II IIII II II

Koko: px
Aloita esitys sivulta:

Download "111111111111111111 II IIII II II 11111111111111111111"

Transkriptio

1 II IIII II II F10008 (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSICRIFT (10) FI B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 SUOMI-FINLAND (FI) C 07K 14/315, C 12N 15/31 C 12P 21/00, C 12N 1/21 (21) Patenttihakemus - Patentansökning (22) Hakemispäivä - Ansökningsdag Patentti- ja rekisterihallitus Patent- och registerstyrelsen (24) Alkupäivä - Löpdag (41) Tullut julkiseksi - Blivit offentlig (32) (33) (31) Etuoikeus - Prioritet SE P (73) Haltija - Innehavare 1. Alfa-Laval Agri International Aktiebolag, Box 39, Tumba, Sverige, (SE) (72) Keksijä - Uppfinnare 1. Röök, Magnus, 121, Stevens Hill Circle, Birmingham, AL 35244, USA, (US) 2. Lindberg, Martin Kjell, Kornvågen 5, Uppsala, Sverige, (SE) 3. Lindgren, Per-Eric, Linnägatan 16A, Uppsala, Sverige, (SE) 4. Signås, Lars Christer, Hamnesplanaden 2A, Uppsala, Sverige, (SE) (74) Asiamies - Ombud: Berggren Oy Ab, Jaakonkatu 3 A, Helsinki (54) Keksinnön nimitys - Uppfinningens benämning Hybridi-DNA-molekyyli, tållå molekyylillå transformoitu mikro-organismi ja menetelmä fibronektiiniå sitovan proteiinin valmistamiseksi Hybrid-DNA-molekyl, mikroorganism transformerad med denna molekyl och förfarande för framställning av ett fibronektinbindande protein (83) Mikro-organismitalletus - Deposition av mikroorganism: 4613 DSM 4614 DSM (56) Viitejulkaisut - Anförda publikationer FI C (A 61K 39/02), Chemical Abstracts, vol. 109, 1988, r (57) Tiivistelmä - Sammandrag Esillä oleva keksintö liittyy uuteen yhdistelmä-dna-molekyyliin, joka käsittää S. dysgalactiaen nukleotidisekvenssit, jotka koodaavat ainakin yhtä proteiinia tai polypeptidiä, jolla on fibronektiinin sitomisominaisuus. Föreliggande uppfinning hänför sig tili en ny rekombinat-dna-molekyl innefattande S. dysgalactiaes nukleotidsekvenser, vilka kodar minst ett protein eller en polypeptid med bindningsegenskap för fibronektin.

2 Hybridi-DNA-molekyyli, tällä molekyylillä transformoitu mikro-organismi ja menetelmä fibronektiiniä sitovan proteiinin valmistamiseksi - Hybrid-DNAmolekyl, mikroorganism transformerad med denna molekyl och förfarande för framställning av ett fibronektinbindande protein 5 Esillä oleva keksintö liittyy fibronektiiniä sitoviin proteiineihin ja hybridi-dnamolekyyleihin, esim. plasmideihin tai faageihin, jotka sisältävät ainakin yhden mainittuja proteiineja koodaavan nukleotidisekvenssin. Lisäksi keksintö liittyy mikro-organismeihin, jotka sisältävät sellaisia molekyylejä, ja niiden käyttöön mainittu- 10 jen proteiinien tuottamiseksi. Esillä olevan keksinnön tarkoituksena on saada aikaan pienimpiä mandollisia fibronektiiniä sitovia proteiineja. Lisäksi esillä olevan keksinnön tarkoituksena on saada aikaan mainittuja proteiineja geenitekniikan menetelmin käyttämällä esim. plasmidia, joka sisältää proteiineja 15 koodaavan nukleotidisekvenssin. WO-A1-85/05553 kuvaa bakteerin pintaproteiineja, jotka kykenevät sitomaan fibronektiiniä, fibrinogeeniä, kollageeniä ja/tai laminiinia. Siinä on osoitettu, että eri bakteereilla on kyky sitoa fibronektiiniä, fibrinogeeniä, kollageeniä ja/tai laminiinia. Edelleen on osoitettu, että Staphylococcus aureuksesta peräisin olevan fibronektiiniä 20 sitovan proteiinin molekyylipaino on 165 kd ja/tai 87 kd, mistä seuraa, että on mandollista, että pienempi proteiini on isomman osa. Fibronektiini on suuri glykoproteiini, jonka molekyylipaino on noin 450 kd ja jossa on kaksi samanlaista alayksikköä, joiden molekyylipaino voi vaihdella riippuen prekursori-mrna:n liittämistavasta. Proteiinia esiintyy peruskalvoissa ja sidekudoksis- 25 sa, mutta myös liukoisessa muodossa eri ruumiinnesteissä, kuten veriplasmassa (1). Kuuselan, 1978, tekemän alkuperäisen havainnon jälkeen, jonka mukaan S. aureus sitoutuu fibronektiiniin (2), on osoitettu että muutkin patogeeniset bakteerit, kuten eri serologista tyyppiä edustavat streptokokit (3), E. coli ja Salmonella (5) voivat sitoutua tähän proteiiniin (6). 30 Patogeenisten bakteerien kiinnittyminen pintoihin on nykyään yleisesti tunnustettu asia, kun on kysymys haavapatogeeneistä, jotka käyttävät pintareseptoreita sitoutuakseen epiteelisolupintojen, yhdistävien kudospintojen ja haavapintojen eri proteiineihin, kuten esim. fibronektiiniin, fibrinogeeniin, kollageeniin ja laminiiniin. On-

3 2 gelmana on, että näitä reseptoreita on suhteellisen pieni määrä bakteerin solupinnalla ja että niitä on vaikea vapauttaa. Yksi mandollinen tapa tapauksissa, joissa kyseessä olevat reseptorit koostuvat proteiineista, on kloonata kyseessä olevien reseptorien geenit, jotta olisi mandollista valmistaa niitä sellaisina määrinä, jotka mah- 5 dollistaisivat infektioiden ja infektioden etenemisen huomattavasti helpomman tutkimisen samoin kuin infektioiden profylaktisen ja terapeuttisen hoidon haavapatogeeneillä. Eri serologisia ryhmiä edustavien streptokokkien, kuten A, C ja G, seulontatutkimukset ovat Lancefieldin (3) mukaan osoittaneet, että testatut kannat voivat sitoutua 10 erilaisiin sidekudoksen proteiineihin, kuten fibronektiiniin, fibrinogeeniin, kollageeniin ja laminiiniin ja erilaisiin immunoglobuliineihin (7, 8) vaihtelevassa määrin ja eri spesifisyydellä. Streptokokkien fibronektiiniä sitovien proteiinien edelleen karakterisoimiseksi erityisesti sellaisten proteiinien Streptococcus dyslactiaesta peräisin olevat geenit on 15 kloonattu E. coliin. Näiden proteiinien fibronektiiniä sitovat alueet on myös paikallistettu ja tällaisia alueita sisältävien proteiinien ominaisuuksia ja tehtäviä käsitellään jäljempänä. Nyt on yllättäen osoitettu, että on mandollista saada aikaan hybridi-dna-molekyylejä, jotka käsittävät Streptococcus dysgalactiae'n nukleotidisekvenssin, joka koodaa 20 proteiinia tai polypeptidiä, jolla on seuraava aminohapposekvenssi: Glu Asp Thr Gln Thr Ser Gln Glu Asp Ile Val Leu Gly Gly Pro Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Ser Gln Pro Gly Met Ser Gly Asn Asn Ser His Thr Ile Thr..... Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly.., %'.' 25 Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Ser Gly Met Ser Gly Asp Asn Ser His Thr Asp Gly Thr Val Leu Glu Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Thr Gly Met Ser Gly 30 ja/tai

4 3 Glu Glu Thr Leu Pro Thr G111 Gln Gly Gin Ser Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Glu Ile Val Asp Ile Glu Glu Asn Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr 5 Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Glu Val Val Asp Ile Glu Glu Ser Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp yhdessä transkription ja translaation säätelysekvenssien ja selektiomarkkeria koo- 10 daavan sekvenssin kanssa. Keksinnön mukainen hybridi-dna-molekyyli käsittää yhden tai useamman seuraavista nukleotidisekvensseistä: CTA GAT ACC TCA GAA AAC AAA AAA TCT GTA ACT GAA AAA GTA ATA ACT AGC GAT GTT AAA TAT AAG ATT AAT GAT AAA GAA GTG AAA GGT 15 AAA GAA CTA GAC GAT GTC TCT TTA ACT TAC AGT AAA GAA ACC GTT CGT AAG CCA CAG GTG GAA CCA AAT GTT CCT GAT ACA CCT CAG GAA AAA CCA TTG ACA CCG CTT GCA CCG TCA GAA CCT TCA CAA CCA TCT ATT CCA GAG ACA CCA CTG ATA CCG TCA GAA CCT TCA GTT CCA GAG ACA TCA ACA CCA GAA GGT CCA ACA GAG GGA GAA AAT AAT CTT GGT 20 GGT CAG AGT GAA GAG ATA ACG ATT ACA GAA GAT TCT CAA TCA GGG ATG TCT GGT CAA AAT CCT GGT TCT GGA AAT GAA ACA GTG GTT GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA 25 GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG 30 TCT GGG GCT GGA CAA GTA GAG AGT CCA ACA ATC ACC GAA GAA ACC CAT AAA CCA GAA ATA ATC ATG GGC GGT CAA AGT GAC CCT ATT GAT ATG GTT

5 4 GAG GAC ACT CTT CCT GGT ATG TCT GGC TCT AAT GAA GCT ACT GTT GTG GAA GAA GAC ACA CGT CCT AAA CTT CAA TTC CAT TTT GAT AAT GAA GAG CCC GTT CCT GCA ACG GTT CCA ACC GTT TCT CAA ACT CCT ATT GCT CAG GTA GAA AGT AAA GTG CCT CAT GCC AAA GCA GAG AGT 5 GCG TTA CCT CAA ACT GGA GAT ACA AAT AAA CTA GAA ACG TTC TTT ACC ATT ACA GCA CTA ACT GTT ATT GGA GCG GCA GGA TTA CTA GGC AAA AAA CGT CGT AAT AAT CAA ACT GAT TAA TCA GCA GAT TTC ATC AAA CGC TAT AAA CAA GGC TAA CAT TTT AGC CTT GTT TTA TAT TGT TTC ACT GAC CTC TAA AAG TTA TGA CTG TTT TAA AGG GGG GGT AGG 10 CCA ATC CTC AAA AGT AGT TAA GTT GAG AAA CAC CAC ATC ACT TTA GTC TTA CTG CGC ATA CTA AAA GCA AAA GAT AAT TAG GAG CAC TTG CTA ACT GGA AAA AAT CAA ATG CAA AGC TAG TTG CCA AAG AAC TCT AGA ja/tai 15 CTC GAG GAA ACT TTG CCA AAC GAG GAA CAT CAA TCA GGT GAT ACC ACA ACT ATT GAA GAT ACT CGC CCG ATT GAT ACC ATG TCA GGT CTA TCA GGA GAG ACT GGG CAG TCT GGT AAT ACT ACA ATT GAG GAA GAT AGT ACG ACT CAC GTT AAA TTC TCA AAA CGT GAT ATT AAT GGT AAA GAA CTA GCA GGT GCT ATG ATT GAA CTA CGT AAT CTA TCA GGT CAA 20 ACT ATT CAA TCA TGG ATA TCA GAC GGC ACA GTT AAA GTT TTC TAC TTG ATG CCA GGG ACT TAT CAA TTT GTG GAG ACG GCA GCG CCA GAA GGT TAT GAA TTG GCA GCT CCA ATT ACC TTC ACA ATT GAT GAG AAA GGA CAA ATT TGG GTA GAC AGT ACA TTA ATT GTA GGT GAT GAC CCT ATT GTA ATG ATT GAT AAT GAC AAG CCG ATT ACT GAG GCG AGT CAA 25 TCT ATT GAT TTC GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG GGA GAG ATT GTT GAT ATC GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT 30 GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA GGA GAG GTT GTT GAT ATT GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAA GAT

6 5 AGC AAG CCT AAA CTC TCT ATC CAC TTT GAT AAC GAG TGG CCT AAG GAA GAC AAA CCA CAA CTA CCT GCC GTT GAA AAA CCT AAG ACT AAG GAG AGC TTG CCA GCC GCA GGG GAA GCT GAA CAT GTC TTA TCT ACT ATC GTG GGA GCA ATG ATC 5 joiden avulla pienemmät toistuvat alueet (vertaa kuva 3) kussakin edellä esitetyssä geenissä koodaavat fibronektiinin sitomisaktiivisuutta omaavia peptidejä. Keksintö käsittää lisäksi plasmidin tai faagin, joka käsittää mainittua fibronektiiniä sitovia proteiineja koodaavan nukleotidisekvenssin. Keksintö käsittää lisäksi mikro-organismeja, jotka sisältävät ainakin yhden edellä 10 esitetyn kaltaisen hybridi-dna-molekyylin. Sellaiset mikro-organismit on talletettu Deutsche Sammlung von Mikroorganismen -talletuslaitokseen talletusnumerolla DSM 4614 (psdf102) ja DSM 4613 (psdf203). Keksintö liittyy lisäksi fibronektiiniä sitovien proteiinien valmistusmenetelmän, joka käsittää ainakin yhden edellä kuvatun kaltaisen hybridi-dna-molekyylin siirtämi- 15 sen mikro-organismiin, mainitun mikro-organismin kasvatuksen elatusaineessa ja tällä tavoin muodostuneen proteiinin eristämisen per se tunnetuilla menetelmillä. Keksintö kuvataan yksityiskohtaisemmin seuraavassa esimerkkeihin viittaamalla kuitenkaan keksintöä niihin rajaamatta. Esimerkki 1 20 Streptococcus dysgalactiaen kromosomaalisen DNA:n geenipankin konstruoiminen t Kromosomaalinen DNA Streptococcus dysgalactiaesta, kanta S2, valmistettiin perkloraattimenetelmän mukaisesti (9). DNA aukaistiin osittain käyttämällä Sau 3ALtä, fraktioitiin koon mukaan 1 % agaroosigeelissä ja kokoluokkaa 3-9 kb oleva 25 DNA-fragmentti kerättiin, elektroeluoitiin ja puhdistettiin Nensorb-kolonissa (Du Pont). Plasmidivektori puc 18 aukaistiin käyttämällä Bam HI:tä ja käsiteltiin fosfataasilla. Osittain aukaistu fraktioitu streptokokki-dna liitettiin aukaistuun puc18-vektoriin. Liittämisseos siirrettiin jäädytyksen kestävään E. coliin, kanta TG1, ja levitettiin 30 LA-maljoille, jotka sisälsivät ampillisiinia (50 mg/ml) ja IPTG:tä (0,1 mm) ja 0,004 % X-galia ja joita kutsuttiin axi-maljoiksi. Valkoiset pesäkkeet siirrettiin LAmaljoille, joissa oli ampisilliinia (50 mg/ml).

7 6 Geenipankin seulominen fibronektiiniä sitovan proteiinin (FNBP) suhteen Valkoiset pesäkkeet kerättiin axi-maljoilta käyttämällä hammastikkuja ja siirrettiin LA-maljoille, joissa oli ampisilliinia, 52 pesäkettä maljaa kohti. Kaikkiaan kerättiin 728 transformanttia. Nämä seulottiin fibronektiiniä sitovan aktiivisuuden suhteen 5 käyttämällä suodatusmenetelmää jäljempänä olevan mukaisesti. Transformantit kerätään axi-maljoilta ampisilliinia sisältäville LA-maljoille ja maljoja inkuboidaan yön yli. Näiltä maljoilta pesäkkeet replikoidaan uusille LA-maljoille ja niitä inkuboidaan 37 C:ssa yön yli. Nitroselluloosasuodatin asetetaan jokaiselle agarmaljalle, jossa on riittävästi kasvaneita pesäkkeitä. Kun suodattimet 10 ovat täysin kostuneet, pesäkkeet kiinnitetään niihin imun avulla ja sen jälkeen suodattimet poistetaan varovasti. Suodattimet asetetaan kloroformihöyryyn 5 minuutiksi ja pestään sen jälkeen 3 x 10 min 37 C:ssa puskuriliuoksessa, joka sisältää 100 nim Tris-HC1, ph 7,5, 0,05 % Tween-40 ja 150 mm NaCl. Suodattimien annetaan kuivaa huoneen lämmössä noin 30 min. Suodattimia esi-inkuboidaan 150 mm:ssa 15 NaCl:a, 10 mm:ssa Tris-HC1:a, ph 7,5, ja 1,4 %:a rasvattomassa maitojauheessa 2 tuntia 37 C:ssa tai huoneen lämmössä yön yli. Maitojauhepuskurin täytyy olla juuri valmistettua. 125I:11a leimattu fibronektiini lisätään (n cpm suodatinta kohti), ja suodattimia inkuboidaan huoneen lämmössä yön yli. Suodattimet pestään 3 x 10 min. 37 C:ssa liuoksessa, jossa on 0,05 % Tween-40:tä ja 150 mm NaC1, minkä 20 jälkeen suodattimet kuivataan. Valottamaton filmi asetetaan niiden päälle ja annetaan sen valottua 3-5 päivää. Filmi kehitetään ja kloonit, jotka ovat sitoutuneet fibronektiiniin identifioidaan ja eristetään. Suodatinseulonta-analyysissä paljastui 3 positiivista kloonia, jotka kaikki edelleen analysoitiin. Fibronektiinin sitomiskyky määritettiin edelleen kilpailuanalyysissä 25 (10). E. coli -kloonien lysaatti valmistettiin hajottamalla bakteerit lysotsyymillä (1 mg/ml) puskuriliuoksessa, joka sisälsi 100 mm Tris-HC1, ph 7,5, 150 mm NaC1 ja 1 mm EDTA:a. Fibronektiinin sitomisaktiivisuus analysoitiin määrittämällä lysaattien kyky kilpailla S. aureuksen, kanta Cowan I (vaihtoehtoisesti kanta ), ja S. dysgalactiaen, kanta S2, kanssa mainitussa järjestyksessä, suhteessa niiden kykyyn 30 sitoutua leimattuun 29 kd:n fibronektiinifragmenttiin. Testi osoitti, että on mandollista estää fibronektiinin sitoutuminen kahteen stafylokokkikantaan samoin kuin S. dysgalactiaen S2-kantaan, kun käytetään streptokokki-dna:ta sisältäviä E. coli -kloonien lysaatteja. Kääntäen voidaan 29 kd:n fibronektiinifragmentin sitoutuminen S. dysgalactiaeen estää lisäämällä E. coli -kloonin lysaattia, joka sisältää S. 35 aureuksen fibronektiiniä sitovan proteiinin geenin.

8 7 Restriktiokartoitus ja subkloonaus Suodatinanalyysin kolmen positiivisen subkloonin, joita nimitetään psdf100:ksi, psdf200:ksi ja psdf300:ksi, plasmidi-dna preparoitiin LiCl-menetelmällä (11) ja ne määritettiin 4,9 kb:n, 6,9 kb:n ja 6,5 kb:n painoisiksi, mainitussa järjestyksessä, 5 käyttämällä restriktioentsyymikatkaisua ja agaroosigeelianalyysiä. Kaikki kolme kloonia katkaistiin noin 20 yleisimmällä restriktioentsyymillä, jotka tunnistavat 6 nukleotidin sekvenssin, ja katkaisumalli lähtökohtana luonnosteltiin restriktiokartat. Klooneista kaksi, psdf100 ja psdf300, olivat osittain päällekkäisiä niin, että niillä oli 3,9 kb:n yhteinen sekvenssi, ja näin ollen vain yksi valittiin jatkotutkimuksiin. 10 Koska psdf100:11a oli suurempi fibronektiinin sitomisaktiivisuus kuin psdf300:11a, ensin mainittu valittiin. psdf 100 ja psdf200 subkloonattiin fibronektiinin sitomisaktiivisuutta koodaavien alueiden identifioimiseksi tarkemmin. psdf100 katkaistiin Bam HI:llä, minkä jälkeen plasmidi suljettiin uudelleen. Klooni, josta Bam HI - Bam HI -fragmentti oli 15 poistettu, nimitettiin psdf101:ksi ja se oli positiivinen. psdf 101 katkaistiin edelleen Xbaillä, minkä tuloksena syntyi 3 fragmenttia, joista yksi käsitti pääasiassa puc18-vektorin. Kaksi muuta XbaI-XbaI-fragmenttia puhdistettiin ja liitettiin puc18-vektoriin. Yksi näistä fragmenteista koodaa fibronektiinin sitomisaktiivisuutta. Tämä klooni nimitettiin psdf200:ksi. Vastaavalla tavalla konstruoitiin subkloo- 20 nit myös psdf200:sta. ClaI-SacI-fragmentin poistaminen psdf200:sta antoi tuloksena psdf201:ksi nimitetyn kloonin ja edelleen BgIII-EcoRl-fragmentin poistaminen psdf201:sta antaa tuloksena psdf202:n. Lopuksi psdf202:sta on poistettu XhoI-EcoRl-fragmentti. Tällä tavalla saatu uusi klooni nimitettiin psdf203:ksi. Kaikki nämä uudet subldoonit ovat positiivisia, ts. ne ilmentävät fibronektiinin si- 25 tomisaktiivisuutta, vertaa kuviin la ja lb. Jatkosubkloonaus ExDIII-digestiolla Dideoksimenetelmällä tehtävän nukleotidisekvensoinnin helpottamiseksi tarvitaan pienempiä subklooneja, jotka vaihtelevat pituudeltaan emäsparin verran, jotta saataisiin aikaan päällekkäin menevä DNA-sekvenssi. Eksonukleaasi III diges- 30 toi yhden DNA-juosteen 5'-vapaasta päästä tai tylpästä päästä, mutta jättää 3'- vapaan pään. Yksijuosteinen DNA-digestoitiin sen jälkeen S 1-nuldeaasilla. Tätä tekniikkaa käytetään "Erase-a-Base" System Kitissä (Promega, Madison, USA) ja se mandollistaa sellaisen subkloonisarjan valmistamisen, joka eroaa kooltaan muutamalla sadalla

9 8 nukleotidilla. Kiinnostuksen kohteena olevissa tapauksissa testattiin fibronektiinin sitomisaktiivisuus, vertaa taulukkoon 1 alla. Taulukko 1 Inhibitioanalyysi putkissa 5 Analyysiseos: 100 ul E. coli -kloonien lysaattia, joka sisälsi streptokokin DNAklooneja (bakteereita kasvatettiin LB:lla + 50 mg ampisilliinia + 1 mm IPTG, pestiin ja konsentroitiin pitoisuuteen 0D540 = 5,0) 100 ml Cowan I -soluja, kuumatapettuja, OD540 = 5, ml 1251-leimattua fibronektiiniä, 8865 cpm 200 ml PBS + 0,1 % BSA Pesu: Kandesti PBS:ssa + 0,1 % BSA + 0,05 % Tween 0.

10 9 Subklooniu lysaatti Lysaatin laimennos cpm:n lukema Sitoutuminen % suhteessa kontrolliin ilman lysaattia 5 Kontrolli Ilman lysaattia Inkubaatio: 2 tuntia, huoneenlämpö psdf102c10 laimentamaton , ,4 psdf102c13 laimentamaton 200 4, ,5 psdf102c9 laimentamaton , ,6 psdf102c11 laimentamaton , ,8 15 psdf102c14 laimentamaton , ,7 psdf102c18 laimentamaton , ,1 psdf203c3 laimentamaton , ,8 psdf203c6 laimentamaton , psdf203c8 laimentamaton , ,6 25 psdf203 cll laimentamaton , ,6 psdf203c15 laimentamaton , ,1 psdf203c9 laimentamaton , psdf102 laimentamaton 200 4, ,7 psdf203 laimentamaton 180 4, ,4 35 TG1 laimentamaton ,3

11 10 Nukleotidisekvensointi ExoIII-digestion jälkeen saadut subkloonit ja muut subkloonit sekvensoitiin dideoksi-menetelmällä Gem Seq R dsdna Sequencing Systemin mukaan (Promega Biotech., Madison, USA). 5 psdf102:n nuldeotidisekvensointi tuotti seuraavan sekvenssin: CTA GAT ACC TCA GAA AAC AAA AAA TCT GTA ACT GAA AAA GTA ATA ACT AGC GAT GTT AAA TAT AAG ATT AAT GAT AAA GAA GTG AAA GGT AAA GAA CTA GAC GAT GTC TCT TTA ACT TAC AGT AAA GAA ACC GTT CGT AAG CCA CAG GTG GAA CCA AAT GTT CCT GAT ACA CCT CAG GAA 10 AAA CCA TTG ACA CCG CTT GCA CCG TCA GAA CCT TCA CAA CCA TCT ATT CCA GAG ACA CCA CTG ATA CCG TCA GAA CCT TCA GTT CCA GAG ACA TCA ACA CCA GAA GGT CCA ACA GAG GGA GAA AAT AAT CTT GGT GGT CAG AGT GAA GAG ATA ACG ATT ACA GAA GAT TCT CAA TCA GGG ATG TCT GGT CAA AAT CCT GGT TCT GGA AAT GAA ACA GTG GTT 15 GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG 20 TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG TCT GGG GCT GGA CAA GTA GAG AGT CCA ACA ATC ACC GAA GAA ACC CAT AAA 25 CCA GAA ATA ATC ATG GGC GGT CAA AGT GAC CCT ATT GAT ATG GTT GAG GAC ACT CTT CCT GGT ATG TCT GGC TCT AAT GAA GCT ACT GTT GTG GAA GAA GAC ACA CGT CCT AAA CTT CAA TTC CAT TTT GAT AAT GAA GAG CCC GTT CCT GCA ACG GTT CCA ACC GTT TCT CAA ACT CCT ATT GCT CAG GTA GAA AGT AAA GTG CCT CAT GCC AAA GCA GAG AGT 30 GCG TTA CCT CAA ACT GGA GAT ACA AAT AAA CTA GAA ACG TTC TTT ACC ATT ACA GCA CTA ACT GTT ATT GGA GCG GCA GGA TTA CTA GGC AAA AAA CGT CGT AAT AAT CAA ACT GAT TAA TCA GCA GAT TTC ATC AAA CGC TAT AAA CAA GGC TAA CAT TTT AGC CTT GTT TTA TAT TGT

12 11 TTC ACT GAC CTC TAA AAG TTA TGA CTG TTT TAA AGG GGG GGT AGG CCA ATC CTC AAA AGT AGT TAA GTT GAG AAA CAC CAC ATC ACT TTA GTC TTA CTG CGC ATA CTA AAA GCA AAA GAT AAT TAG GAG CAC TTG CTA ACT GGA AAA AAT CAA ATG CAA AGC TAG TTG CCA AAG AAC TCT 5 AGA jossa sekvenssin toistuvat alueet GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA 10 GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG 15 TCT GGG koodaavat fibronektiinin sitomisaktiivisuutta omaavaa peptidiä. psdf203:n nukleotidisekvensointi tuotti seuraavan sekvenssin: CTC GAG GAA ACT TTG CCA AAC GAG GAA CAT CAA TCA GGT GAT ACC ACA ACT ATT GAA GAT ACT CGC CCG ATT GAT ACC ATG TCA GGT CTA 20 TCA GGA GAG ACT GGG CAG TCT GGT AAT ACT ACA ATT GAG GAA GAT AGT ACG ACT CAC GTT AAA TTC TCA AAA CGT GAT ATT AAT GGT AAA GAA CTA GCA GGT GCT ATG ATT GAA CTA CGT AAT CTA TCA GGT CAA ACT ATT CAA TCA TGG ATA TCA GAC GGC ACA GTT AAA GTT TTC TAC TTG ATG CCA GGG ACT TAT CAA TTT GTG GAG ACG GCA GCG CCA GAA 25 GGT TAT GAA TTG GCA GCT CCA ATT ACC TTC ACA ATT GAT GAG AAA GGA CAA ATT TGG GTA GAC AGT ACA ATT ACT GAG GCG AGT CAA TCT ATT GAT TTC GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG 30 GGA GAG ATT GTT GAT ATC

13 12 GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA GGA GAG GTT GTT GAT ATT GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT 5 GAA GTA GAA GAT AGC AAG CCT AAA CTC TCT ATC CAC TTT GAT AAC GAG TGG CCT AAG GAA GAC AAA CCA CAA CTA CCT GCC GTT GAA AAA CCT AAG ACT AAG GAG AGC TTG CCA GCC GCA GGG GAA GCT GAA CAT GTC TTA TCT ACT ATC GTG GGA GCA ATG ATC 10 jossa sekvenssin toistuvat alueet GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG GGA GAG ATT GTT GAT ATC GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT 15 GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA GGA GAG GTT GTT GAT ATT GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAA GAT koodaavat fibronektiinin sitomisaktiivisuutta omaavaa peptidiä. 20 Southern blot -hybridisaatiossa ei ole havaittavissa mitään samankaltaisuutta DNAtasolla S. aureuksen fibronektiiniä sitovan proteiinin geenien ja S. dysgalactiaen vastaavien geenien välillä. Vastaavien lajien proteiinien välinen kilpailuun perustuva inhibitio johtuu todennäköisimmin siitä seikasta, että niiden sitoutumiskohdat fibronektiinin NH2-pään 29 kd:n fragmentissa ovat lähellä toisiaan ja siten steerisesti 25 estävät sitoutumisen. Kanden tutkitun fibronektiiniä sitovan E. coli -kloonin lysaatin Western blot -analyysi osoittaa käytettäessä 125I-leimattua fibronektiiniä ja autoradiografiaa, että subklooni psdf203 koodaa proteiinia, jonka molekyylipaino on 70 kd ja subklooni psdf 102 vastaavaa proteiinia, jonka molekyylipaino on 110 kd. 30 Edellä kuvattujen nukleotidisekvenssien koodaamien proteiinien tai polypeptidien johdetut aminohapposekvenssit ovat seuraavat:

14 13 Glu Asp Thr Gln Thr Ser Gln Glu Asp Ile Val Leu Gly Gly Pro Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Ser Gln Pro Gly Met Ser Gly Asn Asn Ser His Thr Ile Thr Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly 5 Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Ser Gly Met Ser Gly Asp Asn Ser His Thr Asp Gly Thr Val Leu Glu Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Thr Gly Met Ser Gly 10 ja Glu Glu Thr Leu Pro Thr Glu Gin Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gin Gly Glu Ile Val Asp Ile Glu Glu Asn Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr 15 Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Glu Val Val Asp Ile Glu Glu Ser Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp mainitussa järjestyksessä. 20 Kyseisiä fibronektiiniä sitovia proteiineja voidaan käyttää immunisaatiossa, jolloin proteiinit, mieluiten yhdessä fuusioproteiinin kanssa, jotta reaktiokohteeksi saataisiin suurempi antigeeni, injektoidaan niin suurina annoksina, että isäntänisäkkäässä syntyy immunologinen reaktio. Näin fibronektiiniä sitovia proteiineja voidaan käyttää märehtijöiden rokottamiseen streptokokki-infektioiden aiheuttamaa utaretuleh- 25 dusta vastaan. Lisäksi fibronektiiniä sitovia proteiineja voidaan käyttää estämään infektiot avoimissa ihovammoissa. Haavoja voidaan hoitaa käyttämällä suspensiota, joka sisältää fibronektiiniä sitovaa proteiinia. Näin ollen fibronektiiniä sitovia proteiineja voidaan käyttää haavojen hoidossa, esim. tukkimalla bakteerin sitoutumiskohdat fibronek- 30 tiinissä, tai immunisaatiossa (rokotus). Viimeksi mainitussa tapauksessa isäntä tuottaa spesifisiä vasta-aineita, jotka voivat suojata bakteerikantojen kiinnittymiseltä ja

15 14 jotka koostuvat sellaisista fibronektiiniä sitovista proteiineista. Tällä tavoin vastaaineet estävät bakteerikantojen kiinnittymisen vahingoittuneeseen kudokseen. Esimerkkejä kudosvaurion käsittelystä ovat: a) sellaisten iho- ja sidekudoshaavojen käsittely, jotka mekaaninen tai kemialli- 5 nen vamma ja/tai lämpö ovat aiheuttaneet; b) limakalvon kuten ruoansulatuskanavan tai maitorauhasten, kohdun tai emättimen haavojen käsittely; c) sidekudosproteiinien, jotka ovat olleet alttiina minimaalisten kudosvaurioiden (mikrohaavojen) kautta epiteelin tai endoteelin kanssa (utaretulehdus, sydänläppätu- 10 lehdus, lonkkanivelkirurgia). Kun käytetään kyseessä olevia fibronektiiniä sitovia proteiineja, jotka on valmistettu hybridi-dna-tekniikalla tai synteettisesti, nisäkkäiden inununisaatioon (rokotus) ihminen mukaan lukien, proteiinit tai polypeptidit sekoitetaan steriiliin isotoniseen saliiniliuokseen, mieluiten farmaseuttisesti käyttökelpoisen siroteaineen kanssa. Li- 15 säksi voidaan käyttää erilaisia adjuvantteja pitkittätnään vapautumista kudoksessa ja saada täten proteiini pidemmäksi ajaksi ruumiin immunopuolustussysteemin käyttöön. Immunisaation saavuttamiseksi sopiva annos on 0,5-5 mg fibronektiiniä sitovaa proteiinia ruumiin painokiloa ja immunisaation injektointikertaa kohti. Kestävän 20 immunisaation aikaansaamiseksi rokotukset pitäisi suorittaa peräkkäin 1-3 viikon välein, mieluiten kolme kertaa. Normaalisti adjuvantteja ei lisätä immunisaatiokäsittelyä uusittaessa. Kun kyseisiä fibronektiiniä sitovia proteiineja tai polypeptideja käytetään paikalliseen pinnalliseen hoitoon, proteiini sekoitetaan isotoniseen saliiniliuokseen pitoisuu- 25 tena mg/ml. Haavoja käsitellään sitten vain sellaisella määrällä, joka on riittävä haavapinnan kunnolliseen kasteluun. Keskimääräiseen haavaan käytettävä määrä on tällä tavoin vain muutama millilitra liuosta. Proteiiniliuoksella suoritetun hoidon jälkeen haavat pestään sopivasti isotonisella saliiniliuoksella tai jollakin muulla sopivalla haavan käsittelyliuoksella. 30 Lisäksi tämän keksinnön mukaista fibronektiiniä sitovaa proteiinia tai syntetoitua polypeptidiä voidaan käyttää S. dysgalactiae -kantojen aiheuttamien bakteeri-infektioiden diagnosointiin, jolloin tämän keksinnön mukainen fibronektiiniä sitova proteiini immobiloidaan kiinteään kantajaan kuten pieniin lateksi- tai Sepharose R-helmiin, jolloin vasta-aineita sisältävien seerumien annetaan kulkea tällä tavoin immo-

16 15 biloidun fibronektiiniä sitovan proteiinin läpi ja reagoida sen kanssa. Agglutinaatio mitataan sen jälkeen per se tunnetuilla menetelmillä. Edelleen fibronektiiniä sitovaa proteiinia tai polypeptidiä voidaan käyttää ELISAtestissä (Enzymelinked Immunosorbent Assay; E. Engvall, Med. Biol. 55, (1977)). Siinä polystyreenimikrotitrauslevyn kuopat peitetään fibronektiiniä sitovalla proteiinilla ja inkuboidaan yön yli 4 C:ssa. Levyt pestään sen jälkeen perusteellisesti PBS:a sisältävällä 0,05 % Tween 20:11ä ja kuivataan. Potilaan seerumista PBS- Tweeniin tehdyt laimennussarjat lisätään kuoppiin ja inkuboidaan 30 C:ssa 1,5 tuntia. Huuhtelun jälkeen anti-ihmis-igg, joka on konjugoitu entsyymiin tai pipar- 10 juuren peroksidaasi tai alkalinen fosfataasi lisätään kuoppiin ja inkuboidaan edelleen 30 C:ssa 1,5 tuntia. Näiden inkubointien aikana potilaan seerumin IgG ja lisätty anti-ihmis-igg-entsyymikonjugaatti, tässä järjestyksessä, on sitoutunut niihin. Huuhtelun jälkeen lisätään entsyymisubstraatti. p-nitrofosfaatti alkalisen fosfataasin tapauksessa tai ortofenyleenidiamiinisubstraatti (OPD) siinä tapauksessa, että on 15 käytetty peroksidaasia, mainitussa järjestyksessä. Levyn kuopat huuhdellaan sitten sitraattipuskurilla, joka sisältää 0,055 % OPD ja 0,005 % H 202 ja inkuboidaan 30 C:ssa 10 min. Entsyymireaktio lopetetaan lisäämällä H 2SO4 :n 4 N liuosta jokaiseen kuoppaan. Värin kehittyminen mitataan spektrofotometrillä. Riippuen käytetystä entsyymisubstraattityypistä voidaan yhtä hyvin käyttää fluore- 20 senssimittausta. Toinen S. dysgalactiae -infektioiden diagnosointimenetelmä on DNA-geenikoettimen käyttö, joka perustuu fibronektiiniä sitovan proteiinin nukleotidisekvenssiin tai sen osaan. Siinä tapauksessa luonnon tai synteettinen DNA-sekvenssi kiinnitetään kiinteään kantajaan kuten nitroselluloosasuodattimelle, nailonsuodattimelle tai 25 edellä mainitulle polystyreenilevylle, esim. utaretulehdusta diagnosoitaessa lisäämällä maitoa, pinnalle. DNA-geenikoetin, mieluiten entsymaattisesti leimattu tai sitten radioaktiivisella isotoopilla leimattu, lisätään sen jälkeen kiinteäpintaiselle levylle, jolle DNA-sekvenssi on kiinnittynyt, jolloin DNA-geenikoetin kiinnittyy membraaniin kiinnittyneeseen sekvenssiin niissä kohdissa, joissa kiinnittynyttä 30 DNA:ta on. Entsyymi tai radioaktiivinen isotooppi voidaan helposti määrittää tunnetuilla menetelmillä. Edellä termi fibronektiiniä sitova proteiini käsittää myös kaikki polypeptidisekvenssit, jotka muodostavat kokonaisen proteiinin minimaalisen fibronektiiniä sitovan kohdan.

17 16 Kuva 1 Restriktiokartta Kuva la. puc18-vektorin yhdessä sisältämänsä S. dysgalactiaen 5 kb:n insertin kanssa muodostaman psdf 100:n restriktiokartta ja subkloonit. 5 Kuva lb. puc18-vektorin yhdessä sisältämänsä S. dysgalactiaen 6,9 kb:n insertin kanssa muodostaman psdf200:n restriktiokartta ja subkloonit. A. Kloonin restriktiokartta. B. Erilaisia subklooneja, jotka on konstruoitu fibronektiinin sitomisaktiivisuutta koodaavan geenialueen määrittämiseksi. Eri geenituotteiden sitomisaktiivisuus on 10 osoitettu. C. Subkloonit, jotka on saatu psdf102:n ja psdf203:n, mainitussa järjestyksessä, ExoIII-digestiolla. Mittakaava: 1 cm = 100 emäsparia. M on se osa DNA-sekvenssiä, joka koodaa proteiinin membraaniin sitoutunutta osaa (= COOH-pää). Subklooni p102c10 sisältää geenin 3'-pään (kuva la). Al, A2 tai A3 ja B1, B2 ja B3, tässä 15 järjestyksessä, tarkoittavat sekvenssien toistuvia alueita (vertaa kuva 3). Kuva 2 Inhibitioanalyysit putkissa ' 25I-leimatun fibronektiinin sitoutuminen S. dysgalactiaen S2- ja S. aureuksen Cowan I -soluihin, mainitussa järjestyksessä, lisättäessä E. coli -kloonien lysaatit. An- 20 netut prosenttiarvot ovat suhteessa ' 251-leimatun fibronektiinin sitoutumiseen soluihin ilman lysaattia. Negatiivisena kontrollina käytettiin E. colin TG1-lysaattia, joka sisälsi puc18-vektorin, mutta ei inserttiä, millä ei ollut vaikutusta solujen sitoutumiseen fibronektiiniin. E. coli -klooni 015 sisältää S. aureuksesta geenin, joka koodaa fibronektiinin sitomisaktiivisuutta. 25 Kuva 3 Esittää psdf102:n ja psdf203:n repetitiiviset sekvenssit. Kuva 4 Esittää psdf102:n nukleotidisekvenssit ja johdetut aminohapposekvenssit. Kuva 5 30 Esittää psdf203:n nukleotidisekvenssit ja johdetut aminohapposekvenssit.

18 17 Kirjallisuusviitteet 1. Hymes, R. 0. (1985) Annu. Rev. Cell Biol. 1, Kuusela, P. (1978) Nature 276, Switalski, L. ym. (1982) Eur. J. Clin. Microbiol. 1, Fröman, G. ym. (1984) J. Biol. Chem. 259, Baloda, S. B. ym. (1985) FEMS Microbiol. Lett. 28, Wadström, T. ym. (1985) teoksessa Jackson, G. J. (toim), Pathogenesis of Infection, Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, Tokio, s Lopes, J. D. ym. (1985) Science 229, Langone, I. I. (1982) Adv. Immunol. 32, Marmur, J. (1961) J. Mol. Biol. 3, Flock, J.-I. ym. (1987) The EMBO Journal 6, Monstein, H.-J. ym. (1986) Biochem. Int. 12,

19 18 Patenttivaatimukset 1. Hybridi-DNA-molekyyli, tunnettu siitä, että se käsittää Streptococcus dysgalactiae'n nukleotidisekvenssin, joka koodaa proteiinia tai polypeptidiä, jolla on seuraava aminohapposekvenssi: 5 Glu Asp Thr Gln Thr Ser Gln Glu Asp Ile Val Leu Gly Gly Pro Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Ser Gln Pro Gly Met Ser Gly Asn Asn Ser His Thr Ile Thr Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Gin Vai Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Ser Gly Met 10 Ser Gly Asp Asn Ser His Thr Asp Gly Thr Val Leu Glu Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Thr Gly Met Ser Gly ja/tai 15 Glu Glu Thr Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gin Gly Glu Ile Val Asp Ile Glu Glu Asn Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gin 20 Gly Glu Val Val Asp Ile Glu Glu Ser Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp yhdessä transkription ja translaation säätelysekvenssien ja selektiomarkkeria koodaavan sekvenssin kanssa Patenttivaatimuksen 1 mukainen hybridi-dna-molekyyli, tunnettu siitä, että mainittu S. dysgalactiae'n nuldeotidisekvenssi on sisällytetty puc18-ekspressiovektoriin. 3. Patenttivaatimuksen 1 tai 2 mukainen hybridi-dna-molekyyli, tunnettu siitä, että se on plasmidi psdf 102 (DSM 4614).

20 19 4. Patenttivaatimuksen 1 tai 2 mukainen hybridi-dna-molekyyli, tunnettu siitä, että se on plasmidi psdf 203 (DSM 4613). 5. Patenttivaatimuksen 1 tai 2 mukainen hybridi-dna-molekyyli, tunnettu siitä, että se käsittää yhden tai useamman seuraavista nukleotidisekvensseistä: 5 CTA GAT ACC TCA GAA AAC AAA AAA TCT GTA ACT GAA AAA GTA ATA ACT AGC GAT GTT AAA TAT AAG ATT AAT GAT AAA GAA GTG AAA GGT AAA GAA CTA GAC GAT GTC TCT TTA ACT TAC AGT AAA GAA ACC GTT CGT AAG CCA CAG GTG GAA CCA AAT GTT CCT GAT ACA CCT CAG GAA AAA CCA TTG ACA CCG CTT GCA CCG TCA GAA CCT TCA CAA CCA TCT 10 ATT CCA GAG ACA CCA CTG ATA CCG TCA GAA CCT TCA GTT CCA GAG ACA TCA ACA CCA GAA GGT CCA ACA GAG GGA GAA AAT AAT CTT GGT GGT CAG AGT GAA GAG ATA ACG ATT ACA GAA GAT TCT CAA TCA GGG ATG TCT GGT CAA AAT CCT GGT TCT GGA AAT GAA ACA GTG GTT GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA 15 GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA 20 GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG TCT GGG GCT GGA CAA GTA GAG AGT CCA ACA ATC ACC GAA GAA ACC CAT AAA CCA GAA ATA ATC ATG GGC GGT CAA AGT GAC CCT ATT GAT ATG GTT 25 GAG GAC ACT CTT CCT GGT ATG TCT GGC TCT AAT GAA GCT ACT GTT GTG GAA GAA GAC ACA CGT CCT AAA CTT CAA TTC CAT TTT GAT AAT GAA GAG CCC GTT CCT GCA ACG GTT CCA ACC GTT TCT CAA ACT CCT ATT GCT CAG GTA GAA AGT AAA GTG CCT CAT GCC AAA GCA GAG AGT GCG TTA CCT CAA ACT GGA GAT ACA AAT AAA CTA GAA ACG TTC TTT 30 ACC ATT ACA GCA CTA ACT GTT ATT GGA GCG GCA GGA TTA CTA GGC AAA AAA CGT CGT AAT AAT CAA ACT GAT TAA TCA GCA GAT TTC ATC AAA CGC TAT AAA CAA GGC TAA CAT TTT AGC CTT GTT TTA TAT TGT TTC ACT GAC CTC TAA AAG TTA TGA CTG TTT TAA AGG GGG GGT AGG CCA ATC CTC AAA AGT AGT TAA GTT GAG AAA CAC CAC ATC ACT TTA

21 20 GTC TTA CTG CGC ATA CTA AAA GCA AAA GAT AAT TAG GAG CAC TTG CTA ACT GGA AAA AAT CAA ATG CAA AGC TAG TTG CCA AAG AAC TCT AGA mieluiten 5 GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG 10 TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG TCT GGG ja/tai 15 CTC GAG CAA ACT TTG CCA AAC GAG GAA CAT CAA TCA GGT GAT ACC ACA ACT ATT GAA GAT ACT CGC CCG ATT GAT ACC ATG TCA GGT CTA TCA GGA GAG ACT GGG CAG TCT GGT AAT ACT ACA ATT GAG GAA GAT AGT ACG ACT CAC GTT AAA TTC TCA AAA CGT GAT ATT AAT GGT AAA GAA CTA GCA GGT GCT ATG ATT GAA CTA CGT AAT CTA TCA GGT CAA 20 ACT ATT CAA TCA TGG ATA TCA GAC GGC ACA GTT AAA GTT TTC TAC TTG ATG CCA GGG ACT TAT CAA TTT GTG GAG ACG GCA GCG CCA GAA GGT TAT GAA TTG GCA GCT CCA ATT ACC TTC ACA ATT GAT GAG AAA GGA CAA ATT TGG GTA GAC AGT ACA ATT ACT GAG GCG AGT CAA TCT ATT GAT TTC 25 GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG GGA GAG ATT GTT GAT ATC GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA 30 GGA GAG GTT GTT GAT ATT GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAA GAT

22 21 AGC AAG CCT AAA CTC TCT ATC CAC TTT GAT AAC GAG TGG CCT AAG GAA GAC AAA CCA CAA CTA CCT GCC GTT GAA AAA CCT AAG ACT AAG GAG AGC TTG CCA GCC GCA GGG GAA GCT GAA CAT GTC TTA TCT ACT ATC GTG GGA GCA ATG ATC 5 mieluiten GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG GGA GAG ATT GTT GAT ATC GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT 10 GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA GGA GAG GTT GTT GAT ATT GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAA GAT. 6. Mikro-organismi, tunnettu siitä, että se on transformoitu jonkin patenttivaati- 15 muksista 1-5 mukaisella hybridi-dna-molekyylillä ja ilmentää mainittua hybridi- DNA-molekyyli ä. 7. Patenttivaatimuksen 6 mukainen mikro-organismi, tunnettu siitä, että se on E. coli -kanta, edullisesti E. coli -kanta TG1, jonka talletusnumero on DSM 4613 tai DSM Menetelmä fibronektiiniä sitovan proteiinin tai polypeptidin valmistamiseksi, tunnettu siitä, että a) vähintään yksi patenttivaatimuksen 1 tai 2 mukainen hybridi-dna-molekyyli viedään mikro-organismiin, b) mainittua mikro-organismia viljellään kasvua edistävässä väliaineessa, ja 25 c) täten muodostunut proteiini eristetään sinänsä tunnetulla tavalla.,, 1. I

23 22 Patentkrav 1. Hybrid DNA-molekyl, kännetecknad av att den omfattar en nukleotidsekvens av Streptococcus dysgalactiae som kodar för ett protein eller en polypeptid med följande aminosyrasekvens: 5 Glu Asp Thr Gln Thr Ser Gln Glu Asp Ile Val Leu Gly Gly Pro Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Ser Gln Pro Gly Met Ser Gly Asn Asn Ser His Thr Ile Thr Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gln Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Ser Gly Met 10 Ser Gly Asp Asn Ser His Thr Asp Gly Thr Val Leu Glu Glu Asp Ser Lys Pro Ser Gin Glu Asp Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Gln Val Ile Asp Phe Thr Glu Asp Thr Gln Thr Gly Met Ser Gly och/eller 15 Glu Glu Thr Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln Gly Glu Ile Val Asp Ile Glu Glu Asn Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp Thr Lys Gly Pro Glu Val Ile Ile Gly Gly Gln 20 Gly Glu Val Val Asp Ile Glu Glu Ser Leu Pro Thr Glu Gln Gly Gln Ser Gly Gly Ser Thr Thr Glu Val Glu Asp i kombination med transkriptions- och translationsregulerande sekvenser och en sekvens som kodar för en selektionsmarkör Hybrid-DNA-molekyl enligt patentkrav 1, kännetecknad av att nämnda nukleotidsekvens av S. dysgalactiae är innehållen i en puc18-ekspressionvektor. 3. Hybrid-DNA-molekyl enligt patentkrav 1 eller 2, kännetecknad av att den är plasmid psdf 102 (DSM 4614). 4. Hybrid-DNA-molekyl enligt patentkrav 1 eller 2, kännetecknad av att den är 30 plasmid psdf 203 (DSM 4613).

24 23 5. Hybrid-DNA-molekyl enligt patentkrav 1 eller 2, kännetecknad av att den omfattar en eller flera av följande nukleotidsekvenser: CTA GAT ACC TCA GAA AAC AAA AAA TCT GTA ACT GAA AAA GTA ATA ACT AGC GAT GTT AAA TAT AAG ATT AAT GAT AAA GAA GTG AAA GGT 5 AAA GAA CTA GAC GAT GTC TCT TTA ACT TAC AGT AAA GAA ACC GTT CGT AAG CCA CAG GTG GAA CCA AAT GTT CCT GAT ACA CCT CAG GAA AAA CCA TTG ACA CCG CTT GCA CCG TCA GAA CCT TCA CAA CCA TCT ATT CCA GAG ACA CCA CTG ATA CCG TCA GAA CCT TCA GTT CCA GAG ACA TCA ACA CCA GAA GGT CCA ACA GAG GGA GAA AAT AAT CTT GGT 10 GGT CAG AGT GAA GAG ATA ACG ATT ACA GAA GAT TCT CAA TCA GGG ATG TCT GGT CAA AAT CCT GGT TCT GGA AAT GAA ACA GTG GTT GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA 15 GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG 20 TCT GGG GCT GGA CAA GTA GAG AGT CCA ACA ATC ACC GAA GAA ACC CAT AAA CCA GAA ATA ATC ATG GGC GGT CAA AGT GAC CCT ATT GAT ATG GTT GAG GAC ACT CTT CCT GGT ATG TCT GGC TCT AAT GAA GCT ACT GTT GTG GAA GAA GAC ACA CGT CCT AAA CTT CAA TTC CAT TTT GAT AAT 25 GAA GAG CCC GTT CCT GCA ACG GTT CCA ACC GTT TCT CAA ACT CCT ATT GCT CAG GTA GAA AGT AAA GTG CCT CAT GCC AAA GCA GAG AGT GCG TTA CCT CAA ACT GGA GAT ACA AAT AAA CTA GAA ACG TTC TTT ACC ATT ACA GCA CTA ACT GTT ATT GGA GCG GCA GGA TTA CTA GGC AAA AAA CGT CGT AAT AAT CAA ACT GAT TAA TCA GCA GAT TTC ATC 30 AAA CGC TAT AAA CAA GGC TAA CAT TTT AGC CTT GTT TTA TAT TGT TTC ACT GAC CTC TAA AAG TTA TGA CTG TTT TAA AGG GGG GGT AGG CCA ATC CTC AAA AGT AGT TAA GTT GAG AAA CAC CAC ATC ACT TTA GTC TTA CTG CGC ATA CTA AAA GCA AAA GAT AAT TAG GAG CAC TTG

25 24 CTA ACT GGA AAA AAT CAA ATG CAA AGC TAG TTG CCA AAG AAC TCT AGA företrädesvis GAA GAC ACT CAA ACA AGT CAA GAG GAT ATT GTA CTT GGT GGT CCA 5 GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT AGC CAA CCG GGT ATG TCT GGT AAT AAT AGC CAT ACT ATT ACA GAA GAT TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAG GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACT CAA TCT GGT ATG TCT GGG GAT AAT AGC CAT ACA GAT GGG ACA GTG CTT GAA 10 GAA GAC TCT AAA CCA AGT CAA GAG GAT GAG GTG ATA ATC GGC GGT CAA GGT CAA GTG ATT GAC TTT ACA GAA GAT ACC CAA ACC GGT ATG TCT GGG och/eller CTC GAG CAA ACT TTG CCA AAC GAG GAA CAT CAA TCA GGT GAT ACC 15 ACA ACT ATT GAA GAT ACT CGC CCG ATT GAT ACC ATG TCA GGT CTA TCA GGA GAG ACT GGG CAG TCT GGT AAT ACT ACA ATT GAG GAA GAT AGT ACG ACT CAC GTT AAA TTC TCA AAA CGT GAT ATT AAT GGT AAA GAA CTA GCA GGT GCT ATG ATT GAA CTA CGT AAT CTA TCA GGT CAA ACT ATT CAA TCA TGG ATA TCA GAC GGC ACA GTT AAA GTT TTC TAC 20 TTG ATG CCA GGG ACT TAT CAA TTT GTG GAG ACG GCA GCG CCA GAA GGT TAT GAA TTG GCA GCT CCA ATT ACC TTC ACA ATT GAT GAG AAA GGA CAA ATT TGG GTA GAC AGT ACA ATT ACT GAG GCG AGT CAA TCT ATT GAT TTC GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG 25 GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG GGA GAG ATT GTT GAT ATC GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA GGA GAG GTT GTT GAT ATT 30 GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAA GAT

26 25 AGC AAG CCT AAA CTC TCT ATC CAC TTT GAT AAC GAG TGG CCT AAG GAA GAC AAA CCA CAA CTA CCT GCC GTT GAA AAA CCT AAG ACT AAG GAG AGC TTG CCA GCC GCA GGG GAA GCT GAA CAT GTC TTA TCT ACT ATC GTG GGA GCA ATG ATC 5 företrädesvis GAG GAA ACT TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACG GAG GTT GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAG GGA GAG ATT GTT GAT ATC GAG GAG AAC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT 10 GAA GTA GAG GAT ACT AAA GGC CCA GAA GTC ATT ATC GGC GGT CAA GGA GAG GTT GTT GAT ATT GAG GAG AGC TTA CCA ACT GAA CAA GGC CAA TCT GGC TCT ACA ACT GAA GTA GAA GAT. 6. Mikroorganism, kännetecknad av att den är transformerad med en hybrid- 15 DNA-molekyl enligt något av patentkraven 1-5 och uttrycker nämnda hybrid-dnamolekyl. 7. Mikroorganism enligt patentkrav 6, kännetecknad av att den är en E. coli -stam, företrädesvis E. coli -stammen TG1 med deponeringsnumret DSM 4613 eller DSM Förfarande för framställning av ett fibronektinbindande protein eller polypeptid, kännetecknat av att a) minst en hybrid-dna-molekyl enligt patentkrav 1 eller 2 introduceras i en mikroorganism, b) nämnda mikroorganism odlas i ett tillväxtbefrämjande medium, och 25 c) det sålunda bildade proteinet isoleras på i och för sig känt sätt.

27 C-,eenin suunta A. EcoRI BamHI XbaI BamHI HindIII KpnI XbaI BstXI XbaI psdf I kb B. I lmentyminen psdf101 psdf102 C. p 102c10 4 XbaI A 1 A 2 I A 3 1 \ \I Ilmentyminen XbaI p 102c13 p 102c9 p 102c11 I p 102c14 1 p 102c18 FIG. la

28 Geenin suunta A. psdf200 HindIII XhoI aci Bg II C a sti B tii HindIII XhoI kb B. psdf201 Ilmentvminen psdf202 psdf203 C....--ECoRV EcoRV..- 1 p203 1,--- 1 t, B B 2 3 p203c3 1 p203c6 1, 1 (+) p203c8 1 1 (+) p203c11 p203c9 p203c15 FIG. 1b

29 10 E. coli-tg1:n lysaatti a. (ouc18) b. 015 c. psdf100 d. psdf101 e. psdf102 f. psdf200 g. psdf201 h. psdf202 S. dysgalactiae S S. aureus Cowan I Laimen- 10 tamaton 10-2 Lysaattilaimennos FIG. 2

30 100 5 E. coli-tg1:n lysaatti a. (puc18) b. 015 c. psdf100 d. psdf101 e. psdf102 f. psdf200 g. psdf201 h. psdf202 S. dysgalactiae S2 S. aureus Cowan I Laimen tamaton Lysaattilaimennos FIG. 2

31 psdf102 Al EDTQT5QEDI V - LGGPGQVI DFTED!E;QPGM E:CHTT II A2 EDKPSQEDE VIIGGGQVI DFTEDTQGM TVLE A3 EDSKPSQEDE VIIGGQGWI OFTED7QTGAI.56AGWESP TITEETHK E IIMSGQEDFI D VEDTLEGM SGSWEAEDT psdf203 Al EETL TEQGQ 51;GTTEVEDT KG EVIIGGQ GElvDI A2 EENLPTEQ6( :E GSTTEVEDT KGPEvIIGSQ GEVvDI EU:LPTEQGQ ;GSTTE, EDS KPKLE:IHFDN El,!PKED FIG. 3

32 FIG CTAGATACCTCA GAAAACAAAAAA TCTGTAACTGAA AAAGTAATAACT LeuAspihrSer GluAsnLysLys SerValThrGlu LysValIleThr AGCGATGTTAAA TATAAGATTAAT GATAAAGAAGTG AAAGGTAAAGAA SerAspValLys TyrLysIleAsn AS"pLysGluVal LysGlyLysGlu CTAGACGATGTC TCTTTAACTTAC AGTAAAGAAACC GTTCGTAAGCCA LeuAspAspVal SerLeuThrTyr SerLysGiuThr ValArqLysPro CAGGTGGAACCA AATGTTCCTGAT ACACCTeAGGAA AAACCATTGACA GlnYalGluPro As..riValPrciAp ThrProG1nGlu LysProLeuThr CCGrTTGr:ACCG TrAGAACCTTCA CAACCATCTATT CCAGAGACACCA ProLeuAli,Pro 8,.ērGluProSer GlnPrciSerIle ProGluThrPro CTGATACCGTCA GAACCTTCAGTT CCAGAGACATCA ACACCAGAAGGT LeuIleProSer GluProSerVal ProGluThrSer ThrProGluGly 2R% CCAACAGAGGGA GAAAATAATCTT Gr;TrGTCAGAGT GAAGAGATAAC:G ProThrGluGly G1uA nasnleu GlyGlyGlnSer GluGluIleThr * :84 ATTACAGAAGAT TCTOAATCAGGG ATGTCTGGTCAA AATCCTGGTTCT IleThrGluAsp SerG1nSerG1y MetSerGlyGin AsnProGlySer GGAAATGAAACA GT2GTTGAAGAC ACTCAAACAAGT CAAGAGGATATT GlyA.TIGIuThr (,).=.1...,1 G1uA=.p ThrGInThrSer GInGluAspIle GTACTTGGTGT CrAGGTCAAGTG ATTGArTTTACA GAAGATAGCCAA ~LeuGlyGly ProGlyGlriVal IleA=.pPheThr GluAspSerGIn CCGGGTATGTCT GGTAATAATAGC CATACTATTACA GAAGATTCTAAA ProGlyMetSer GlyAsnAsnSer HisThrIleThr GluAspSerLys.*:..52=7, CCAAGTCAAGAG GATGAGGTGATA ATC:GGCGGTCAA GGTCAGGTGATT 9 ProSerGlnGlu A.=.pGluValIl I1GlyGlyGln GlyGInlIle Va,. % %.577 r r GACTTTACAGAA GATACTC:AATCT GGTATGTCTGGG GATAATAGCCAT AspPheThrGlu AspihrG1nSer GlyMetSerGly AspAsnSerHis ACAGATGGGACA GTGCTTGAAGAA GACTCTAAACCA AGTCAAGAGGAT ThrAs.pGlyThr alleugluglu Asp:SerLPro SerGlnGluAsp G GAGGTGATAATC GGCGGTCAAGGT CAAGTGATTGAC TTTACAGAAGAT GluVall1Ile G1yG1yG1nG15) GlriVallleAs.p PheThrGluA,!. p

33 ACCCAAACCGGT ATGTCTGGGGCT GGACAAGTAGAG AGTCC:AACAATC ThrG1nThrGly MetSerGlyAla GlyGInValGlu SerProThrile ACrGAAGAAACC CATAAACCAGAA ATAATCATGGGC GGTCAAAGTGAC ThrGluGluThr HisLysProGlu IleIleMetGly GlyGlnSerAsp CCTATTGATATG GTTGAGGACACT CTTCCTGGTATG TCTGGCTCTAAT 264. ProIleAsoMet V1G1uA.E..pThr LeuProGlyMet SerGlySerAn GAAGCTACTGTT GTGGAAGAAGAC ACACGTCCTAAA CTTCAATTCCAT GluAlaThrVal Va1GluG1uA.2.p ThrArqProLys LuGinPheHis TTTGATAATGAA GAGCCCGTTCCT GCAACGGTTCCA ACCGTTTCTI -AA PheA,E.pAsnGlu GluProValPro AlaThrValPro ThrValS,=rGin ACTCCTATTGCT CAGGTAGAAAGT AAAGTGCCTCAT GCCAAAGCAGAG ThrProIleAla GinVIGIuS.=.r LyValProHic. AlaLy..Allu 1002 ' g AGTGCGTTACC.T CAAACTGGAGAT Ar.AAATAAACTA GAAACGTTCTTT SerAlLeuPro GinThrGlyAsp ThrA.E.nLy.ELeu GluThrPhePhe : ACCATTACAGCA CTAAOTGTTATT GGAGCGGCAGGA TTACTAGG:AAA TFrr I lethra1= LeuThrValIle GlyAlaAlaGly LeuluGlyLys... : AAACGTCGTAAT AATCAAACTGAT TAATCAGCAGAT TTCATCAAACGC LysArgArc,A.z..n AsnG1nThrA,Ep EndSerAlaAso PheileLy2.Arq TATAAACAAGGC TAACATTTTAGC CTTGTTTTATAT TGTTTCACTGAC TyrLys.G.InGly End 1201 CTCTAAAAGTTA TGACTGTTTTAA AGGGGGGGTAGG CCAATCCTCAAA :.: AGTAGTTAAGTT GAGAAACACCAC ATCACTTTAGTC TTACTGCGCATA CTAAAAGCAAAA GATAATTAGGAG CACTTGCTAACT ggaaaaaatcaa ATGCAAAGCTAG TTGOCAAAGAAC TCTAGA FIG. 4

lpar1 IPB004065, IPB002277, and IPB Restriction Enyzme Differences from REBASE Gained in Variant Lost from Reference

lpar1 IPB004065, IPB002277, and IPB Restriction Enyzme Differences from REBASE Gained in Variant Lost from Reference lpar1 IPB465, IPB2277, and IPB5385 Genomic Sequence Coding Sequence For help interpreting these results, view the PARSENP Introduction page. # View On Sequence Nucleotide Change Effect Restriction Enyzme

Lisätiedot

II 1111111 11 1 111011 1111111 1111110111111111

II 1111111 11 1 111011 1111111 1111110111111111 (12 ) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 101552 B II 1111111 11 1 111011 1111111 1111110111111111 F 1000101552B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.07.98 SUOMI-FINLAND (FI) Patentti- ja rekisterihallitus

Lisätiedot

111111111 1111 11111! 11 0 1111(111 11101113111111 1 11 11111111111111111

111111111 1111 11111! 11 0 1111(111 11101113111111 1 11 11111111111111111 111111111 1111 11111! 11 0 1111(111 11101113111111 1 11 11111111111111111 (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.07.1999 SUOMI-FINLAND (FI) (51) Kv.lk.6

Lisätiedot

Sekvenssievoluutio ja fylogeniat

Sekvenssievoluutio ja fylogeniat Sekvenssievoluutio ja fylogeniat Miksi ja miten nukleotidikorvautumiset lasketaan havaittujen sekvenssierojen perusteella? -sekvenssien linjaus -mitä eroa on eroilla ja korvautumisilla - nukleotidikorvautumisten

Lisätiedot

Peptidi ---- F ----- K ----- V ----- R ----- H ----- A ---- A. Siirtäjä-RNA:n (trna:n) (3 ) AAG UUC CAC GCA GUG CGU (5 ) antikodonit

Peptidi ---- F ----- K ----- V ----- R ----- H ----- A ---- A. Siirtäjä-RNA:n (trna:n) (3 ) AAG UUC CAC GCA GUG CGU (5 ) antikodonit Helsingin yliopisto/tampereen yliopisto Henkilötunnus - Biokemian/bioteknologian valintakoe Sukunimi 24.5.2006 Etunimet Tehtävä 3 Pisteet / 20 Osa 1: Haluat selvittää -- F -- K -- V -- R -- H -- A peptidiä

Lisätiedot

Bioteknologian tutkinto-ohjelma Valintakoe Tehtävä 3 Pisteet / 30

Bioteknologian tutkinto-ohjelma Valintakoe Tehtävä 3 Pisteet / 30 Tampereen yliopisto Bioteknologian tutkinto-ohjelma Valintakoe 21.5.2015 Henkilötunnus - Sukunimi Etunimet Tehtävä 3 Pisteet / 30 3. a) Alla on lyhyt jakso dsdna:ta, joka koodaa muutaman aminohappotähteen

Lisätiedot

(B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT. - (51) Kv.lk.4 "-' A 61K 39/12. (24) Alkupäivä Löpdag 01.06.84

(B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT. - (51) Kv.lk.4 -' A 61K 39/12. (24) Alkupäivä Löpdag 01.06.84 (B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT C (45) PAÖntti Myörinetty Paten't - beviljats - (51) Kv.lk.4 "-' A 61K 39/12 (21) Patenttihakemus Patentansökning 842215 SUOMI-FINLAND (FI) Patentti- ja rekisterihallitus

Lisätiedot

Methods S1. Sequences relevant to the constructed strains, Related to Figures 1-6.

Methods S1. Sequences relevant to the constructed strains, Related to Figures 1-6. Methods S1. Sequences relevant to the constructed strains, Related to Figures 1-6. A. Promoter Sequences Gal4 binding sites are highlighted in the color referenced in Figure 1A when possible. Site 1: red,

Lisätiedot

5a) TTATTTGAGGTGAGCGAGGGAGAGAGAGA GAGAGTGAGAGCGAATCAAGA----

5a) TTATTTGAGGTGAGCGAGGGAGAGAGAGA GAGAGTGAGAGCGAATCAAGA---- 5a) CG32582: melanogaster (above), yakuba (below) Martinez/Needleman-Wunsch DNA Alignment Minimum Match: 9; Gap Penalty: 1.10; Gap Length Penalty: 0.33 9960 9970 9980 9990 10000 10010 10020 ATCCCCAATCGCTTTTGTGCAAGAAAATATATAGACGAAATTATTTCCTACGATTAATCCTTTGTATCGG

Lisätiedot

11111111111 1111111 1 111111 1111111 II 1111111111111 1111 F I 000103122B

11111111111 1111111 1 111111 1111111 II 1111111111111 1111 F I 000103122B 11111111111 1111111 1 111111 1111111 II 1111111111111 1111 F I 000B (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.04.1999 (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 SUOMI-FINLAND

Lisätiedot

( II ) ( 1 1 ) KUULUTUSJULKA I SU. UTLAGGN I NG S SKR I FT C ( " r) (51) Kv.lk.5 - Int.c1.5. (24) Alkupäivä - Löpdag 30.05.85

( II ) ( 1 1 ) KUULUTUSJULKA I SU. UTLAGGN I NG S SKR I FT C (  r) (51) Kv.lk.5 - Int.c1.5. (24) Alkupäivä - Löpdag 30.05.85 ( II ) ( 1 1 ) KUULUTUSJULKA I SU UTLAGGN I NG S SKR I FT C ( " r) (51) Kv.lk.5 - Int.c1.5. 84431 A 61K 39/02, C 07K 15/04, C 12P 21/00 (21) Patenttihakemus - Patentansökning 860417 SUOMI-FINLAND (FI)

Lisätiedot

PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT FI 109029 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.05.2002. (51) Kv.lk.7 - Int.k1.7

PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT FI 109029 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.05.2002. (51) Kv.lk.7 - Int.k1.7 II UR IMI ii II F I 0001 09029B (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 109029 B SUOMI - FINLAND (FI) (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.05.2002 (51) Kv.lk.7 - Int.k1.7 CO7K 14/00, C12N 15/31,

Lisätiedot

VASTAUS 1: Yhdistä oikein

VASTAUS 1: Yhdistä oikein KPL3 VASTAUS 1: Yhdistä oikein a) haploidi - V) ihmisen sukusolu b) diploidi - IV) ihmisen somaattinen solu c) polyploidi - VI) 5n d) iturata - III) sukusolujen muodostama solulinja sukupolvesta toiseen

Lisätiedot

Pihkauutteen mikrobiologiaa

Pihkauutteen mikrobiologiaa Pihkauutteen mikrobiologiaa 1. Taustaa Lapin ammattiopiston toimeksiannosta tutkittiin pihka / kasvisöljyseoksen antimikrobista tehoa. 2. Tutkimusmenetelmä Antimikrobinen teho arvioitiin sovelletulla agardiffuusiomenetelmällä

Lisätiedot

I1111111 111111111IlIl 11111111111111111111181111111111i

I1111111 111111111IlIl 11111111111111111111181111111111i I1111111 111111111IlIl 11111111111111111111181111111111i F I00008 111111 il I I Ill (B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 91688. L.-*, 1.-Lu-..IC " _ b./ n * I. - A I... I. 1. n!. : :,.:. (17) :-

Lisätiedot

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) F11177898. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats. (51) Kv.lk. - Int.kl.

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) F11177898. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats. (51) Kv.lk. - Int.kl. (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT 1 1 10 111 (10) F18 (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 28.02.2007 SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERIHALLITUS PATENT- OCH REGISTERSTYRELSEN (51) Kv.lk.

Lisätiedot

Pihkauutteen mikrobiologiaa. Perusselvitys pihkajalosteen antimikrobisista ominaisuuksista

Pihkauutteen mikrobiologiaa. Perusselvitys pihkajalosteen antimikrobisista ominaisuuksista Pihkauutteen mikrobiologiaa Perusselvitys pihkajalosteen antimikrobisista ominaisuuksista Rainer Peltola Täsmätietoa Lapin luonnontuotteista maakunnalle 2016 Pihkauutteen mikrobiologiaa Perusselvitys

Lisätiedot

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 117514 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.11.2006. (51) Kv.lk. - Int.kl.

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 117514 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.11.2006. (51) Kv.lk. - Int.kl. (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT III 11 1 1111 111111 1111111111 F 10001 17514B II (10) FI 117514 B SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERIHALLITUS PATENT- OCH REGISTERSTYRELSEN (45) Patentti myönnetty

Lisätiedot

Sukunimi 26. 05. 2005 Etunimet Tehtävä 3 Pisteet / 20

Sukunimi 26. 05. 2005 Etunimet Tehtävä 3 Pisteet / 20 Helsingin yliopisto/tampereen yliopisto Henkilötunnus - Biokemian/bioteknologian valintakoe Sukunimi 26. 05. 2005 Etunimet Tehtävä 3 Pisteet / 20 3: Osa 1 Tumallisten solujen genomin toiminnassa sekä geenien

Lisätiedot

11111111111111 11 [II 1111

11111111111111 11 [II 1111 11111111111111 11 [II 1111 F (000101453B (12) PATENTTIJULKAISU PATENTS1CRIFT (10) FI 101453 B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.06.98 (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 SUOMI-FINLAND (FI) A 61K 39/012,

Lisätiedot

"Geenin toiminnan säätely" Moniste sivu 13

Geenin toiminnan säätely Moniste sivu 13 "Geenin toiminnan säätely" Moniste sivu 13 Monisteen alussa on erittäin tärkeitä ohjeita turvallisuudesta Lukekaa sivu 5 huolellisesti ja usein Vaarat vaanivat: Palavia nesteitä ja liekkejä on joskus/usein

Lisätiedot

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT 11111111 1 1111111 111,11111!1,11,1 1,11111!111!11111111111 1 11111111 F (10) FI 116838 B

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT 11111111 1 1111111 111,11111!1,11,1 1,11111!111!11111111111 1 11111111 F (10) FI 116838 B (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT 11111111 1 1111111 111,11111!1,11,1 1,11111!111!11111111111 1 11111111 F (10) FI 116838 B SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERINALLITUS PATENT- OCH REGISTERSTYRELSEN

Lisätiedot

Genomi-ilmentyminen Genom expression (uttryckning) Nina Peitsaro, yliopistonlehtori, Medicum, Biokemia ja Kehitysbiologia

Genomi-ilmentyminen Genom expression (uttryckning) Nina Peitsaro, yliopistonlehtori, Medicum, Biokemia ja Kehitysbiologia Genomi-ilmentyminen Genom expression (uttryckning) DNA RNA 7.12.2017 Nina Peitsaro, yliopistonlehtori, Medicum, Biokemia ja Kehitysbiologia Osaamistavoitteet Lärandemål Luennon jälkeen ymmärrät pääperiaatteet

Lisätiedot

Nimi sosiaaliturvatunnus. Vastaa lyhyesti, selkeällä käsialalla. Vain vastausruudun sisällä olevat tekstit, kuvat jne huomioidaan

Nimi sosiaaliturvatunnus. Vastaa lyhyesti, selkeällä käsialalla. Vain vastausruudun sisällä olevat tekstit, kuvat jne huomioidaan 1. a) Mitä tarkoitetaan biopolymeerilla? Mihin kolmeen ryhmään biopolymeerit voidaan jakaa? (1,5 p) Biopolymeerit ovat luonnossa esiintyviä / elävien solujen muodostamia polymeerejä / makromolekyylejä.

Lisätiedot

6 GEENIT OHJAAVAT SOLUN TOIMINTAA nukleiinihapot DNA ja RNA Geenin rakenne Geneettinen informaatio Proteiinisynteesi

6 GEENIT OHJAAVAT SOLUN TOIMINTAA nukleiinihapot DNA ja RNA Geenin rakenne Geneettinen informaatio Proteiinisynteesi 6 GEENIT OHJAAVAT SOLUN TOIMINTAA nukleiinihapot DNA ja RNA Geenin rakenne Geneettinen informaatio Proteiinisynteesi GENEETTINEN INFORMAATIO Geeneihin pakattu informaatio ohjaa solun toimintaa ja siirtyy

Lisätiedot

S UOM 1 FI N LAN D 0 KUULUTUSJULKAISU UTLÄGGNINGSSKRIFT 4 5 7 6 6

S UOM 1 FI N LAN D 0 KUULUTUSJULKAISU UTLÄGGNINGSSKRIFT 4 5 7 6 6 S UOM 1 FI N LAN D 0 KUULUTUSJULKAISU UTLÄGGNINGSSKRIFT 4 5 7 6 6 Kv. lk./int. Cl. C 12 k 5/00 (5:» Uc./KI. 30 h 6 Patentti myönnetty Patent meddelat 11 IX 1972 Patenttihakemus Patentansökning 547 /6 9

Lisätiedot

Taulukko 1. RespiFinder RG Panel -tuotteen toteamisraja puhdistus huomioiden (QIAamp MinElute Virus Spin -sarja) 10(0,40) TCID 50 /0,2 ml

Taulukko 1. RespiFinder RG Panel -tuotteen toteamisraja puhdistus huomioiden (QIAamp MinElute Virus Spin -sarja) 10(0,40) TCID 50 /0,2 ml RespiFinder RG Panel Suorituksen ominaispiirteet RespiFinder RG Panel, versio 1, 4692163 Tarkista ennen kokeen suorittamista uusien elektronisten etikettiversioiden saatavuus osoitteesta www.qiagen.com/p/respifinder-rg-panel-ce.

Lisätiedot

GLUTEENIANALYTIIKKA KELIAKIAN KANNALTA. Viljateknologien Helmikollokvio Hartwall, Lahti 8.2.2008 Päivi Kanerva

GLUTEENIANALYTIIKKA KELIAKIAN KANNALTA. Viljateknologien Helmikollokvio Hartwall, Lahti 8.2.2008 Päivi Kanerva GLUTEENIANALYTIIKKA KELIAKIAN KANNALTA Viljateknologien Helmikollokvio Hartwall, Lahti 8.2.2008 Päivi Kanerva Gluteenittomuus Gluteenittomia tuotteita koskevan standardin on asettanut Codex Alimentarius

Lisätiedot

SUOIVII FINLAND (21) Patenttihakemus Patentansökning 883876

SUOIVII FINLAND (21) Patenttihakemus Patentansökning 883876 1111111 11111 1111 111111111111111111111111111111111111 F 10000B (B) (11)KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT C (45) Patentti myönnetty Patznt me1de1at 27 01 1997 (51) Kv.lk.6 - Int.c1.6 A 61K 39/09, C 12N

Lisätiedot

(B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT A 61K 37/02, 39/145, C 12N 15/44. (22) Hakemispäivä - Ansökningsdag 29.08.85

(B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT A 61K 37/02, 39/145, C 12N 15/44. (22) Hakemispäivä - Ansökningsdag 29.08.85 (B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 85811 C (51) Kv.lk.5 - Int.c1.5 ' 10 C,1; A 61K 37/02, 39/145, C 12N 15/44 (21) Patenttihakemus - Patentansökning 853320 SUOMI-FINLAND (FI) Patentti- ja rekisterihallitus

Lisätiedot

111 111111!11, 1111111 1111111111p21111111111111i

111 111111!11, 1111111 1111111111p21111111111111i 111 111111!11, 1111111 1111111111p21111111111111i (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 105105 B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.06.2000 SUOMI - FINLAND (FI) (51) Kv.lk.7 - Int.kl.7

Lisätiedot

PAKKAUSSELOSTE. VPRIV 200 yksikköä infuusiokuiva-aine, liuosta varten VPRIV 400 yksikköä infuusiokuiva-aine, liuosta varten velagluseraasi alfa

PAKKAUSSELOSTE. VPRIV 200 yksikköä infuusiokuiva-aine, liuosta varten VPRIV 400 yksikköä infuusiokuiva-aine, liuosta varten velagluseraasi alfa PAKKAUSSELOSTE VPRIV 200 yksikköä infuusiokuiva-aine, liuosta varten VPRIV 400 yksikköä infuusiokuiva-aine, liuosta varten velagluseraasi alfa Lue tämä pakkausseloste huolellisesti, ennen kuin aloitat

Lisätiedot

VALMISTEYHTEENVETO. Yksi millilitra käyttövalmista oraalisuspensiota sisältää amoksisilliinitrihydraattia vastaten amoksisilliinia 50 mg.

VALMISTEYHTEENVETO. Yksi millilitra käyttövalmista oraalisuspensiota sisältää amoksisilliinitrihydraattia vastaten amoksisilliinia 50 mg. VALMISTEYHTEENVETO 1. ELÄINLÄÄKKEEN NIMI Amovet vet 50 mg/ml jauhe oraalisuspensiota varten 2. LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS Vaikuttava aine: Yksi millilitra käyttövalmista oraalisuspensiota sisältää

Lisätiedot

LABORATORIOTYÖ: AGAROOSIGEELIELEKTROFOREESI

LABORATORIOTYÖ: AGAROOSIGEELIELEKTROFOREESI LABORATORIOTYÖ: AGAROOSIGEELIELEKTROFOREESI Agaroosigeelielektroforeesi (AGE) on yksinkertainen ja tehokas menetelmä erikokoisten DNAjaksojen erottamiseen, tunnistamiseen ja puhdistamiseen. Eri valmistajien

Lisätiedot

Genetic engineering of a temperature phage-based delivery system for CRISPR/Cas9

Genetic engineering of a temperature phage-based delivery system for CRISPR/Cas9 Genetic engineering of a temperature phage-based delivery system for CRISPR/Cas9 antimicrobials against Staphylococcus aureus Bo Youn Moon 1,2$, Joo Youn Park 1$, Juw Won Park 3, Justin A. Thornton 4,

Lisätiedot

Helsingin yliopisto Eläinlääketieteellinen tiedekunta Eläinlääketieteellisten biotieteiden osasto Mikrobiologia ja epidemiologia

Helsingin yliopisto Eläinlääketieteellinen tiedekunta Eläinlääketieteellisten biotieteiden osasto Mikrobiologia ja epidemiologia Helsingin yliopisto Eläinlääketieteellinen tiedekunta Eläinlääketieteellisten biotieteiden osasto Mikrobiologia ja epidemiologia Subkliinistä ja kliinistä utaretulehdusta aiheuttaneiden Streptococcus uberis-

Lisätiedot

(B) (11)KUULUTUBJULKAIBU. UTLAGGNINGSSKRIFT C (45) Patentea my;:,,l;v4 Patent. (51) Kv.lk.6 - Int.c1.6. (21) Patenttihakemus - Patentansökning 940684

(B) (11)KUULUTUBJULKAIBU. UTLAGGNINGSSKRIFT C (45) Patentea my;:,,l;v4 Patent. (51) Kv.lk.6 - Int.c1.6. (21) Patenttihakemus - Patentansökning 940684 (B) (11)KUULUTUBJULKAIBU UTLAGGNINGSSKRIFT C (45) Patentea my;:,,l;v4 Patent (51) Kv.lk.6 - Int.c1.6 C 07K 14/315, 16/12, A 61K 39/09 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

Lisätiedot

Moniresistentit bakteerit

Moniresistentit bakteerit 25.8.2014 1 Moniresistentit bakteerit MRSA = Metisilliini Resistentti Staphylococcus aureus Staphylococcus aureus on yleinen terveiden henkilöiden nenän limakalvoilla ja iholla elävä grampositiivinen kokkibakteeri.

Lisätiedot

Koagulaasipositiivisten stafylokokkien määrittäminen. Pesäkelaskentatekniikka.

Koagulaasipositiivisten stafylokokkien määrittäminen. Pesäkelaskentatekniikka. Vastuuhenkilöt Hakola Satu, Sivu/sivut 1 / 5 Koagulaasipositiivisten stafylokokkien määrittäminen. Pesäkelaskentatekniikka. 1 Menetelmäviitteet ja poikkeamat ISO 6888-1:1999,/ Amd 1:2003, muunnos. (Baird-Parker

Lisätiedot

UTLAGGNINGSSKRIFT 86508 A 61K 39/104, 35/74 //(A 61K 39/104, C 12R 1:385) (32) (33) (31) Etuoikeus - Prioritet 24.06.

UTLAGGNINGSSKRIFT 86508 A 61K 39/104, 35/74 //(A 61K 39/104, C 12R 1:385) (32) (33) (31) Etuoikeus - Prioritet 24.06. (B) (11) ICUULUTUSJULICAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 86508 c ) (51) Kv.lk.5 Int.c1.5 1 A 61K 39/104, 35/74 //(A 61K 39/104, C 12R 1:385) (21)Patenttihakemus Patentansökning 872750 SUOMIFINLAND (FI) Patentti ja

Lisätiedot

Lääketieteen ja biotieteiden tiedekunta Sukunimi Bioteknologia tutkinto-ohjelma Etunimet valintakoe pe Tehtävä 1 Pisteet / 15

Lääketieteen ja biotieteiden tiedekunta Sukunimi Bioteknologia tutkinto-ohjelma Etunimet valintakoe pe Tehtävä 1 Pisteet / 15 Tampereen yliopisto Henkilötunnus - Lääketieteen ja biotieteiden tiedekunta Sukunimi Bioteknologia tutkinto-ohjelma Etunimet valintakoe pe 18.5.2018 Tehtävä 1 Pisteet / 15 1. Alla on esitetty urheilijan

Lisätiedot

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 106844 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.04.2001. (51) Kv.Ik.7 - Intk1.7

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 106844 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.04.2001. (51) Kv.Ik.7 - Intk1.7 11111111111111i111111 100 11(311111111,111i1111111111i 1111111 (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 106844 B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.04.2001 SUOMI - FINLAND (FI) (51) Kv.Ik.7

Lisätiedot

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTS1CRIFT (10) FI 100723 B. (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 C 12N 9/50, 15/57, C 12P 21/00

(12) PATENTTIJULKAISU PATENTS1CRIFT (10) FI 100723 B. (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 C 12N 9/50, 15/57, C 12P 21/00 11111111 Ili F 1000B (12) PATENTTIJULKAISU PATENTS1CRIFT (10) FI B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 13.02.98 (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 SUOMI-FINLAND (FI) Patentti- ja rekisterihallitus Patent-

Lisätiedot

Penicillium brevicompactum sienen entsyymiaktiivisuuden säilyminen ympäristönäytteissä

Penicillium brevicompactum sienen entsyymiaktiivisuuden säilyminen ympäristönäytteissä Sisäilmastoseminaari 2014 Helsingin Messukeskus 13.3.2014 Penicillium brevicompactum sienen entsyymiaktiivisuuden säilyminen ympäristönäytteissä Salmela A, Moisa J, Reponen T, Pasanen P Ympäristötieteen

Lisätiedot

PCR - tekniikka elintarvikeanalytiikassa

PCR - tekniikka elintarvikeanalytiikassa PCR - tekniikka elintarvikeanalytiikassa Listerian, Salmonellan ja kampylobakteerien tunnistus elintarvikkeista ja rehuista 29.11.2012 Eva Fredriksson-Lidsle Listeria monocytogenes Salmonella (spp) Campylobacter

Lisätiedot

UTLAGGNINGSSKRIFT 93733 C (", 2C

UTLAGGNINGSSKRIFT 93733 C (, 2C 111111111111111111111111111 111111111111111111111111111 1 11111 111 111111 111 n000093733e3 (B) (11)KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 93733 C (", 2C (51) Kv.lk.6 - Int.c1.6 C 07K 14/315, 16/12, 1/36,

Lisätiedot

LOPPURAPORTTI TYÖSUOJELURAHASTON HANKEESTA NRO

LOPPURAPORTTI TYÖSUOJELURAHASTON HANKEESTA NRO LOPPURAPORTTI TYÖSUOJELURAHASTON HANKEESTA NRO 107218 TUHKALISÄYKSEN VAIKUTUS TYÖNTEKIJÖILLE HAITALLISTEN RISKILUOKKIEN 2 JA 3 BAKTEERIEN MÄÄRÄÄN KOMPOSTOINNISSA (TURISK). Työryhmä: Helsingin yliopisto:

Lisätiedot

Itämeren sedimentin ja rautamangaanisaostumien. hajottaa raakaöljyä ja naftaleenia. Suomen ympäristökeskus

Itämeren sedimentin ja rautamangaanisaostumien. hajottaa raakaöljyä ja naftaleenia. Suomen ympäristökeskus Itämeren sedimentin ja rautamangaanisaostumien bakteerien kyky hajottaa raakaöljyä ja naftaleenia Mikrokosmoskokeet 23.7.-18.12.2012 Anna Reunamo, Pirjo Yli-Hemminki, Jari Nuutinen, Jouni Lehtoranta, Kirsten

Lisätiedot

Miten rokottaminen suojaa yksilöä ja rokotuskattavuus väestöä Merit Melin Rokotusohjelmayksikkö

Miten rokottaminen suojaa yksilöä ja rokotuskattavuus väestöä Merit Melin Rokotusohjelmayksikkö Miten rokottaminen suojaa yksilöä ja rokotuskattavuus väestöä Merit Melin Rokotusohjelmayksikkö 1 ESITYKSEN SISÄLTÖ Miten rokottaminen suojaa yksilöä? Immuunijärjestelmä Taudinaiheuttajilta suojaavan immuniteetin

Lisätiedot

(B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 83667. (51) Kv.lk.5 - Int.cl.5 C 12N 5/18, A 61K 39/012. (21) Patenttihakemus - Patentansökning 843142

(B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 83667. (51) Kv.lk.5 - Int.cl.5 C 12N 5/18, A 61K 39/012. (21) Patenttihakemus - Patentansökning 843142 (B) (11) KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 83667 _. (51) Kv.lk.5 - Int.cl.5 C 12N 5/18, A 61K 39/012 SUOMI-FINLAND (FI) Patentti- ja rekisterihallitus Patent- och registerstyrelsen (21) Patenttihakemus

Lisätiedot

Päähaku, molekyylibiotieteiden kandiohjelma Valintakoe klo

Päähaku, molekyylibiotieteiden kandiohjelma Valintakoe klo Päähaku, molekyylibiotieteiden kandiohjelma Valintakoe 26.4.2019 klo 9.00 13.00 Kirjoita henkilö- ja yhteystietosi tekstaamalla. Kirjoita nimesi latinalaisilla kirjaimilla (abcd...), älä esimerkiksi kyrillisillä

Lisätiedot

ISSN 1795-4949 (verkkojulkaisu) Mallioikeuslehden kannessa on käytetty seuraavia rekisteröityjä malleja:

ISSN 1795-4949 (verkkojulkaisu) Mallioikeuslehden kannessa on käytetty seuraavia rekisteröityjä malleja: Nro/Nr 2 13.2.2015 Mallihakemuksia ja rekisteröityjä malleja koskevien tietojen edessä olevat numerotunnukset (INID-koodit) tarkoittavat: Sifferkoderna (INID-koderna) framför uppgifter om kungjorda mönsteransökningar

Lisätiedot

PAKKAUSSELOSTE. Erbitux 2 mg/ml infuusioneste, liuos Setuksimabi

PAKKAUSSELOSTE. Erbitux 2 mg/ml infuusioneste, liuos Setuksimabi PAKKAUSSELOSTE Erbitux 2 mg/ml infuusioneste, liuos Setuksimabi Lue tämä pakkausseloste huolellisesti, ennen kuin aloitat lääkkeen käyttämisen. Säilytä tämä pakkausseloste. Voit tarvita sitä myöhemmin.

Lisätiedot

SUOMI FINLAND (21) Patenttihakemus - Patentansökning 860015

SUOMI FINLAND (21) Patenttihakemus - Patentansökning 860015 111111111111111111111111111 1 111111111111111111 1 111111111111111111 1 111 F 0000B (B) (U)KUULUTUBJULKAIBU UTLAGGNINGSSKRIFT '''` Pat: - t :::13cl -J.t 27 C3 12:5 (51) Kv.lk.5 - Int.c1.5 A 61K 39/00,

Lisätiedot

KUULUTUSjULKAISU UTLÄGGNINGSSKRIFT 409_22 30. 1;), 10 VII 1969 : Pat,3:it IrL3ddelat. Patenffihakemus Patentansökning 2303/63

KUULUTUSjULKAISU UTLÄGGNINGSSKRIFT 409_22 30. 1;), 10 VII 1969 : Pat,3:it IrL3ddelat. Patenffihakemus Patentansökning 2303/63 SUOMI FINLAND Patentti- ja rekisterihallitus Patent- och registerstyrelsen KUULUTUSjULKAISU UTLÄGGNINGSSKRIFT 409_22 Kv. IkJlnt. Cl. A 61 k 3/60 Uc/KI. 30. 1;), 10 VII 1969 : Pat,3:it IrL3ddelat Patenffihakemus

Lisätiedot

Dermovat scalp 0,5 mg/ml liuos iholle Klobetasolipropionaatti

Dermovat scalp 0,5 mg/ml liuos iholle Klobetasolipropionaatti PAKKAUSSELOSTE Lue tämä seloste huolellisesti, ennen kuin aloitat lääkkeen käyttämisen - Säilytä tämä seloste. Voit tarvita sitä myöhemmin. - Jos sinulla on lisäkysymyksiä, käänny lääkärisi tai apteekin

Lisätiedot

(12) PATENTTI JULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 101936 B. (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 A 61K 39/095, C 12N 15/31, 15/63, 1/20

(12) PATENTTI JULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 101936 B. (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 A 61K 39/095, C 12N 15/31, 15/63, 1/20 11111111111 111 111111111 111 11 11 1 1111111111111111111 1 F1000B (12) PATENTTI JULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.09.1998 (51) Kv.lk.6 - Int.k1.6 SUOMI-FINLAND

Lisätiedot

111 11111111 III IIII 1111111111111 11 11111 II III III

111 11111111 III IIII 1111111111111 11 11111 II III III 111 11111111 III IIII 1111111111111 11 11111 II III III F I 000B (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 30.06.2000 SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERIHALLITUS

Lisätiedot

Inieilii!lim 111 1!!!mill

Inieilii!lim 111 1!!!mill Inieilii!lim 111 1!!!mill (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (1 0) FI B SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERIHALLITUS PATENT- OCH REGISTERSTYRELSEN (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.11.2002

Lisätiedot

Lampiran 1 Komposisi media pertumbuhan yang digunakan A. Media nutrien agar (NA) - Agar 1.5% - Nutrient broth 0.8%

Lampiran 1 Komposisi media pertumbuhan yang digunakan A. Media nutrien agar (NA) - Agar 1.5% - Nutrient broth 0.8% LAMPIRAN 8 9 Lampiran 1 Komposisi media pertumbuhan yang digunakan A. Media nutrien agar (NA) - Agar 1.5% - Nutrient broth 0.8% B. Media King s B agar - Agar 1.5% - Pepton 2% - K 2 HPO 4 0.15% - MgSO 4.4H

Lisätiedot

(10) FI 116828 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.03.2006. (51) Kv.lk. - Int.kl. A61K 39/395 (2006.01) CO7K 16/24 (2006.

(10) FI 116828 B. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.03.2006. (51) Kv.lk. - Int.kl. A61K 39/395 (2006.01) CO7K 16/24 (2006. (12) PATENTTIJULKAISU 111111111111111111M1 111 R9 11111111111111 PATENTSKRIFT III (10) FI B SUOMI - FINLAND (FI) (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.03.2006 (51) Kv.lk. - Int.kl. A61K 39/395

Lisätiedot

(12) PATENTTIJULKAISU (10) FI 117974 13. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats. (51) Kv.Ik. Int.kl.

(12) PATENTTIJULKAISU (10) FI 117974 13. (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats. (51) Kv.Ik. Int.kl. (12) PATENTTIJULKAISU 11 M F I 0001 17974B PATENTSKRIFT (10) FI 117974 13 (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.05.2007 SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERIHALLITUS PATENT- OCH REGISTERSTYRELSEN

Lisätiedot

Genetiikan perusteiden harjoitustyöt

Genetiikan perusteiden harjoitustyöt Genetiikan perusteiden harjoitustyöt Molekyylien kloonaus ja siihen liittyvät taidot ja temput, osa 1 Restriktioentsyymit, elektroforeesi Moniste sivulta 24-: Geenien kloonaus CELL 491- Isolating, cloning,

Lisätiedot

GEENITEKNIIKAN PERUSASIOITA

GEENITEKNIIKAN PERUSASIOITA GEENITEKNIIKAN PERUSASIOITA GEENITEKNIIKKKA ON BIOTEKNIIKAN OSA-ALUE! Biotekniikka tutkii ja kehittää elävien solujen, solun osien, biokemiallisten menetelmien sekä molekyylibiologian uusimpien menetelmien

Lisätiedot

Lääkelaskuharjoituksia aiheittain

Lääkelaskuharjoituksia aiheittain Lääkelaskuharjoituksia aiheittain Peruslaskutoimitukset ja yksikkömuunnokset 1. Muunna yksiköt a) 400 mg = g b) 0,25 mg = µg c) 500 ml = l d) 25 µg = mg e) 2,5 l = ml f) 2,5 % = mg/ml 2. Muunna roomalaiset

Lisätiedot

MRSA-kantojen seulonta rikastusten ja selektiivisen kiinteän kasvatusalustan avulla

MRSA-kantojen seulonta rikastusten ja selektiivisen kiinteän kasvatusalustan avulla Vastuuhenkilö Nykäsenoja Suvi Sivu/sivut 1 / 6 MRSA-kantojen seulonta rikastusten ja selektiivisen kiinteän kasvatusalustan avulla 1 Menetelmäviitteet ja poikkeamat Euroopan yhteisön referenssilaboratorion

Lisätiedot

Plasmidi-DNA:n eristys bakteerisoluista DNA:n geelielektroforeesi (Proteiinien geelielektroforeesi)

Plasmidi-DNA:n eristys bakteerisoluista DNA:n geelielektroforeesi (Proteiinien geelielektroforeesi) Plasmidi-DNA:n eristys bakteerisoluista DNA:n geelielektroforeesi (Proteiinien geelielektroforeesi) CHEM-A1310 Biotieteen perusteet Heli Viskari 2017 DNA-harjoitustöiden aikataulu, valitse yksi näistä

Lisätiedot

Labqualitypäivät 04.02.10 Riitta Karttunen. HUSLAB, kl. Mikrobiologia Virologian ja immunologian osasto

Labqualitypäivät 04.02.10 Riitta Karttunen. HUSLAB, kl. Mikrobiologia Virologian ja immunologian osasto Syfiliksen laboratoriodiagnostiikka ato od ag ost a Labqualitypäivät 04.02.10 Riitta Karttunen HUSLAB, kl. Mikrobiologia Virologian ja immunologian osasto Aiheet suora bakteerin osoitus tai nukleiinihappotestiosoitus

Lisätiedot

Evoluutiovoimat. Mikä on mutaation, valinnan ja sattuman merkitys evoluutiossa?

Evoluutiovoimat. Mikä on mutaation, valinnan ja sattuman merkitys evoluutiossa? Evoluutiovoimat Mikä on mutaation, valinnan ja sattuman merkitys evoluutiossa? -sattuman sysäily: populaatiokoon vaikutus -valinta: positiivinen, tasapainottava ja negatiivinen -mutaatiot: neutraalien,

Lisätiedot

Bakteereja tunnistetaan a) muodon perusteella:

Bakteereja tunnistetaan a) muodon perusteella: Bakteereja tunnistetaan a) muodon perusteella: ja b) värjäytyvyyden perusteella: 1) Gram-positiiviset Soluseinän ulkokalvo värjäytyy 2) Gram negatiiviset Soluseinän ulkokalvo jää värjäytymättä Laborointi

Lisätiedot

Virukset Materiaalitieteiden Rakennusaineina Suomalainen Tiedeakatemia

Virukset Materiaalitieteiden Rakennusaineina Suomalainen Tiedeakatemia Virukset Materiaalitieteiden Rakennusaineina Suomalainen Tiedeakatemia Mauri Kostiainen Molekyylimateriaalit-ryhmä Teknillisen fysiikan osasto Aalto-yliopisto Virukset materiaaleina Virus on isäntäsolussa

Lisätiedot

DNA RNA proteiinit transkriptio prosessointi translaatio regulaatio

DNA RNA proteiinit transkriptio prosessointi translaatio regulaatio CELL 411-- replikaatio repair mitoosi meioosi fertilisaatio rekombinaatio repair mendelistinen genetiikka DNA-huusholli Geenien toiminta molekyyligenetiikka DNA RNA proteiinit transkriptio prosessointi

Lisätiedot

OPAS KOTIPISTOSHOITOON

OPAS KOTIPISTOSHOITOON OPAS KOTIPISTOSHOITOON (asfotase alfa) 40 mg/ml injektioneste, liuos for injection 18 mg/0,45 ml 28 mg/0,7 ml 40 mg/1 ml 100 mg/ml injektioneste, liuos 80 mg/0,8 ml asfotaasialfa Tähän lääkkeeseen kohdistuu

Lisätiedot

Vaaleankeltainen, opalisoiva piparmintun tuoksuinen ja makuinen suspensio.

Vaaleankeltainen, opalisoiva piparmintun tuoksuinen ja makuinen suspensio. 1. LÄÄKEVALMISTEEN NIMI Nystimex, 100 000 IU/ml oraalisuspensio 2. VAIKUTTAVAT AINEET JA NIIDEN MÄÄRÄT 1 ml sisältää 100 000 IU nystatiinia. Apuaineet: metyyliparahydroksibentsoaatti 1 mg natrium1,2 mg/ml,

Lisätiedot

Lääkelaskuharjoituksia aiheittain

Lääkelaskuharjoituksia aiheittain Lääkelaskuharjoituksia aiheittain Peruslaskutoimitukset ja yksikkömuunnokset 1. Muunna yksiköt a) 200 mg = g b) 0,05 mg = µg c) 250 ml = l d) 100 µg = mg e) 1,5 l = ml f) 0,5 % = mg/ml 2. Muunna roomalaiset

Lisätiedot

Genomin ilmentyminen Liisa Kauppi, Genomibiologian tutkimusohjelma

Genomin ilmentyminen Liisa Kauppi, Genomibiologian tutkimusohjelma Genomin ilmentyminen 17.1.2013 Liisa Kauppi, Genomibiologian tutkimusohjelma liisa.kauppi@helsinki.fi Genomin ilmentyminen transkription aloitus RNA:n synteesi ja muokkaus DNA:n ja RNA:n välisiä eroja

Lisätiedot

(FI) (41) Tullut julkiseksi - Blivit offentlig 05.12.85

(FI) (41) Tullut julkiseksi - Blivit offentlig 05.12.85 (B) (11)KUULUTUSJULKAISU UTLAGGNINGSSKRIFT 81452 C ( ) (51) Kv.lk.5 - Int.c1.5 _ G O1N 33/571, C 07K 7/04, A 61K 39/00 (21) Patenttihakemus - Patentansökning 854839 (22) Hakemispäivä - Ansökningsdag 05.12.85

Lisätiedot

Proteiinin rakenteen selvittämisestä ja visualisoinnista

Proteiinin rakenteen selvittämisestä ja visualisoinnista TKK Solubiosysteemien perusteet syksy 2002 Harkkatyö M.Tarvainen Proteiinin rakenteen selvittämisestä ja visualisoinnista 1. Yleistä proteiineista 2. Röntgensädekristallografia 3. Ydinmagneettinen resonanssimenetelmä

Lisätiedot

1111111111!11,11)11111,11111111111191 1 111 111111 111 11111

1111111111!11,11)11111,11111111111191 1 111 111111 111 11111 1111111111!11,11)11111,11111111111191 1 111 111111 111 11111 (12) PATENTTIJULKAISU PATENTSKRIFT (10) FI 111384B (45) Patentti myönnetty - Patent beviljats 15.07.2003 SUOMI - FINLAND (FI) PATENTTI- JA REKISTERIHALLITUS

Lisätiedot

LIITE I NIMI, LÄÄKEMUOTO, LÄÄKEVALMISTEIDEN VAHVUUDET, ELÄINLAJI, ANTOREITIT JA MYYNTILUVAN HALTIJA. EMEA/CVMP/166766/2006-FI Toukokuu /7

LIITE I NIMI, LÄÄKEMUOTO, LÄÄKEVALMISTEIDEN VAHVUUDET, ELÄINLAJI, ANTOREITIT JA MYYNTILUVAN HALTIJA. EMEA/CVMP/166766/2006-FI Toukokuu /7 LIITE I NIMI, LÄÄKEMUOTO, LÄÄKEVALMISTEIDEN VAHVUUDET, ELÄINLAJI, ANTOREITIT JA MYYNTILUVAN HALTIJA EMEA/CVMP/166766/2006-FI Toukokuu 2006 1/7 Jäsenvaltio Myyntiluvan haltija Hakija Valmisteen kauppanimi

Lisätiedot

LIUOTTAMISEEN, ANNOSTELUUN JA ANTAMISEEN

LIUOTTAMISEEN, ANNOSTELUUN JA ANTAMISEEN Tärkeää tietoa lääkevalmisteen LIUOTTAMISEEN, ANNOSTELUUN JA ANTAMISEEN VELCADE (bortetsomibi) 3,5 mg injektiopullo ihon alaiseen tai laskimon sisäiseen käyttöön OIKEA LIUOTTAMINEN, KUN VALMISTE ANNETAAN

Lisätiedot

Etunimi: Henkilötunnus:

Etunimi: Henkilötunnus: Kokonaispisteet: Lue oheinen artikkeli ja vastaa kysymyksiin 1-25. Huomaa, että artikkelista ei löydy suoraan vastausta kaikkiin kysymyksiin, vaan sinun tulee myös tuntea ja selittää tarkemmin artikkelissa

Lisätiedot

PAKKAUSSELOSTE. Addex-Natriumklorid 235 mg/ml infuusiokonsentraatti, liuosta varten. Natriumkloridi

PAKKAUSSELOSTE. Addex-Natriumklorid 235 mg/ml infuusiokonsentraatti, liuosta varten. Natriumkloridi PAKKAUSSELOSTE Addex-Natriumklorid 235 mg/ml infuusiokonsentraatti, liuosta varten Natriumkloridi Lue tämä seloste huolellisesti, ennen kuin aloitat lääkkeen käyttämisen. - Säilytä tämä seloste. Voit tarvita

Lisätiedot

Kissa: Leikkauksen jälkeisen kivun lievitys kohdun ja munasarjojen poistoleikkauksen sekä pienten pehmytkudoskirurgisten toimenpiteiden jälkeen.

Kissa: Leikkauksen jälkeisen kivun lievitys kohdun ja munasarjojen poistoleikkauksen sekä pienten pehmytkudoskirurgisten toimenpiteiden jälkeen. 1. ELÄINLÄÄKKEEN NIMI Acticam 5 mg/ml injektioneste, liuos koirille ja kissoille 2. LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS Yksi ml Acticam 5 mg/ml injektionesteliuosta sisältää: Vaikuttavat aineet Meloksikaami

Lisätiedot

Nimi sosiaaliturvatunnus

Nimi sosiaaliturvatunnus Valintakoe 2013 / Biokemia Nimi sosiaaliturvatunnus 1. Selitä: (3,0 p) a) Mitä ovat eksonit ja intronit ja miten ne eroavat toisistaan? b) Mitä eläinsolulle tapahtuu, jos se laitetaan sen sisällä olevaa

Lisätiedot

Seuraavat E.coli antigeenit. 16 HA yksikköä. 50 HA yksikköä 987P 0,15 µg LTB 0,1 µg (HA = hemagglutiini)

Seuraavat E.coli antigeenit. 16 HA yksikköä. 50 HA yksikköä 987P 0,15 µg LTB 0,1 µg (HA = hemagglutiini) VALMISTEYHTEENVETO 1 ELÄINLÄÄKEVALMISTEEN KAUPPANIMI COLISORB vet. 2 VAIKUTTAVAT AINEET JA APUAINEET JA NIIDEN MÄÄRÄT Kvantitatiivinen koostumus Vaikuttavat aineet Seuraavat E.coli antigeenit vähintään

Lisätiedot

1. ELÄINLÄÄKEVALMISTEEN NIMI. AURIZON korvatipat, suspensio 2. LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS

1. ELÄINLÄÄKEVALMISTEEN NIMI. AURIZON korvatipat, suspensio 2. LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS VALMISTEYHTEENVETO 1. ELÄINLÄÄKEVALMISTEEN NIMI AURIZON korvatipat, suspensio 2. LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS 1 ml valmistetta sisältää: Vaikuttavat aineet: Marbofloksasiini... 3,0 mg Klotrimatsoli...

Lisätiedot

Yersinia-serologia. Markus Penttinen 041105 Lääketieteellinen mikrobiologia Turun yliopisto

Yersinia-serologia. Markus Penttinen 041105 Lääketieteellinen mikrobiologia Turun yliopisto Yersinia-serologia Markus Penttinen 041105 Lääketieteellinen mikrobiologia Turun yliopisto Yersiniainfektio Yersiniainfektio aiheuttaa mm. seuraavia tauteja: 1. Akuutteja tauteja - suolistotulehduksia

Lisätiedot

Farmakoterapeuttinen ryhmä: steroideihin kuulumaton anti-inflammatorinen lääkeaine, ATCvet-koodi QM01AE90

Farmakoterapeuttinen ryhmä: steroideihin kuulumaton anti-inflammatorinen lääkeaine, ATCvet-koodi QM01AE90 VALMISTEYHTEENVETO 1 ELÄINLÄÄKKEEN NIMI Quadrisol 100 mg/ml oraaligeeli hevosille 2 LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS Yksi ml Quadrisol oraaligeeliä sisältää Vaikuttava(t) aine(et) Vedaprofeeni 100

Lisätiedot

Pakolaistaustaiset nuoret; traumakokemusten tunnistamisesta ja hoidon tarpeen arvioinnista

Pakolaistaustaiset nuoret; traumakokemusten tunnistamisesta ja hoidon tarpeen arvioinnista Pakolaistaustaiset nuoret; traumakokemusten tunnistamisesta ja hoidon tarpeen arvioinnista Marketta Karjalainen Msc in Disaster Relief Nursing, Sairaanhoitaja AMK, Ammatillinen opettaja !"#$%&%%$'&()!$(%*$%$+!&+!$+,)-#.

Lisätiedot

Original Elche antimicrobi TM desinfiointiaineen testaus Legionella lajeille

Original Elche antimicrobi TM desinfiointiaineen testaus Legionella lajeille Original Elche antimicrobi TM desinfiointiaineen testaus Legionella lajeille Tutkimusraportti 145606 10.3.2006 Sivu 1:6 Sisällysluettelo 1. YHTEYSTIEDOT... 3 2. TESTATTAVAT LEGIONELLA-LAJIT... 3 3. TESTAUSMENETELMÄT...

Lisätiedot

Laajakirjoisia beetalaktamaaseja tuottavat bakteerit ja MRSA - Uudet ilmoitettavat eläintaudit

Laajakirjoisia beetalaktamaaseja tuottavat bakteerit ja MRSA - Uudet ilmoitettavat eläintaudit Laajakirjoisia beetalaktamaaseja tuottavat bakteerit ja MRSA - Uudet ilmoitettavat eläintaudit Erikoistutkija Suvi Nykäsenoja Jaostopäällikkö Antibioottijaosto Elintarvike- ja rehumikrobiologian tutkimusyksikkö

Lisätiedot

E. colin auksotrofiset mutantit

E. colin auksotrofiset mutantit E. colin auksotrofiset mutantit Mutantit MCB 261 -; CELL 267 Mutaatio tapahtuu DNA:ssa, mutta vaikutus näkyy tai tuntuu vasta jos proteiini muuttuu oleellisesti Auksotrofinen mutantti tarkoittaa sellaista

Lisätiedot

Moniresistenttien mikrobien näytteenotto

Moniresistenttien mikrobien näytteenotto Moniresistenttien mikrobien näytteenotto Mika Paldanius Osastonhoitaja TtM, FT Mikrobiologian laboratorio Moniresistenttien mikrobien näytteenotto Mikrobit ovat erittäin muuntautumiskykyisiä Antibioottihoidoista

Lisätiedot

Injektioneste, suspensio. Vaaleanpunertava tai valkoinen neste, joka sisältää valkoista sakkaa. Sakka sekoittuu helposti ravisteltaessa.

Injektioneste, suspensio. Vaaleanpunertava tai valkoinen neste, joka sisältää valkoista sakkaa. Sakka sekoittuu helposti ravisteltaessa. 1. ELÄINLÄÄKKEEN NIMI Trilyme injektioneste, suspensio koirille 2. LAADULLINEN JA MÄÄRÄLLINEN KOOSTUMUS Yksi annos (1 ml) sisältää: Vaikuttavat aineet: Inaktivoitu Borrelia burgdorferi sensu lato: Borrelia

Lisätiedot

Nimi sosiaaliturvatunnus. Vastaa lyhyesti, selkeällä käsialalla. Vain vastausruudun sisällä olevat tekstit, kuvat jne huomioidaan

Nimi sosiaaliturvatunnus. Vastaa lyhyesti, selkeällä käsialalla. Vain vastausruudun sisällä olevat tekstit, kuvat jne huomioidaan 1. Valitse listasta kunkin yhdisteen yleiskielessä käytettävä ei-systemaattinen nimi. (pisteet yht. 5p) a) C-vitamiini b) glukoosi c) etikkahappo d) salisyylihappo e) beta-karoteeni a. b. c. d. e. ksylitoli

Lisätiedot

10.9.2015 Pipetointi, sentrifugointi ja spektrofotometria

10.9.2015 Pipetointi, sentrifugointi ja spektrofotometria BIOKEMIAN MENETELMÄT I, SYKSY 2015 VASTAUKSET LUENTOMATERIAALIN TEHTÄVIIN: 10.9.2015 Pipetointi, sentrifugointi ja spektrofotometria Pesukoneen g-voimat: RCF (x g) = 1,119 10-5 (rpm)2 r = roottorin säde

Lisätiedot

Borrelia burgdorferi, vasta-aineet seerumista

Borrelia burgdorferi, vasta-aineet seerumista 1 Borrelia burgdorferi, vasta-aineet seerumista Vasta-aineseulonta tehdään aina ensin kahden ELISA-testin avulla, eli S-Borr C6 (2001) ja S- Borr IgG (2004). Jos tulokset eriävät, tai jos jompikumpi tai

Lisätiedot

TRIMFENA Ultra Fin FX

TRIMFENA Ultra Fin FX BRUKSANVISNING KÄYTTÖOHJE TRIMFENA Ultra Fin FX TASAUSSIIVEKE Ultra Fin FX Artikelnr./nro 31-1766 vers. 001-2003-03 Trimfena/Tasaussiiveke Ultra Fin FX B. Ca 6 mm avstånd till växelhuset. B. Vaihe 2, noin

Lisätiedot

KandiakatemiA Kandiklinikka

KandiakatemiA Kandiklinikka Kandiklinikka Kandit vastaavat Immunologia Luonnollinen ja hankittu immuniteetti IMMUNOLOGIA Ihmisen immuniteetti pohjautuu luonnolliseen ja hankittuun immuniteettiin. Immunologiasta vastaa lymfaattiset

Lisätiedot