Oma Mua. 07 (1297) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Pyhäjärven šavenvalajat s. 5. Monet kaupukilaiset halutah elyä kyläššä, vain šiinä on

Transkriptio

1 Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 07 (1297) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Karjalazien VIII kerähmön rezol utsien projektu s. 2 ÔÔ Karjalazien VIII kerähmön tunnusmerkin sellittämine s. 3 ÔÔ Karjalazien VIII kerähmön programmu kevätkuudu 2016 s. 3 ÔÔ Pyhäjärven šavenvalajat s. 5 Monet kaupukilaiset halutah elyä kyläššä, vain šiinä on šuuri proplema kyläššä ei ole ruatuo. Tämän nuoriparin istorija juuri šiitä, miten voit toteuttua omie huavehie. L oka Čurakova rupesi harjottelomah šavenvalantua vielä Piiterissä pari vuotta takaperin. ÔÔ Kauppumiehien kyläs nygyaigazih laukkoissah s. 9 Siämärven mualoil ammussah eli kauppumiesty da sie piettih torguu, ku sen kauti matkattih dorogat Suureh Novgorodah. Da vuvvennu 1916 Ugmoilah oli avattu Käyttäjien liitto. Meni sada vuottu, meijän muas tapahtui menetiijämi muutostu poliitiekan da ekonoumiekan alal, endizien kauppumiehien tilah tuldih laukoin myöjät. Kanzallizen arhiivan uudeh resursah piäzet adresil survey_vov/gpw/index.html Voinan jälgilöi eččijes»»ižänmuanpuolistajan päiviä vaste Kanzallizes arhiivas piettih Ižänmuallizen voinan dokumentoin prezentatsii. Kai nämä dokumentat kirjazet, lehtet, opastusmatejualat, fotokartočkat da toizet on pandu kačottavakse arhiivan internet-saitan uudeh resursah. Uuzi resursu rodieu abuh niilöile, ket tutkitah vainan histouriedu.

2 2 «Oma Mua»»» Kanzalline poliitiekku Karjalazien kerähmön»»veškelyksen kylä, 5. kevätkuudu 2016.»»Projektu. Petroskoissa joka vuosi järješšetäh kanšalaisjärještöjen jarmankoja, kumpasissa ne voijah tuttavuštuo rahvašta omah toimintah. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua Liikkuo etehpäin projektien avulla»»karjalan tašavallan kanšallisušpolitiikan ministerijöššä ilmotettih ei-kaupallisien kanšalaisjärještöjen projektijen kilpailun tulokšet. Maikki Spitsina Monissa maissa sosialialalla toimijie järještöjä šanotah vielä yhtehisen hyövyn järještöiksi. Viime vuosikymmenien aikana nämä järještöt on toimittu tiiveheššä yhteistyöššä valtijoelimien ta paikallisen ičehallinnon kera. Järještöissä ruatajat ihmiset ollah hyvin aktiiviset. Kehittämällä ta toteuttamalla erilaisie projektija ne autetah ratkaissa monie yhteiskunnallisie proplemoja. Kanšallisušpolitiikan ministerijön järješšetyn kilpailun tarkotukšena on luovuttua rahotušta Karjalan tašavallan b utžetista sosialialalla toimijien kanšalaisjärještöjen parahilla projektiloilla. Tämä kilpailu kuuluu Karjalan kanšojen ta etnisien yhtehykšien yhtenäisyön šäilyttämini vuosina (Karjala meijän koti) -ohjelman toteuttamiseh. Projektijen kilpailuh otettih vaštah ei-kaupallisien järještöjen anomukšie. Kilpailun rahotušfondi on rupl ua. Tašavallan ei-kaupalliset järještöt aktiivisešti ošallissuttih kilpailuh. Niijen joukošša oli kuin Petroskoissa šamoin tašavallan piirilöissä toimijie kanšalaisjärještöjä. Kaikkieštah kilpailuh tuli 59 anomušta, kumpaset juattih eri nominatijojen mukah: Meijän kantatuattojen mua 15 anomušta, Vienašta Onegah šuaten 8 anomušta, Šuomelais-ugrilaini yhteistyö 4 anomušta ta Karjala on šopusa aloveh 32 anomušta. Projektit, kumpaset työn- nettih kilpailuh, on šuunnattu karjalaisien, vepšäläisien ta šuomelaisien kielien ta kulttuurin šäilyttämiseh ta kehittämiseh, pomorilaisien, puutošilaisien ta oneganiemen eläjien perintehellisen venäläisen kulttuurin kannattamiseh, Karjalan tašavallan imagon popularisointih, kanšojen ta etnisien yhtehykšien etnokulttuuriseh kehitykšeh, rahvahan henkellis-moraliseh kašvatukšeh. Projektit-voittajat miäräsi Karjala meijän koti -ohjelman asientuntijaneuvošto. Kaikista anomukšista oli valittu sosialialalla toimijien kanšalaisjärještöjen 20 projektie, ne šuahah rahatukie. Meijän kantatuattojen mua -nominatijošša voitti šeiččemen projektie. Niijen luvušta Kalevalan Uhut-šeura-järještön Oma Kalevala meijän istorija, meijän kulttuuri -projekti šuau 100 tuhatta rupl ua tukie, Priäžän Nuorus Vägi -järještön Yhtehisien toimehpitojen järještämini»»mielipito: Myö ymmärsimä, jotta nykyelämäššä projektijen valmistamini ta toteuttamini on ainut keino, jotta kanšalaisjärještö vois pisyö henkissä. Još projekti šuau rahotušta, esimerkiksi, KT:n kanšallisušpolitiikan ministerijöštä, niin še antau meilä mahollisuon liikkuo eteh päin. Meilä tuli šelvä, jotta toisella keinoin myö mitein känä emmä voi noštua ta šäi lyttyä kulttuurie meijän poh joispos olkašša. Šentäh myö, Uhut-šeuran karjalaisien runoilijien tuotannon popularisoinnin hyväkši -projekti 120 tuhatta, Lyydin vezaazed -järještön Lyydiläisien etnokulttuurini inkubattori -projekti šuau 170 tuhatta. Šuomelais-ugrilaini yhteistyö -nominatijošša rahatukie šuau kolme projektie: Karjalan Rahvahan Liiton Karjalaiset: Karjalan tašavallan 100-vuotispäivällä vaštah -projekti šuau 700 tuhatta rupl ua, Nevondjärještön Šuomelais-ugrilaini yhteistyö: partn orisuš ruavošša -projekti 400 tuhatta ta Nuori Karjala -järještön Karjalan šuomelais-ugrilaiset kanšat kehitykšeh -projekti niise šuau 400 tuhatta rupl ua. Vienašta Onegah šuaten -nominatijošša parahiksi kačottih nellä projektie ta Karjala on šopusa aloveh -nominatijošša kuuši. Projektien toteuttamiseh kanšalaisjärještöillä on yhekšän kuukautta tämän vuuvven kevätkuušta pimiekuuh šuaten. Valentina Kovalenko, Uhut-šeura-järještön johtaja jäšenet, ma hol lisukšien mukah sta rai čemma joka vuosi kirjuttua projektija ta olemma ylpiet, konša ne voitetah kilpailuissa. Karjalan tazavallan Karjalazien VII kerähmön vallittuloin nevvoston ruadotuloksien paginan da tuliekse aijakse kehoituksien kuultuu da šeikuittuu Kerähmö arvostau Karjalazien VII kerähmön vallittuloin nevvoston ruavon vältäväzekse. Kerähmö kannattau Karjalan tazavallan Konstitutsiedu da OON:an Deklaratsiedu kandurahvahis, kuduat tagustetah karjalazile kandurahvahannu olles oigevus välläh da pyzyväh kehitykseh. Kerähmö ottau hyväkse OON:an valdivoloin-jäzenien hyväksyttylöi Pyzyvän Kehityksen piätarkoituksii da potakoiččou tävvelleh pidiä silmäl kandurahvahien interessoi iel mainittuloi piätarkoituksii tavottajes. Kerähmö kannattau Suomelas-ugrilazien rahvahien Muailman VII Kongressua, kudai pietäh Lahten linnas kezäkuudu 2016 Suomelas-ugrilazet rahvas pyzyväh kehitykseh -louzungan al. Kerähmö kannattau Karjalan tazavallan 100-vuozipäiväkse valmistamizen pidoloi da potakoiččou Halličustu da Zakonoinhyväksyndykerähmyö pidiä silmäl Karjalazien kerähmön kehoituksii, kuduat ollah pandu täh rezol utsieh. Kerähmö tovendau Karjalazien I kerähmön ilmoitustu, ku Karjalan tazavaldu pyzyväh on olemas Ven an Federatsien sydämes. Kerähmö uvvessah lujah vihjuau, ku pidäy ruttoh andua karjalan kielele valdivollizen kielen stuatussu Karjalan tazavallas. Karjalan kielen 2013 vuvven pietyn hyövyllizen kogemuksen perustehel Kerähmö kehoittau ilmoittua vuozi 2020 Karjalan kielen vuvvekse Karjalan tazavallan 100- vuozipäivän hantuzis. Kerähmö arvostau karjalazien yhteiskunnallizien liittoloin roulii, kuduat enimite ruatah karjalan kielen da kul tuuran säilyttämizekse da kehittämizekse. Kerähmö on varmu, yhteiskunnallizien liittoloin ruado on suunnattu kul tuuran puoleh da kieldävyy, ku niilöin ruavos voibi olla mitahto poliitiekalline vivahtus. Kerähmö pahakse mielekse vihjuau vaigiedu sotsio-ekonoumistu tilua karjalazien perindöllizis eländykohtis da kehoittau kodvittelemattah hyväksyö kiirehellizien ruadokeinoloin programmu karjalan kylän elavuttamizekse. Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmö kyzyy: Prezidentua, Ven an federatsien halličustu da Federuallistu kerähmyö: 1. Ratifitsiiruija Jevroupan hartii alovehellizis da vähembistölöin kielis. 2. Luadie ližä kyzelylistu kandurahvahih niškoi Kogo Ven an lugemizeh aigah, ku suaja tarkoi tiedoloi nenis rahvahis. Kehoittua hyväksyttäväkse federualline zakon, kuduan mugah karjalan kielele valdivollizennu kielenny olles annettas mahto käyttiä latinalastu kirjaimikkuo kirjukielen pohjannu. Karjalan tazavallan piämiesty da Karjalan Zakonoinhyväksyndykerähmyö: 1. Hyväksyö Karjalan tazavallan piämiehen käsky Baltiekkumerensuomelazien rahvahien kieliresursukeskuksen luajindas Periodika-julguamon pohjale, ku sidä äijän kerdua kehoitti Karjalan tazavallan piämiehen tyves ruadai Karjalazien, vepsäläzien da suomelazien edustajien nevvosto. 2. Luadie tarvittavat muutokset Karjalan tazavallan Konstitutsieh, ku karjalan kielele rutombah annettas Karjalan valdivollizen kielen stuatussu. 3. Karjalan tazavallan etnokul tuurizen opastuksen konseptsiedu luadijes vagavah kiinnittiä mieldy kaksikielizen opastuksen hyödyh da mahtoloih päivykodiloin kazvattiloi

3 »»Karjalazien VIII kerähmö «Oma Mua» 24. tuhukuudu VIII rezol utsii da algukluasoin opastujii opastajes, ku se on piälimäine fakrotu kielen perimizes da karjalan kielen praktizes käyttämizes; hyväksyö Petroskoin Elias Lönnrotan Suomelas-ugrilaine škola resursukeskuksekse ven a-karjalazen opastussistieman kehittämizekse, ku sie algukluasois erähät opastusainehet opastettas karjalan kielel da ielleh kylvettäs sidä kogemustu kanzallizien piirilöin keskuksih. Korgiel tazol kannattua da tovendua karjalan kieleh aigazen opastuksen kielipezän da kielikylyn legitimnostii, ku net ollah enziaskelet kaksikielizen opastundan sistieman kehittämizes. 4. Vihjata karjalan kielen tilan heikkovuttu korgies opastukses da ottavuo ruadoh sen hyväkse, ku olis luajittu magistratuuru ielleh mainittuloih ammattiloih - karjalan kieli da literatuuru da kanzallizien kielien tiedäi lapsienkazvattai da algukluasoin opastai da luadie karjalan kielen ammattivälizen opastundan programmu korgielois školis. 5. Kiirehellizien keinoloin avul pietellä karjalan kielen opastusčuassuloin suurus endizel tazol da ruttoh suurendua kieliopastus kanzallizis piirilöis. Opastua karjalan kieldy lapsien pienis joukkolois da vastustua školien salvandua karjalazien perindöllizis eländykohtis. 6. Analiziiruija tevollizuslaitoksien da toizen biznesan vaikutus ekonoumizeh da sotsiuallizeh elaigah karjalazien perindöllizis eländykohtis, kirjuttua da hyväksyö pluanu, kui panna sobuh biznessu da kandurahvas. 7. Kiändyö Ven an federatsien Federuallizen Kerähmön Valdivoduumah, ku sie muutettas kalastamizen da mečästämizen siännöt kandurahvahien hyväkse. 8. Kehoittua karjalassuomelaine eepossu Kalevala JUNESKO:N luvetteloh Rahvaskunnan suusanallizen da ebäainehellizen perindön nerotevot. 9. Kannattua GTRK Karelian pyzyjiä TVda raadivoprogrammoin ozuttamistu karjalan kielel karjalazien perindöllizis eländykohtis. Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmö kehoittau karjalan rahvastu: Propagandiiruija da opastuo karjalan kieldy, käyttiä sidä jogapäiväzes da yhteiskunnallizes elaijas, aktiivizesti kannattua karjalan-, suomen- da vepsänkielizii joukkoviestimii da tilata niidy ičele lugiettavakse. Käyttiä aktiivistu da passiivistu valličusoigevuttu tulielois valliču ksis Ven an federatsien Valdivoduumah da Karjalan tazavallan Zakonoinhyväksyndykerähmöh. Vuvven 2020 Kogo Ven an rahvahan lugemizen iel aktiivizesti potakoija omii da tuttavii kirjuttuakseh karjalazikse. Tilan objektiivine arvostelu auttau vagavah vaikuttua meijän kanzallizeh histourieh. Kerähmö tovendau Kar jalazien kerähmön vallittuloin nevvoston oigevukset Kerähmön toimehpanijannu ruadoelimennu da luottau sille tämän rezol utsien azetuksien tovendamizen manduatan. Kerähmö hyväksyy vallittuloin nevvoston reforman da sen struktuurah Prezidiuman luajindan, ku se ruadas rutombah da effektiivizesti. Kerähmö kiittäy Kar jalan tazavallan halličustu, Suojärven piirii, Veškelyksen kyliä da Karjalan Rahvahan Liittuo avus kerähmön valmistamizes. Kerähmö piättäy pidiä vuoronmugaine Karjalan tazavallan Karjalazien IX kerähmö oraskuudu Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön tunnusmerkin sellittämine Joučen on pyhä lindu karjalazil. Joučendu puaksuh mainitah kui karjalazien, mugai suomelas-ugrilazien mifolougies da folklouras. Joučen on kiini kosmogonizih miifoih, kuduat sanellah muan, muailman luajindas. Tämän tunnusmerkin piälimäine motiivu on nouzijan päiväzen ies lendäi joučen, kudai on elavuttamizen merkinny. Se parahali kuvuau niilöi protsessoi, kudamii näimmö karjalan kieles da karjalazien kul tuuras. Vienankarjalazien da saamelazien joiguloil (pajot-improvizatsiet mistahto aihies) on yhehisty jouččenen pajoh, rahvas rounoku jälletettih jouččenen iändy, ku se mustoittau ristikanzan iändy. Jouččenen rungu on näbei da kaunis. Sil on assotsiatsiedu karjalazien perindöh meijän kieleh da kul tuurah, kuduat on tärgei säilyttiä tuliele polvele. Päiväzen sugahat ollah karjalazen kirjoin mugah. Tunnusmerkih on kirjutettugi tulien ÔÔ 4. kevätkuudu 2016, Petroskoi Karjalan tazavallan Kanzalline valdivolline teatru (Karl Marksan piha, 19) Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön deleguatoin da gostien registratsii Koufiet-čua jut Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmö Kerähmön rua doelimien valli čen du: kerähmön prezidiuman kerähmön sekretariuatan kerähmön mandattukomiisien kerähmön laskunpidäjän komiisien kerähmön toimituskomiisien Karjalan tazavallan karjalazet: etnizen omaluaduvuon säilyttämizen da kehittämizen keinot da probliemat. Tatjana Klejerova, Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön vallittuloin nevvoston piälikkö Karjalan taza vallan karjalazien kielilline da kanzalline aktiivizus nygözel aijal. Opastus da kul tuuru kanzallizen kehityksen aluskivet. Natalja Antonova, Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön vallittuloin nevvostoh kuului Kaigo myö rua voimmo oman etnosan säilyt tämizekse? Vladimir Lukin, Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön vallittuloin nevvostoh kuului Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön gostien tervehtyspaginat Fil mu Karjalazet. Kerähmös kerähmöh Murginväli. suuren pivon nimi. Tunnusmerkin viijen elementan vuoh se ozutahes syväkse, ga samal aigua kebjiekse. Tunnusmerkis paiči mustua värii, kudamal on piirretty joučen, on vie ruskiedu, vihandua da sinisty värii. Taidomiehen vallitut värit ollah perindöllizet Karjalan luonnole: sinine merkiččöy jogiloi da järvilöi, kudamii Karjalas on enämbi , vihandu väri merkiččöy meččiä, kuduadu on tazavallan puolel muapinnal, ruskei on päiväzen väri. Jouččenen siivet on merkitty ruskiel, sinizel da vihandal tazavallan valdivollizen simvouliekan värilöil. Kerähmön programmu kevätkuudu 2016»»Karjalan tazavallan Karjalazien VII kerähmön vallittuloin nevvosto»»karjalan tazavallan halličus»»suojärven piirin administratsii»»veškelyksen kylän haldivo Karjalazien VIII kerähmön ruavon jatku Ildaine Huikkua pajuo, karjalaine -konsertu. ÔÔ 5. kevätkuudu 2016, Veškelyksen kylä, Suojärven piiri Etnokul tuurine keskus Veškelys (Škol naja piha, 3) Veškelyksen keskiškola (Gagarinan piha, 4) 8.00 Deleguatoin matkah lähtendy (Leninan lagevo, 2) Karjalazien VIII kerähmön deleguatoin Veškelyksen kyläh tulendu (Etnokul tuurine keskus Veškelys ) Koufiet-čuajut Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön deleguatoin tervehtys Sektsiet: 1. sektsii: Karjalazet Ven an da mua ilman yhteiskunnas. Rahvas pyzyväh kehitykseh. 2. sektsii: prezentatsieloin ezitys Karjalazien suuret projektat da hyövykkähät kehoitukset askelet pyzyjäh kehitykseh Murgin Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön ruavon jatku: sektsieloin ruadotuokset; Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön piätösdokumentoin hyväksymine Koufiet-čua jut Jaakko Rugojevan kerdomuksen pohjale luajittu muuzikkuozutus Samvuaru Karjalan tazavallan Karjalazien VIII kerähmön deleguatoin Petroskoile lähtendy.

4 4 «Oma Mua»»» Oma kieli, oma mieli»»internet Uvvet VK:n joukot»»ei ammui tundiettuh Vkontakte-internet-saitah rodih kaksi uuttu karjalankielisty verkojoukkuo: Karjalazien uskomukset da Luajimmo karjalan kieldy. Natalja Iškina Karjalazien uskomukset Täs verkojoukos kirjutetah omis perindölöis, kačellah karjalazii kieldoloi da pidoloi. Täh joukkoh tieduo otetah erilazis karjalazis kirjois, sanommo, Jelena Bogdanovan da Ol ga Žarinovan Karjalazien elaigu, L udmila Ivanovan Karjalazien mifolougizien kerdomuksien haldiet, Nina Lavozen Karjalan rahvahan runoja da toizis. Kirjutukset ollah kahtel kielel: karjalan da ven an, gu kaikin voidas ellendiä niilöi. Ezimerkikse, 14. tuhukuudu, oli Trihpoi. Rahvas sanellah, gu sinä piän tiähtine taivas ennustau myöhästy kevätty. Karjalazes kois täs päiväs puhutah hiirii, ku ei syödäs vil l ua. Tuhukuun 15. päivänny on Sreten n u. Talvi kezänke vastavutah. Sinä piän talvi da kezä opitah vägie ken iespäi menöy, ken tuakse jiäy. Vahnu rahvas uskotah, buito 16. tuhukuudu koinižändy töllöndässäh ajeluttau heboloi. Ku se ei koskis hebuo, hevon selgäh sivottih pletti, kindahat da virzut. Šuomelais-ugrilaini muajilma Saamelaiset Ruoččie vaštah Saamelaisen Girjas-kylän eläjillä suutu anto luvan ičen isännöijä ympäriolijilla mečäššyš- ta kalaššušalovehilla. Pohjois-Ruočin Gälliva re-kaupunkin suutu hal ličči oikeušjutun, kum pani kešti vuuvvešta 2009, alkuperäiskanšan hyväkši. Saamelaiset on eletty omilla alovehilla jo yli vuotta. Kuin ilmotti sutja, heilä on erillini oikeuš mečäštyä ta kalaštua Girjasin ym päristöššä. Šen lisäkši suutu pakottau Ruočin valtijuo makšua saamelaisilla rahakorvaukšen 7,2 miljonie kruunuo (770 tuhatta euruo). Ruočin saamelaisi e n federatijo hyvällä mie lellä otti vaštah sutjan piätökšen. Onnakko hyö epyälläh, jotta ku ninkaškunnan vallat kuiteski kiissetäh Gällivaren suutun piätökšen. Ruočin Oikeušministerijö lupasi reagiiruija piä tökšeh, šen jälkeh kun šuau tarkkah tutkie šen. Girjas on lappalaisien poronhoitajien kylä. Šen toimialah kuuluu 5500 nelijökilometrie. Vuotena 2009 Ruočin saamelaisien federatijo kannatti Girjaskylän eläjien oikevušečon kuninkaškunnan valtoja vaštah. Saamelaiset ollah vaštah 1993 vuotena luajittuo muutošta kanšalliseh lakih, kumpani anto luvan kaikilla, ei ainuoštah saamelaisilla, kalaštua ta mečäštyä alkuperäiskanšan mailla. Pelmenien päivä Iževskin ruokajuhlašša 32 tuhatta ihmistä šyötih viisi tonnie pelmenijä. Toini Muajilman pelmenipäivä -festivali piettih Iževskissa tuiskukuuta. Pruasniekkanetälin aikana vietettih erilaisie muasteri-oppija, kumpasissa opaššettih luatimah pelmenijä. Toimehpivon piätapahtumana oltih Enšimmäiset pelmenikisat, kumpasien ohjelmašša oli perehkilpailut, pelmenijiäkiekko ta -curling, pelmenton ta toiset mukavat urheilulajit. Festivalin erikoi suk šena on värikäš etnini oša. Udmurttilaisien pelmenien lisäkši juhlašša oli esitetty muajilman kanšojen makeimmat pelmenilajit šakšalaiset mau l tašenin, kiinalaiset tsz aotszit, marilaiset podkogiljot, ukrainalaiset varenikit, uzbekkilaiset čučvarat, tatarilaiset mantit, arm anilaiset borakit ta hinkalit. Kaikki nämä herkkušyömiset šai oštua tai maissella kaupunkin kahviloissa. Lapšilla toimi interaktiivini Šudon korka -kenttä, a heijän vanhemmilla Nykyaikuni etnomuajilma -disaini-market, missä šai tuttavuštuo parahien disainerien tuotantoh. Etno- ta fešn-pölätykšet Siktivkarissa valitah kaikista hyvätapasin Pyhänlašun pölätyš. Perintehellini Py hänlašun pölätyš -kilpailu pietäh Siktivkarissa 12. kevätkuuta. Pruasniekan jär ještäjät kerrottih, jotta joka pölätyš pitäy luatie rahvahan perintehien mukah, jotta ne tultais kirkkahiksi, kouhakkahiksi ta hyvätapasiksi. Pölätykšen nuaman pitäy olla enämpi puoltatoista metrie ta niitä on pakko valmistua ekologisista materialiloista. Pölät ykšet-voit ta jat vali tah Talven kai muamis juh lašša Etno-Pyhänlašku- ta Fešn-Pyhänlašku -nominatijoissa. Nii jen luatijat šua hah rahapalkinnot. Tänä vuotena Pyhänlašun netälie vie tetäh kevätkuuta. Antikaisen jälkie myöte Karjalazien uskomukset -joukon adressi: karjalazienuskomukset Ennein, konša vielä järješ šettih Antikaisen sel l a -hiihtokilpailu, niin Mujejärven piiri aina šiih ošal listu vet juuri meijän piirie myöten še sel l a kulkiki. Šiitä aika muuttu, monet asiet unohuttih ta vuotena 1990 Antikaisen sel l a -kilpailuki oli lakkautettu. Onnakko myö, entisien hiihtomatkojen veteranit, emmä unohtan Antikaisen sel l ua. Vuotena 2006 myö, loittosien vuosien kilpailujen järještäjät ta ošanottajat, uuvvistima hiihtokilpailun. Tämän vuuvven tuiskukuun puolivälissä myö järještimä šen jo kymmenenteh kertah tällä vuosišualla! Muutoma vuosi takaperin meijän hiihtomatkoih rupesi ošallistumah Valentina Tupina. Naini on Kiimasjärveltä kotosin ta hiän rupieu etuštamah Mujejärven piirie tulijašša VIII Karjalaisien kerähmöššä. Valen tina Petrovna maini jošti kirjuttau runoja karjalan kielellä. Tämän vuuvven hiihtoretki ei ollun poikkehukšena valmistuas s a šiih naisella šynnyttih kaunehet šäkehet: Hiihämmä šukšiloilla Antikaisen jälkie myöte Päivä paistau, lumi kiiltäy, Sel l a vetäy Kiimasjärveh. Levähämmä pikkusen Ahvenšuaren rannalla, Kiännymmä Elämenšuareh, Niemeššä mäntyjen latvoista Vilahti kirikkö. Čuutiutu kellojen iäni Näyttäyty kylä. Lämmitäh kiukuat. Noušemma vuaralla, Šeisomma kotvasen iänettä Muistomerkkien luona Hyvä on mieleššä, Rinnašša lämmin. Tuaš še ei katken, Muisti on hienoni lanka Vuosien välissä. Tatjana Tupina, Mujejärvi Luajimmo karjalan kieldy Luajimmo karjalan kieldy -joukos lugijat iče keksitäh uuzii sanoi, vastatah kyzelylöih, ližätäh omii sanoin variantoi. Täs joukos vastatah kyzymyksih, kudamat koskietah uuttu karjalankielisty sanastuo. Ezimerkikse, rahvas iänestetäh pidäygö ližätä kieleh valas-sana, hos on jo olemas kita, ongo haluatan toine nimi kyly- libo kodisoba, da pidäygö rekluaman sijah keksie tostu sanua. Sit joukon johtai tuou kai keksityt variantat sanastokomisien kačeltavakse. Luajimmo karjalan kieldy -joukon adressi: vk.com/luajimmokarjalankieldy Tänä vuotena Antikaisen jälkie myöte -hiihtokilpailu järješšettih Mujejärveššä jo kymmenenteh kertah. Kuva: Tatjana Tupina

5 »»nero «Oma Mua» 5 Pyhäjärven šavenvalajat»»monet kaupunkilaiset halutah elyä kyläššä, vain šiinä on šuuri proplema kyläššä ei ole ruatuo. Tämän nuoriparin istorija on juuri šiitä, mitein voit toteuttua omie huavehie. Hiän äijä mitä ošuau tietäy japanin kieltä, harraštau itämaista painie ta musiikkie, ottau valokuvie, hiän oli opaštun näyttelijäkši ta šiitä virkamiehekši... Nyt tämä nei čyt, kumpasella on epätavallini, harva nimi L oka eläy Pyhäjärveššä ta hiän on šavenvalaja. L oka Čurakova rupesi harjottelomah šavenvalantua vielä Piiterissä pari vuotta takaperin. Hänellä šanottih, jotta še on ylen vaikie työ, ka L okua nuo vaikeukšet ei pölätetty. Mie en yhtänä epyällyn, jotta tämä työ miula ei onnissu. Kun en šuattane enšimmäiseštä kerrašta, niin onnistuu toisešta. Mieli oli šemmoni, miula himotti elyä kyläššä, ka kyläššä ei ole ruatuo. Šentäh miula piti šuaha šemmoni ammatti, kumpani šyöttäis milma kyläššä, L oka kerto. Hänellä tilatah šavikuppija ta kukka-ašteita. Kuitenki L oka enemmän luatiu luatkoja. Hiän on iče kekšin luatkan muovon ta kuvijot, kumpasilla luatka korissetah. Vapua-aikana L oka opaštau ša venvalantua Pyhäjärven koulun lapšilla. Hiän tykkyäy šii tä. Šaviaštien šyntymiseh tarviččou kakši netälie, enšin še luajitah šavenvalustolalla, šiitä kymmenen päivyä kuivatetah ta šen jälkeh pannah kiukuah 16 tunniksi. Šen jälkeh šaviaštie pitäy kattua lasitukšella, koristua ta panna uuvveštah kiukuah, jotta aštie ei piäštäis vettä. L okan mieš Kirill niise on valaja, hiän on kotosin Udmurtijašta ta aina huaveili matkuštua Karjalah. Nuoret omin käsin luajittih toini toisellah kihlašormukšet. Valanta on Kirillin mielehin asie. Mieš on ruvennun rakentamah ičelläh työpajan ta kohta šuau šen valmehekši. Hiän luatiu kaiken omin voimin. Kirill kertou, jotta hiän opaštu rakentamah kotie, kuin alko šitä rakentua. Pyhäjärven eläjät lämpimäšti otettih vaštah nuoren parin ta autetah heitä. L oka ta Kirill aina tahottih elyä kyläššä. Nuoret šanotah, jotta tiälä luonnon helman hil l aisuošša avautuu še, mitä ei ole kaupunkissa. Šamoin kuin ni šavikupit, kun niitä otetah kiukuašta, pitäy olla iänettä ta kuunnella, Pyhäjärven muasterien šaviaštiet ollah ylen šuositut. L oka ta Kirill aina on huaveltu kylänelämäštä eikä yhtänä saleija, jotta tultih elämäh Karjalah. niin šilloin voit kuulla mitein ne račketah ili lauletah. Alina Smirnova Uljana Tikkanen Silmänlipahtus: Toimitukseh kirjutetah Gostis Tohmajärven horal Minun ammuine tuttavu Kari Valkeapää kučui minuu da minun dovariššua Alevtina Račuginua Suomen Tohmajärven linnah kirikön horan 90-vuozipäivykonsertah. Se piettih 31. pakkaskuudu Kemin seurakundutaloin seinis. Sie oli äijy rahvastu vajai 300 paikkua oli varattu. Kaikkiedah horas on 17 hengie. Vuozipäiväkse oldih ommeltu uvvet ruutat da opastettu uvvet pajot. Horan ohjuajannu on Eini Pekälä, soittajat ollah Olli Riikonen (truba) da Helena Hikkinen (viulu). Kaččojat kuunneltih Magnificat Riemuiten soi, Pyhän kosketus, Kuule minun ääneni da toizii pajoloi. Kai horaniekat suadih vuozipäivän medalit, kiitändykirjazet da kukat. Tatjana Bolujeva Horan ohjuaju Eini Pekälä (hur.), Tatjana Bolujeva da horah kuului Kari Valkeapää.

6 6 «Oma Mua»»» heimokanša Šähkökirjoja lisäytyy Karjalan kirjailijien šähkökirjašto täyttyy uušilla kanšalliskielisillä kirjoilla. Karjalan kanšallisen kirjašton Karjalan kirjailijien šähkökirjašto -projekti aktiivisešti täyttyy uušilla šähkökirjoilla. Šamoin ni tuanoin pe ruš šetuh Kanšallini kir jallisuš -ošaštoh jo on lisätty kauno- ta opaššušpainokšija karjalan, vepšän ta šuomen kielillä. Niijen luvušša on Periodika-kuštantamon Oleg Mošnikovin ta Natalja Silakovan Kodimän vägi vepšän kielellä, Dmitri Novikovin Pohjolan tenho šuomen kielellä ta Valentina Karakinan Koulušanašto vienakši šekä Verso-kuštantamon karjalan kielen oppikirjat Ol ga Žarinovan Pagizemmo karjalakse livvin murtehella ta Ol ga Karlovan Vienankarjalan alkeiskuršši vienakši. Tuttavuštuo, lukie ta kuunnella niitä kirjoja työ voitta ilmasiksi Kanšallini kirjallisuš -ošašton nettišivuilla: Oleg Mošnikov Kodimän vägi ru/elbibl/moshnikov/codiman_vagi/index.html Natalja Silakova Kodimän vägi html Dmitri Novikov Pohjolan tenho tenho.swf Valentina Karakina Koulušanašto karelia.ru/elbibl/karakina/ koulu/index.html Ol ga Žarinova Pagizemmo karjalakse karelia.ru/elbibl/zharinova/karjalakse/index.html Ol ga Karlova Vienankarjalan alkeiskuršši html Mukava, jotta oppikirjoih on tallennettu ni audiomaterialit. Hietajärven kylän vanhin runonlaulaja Jussi Huovinen kerto, jotta vienalaisilla runolaulu oli yhtä aikua kirikkö ta koulu. Runolaulut rakennettih kuvua muajilmašta»»vienan Veräjä -yhissykšien järještämä vienalaini ilta Šuomuššalmešša oli omissettu runolauluperintehellä. Marjakaiset, kukkoset ta vesirinkelit vuotettih valmehena Šuomuššalmen Šeurahuonehen stolašša, kun Vienalaisen illan vierahat täytettih ravintolan. Rahvašta tervehtimäššä oli runonlaulaja Jussi Huovinen, Hietajärven kylän vanhin. Hiän on tullun tutukši vienalaisen elämäntavan ta kulttuurin šäilyttäjänä ta puoluštajana jokahisella rajašeutupitäjän eläjällä šekä karjalaisen kulttuurin yštävillä eri puolilla muata ta muajilmua. Riitta Nykänen oli vetämäššä illan ohjelmua etehpäin. Runojen parih kaččojat šuatto Jussi Huovisen oppipoika, kanšanmusiikin tutkija, šekä länšivienalaisen runolaulun asientuntija ta taitaja Pekka Huttu-Hiltunen. Huttu-Hiltunen tietäy kuin tärkie šija runoilla on ollun kielen ta kulttuurin šäilyttäjänä Länši-Vienašša, alovehella, kumpaista valtijojen raja jakau kahtie, onnakko kumpaista yhistäy yhtehini kulttuuriperintö. Runolaulut muovoššettih käsityštä muajilmašta, runošanoista piirty esih kuva šiitä, mi on hyvä ta mi paha. Huovisen Jussin šanojen mukah vienalaisilla runolaulu oli yhtä aikua kirikkö ta koulu. Kalevalan ilmeštymini veti huomijuo pitkih eeppisih runolauluih, kuitenki Huttu-Hiltunen šanou, jotta runolaulun piirih oli kuuluttu kaikenlaiset laulut. Niin on lapšet tuuvvitettu, niin on kerrottu lyhyistä šattumukšista ta niin on šamoin ečitty voimua eloh ta vaivoih. Laura Matilaisen opaštujat, nuoret viulunšoittajat šoitettih illačušša vanhoja vienalaisšävellykšie. Huttu-Hiltunen tahtou rohkaissa jokahista kainuulaista laulamah. Vuorolaulušša Huttu- Hiltusen toiveh jo toteutu, kun kymmenet yhteh šitoutunuot iänet täytettih šeurahuonehen. Laulu on šäilyn alovehen šyväinmailla Runolaulu kuuluu koko itämerenšuomelaisen alovehen kulttuuriperintöh, onnakko elinvoimana še on šäilyn kaikista pitempäh Länši-Vienašša. Huttu-Hiltunen epyälöy šitä, olisko šeuvun šyrjä šijainti šelityš šillä, jotta runolauluperinneh ei ole vieläkänä katon läntiseštä Vienašta. Hiän neuvo kaččomah karttua: Länši-Viena on itämerenšuomelaisen alovehen kešellä, šen šyväimeššä. Vienalaini ilta jatko šanoin ta šävelin. Laura Matilaisen opaštujat, nuoret viulunšoittajat šoitettih vanhoja vienalaisšävellykšie. Vienalaisnaisen perintehiseštä puvušta kerto Riitta Nykänen. Kun tuli starinan aika, kerronnan otti tehtäväkšeh Teijo Moilanen. Šopiva juttu kalareissušta löyty Vienan tyynet ta tuulet -kirjašta. Iltaohjelman lopušša jäi vielä aikua arvautukšilla. Anna-Leena Rauhala»»Yhissyš toimiu vienalaiskylillä Vienan Veräjä ry keškittyy toiminnaššah Šuomen vienalaiskylien kulttuuriperinnön šäilyttämiseh ta kyläläisien elämänolojen vahvistamiseh. Tänä vuotena yhissykšen tavoittehena on alottua työt, kumpasilla turvatah perintehisen kylämaiseman šäilymini vienalaiskylien maisema-alovehella Kuivajärvellä ta Hietajärvellä. Kulttuuriperinnön tur vuamiseh ečitäh nyt uušieki tapoja. Yhissyš toteuttau Karjalan Šivissyššeuran tuvella lautapelin, kumpani viey peluajan vienalaisien kylien poluilla ta kylien starinaperintehen parih. Kešäkuušša yhissyš toteuttau Kuivajärvellä taitehpajan, kumpasen teemana on Šuuri tammi. Taitehpajatoiminnan tavoittehena on innoštua ammattitaiteilijie ta taitehen harraštajie tutuštumah vanhah šuomelaiseh ta kalevalaiseh mifologijah, luuvva kašvualuštua mifologijan uušilla tutkinnoilla šekä vahvistua vienalaisen ta kalevalaisen kulttuurin elinvoimua. Kyläpruasniekka Hietajärvellä ta Kuivajärvellä vietetäh tuaš heinäkuuta 2016.

7 »»kantarahvaš Ojentauko šiipeh Karjalan rahvaš? «Oma Mua» 7 Antti Tuomi Monet Kalevalan eläjät huomattih, jotta viime šykyšynä Uhut-šeuran kunnoštamašša paikašša Likopiä-ošašša, Rahvahan viisahuš -muistolaatan ta esittelyšeinän viereššä on ilmeštyn puušta veššetty lintu lentäjä koppala. Tämän linnun on luatin paikallini muasteri Lukin Matti (Vladimir Lukin). Monet on kuultu Uhtuon linnušta, ka vähä ken tietäy mistä tuo simvoli on tullun ta mimmoni merkityš šillä on. Yrittäkkä yheššä tutkie tätä mukavua ta arvautukšellista etnografista juttuo, kumpasen yksityiskohat ollah monien vuosišatojen hämärän peitošša... Tietoja paikallisešta paikannimistöštä Keški-Kuitilla on yksi merkittävä, mukava paikka Kaklalakši. Še on melko šuuri čuikulanmuotoni lakši. Pieni šalmi yhistäy lahen Kuittijärveh. Još kaččuo karttua tahi sateliittikuvua, niin tuo lakši muissuttau piätä, a šalmi kaklua. Venäläisissä kartoissa tämän paikan nimekši on pantu Kagalakši, monissa šuomelaisissa kartoissa voit tavata šuomelaisen Kaulalahti-nimitykšen. Miula, karjalaisella on kuitenki tutumpi Kaklalakši-nimi. Kuitenki paikan alkuperäni nimi on ilmeisešti Kagalakši. Šiinä nimeššä on šitouvuttu yhteh lappalaini kaga-šana ta karjalaini lakši. Vanhat karjalaisetki kerrottih, jotta še on lahen muinoni nimi. Kaklan ili šalmen muovoššetah kakši nientä: lännen puolešta Kaklaniemi, itäpuolešta Köyryniemi. Köyryniemi niise on erikoini eikä yksistäh muotoltah, ka täštä vähän myöhempäh Tämä lakši niemineh oikein hyvin paššasi muinoisihmisien elinpaikakši kalasat vejet ta riistyä täyvet mečät, šen lisäkši mukavat valkamot, kumpaset oltih hyvänä šuojana kovista šyyšmyrškylöistä ta annettih mahollisuon kalaštua äšen pahalla tuulisella šiällä. Šuvun merkki vai muinoisjumala? Juuri täššä paikašša Kaklalahešša oli löyvetty muinoni pronššista luajittu koppalanmuotoni naiskoruripukeh. On tiijošša, jotta korun oli löytän Issakkalan eläjä Mikko Haurinen ta še tapahtu 1893 vuotena. Myöhempäh Mikko Šuomešša ollešša möi šen ripukkehen uhtuolaisella kupčalla šukunimeltäh Varala, kumpani lupasi šelvittyä kuin arvokaš tuo vešša on. Niin koko tuo lintu-juttu unohtu, kotvan aikua koru veny kupčan louvašša. Kerran kupčan poika kerto šiitä korušta omalla tovarissalla, kumpani oli arheologi. Näin 1927 vuotena Uhtuon linnušta tuli Šuomen Kanšallisen musejon esineh. Tutkijat ollah šitä mieltä, jotta Uhtuon lintu oli luajittu vuosien välisenä aikana. Iče linnunmuotoni ripukeh lentäjä koppala ta šen lisäošat pikkuripukkehet muovoššetah kokonaisuon. Mintäh juuri koppala? Ilmeisešti tämä koru simvolisoi šitä, jotta meijän kantatuatot kunnivoitettih meččäjumaloja. Meččo oli kaikkeina aikoina mečäštäjien mielehin šualis, onnakko koppalua karjalaiset mečäštäjät ei konšana košettu, šentäh kun juuri koppala anto poikovehta. Višših šiitä šyyštä tämä koru jälkipolven jatkamisen simvolina oli tarkotettu juuri naisilla. Muinoisihmisillä tämä koru assossioi naisen hetelmällisyttä ta mäneššykšellisie šynnytykšie. Još kaččuo Pohjois-Amerikan intianiheimoja, kumpasissa joka šuvulla oli oma toteemi Pöllön šuku, Bisonin šuku, Ilvehen šuku niin šamoin ilmeisešti oli meijänki kantatuattoloilla, kumpasilla lintu oli ikivanha šuvun tahi heimon simvoli tahikka še oli minnih muinosen jumalan kuva, mitä ihmiset kunnivoitettih. Luvattu mua? Ylempänä olen kerton jo šiitä, jotta linnun löytäjänä oli Mikko Haurinen. Onnakko tarkka paikka, mistä tuo lintu oli löytyn, ei ole tiijošša. Še on šuunnillen Kaklalahen šuviranta. Tämä lahen puoli hyvin kelpuais elinpaikakši: pohjosešta avautuu näky lahella ta Kuittijärvellä, lännen ta šuven puolešta ympäröi meččä, kolmen kilometrin piäššä šuveh päin on šuuri Kaklašuo, missä aina on ollun äijä marjua. Itäpuolešta virtuau pieni joki. Tämän šijannin ainut paha puoli on šiinä, jotta viluna vuuvvenaikana tiälä melkein kaikičči on kovat tuulet pohjois- ta koilispuolešta. Šilloin kun lintu-ripukeh oli löyvetty, Kaklalahen šuvipuolella oli vain yksi talo. Mukava on šamoin Köyryniemen istorija, kumpani kiertäy Kaklalahta itäpuolelta. Tunnettu vienankarjalaisien kulttuurin tietäjä Viktor Melentjev aikoinah kerto, jotta tuo niemen nimi oli voinun johtuo vanhašta karjalaisešta Keški-Kuittijärvi Kaklalakši köyrie-šanašta, kumpani tarkotti pruasnuiččomista tahi juhlamenojen šuorittamista. Köyryniemi ta Kaklalakši ollah hyvin tutut paikat miula. Pieneštä šuahen olen tuaton kera käynyn kalaštamašša tiälä. Myöhempäh, mečäššyštä harraštuas s a kiertelin näitä paikkoja ristih rastih ta näijen matkojen aikana olin šuanun mukavie havaintoja. Jatkuu

8 8 «Oma Mua»»» tervehen elämän tavat Jiäkiekkokilpailuih volont oriksi Karjalan vapuaehtoisuon kehitykšen keškuš ilmotti volont orijoukon valinnašta, kumpani rupieu avuštamah Muajilman jiäkiekkokilpai luissa. Karjalan vo lon t orit lähetäh Piiterih, missä hyö yhytäh Valtijon Taloušyliopiston vo lon t orijoukkoh. Karjalan vapua ehtoisuon keškuš joka vuosi kouluttau ta valmistau voimakkahie volont orijoukkoja, kumpaseh ollah hyvänä apuna šuurissa kanšainvälisissä ur- heilutapahtumissa. Vuotena 2013 karjalaiset volont orit avuššettih universiadissa Kasanissa, 2014 Sočin talviolimpijakisoissa, 2015 muajilman ampumahiihtokilpailuissa Kontiolahešša. Volont orien apuo aina tarvitah Karjalan koira val - l ahuškilpailuissa. Karjalaiset volont orit käyväh läpi šuuren koulutukšen, šuahah äijän tietoja ta hy vyä kokemušta, kerto Keškukšen johtaja Darja Makovetskaja. Muajilman jiäkiekkokilpailujen volont orien hyväkšymisehot ollah šamat kuin ni muissa urheilutapahtumissa. Volont orien joukkoh hyväkšytäh niitä, ken jo on täyttän 18 vuotta ta ken voit olla oraškuuta 2016 Piiterissä. Hakijalla ehottomašti pitäy olla hyvä enklannin kielen taito. Muista paikoista tullehet volont orit makšetah omista rahoista matka- ta majotuškulut šekä ruokailun vapuana aikana. Niijen, ket halutah piäššä volont orien joukkoh, pitäy jättyä hakemuš nettišivuilla: hokkey2016.timepad. ru/event/270915/. Šiinä volont oriehokkahat voijah valita, mimmoista apuo hyö tahottais antua: ottua vaštah vierahie, ošallistuo virallisih toimehpitoloih tmš. Šiitä pitäy ilmottua Karjalan vapuaehtoisuon keškukšeh omašta halušta täyttämällä hakemušlomakkehen VVk4KvC Volont oriehokkahat käy väh läpi pakinat, testit ta kauko-ope tukšen. Kaikkien näijen tulokšien mukah kovotah volont orijoukko Karjalašta. Lisyä tietuo voit šuaha Karjalan vapuaehtoisuon kehitykšen keškukšešta Web: ru, tel , e- mail: dobrocentr@gmail. com Tupakanpoltto kielletty»»vuotena 2013 Europan peräh Venäjälläki tuli voimah laki tupakanpolton kieltämiseštä julkisissa paikoissa. Alina Čuburova Venäjällä harvoikseh šemmoset kieltolajit toimitah koko voimalla. Iče en tupakoiče, kuitenki omašta puolešta tunnen, jotta tämä kieltolaki on piäššyn hyvin toimimah. Tärkienä aškelena on še, jotta kahviloissa, ravintoloissa, junissa ta muissa tiloissa ei enyä šua tupakoija. Pihoillaki harvah niät tupakoiččijie. Olen hyvällä mielin šiitä. Muissan, kun luvun alušša yliopiston opaštujana elin ašuntolašša ta kokoukšissa yliopiston šuurien herrojen kera pakasin šiitä, jotta hyö rikenempäh kuritettais tupakoiččijie järještämällä tupakanpolttajien kierrätykšie, mi antais muilla vereštä ilmua... Oliko še miun puolešta hyvä vai paha, ka viisi vuotta elyässä ašuntolašša joka huomeneš kun mänin tualettih, niin šiinä oli tupakoitu niin, jotta šäkki pissyššä pisyis ta pešualtahat oltih täynnä tupakinšätkie niin, jotta vesi ei männyn. Tiijän, jotta moni tahtois šiitä hyväštä kurittua miutki, šentäh kuin tarkistajat öisinki käytih ašuntolašša ta annettih tupakoiččijilla varotukšie. Još ihmini oli šuanun kolme varotušta, hiän oli voinun šuaha yliopistošta potkut... Näin meilä šanottih. Tahto- sin kyllä tietyä, mitein nyt on elämä ašuntolašša tupakkapolton lajin hyväkšymisen jälkeh. Tuanoin työtovarissa anto miula liimakuvan ta šano: Tottaš šie kirjutat täštä mitänih omašša blogissa. Kuvašša on kontie purkissa, kumpani šanou: Työtovarissa tahtou vereštä ilmua. Tämä liimakuva oli tuotu Šuomešta 1990-luvun alušša, mie šilloin olin vielä pienenä tyttönä. Ka šuomelaiset jo šilloin ajateltih oikevukšien puoluštamisešta, peruššettih kanšalaisjärještöja, ajateltih ta hyväkšyttih tupakanpoltto-lakija. Internetissä on äijän kuvie, kun pakšuna olijat nuoret naiset poltetah tupakkie... Tuanoin ičeki nävin, kun šynnytyškeškukšen pihašša šeiso muamo, kumpasella oli jo melko šuuri vačča, ta hiän poltti tupakkija toini toisen peräh. Šilloin kun keškukšešša liäkärit taissellah joka muamon ta vaštašyntynyön lapšen elämän puolešta. Miun lähipiirissä tupakoiččijie on vähän (en valiče kiušalla, elämä iče luatiu niin, jotta ympärilläni on vähän tupakin ha- Liimakuva on tuotu Šuomešta 1990-luvun alušša. Kontie šanou: Työtovarissa tahtou vereštä ilmua. Nyt noin 50% lapšista ollah passiivisie tupakoiččijie aikuhisien takie joka toisella lapšella voit tulla henkityšelimien tautija. juo). Olen iče muutoman kerran ollun tovistajana, kun ihmini oli lopettan polttamisen. Kyllä, tupakanpoltto on ihmisen oma valinta. Ka mie olen ylpie omista yštävistä, kumpaset ei ruveta tätä pahua kuottelomah ta vielä enemmän olen ylpie niistä, kumpaset jakšettih kokonah lopettua polttamisen!»»tupakanpolton vahinko ÎÎ Joka vuosi muajilmašša poltetah 15 miljardie tupakkie. ÎÎ Joka päivä muajilmašša kuolou tupakista ihmistä. ÎÎ 25% tupakoiččijista alettih polttua alla 10- vuotisina. ÎÎ Tupakin šavušša on yli 4000 vuarallista yhissehtä. ÎÎ Nyt noin 50% lapšista ollah passiivisie tupakoiččijie aikuhisien takie joka toisella lapšella voit tulla henkityšelimien tautija. ÎÎ Tupakoiččijan elämä vähenöy noin 20 vuuvvella.

9 »»kylän elostu «Oma Mua» 24. tuhukuudu Kauppumiehien kyläs nygyaigazih laukkoissah»»jessoilan sel po täytti 100 vuottu.»»vuozipäivy Siämärven mualoil ammussah eli kauppumiesty da sie piettih torguu, ku sen kauti matkattih dorogat Suureh Novgorodah. Da vuvvennu 1916 Ugmoilah oli avattu Käyttäjien liitto. Meni sada vuottu, meijän muas tapahtui menetiijämi muutostu poliitiekan da ekonoumiekan alal, endizien kauppumiehien tilah tuldih laukoin myöjät. Siämärven čupul on äijy kylästy Ivanisto, Kurmoilu, Särgilahti, Meččel, Prokkoilu, Korzan kylä, Rubčoi, Salmennišku da toizet. Enne joga kyläzes oldih laukat da sie ruattih paginakkahat hyväntahtozet myöjät. Jessoilangi kyläs enne oli äijy kaikenmostu laukkua, kus myödih syömisty, kodih pättäviä tavarua, pertilomuu. Oligi meijän kyläs kirjulaukku. Siämärven rannas Ugmoilas vahnas vilus kodizes kai luajittih omua limonuadua da puikkokaramellii. Raududorogan myödäh vahnas Jessoilan kyläs oldih puuhizet skluavut, kus ruattih huolekkahat rahvas. Jessoilan sel pon autolaukku ajeli dorogattomil aijoil kaikis loittovimih kyläzih, ku rahvas suadas leibiä da kädeh enzimäzekse tarvittavua. Kaheksahtostu kyläh ajeli autolaukku da vahnat rahvas tiettih, ku laukan myöjät ei jätetä heidy leivättäh. Jessoilah da lähi kylih luvul nostettih laukkua, luajittih leivänpastamo, skluadu, kazvoksienkuoppu, ruvettih myömäh tavaroi velgah. Sel pon tyves 1980-luvul oli poččiloin kazvatus. Suurdu kareštii sit ei olluh, ga yhtehizes syöndykohtas rahvas da školas lapset syödih omas kyläs kazvatettuu lihua. Kyläläzethäi otettih počinpoigastu kazvatettavakse. Jessoil ču P otr Šombin on rodivunnuh pieneh Šotd ärven rannas olijah kyläzeh, kuduadu jo ammui ei ole kartoil. Mustau, ku vie viizikymmen vuottu tagaperin livvin kieldy paistih kaikkiel: Laukkah tulet, sie rahvahan da myöjien kel vaigu karjalakse pagizet, autobussah istavut tuaste šouferit karjalakse maltetah. Jessoilah 1980-luvul nostettih suuri yhtehine syöndykohtu. Jessoilan kylän kauti pitkih matkoih ajajat hyvin mustetah mäin päin kokottajua lämmiä da kodikastu taloidu. Tiä matkuniekkoi hyvin syötettih. Sie ruadajien piirualoin pastajii da heijän pastoksii tietäh da mustetah kaikkiel Karjalas. Moizii čomii da magieloi kalakur- Jessoilan sel pon ruadajat 1990-luvul. niekkoi kui meijän kyläs nikus muijal ei pastettu, näppipiiruat oldih moizet magiet, ga midä enämbän syöt, sidä enämbän himoittau. Nygöigi ruadajat pastajat perittih endizet perindöt da maltetah pastua magiedu piiruadu. Souhozan pos olkas sežo enne oli yhtehine syöndykohtu, kuduas keitettih da syötettih ylen hyvin. Školaniekkoigi 1990-luvul syötti sel po. Jessoilan leibii kehutah kaikkiel, meijän muas dai rajan tagan. Leivänpastajat enne ruattih kolmeh vuoroh da pastettih päiväs kolme tonnua leibiä 20 luaduu. Leivänpastajan ruado on jygei, ku erähät ruavot pidäy ruadua käzin, sit vie ruadovehkehet muretah, tuli sammutetah. Olgah hos midä, ga kaheksal huondestu leivät pidäy olla valmehet, ku net on laukkoih viettävät. Oldahes mašinat hos mittumat nygyaigazet, ga tärgevin rouli on rahvahal. Äijät kyzytäh, misbo on peittonero, ku roihes moine magei leiby. Ga päččii meijän lämmitetäh halgoloil, ei hiilel da mazutal, kui leibyzavodoil, leibii luajitah käzien vuoh, sit roitahgi net kouhkijazet. Nygöi leivänpastamo ruadau yhteh vuoroh, kuus sie pastetah Jessoilan leibii kehutah kaikkiel, meijän muas dai rajan tagan. Leivänpastajat enne ruattih kolmeh vuoroh da pastettih päiväs kolme tonnua leibiä 20 luaduu tonnua leibiä. Opitah noudua vahnoi perindölöi, ga nygöi jauhotgi ollah toizenmoizet, midälienne sinne ližätäh. Leibiägi nygöi syvväh vähembän: kengo laihtuu, kengo linnalastu leibiä suvaiččou, ga opitah pastajat pidiäkseh: pastetah näppipiiruadu, zuuharii kannateksel da iz uman kel, Äijänpäivän piiruadu da muudu. Keviäl vuvvennu 2000 sel pon piälikökse tuli Valentina Pelto. Hänen piän al ruadajes sai ostua uvvet mašinat, suurendua ruadopalkat. Paikallizet vallat kaikelleh autettih, ku ellendettih se hoivendau kyläläzien elostu. Nygöi Jessoilan sel pon piämiehenny on Dmitrii Mihailov. Jessoilan sel pos on seiččei laukkua, kolme niilöis on kylis. Paiči sidä on yhtehine syöndykohtu, Vuvvennu 2000 sel pon piälikökse tuli Valentina Pelto. Hänen piän al ruadajes sai ostua uvvet mašinat, suurendua ruadopalkat. leivänpastamo. Nämmis laitoksis ruadau 50 hengie. Sel po ostau rahvahil maiduo, lihua, kalua, kazvoksii, mečäs kazvajii marjoi da sienii. Ei sua mainita täs kirjutukses kaikkii, ket ruattih eri aigah Jessoilan sel pos omamualazien hyväkse. Ga uskokkua, ku myö mustammo teidy da korgiesti arvostammo teijän ruaduo. Hyvittelemmö Siämärven lohkon eläjii suuren merkipäivän kel Sel pon Käyttäjien Liiton 100- vuozipäivän kel. Käyttäjien Liiton nevvosto da halličus Valmisti Galina Vasiljeva

10 10 «Oma Mua» 24. tuhukuudu 2016»» Kalevalan päivy Eri perintehien ta tyylien šointu Karjalan Kuva taiteh mu sejošša perintehet ta nykyaikaset šuunmeltäh avautu uuši näyttely ninittelumetodit. Ksenijan pu- Puu ta tekstiili: perintehet kuja on esitetty monissa mutetty ta tulkinnat. Šiinä on esisejonäyttelyissä Venäjällä ta Petroskoin puuveštäjän Igor Gaškovin ta moskovalaisen šamoin Amerikašša, Enklannissa, Kiinašša ta muissa maissa. pukumuasterin Ksenija Näyttelyn kuraattorin, Kar- Dmitrijevan töitä. Näyttely on jalan Taitehmusejon ruatajan erikoini šiinä mieleššä, jotta še on yhistän aivan erišuuntaset, erityyliset ta eri tehnikoissa luajitut työt. Viime vuosien aikana Igor Gaškov on luatin äijän veššokšie, kohokuvie ta pannoita Elias Lönnrotin Kalevala-motiivien Anita Dunkersin amma- tillisen tunnon anšijošta näijen kahen aivan erilaisen taiteilijan työt oli yhissytty ylen šopušointusešti. Ksenija Dmitrijevan luatimat puvut aivan luonnollisešti šulauvutah Igor Gaškovin puuveššokših ta kotely mukah. Ta nykyni näythokuvih. Kalevala-teema on oli piätetty omistua juuri jatkun musejon muissaki näyt- Kalevala-päivällä. Näyttelyö telytiloissa, missä on esillä valmistuos s a järještäjillä tuli mieleh yhistyä Gaškovin työt Ksenija Dmitrijevan omaluatusien pukujen kera. šemmosien tunnettujen taiteilijien töitä, kuin Georgi Stronk, Nikolai Br uhanov, M ud Mečev, Juri L ukšin. Tilkkutehnikašša luajituissa puvuissa on mäneššykšellisešti Valeri Sidorkin yhissytty kanšan- Ksenija Dmitrijevan luatimat puvut aivan luonnollisešti šulauvutah Igor Gaškovin puuveššokših ta kohokuvih. Kui uskuo karjalan kielen nouzendah Kotkatjärveläine kirjuattai da kiändäi Zinaida Timofejevna Dubinina kiändi Kalevala-eeposan livvikse. kuva on otettu Oman Muan arhiivas.»»toimitukseh kirjutetah Vahnoi bumuagoi livailen, Toinah sie lövvän minä sen, Midä sil aijal suvaičin, Midä ečiin da valličin. Konzu minä rubein opastamah karjalan kieldy školas, minä valličin Kalevalan. Silloi vie ei olluh Kalevalua livvin kielel, minä luvin sidä suomekse da ven akse, no minun piäs net runot muututtih livvinkielizikse, moizikse, mittuminnu minä kuulin net hierun rahvahien suus, oman muaman suus Tiettäväine, ei kai karjalazet jo paistu moizeh luaduh, ga oli vahnua, kudamii himoitti ainos kuunnella. Hyö elettih niis vahnois loittozis kylis, kudamien ni nimii etto työ musta. Minä sanelin lapsile niis runonpajattajis, a vastah sain lapsien kiittäjät palajat silmät i se oli hyvä. Sit myö luvimmo, ozutimmo niilöi runoloi lapsien vahnembile, se oli hyvä kaikile, lapset oldih ylbiet omis buabolois da died olois. Kalevalan pruazniekku on 28. tuhukuudu. Nigo lapset, nigo vahnembat hierulois ei kuulta ni yhty sanastu Kalevalas, ni yhty runostu omal kielel. Hieru on unohtettu, hos ylen äijy kaiken- Luvin sidäsuomekse da ven akse, no minun piäs net runot muututtih livvinkielizikse. mostu sanua tulou hieruhgi TV:s, vai ei karjalan kielel. Kunnebo menit, karjalan kieli, myö sinuu emmo voi unohtua. Meijän kielen tuhatvuodizes histouries ei olluh nengostu pahua aigua. Nygöi nikelle ei pie ni runoloi meijän, ni pajoloi. Ei pie ainos hyväkse mennä yhtel Oma pajo -pajojoukol, pidäs astuo ielleh, kehittiä karjalastu pajokul tuurua, runohuttu. A kaikes sit meil on vai tyhjät paginat. Minul olis äijy pajuo, minä keräin niidy 25 vuottu Karjalas, Suomes, Ven al, kiännin karjalan kielele. Niidy kiitettih, pakittih toiči minul. Minä annoin net Anuksen karjalazile jullattavakse. Menöy jo toine vuozi, ei ole viestii. Ei pie nikelle. Kui uskuo karjalan kielen nouzendah? Zinaida Dubinina Zinaida Dubinina Gu ristikanzat hyvät hävitäh. Hyö hyvän jällen muale jätetäh Pertti Virtaranta nimi ies, Hyvä kielien tiedäi Suomen mies. Suvaičči häi ei vai omua muadu, Toizilegi äijän hyviä luadii. Ajeli häi puaksuh mei jän muah. Kävyi toiči Tverin Karjalah. Meijän kieldy äijäl puolisti, Pitkiä igiä sille ennusti. Aigu matkuau, vuvvet ielleh juostah. Minä hänen sanat hyvin mustan: Teilehäi on hyvä livvin kieli. Kehittiä vai pidäy sidä ielleh. Hyvä kielen alustu sit rodieu. Sil on rahvas, sil on oma kodi, Oma mua sil, mečät, pellot, rannat. Mustetah net hyvin mennyöt aijat, Pajoloi ei unohtettu omii Kalevalan runoaigoi čomii. Karjalaine ei unohta hieruu, Eigo časounua dorogupieles. Ei häi voi nikunne loitos lähtie. Omal mual häi ainos eliä tahtou.

11 »»sanasuari «Oma Mua» 24. tuhukuudu »»rakkahus-runokilbu Rakkahuš pelaštau muajilman Šanotah kaunehuš pelaštau muajilman. Ei, pelaštau muajilman rakkahuš. Ihmisen šytän mahtuva on: Šielä on lempie, šielä on vihua, Iluo ta šuruo, rauhua ta riitua. Pahemmat puolet šyvempäh šiirrä, Lemmellä, ilolla elämäš piirrä. Nyt päiväni paistau kirkašti šilmih, Elämän onni on vierellä šilloin. Rakkahuš iluo tuou, voimija antau, Kaikeista harmeista yličči kantau, Toičči šuat itkie šie rakkauven takie, Erottua oikiešta viärä on vaikie. Pienellä lapšella rakkautta anna, Vanhana ollešša apuo šuat varmah. Elämän menot myrškynä pauhuau Rakkauven tuloš on muajilman rauha Šanotah kaunehuš pelaštau muajilman. Ei, pelaštau muajilman rakkahuš. Valentina Saburova, Kalevala, * * * Konzu uni ei tule yöl, Pane piäle kuldazen vyö, Pihal yksinäh hämäris astu, Ku nikedä ei puuttunus vastah. Heity rannale kuudaman jytyi, Kudai viele palamah sytyi. Vien pindu silittäy käin, Andau eliä uvven väin. Ottakkah tuskat keviän yö, Laske viele pettäjän vyö, Anna kivun sen huondes ajau, Ottau syväimes mennyön aijan. * * * Mä lövvin sinus auttajan Da hyvän nevvonandajan, Mä lövvin sinus ozan moizen Mä lövvin sinus ičen toizen. Sä olet löydö minun suurin. Sä lähtit... Kibu. Syväin muurin. Tamara Sidorova, 2015 Hengen vägi»»kerdomus Nikolai Zaitsev Ristikanzu on kaikkiedah vai heiny, heikoin luonnon luomus... Blez Paskal Vot kulleh se tapahtumu koidui tundietule ristikanzale Mullijevan P otr Mihailovičale Alavozen meččyzavodan stadional spartakiadan aigah. Ei suannuh ni smiettie nenga ristikanzan elokses voibi roita. Pidäy yhtel tiel mainita silloi 70-luvul Alavozen meččyzavodan alovehel sportuelos oli rigiembi da vesselembi. Se oli hyväl tazol. Niilöi tehtävii hoidi hengellizesti innokas ruadajien komitietan piälikkö Viktor Komerskii, tundii da tiedäi sportan tarkoituksen zavodan suavutuksis da ruadoelokses. Hänen abulazennu oli metodistu Viktor Boltug, kudai vedi sportukilboi sežo innostunuh sporturuadoh. Zavodan stadion oli kunnon tazol tävvelleh varustettu, midä pidi kilvoin da spartakiadoin vedäjes. Zavodal oli oma jalgumiäččy-, verkomiäččy, da gr uu hu joukot dai muut sportuluavut. Viktor Komerskii ainos vagavah valmisti zavodan urheilujoukkuo Anuksen alovehen spartakiadah. Sidä paiči stadionan hurual reunal oli estruadu. Sen ies oli tansindupuukorokeh da siirrettävät laučat. Stadional piettih tansi-ildoi da muidu pruazniekkoi. Hurual puolel oli välly nurmikko, kuduale metodistu ainos toi kilvoin aigah kaksi kaksipuudahistu giirua da painonnoston štangan. Painonnosto ei kuulunuh spartakiadan programmah. Se oli, muga, joudavile mielihyväkse. Sinne kerävyttih kaččojat da vägevät miehet opittelemah omua vägie. Sil nurmikol oligi se tapahtumu, voibi sanuo igävy. Tiijämmö: ilo da igävy rinnai kävelläh. Ku se tartuu hengeh, ga et sen tervyöh piäze sit. Harvah ken piäzöy. Parahite spartakiadu oli menos. Oli kezäsiä. Luadogan tuoreh tuuli kandoi taivahan sinizel kuarel pehmielöi pilvikeräzii i lekutteli koivuloin lehtii. Estruadalpäi kandavui vessel maršipajo. Nuoret kimakal iänel kannatettih juoksijoi tyttölöi. Stadionan kaččojien erivärizet ruutat oldih gu peldobukietat. Spartakiadu da pruazniekkuprogrammu stadional jatkui. Rahvastu tuli kaikkielpäi. Kolme keski-igästy miesty tuldih stadionale. Hyö vesselästi huijustelemattah paistih i nagrettih iäneh. Tyttölöi kaheksansuan metrin juoksumatku toi heile ližiä iluo da šuutkua. Stadionan nurmikol štangas da giirois ymbäri oli jo kerävynnyh joudavii. Jogahine, algajen opastujas, tahtoi tiediä oman väin. Nurmikol oli vessel nagruo da šuutkua. Joukon keskes eroitui Mullijevan P otran sangei rungu, gu mustopačas. Häi kaččeli heitoinpoigii, muga häi nimitti nuorembua polvie, kuduat ponnisteltihes giiroinke i muheloitti ičekseh. P otr oli korgeikazvuine sangeiluine järei mies. Käzivarret sangiet, kobrat gu puudahizet giirat. Omatundo ylbei, varmu, liikundu rauhalline jygei. Hänen tuttavil oli šuutku virkua: Mua lämbyy, gu Peša astuu. Rožat mustakse päivitynnyöt pitkähköt, leugu levei, silmät pienet pystäjät. Hänes buurii mustu vägi da arguristikanzan tervehys. Häi mielihyväl kävyi kaččomah sportukilboi dai borčuimahgi, gu vai liennou löydynyh kus tapahtumu. Muite jogapäiväzes elokses Pešan aigu kului tazazesti. Nygöi hänel ei olluh muudu virgua, gu eliä rauhas da kylläs oman mučoinke. Eläkkehel oldih mollei. Den gua tuli. Koidui vähäine kukkarohgi. Häi kulutti mielihyväl omii, midä oli suannuh ruadoeloksen aigah. Pidäyhäi suaha penziieloksen maguu, oli hänel tabaine kohahtuakseh. Oli hänel sidä ruattuu Anuksen alovehen suoloil da mečis. Oli kaivettu ojii, peldoloi, puhkattu meččylambii. Ekskavuatoran vivut kuunneltih hänen käzii i syväh kauhu uppoi suonpindah, nostajen tonnu tonnan peräh muadu, kudamis häi sai korgeiarvozii kunnivomerkilöi. Oli hiestytty, huolittu huoldu eloksehgi. Oli vaivattu mieldy da pandu vägie lapsien kazvatukseh. Lapset ollah jo muailmal i nygöi heih niškoi oli rauhu. Se oli hänen tärgei rauhus, kudai oli, buitogu uinotannuh muut huolet, eistänyh pahois mielis i nostatannuh toiči uuzii hyvii mielii, midä tänäpäi andoi ymbäri olii jogapäiväine elos. Ei ihan nimidä olluh tuskatakseh, tervehys oli hyväs kunnos jändehet kiindiet, lihaksis eli vägi. Lašku joudavu vägi prekottelih rungas. Eläkehvuozien viertes ei häi tundenuh nimidä muudu, vai vägie, iloiččih omua tervehytty da lujuttu. Huondeksel nostuu häi duumaičči vägie. Mustoitteli pruazniekkugul ankoi, kudamis häi ainos voitti borčas, toiči toraigi. Muga se oli. Kogo Anuksen aloveh tiezi, što Mul l oin P otr Mihailovič on nygöigi Anuksen lohkon vägevin mies. Sen pani rahvahile nähtäväkse gul ankois da sportupruazniekois. Rahvas tiettih Pešal näppi oli luja, kobru kova. Toiči pruazniekoin gul ankois häi eroitteli nuorii torakukkiloi: Työ, heitoinpoijat, etto malta torata, mengiä kodih huttuu syömäh, huigualdi toruajii nagronke. Pešan luondehes oli suvaija vägie miehis da ičessäh. Väil ruadau väil suau... oli hänen prinsippu. Joga huondestu häi nouzi streppan, vessel i tunzi omas rungas vägie. Ga jogahizes ristikanzas eläy oma prinsippu, kuduas nägyy se, midä elokses häi kaččou hyväkse ičele. Tiettäväine, ei hänen mieli andanuh perikse. Uskoi omah vägeh da tervehyöh, uskoi omah iččeh, hot eläkehvuv vet oldih tuldu. Uskoi toizien vägeh da kunnivoitti heidy. ÎÎ Jatkuu.

12 12 «Oma Mua» Sanažikko Beketti on mitahto jygei tila. Aiga bekettih puutuimmo, odva piäzimmö.»»joutoaika»»mitä? Konša? Missä? Begemotas-kafe. Myllärit-joukon konzertu Karjalan kuulužan Myllärit-joukon konsertu. piätteniččy 19:19 Horoskoppi kevätkuukši Kevätpäiväni jo alottau lämmittyä muata. Kuiteski muissa, jotta kevyäsen päivät on keikkuvat. Elä korjua vielä loitoš talvivuattiet!»»hyvittelyt ÎÎ Adressi: Petroskoi, Dzeržinskoin piha, 7 ÎÎ Telefon: Karjalan kanšallini musejo. Miun Kalevala Kalevalan päivällä omissettu musejopruasniekka. pyhäpäivä ÎÎ Adressi: Lenininaukijo, 1 ÎÎ Telefoni: Kanšallini kirjašto. Kalevala-eepossa elokuvataijošša Videoesittelyn aikana näytetäh kappalehie muajilman parahista elokuvista, kum- e n š i a r k i paset on kuvattu Kalevala-eepossan juonin mukah. ÎÎ Adressi: Puškinskaja-katu, 5 ÎÎ Telefoni: Kaččokkua kanzalliskielisty Omin silmin -programmua nellänpiän, 25. tuhukuudu, 9.00 aigua Rossija- Karelija -kanualal. Juondajannu Aleksandr Jeremejev Ô Ô Lähtin minä Läkköiläh. Saamelazet paikannimet Vienanmeren rannal. Kieleväine, Malinen da Perttunen -sugunimet. Luadinuh Ol ga Ogneva. Karjalan da suomen kielel. Ô Ô Suomelas-ugrilaine muailmu. Teležurnualu 220. Ven an kielel. Programmois on ven ankieline tekstukiännös. Oinaš ( ) Kevyän alku ei ole helppo aika Oinakšella. Nyt ei šua viekaštua. Ole rehellini ympäriolijien kera ta muissa, jotta ruato ei tykkyä kiirehtämistä. Pienen levon jälkeh šiula tulou uutta voimua ta kaikki onnistuu. Härkä ( ) Kevätkuušša Härän pitäy piättyä, mitä hiän tahtou šuaha elämäštä. Voit vaihtua työpaikan tahi hivukšien värin, onnakko koissa ei pie kiirehtyä muuttamah mitänä. Jotta šäilyttyä hyvävointi šiun pitäy vuorotella työtä ta lepuo. Kakšoset ( ) Kevyän alušša Kakšoset voijah olla herättävinä ta eriskummallisina. Šiun devisina kevätkuušša on Mie tiijän! mitä enämmän šie tiijät, šitä rutompah voit ratkaissa kaikki proplemat ta löytyä uuši paikka päiväsen alla. Rapu ( ) Talvella Ravušta tuntu, jotta hiän piäsi ratkaisomattomah tilanteheh. Ka tulija kevät ratkaisou kaikki proplemat. Mistä tulou apu? Loittuota, vähän tunnetuista ihmisistä. Raha-asiet on parempi šelittyä kuukauven lopušša. Leijona ( ) Leijona on piättäväini työelämäššä. Šiun pitäy ruatua šitä, mi mieleštäš on oikieta ta kaikki mäneštyy. Kuukauven lopušša aktiivisešti levähä yštävien kera. Muissa immunitetin vahvistamisešta. Neičyt ( ) Kevätkuušša Neiččyöllä on himo luatie kotitöitä ta enemmän šeuruššella perehen kera. Šiula tuli hyvä aika, jotta levähtyä. Muissa omašta tervehyöštä: voimistele taikka juokšentele pihalla joka huomeneš. Viessat ( ) Kevätkuušša Viessat šuahah luatie še, mi jo ammuin oli šuunnitelmissa. Elä alota uutta asieta, još et ole varma šiitä. On riski, jotta jouvut epämukavah tilanteheh. Šiun kannattau pityä työ ta huvi erikseh. Skorpioni ( ) Skorpioni on täyši energijua täššä kuukauvešša. Još šuunnitteluissa on työmatka, niin tähet autetah šilma. Kevätkuun lopušša perehelämäššä voit tulla proplemoja, yritä heti ratkaissa ne. Jousimieš ( ) Kevätkuušša Jousimiehellä tuli aika muuttua elämä parempah šuuntah. Vuota šuurie muutokšie, ainaški positiivisie. Ka muissa šananlašun: Šeiččemen kertua mittua, yksi kerta leikkua ta elä kiirehä, ole vaštuullini joka asiešša. Kauris ( ) Kauriksella ei tule liikua vapuata aikua täššä kuukauvešša. Tulou äijän matkoja ta tehtävie, ta pereheh jiäy vähän aikua. Muissa, jotta enšin pitäy ajatella, šiitä vašta šanuo. Staraiče aina olla positiivisena ta muhie ihmisillä. Vesimieš ( ) Vesimieš šuau lahjan tahikka palkinnon omašta ruavošta. Olet aktiivini ta ahkera, šiun on helppo miellyttyä toisie ihmisie. Staraiče joka hommašša eččie positiivie. Hyvä mieli antau voimua koko kevyäkši. Kalat ( ) Tuntuu, jotta Kalojen elämäššä kaikki on hyvin. Ka šiun pitäy olla käršivällisenä, šentäh kun kevätkuušša lisäytyy työtä. Staraiče levähtyä enemmän ta muissa, jotta šiun lähiset niise vuotetah huomijota. Aleksandr Kr akkijevua hyvittelemmö Roindupäivänke! Hyviä ozua sinule, lujua tervehytty da kirmevytty. Pyzy iellehgi Oma Muan hyvänny dovarišannu! Omamualazet Uuttu poštukartočkua da magniettua! Ô Ô OmaN MuaN toimitukses tuas on uvvistustu. Ollah valmehet poštukartočkat da magnietat Maidopyhäläskupruazniekakse livvikse, vienakse da vepsäkse. Piirustajannu on Anastasija Trifanova. Kyzykkiä Oman Muan toimitukses adresil Petroskoi, Titovan piha, 3 -adresil libo telefonas Valmisti: Maikki Spitsina»»Siänennustus Petroskoi Anuksenlinnu Priäžy Koštamuš Kalevala Louhi yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy 25 / / / / / / / Peruštajat: Oma Mua Karjalan rahvahan lehti Peruššettu kešäkuušša 1990 Karjalan tašavallan Lakijenhyväkšymiskokouš, Karjalan tašavallan hallituš, Karjalan Rahvahan Liitto ta kuštantamo Periodika Piätoimittaja Natalja Anatoljevna Sinitskaja Julkaisijan ta toimitukšen ošoite: Titovinkatu 3, Petroskoi, Karjalan tašavalta ÎÎ Tel: (814-2) , ÎÎ omamua@mail.ru Internet: ÎÎ 07 (1297) Julkaisija: Karjalan tašavallan autonomini laitoš Periodika-kuštantamo ÎÎ Painettu Verso-kirjapainošša, , Petroskoi, Varkaukšen rantakatu, 1a ÎÎ Lehen on rekisteröinyn Yhteyšalan, tiijotuštehnologijien ta joukkoviestimien Federatiivisen tarkissušvirašton KT:n toimisto ÎÎ Rekisterinumero ПИ ТУ Indeksi ÎÎ Allakirjutettava aikataulun mukah klo ÎÎ Allakirjutettu painettavakši klo ÎÎ Painoš 500 ÎÎ Tilauš 075 ÎÎ Hinta 25 rpl Redizaini Fenomen-mediajoukko (Piiteri) On otettu: