Oma Mua. Šuomelaisen kulttuurin marafoni
|
|
- Sami Lehtilä
- 6 vuotta sitten
- Katselukertoja:
Transkriptio
1 Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 43 (1333) Kolmaspäivy Serota Punasešta Uhtuošta Kalevalan Uutisih š.4 Punainen Uhtua, Kalevalan Bolševikki, Kalevalan Kommunisti ta Novosti Kalevali Kalevalan piirilehti juhli 85-vuotispäivyäh 30. šajekuuta. Juurija löytyy Vienašša š.5 Kuusamo-Opisto järješti harvinaiset šukututkimuškurššit, kumpasissa tuttavuššuttih vienankarjalaisien šukujen tutkintah. Kurššijen opaštajana toimi vienalaisjuurini šukututkija Sari Heimonen. Kurššiloilla oli ošallistujie ympäri Šuomen. En jaganus yhty ozua kahtekse s.6-7 Vieljärven kyläteatru on löyhkettävy omil vaste vai kypsennyzil artistoil. Teatran lava jo on niidy harvinazii kohtii, kus karjalua suau kuulta da sidä paistah keskenäh sentämän verran ristikanzua. Kui se stuanivui Vieljärven kyläs, sanelou teatran luadii karjalaine Vera Ivanova. Tavan mukah Etnopualu alko poloneesista, kumpasen vetäjinä oltih Eila ta Risto Lohjan tanššišeurašta (Šuomi). KUVA: MAIKKI SPITSINA, OMA MUA Šuomelaisen kulttuurin marafoni Pimiekuun alušša Petroskoin Agriculture club -klubissa ta Čalnan kulttuuritalošša vietettih rahvahan horeografijan Etnopualu-pruasniekka, kumpani keräsi tanššin harraštajie Šuomešta ta Karjalašta. Toimehpito oli järješšetty ECHO-yhissykšen Šuomelaisen kulttuurin marafoni Karjalašša -projektin rajoissa. Šivu 2.
2 2 «Oma Mua» 9. pimiekuuta 2016 tašavalta UUTISIE Šuomelaisen kulttuurin marafoni Pimiekuun päivinä ECHO-yhissyš Karjalan kanšallisušpolitiikan ministerijön tuvella pietäh Karjalašša šuomelaisen kulttuurin marafonin. Ruato šai tunnuššukšen Karjalan Kielen Kojin peruštaja Ol ga Gokkojeva šai Venäjän Kanšalaiskamarin palkinnon. MAIKKI SPITSINA Projektin tarkotukšena on näyttyä šuomelaista kulttuurie elämäntapojen, perintehien, kanšallisen keittijön ta pukujen tutkimisen avulla, ilman pitkie luventoja ta presentatijoja. Marafonin ohjelmašša on omatoimisen teatterin näytelmä, bloggerien koulun -issunto, elokuvien esittämini, mattojen näyttely, Etnokvartirniktoimehpito, ravintolapäivä šekä rahvahan horeografijan Etnopualu-pruasniekka. Toini kanšainvälini Etnopualu-juhla vietettih Karjalašša pimiekuuta. Še keräsi tanššin harraštajie Petroskoin Agriculture club -klubissa ta Čalnan kulttuuritalošša. Kuin ni viime vuotena pruasniekkah tuli äijän vierašta. Heijän luvušša oli Lohjan tanššišeura Šuomešta, karjalaini Bes odaineryhmä ta šuomelaisen laulun Tuomi -yhtyveh Čalnašta, Petroskoin Kulkuset -folklori- ta tanššiyhtyveh, Pitaritsita Karjala -kollektiivit. Joka kollektiivi tanšši omie tanššija šekä järješti muasteri-oppija, kumpasissa opašti toisie. Kaikin ošallissuttih poloneesih, piirileikkilöih, kruugoih, mukavih ta vesselöih pelilöih. Pruasniekkaväki pyöri yhtehiseššä tanššissa ta muissutti häitä karjalaisešša kyläššä. MARIJA KIRILLOVA Pimiekuun 4. päivänä Venäjän Kanšalaiskamarin Yhteyš-forumissa ilmotettih Mie olen kanšalaini -kilpailun tulokšet. Voittajie valittih viiješšätoista nominatijošša. Joka voittaja šai rupl an rahapalkinnon. Kyläalovehien ta pienien kaupunkien kehittämini -nominatijošša parahakši oli valittu Karjalan Kielen Koti -kanšalaisjärještön johtaja Ol ga Gokkojeva. Naisen Karjalan Kielen Koti -projekti tuli kulttuurikeškukšekši lähikylien eläjillä. Šiinä šäilytetäh, kehitetäh ta popularisoijah karjalan kieltä ta perintehellistä kulttuurie. Šuuret passipot Karjalan Kielen Kojin noštajilla ta kehittäjillä. Meijän yhtehini ruato šai tunnuššukšen! Myö luatima šen yheššä ta koko rahašumma mänöy toisen kerrokšen rakentamiseh myö tarvičemma teatterie, korošti Ol ga Gokkojeva Karjalan Kielen Kojin šivulla sosialiverkoštošša. Časoun a vuottau apuo Jyškyjärven aktivistit kiännytäh kyläläisien ta kaikkien ihmisien puoleh pyynnollä auttua kylän časoun ua. VKontakte-sosialiverkošton vk.com/ juskozero-ryhmäššä hyö kirjutettih: Meijän časoun a tarviččou apuo. Še on puhaš ta kojikaš, juhlien uattona naiset šiivotah šitä. Časoun an pihašša kašvau penšahie ta kukkie. Joka kirikölliseh pruasniekkah časoun ah kučutah lapšie ta kostitetah heitä eri makijaisilla, kumpasie valmissetah etukäteh koissa. Lapšet tullah juhlih hyvällä mielin. Onnakko jo monta vuotta časoun ašša ei ole ollun mitänä remonttie, eryähät lauvat on lahottu. Jumalan Muamon Uspenjan časoun an šeurakuntalaiset pyritäh auttua časoun ua pienellä rahašummalla. Omua tukie voitta työntyä Polina Anatoljevna Rubinan tilillä: numerolla (pankua šiih časoun a-merkki). Hyvänluatijien luvettelo kiinitetäh časoun an ta ryhmän šeinäh. Rahvahien yhtevyšpäivänä järješšetty mitinki ta konsertti kerättih äijän rahvašta. KUVA: ELINA POTAPOVA, OMA MUA Mitinki pruasniekan kunnivokši Rahvahien yhtevyšpäivänä, 4. pimiekuuta, piettih mitinki ta konsertti Petroskoin Lapšien ta nuorison monitoimitalon pihašša. NATALJA VOROBEI Karjalan tašavallan kanšalaisjärještöjen johtajat ta aktiivisimmat jäšenet šekä Kruuga-yhtyvehen lapšet laulettih Venäjän Federatijon gimnie. Šen jälkeh rahvašta tervehittih tašavallan ta kaupunkin vallan etuštajat. Karjalan piämiehen enšimmäini šijahini Oleg Tel'nov kerto tervehyššanat tašavallan johtajan puolešta: Oikiet voimat on yhissytty ympäri Venäjän presidenttie Vladimir Putinie. Še auttau keštyä vaikeuvet ta ylittyä eštiet. Šama nyt tapahtuu Karjalan tašavallan istorijaššaki. Ajat ei olla helpot, ka yhistämällä voimiena myö voimma piäššä vaikka mistä vaikiešta tilašta, noušša pisyvän kehitykšen tiellä ta parentua Karjalan eläjien elämänluatuo. Venäjän Duuman etuštaja Valentina Pivnenko muisteli pruasniekan henkellistä puolta ta onnitteli Kazanin Neičyt Marija -ikonin päivällä: Kutuzov otti mukah tämän ikonin taisteluihi 1812 vuotena. Šilloin ranškalaiset vallotettih meijän muan, Moskovan ta Kremlin. Tämä ikoni autto šamoin kaikissa taisteluissa Neuvoštoliiton ta Venäjän kunnivokši. Nykyjäh tämä pruasniekka muissuttau meilä šiitä, jotta konša myö kaikin yheššä, huolimatta šiitä, mitä kanšua olemma, puoluššamma ta šuojelemma omua kotimuata, šilloin myö ruamma Venäjän kukoistamisen ta kehittämisen hyväkši. Virallisien pakinojen jälkeh lavalla esiinnyttih Kruuga-yhtyvehen lapšet. Konsertin lopukši oli tanššittu kruuga-tanšši, kumpaseh liityttih melkein kaikki pruasniekkah tulluot. Tanššie ohjattih Kruuga-yhtyvehen lapšet šekä karjalaisjärještöjen aktivistit. Šiitä rahvašta vieläi šyötettih krečuhutulla ta juotettih čäijyllä.
3 KRL Liiton uudizii «Oma Mua» 9. pimiekuuta Kiitändykirjaine Karjalan Rahvahan Liitto, kudai ruadau karjalan kielen da kul tuuran hyväkse vuvves 1989, korgiesti arvostau liiton Jessoilan alaozaston aktivistoin Zoja Saveljevan, Ol eg Obnosovan, Irina Amosovan, Arina Ignat kovan, Gennadii Lukinan, Oles a Basinan da Svetlana Tihonovan ruaduo karjalan kielen säilyttämizen da kehittämizen alal da kiittäy kannatukses alaozaston pidoloin järjestämizes. Myö olemmo hyväs mieles, ku piirilöis on semmozii aktiivizii karjalazii. Toivotammo teile tervehytty, ozua da hyviä jatkuo Karjalan Rahvahan Liiton ruavos da karjalan kielen kehittämizes. 01. kylmykuudu 2016 Karjalan Rahvahan Liiton halličuksen johtai Natalja Vorobei Kuvas ollah Oleg Obnosov da Irina Amosova Teremok-päivykoin artistoinke. Liittolazet harjaitetah lapsii karjalan kieleh kinostuudien kautigi, kus lapset iänestetäh mul tfil moin personuažoi. Vanha kuva kallis muisto NATTO VARPUNI Oma Mua -lehen 33. numerošša myö kyšymä lehen lukijie vanhašša valokuvašša olijista ihmisistä. Kuvašša on Karjalan Rahvahan Liiton 20 henkie. Še on otettu 1990-luvun alušša. Konša kuva painettih lehen šivuilla, mie šain monta kirjaista Karjalan eri puolilta. Oma mua -lehen monet lukijat tunnettih kuvašša olijie ihmisie, ka eryähät niistä kuiteski jiätih tuntemattomiksi. Šuatuista tiijoista šanon äijän passipuo Olga Ognevalla, Zoja Saveljevalla, Olga Limarenkolla, Ivan Savinilla, Irma Mullosella, Aleksei Konkalla, Galina Mihailovalla, Zinaida Strogalščikovalla. Vanhašša kuvašša ollah: 1. Pekka Zaikov, Karjalan Rahvahan Liiton enšimmäini johtaja, Petroskoin yliopiston karjalan kielen opaštaja. 2. F odor Agava, inkeriläini, Inkerin virkoaminen -kanšalaisjärještön johtaja (šitä järještyö ei ole enyä olomašša). 3. Iivana Akimov, karjalaini aktivisti, ruato Karjalan ratijon toimittajana, nyt eläy Šuomešša. 4. Reino Haukka, inkeriläini aktivisti. 5. miehen nimi jäi tun te mat to makši. 6. Juri Ahutkin, vepšäläini aktivisti Petroskoista. 7. Aleksandr Potapov, Alavoisen musiikkikoulun johtaja. 8. Anatoli Grigorjev, Karjalan kongressi -järještön johtaja. 9. miehen nimi jäi tuntemattomakši. 10. Viktor Bogdanov, dosentti, istorijallisien tietojen kandidatti, Karjalaisien Kerähmön valtuutettujen neuvošton entini johtaja. 11. Vasili Gotčijev, VI Karjalaisien Kerähmön valtuutettujen Kuva on kallis niillä nuorilla, ket tullah šäilyttämäh karjalan kieltä meijän tilah. neuvošton jäšen, Karhumäještä. 12. P otr Tukačov, Puatanen karjalaini. 13. Miihkali Stepanov, kirjailija Ort t o Stepanovin poika, Haikol a-kylän isäntä. 14. Alevtina Andrejeva, vepšäläini runoilija, ruato Karjalan ratijon toimittajana. 15. Tatjana Klejerova, VIII Karjalaisien Kerähmön valtuutettujen neuvošton johtaja. 16. Aleksandr Mullonen, Leningradin alovehen inkeriläini aktivisti. 17. Sulo Kirillov, prokurori, eli ta toimi Priäžäššä. 18. Zinaida Dubinina, runoilija, kiäntäjä, karjalan kielen opaštaja. 19. Mihail Goškijev, 1990-luvulla yhen vuuvven toimi KRL:n johtajana, ruato oikeuven alalla. 20. tämä mieš on Karjalan ulkopuolelta, nimi jäi tuntemattomakši. Tälläki kertua koroššan, jotta tämä kuva on ylen kallis Karjalan Rahvahan Liiton nykysellä rahvahalla ta niillä nuorilla, ket tullah šäilyttämäh karjalan kieltä ta karjalaista kulttuurie meijän tilah. Liiton arhiivašta löytyy toisieki istorijallisie kuvie, niistäki voit kaččuo ta šuaha tietuo kanšalaisliikkehen kehitykšeštä ta ihmisistä.
4 4 «Oma Mua» 9. pimiekuuta 2016 Kalevala Punasešta Uhtuošta Kalevalan Uutisih Kalevalan piirilehti juhli 85-vuotispäivyäh 30. šajekuuta. ERKKI TUOMI Piirilehti on kulken vaikien ta tapahtumista pohatan elämäntaipalehen. Kakšišivusen šuomenkielisen Punainen Uhtua -nimisen lehen enšimmäini numero näki päivänvalon 1931 vuotena. Šiitä šuahen lehti oli kolme kertua muuttan oman nimen ta formatin, kuitenki šen tarkotuš on ollun aina šama lehti kerto piirin tapahtumista, ihmisistä ta kohtaloista šekä päivänpolttavista ta tärkeistä proplemoista. Myöhempäh lehellä oli annettu toini nimi Kalevalan Bolševikki ta še alko ilmeštyö nellällä šivulla joka kolmen päivän piäštä. Vuotena 1953 lehti oli tuaš muuttan nimeh. Kalevalan Kommunisti -nimellä še rupesi ilmeštymäh kahella kielellä šuomekši ta venäjäkši. Elokuun 1991 tapahtumien jälkeh Kalevalan Kommunisti lopetti toimintah Neuvoštoliiton Kommunistipuoluvehen piirikomitietan julkaisuna, šiitä tuli oikieštah kakši iččenäistä lehtie venäjänkielini Novosti Kalevali ta šuomenkielini Vienan Viesti. Kalevalan piirilehen is torijašša oli ollun kakši kautta, konša lehti ei ollun ilmeštyn: Šuuren Isänmuallisen šovan aikana, vuosina, šekä vuosina , konša Kalevalan piiri hallintoyksikkönä oli likvitoitu ta šen alovehet liitet- Vladimir Denisov monta vuotta ruato Kalevalan kirjapainošša. Juhlallisen kokoukšen jälkeh kaikkie kučuttih tutuštumismatalla kirjapainon musejoh. KUVAT: NADEŽDA VASILJEVA tih Kemin piirih. Tänäpiänä Kalevalan Uutiset -lehtie julkasou šamannimini b utžettilaitoš Tiijotuškeškuš Novosti Kalevali, kumpasen johtajana on Kalevalan piirin vanhin lehtimieš Sergei Kondratjev. Hiän on šamoin piirilehen piätoimittaja. Tiijotuškeškukšeh kuuluu niise Kalevalan paikallini ratijo. Še on ainut tašavallašša piiriratijo, kumpani välittäy lähetykšie kuin venäjän, šamoin ni karjalan kielellä. Monta vuotta Kalevalan ratijon ohjelmie on luatin toimittaja Arina Sem onova. Šajekuun 28. päivänä piirin hallintotalolla piettih juhlallini kokouš. Šiih oli kučuttu lehtimiehet, kumpaset eri aikoina oli ruattu leheššä, entiset kirjapainon ruatajat, lehteh kirjuttajat šekä piirin eri laitokšien ta järještöjen johtajat. Hyö kaikin onniteltih lehen nykyistä toimituškuntua vuotispäivällä, kiitettih lehtimiehie ammatillisešta työštä ta kerrottih omie toivomukšie. Lehen piätoimittaja vuoroštah myönti kiitoškirjasie aktiivisimmilla kirjuttajilla. Pitäy šanuo, jotta Kalevalan piirin johtaja Gennadi Filippov, šamoin kuin ni paikallisen ičehallinnon johtaja Valentina Bulavtseva ei tultu juhlalliseh kokoukšeh, mi näyttäyki paikallisvaltojen šuhtautumisen piirilehteh ta yhteheš lehtimiehen ammattih. Melkein viime vuosišuan loppuh šuaten Kalevalan Uutiset -lehti oli painettu Kalevalan kirjapainošša. Kirjapainon ruatajat ihan täyvellä oikeuvella pietäh lehen šyntymäpäivyä omana pruasniekkana, šentäh kun kirjapaino oli luotu enši šijah juuri lehen julkaisomista varoin. Juhlallisen kokoukšen jälkeh kaikkie kučuttih tu tuš tumismatalla kirjapainon musejoh. Kalevalan kirjapaino ei enyä toimi, ka nyt paikallisien aktivistien starainnilla šen tiloissa toimiu ainutluatuni musejo, kumpani kertou piirilehen painamisistorijašta, šekä yhteheš painoalan istorijašta, vet eryähät Kalevalan kirjapainon konehet ollah peräsin Neuvoštokauven enšimmäisien vuosien ajoilta. Kalevalan Uutiset -lehen piätoimittaja Sergei Kondratjev.
5 yhteiskunta «Oma Mua» 9. pimiekuuta Literatuuru kanzallizil kielil ven ankielizih lugijoih niškoi KIÄNDÄJIH NIŠKOI ELINA POTAPOVA Kuusamo-Opistošša piettih harvinaiset šukututkimuškurššit, kumpasissa tuttavuššuttih vienankarjalaisien šukujen tutkintah. KUVA: SARI HEIMONEN Juurija löytyy Vienašša TUTKIMUŠ Šajekuun päivinä Kuusamo-Opisto järješti harvinaiset šukututkimuškurššit, kumpasissa tuttavuššuttih vienankarjalaisien šukujen tutkintah. Kurššijen opaštajana toimi vienalaisjuurini šukututkija Sari Heimonen. Kurš šiloilla oli ošallistujie ympäri Šuomen. Viena tut ki muš alo vehena on vaikie jo šentäh, kun asiekirjat ollah venäjänkieliset ta lisäkši šuurin oša alkumateriali loista on Venäjän eri arhiivoissa. Karjalan Šivis syššeura on kuiteski Šuomešša investoinun viime vuosien aikana kovašti šukututkimukših ta Šeura avasi vuosi takaperin Sampo-tietokannan, kumpaseh kerätäh alkumaterialija šekä valmehie jo luajittuja šukututkimukšie kaikkien vienankarjalaisien käyttöh. Toini vaikie asie on, jotta monet vielä ei tiijetä, jotta šukujuuriltah ollah vienalaiset, šentäh kun šilloin, konša vienalaiset pakolaiset tultih Šuomeh, niin yritettih jättyä oma šyntyperä šalaisuoh. Šen šyynä oli šeki, jotta hyö varattih myöštymistä jälelläh rajan tuakši. Monet myöššyttihki, ka monet ni jiätih. Šukunimet vaihettih šuomelaisiksi ta Kurššilaiset opittih Karjalan Šivissyššeuran Sampo-tietokannan käyttyö ta ečittih šieltä materialija. jälet yritettih peittyä. Eryähissä lähtehissä on mainittu, jotta vienalaisie tuli Šuomeh yli 11 tuhatta! Kurššiloilla käytih enšimmäisenä päivänä läpi peruštietoja šukututkimukšešta, mitein ta mistä alottua šekä mimmosie lähtehie vienankarjalaisešša šukututkimukšešša käytetäh mitä on olomašša kuin Šuomešša, niin ni Venäjällä. Kurššilaiset opittih Sampo-tietokannan käyttyö ta ečittih šieltä materialija. Toini kurššipäivä käytettih täyšin venäjänkielisien materialien kiäntämiseh, opaššuttih kuin rippikirjojen, niin ni metrikkakirjojen (rissittyjen, venččäytettyjen ta hauvattujen luvettelot) rakennehta, jotta šuattua tunnuštua ta erottua toini toisešta eri metrikkakirja. Lisäkši iltapäivällä opaššuttih kirjain kirjaimelta kiäntämäh venäjänkielistä käsinkirjutettuo tekstie. Kurššijen opaštujat šuatih vielä kiän nettäväkši oman šuvun kirikönkirjoja, monella tämä oli erittäin tervehtullut lisä, kumpaista ei tiijetty vuottuakana kirššiloilta. Tämä lisäsi entiseštäh motivatijuo opaštuo lukomah kirikönkirjoja. Kaikki löyvettih kirikönkirjoista šukulaisie tahi ukkojen ta ämmöjen perehie ta yritettih ymmärtyä vieraškielistä kirjutušta jatkotutkimukšie varoin. Kurššilaiset šuatih vielä neuvoja jatkotutkimukših, mitä šeuruavakši kannattau ruatua. Vienan Karjalan šu kututkimuš on nykyjäh erittäin šuosittu ta ihmiset kovašti ečitäh juurijah ta onnekši niitä nykypäivänä on hyvin mahollista löytyä! Sari Heimonen Zvenigorodas ligakuudu piettih ruadopajat Ven an Federatsien kanzallizis kielis ven an kieleh kaunehliteratuuran tevoksien kiändäjih niškoi. Net piettih Ven an, ulgomualoin da iččenäzien valdivoloin yhtymän nuorien kirjuttajien fouruman aigah. Fouruman ohjuaju on Intellektuallizien da yhteiskunnallisekonoumiellizien programmoin fondu, kuduan piälikkö on Sergei Filatov. Kiännösruadopajat piettih jo tostu kerdua. Ruadoh yhtyttih nuoret kiändäjät t urkilazis, pohjoiskavkuazilazis, urualilazis da suomi-ugrilazis kielis ven an kieleh. Tämän vuvven eričys oli sit, ku kai joukot ruattih yhtes. Kačeltavakse annettih kui prouzan, muga i runoloin kiännökset. Ruadopajoin aigah ozanottajat aktiivizesti kačeltih kiännöksii, saneltih tekstoin lujis da huonolois kohtis. Luvendoloin aigua kuulužat toimittajat, kui Ulgomualaine literatuuru -žurnualan piätoimittai Aleksandr Livergant da runoilii Irina Jermakova saneltih omii mielii kiännösliteratuuras da annettih nevvoloi nuorile kiändäjile. Paiči luvendoloi da ruadopajoi fouruman ozanottajih niškoi oli järjestetty erilazet kul tuurupivot. Illal tarittih kačeltavakse fouruman ammuzen ozanottajan Il dar Abuz arovan kniigan mugah luajittu Kurban-roman -fil mu. Sidä kačottuu saneltih omii mielii kinoruavos da paistih sih nähte Il dar Abuz arovanke. Fourumah kučuttih Mark Rozovskin U Nikitskih vorot -nimine teatru, kuduan artistat ozuteltih L udmila Razumovskajan ozutelmu nimel Armas Jelena Sergejevna. Sen ližäkse piettih kiännösrunoloin ildupido, kuduan aigah sai kuulta runuo eri kielil. Kuului i karjalan kieli saneltih Vladimir Brendojevan kiännetyt Sergei Jeseninan runot. Ruavon tuloksien mugah ruadojoukkoloin piäliköt vallittih parahat kiännökset literatuuružurnualah julguamizeh niškoi. Kai ozanottajat ollah sidä mieldy, gu nämmä ruadopajat oldih ylen hyövyllizet da tädä ruaduo pidäy jatkua ielleh. Fondan piämiehien pluanoin mugah, tulien vuon ruadopajat kiändäjih niškoi pietäh Ven an eri alovehil. Sergei Filatovan mieles, se andau mahtuo kerätä pidoh enämbän kiändäjiä. Ruadopajoin ozanottajat Sergei Filatovanke salbuandupivos. KUVA: ELINA POTAPOVA, OMA MUA. Omii mielii kirjutakkua
6 6 «Oma Mua» 9. kylmykuudu 2016 kul'tuuru En jaganus yhty ozua Vieljärven kyläteatru on löyhkettävy omil vaste vai kypsennyzil artistoil. Nygöihäi jogahine livvin kieldy putilleh maltai da sidä mieroh vedäi on kullan kallis. Teatran lava jo on niidy harvinazii kohtii, kus karjalua suau kuulta da sidä paistah keskenäh sentämän verran ristikanzua. Kui se stuanivui Vieljärven kyläs Priäžän rajonas, Karjalan Kielen Kodih, pagizutammo teatran luadijua da johtajua, karjalastu inehmisty, filoulogua Vera Ivanovua. Teatrujoukol vie ei ole omua nimie, sidä vie vaste meinatah. Vera Dmitrijevna, sinun emändöimän teatran ruandu on jo kuulužu meijän karjalankielizen kul'tuuran tapoksel. Kolmes vuvves on suadu viizi piendy-suurdu ozutustu. Enne pagizutandua pyörähtimmös internettah Karjalan Kielen Koin sivustole da huomain, ku teatran azutun Douhturin vastahotol -spektaklin online versiedy availi jo pošti 600 hengie. Se oli teil Videlen vahnoin kodih käydyy vie mennyöl kuul. Aiga lykky. Myö lekahutimmo mieron syväimii se on tozi. Dai omii syväimii. Rahvas itkietäh meijän spektakliloi kaččojes mindäh sendäh ozutammo elaigah koidujat aziet. Midä elokses, sidägi laval. Yhtel suul itket dai nagrat. Meijän ezmäine pieni opittelenduozutus Rod nugo? Ol ga Gokkojevan samannimizen kerdomuksen mugah pani meijän kylän rahvastu ajatuk- sih karjalan kieldy kohti. Sen ozutuksen azuimmo Karjalaine suarnu -kilvan čottah, se silloi piettih parahite Vieljärvel. Löydyi kyläs nelli ristikanzua, ket uskaldettih oppie. Kerran pido piettih meijän kyläs, kuito pidi ičelgi midätah ozuttua, huigeihäi silläh oli jiähä. Ozutimmo sen Karjalan Kielen Kois vieljärveläzile, konzu talois eigo vie olluh ikkunoi, eigo latettu, muga oli kiireh. Nengoine algu meijän. Vuvven peräs oli valmis ynnälline spektakli Kalevalaeeposan runoloin mugah, kudamah yhtyi jo nellitostu vieljärvelästy. Käytimmö Zinaida Dubininan kiännettyy Kalevalua, minä keräin runoloin katkelmuksii ozutettavakse. Spektakli rodih pitky, jo pošti čuasun kestäi. Muuzikku pidi ičel vallita kai se meile oli uuzi. Syväindyö myö se ozutus oli opastavaine: kui andilastu työtäh koispäi miehoilah, midä nevvuo käskyläzet annetah, midä sanua peräh lad d atah. Kui hyvä olis nuorižol nygözel aijal rippuo nämmis tavois. Katkelmus Douhturin vastahotol -spektaklispäi. Artistat Viktor Arestov da Galina Isakova. KUVA: OL GA SMOTROVA, OMA MUA. Tiijän Sinuu, Vera Dmitrijevna, esteetikonnu, ven an kielen da literatuuran minuu myöte ga parahannu opastajannu školas. Sinä piit druamukerhon školas, opastujes kävyin sinne rakkahal. Sinä olet tulluhgi täh muailmah Kanzoinvälizen teatrupäivänny 27. kevätkuudu. Jyrgilän kyläh karjalazeh pereheh rodivunnuh, Vieljärven školas 45 vuottu ruadanuh. Ongo se tämänpäiväine oza livvinkieline teatru? Školas myö opastujienke valmistimmo ven ankielizii ozutuksii klassiekoin tevoksien mugah. Tiettäväine, se ko- Tatjana (vieljärveläine) da Volod a (kiiškoiniemeläine) Nikitinat, penziel olijat. Tatjana 30 vuottu ruadoi myöndyalal, Volod a 36 vuottu dorožnois. Teatru kiändi heidy pagizemah karjalakse nygöi keskenäh koisgi. Enne paistih ven ua, muga harjavunnuot oldih lapsii kazvattajes, hozi karjalua maltetah mollei moitimattomasti. Tatjana: Ezmäi varaitti laval olla, en ruohtinuh ni zualah kaččuo. Vähäzin harjavuimmo, nygöi himoittau jo parembazesti ezittyökseh, nähtä kui kaččojat reagiiruijah. Hyvä on, konzu ellendetäh karjalan kieldy, sit himoittau libuo omah roulih, a vot konzu ei ellendetä, vaikkaine zualu on, sit kuito höpsistyt, teriämbi vai ezitys menis. Passibot meijän ohjuajale Vera Dmitrijevnale. Minä hänen opastujannu školas olin, hänes nygöigi opastun. Repetitsiele tulet, sanat pidäy olla hyvin tietois. Igä elä, igä opastu. KUVAT: SARA KANGAS-KORHONEN. Vera Ivanova, Vieljärven kyläteatran ohjuaju
7 kyläteatru kahtekse «Oma Mua» 9. kylmykuudu Valmistu materjualua ei ole, jovvut kiändämäh livvikse, a gu ollougi midägi, sit sidä pidäy natrovie kylän rahvahan ellendettäväkse. Avus kiändäjes da pättäviä sanua eččijes ainos ollah naizet Tatjana Nikitina, Ol ga Vasiljeva, Antonina Gagarina. Nämmä inehmizet maltetah tovellistu, kuvallistu liygii, jo harvinastu täl päiväl. L udmila Orava, Man ga-kyläh rodivunnuh, ruadoi bol ničal hoidajannu: Spektakliloin tekstoi tavoitammo lugie latinan kirjaimil. Enzimäzen kerran konzu otin käzih tekstusanat, nimidä en ellendännyh, emmohäi enne lugenuh karjalakse. A sit jo harjavuimmo, sellittelemmökseh. Oma kieli on helei. KUVA: SARA KANGAS-KORHONEN. Konzu omua roulii duumaičen, mieleh juohtuu muamo, hänen paginat da elaigu. Karjalan kieli on kaikis čomin, se on oma. Konzu spektaklii ozutammo, sit buito keskenäh kois olemmo. Toine tostu autammo, konzu sie sanat unohtutah, sit mälliämmö menis vai sinnepäi. Naizienke teatras keskenäh rubeimmo karjalakse puaksuh pagizemah. Tänne Karjalan Kielen Kodih tulemmo da tavoitammo paista. Jo buito mugai pidäs. KUVA: SARA KANGAS-KORHONEN. Ol ga Vasiljeva, Vieljärven kyläteatran piäartistoi. On rodivunnuh Heččulan kyläh, 38 vuottu ruadoi meditsiinan alal. gemus nygöigi äijäl auttau. Vai paheksin sidä, ku karjalazil ei ole omua dramaturgiedu. Votgi puuttuu ečitelläkseh da piädy lomottie, midä vois ozuttua karjalakse. Valmistu materjualua ei ole, jovvut kiändämäh livvikse, a gu ollougi midägi, sit sidä pidäy natrovie kylän rahvahan ellendettäväkse. Kiännämmö ken vai voimmo, avus ollah kaikin teatralazet, ken min sanazen juohattau. Ezimerkikse, Douhturin vastahotol Paavo Harakan alguperäzen tekstan muuttelimmo Nina Barminanke kahtei meijän čupun kieleh menijäkse, alguperästy karjalan kielel kirjutettuu ei suannuh ihan hyvin ellendiä meigäläzel. Avus kiändäjes da pättäviä sanua eččijes ainos ollah naizet Tatjana Nikitina, Ol ga Vasiljeva, Antonina Gagarina. Minun, kačo, karjalan kielen malto ei ole moine syvä, kui heil. Nämmä inehmizet maltetah tovellistu, kuvallistu liygii, jo harvinastu täl päiväl. Muga on. Teatrujoukon ezittyjes suat kuulta erinomastu livvin kieldy, kudamua et joga čupul jo sua kuulta. Minulleni, ga toiči kyynäl silmih nouzou, erähii sanoi jo ni malta en, kui hyvä on teis opastuo da panna tallele uvvehko čoma sana... Kuibo saitto ihan prostoin rahvahan omah teatrah? Rahvas rakkahal tuldih, harvu ken kieldävyi. Miesty vai on vähättävy. Kullan kallehet ollah Vasilii Zaharov da Viktor Arestov. Viktor on ylen šuutkakas, artistu, kehtuau Nuožarvespäi tänne repetitsieloile ajella hänel pošti ainos ollah piäroulit. Vasilii on vastuonalaine vagavu artistu, oman dielon tiedäi da azui. Hänes ainos voi pidiä nad'ovkua, häi on kunnon ižändy joga dielos, kai ruadau suottozelleh. Galina Isakova on ruavahembii inehmizii täs. Häi on arvovaldaine, omaluaduine artistu. Lavalpäi hänen iäni toinah kuuluu. Minä sanozin nenga: meijän teatru stuanivui iče rahvahan hyvyös. Jogahizel on oma syväin, luondeh. Minä tavoitan andua roulin ristikanzan mugah, löydiä pättävembän. En ottavu jagamah yhty roulii kahtekse, teatrasgi jogahizel on oma oza. Ozua et katkua kahtekse. Mittuine omaluaduine da nerokas on meijän Ol ga Vasiljeva. Händy kaikin pannah professionuallizekse artistakse. Hänenhäi velli Vladimir Matvejev on Kanzallizen teatran artistoi. Vie kerran mainiččizin Tatjana Nikitinan kielenmaltuo, häi tiedäy igivahnoi sanoi. Iče häi on moine rauhalline, naizekas inehmine, varmu ičes, auttau da kannattau Volod a-ukkuodah artistan dielos, koisgi repetiiruijah yhtes. Hyö kävväh teatrah vot on tela kaččuo! Meijän Nadežda Jegorova on syvälline artistu, maltau itketyttiä kaččojii, ylen on vastuonalaine. Nadežda Zaitseva hyvin pajattau, se puaksuh ozutuksih pädöy. L udmila Orava on luondehelline, artistan verdy hänes toven on. Antonina Gagarina on tozi karjalaine naine, L ubov Nesterova sananpidäi da huolekas. Dai kaikin, ket vai tullah kyläteatrah da opitah omua iččie, nikenen nero da syväin bokkah ei jiä. Täs suammo vähäzen huogavuo terstavunnuzis kodiruadolois, lähetä hengisty puoldu. Midä teil on meinehes? Midä rahvas vuotettas teis? Konzu kačotah meidy, sanotah: työ ozutatto sidä, midä myö elämmö. Rahvas suvaijah kaččojes nagrua, kuulta tarku sana da virkeh. Ven akse muga kummakkahasti et sano, kui livvikse. Himoittas ugodie. Liikuttavu oli kevätpuoline Seiččei juodastu, seiččei luzikkua -spektakli ven ankielizen, smolenščinan agjoin kirjuttajan Nina Sem onovan mugah. Sidä itkiettih rahvas täytty vä- Vieljärves vie äijät ken ellendetäh liygii. Rahvas nagretah täytty vägie oman kylän artistoi. KUVA ON OTETTU VKONTAKTE- SAITALPÄI. gie. Voinan druamu, kui inehmizel hävii voinal seiččei poigua. Nygöi ruavos on Florid Bul akovan mugah Miehelmenendykiimat jumoristine dai samal aigua huolestuttavu ozutus, opai tuaste kiännimmö joukkovelleh. Vahnoin kodiloin naizien yksinäholendua, heijän kurjistunnuttu ozua... Vot nuorembii pidäs kuito suaha meijän teatrah, hyö tullah dai mennäh. Jygei on kehittiä repertuarua nuorižottah, käit ollah kiini. Työ, nägyy, lujah ajeletto matkoil. Elokuus Suomehgi puutui kävvä. Miellyttögo ajeluksih? Lähäzis kylis kaikis pošti olimmo Jyrgiläs, Kinnermäl, Koivuselläl, Kinelahtel, Kolatselläl, Nuožärves, Jessoilas. Ezityimmö tänä vuon Petroskoil Karjalan Rahvahan Liiton vuozikerähmös, vuotetah meidy Priäžäh. Ylen äijäl mieldy myöte rodih matku Suomen karjalazilluo tänä kezän, Karjalan Sivistysseuran kannatettu Varkaukseh, Leppävirrale, Lapinlahtele. Sie zualat tävvet rahvastu, livvin kieldy ellendäjät. Passibo teile, Vera Dmitrijevna, hommis. "Oman Muan" toimitus pidäy arvos joga karjalankielisty dieluo. Toivotammo olla hyväs voindas kaikil teil. Pagizutti Natalja Antonova, Vieljärvi Petroskoi
8 8 «Oma Mua» 9. kylmykuudu 2016 rahvaskundu Kuldaine svuad bu Vasiljevien molodoit Anatolii Andrejevič da Ol ga Nikolajevna mendih yhteh 2. kylmykuudu Tiä Karjalan mual hyö ruvettih elämäh da suurendamah omua perehty. Anatolii on rodužin Piiterin agjalpäi, Ol ga on Valgoven al, Bobruiskan linnaspäi. MERKIPÄIVY Nuoret tuttavuttih sygyzyn allus vuvvennu 1965 Suojärven čupul Salmijärven lesopunktal, kunne Tol a työttih kaheksakluas sahizen školan direktorakse. Sit kolme vuottu Vasiljevat elettih Mujehjärven piiris Tumban kyläs. A vuv ves 1969 Jessoilan kylä rodih heile oma. Vasiljevat suadih kuuzi lastu kaksi poigua da nelli tytärdy. Kaikkii lapsii hyö opastettih, kai kuvvei loppiettih korgiet školat. Vahnin poigu Aleksandr loppi Piiterin agrarnoin instituutan, ruadau šouferinnu, on lapsekas tuatto. Häi ajeli risitinrästin kogo Ven an da rajantagazet muat. Tytär Anni loppi Petroskoin valdivonyliopiston, kus valmistui filoulogakse da ližäkse vie sai juristan ammatin. Nygöi häi ruadau Karjalan tazavallan piämiehen administratsies. Tytär Tatjana Petroskoin universitietan histouriellizen tiedokunnan loppiettuu opastui vie Karjalan Tiedokeskuksen aspirantuuras. Häi on arheoulogu, hisourien tiedoloin kandiduattu. Tytär Jekaterina on matemuatiekku, lapsekas muamo. Nygöi häi eläy omas kodoilas da Anatolii da Ol ga tuttavuttih Suojärven čupul Salmijärven lesopunktal, kunne Tol a työttih kaheksakluassahizen školan direktorakse. KUVA ON OTETTU PEREHAL BOUMASPÄI. on fermerannu. Tytär Jelena on programmistu da ruadau suures ulgomualazes konsernas. Vasiljevien perehen ižändy Anatolii Andrejevič on suannuh medalin Suures panokses Ven an opastundan kehitykseh. Ol ga Nikolajevnal on medali lapsien suandas. Vuvvennu 2009 hyö suadih yhten medalin kahtele Rakkahuos da uskolližuos. Kaiken ijän Vasiljevat tutkitah Siämärven histouriedu, ku se randu rodih heile omakse. Anatolii Andrejevič Petroskoin valdivonyliopiston histouriellizen tiedokunnan loppiettuu vuozinnu opasti histouriedu Jessoilan školas. Hänen piän al oli luajittu Letopis ets-kluubu, kuduah kuulujat nuoret kävväh arheolougizih da tutkimusmatkoih. Anatolii Andrejevičan kehoitukses oldih luajittu školan muzei, Siämärven karjalazien rahvahalline keskus. Hänen aigah školas oli lapsien da vahnembien pajojoukot. Nuorete häi pajatti Petroskoin universitietan akadeemizes horas, nygöi pajattau Siämärvi-joukos. Ol ga Nikolajevna vuvves 1971 ruadoi kul tuuran alal. Händy tundietah Jessoilan čupul kaikin nuoret dai vahnat. Ol ga Nikolajevna on alalline Siämärven piälikkö. Tundiettu KGB-pajojoukko, kuduas pajatetah Korzan kylän akat, sežo oli Ol ga Vasiljevan piän al. Ol ga Nikolajevna on ylen hyvä inehmine rakas mučoi, muamo da buabo, kaikis paras anoppi. Vasiljevien perehes on viizi brihaččubunukkua da kaheksa tyttöbunukkua. Heijän perehes kaikin pyzytäh toine toizes, autetah da kannatetah, eletäh hyvin da sobuh keskenäh da kaikkien rinnal olijoin kel. Anatolii Andrejevič da Ol ga Nikolajevna luajittih kaikis tärgevin ruado elaijas hyö suadih da kazvatettih lapset, työttih suureh mieroh elämäh oigieh da huigiedu varajen. Omahizet Nuorete virzulois, vahnate kyllyös Sanelen salmenniškahazes L ubov Mihailovna Škredah niškoi. ELOKSEN RATAS L ubov Mihailovna Škred eläy omas kois Salmenniškas da pidäy talovuttu. KUVA ON OTETTU PEREHAL BOUMASPÄI. Karjalan emämua syöttäy eri kanzoin rahvastu. Erähiči tulduu meččien da järvien muale, jiäjäh ijäkse. Vuvvennu 1952 Jessoilah tuli 22 perehty Valgoven alpäi. Oli heijän joukos L ubov Mihailovnangi pereh, kudaus oli kymmene lastu. Pienembi Miša-velli oli vie kabalolapsi, L ubočka jo opastui viijendes kluasas, käveli virzulois, sobua tytöl oli ainavo mauman ommeltu da pruazniekakse mujutettu pluat t u. Ruvettih elämäh Salmenniškas, dai juurruttih tänne. Jogi on kylän čomivii kohti: yhty randua pitkin viertäh uallot, toine randu on tyyni, ku zirkalo rouno on vezipindu. Kyläs ymbäri on omua eläjiä täyzi korbimeččy. Rahvas kyläs eletäh hyväntahtojat da avvoisydämellizet. Sendähgi painui sydämeh tämä vahnu mua. Valgoven a sih aigah oli köyhy mua, rahvas ruattih vai ruadopäivien čottah. Karjalas pagolazii vastattih hyvin, kel midä oli, silgi avvutettih: tuodih lampoi, labjoi da toizii ruadovehkehii da brujii. Yhtelläh moizel suurel perehel ahtahas pertizes oli jygei eliä. Školah Nuožarveh L ubua ei piästetty: den gua internattah ei olluh, ei olluh ni sobua, dai vahnembile pidi avvuttua. Vähäzen kazvahuu tyttösty otettih ruadoh poštankandajakse. Oman ozan L ubov löydi Pitkäsrannas. Armien jälles briha tuli kyläh ottamah andilastu, priduanoidu L ubal oli fufaiku da huavoine selläs. Anopil omua oli viizi lastu, sendäh molodoit muattih lattiel. Konzu oli perustettu Jessoilan souhozu, L uban muamo kučui tytärdy P otr-vävynke kodoilah, souhozas hos vähäine den gua voibi suaja. Molodoit tuldih kyläh dai ruvettih omua muatalovuttu kehittämäh, enzimäi otettih lambahii, jälles jo piettih lehmiä da poččiloi. Ruadoh lähtiettih aijoi huondeksel, kodih tuldih myöhä illal. Mašin vedi heidy Korzan kyläh, L uba ruadoi heinienkazvattajien briguadas, P otr maltoi kaikkie: luadi viršilöi, ajoi traktoral. Omas ruavos L ubov Mihailovna sai kiitändykirjazii, Ministroin nevvoston Ruskien lipun kunnivokirjazen, hyväs ruavos sai palkan kymmene rubl ua Naizienpäiväkse. P otr Mihailovič toi pereheh souhozan suuriman palkan 180 rubl ua. Häi ruadoi täytty vägie dai toiziigi maltoi kiinnostuttua ruadoh. Ižändy häi oli ylen hyvä. Molodoloil kazvoi nelli lastu. Ainos pidi keittiä syömisty, por adnua kois pidiä da kaččuo žiivattoi. A vie nuoruttu himoitti rahvahih kävvä, iluo pidiä. Emändy oli kirmei, joga dieloine hänel käis lähti. Kyläs oli kluubu, nuoret sinne tansiloih kerrittih, kai stuulatgi keräle koispäi tuodih paikkoi kaikile ei täydynyh. Muate molodoit viertih divanale yhtel puolel kaksi lastu da toizel kaksi. Mittuine uni voibi olla! Kinuo kačottih täh luaduh: alguu ukko kaččou, loppuu akku kiirehtäy kaččomah. A pajattua da soittua L ubov Mihailovna tänäpäigi voi hos kogo yön... Vessel oli eliä, viizikymmen vuottu yhtes elettih enne P otr Mihailovičan kuolendua. Lapset ket kunne lähtiettih: Liza Krasnoduarah, Marina Piiterih, Iivan eläy rinnal. A vie on kaksitostu bunukkua da seiččietostu pruavobunukkua. Omua kodii L ubov Mihailovna pidäy por adnas, ičeväil pidäy 12 sotkua kazvismuadu. Mielihyväl auttau omale poijale da vellele. Ylen äijäl kiitetäh L ubov Miahailovnua hänen dovarišatgi Galina da Anatolii Kartavenkot: Häi on meile kui oma. Tänäpäi pani lundu. L ubov Mihailovnan kois on lämmin. Seinis riputah bunukoin da pruavobunukoin fotokartočkat, kukitah kukat. Pihas on koiru da savun jouččenet myöhäzien kukkien vavon luo. Vaste ei ammui rubeimmo putin elostu elämäh, anna nuoret tietäh, kui jygei oli enne eliä da äldähes varattahes nygöi suaja enämbi lastu, nygöi on kai olot lapsekkahih perehih niškoi. Mittumat ollah lujat tämän polven rahvas, jo on piäl kaheksakymmen, a ruatah vie täytty vägie dai kogo syväimel paletah elokseh. Galina Vasiljeva, Jessoilu
9 taiteh «Oma Mua» 9. pimiekuuta Ariadna Donner on tunnettu taiteilija, häneštä tiijetäh koko muajilmašša. KUVA OTETTU 2015.DOCPOINT.INFO -SAITILTA. Ariadnan lanka ULJANA TIKKANEN Tämän jutun šankarina on Ariadna Donner. Naini ei voi vaššatta kyšymykšeh, mimmoista vertä häneššä on enämmän, niin äijän kanšallisukšie on hänen juuriloissa. Ariadnan juuret ollah Čekistä, Venyäheltä šekä Karjalan Sorokan ili nykysen Belomoskin piiristä. Šanotah, jotta još vertä ševotetah, niin šynnytäh taitajat lapšet. Tämä on Ariadnašta. Tuattoni anto miula Ariadna-nimen. Še on kreikkalaini nimi ta muissuttau tarinua Ariadnan lankašta. Kyllä, Ariadnanimi hyvin šopiu miula. Voit olla, jotta še vaikutti miun kohtaloh, Aridna alko kertomukšen ičeštä. ARIADNA ELOKUVAN ŠANKARIKSI Tätä erikoista naista heti huomuat rahvašjoukošta ta heti ymmärrät, jotta hiän on taitaja ihmini. Tänä vuotena Ariadna ošallistu Haikol an elokuvafestivalih, missä oli kuččuvierahana. Festivalissa esitettih Lasse Naukarisen ohjuama elokuva, kumpasen piäšankarina oli kuvataiteilija ta gobelenien kutoja Ariadna Donner. Myö olemma tovellah vanhoja yštävie Lassen kera. Mie olin 19-vuotini, kun tutuššuin häneh. Myö opaštuma šamašša taitehkoulušša, ka Lasse oli vuotta vanhempi. Häntä miellytettih miun koulutyöt ta meistä tuli hyvät yštävät, muistelou Ariadna. Kotvan aikua Ariadna ta Lasse elettih muajilman eri puolilla ta vaštauvuttih tuaš vašta luvulla. Šilloin Ariadna tuli Kuhmošta Vienah opaštamah karjalaisie naisie kutomah mattoja ta Lasse oli täššä matašša mukana. Hänellä oli šuuri halu kuvata elokuva Ariadnan ruavošta ta näyttyä, mitein hiän kutou. Še ei ollun vaikie, šentäh kun mie äijän tiijän häneštä ta hiän tietäy miušta. Myö olemma šielullisešti lähellä toini toista. Lasse on hieno ihmini, hiän kyšeli ta mie vaštasin. Myö luatima tätä elokuvua kakši vuotta. Še oli pitkä prosessi, šentäh kun šilloin mie läksin Etelä-Šuomeh miun muamoni oli pahašša kunnošša ta mie halusin olla lähempänä. Iče mie elän Pohjois- Šuomešša ta konša muamoni kuoli, mie myöššyin jälelläh, vet kuvauš ei ollun vielä valmis ta miun piti šuaha šen elokuvan loppuh. Hyvä, jotta Lasse on miun yštävä, še autto milma, koroštau Ariadna. Gobeleni on taiteilijan päiväkirjana. KUVA: ULJANA TIKKANEN KUVOTTU PÄIVÄKIRJA Elokuvan nimi on Kudottu muistikirja. Heti nimeštä tulou šelvä, jotta Ariadnan kutomat gobelenit kerrotah hänen elämäštä. Ariadna šelitti meilä, mintäh hänen gobeleni on päiväkirjana: Päiväkirja on miun työvälineh. Še auttau kutuo. Gobeleni on šuuri ta joka tapahtumalla šiinä on oma simvoli. Maton kutomini on improvisointi, šen juoni ta värit šynnytäh piäššä. Piirrokšeh vaikuttau kaikki: mitä miula tapahtuu, missä mie olen, mitä muajilmašša tapahtuu. Esimerkiksi, konša Norjašša oli hätä ta terraktih kuoli äijän ihmistä, mie riičin jo kuvotun pätkän ta kutosin uuvveštah, onnakko käytin muštua, ruškieta ta tummanšinistä värie. TAITEILIJAN KULTAKIÄT Ariadna on tunnettu taiteilija, häneštä tiijetäh koko muajilmašša ta Šuomešša järješšetäh naisen näyttelyjä. Gobelenitaiteh on kehitetty Europašša ta muissa pohjoismaissa enemmän, kuin Šuomešša. Esimerkiksi, Europašša pietäh kanšainvälisie gobelenien kiertonäyttelyjä, niitä järješšetäh kahekšan muan jäšenet kerran kolmešša vuuvvešša. Mie niise ošallissuin šemmoseh kiertonäyttelyh. Meijän halličukšen joka jäšen yrittäy löytyä paikan omašša muašša, kunne vois tulla še kiertonäyttely, Ariadna jatko kertomušta. Ariadnan käsitöitä vähän ken oštau. Tavallisešti hänen kutomie gobelenija oššetah erilaiset šiätijöt, valtijolliset yritykšet ta kulttuurilaitokšet. Eryähät lähiset yštävät niise voijah oštua gobelenin, vain heilä on mahollisuš jakua kuvokšen hinta ta makšua šiitä ošittain vuuvven aikana. Ariadna ta Juminkekošiätijön piämieš Markku Nieminen erilaisien projektijen rajoissa tuotih kymmenen kankašpuuta Vienan Puanajärveh, Uhtuoh, Jyškyjärveh, Haikol ah. Nyt Ariadna šai vielä kolme kankašpuuta ta niise tahtou lähettyä ne Karjalah. Voit olla, jotta niijen kankašpuijen kera Karjalah tulou lisyä taitehta Ariadnan kultasista käsistä.
10 10 «Oma Mua» 9. pimiekuuta 2016 testi Ymmärryštyyppi auttau kielen oppimista Onko šiula šemmosie tuttavie, ket opaššutah yhtä ta šamua vierašta kieltä jo monie vuosie, eikä voija šujuvašti šitä paissa? Psihologit šanotah, jotta šen šyynä voit olla še, jotta ihmiset on valittu viärät kielen opaššuškeinot. Täššä šuurešša hommašša ennein kaikkie pitäy šuaha šelvän, min kanavan kautti šie otat vaštah uušie tietoja ta opit uutta kieltä. Näin šie tiijuššat, mit opaššuškeinot ta metodikat paremmin paššatah juuri šiula. Psihologit juatah ihmisie kolmeh ymmärryštyyppih: 1. Audiali ottau vaštah tietoja kuulokanavan kaut ti. Hiän rikeneh ei muissa ihmisen näkyö, ka hyvin tuntou ihmistä iäneštä. Vakavan pakinan aikana audiali voit panna šilmät umpeh, jotta tarkkah kuunnella ihmistä eikä kiäntyä huomijuo toisih objektiloih. Omašša pakinašša audiali ušeičči käyttäy šemmosie virkkehie: Mie kuulin, jotta..., tämä kuuloštau tovelta... Tavallisešti audiali on oikein pakasija. Hänen pakinat ollah monipuoliset ta tuntehelliset. Hiän yrittäy näyttyä omie tuntehie ta ajatukšie šanojen kautti. Audiali tykkyäy musiikkie ta hyvin ymmärtäy šitä. Omissa ajatukšissa ollešša hiän rikeneh lallattau. Audialijen kešen on äijän šäveltäjie, muusikkoja ta toisie musiikkialan ihmisie. 2. Visuali ottau vaštah tietoja näkökanavan kautti. Hiän heti ottau huomijoh väriaštiekon, kuvan, šanan tahi numeron muovon. Konša visuali pakajau, niin tavallisešti käyttäy äijän viittaukšie yrittäy šelittyä ajatuštah käsien avullaki. Konša visuali kuuntelou mitänih tärkietä, niin ušeičči ei kačo pakinakaverih, vain piiruštau tahi kirjuttau mitänih. Tällä keinoin hiän luou oman kuvan šiitä, mitä kuulou. Visuali oikein hyvin muistau ihmisen nävön ta heti tunnuštau niitäki ihmisie, ketä jo pitälti ei ole nähnyn. Visuali tykkyäy kačella ihmisie ta ihailla luontuo. Häneštä tulou hyvä taiteilija. 3. Kinestetikko ottau vaštah tietoja tuntokanavan kautti. Hänellä on tärkietä maissella, koškie, nuuhella. Iho on ihmisen šuurin elin. Šen reseptorijen avulla ihmini tuntou ilmapainuo, lämpyö, viluo, kipuo. Joka ihmisellä on oma miärä reseptorija. Näin kaikki ihmiset eri tavalla tunnetah viluo tahi kipuo. Kinestetikko liittäy omie šanoja tahi ruatoja ruumehillisih tuntehih. Omašša pakinašša hiän ušeičči šanou: Mie tunnen, jotta..., Terveheltä järeltä tämä tuntuu Kinestetikko muistau ihmisie tahi tapahtumie omien tuntehien pohjalta luja kiänanto, vilu huoneh. Hänellä ollah oikein hyvät haju- ta makukyvyt. Totta kai muajilmašša ei ole puhtahie visualija, audialija ta kinestetikkoja. Kaikki meijän elimet ruatah yheššä ta vaikutetah toini toiseh. Esimerkiksi, on olomašša viluja ta lämpimie värijä. Konša ihmini kaččou viluo värie, hiän tuntou paikan lämpötilua kolmie viittä aštetta vähempi, mitä še toveštah on. Šentäh šeinät mualatah vilulla mualilla niissä tiloissa, missä on aina äkie, esimerkiksi, valumetallitehtahien tiloissa. Šamoin on huomattu, jotta ihmiset paissah pimieššä hil l asempah, mitä normalivalošša. Još tahot šuaha tietyä, mih ymmärryštyyppih šie kuulut, niin šuorita tämä kyšely. Šiinä on 48 virkehtä, kumpasih šie voit vaššata: Kyllä, niin onki! tahi Ei, en ole šamua mieltä. Yritä čukeltua omih tuntehih. Unoha, jotta še on kyšely, näin šuat tarkemmat tulokšet. 1. Tykkyän kačella pilvijä ta tähtijä. 2. Ušeičči laulua lallatan mitänih. 3. En pie vorssoja vuatteita, još ne ei paššata miula. 4. Tykkyän käyvä kylyh. 5. Još oššan auton, niin miula on tärkie šen väri. 6. Tunnen aškelilta, ken tulou huoneheh. 7. Milma miellyttäy kopiiruija toisen ihmisen pakinatapua. 8. Panen oman nävön kaunehuokši äijän aikua. 9. Oikein tykkyän hierontua. 10. Konša on aikua, niin tykkyän kačella ihmisie. 11. Olen pahalla tuulella, konša en voi šuaha iluo kävelyštä. 12. Konša kaččelen vuatteita kaupašša, niin olen varma, jotta tunnen iččie niissä hyvin. 13. Konša kuuntelen vanhua šäveltä, niin muistelen männyttä aikua. 14. Rikeneh luven šyönnin aikana. 15. Hyvin äijän pakajan telefonissa. 16. Ajattelen, jotta miula on taipumuš lihontah. 17. Miušta on mukavampi kuunnella kirjua, mitä lukie šitä. 18. Vaikien päivän jälkeh miun ruumis on jännittyn. 19. Hyvällä mielin ta oikein äijän otan valokuvie. 20. Pitälti muissan, mitä miula šanottih yštävät ta tuttavat. 21. Hyvällä mielin ta helpošti oššan kukkija, šentäh kun ne kaunissetah meijän elämyä. 22. Illalla tykkyän pešeytyö vannašša. 23. Staraičen kirjuttua muistkirjah omie ruatoja. 24. Ušeičči pakajan iččieni kera. 25. Konša pitälti ajan autošša, niin šiitä pitälti šuan iččie entiseh kuntoh. 26. Voin tiijuštua ihmiseštä äijän hänen iänen šoinnista. 27. Rikeneh arvoššan ihmisie heijän šuorittamistavan mukah. 28. Tykkyän liikkuo ruavon aikana. 29. Liijan kova tahi liijan pehmie šänky on miula muokkana. 30. Miula on vaikie löytyä šopivat jalačit. 31. Tykkyän käyvä kinoh. 32. Tunnen ihmisen nävöštä äšen monen vuuvven piäštä. 33. Tykkyän kävellä vihmašiällä, šentäh kun pisarat lyyvväh šajevarjoh. 34. Tykkyän kuunnella šitä, mitä miula paissah. 35. Tykkyän tanššie, joutoaikana vieläi urheilen. 36. En voi uinuo, još kuulen, kun kello käyvä napšuttau. 37. Miula on hyvä nauhuri. 38. Konša kuulen musiikkie, niin alotan lyyvvä šen ritmie jalalla tahi kiällä. 39. Konša olen lomalla uuvvešša paikašša, en tykkyä kaččuo arhitektuurin muistomerkkijä. 40. En voi keštyä epäjärješšyštä. 41. En tykkyä keinotekosie kankahie. 42. Olen varma, jotta talon ilmapiiri riippuu valošta. 43. Tykkyän käyvä konserttiloissa. 44. Kiänanto voit kertuo ihmiseštä äijän. 45. Hyvällä mielin käyn näyttelyissä ta musejoissa. 46. Tovellini väittely on hyvin mukava ajanvietto. 47. Košetuš voit kertuo äijyä enämpi, mitä šanat. 48. En voi rauhottuo melušša. TULOKŠIEN LUVETTELO: Audiali 2, 6, 7, 13, 15, 17, 20, 24, 26, 33, 34, 36, 37, 43, 46, 48 Visuali 1, 5, 8, 10, 12, 14, 19, 21, 23, 27, 31, 32, 39, 40, 42, 45 Kinestetikko 3, 4, 9, 11, 16, 18, 22, 25, 28, 29, 30, 35, 38, 41, 44, 47 Laše, missa rivissä šiula tuli enemmän oikeita numeroja (virkkehie, kumpasih šie vaštasit Kyllä, niin onki! ). Täštä šelviey šiun ymmärryštyyppi. Još kaikissa kolmešša rivissä numeroja on šama miärä, niin šie olet monipuolini ihmini ta otat vaštah tietoja vaikka min kanavan kautti. Kyšelyn tulokšien mukah voit valita materialija kielen opaššušta varoin. Hyväh lykkyh! Valmisti Natalja Vorobei
11 sanasuari Liygi on vahnoi kielii «Oma Mua» 9. kylmykuudu MIELIVALDU Muantiedolingvistiekkua tutkijes ( Oman Muan kirjutuksii myöte sežo) minä puaksuh duumaičin, mi on se sana Karjala. Kirjutammo nenga: Karja+ala. Karju (karja) on net lehmät da vazat, kudamii kezil paimoi keräi, ala muga sanotah lähimuan eri kohtii (niitändyala, kynnändyala, meččyala). Voibi sanuo i nenga: Karja-sanas + la-suffiksu, kudai ližiäy sanale kohtan merkičyksen da ozuttau, ku pagin on mistahto eriluaduzes sijas ristikanzan ymbäristös, olgah se suuri libo pieni kui kana+la libo kodoi+lu da muga ielleh. Karjalazet oldih karjan pidäjät rahvas jo menetiijä konzu, a moizet rahvas oldih ainos bohatat da vällät, syömine heil oli joga päiviä stolal. Vie meijän polvi mustau, kui lehmy avvutti leskele yksinäh kazvattua da nostua jalloile lapsii jälles voinua. Karjua Karjalas paimendettih mečäs kogo kezän. Heboloigi yökse viettih meččäh. Niittylöil žiivattoi ei pietty, kazvatettih heiniä talvekse, nenii paikkoi vie enämbäl vardoittih karjan polletandas, vaigu sygyzyl laskiettih kodvazekse höstöittämäh. Meččiä karju vai parandi: pienet vezat polletti, sil vällendi meččiä da vie höstöitytti mečän muaperiä. TOPONIM PAIKANNIMI Iče sanas toponim, kudai on gretsien kielen juurdu, toine sana on nimi, mingi kohtan nimi. Meijän muamiäčyn eri kohtien nimet annetah äijän ruaduo aivoloile. Sana mua : mua syöttäi molittiheze. Dai muamo-sanas puoli sanua on sežo mua. Muamo on lapsen enzimäine syöttäi, mua on kaikkien eläjien syöttäi meijän muamiäčyn piäl. Libo piä päivy Päiväine Piälliine. Enzimäine tavu tämän riävyn sanois on piä. Yksijuurizet net sanat ollah. Muga voibi olla vai ylen vahnas kieles. Nygöi otammo sanan liygiläine. Liugu on moizet muan kohtat, kus ei ole ni jyrkiä, nigo ylen korgiedu mägie, ni suurdu pengerdy, vai on ylen leviedy alavua lageikkuo. Ven al on äijy mostu alua, da ennemuinai rahvahal ei ni pidänyh pajeta mägilöile elämäh, suot da mečät ei piästetty vihamuššiekkoi da varrastelijoi. Kuunnelkua vai sanua alango, konzu luvet sen pehmiembästi suomen kielen luaduh alanko, ylen rinnal on Olonka, dai alangon jogi, liugu muan jogi se ongi. Jogi, jego, joeg libo oga, go, ga; libo toizeh luaduh lugiettuu jeha, jaha, toiči vai a... net sanat suurel palal muailmua on ližätty jogiloin nimih, kaččokkua vai kartoil: äijy mostu jogiloin nimie on. Jogi da juogua sežo seižotah rinnai, mugahäi ongi jogi juottau, mua syöttäy. Vie tulou edeh kummu sana regi. Mustattohäi, ei vie ylen ammui juamoi ei olluh olemas: kezil ajeltih venehil vezistölöi myö. Talvizin ajeltih regilöil vai jogiloin da järvilöin jiädy myöte. Juamoil pidi äijän lundu suomie. Jovel da järvel tuuli ajoi lumen randahpäi, keskel oli lundu vähembi i heboine suuren tuhungi jälles sai matkata kuorman kel. Mugai sanottih regitie libo regijälgi. Matkuviehkat hyvin nävyttih loitos avvonazil vezistölöil. Regi ven akse lugijen ylen lähäl on sanah reka. Eigo se vieldä karjalankielen juurii vie syvembäle histourieh? Ven an kieleh tuli livvin kielespäi sana nuaglu, vai vähäzel viäristetynny nagel. Puuhizil nuagloil Karjalas jallaččiloin pohjatgi iškiettih da lujat net oldihgi. A min verdu nuaglua pidi kodiloi da venehii luadijes! Lujin nuaglu rodih kadai- da pihl aipuus. JOGA LINNUL OMA PAJO Amerikan indeitsoin kajoin nimi on kajošk. Se mustoittau karjalastu kajoidu. Kajoi-linduu Karjalas on äijy, ku meijän mual on kaksi suurdu järvie dai Päivännouzunmerigi ei ole liijan loitton. Kui kirguu kajoi? Kuunnelkua vai: Kaajoi-kaajoi-kaajoi.... Libo čiučoi pajattau: Čiu-čiu-čiu.... Tikku tikuttau puudu. Kärgi (mustu tikku) kärizöy mečäs. N uakat n uaketah... Omii pajoloi myöte nämä linnut suadih rahvahan keskes omat nimet, eihäi pidänyh niidy ni keksie! Kottaraine kodas eläi lindu; mečoi mečäs eläi lindu. Äijy mostu kaikkie löydyy meijän ylen vahnas kieles! Libo otammo sanan haukkuo. Koiru haukkuugi: Hauhau-hau! Kaži n auguugi: N au-n au-n au..! Hukku ulvougi: uuuu-uuuu-uuuu.., kenlienne kuulluh, ei pie ni mustoittua. Voron kronkuttaugi: krong-krong, a varoi kruakkau: kruaakk-kruaakk... Kondien eräs nimi oli böröi, se börižöygi tabavuksis vai ei edeh livahtai vagoižikospäi. Karjalanjuuristu sanua löydyy meijän kogo muamiäčyn eri kohtis, onhäi ku karjalankielisty rahvastu oli elänyh niilöil kohtil menetiijä konzu. LAIHINSANAT VELGAH OTETUT Karjalan kieli kuuluu suomelasugrilazeh kielijoukkoh. Kaikis niilöis kielis on äijy yhtenjuuristu sanua dai net kielet ollah yhtyvahnat, vaigu ymbäri olijoin mualoin kielet segavutah ielleh niilöih i vuozi vuvvel net erotah ainos vai loitomba toine toizes, a ellendiä yksikai suau, ku tolerantnostin tazo niilöil on suuri. Livvin kieles on eräs ven an kielespäi karjalastunnuh sana. Suomen kieles on ylen äijy karjalastu dai eräs ven alainegi suomevunnuh sana. Suomelazet kielentutkijat kaikeči äbäzöijäh oman muan kielen murdehii, opitah ellendiä rahvahan histouriedu niilöin avul. Hyö väzymättäh kerätäh da tallendetah bumuagale mustoh kaiken, midä vai kuultah da löytäh. Ei tyhjäh moine ruado mene, kirjukieletgi bohatutah i omien mielien kirjutandunerogi kazvau, a tuloksennu on vie parembi toine toizen ellendämine. Karjalanjuuristu sanua löydyy meijän kogo muamiäčyn eri kohtis, onhäi ku karjalankielisty rahvastu oli elänyh niilöil kohtil menetiijä konzu. Paikannimet viestitetäh meile äijän kaikkie sit rahvahas, kudai on andanuh nimen sille kohtale: rahvahan eländytavois, mieron nägemyksis, mis mil sai suaja särbämisty, kui piästä yöksymättäh perile da vie muudugi tieduo sai löydiä luondoh da muan uumenih nähte. Sanakse, kaikin tietäh nimen Jegipet Afrikas. Sana Jegipet kebjiesti voi ellendiä kui jogi+peittäy. Suurin eroitus toizis mualois oli faraonoin Jegiptal se, ku tämä mua oli vil l ujyväl bohattu. Jogiviet enimytteh kerran nelläs vuvves nostih korgiele lumien ruttoh sulajes Kilimandžaromäis ymbäri, peitettih suuret vil l upellot laččujogirannoil, a kevätvezi toi tulles ylen äijän kallistu mudua randupaikoile, mi ližäi kazvuvägie muaperäh vie tulevilegi vuozile. Bohattuhäi oligi jo silloi Jegipet nižul: omile täydyi da vie myödäväkse toizih mualoih kuivil vuozil täydyi. Konzu valdivol on kylläl omua leibiä da vie jiäy myödäväksegi, se on ihan suverennoi iččenäine: pakita nikel nimidä ei pie, a nällän aigoih leibäh sai ostua hos midä. Tamara Saveljeva Jatkuu. LUGIJAT RUNOILLAH VALENTINA LIBERTSOVA Sygyzy ainos oigei Sygyzys et nikunne pagie Omal aijal tulou vastakkua! Ottakkua libo ližäkkiä vägie, Älgiä vai äijäl kirokkua. Tiettäväine, pihal jo vähäzel viluttau: Vihmat da tuulet sygyzy ezittäy. Sygyzy ei matkaspäi eisty, Eigo raukku siiriči astu, Oijendau kaunistu kätty, Puulois piirustau tuohustu. Sygyzyy et sanoil muanita, Etgo järilleh mennä kiännytä Avavuu matku rajata, Aja vai kunnegi siirrätä. Sygyzyy et ulgoh ähtistä Iččiedäs huonukseh karkoittau. Ei anna liijakse hälistä, Ruadoloin vuorot sevoittau. Sygyzys ei sua pajeta Yksikai kui tahto tabuau. Maltau kovasti sevätä, Ukkuandoil viluloil poltau. Sygyzy ičele otettau Anna vai lehtii čopottau, Anna vai vihmoil valattau, Da čomii kuvazii perustau. Naizii villazih ruuttih Tarkah huondeksil sellittäy, Näbiet paikkazet pandih Niis solmet iäres kerittäy, Tukat kerätyt myssyzih Ilmuan myö tuulel levittäy. Sygyzyl lämmembäh selgien, Tabuan keräle kuvaimen, Lähten lehtii lendäjii kaččomah, Jouččenii, hanhiloi noudamah. Toivotan astujes hil l azeh, Unohtan pahat kodvazes, Luhtazes piäliči astujes, Hoikkazen jiän murendan Da vihmanke runon pajatan. Kazvatin tävven luondalan, Täytin talvekse aittazen, Varustin pruazniekan Jumalan, Sytytin čuppuzeh tuohuksen. Tulgua vai kai, armahat, Minun sygyzyn huonuksih, Vuotetah pitkät pordahat, Da hiilavat päčispäi sul činat. Sygyzy ei mene viäräkse, Ei ole viäränny toven, Varustuot täkse aijakse, Pidäkkiä sobuu aiven.
12 12 «Oma Mua» 9. kylmykuudu 2016 SANAŽIKKO VILGOI on hukku. Vilgoin silmät vihažet. joudoaigu MIDÄ? KONZU? KUS? HYVITTELEMMÖ! Kižin muzei. Meijän lapsusaijan suaret -ozuttelu Ozutteluh on pandu Kižin, Solovetskoin da Valuaman suarien piirroksii. Adressi: Petroskoi, Fedosovan piha, 19. Telefon: Karjalan taitehmusejo. Aikojen rajalla -näyttely Näyttely on avattu taiteilijan Vitali Dobrininin 60-vuotispäivän Toinarki-pyhäpäivä merkkeissä Adressi: Petroskoi, Karl Marksin katu, 8 Telefon: KAČČOKKUA KANZALLISKIELISTY OMIN SILMIN -PRO- GRAMMUA NELLÄNPIÄN, 10. KYLMYKUUDU, 9.00 AI- GUA ROSSIJA-KARELIJA -KANUALAL. Juondajannu OL GA OGNEVA. VÄRIT VEI MUKANAAN. Taidokuvailii Ihva Aula. Luadinuh Inna Bogdanova. Suomen kielel. KIRJAKAMARI. VEPSÄLÄINE EEPOSSU VIRANTANAZ. Juondajannu Galina Baburova. Vepsän kielel. KRISTINUSKON ABC. PROFEETAT (PROROKAT). Juondajannu pastoru Pentti Smeds. Suomen kielel. KOTOSALLA. LAHJA YSTÄVÄLLE OMIN KÄSIN. Juondajannu Helli-Maria Palmgren. Suomen kielel. PIMPULA, PAMPULA. KARJALAINE LAPSUSAIGU -MUL TFIL MU. Karjalan kielel. Programmois on ven ankieline tekstukiännös. Kipinän uudizii Tarvitah kiirehellisty abuu! Svetlana Trofimova-Bogdanova, kudai on rodivunnuh 27. ligakuudu 1968, tarviččou kiirehellisty abuu hänele pidäy luadie kallis operatsii rajan tagan. Svetlana on Mončegorskas eläi karjalaine naine, kudai yksinäh kazvatti da nosti jalloile kolme lastu. Nuorin tytär vaste vai loppi školan da piäzi opastumah vračakse Petroskoin valdivonyliopistoh. Kaikkii lembeisydämellizii da kaikkii, kel on moine mahto, kyzyzimmö auttamah kerätä varua inehmizen parandamizeh. Sberbankan kartu n:o On piässyh ilmah karjalankielizen Kipinän kylmykuun noumeru. Täs lehtes suatto vastavukset monih kyzymyksih dai kyšymykših! Luve da tiijusta, ken eläy puulois, kedä ollou karjalazien kirjois da kui voibi hyvitellä toine tostu Uvven vuvven kel! Arbua ammatti da kirjuta se sanaristikköh. Kädevile löydyy leikkuamistu da kirjoindamistu, mečästäjile da kalastajile sualistu, pikoi-pienile Runohuavozeh ližiämisty da kižua. Tuorehtu žurnualua kyzykkiä Kipinän toimitukses adresil: Petroskoi, Titovan piha, 3. Vuotammo žurnualah uuzii kirjuttajii da lugijoi. Ol ga Smotrova Suajan INN: Suajan tili: Suajan bankan BIK: Vienankarjalaista kotišeuvun tutkijua, istoriikkuo Impi KIELEVÄISTÄ onnittelemma Poliisipäivällä, kumpaista Venäjällä juhlitah 10. pimiekuuta. Impi Kieleväinen ruato Kemin kaupunkin entiseššä miliisissä 25 vuotta. Impi Grigorjevnan šanojen mukah, tämä ruato vaikutti koko hänen elämäh. Kuin oikie poliisimieš hiän nytki tarkaštau kaikkie faktija kolmeh kertah. Toivotamma ošua, tervehyttä, pitkyä ikyä ta hyvyä mieltä! Omat vienalaiset Omamualastu sändämälästy Margarita KEMPPASTU hyvittelemmö merkipäivän kel! Ritua tundietah ymbäri Karjalua paginakkahannu naizennu da nerokkahannu kanzallizien ruuttien ombelijannu. Inehmine ombeli konsertusovat äijile pajojoukkoloile. Toivotammo Ritale ainos olla moizennu kirmienny da vikkelänny. Pajata ielleh Oma Pajo -horas, omebele ielleh karjalazii ruuttii da šuorita ennevahnazeh luaduh tyttilöi. Omamualazet SIÄNENNUSTUS PERUŠTAJAT: Oma Mua Karjalan rahvahan lehti Peruššettu kešäkuušša 1990 Petroskoi Anuksenlinnu Priäžy Koštamuš Kalevala Louhi YÖ PÄIVY YÖ PÄIVY YÖ PÄIVY YÖ PÄIVY YÖ PÄIVY YÖ PÄIVY 10 / / / / / / / Karjalan tašavallan Lakijenhyväkšymiskokouš, Karjalan tašavallan hallituš, Karjalan Rahvahan Liitto ta kuštantamo Periodika Piätoimittaja Natalja Anatoljevna Sinitskaja Julkaisijan ta toimitukšen ošoite: Titovinkatu 3, Petroskoi, Karjalan tašavalta Tel: (814-2) , omamua@mail.ru INTERNET: Î Î 43 (1333) 09. pimiekuuta 2016 JULKAISIJA: Karjalan tašavallan autonomini laitoš Periodika-kuštantamo Painettu valmehešta originali-maketista 4+4-kirjapainošša, , Petroskoi, Lesnoi-prospekti, 51 Î Lehen on rekisteröinyn Yhteyšalan, tiijotuštehnologijien ta joukkoviestimien Federatiivisen tarkissušvirašton KT:n toimisto Rekisterinumero ПИ ТУ INDEKSI Allakirjutettava aikataulun mukah klo Allakirjutettu painettavakši klo Painoš 500 Tilauš 1845 Hinta 30 rpl Redizaini Fenomen-mediajoukko (Piiteri) On otettu:
Karjalazien VIII Kerähmö Petroskoi Veškelys, 4-5.3.2016. Terveh, arvokkahat Kerähmön rahvas!
Karjalazien VIII Kerähmö Petroskoi Veškelys, 4-5.3.2016 Karjalan tazavallan karjalazien kielelline da yhteskunnalline aktivižus. Opastus da kul`tuuru kanzallizen kehityksen piälimizii azieloi. Natalja
Tämä vuosi on Uhut-šeura istorijassa juhlavuosi pakkaiskuušša 2000 šeura rekisteröitih iččenäisekši kanšalaisjärještökši.
Tämä vuosi on Uhut-šeura istorijassa juhlavuosi pakkaiskuušša 2000 šeura rekisteröitih iččenäisekši kanšalaisjärještökši. Vain još laškie vuuvvet ihan alušta šuati, niin voi juhlie šeuran 25-vuotispäivyäki,
Mennyön vuvven parahat kniigat
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 15 (1155) Sulakuun 24. päivy 2013 ÔÔ Oman kielen akkiloiččijat s. 2 Sulakuun 20. päivänny on karjalan da vepsän kirjukielen päivy. Sidä vaste Petroskoin valdivonyliopistos
Oma Mua. 19 (1209) Kolmaspäivy Serota 21.05.2014. ÔÔ Yö musejokylyššä S. 7
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 19 (1209) Kolmaspäivy Serota 21.05.2014 Ô Ô S. 4-5 Midä? Konzu? Kus? Kanzallizien kul tuuroin keskukses karjalan kielen kursiloin salbajazet oldih mennyt
Modernu & perindö»» Kantelen uvven eksperimentuprogramman tarkoitus on kiinnostuttua nuorižuo kanzallizeh muuzikkah da kul tuurah.
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 48 (1188) Talvikuun 11. päivy 2013 ÔÔ Pilkovundu meijät hävittäy s. 2 Hyvä olis, ku uvves Omas Muas suas siännöllizesti lugie suvikarjalastu, tverinkarjalastu
18 (1158) Oraskuun 15. päivy 2013
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 18 (1158) Oraskuun 15. päivy 2013 ÔÔ Opastuo pidäy nuorete s. 3 Marjane-lapsien päivykoin kazvattiiloi mondu vuottu harjaitti karjalan kieleh Alisa Petrovna Gubareva.
TIIJOITUS VUVVEN 2017 KUNNALLISVALLIČENDOIH NÄH
TIIJOITUS VUVVEN 2017 KUNNALLISVALLIČENDOIH NÄH Suomi jagavuu kundih, kudamil konstitutsien mugah on autonoumii. Kunnat ollah vastuollizet monis kunnan eläjii koskijois dielois. Kunnan korgevin piättäi
Kierdomal l u viettih Vieljärven kyläh
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 41 (1181) Ligakuun 23. päivy 2013 ÔÔ Älgiä andakkua tuldu, agu syttyy. s. 2 ÔÔ Nigo mahtuo, nigo tahtuo s. 3 ÔÔ Kieleh opastumine tulou syväimes s. 4 ÔÔ Konzu
Viena da liygi: erikseh vai yhteh
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 30 (1170) Elokuun 7. päivy 2013 ÔÔ Karjalan eläjät tahtotah, ku salvattas kai eläinpuustot s. 2 Kolme kondiedu -zookompleksas tapahtunnuh ozattomus huolestutti
45 (1185) Kylmykuun 20. päivy 2013. kylän kulttuurikeškuš s. 5
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 45 (1185) Kylmykuun 20. päivy 2013 ÔÔ Suuri eloksenruado kielen hyväkse s. 2 Karjalan Kielen Seura andoi 11. kylmykuudu Helsingis Edvard Ahtian mugah nimitetyn
ÔÔ Olis kalua, leibiä rodieu s. 6. ÔÔ Hiän löysi šuomen šuvun kojin s. 3. muzeih s. 5. myö elämmö s. 5. 46 (1186) Kylmykuun 27.
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 46 (1186) Kylmykuun 27. päivy 2013 ÔÔ Hiän löysi šuomen šuvun kojin s. 3 Talvikuussa täyttyy 200 vuotta Matias Castrénin šyntymäštä. Šuomen kielen ta šuomelais-ugrilaisien
37 (1177) Syvyskuun 25. päivy 2013. ÔÔ Tervata yhty venehty s. 4
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 37 (1177) Syvyskuun 25. päivy 2013 ÔÔ Duumaija tuliedu ruaduo s. 2 ÔÔ Tervata yhty venehty s. 4 ÔÔ Ruado libuu s. 5 ÔÔ Pidäy tahtuo eliä hyväl mielel s. 6 Karjalazien
19 (1159) Oraskuun 22. päivy 2013. Kävy omamua.ru
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 19 (1159) Oraskuun 22. päivy 2013 ÔÔ Kuadunuzii vezii stauččah et keriä s. 3 Karjalan da vepsän kielen laitos da suomen kielen laitos yhtistettih yhteh laitokseh.
Oma Mua. 13 (1203) Kolmaspäivy Serota 09.04.2014. ÔÔ Brendojevan jälgeläzet s.4 5
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 13 (1203) Kolmaspäivy Serota 09.04.2014 ÔÔ Kielioppi kynnyksenny s.3 Petroskoil jo kaheksattutostu kerdua piettih Karjalan, vepsän da suomen kielen kilbua,
02 (1192) Kolmaspäivy Serota 22.01.2014. s.6
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 02 (1192) Kolmaspäivy Serota 22.01.2014 ÔÔ Uutisie Pohjosen rannoilta s.2 ÔÔ Vanhat paikannimet tutukši s.4 ÔÔ s.6 Hyvä pruazniekku ÔÔ Opastusaigu on kaikes paras
12 (1152) Sulakuun 3. päivy 2013
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 12 (1152) Sulakuun 3. päivy 2013 ÔÔ Kielen kehittäjät projektat suajah kannatustu s. 2 Kanzallizen poliitiekan ministerstvu ilmoitti projektoin kilvan tuloksii.
Oma Mua. 22 (1212) Kolmaspäivy Serota 11.06.2014. Terveh tulgua Kondupohjan piirih
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 22 (1212) Kolmaspäivy Serota 11.06.2014 ÔÔ Luojien ta kaunehuon talo s. 8 ÔÔ DNA testauš šukututkimukšen apuna s. 5 ÔÔ Pag i na s a r g ipä i väine s.
Oma Mua. 09 (1199) Kolmaspäivy Serota 12.03.2014. ÔÔ Unohtumatoin kokemuš s. 9. Venäjällä volont oriliikeh šai alun 1980-luvun lopušša.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 09 (1199) Kolmaspäivy Serota 12.03.2014 ÔÔ Arvatut kirjutekset s. 3 Enzimäzen vuozisuan XVII aigazen karjal-ven a sanakirjan luadijannu oli Afonan arhimadrittu
Oma Mua. 24(1214) Kolmaspäivy Serota 25.06.2014. ÔÔ Ikä elyä, aika muistua s. 6
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i Kolmaspäivy Serota 25.06.2014 ÔÔ Levendiä sanasto, kehittiä kaunehkirjutusmalli s. 3 Mennyt nedälil Periodika-julguamon seinih kerryttih karjalan da vepsän
Oma Mua. ÔÔ Ruado menöy s. 10. ÔÔ Taitaja šoittaja ta monipuolini ihmini s. 7. ÔÔ Kniigua liženi, ga opastujua väheni s. 2.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 05 (1195) Kolmaspäivy Serota 12.05.2014 ÔÔ Kniigua liženi, ga opastujua väheni s. 2 Petroskoin administratsien opastusozaston voimil oli pietty lapsien
Oma koti on kaiken alku
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 10 (362) 22. ORAŠKUUTA, 2013 2 Karjalaisien onnistu šäilyttyä omaperäisyyvven 4 Olen ylpie koko elämäštäni 6 Kuoroja
Oma Mua. Kyykkyä pelattih Priäžän kyläššä»»enšimmäistä kertua Priäžäššä piettih šuuri kyykkäkilpailu. Sivu 2.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 17 (1207) Kolmaspäivy Serota 07.05.2014 ÔÔ Elä ainos, Joguine s. 4 Kotkatjärven Joguine-pajojoukko täytti kaksikymmenviizi vuottu. Tälle merkipäiväle omistettu
Nelidov Kižin johtajakši
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 2 (354) 30. PAKKAISKUUTA, 2013 2 Jyškyjärven kylän ylpeyš 3 Kiinnoššuš koiravaljakkokilpailuih kašvau 4 Oššokšilla
Oma Mua. 03 (1193) Kolmaspäivy Serota 29.01.2014. ajatuštakana kaupunkin luovuttamisešta s. 5
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 03 (1193) Kolmaspäivy Serota 29.01.2014 ÔÔ Valjakot kilpailtih Petroskoissa s. 3 Sammon muata myöte -valjakkokilpailut piettih Karjalan piäkaupunkissa
Oma Mua. 10 (1200) Kolmaspäivy Serota 19.03.2014. ÔÔ Mitä šäilyy kirjan kanšiloissa? s. 4
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 10 (1200) Kolmaspäivy Serota 19.03.2014 s. 2 ÔÔ Leuto šiä ei ollun eštienä V kanšainväliset koiravaljakkokilpailut piettih Kalevalašša. Netälin ajakši
Oma Mua. 20 (1210) Kolmaspäivy Serota 28.05.2014. kannatušta rajan takuata s. 6. johtaja s. 7
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 20 (1210) Kolmaspäivy Serota 28.05.2014 ÔÔ Hätken vuotettu kirju s. 3 Vastevai ilmah piässyöh Vladimir Brendojevan kirjah on kerätty runolijan kai runot
Tašavalta: Vuosi 2013 on ilmotettu Karjalan kielen vuuvvekši
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 37 (352) 26. TalviKUUTA, 2012 2 Kielen kehityššuuntua ennuštaen 3 Uuši näkökulma perehen arkielämäštä 4 Tuttu ta
50 (1190) Talvikuun 25. päivy tapahtumat karjalazien elokses vuvvennu 2013 s. 5
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 50 (1190) Talvikuun 25. päivy 2013 ÔÔ Karjalaine Volkov sai korgien arvonimen s. 2 Vuvven 2013 Ristikanzakse on sanottu Aleksandr Volkov, runoilii, Ven an Kirjuttajien
Karjalan piämieš Aleksandr Hudilainen ta Periodikan johtaja Lidija Rämenen. KuvaT: Julija Veselova. Tärkie ruato
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 1 (353) 16. PAKKAISKUUTA, 2013 2 Karjalua leikkiessä 3 Ihmisien tervehyön hyväkši 4 Uuši tovellisuuš 5 Vuuvven kaunehin
Perintehellini talouš. 3 Kyykkäkilpailut. 4 Karjalan kielen kakši murrehta yhteh. 6 Tervehen elämän tavat. 7 Opaššu švuuvvet.
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 20 (372) 23. ŠAJEKUUTA, 2013 3 Kyykkäkilpailut 4 Karjalan kielen kakši murrehta yhteh 6 Tervehen elämän tavat 7 Opaššu
Nuoret kačotah huomispäiväh
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 3 (355) 13. TUISKUKUUTA, 2013 2 Mitä myö jätämmä muajilmah 3 Yhteistyö antau toivuo hyväh 4 Joikujen kaunis muajilma
Vuokkiniemen koulu on kylän kulttuurikeškuš
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 21 (373) 13. PIMIEKUUTA, 2013 3 Laučat-illačušša laučoilla ei issuttu 4 Pelaštua kieli šammumašta 6 Karjalan uuši
Niin viisumin hinta kašvau
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 32 (347) 10. ŠAJEKUUTA, 2012 2 Teatterin juhlavuosi 3 Čičiliuškulaiset Aunukšen šeuvuilla 4 Pistojärven ikkunoissa
04 (1144) Tuhukuun 6. päivy ÔÔ Midä vuotan vuvves s. 3
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 04 (1144) Tuhukuun 6. päivy 2013 ÔÔ Kehityksen algu. s. 2 Meijän tazavallas Mägriän žiivatoin kazvatussouhozu kuuluu parahien muatalovuslaitoksien joukkoh. Pakkaskuul
07 (1147) Tuhukuun 27. päivy 2013
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 07 (1147) Tuhukuun 27. päivy 2013 ÔÔ Karjalazen Sanan roindupäivy s. 4 Vuvvennu 1998, 21. tuhukuudu Petroskoil Kirjuttajen pertis Puškinskaja pihal kerävyttih
7 Hiihtourheilušta tuli elämäntyö
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 8 (360) 24. šulakuuta, 2013 2 Vienan karjalan kieliopin uuši versijo 4 Laulan tätä lauluo Kalevalan mualla 7 Hiihtourheilušta
Merkkipäivä: Kalevalan piiri täytti 85 vuotta. Kalevalan piirin istorija
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 31 (346) 26. šyyškuuta, 2012 2 Tutuštumini karjalaisien muinaismuajilmah 4 Kalevalan kaunis ta ihana šeutu 6 Tekstiilin
Karjalaisien istorijua ta elämän tapoja
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 24 (376) 25. TALVIKUUTA, 2013 2 Karjalaiset olemma: šie ta mie 3 Kyykkyä ympäri vuuvven 4 Hänen runoissa on karjalaisien
Urheilun ta tervehyön vuosi
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 28 (343) 8. ELOKUUTA, 2012 3 Tähtisien kakšosien karjalaiset tiet 4 Jäkälän mallija kupolilta 5 Kaikista makein ošašto
Kilpailu kyläläisillä
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 15 (367) 14. ELOKUUTA, 2013 2 Kinnermäjen pruasniekka 3 Istorijašša ei voi olla valkeita šivuja 4 5 Luonnon kešellä
Studies in European Language Diversity 26.1 KARJALAN KIELI. ELDIA Lyhendetty raportu
Studies in European Language Diversity 26.1 KARJALAN KIELI ELDIA Lyhendetty raportu Heini KARJALAINEN, Ulriikka PUURA, Riho GRÜNTHAL, Svetlana KOVALEVA Livvikse kiändi Jelena FILIPPOVA Mainz Wien Helsinki
43 (1183) Kylmykuun 6. päivy vuozipäiväkse s. 3
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 43 (1183) Kylmykuun 6. päivy 2013 s. 3 ÔÔ Igä elä, igä opastu Opastajien jatkoopastuksen instituutas pietäh tiedokonehkursit eläkkehel olijoile rahvahile. ÔÔ Komsomolan
Oma Mua. 01 (1341) Kolmaspäivy Serota Vähembistökielien elavuttamine ei ole pessimistoin ruado s.4
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 01 (1341) Kolmaspäivy Serota 11.01.2017 ÔÔ Karjalan kieldy tihieh -kilpailu piätty š.3 Vieljärven Karjalan Kielen Koissa ilmotettih Melliččy-šiätijön Karjalan
Oma Mua. ÔÔ Nuoret partisaanit S. 10. ÔÔ Santra innošti lauluilla ta starinoilla S. 3. ÔÔ Sanakniigat Internetan kauti S. 9.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 18 (1208) Kolmaspäivy Serota 14.05.2014 ÔÔ Santra innošti lauluilla ta starinoilla S. 3 Tunnetun vienalaisen runonlaulajan ta starinojenkertojan Santra
2 Uušie šuunnitelmie. 3 Hämäräštä päivänvaloh. 4 Miun lapšuuvven Rantakatu. 6 Kum totem tuli Karjalah. 7 Boršči ta terveyšmuta FOTO 9
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 18 (370) 25. ŠyyŠKUUTA, 2013 2 Uušie šuunnitelmie 3 Hämäräštä päivänvaloh 4 Miun lapšuuvven Rantakatu 6 Kum totem
40 (1180) Ligakuun 16. päivy 2013
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 40 (1180) Ligakuun 16. päivy 2013 ÔÔ Piäkaupunkissa pilkotah, kylih laššut lennetäh. s. 4 Min päivän elät, šen kummua kuulet näin šanois vanha karjalaini, konša
16 (1156) Oraskuun 1. päivy 2013
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 16 (1156) Oraskuun 1. päivy 2013 ÔÔ Kielioppi mollembil puolil rajua opastujile s. 2 Suomes on piästetty ilmah Pekka Zaikovan uuzi Vienankarjalan kielioppi. Uvves
Oma Mua. 15 (1255) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i Kolmaspäivy Serota 22.04.2015 ÔÔ Kerähmön kynnykšellä s. 5 Karjalaisešša kyläššä valmistauvutah VIII karjalaisien kerähmöh. Šulakuun alušša Šuojärven piirin
Oma Mua. Karjalaini pirtti Piäjärveššä. Pane tallele Oma Mua
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 05 (1245) Kolmaspäivy Serota 11.02.2015 Pane tallele Oma Mua Hyvät lugijat! Mustoitammo teile, ku omamua.ru -saitalpäi voibi panna tallele lehten ilmaine
Hiihtolatuo myöten tulevaisuutta kohti
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 22 (373) 27. PIMIEKUUTA, 2013 3 Lapšet esitetäh karjalaisie starinoja 4 Kielen šäilyttämisen hyväkši 5 Innoššuš oli
Oma Mua. 06 (1196) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Olimpialaispäivät karjalaisissa kylissä s. 6. Pienet olimpialaiskisat piettih Jyškyjärven,
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 06 (1196) Kolmaspäivy Serota 19.02.2014 ÔÔ Tulolaine kieliniekku s. 3 ÔÔ Karjalazii puolistamas 25 vuottu s. 4 ÔÔ Olimpialaispäivät karjalaisissa kylissä
Oma Mua. 31 (1221) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Troičanšuari on pyhä paikka Tunguol l a s. 4
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 31 (1221) Kolmaspäivy Serota 13.08.2014 ÔÔ Šielä linnut ei lauleta s. 3 Vuuvvešta 1999 alkuan joka vuosi 5. elo kuuta Karhumäjen piirin Sandarmoh-pai kašša
Oma Mua. Oma Sampo-melliččy
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 07 (1197) Kolmaspäivy Serota 26.02.2014 s. 2 ÔÔ Meidy tavata ei! Kodikižois Sočis Ven an joukko oli paras. Myö voitimmo ei-virrallizes joukkokilvas. Ven
Karjalazien huolii. ÔÔ Tämän päivän muamankieli s. 2. ÔÔ Uuttu da endisty ystäviä Ropivos s. 3. Võruspäi Vieljärvele
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 49 (1189) Talvikuun 18. päivy 2013 ÔÔ Tämän päivän muamankieli s. 2 Karjalan kielen opastajat tuaste kerryttih yhteh pagizemah karjalan kielen tilas konferensies
Oma Mua. 08 (1198) Kolmaspäivy Serota Karjalan Kanzallizen teatran ozuttelijua Vieno Kettustu näimmö Luadoga-fil man epizouduroulis.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 08 (1198) Kolmaspäivy Serota 05.03.2014 ÔÔ Vienalaisen runonlaulun viimeni okša s. 4 Kalevalan päivän juhla Kuhmošša oli omissettu Uuvven Kalevalan 165-
Oma Mua. ÔÔ Konša šyväimeššä s. 10. ÔÔ Ypäyššuo rauhotuš alovehekši s. 6. ÔÔ Tulieh Kongressah s eläy rakkahuš. valmistujes
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 35 (1225) Kolmaspäivy Serota 10.09.2014 ÔÔ Tulieh Kongressah s. 2 3 valmistujes Suomelas-ugrilazien rahvahien kongresoin välisty konferensiedu piettih
KARJALAN KIELI ŠUOMEŠŠA
Studies in European Language Diversity 27.4 KARJALAN KIELI ŠUOMEŠŠA ELDIA-projektin tulokšie Anneli SARHIMAA Lyhennykšen šuomenkieliseštä raportista vienakši kiänti Valentina KARAKINA Mainz Wien Helsinki
Oma Mua. ÔÔ Kielen ta kulttuurin šäilyttämini tutkijien kannalta s. 4. ÔÔ Šanašta šana tulou s. 5
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 25 (1215) Kolmaspäivy Serota 02.07.2014 ÔÔ Kielen ta kulttuurin šäilyttämini tutkijien kannalta s. 4 V Yleisvenäläiseh šuomelais-ugrilaisien Konfe renš
Ollah vie mustos hierut
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 04 (1093) Tuhukuun 1. päivy 2012 Ei pie žiälöičellä, pidäy ruadua Ol ga Ogneva Mennyt nedälil Petroskoil oli käymäs rahvastu Karjalan Kielen Seuraspäi. Hyö čökeldettihes
Karjalan digitualine hengihjiämisp akkavus DLDP-rekomendatsiet karjalan kielen digitualizen elinvoimazuon kohendamizeh
The Digital Language Diversity Project Karjalan digitualine hengihjiämisp akkavus DLDP-rekomendatsiet karjalan kielen digitualizen elinvoimazuon kohendamizeh Imprint Karjalan digitualine hengihjiämispakkavus
Oma Mua. ÔÔ Mistä kanšanpuku kertou? s.3. ÔÔ Čičiliuškun kymmenvuodizet šeikkailut s (1254) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 14 (1254) Kolmaspäivy Serota 15.04.2015 ÔÔ Mistä kanšanpuku kertou? s.3 Petroskoissa järješšetyn kanšainvälisen seminarin ošanottajat tutkittih inkeriläisen
Oma Mua. ÔÔ Kaupunki karjalaisittain s.4. ÔÔ Pitkän taibalehen enziaskelet s.7. tunnon kera s (1263) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i Kolmaspäivy Serota 17.06.2015 ÔÔ Kaupunki karjalaisittain s.4 Karjalan Rahvahan Liitto rupesi toteuttamah uutta Kaupunki karjalaisittain -projektie. Projekti
33 (1173) Elokuun 28. päivy näh s. 6
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 33 (1173) Elokuun 28. päivy 2013 ÔÔ Samat hommat kaikkiel s. 2 Karjalan tazavallan piämies Aleksandr Hudilainen mennyt nedälil oli ruadomatkois Priäžän da Anuksen
Oma Mua. 4 (1244) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Joga tansi panou nagroh s.7
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 4 (1244) Kolmaspäivy Serota 04.02.2015 ÔÔ Kalevala. Uuši kačahuš eepossah s.5 Karjalan taitehmusejošša avautu näyttely Kalevala. Uuši näky, kumpani on
Oma Mua. Karjalan tašavalta täytti 95 vuotta. Ô Ruočis olles käygiä Skansenah. 22 (1262) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 22 (1262) Kolmaspäivy Serota 10.06.2015 s. 2 ÔÔ Karjalan tašavalta täytti 95 vuotta Ô Ruočis olles käygiä Skansenah Jo kolmatta vuotta Karjalan eläjät
Pagizemmo livvikse a maltammogo kirjuttua? (Puhumme livviä entä osaammeko kirjoittaa?)
Raija Pyöli Juhlaseminaari "Karjalan kieli ja kulttuuri" Nurmes-talo 23.7.2010 Pagizemmo livvikse a maltammogo kirjuttua? (Puhumme livviä entä osaammeko kirjoittaa?) Hos minul paginan rubriekku on moine,
Oma Mua. 29 (1219) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 29 (1219) Kolmaspäivy Serota 30.07.2014 ÔÔ Kantele kuului Kuujärves s. 2 ÔÔ Oman šeuvun kantarahvaš s. 4 ÔÔ Piämieš pyöri piirileikissä s. 7 ÔÔ Kezäl vezi
Oma Mua. 48 (1238) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Rakaš puoliso Viena ta armaš lapši Vepšänmua s.5
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 48 (1238) Kolmaspäivy Serota 17.12.2014 ÔÔ Pereheššä on elämän tarkotuš s.3 Tänä vuotena heti kakši perehtä Kalevalan piiristä tultih jokavuotisen Priznanije-palkinnon
Seinäkomiksoin luajindaopas
Seinäkomiksoin luajindaopas Kiändäjien algusanat Tämä seinäkomiksoin luajindaopas on kiännetty karjalakse. Karjalan kielen murdehii on äijän. Erähät erotah toine toizesta ylen äijäldi, toizet tuasten ollah
Oma Mua. 20 (1260) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Uuši peli paraš lahja kalevalalaisilla. s. 7
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 20 (1260) Kolmaspäivy Serota 27.05.2015 s. 2 ÔÔ Kyykkä kouluh. Priäžäššä piettih kyykkä-seminari, minne ku čut tih koulujen opaštajat Karjalan kanšallispiirilöistä
Pyhät da arret yksih kanzih
черный K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 02 (1040) Pakkaskuun 19. päivy 2011 ÔÔ Joga ruadoh on neruo s. 3 ÔÔ Pajo hengen hoivendau s. 4 ÔÔ Juurettah ni kargei heinäine ei kazva s. 5 Synnynmuanaigua
HARJOITUSKNIIGAINE EZIŠKOLAH DA ALGUKLUASSOIH NÄH
HARJOITUSKNIIGAINE EZIŠKOLAH DA ALGUKLUASSOIH NÄH Kniigan on kirjutannuh da kuvitannuh Maria Kähäri. Tevos on piässyh ilmah Karjalaisen Kulttuurin edistämissäätiön, Suomen kulttuurirahaston da Suomi-Venäjä
Urheilu: Kanšainväliset koiravaljakkokilpailut startattih viime pyhinä Kalevalašša. 2 Kanteletar kulttuuripäivien. huippuna. 3 Kalevalan päivät.
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 5 (357) 13. KEVÄTKUUTA, 2013 2 Kanteletar kulttuuripäivien huippuna 3 Kalevalan päivät. 4 Emmä hävie, kun ollemma
Heinyfestivuali otti vastah gostii
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 27 (1167) Heinykuun 17. päivy 2013 Ô Ô Martti Penttonen: Kielel pidäy kuuluo yhteiskunnas s. 3 Kolmepuolenkevuodine ELDIA-tutkimusprojektu on loppusuoral. Jälgimäine
Oma Mua. 12 (1202) Kolmaspäivy Serota Kuuma kešäkuu 1944
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 12 (1202) Kolmaspäivy Serota 02.04.2014 ÔÔ Suomelas-ugrilazet kerävytäh Petroskoil syvyskuus s. 3 Vuvvennu 2012 Vengries pietyl VI Kogo muailman Suomelas-ugrilazien
Oma Mua. ÔÔ Uušie muotoja kulttuuriperinnön šäilyttämiseššä s. 7. enšimmäini kulta s. 9. pitky taival s (1201) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 11 (1201) Kolmaspäivy Serota 26.03.2014 ÔÔ Tveriläzet kerävyttih Helsinkis s. 2 Mennyt nedälil Helsinkis Kodimaizien kielien keskuksen Kotuszualas piettih
Oma Mua. 36 (1226) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 36 (1226) Kolmaspäivy Serota 17.09.2014 ÔÔ Hos pieni, ga pippurinjyväine s. 3 Opastumah karjalan da vepsän kieldy tänävuon Petroskoin valdivonyliopistoh
Oma Mua. 02 (1342) Kolmaspäivy Serota lyydin pagin. Koval čukas.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 02 (1342) Kolmaspäivy Serota 18.01.2017 ÔÔ Karjalan kielen šanelu -aktijo noušou uuvvella tašolla Š. 3 Tavan mukah, Karjalan Rahvahan Liiton järještämyä
BUSINESS WORKSHOP OHJELMA
BUSINESS WORKSHOP Petroskoi, Venäjä 22/11/2005-23/11/2005 Workshopin tavoitteena on edistää käytännön yhteistyötä, siirtää ja kehittää yritysten osaamista OHJELMA Workshopin puheenjohtajat Risto Hiljanen,
11 (1049) Kevätkuun 23. päivy »»Mennyt pyhänpiän Karjalan Rahvahan Liitto pidi vuoronmugazen kerähmön
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 11 (1049) Kevätkuun 23. päivy 2011 ÔÔ Igäine perindö s. 3 ÔÔ Mittumat aijat, moizet i eländät s. 4 ÔÔ Lapsien oigei kazvatus s. 5 Ilmari Homanen (hurualpäi oigiele),
27 (1317) Kolmaspäivy Serota Muinosen muan uuvvet perintehet s. 3
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 27 (1317) Kolmaspäivy Serota 20.07.2016 Karjalan kielen statussikyšymyš ei šuanun deputattien kannatušta s. 2 Jo monie vuosie karjalan kielen statussikyšymyštä
KARJALAN KIELI SUOMES
Studies in European Language Diversity 27.2 KARJALAN KIELI SUOMES ELDIA-projektan tuloksii Anneli SARHIMAA Lyhendetys suomenkielizes raportas livvikse kiändi Martti PENTTONEN Mainz Wien Helsinki Tartu
Oma Mua. 46 (1386) Kolmaspäivy Serota
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 46 (1386) Kolmaspäivy Serota 29.11.2017 ÔÔ Kalevala piirrošfilminä Š. 3 Tatjana Torvinen. Karjalan 100-vuotispäivän kynnykšel lä ruvetah luatimah piir
06 (1396) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Repol a. Elämyä ta ihmisie kahella puolella rajua Š. 6
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 06 (1396) Kolmaspäivy Serota 14.02.2018 ÔÔ Ruado eistyy edeh sovus olles S. 3 Natalja Antonova. Joga vuvven allus Karjalan tazavallan kanzallizen da alovehellizen
Sulakuun 20. päivänny on karjalan da vepsän kirjukielen päivy
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 15 (1053) Sulakuun 20. päivy 2011 Sulakuun 20. päivänny on karjalan da vepsän kirjukielen päivy ÔÔ Rezervuatsii: + vai? s.2 ÔÔ Kirjuttai karjalazekse s.3 ÔÔ Olen
Oma Mua. 07 (1297) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Pyhäjärven šavenvalajat s. 5. Monet kaupukilaiset halutah elyä kyläššä, vain šiinä on
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 07 (1297) Kolmaspäivy Serota 24.02.2016 ÔÔ Karjalazien VIII kerähmön rezol utsien projektu s. 2 ÔÔ Karjalazien VIII kerähmön tunnusmerkin sellittämine
Muamankielen opastajan ammatti nägövih
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 20 (1109) Oraskuun 23. päivy 2012 ÔÔ Opastajii kannatetah s. 2 ÔÔ Segežan karjalazet ruatah kielen kehittämizekse s. 2 ÔÔ Hyväs dielos ei voi olla huigei s. 3
Oma Mua. 45 (1235) Kolmaspäivy Serota arbaitus. Jessoilas kižattih
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 45 (1235) Kolmaspäivy Serota 26.11.2014 ÔÔ Kanzalliskieline media ozutti iččiedäh Suomen piälinnas s. 2 Helsingis 14. kylmykuudu oli valmistettu suuri
Kohennettavua on äijän
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 11 (363) 5. KEŠÄKUUTA, 2013 2 Priäžä vuottau Kerähmön etuštajie 3 Etnokulttuurikeškukšien verkošto leviey Karjalašša
Oma Mua. Uuvvet autobuššit lähetäh karjalaisih kylih
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 41 (1231) Kolmaspäivy Serota 22.10.2014 ÔÔ Šuomelais-ugrilaini matritsa s. 2 Moskovalaini ohjuaja kuvuau filmie šuomelais-ugrilaisešta muinoisperinteheštä.
Vuozi kielen hyväkse
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 14 (1103) Sulakuun 11. päivy 2012 ÔÔ Karjalan Sivistysseuru sai uvven piälikön s. 2 ÔÔ Ahtian kieliopin toine oza Internetas s. 3 ÔÔ Aleksandr Kaštanov: Se oli
Oma Mua. 33 (1223) Kolmaspäivy Serota Saveljevien vellekset. s. 5
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 33 (1223) Kolmaspäivy Serota 27.08.2014 ÔÔ Yrittäkkyä löytyä uuši hahmo omašša luonnošša s 3 Čičiliušku-kuklateatteri avasi uuvven kymmenennen teatterikauven
Hodari on nygözeh aigah näh»»oraskuun 11. päivänny piettih Hodari-spektaklin enzi-ildu ven an kielel
K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 19 (1108) Oraskuun 16. päivy 2012 ÔÔ Olemmo voinan lapset, nevvostovallan vangit s. 3 ÔÔ Opastumal neruo vai liženöy. s. 4 ÔÔ Meis tuači niken ei rubie ruadamah
Oma Mua. 47 (1237) Kolmaspäivy Serota Paro-ämmyöni muissellen
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 47 (1237) Kolmaspäivy Serota 10.12.2014 s.5 ÔÔ Ehti kaččuo Mennyt suovattan Petroskois algavui XVII suomelazien fil moin festivuali. Fil moi festivualih
Oma Mua. 46 (1236) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Karjalan kielen näyttehet istorijallis-etnografisien tutkimukšien lähtienä s.
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 46 (1236) Kolmaspäivy Serota 3.12.2014 ÔÔ Sel ktas vedes kala kokib s.4 Moine nimi vepsäläzet aktivistat pandih omale kolmandele fil male vepsäläzien elokseh
Oma Mua. 04 (1194) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Yštävät musiis. kin kautti
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 04 (1194) Kolmaspäivy Serota 05.02.2014 ÔÔ Muutokset muutoksien piäl s. 2 Petroskoin valdivonyliopistos tuliekse opastusvuottu annetah kaikkiedah 21 b
4 Kieli parembi tartuu paistes
yhteiskuntapoliittini lehti, kumpani ilmeštyy karjalan kielen vienankarjalan murtehella 14 (366) 24. HEINÄKUUTA, 2013 3 Kyläpruasniekka toi äijän ilomieltä 4 Kieli parembi tartuu paistes 7 Mouttoripyörä
Ristikanzan oigevuksien yhtehine deklaratsii
Межрегиональная общественная организация Информационно-образовательная Сеть коренных народов «Льыоравэтльан» Ristikanzan oigevuksien yhtehine deklaratsii Hyväksytty da sanottu julgi Ylehizen Assamblein
Oma Mua. 2 (1242) Kolmaspäivy Serota Uuzi kniigu lapsile. s.5
Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 2 (1242) Kolmaspäivy Serota 21.01.2015 ÔÔ Radikalizman vai demokruatien čotil? s.4 Karjalas on nouzemas jällečel kyzymys karjalan kielen stuatusan suandah
Runoloi karjalakse. Zinaida Dubinina
Runoloi karjalakse Toimittai Zinaida Dubinina Runoloi karjalakse 2018 Zinaida Dubinina da Karjalan Kielen Seura ry Toimittai: Zinaida Dubinina Tuottai: Pertti Lampi Taittai da piirrokset: Armi Jaloniemi