piiteri)

7 »»TV:n programmu talvikuudu 7 Ezmäinargi 24/ 12 Toinargi 25/ 12 Kolmaspäivy 26/ 12 Nelläspäivy 27/ 12 Piätteniččy 28/ 12 Suovattu 29/ 12 Pyhäpäivy 30/ , 01.10, Новости 09.15, Контрольная закупка Жить здорово! Понять. Простить Т/с «НЕРАВНЫЙ БРАК» Пусть говорят Т/с «ЛЮБОПЫТНАЯ ВАР- ВАРА» Вечерний Ургант Свобода и справедливость с Андреем Макаровым (18+) 01.30, Х/ф «РОЖДЕ- СТВО С НЕУДАЧНИКА- МИ» Т/с «24 ЧАСА» мелочей РЫ» 13.50, 16.45, Вести. Дежурная Т/с «ЕФРОСИНЬЯ. ТАЁЖ- НАЯ ЛЮБОВЬ» Т/с «КРОВИНУШКА» Т/с «СВАТЫ - 4» Прямой эфир Т/с «СВАТЫ - 5» Девчата Вести Х/ф «НИНДЗЯ» Канал «Евроньюс» Х/ф «ПРИНЦЕССА ЦИР- КА» Битлз. Волшебное таинственное путешествие Юбиляры года: Юрий Любимов Х/ф «КОРОЛЕВСКАЯ СВАДЬБА» Д/ф «Джотто ди Бондоне» События года. Государственная Премия России Владимир Спиваков Вспоминая Людмилу Касаткину. Линия жизни 20.55, Д/с «Сквозь кротовую нору с Морганом Фрименом. Из чего же всё это состоит?» Сати. Нескучная классика Д/ф «Красота скрытого». История нижнего платья с Ренатой Литвиновой» Рождественский концерт в Базилике Святого Франциска в Ассизи Кинескоп с Петром Шепотинником. Итоги года Д/ф «Кафедральный собор в Шартре» Л.Бетховен. Соната 15. Исполняет Валерий Афанасьев 18.00, 00.00, Новости Жить здорово! Понять. Простить Т/с «НЕРАВНЫЙ БРАК» Пусть говорят Т/с «ЛЮБОПЫТНАЯ ВАР- ВАРА» Вечерний Ургант Т/с «ЗАДИРЫ» 01.35, Х/ф «РОЖДЕ- СТВО» Т/с «24 ЧАСА» Свой взгляд РЫ» 13.50, 16.45, Вести. Дежурная Т/с «ЕФРОСИНЬЯ. ТАЁЖ- НАЯ ЛЮБОВЬ» Т/с «КРОВИНУШКА» Т/с «СВАТЫ - 4» Прямой эфир Т/с «СВАТЫ - 5» Д/ф «Сваты. Жизнь без грима: Николай Добрынин» Вести Честный детектив Х/ф «ЭЛЬФ» Х/ф «СИЛЬВА» Сати. Нескучная классика Юбиляры года: Юрий Григорович Х/ф «УДИВИТЕЛЬНЫЕ ПРИКЛЮЧЕНИЯ» События года. 200 лет Победы России в Отечественной войне 1812 года. «Бал после сражений». Концерт в БЗК Вспоминая Сергея Капицу. Линия жизни 20.55, Д/с «Сквозь кротовую нору с Морганом Фрименом. Загадка Черных дыр» Лучано Паваротти. Концерт в Гайд-парке Д/ф «Красота скрытого». История нижнего платья с Ренатой Литвиновой» Х/ф «РОЖДЕСТВО» Н.Рота. «Прогулка с Феллини» Д/ф «Дома Хорта в Брюсселе»23.00 Д/ф «Красота скрытого». История нижнего платья с Ренатой Литвиновой» Х/ф «РОЖДЕСТВО» Н.Рота. «Прогулка с Феллини» Д/ф «Дома Хорта в Брюсселе» 18.00, 00.00, Новости Жить здорово! Понять. Простить Т/с «НЕРАВНЫЙ БРАК» Пусть говорят Т/с «ЛЮБОПЫТНАЯ ВАР- ВАРА» Вечерний Ургант Т/с «БЕЛЫЙ ВОРОТНИ- ЧОК» 01.15, Х/ф «КАК ГРИНЧ УКРАЛ РОЖДЕСТВО» Х/ф «КАПИТУЛЯЦИЯ ДОРОТИ» мелочей РЫ» 13.50, 16.45, Вести. Дежурная Т/с «ЕФРОСИНЬЯ. ТАЁЖ- НАЯ ЛЮБОВЬ» Т/с «КРОВИНУШКА» Т/с «СВАТЫ - 4» Прямой эфир Т/с «СВАТЫ - 5» Д/ф «Сваты. Жизнь без грима: Федор Добронравов» Вести Х/ф «ДВЕНАДЦАТЬ СТУЛЬЕВ», 1 и 2 серии Х/ф «ПОД КРЫШАМИ МОНМАРТРА» Лучано Паваротти. Концерт в Гайд-парке Юбиляры года: Ирина Антонова Х/ф «МАЛЕНЬКИЕ РОЖДЕСТВЕНСКИЕ ТАЙНЫ», 1 и 2 серии События года. 90 лет Московской государственной академической филармонии. Юбилейный концерт в КЗЧ Вспоминая Анатолия Равиковича. Линия жизни 20.55, Д/с «Сквозь кротовую нору с Морганом Фрименом. Что внутри темноты?» Андреа Бочелли. Концерт в Центральном парке Нью-Йорка 22.40, Д/ф «Сигишоара. Место, где живет вечность» Д/ф «Красота скрытого». История нижнего платья с Ренатой Литвиновой» Х/ф «СИССИ» С.Рахманинов. Сюита для 2-х фортепиано. Исполнители: Николай Луганский и Вадим Руденко 18.00, 00.00, Новости Жить здорово! Понять. Простить Т/с «НЕРАВНЫЙ БРАК» Пусть говорят Т/с «ЛЮБОПЫТНАЯ ВАР- ВАРА» Вечерний Ургант Т/с «ГРИММ» Х/ф «ОДИН ПРЕКРАС- НЫЙ ДЕНЬ» Х/ф «МАЛЬЧИШКИ ИЗ КАЛЕНДАРЯ» Свой взгляд РЫ» 13.50, Вести. Дежурная Т/с «КРОВИНУШКА» Т/с «СВАТЫ - 4» Прямой эфир Т/с «СВАТЫ - 5» Д/ф «Сваты. Жизнь без грима: Татьяна Кравченко» Вести Х/ф «ДВЕНАДЦАТЬ СТУЛЬЕВ», 3 и 4 серии Х/ф «ДОН СЕЗАР ДЕ БА- ЗАН» Андреа Бочелли. Концерт в Центральном парке Нью-Йорка Д/ф «Спишский град. Крепость на перекрестке культур» Юбиляры года: Сигурд Шмидт Х/ф «МАЛЕНЬКИЕ РОЖДЕСТВЕНСКИЕ ТАЙНЫ», 3 и 4 серии События года. 150 лет Санкт-Петербургской консерватории им.н.а. Римского-Корсакова. Концерт выдающихся выпускников Вспоминая Марину Голуб. Линия жизни 20.55, Д/с «Сквозь кротовую нору с Морганом Фрименом. Сотворение мира» Концерт в Лондоне «Иль Диво» 22.40, Д/ф «Старый город Граца. Здесь царит такое умиротворение» Д/ф «Красота скрытого». История нижнего платья с Ренатой Литвиновой» Х/ф «СИССИ» Играет симфонический оркестр Баварского радио. Дирижер М. Янсонс 18.00, 23.50, Новости Жить здорово! Понять. Простить Жди меня Пусть говорят Клуб Веселых и Находчивых. Высшая лига. Финал Т/с «ЭЛЕМЕНТАРНО» 01.10, Х/ф «ПРИКЛЮ- ЧЕНИЯ «ПОСЕЙДОНА» Анимационный фильм «Микки: Однажды под Рождество» Мусульмане мелочей РЫ» 13.50, Вести. Дежурная Т/с «КРОВИНУШКА» Т/с «СВАТЫ - 4» Прямой эфир Т/с «СВАТЫ - 5» Д/ф «Сваты. Жизнь без грима: Олеся Железняк» Х/ф «КРАСАВЕЦ- МУЖЧИНА» Комната смеха Х/ф «ВЕСЁЛАЯ ВДОВА» Концерт в Лондоне «Иль Диво» Д/ф «Шарль Перро» Юбиляры года: Николай Дроздов Х/ф «МАЛЕНЬКИЕ РОЖДЕСТВЕНСКИЕ ТАЙНЫ», 5 и 6 серии События года. Звезды мировой сцены в Москве. Зубин Мета и Израильский филармонический оркестр. Солист Денис Мацуев Д/ф «Сантьяго-де-Куба. Крепость Эль Моро и революция» Вспоминая Эдуарда Володарского. Линия жизни 21.00, Д/ф «Рождение человечества. Битва за планету Земля» Три звезды в Берлине. Анна Нетребко, Йонас Кауфман, Эрвин Шрот Х/ф «КРОНПРИНЦ РУ- ДОЛЬФ», 1 серия Симфонические фрагменты и хоры из опер Дж.Верди Мультфильм Новости Жить здорово! Понять. Простить Две жизни Всеволода Абдулова Х/ф «НОВОГОДНИЙ ДЕ- ТЕКТИВ» Поле чудес. Новогодний выпуск Голос. Финал. Прямой эфир Вечерний Ургант Т/с «ПОСЛЕ ШКОЛЫ» Х/ф «ХОРОШИЙ ГОД» Концерт группы U2 в Лос-Анджелесе «360 градусов» Т/с «24 ЧАСА» 7.07, 7.35, 8.07, 8.35 Вести Х/ф «ЧАСТНЫЙ ДЕТЕК- ТИВ, ИЛИ ОПЕРАЦИЯ «КООПЕРАЦИЯ» 11.00, 14.00, Вести Новогодние Сваты 13.00, Т/с «СВАТЫ» Т/с «СВАТЫ - 2» Гала-концерт «Танцы со Звездами» Х/ф «ВО САДУ ЛИ, В ОГОРОДЕ» Х/ф «ПРЯНИКИ ИЗ КАРТОШКИ» Горячая десятка Х/ф «ЭТА ВЕСЕЛАЯ ПЛАНЕТА» Х/ф «ЛЕТУЧАЯ МЫШЬ» Три звезды в Берлине. Анна Нетребко, Йонас Кауфман, Эрвин Шрот Юбиляры года: Алла Осипенко 15.40, 19.30, Новости Х/ф «МАЛЕНЬКИЕ РОЖДЕСТВЕНСКИЕ ТАЙНЫ», 7 и 8 серии События года. 75 лет Государственному академическому ансамблю народного танца имени Игоря Моисеева. Галаконцерт в Большом театре Вспоминая Петра Фоменко. Творческий вечер в Доме-музее М.Н. Ермоловой 21.05, Д/ф «Рождение человечества. Битва за планету Земля» Гала-концерт Бриллиантовый юбилей королевы Елизаветы. в Букингемском дворце Х/ф «КРОНПРИНЦ РУ- ДОЛЬФ», 2 серия Мультфильм 06.00, 10.00, 12.00, Новости 06.10, 14.25, Мультфильм Х/ф «ЗА ДВУМЯ ЗАЙ- ЦАМИ» Х/ф «ОПЕРАЦИЯ «С НО- ВЫМ ГОДОМ!» Пока все дома Голос. На самой высокой ноте Голос. Финал Х/ф «БЕДНАЯ САША» Кто хочет стать миллионером? Новогодний выпуск 18.40, Церемония вручения народной премии «Золотой граммофон» Воскресное Время Познер Х/ф «СМЕРТЬ НЕГО- ДЯЯ» Х/ф «СЕРЕБРЯНАЯ СТРЕЛА» Анимационный фильм «С Рождеством, от всего сердца!» Х/ф «ДОБРАЯ ПОД- РУЖКА ДЛЯ ВСЕХ» Х/ф «ХОРОШО СИ- ДИМ!» Смехопанорама Утренняя почта Сто к одному 11.00, 14.00, Вести Д/ф «Фокус-покус. Волшебные тайны» 12.10, Х/ф «В ПОЛ- ДЕНЬ НА ПРИСТАНИ» 16.10, Х/ф «ГЮЛЬЧА- ТАЙ» Х/ф «НОЧНОЙ ГОСТЬ» Х/ф «САШКА, ЛЮБОВЬ МОЯ» Обыкновенный концерт с Эдуардом Эфировым Х/ф «СВЕРСТНИЦЫ» Больше, чем любовь Х/ф «ПРИКЛЮЧЕНИЯ БУРАТИНО» 14.55, Д/ф «Река без границ» Бриллиантовый юбилей королевы Елизаветы. Гала-концерт в Букингемском дворце Х/ф «МНИМЫЙ БОЛЬ- НОЙ» Д/ф «Галина. Любовь с антрактами» Песня не прощается... Избранные страницы «Песни года» Х/ф «СОФИ, СТРАСТ- НАЯ ПРИНЦЕССА» Дж.Гершвин. Рапсодия в стиле блюз; Симфонические фрагменты из оперы «Порги и Бесс» Huomivo! Ô Ô Musta kaččuo Karjalan TV:n kanzalliskielizen toimituksen Omin silmin -ozutustu nellänpiän 27. talvikuudu Rossija 1 -kanualal 9.00 aigah. Ô Ô Joga päiviä paiči suovattua da pyhiäpäiviä samal kanualal aigah ollah uudizet karjalan, vepsän da suomen kielel.

8 8»» sanasuari»»pajon paja»» lugijat runoillah Sanat: Alisa Gubereva Karjalaine Kusbo elät, karjalaine, kudual randazel. Jäigo sinul, karjalaine, muadu palaine. Kerdo: Karjalaine, karjalaine nouze seizomah. Anna kuuluu sinun iäni kogo Karjalah. Sano sinä, karjalaine, silmih kaččojen opastatgo omii lapsii muamankielizel. Kerdo: Karjalaine, karjalaine pane väet kai. Oman kielen säilyttäjes ruaduo äijy jäi. Musta ainos, karjalaine, kus on kodimua. Hosgi olet mennyh loitton unohtua ei sua. Kerdo: Karjalaine, karjalaine, nouze seizomah. Kerävymmö omah randah pajuo huikkuamah. Humalassah join viinua Humalassah join viinua, Kodih en minä puutu. Vejä minuudani kaidu troppaine, Višn an puuhizeh saduh. Kägöin pajo sie kuuluu, Kibuu ryndähih tuulou. Sano kägöihyt, sano kuldaine, Viego armas yöl tulou. Ollou tulemas armas, Avvuta hänel Jumal, Toizen postelis ollou virumas, Azu kibiedy hänel. Milbo pahembi minä, Sidä vierastu, tostu. Minä parembi, minä näbiembi, Sinä et lövvä mostu. Enne tiedäzin minä Paha olla on miehel, Sellittäzin kuldukassazen, Omah kodizeh jiäzin. Karjalakse kiändi Aleksandr Saveljev Aiga kiuzu oli!»»kerdomus Aleksandr Kräkkijev Silloi-toiči tiettävyhetkil huaveilen kiändiä vuozii tuaksepäi da ottua mustot vastah moizinnu, gu tullah mieleh. Hengähtän da tunnen kuda-midä tulluttu järilleh. Salbuan silmät, i vuvvet ruvetah liikkumah toizeh suundah. Gu kudakenen silmil näin ičen nuorembannu. Pälkähtäh piäh yksityskohtatgi. Silloi minus tunduu, gu olizin elänyh lapsusaijan uvvessah, tundo kummittelou oudosti ajatuksis, rounogu vahnu uni, kudaman yksityskohtat ollah tovenjyttyzet. Kotkatjärven hierus jälles voinii hebuo oli kolhozas, vie yksi elättiferšalil, sel pos toine hebo, kudamas pidi huoldu Pekin Iba. Sie häi ruadoigi. Vedeli tavaroi. Brihaččuloil oli suuri himo opastuo račastamah. Pieneššy suah. Tiettäväine dielo, oli ičepiädäh selvy, kus vois opastuo moizeh neroh kolhozas. Kon uhannu silloi oli hyväsydämelline, lapsii suvaiččii Pešadiädö. Hänel ei olluh siäressäh yhty jalgua. Sen sijas käytös oli ičelluajittu puujalgu. Olgah vai himo, ga maltogi roih. Enzikerroil piäzimmö hebozen selgäh hänen avul. Sit myöhembäh soimespäi, aidazele nostuu, väin piäliči kynzin-hambahin krapikoičimmo sägän da harjan avul hevon selgäh. Ilmestyi kädevysgi da jo varuamattah račastimmo järven Mečoinniemen randah juottamah hebozii. Puutui toiči kikota hebozen jalgoihgi. Yhtelläh hädiä ei tapahtunnuh. Vähäzin kehitimmö sen neron tävvellizesti. Puaksuh jo täytty nel l uu račastimmo hieruu myöte siiriči kalmužiman Uut arvehpäi, jättäjen hevot yökse aidah. Järilleh kengättäh keppaimmo suičet olgupiäl Čiikoinsuon kauti tallattuu n okohtu myöte. Lemikohtis oli jo lahonnuttu levitysty, telua. Huondekses aijalleh Pešadiädö kävyi hebozih, talutti net kon ušših. Kerran yksi hebo oli jiännyh meččäh. Mies opii haravoija kogo sen alovehen. Vai aigu tyhjäh meni. Se, karun selgäh puuttunuh, kadoi gu muan ragoh. Oli jygei sidä löydiä, gu nieglua suabras. Peša-diädö, väzynyh rungallizesti i hengellizesti, uppoi omih syngih ajatuksih. Hänen tuskusilmät vihjattih hädäh i huoleh. Pahas mieles puašitti minuu ičelleh abuh. Ga en jo voinnuh kiäldävyö. Gu meijän pidäy hoidua tämä šeikku, opimmo laskie sit kunnon nuotan da kačommo, midä sih tartuu. Ičepiädäh se hommu ei täyty. Ajoimmo meččäh kahtel račul. Nuottah tartui vai karjas eronnuh vazaine. Jatkoimmo matkua. Päiväine pastoi armottomasti lepikköahole, kunne tuulen hengigi ei piässyh puhaldamah. Rannattomal sinitaivahal purjehti valgei hočoihoikkaine hatakko ihanan valgies valos. Hebo čoivahtih nägövih gu huave. Se seizoi liikkumattomannu gu kivipačas. Suuri kärbäzien pilvi šurizi sen ymbäri. Kodvazen peräs muzavanruskei hebo rubei nytkyttämäh piädy, kuobimah muadu ezijalloil, piästi pitkän hirnundan, nouzi mikselienne tagajalloilleh, levitti huogaimet, nyysti ägiedy ilmua da täytty nel l uu kadoi silmis, gu tuulel koppai. Pageneksendelemattah härčä vös kiihakasti jatkoimmo tarvondua rigiedy meččiä. Ota parki, kuni on nilal, kui enne sanottih. Olendu hebozen kannoil kuhkutti meidy järgieh höblistelemättäh kepata sen peräh. Oli olemas vai aino suundu da edehpäi. Järčäkkö hebo seizoi mečän reunas, huškutellen laškasti händiä. Minä menin lähembäkse. Otin kobran veresty heiniä i, suičet toizes käis, hiivoin kohti sidä. Pidelin heiniä loitton iespäi da kaččelin sidä kaiken aigua. Hebo ei liikahtannuh. Sit azetuin askelen piäh, oijendin käin da kosketin sen kaglua. Sydämen tykkijes rubein silittämäh sen pitkiä siliedy kiildävän maksankarvastu kaglua. Olendo kiändi piän. No midälienne se jäykistyi, da sen korvat nostih pystyh. Sil hetkel minä sain sidä harjas kiini. Karu nouzi tagajalloile. Elätti rytkytti hurjasti piädy, ga ei voinnuh bringahtuakseh minus. Sit se rubei vikkelästi pyörimäh ymbäri gu väkkeli tuules. Minun jallat da rungu lennähtettih ilmah. Jiän nyh rippumah, en voinnuh enämbiä vastustua hebozen vägie da kirkehytty, irdavuin. Lennin ilmah i, silmät kiiralleh, gu suiččien kol čat, murčinmärčin rötkähtin vičikköh. Tunzin kibuu pohkies. Pyörittyy vie erähän kerran, kehveli azetui da kačahtih minuh. Pedvavunnuh, kuottelin nosta pystyh. Se kezäbluaznu riičči paguo, juoksi gu lendi, kabjat muah ei koske, vikse kaččojen parembakse jiäjä yksin luonnon armoloile. Muga rözmäkösti se minun sualehetoi abuyrrähtys katkeni gu kannan lendo. Pettymys kazvatti kačkeruttu. Pačkoindelemattah kannatti yhtelläh kiittiä ozua, gu jäin hengih. Nenga nedälin peräs erähänny huondespäivänny piädyin olemah Heroin taloin pihah. Siiriči minus raččahin sil samal hebozel raudurengin pangu käzivarrel, leviesti muhisten, oli menemäs kon ušših Peša-diädö. Rauhu da hil l ažus hyväiltih hänen tundoloi gu pehmei höyhen. Kagrurengih se yhtelläh tuli, kalahutti häi. Jygei kivi viärähti minun sydämes, silmät kybenilleh virkoi ozakas mies. Miikul Tänäpäi on Talvi-Miikul! Minun kallis nimipäivy! Piiruan duuhu nenäh tuli, Undu enämbiä ei tävvy. Nouzin, kačon päivöi pastau Valgei lumi läpettäy! Pidäy ruttoh suksil lähtie, Kun ei ilmu hämärdäi! Sovat lämmät varustin: Turkin, hatun, kuatančat. Tuatan kengät suurettavat, Suksien sijah pättävät, Lumi siäreh puutu ei, Jalgah mendih moločat! Kunne vunukkaine selgiit? Kunne sinä olet hovus? Sukset varustuksis, kepit Älä pagie huondesveros! Älä lähte kylmiämäh! Pihal suuri pakkaine! Purou sinul šokkazet, Näppiäy vilul käbäzet! Älä, buabo, kummata! En voi olla nagramata! Pakkaine on luaskavu! Päivykodih tuletteli, Pakkasdied oi pitkypardu Hänenke vie oli. Tuodih gostinčua da lahjua! Meidy kylläl iloitettih! Tulien vuon, tälle aigua, Tulla myös uskaldettih. Nagratuttau, en voi tirpua, Sovissah jo räkki rodih! Teriäm buabo uksi avua! Lähten pihal! Älä varua! Ga gu muga ollah dielot, Davai tiemmö nengaleite: Juommo lämmät maijot, Syömmö magiet piiruat. Se vai vägie andau! Ei sit vilu koske! Ei se tuuli koppua! Juokse suksil! Mäis hyppiä! Voizithäigi minuu ottua, Suksil hiihtiä himoittau! Opin čurnie, huškahuttua Sehäi tervehytty ližiäy! Voitgo suksil hyvin pyzyö? Olgah! Minä sinuu piettelen! Čurnit mäis lagiembazes, A minä korgies, jyrkäzes. Valentina Kondratjeva, Anuksenlinnu Omii mielii kirjutakkua club