H3G PA. PERF. VAHVA (luonnos) 3 HEPREA, SANASTOT, https://genfibeta.weebly.com/h3.html (genfibeta.weebly.com/ muuttuu myöhemmin gen.fi/-osoitteeksi) H3G VERBIT, https://genfibeta.weebly.com/h3g.html H3G Pa. perf. vahva, https://genfibeta.weebly.com/h3g-pa-perf-vahva.html SISÄLLYSLUETTELO 1. Johdanto 2. Verbit (75) IHT s. 90 99, MA s. 333 337 1. JOHDANTO Seuraavassa on sekä Raamatun hepreassa esiintyviä että nykyhepreassa käytössä olevia verbejä (paitsi nro 17 zaken), jotka taipuvat vahvasti pa'alin (kalin) perfektissä. Mediae geminatae -verbeistä (ע ע) esiintyy Raamatun hepreassa (BH) sekä vahvoja että heikkoja taivutuksia. Nykyhepreassa (NH) ne taipuvat vahvasti. Tertiae laryngalis -verbit taipuvat NH:ssa yleensä vahvasti, ts. yks. 2. fem. - muotoon ei lisätä patach-vokaalia. Tertiae ain -verbeissä kirjoitusasun erilaisuus ei kuitenkaan vaikuta ääntämiseen. Nykyhepreassa a-perfekti on vahvoissa verbeissä syrjäyttänyt e-perfektin. Katso taivutuskaava H4G1 Pa. perf. vahva, https://genfibeta.weebly.com/h4g1-pa-perf-vahva.html 2. VERBIT (75) lar.) v. intr. (185x) kadota, hävitä, tuhoutua (primae אבד א ב ד 1. "tuhoaja" erisn. henk. mask. Avadon [Abaddon, Ilm. 9:11], א ב ד ון lar.) v. trans. (208x) rakastaa (primae lar., mediae אהב א ה ב 2. 1
fem. rakkaus א ה ב ה א ה Vertaa א ה pa. perf. yks. 3. fem. hän rakasti בה "rakastettu" erisn. henk. fem. (pa. pass. partis.) Ahuva, וב ה lar.) v. trans. (813x) syödä, kuluttaa (primae אכל א כ ל 3. "syötävä" mask. ruoka, אוכל א כ ל lar.) v. trans. (5.300x) sanoa, kertoa (primae אמר א מ ר 4. mask. ja hän mask. sanoi pa. kons. impf. yks. 3. ו י אמ ר lar.) v. trans. (200x) koota, kerätä (primae אסף א ס ף 5. kokoaja" erisn. henk. mask. Asaf, "(psalmien) א ס ף Vertaa י ס ף lisätä, jatkaa [Joosef], erisn. henk. mask. (pa. akt. partis.) Josef י וס ף "lisäävä, jatkava" v. trans. (172x) valita, kokeilla, tutkia, NH (myös) äänestää בחר ב ח ר 6. (mediae lar.) "valittu" mask. (pa. pass. partis.) nuori mies, nuorukainen, ב ח ור fem. PBH nuori neito ב ח ור ה lar.) v. intr. (118x) luottaa, turvata (tertiae בטח ב ט ח 7. Ps. 118:8 (Raamatun keskusjae): Parempi on luottaa Herraan kuin turvata ihmisiin [KR 1933]. ט וב ל ח ס ות ב יהו ה מ ב טח ב א ד ם sukulunastaa, v. trans. (115x) ostaa vapaaksi, vapauttaa, גאל ג א ל 8. naida kuolleen veljen lapseton leski (mediae lar.) mask. (pa. akt. partis.) sukulunastaja ג וא ל lar.) v. intr. (34x) olla korkea, kohota, kasvaa (BH tertiae גבה ג ב ה 9. 2
adj. korkea ג ב ו ה mask. korkeus גובה ג ב ה mask. selkä ג ב v. intr. (116x) olla suuri, tulla suureksi, kasvaa גדל ג ד ל 10. adj. suuri ג ד ול mask. torni מ ג ד ל Tornio! Magdala, "tornikylä" > מ ג ד ל ה v. trans. (16x) siirtää pois, vierittää, pyörittää גלל ג ל ל 11. (BH yleensä heikko mediae gem.) "piirikunta" erisn. paik. Galilea, ה ג ל יל ג וג ל ת א [ ג ול ג ל תא [-va -] hepr. pääkallo, lat. calvaria גולגולת ג לג ל ת "kivikehä" erisn. paik. Gilgal, ג ל ג ל vaatia, v. trans. (165x) etsiä, tutkia, דרש ד ר ש 12. ] erisn. paik. fem. Golgata (aram. määr.), "pääkallo" NH (myös) saarnata, rukoilla jonkun puolesta terveisiä jollekin, "rauhan pyyntö" ד ר י ש ת ש ל ום ל דרישת שלום "tutkistelu", mask. Midrash, מדרש מ ד ר ש juutalainen saarnakirjallisuus 200 600 jkr. ל lar.) v. intr. (1.549x) kulkea, vaeltaa, NH (myös) kävellä (primae הלך ה ל ך 13. säännöt, fem. juutalaisen elämäntavan ה ל כ ה "(elämän) läpi kulkeminen (juutalaisena)" (VT + Talmud + muut rabbien opetukset) lar.) v. trans. (167x) tappaa, murhata (primae הרג ה ר ג 14. 3
(veriuhri) v. trans. (134x) teurastaa (uhriksi), uhrata זבח ז ב ח 15. (BH tertiae lar.) mask. mem-nomini (teurasuhri)alttari מ ז ב ח mask. (teuras)uhri ז ב ח v. trans. (235x) muistaa זכר ז כ ר 16. Sakarias] erisn. henk. mask. Zcharja [Sakarja, ז כ ר י ה "Herra on muistanut, Herra on mies" "muistettava" mask. mies, uros, (kieliop.) maskuliini, ז כ ר [ei NH 17. זקן [ז ק ן ] v. intr. (18x) tulla vanhaksi, vanheta, olla vanha (ihmisistä) (הזדקן ה ז ד קן =) NH (ihmisistä) adj. (pa. akt. partis.) vanha ז ק ן Vertaa י ש ן adj. vanha (esineistä, asioista)] v. trans. (78x) antaa armosta, osoittaa suosiota, armahtaa, lahjoittaa חנן ח נ ן 18. (primae lar., BH yleensä mediae gem.) armossaan" erisn. henk. mask. Jochanan [Johannes], "Herra on suonut י וח נ ן suosio" erisn. henk. fem. Chana [Hanna], "armo, ח נ ה v. intr. (79x) intr. haluta, kiintyä, rakastua חפץ [ח פ ץ] ח פ ץ 19. (primae lar., NH yleensä a-perf., BH e-perf.) 62:4) Jes. erisn. henk. fem. Cheftsiba [Hefsibah] (2. Kun. 21:1, ח פ צ י ב ה "minun rakkaani, minun haluni on hänessä" lar.) hävetä, primae ח פ ר intr. v. trans. (40x) kaivaa (BH myös חפר ח פ ר 20. lar.) v. trans. (124x) ajatella, aikoa (primae חשב ח ש ב 21. "ajattelija" mask. NH tietokone, מ ח ש ב lar.) v. intr. (26x) intr. väsyä, nähdä vaivaa, raataa (BH tertiae יגע י ג ע 22. 4
v. trans. (960x) tietää, tuntea, BH (myös) yhtyä vaimoon ידע י ד ע 23. (BH tertiae lar.) (o-perf.) v. intr. (194x) osata, kyetä, voida יכול י כל 24. v. trans. (468x) synnyttää, tuottaa, saada aikaan, BH (myös) siittää ילד י ל ד 25. י ל ד ה,י ל ד Vertaa י ל ד ה pa. perf. yks. 3. fem. hän synnytti alas, v. intr. (379x) laskeutua, vaipua ירד י ר ד 26. NH (myös) muuttaa pois Israelista ע ל י ה י ר יד ה laskeutuva", Jordan, "alas ה י ר ד ן v. trans. (231x) periä, ottaa omakseen, vallata ירש י ר ש 27. v. intr. (1.036x) istua, asua, elää ישב י ש ב 28. "asuinpaikka" mask. moshavi, מושב מ ו ש ב v. intr. (16x) nukkua, nukahtaa ישן [י ש ן] י ש ן 29. (NH sekä a-perf. että e-perf., BH e-perf.) adj. uusi ח ד ש "nukkuva" adj. vanha (asioista, esineistä), י ש ן adj. nuori צ ע יר (ihmisistä) adj. vanha ז ק ן uhri) v. trans. (285x) katkaista, leikata, solmia liitto (leikata כרת כ ר ת 30. fem. pa. perf. yks. 2. א ת כ ר ת v. trans. (223x) kirjoittaa כתב כ ת ב 31. luettu muoto ק ר א Tanachista, kirjoitettu muoto כ ת יב mask. kirje מ כ ת ב v. trans. (112x) pukeutua, pukea ylleen לבש ל ב ש 32. mask. puku, vaate ל ב ו ש 5
lar.), v. trans., intr. (171x) sotia (mediae לחם ל ח ם 33. "pitää yllä elämisen ehtoja" ehtoja" fem. sota, "paikka, jossa pidetään yllä elämisen מ ל ח מ ה ehto" mask. leipä, "elämisen ל ח ם v. trans. (121x) ottaa kiinni, pidättää, siepata לכד ל כ ד 34. lar.) v. trans. (966x) ottaa, tarttua (BH tertiae לקח ל ק ח 35. "kaksoisottimet" mask. du. pihdit, מ ל ק ח י ם v. intr. (347x) hallita kuninkaana, olla kuningattarena מלך מ ל ך 36. מ ל כ ות,מ מ ל כ ה,מ ל כ ה,מ ל ך v. intr. (81x) hallita משל מ ש ל 37. (BH myös trans. (39x) puhua vertauksilla, sepittää sananlaskuja) Sananl. מ ש ל י hallitus, fem. מ מ ש ל ה v. intr. (150x) koskettaa, tulla luo, saapua נגע נ ג ע 38. maihinnousu, v. intr. (10x) laskeutua, hyökätä, NH (myös) tehdä נחת נ ח ת 39. laskeutua lentokoneella (mediae lar.) kiinnitystapit, v. trans., intr. (146x) BH vetää ylös teltan נסע נ ס ע 40. lähteä matkaan, NH matkustaa, irrottaa (BH tertiae lar.) nasa'at) yks. 2. fem. (kumpikin lausutaan נסעת [נ ס ע ת] נ ס ע ת נ ס יע ה ט וב ה! נסיעה טובה! v. intr. (434x) pudota, kaatua נפל נ פ ל 41. engl. to fall tav-päätteeseen) v. trans. (2.012x) antaa (nun assimiloituu נתן נ תן 42. Jonatan "Herra on antanut", Natanael "Jumala on antanut", Mattitja, Mattanja "Herran / Jahven antama / lahja" > Matteus, Matti 6
v. trans., intr. (162x) kiertää, kääntyä tai kulkea ympäri סבב ס ב ב 43. (NH vahva, BH yleensä mediae gem.) pidot, fem. juhlat, מ ס ב ה "pyörän pöydän ääreen kokoontuneet, piirissä tanssivat" (lukuja) I v. trans. (107x) (BH luetella, kertoa), laskea ספר ס פ ר 44. luku, mask. מ ס פ ר kirjailija, kirjuri, NH ס ופ ר kirja, mask. ס פ ר mask. kirjastonhoitaja ס פ ר ן kirjasto, fem. ספרייה ס פ ר י ה du. sakset מ ס פ ר י ם > hiukset II (aram.) kaunistaa, leikata ס פ ר hepr. olla kaunis, kaunistaa ש פ ר עב ע ב ד.45 orja" Obadja, "Herran palvelija, עב ד י ה fem. työ ע ב וד ה mon., ע ב ד ים orja, mask. palvelija, ע ב ד lar.) v. trans. (289x) palvella, tehdä työtä, olla alamainen (primae ד v. trans., intr. (547x) kulkea yli, läpi tai toiselle puolelle עבר ע ב ר 46. (primae lar.) adj. heprealainen, ylikulkija eli taivasmatkalainen ע ב ר י fem. heprea, yli- ja läpikulkijoiden kieli, taivasmatkalaisten kieli ע ב ר ית pois, v. trans. (214x) hylätä, jättää pois, lähteä עזב ע ז ב 47. BH (myös 2x) korjata, tukea (primae lar.) Lama azavtani? Miksi hylkäsit minut? (Ps. 22:2) ע ז ב ת נ י? lar.) v. intr. (5x) väsyä, olla väsynyt (primae עייף ע י ף 48. adj. väsynyt עייף ע י ף lar.) v. intr. (521x) seisoa, palvella, kestää (primae עמד ע מ ד 49. mask. pilari, pylväs, patsas ע מ וד ל מ ה 7
vastuuseen, v. trans. (303x) vierailla, tarkastaa, huolehtia, asettaa פקד פ ק ד 50. kostaa, NH (myös) komentaa, käskeä lar.) v. trans. (135x) avata, kaivertaa (BH tertiae פתח פ ת ח 51. mask. avain מפתח מ פ ת ח "avaaja" mask. MH patach-vokaalimerkki, פ ת ח aukko) mask. portti (portin פ ת ח Petach Tikva, "Toivon portti", ensimmäinen kibbutsi (per. 1878) פ ת ח ת ק ו ה תקוה פתח lar.) v. intr. (13x) nauraa (mediae צחק צ ח ק 52. nauraa" erisn. henk. mask. Iisak, "hän mask. י צ ח ק v. trans. (32x) salata, piilottaa, kätkeä, tallettaa, väijyä צפן צ פ ן 53. (ilmansuunta) mask. pohjoinen צ פ ון kätkenyt" Sefanja, "Herra on צ פ נ י ה v. trans. (133x) haudata, NH (myös) kaivaa kuoppa, turmella קבר ק ב ר 54. ק ב ר ות גם ק ב ר ים hauta, mask. ק ב ר (o-perf.) v. intr. (4x) intr. olla pieni, pienetä, vähentyä קטון ק טן 55. NH yks. 3. mask. myös ק ט ן,קטן muut muodot o-taivutuksen mukaan ק ט נ ות,ק ט נ ים, ק ט נ ה pieni, adj. ק ט ן v. intr. (280x) lähestyä, tuoda uhri, sotia קרב ק ר ב 56. lähestymislahja" mask. uhrilahja, "(Jumalaa) קורבן ק ר ב ן v. trans. (144x) ajaa takaa, vainota, kiduttaa, kiusata, tavoitella רדף ר ד ף 57. lar.) v. trans. (72x) pestä, huuhtoa (mediae רחץ ר ח ץ 58. Jeesus pesee minun jalkani. 8
ר וח ץ י ש וע א ת ר ג ל י. v. intr. (78x) ratsastaa, ajaa hevosten vetämillä vaunuilla רכב ר כ ב 59. fem. NH juna ר כ ב ת lar.) v. trans. (172x) kysyä, pyytää, tiedustella, lainata (mediae שאל ש א ל 60. fem. vastaus ת ש וב ה kysymys fem. ש א ל ה v. trans. (169x) rikkoa, särkeä, murtaa שבר ש ב ר 61. א ת ל וח ות הא ב נ ים. v. intr. (71x) lakata, lopettaa työnteko, levätä שבת ש ב ת 62. lakkaaminen" mask. sapatti, "työstä ש ב ת מ ש ה ש ב ר v. intr. (213x) maata (nukkua), (sukup.) maata jonkun kanssa שכב ש כ ב 63. א נ ח נ ו ש כ ב נ ו ב ל י ל ה. lar.) v. trans. (102x) unohtaa (BH tertiae שכח ש כ ח 64. י ר ו ש ל י ם! v. intr. (130x) asua שכן ש כ ן 65. fem. naapuri ש כ נ ה mask., ש כ ן mask. asumus, telttamaja מ ש כ ן א ש כ ח ך, א ם lar.) v. trans. (846x) lähettää, päästää vapaaksi (BH tertiae שלח ש ל ח 66. "lähetettävä" mask. pöytä, שולחן ש ל ח ן.t Ap. מ ע ש י ה ש ל יח ים lar.) v. intr. (154x) iloita (BH tertiae שמח ש מ ח 67. adj. iloinen ש מ ח 9
fem. ilo ש מ ח ה v. intr. (5x) lihoa, olla lihava שמן ש מ ן 68. mask. öljy, rasva ש מ ן "öljynpuserrin" Getsemane aram. ג ת ש מ נ ין v. trans. (1.159x) kuulla, kuunnella, ymmärtää, totella שמע ש מ ע 69. (BH tertiae lar.) v. trans. (496x) vartioida, varjella, noudattaa שמר ש מ ר 70. v. trans. (204x) tuomita, hallita, ylläpitää oikeutta ja järjestystä שפט ש פ ט 71. "kuvernööri", mask. (hallinto)tuomari, ש ופ ט Tuom. [ שפ ט ים] ש ופ ט ים mask. mem-nomini, oikeus, säädös, tuomio, laki מ ש פ ט vuodattaa, v. trans. (115x) שפך ש פ ך 72. kaataa (nestettä tai muuta juoksevaa ainetta) ה י ק ר. י ש וע ש פ ך א ת ד מ ו v. trans. (117x) polttaa שרף ש ר ף 73. (enkeli)", mask. serafi, "palavasiipinen ש ר פ ים ש ר ף käärme, "polttavamyrkkyinen" = נ ח ש mask. käärme v. intr. (9x) ihmetellä, hämmästyä, NH (myös) olla uskomatta תמה ת מ ה 74. (BH tertiae lar.) v. trans. (21x) tukea, nojautua, ottaa kiinni jostakin תמך ת מ ך 75. ס מ ךVertaa tukea, ס מ ך fem., kirjain -ס "tuki, tukipiste" 10