Aktiivinen ikääntyminen autismin kirjollaprojekti



Samankaltaiset tiedostot
Sitoutumista ja yhteistyötä

Lasten sosiaalisen ja tunne-elämän kehityksen ja sen ongelmien arviointi neuropsykologian näkökulmaa

GEENEISTÄ SOSIAALISEEN KÄYTTÄYTYMISEEN. Markus Jokela, Psykologian laitos, HY

Constructive Alignment in Specialisation Studies in Industrial Pharmacy in Finland

Miten standardit liittyvät palveluihin? Kimmo Konkarikoski / Standardisointipäällikkö

Terveydenhoitajat opettajien työn tukena

A new model of regional development work in habilitation of children - Good habilitation in functional networks

Benchmarking Controlled Trial - a novel concept covering all observational effectiveness studies

Adhd lasten kohtaama päivähoito

Evidence-Based Medicine and Health Problems in People with Intellectual Disabilities. Maria Arvio, MD, PhD

Mitä mielen hyvinvoinnilla tarkoitetaan? Katja Kokko Gerontologian tutkimuskeskus ja terveystieteiden laitos, Jyväskylän yliopisto

APA-tyyli. Petri Nokelainen

Case työpaja: Botnia. TM21 Sidosryhmät ja moraalinen vastuu Pia Lotila

RANTALA SARI: Sairaanhoitajan eettisten ohjeiden tunnettavuus ja niiden käyttö hoitotyön tukena sisätautien vuodeosastolla

Scientific publications: original publications and reviews (explanatory translations are given below the Finnish titles)

Mitä maksaa mielenterveyden tukeminen entä tukematta jättäminen?

Suomennos: Arja Kinnarinen. Viitteet:

Masennus ja mielialaongelmien ehkäisy Timo Partonen

Sosiaalityön vaikuttavuus

Teacher's Professional Role in the Finnish Education System Katriina Maaranen Ph.D. Faculty of Educational Sciences University of Helsinki, Finland

Suopeuden ainekset. Dos. Ilpo Helén Biomedicine in Society (BitS) Department of Social Reseach

Ikääntyvien autismikirjon aikuisten tukeminen. Terveys. Cos Michael Autismikirjon ja ikääntymisen konsultti

Muistiliiton kansainvälinen toiminta. Kansallisen ikääntymisen foorumi Kehittämisjohtaja Sirpa Granö

Tunne ja vuorovaikutustaitojen tukeminen koulussa

Students Experiences of Workplace Learning Marja Samppala, Med, doctoral student

Keskeisiä näkökulmia RCE-verkoston rakentamisessa Central viewpoints to consider when constructing RCE

1 in Avril Cutler, Development Officer, Lanarkshire Recovery Network Rosie Line, Support Officer, Lanarkshire Movement for Change

Naisjärjestöjen Keskusliitto

Yli 50-vuotiaiden näkemyksiä sähköisten terveydenhuoltopalveluiden. systemaattinen. Heidi kirjallisuuskatsaus. kirjallisuuskatsaus

Kansainvälisesti ainutlaatuinen lääkeinformaatioverkosto järkevän lääkehoidon tukena

ProAgria. Opportunities For Success

Työn muutokset kuormittavat

Alueellinen yhteistoiminta

Vaativa erityinen tuki ja sen kehittämistarpeet - TUTKIMUS. Elina Kontu Dosentti Helsingin yliopisto

Somaattinen sairaus nuoruudessa ja mielenterveyden häiriön puhkeamisen riski

16. Allocation Models

Kansaianvälinen aikuistutkimus PIAAC 2012

Maailman epidemiatilanteen seuranta ja riskinarviointi

Isovanhempien merkitys sukupolvien ketjussa

Hengenahdistus palliatiivisessa ja saattohoitovaiheessa

Structure of Service Production in Central Finland

Sarianna Sipilä Gerontologian tutkimuskeskus, terveystieteiden laitos, Jyväskylän yliopisto Suomen Akatemia, terveyden tutkimuksen tmk

Elixir of life Elixir for Mind and Body

Vertaisryhmän merkitys lasten liikuttajana päivähoidossa. Satu Lehto Helsingin Yliopisto Järvenpäätalo

Nyrhinen T, Leino-Kilpi H & Katajisto J 1996 Toteutuvatko potilaan oikeudet laboratoriotutkimusten yhteydessä? Bioanalyytikko No 4,31 43 Leino-Kilpi

List of Publications

MATKAILUALAN TIETEELLISIÄ LEHTIÄ julkaisufoorumin tasoluokittain

Yksi elämä -hanke. Kuluttajakysely Yksi elämä -hankkeesta Marraskuu 2016

for employers Työvoimaa kuntoutujista ja kaikki voittaa! Projektipäällikkö Kaarina Latostenmaa Satakunnan ammattikorkeakoulu

AYYE 9/ HOUSING POLICY

PIKAOPAS MUISTISAIRAAN OMAISELLE HIERONNAN JA SUOSIKKIMUSIIKIN KÄYTTÖÖN AHDISTUKSEN JA LEVOTTOMUUDEN VÄHENTÄMISEKSI

Miten ratkaista positiivisella tavalla haastavia tilanteita? PCP Review-malli konfliktin ratkaisuna Luota muhun konferenssi

TULEVAISUUDEN YHTEISKUNTAA JOHDETAAN TIEDOLLA

Englannin kielen ja viestinnän ja ammattiaineiden integrointiyhteistyö insinöörikoulutuksessa

Kliininen päättely. Thomsonin mallin mukaisen yhteistyön näkyminen fysioterapiatilanteessa

Haastavat tilanteet koulussa: miten voimme tukea opettajia?

Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä. public-procurement

MILLAISESTA NÄKÖKULMASTA AISTITIEDON KÄSITTELYN HÄIRIÖITÄ JA NIIDEN APUKEINOJA TARKASTELLAAN?

LÄHI- JA VERKKO- OPETUKSEEN OSALLISTUNEIDEN KOKEMUKSIA OPETUKSESTA

1. Koskinen S, Koskenniemi J, Leino-Kilpi H & Suhonen R Ikääntyneiden osallisuus palveluiden kehittämisessä. Pro terveys 41 (2),

Pitkäaikainen laitoshoiva ja sen kesto

ADHD/ADD-oireinen lapsi ja nuori oppijana. Skooppi-koulutus Vesa Närhi

punainen lanka - Kehitysjohtaja Mcompetence Oy markokesti.com Työhyvinvoinnin kohtaamispaikka Sykettätyöhön.

Hoitotyön näyttöön perustuvien käytäntöjen levittäminen

The spectroscopic imaging of skin disorders

EI PITKISTÄ LOMISTA PIDÄ LUOPUA - ELÄMÄN PÄÄMÄÄRISTÄ JA ONNEN LÄHTEISTÄ Frank Martela Tutkijatohtori, Aalto-yliopisto Osakas, Filosofian Akatemia Oy

On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31)

Ikääntymistutkimuksen yhteiseurooppalaiset hankkeet ja aloitteet

Miten maailman paras koulu selviää tulevaisuuden haasteista?

Research in Chemistry Education

OPPIMINEN ja SEN TUKEMINEN Supporting learning for understanding

CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen

Information on Finnish Language Courses Spring Semester 2017 Jenni Laine

Tietoturvallisuus yhteiskunnan, yritysten ja yksityishenkilöiden kannalta

Valintakoe klo Liikuntalääketiede/Itä-Suomen yliopisto

Diaari Luokka AP RP 3 CB41 HealthAccess / Access to Distant Markets in Health and Wellness Nähtävänäolo Tallinn Science Park Tehnopol

Master's Programme in Life Science Technologies (LifeTech) Prof. Juho Rousu Director of the Life Science Technologies programme 3.1.

On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31)

Smart specialisation for regions and international collaboration Smart Pilots Seminar

Co-Design Yhteissuunnittelu

DECIPHER Development & Export of Cultural Initiatives for the Promotion & Harmonisation of Employer-led Resources

Ammatillinen opettajakorkeakoulu

Nuoret tarvitsevat apua aikaisemmin

Epätyypillistä työaikaa tekevät perheet työelämän puristuksessa

Teollinen markkinointi ja kansainvälinen liiketoiminta. Pääaineen esittely

CURRICULUM VITAE

Suomalainen koulutusosaaminen vientituotteena

TERVEYSPELI NUORTEN TUPAKKAAN LIITTYVÄN TERVEYDENLUKUTAIDON EDISTÄMISEN MENETELMÄNÄ

Information on Finnish Courses Autumn Semester 2017 Jenni Laine & Päivi Paukku Centre for Language and Communication Studies

HAY GROUPIN PALKKATUTKIMUS

Yksinäisyys ja elämänkulku Laadullinen seurantatutkimus ikääntyvien yksinäisyydestä

Itämeri -seminaari

Digitaalisten pelit hyvinvoinnin edistämisessä

MAAHANMUUTTAJATAUSTAISEN ASIAKKAAN TOIMINTAKYVYN VAIKUTUS LÄÄKITYSTURVALLISUUTEEN

Perusoikeusbarometri. Panu Artemjeff Erityisasiantuntija

Taustaa. Ajattelua ja toimintaa ohjannut enemmän medikaalinen kuin sosiaalinen malli. Lasten oikeuksia ei ole tunnettu

FIS IMATRAN KYLPYLÄHIIHDOT Team captains meeting

Toimiva Kotihoito Lappiin Seminaari

Expression of interest

Building a Pyramid Project Workshop, of April, Larissa, Greece

Transkriptio:

projekti 2013-2016 Ikääntyvien autismin kirjon henkilöiden, heidän omaistensa ja läheistensä mielekäs elämä

Katsaus tieteellisiin artikkeleihin ja julkaisuihin Into the Unknown: Aging with Autism Spectrum Disorders Perkins, E.A. & Berkman, K.A. 2012. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities Vol. 117, No 6: 478-496. Vähän tuloksia, paljon tarpeita Diagnosointikriteerien ja -menetelmien kehittäminen Koko elämänkaaren mittaiset seurantatutkimukset Tutkimukset yli 70-vuotiailla kirjon henkilöillä Omia kokemuksia, toiveita ja tarpeita Elämänlaatua (quality of life) käsittelevät tutkimukset Autismin kirjon henkilöiden keskimääräinen elinikä on kasvussa (vrt. koko väestö)

Mukaetova-Ladinska, E.B., Perry, E., Baron, M. & Povey, C. International Journal of Geriatric Psychiatry 27, 2012. The need for new initiatives in research into ageing in ASD is urgent! One of the major challenges is that the majority of the currently older individuals with ASD has not received a formal diagnosis of ASD

Esbensen, A.J., Mailick Seltzer, M., Lam, K.S.L & Bodfish, J.W. Journal of Autism and Developmental Disorders 39, 2009. Rajoittuneen toistuvan käyttäytymisen (restricted repetitive behavior, RRB) väheneminen Autismin kirjon oireiden vaimeneminen ikääntymisen myötä Kuusi eri tutkimusta, joissa yhteensä 712 diagnosoitua autismin kirjon henkilöä ikäjakaumalla 2-62 v. Heistä 80 % miehiä.

Kuvamuistin heikkenemistä 50-85 -vuotiailla lievästi autistisilla henkilöillä (23 kirjon henkilöä, joista 16 Asperger-diagnoosilla) Geurts, H.M. & Vissers, M.E. 2012. Journal of Autism and Developmental Disorders 42. Kirjon piirteiden kompensoitumista (compensatory strategies) Geurts, H.M. & Vissers, M.E. 2012. Journal of Autism and Developmental Disorders 42. Masennusta ja ahdistusta; muutoksia aivojen valkean aineen rakenteessa Happé, F. & Charlton, R.A. 2012. Aging in Autism Spectrum Disorders: A Mini-Review. Gerontology 58: 70-78. Valkean aineen muutokset yleisiä erityyppisissä vaskulaarisissa dementioissa Erkinjuntti et al. 1999. Imaging of static brain lesions in vascular dementia: implications for clinical trials. Alzheimer Disease and Associated Disorders 13 Supplement 3: 81-90.

Bancroft et al. 2012. Autism: the way we are. The National Autistic Society, London National Autistic Society, Englanti, 2012. Laaja kyselytutkimus, johon vastasi 2 938 autismin kirjon henkilöä. Heistä 12.5 % (235 kpl) oli 46-55 -vuotiaita ja 4 % (120 kpl) yli 55-vuotiaita. 46-55 -vuotiaista 59 % ja yli 55-vuotiaista 57 % koki saamansa tuen olleen puutteellista. 62 % kertoi syrjäytymisen olevan vähäisempää, 61 % yleisen terveyden olevan korkeampaa ja 51 % riippuvuuden toisten antamasta tuesta olevan pienempää tuen kasvaessa. Yli 55-vuotiaista vain noin 25 % oli saanut diagnoosin ennen 40 ikävuotta.

Bancroft et al. 2012. Autism: the way we are. The National Autistic Society, London National Autistic Society (NAS), UK, 2012. Vastaajina 5 535 autismin kirjon henkilön läheistä ja omaista miten tukea tarvitsevan kirjon henkilön käy jos hänen läheisensä eivät kykene häntä enää auttamaan 96 % huolestuneita, joista 68 % erittäin huolestuneita. 65 % ei ole tehnyt mitään suunnitelmaa siitä miten toimitaan jos ei kykene enää antamaan tarvittavaa tukea.

Brugha, T., McManus, S., Meltzer, H., Purdon, S., Scott, F., Baron-Cohen, S., Wheelwright, S., Smith, J and Bankart, J. 2009. Development and testing of methods for identifying cases of Autism Spectrum Disorders among adults in the Adult Psychiatric Morbidity Survey 2007. The NHS Information Centre, England. 24 pp. http://www.hscic.gov.uk/pubs/psychiatricmorbidity07 Esbensen, A., Seltzer, M., Lam, K. and Bodfish, J. 2009. Age-related differences in restricted repetitive behaviors in autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders 39: 57-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc2605515/ Gerber, F., Baud, M.A., Giroud, M. and Galli Carminati, G. 2008. Quality of life of Adults with Pervasive Developmental Disorders and Intellectual Disabilities. Journal of Autism and Developmental Disorders 38: 1654-1665. Geurts, H.M. and Vissers, M.S. 2012. Elderly with Autism: Executive Functions and Memory. Journal of Autism and Developmental Disorders 42: 665-675. http://link.springer.com/article/10.1007%2fs10803-011-1291-0 Happé, F. and Charlton, R.A. 2012. Aging in Autism Spectrum Disorders: A Mini-Review. Gerontology 58: 70-78 http://www.karger.com/article/fulltext/329720 Hurlbutt, K. and Chalmers, L. 2002. Adults with autism speak out: perceptions of their live experiences. Focus on Autism and other Developmental Disabilities 17(2): 103-111. http://www.accessmylibrary.com/article-1g1-87915401/adults-autism-speak-out.html Heijnen-Kohl, S.M and van Alphen, S.P. 2009. Diagnosis of autism spectrum disorders in older adults. Tijdschrift voor psychiatrie 51: 339-343. (kieli Hollanti) http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/articles/articles_2783pdf.pdf James, I.A., Mukaetova-Ladinska, E., Reichelt, F.K., Briel, R. and Scully, A. 2006. Diagnosing Aspergers syndrome in the elderly: a series of case presentations. International Journal of Geriatric Psychiatry 21: 951-960. LeBlanc, L.A., Riley, A.R. and Goldsmith, T.R. 2008. Autism spectrum disorders: A lifespan perspective. In J.L. Matson (Ed.), Autism spectrum disorders: Evidence based assessment and intervention across the lifespan. (pp. 65-81). Elsevier, San Diego, CA. http://www.auburn.edu/~lal0011/autism/leblanc.pdf Mukaetova-Ladinska, E. B., Perry, E., Baron, M. and Povey, C. 2012. Ageing in people with autism spectrum disorder. International Journal of Geriatric Psychiatry 27: 109-118. Naidu, A., James, I., Mukaetova-Ladinska, E. and Briel, R. 2006. Diagnostig of Asperger syndrome in a 66-year-old male presenting with depression. International Psychogeriatrics 18: 171-173. Perkins, E.A. and Berkman, K.A. 2012. Into the Unknown: Aging with Autism Spectrum Disorders. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities 117(6): 478-496 Persson, B. 2000. Brief Report: A Longitudinal Study of Quality of Life and Independence Among Adult Men with Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders Vol 30(1): 61-66. Piven, J. and Rabins, P. 2011. Autism Spectrum Disorders in Older Adults: Toward Defining a Research Agenda. Journal of the American Geriatrics Society 59: 2151-2155. Povey, C., Mills, R. and de la Cuesta, G.G. 2011. Autism and ageing: issues for the future. Clinical Practise 2011: 230-232. http://www.gmjournal.co.uk/autism_and_ageing_issues_for_the_future_29865.aspx Rentry, J. and Royers, H. 2006. Quality of life in high-functioning adults with autism spectrum disorder. The predictive value of disability and support characteristics. Sage Publications and The National Autistic Society Vol. 10(5): 511-524. Schroeder, S.R., LeBlanc, J.M. and Mayo L. 1996. Brief report: a life-span perspective on the development of individuals with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders 1996 Apr;26(2):251-255. Smith, L.E., Hong, J., Seltzer, M.M., Greenberg, J.S., Almeida, D.A. and Bishop, S.L. 2010. Daily Experiences Among Mothers of Adolescents and Adults with Autism Spectrum Disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders 40: 167-178. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc2826850/ Smith, P.A. 2012. Aging and Autism. Perspectives on Gerontology 17:69-75 Torjesen, I. 2013. People with learning disabilities are more likely to die prematurely, inquiry finds. British Medical Journal 2013;346:f1853 Totsika, V., Felce, D., Kerr, M. and Hastings, R.P. 2010. Behavior Problems, Psychiatric Symptoms, and Quality of Life for Older Adults With Intellectual Disability With and Without Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders 40(10): 1171-1178. Underwood, L., McCarthy, J. and Tsakanikos, E. 2010. Mental health of adults with autism spectrum disorders and intellectual disability. Psychiatry 23: 421-426. http://journals.lww.com/co-psychiatry/toc/2010/09000 van Alpen, S.P., Oude Voshaar, R.C. 2012. Screening of autism spectrum disordesrs on the elderly: a contribution to a psychometric approach. International Psychogeriatrics 24: 1187-1188. van Bourgondien, M.E., Reichle, N.c. and Schopler, E. 2003. Effects of a Model Treatment Approach on Adults with Autism. Journal of Autism and Developmental Disorders Vol 33(2): 131-140. van Niekerk, M.E.H., Groen, W., Vissers, C.T.W.M., van Driel-de Jong, D., Kann, C.C and Oude Voshaar, R.C. 2011. Diagnosing autism spectrum disorders in elderly people. International Psychogeriatrics 23: 700-710. http://www.rescuepost.com/files/diagnosing-autism-spectrum-disorders-in-elderly-people-2010.pdf Wallace, G.L., Dankner, N., Kenworthy, L., Giedd, J.N. and Martin, A. 2010. Age-related temporal and parietal cortical thinning in autism spectrum disorders. Brain 133: 3745-3754. http://brain.oxfordjournals.org/content/133/12/3745.full.pdf+html Wick, J.Y and Zanni, G.R. 2009. Autism and aging: hardly out of the woods. Consultant Pharmacist 24: 648-660. Wright, S.D., Brooks, D.E., D'Astous, V.D. and Grandin, T. 2013. The challenge and promise of Autism Spectrum Disorders in adulthood and aging: A systematic review of the literature (1990-2013). Autism insights 5: 21-73. http://researchautism.net/autism_research_journal_articles_publications_study.ikml?ra=5107&s=1 The Rights of Ageing People with Autism. Autism-Europe Position Paper on Ageing Persons with Autism. http://www.autismsocietycanada.ca/docsandmedia/keyreports/ae_eypd_ageing_final_eng.pdf Research on Aging with Autism Spectrum Disorders: Issues and Progress. http://autismnow.org/articles/research-on-aging-with-autism-spectrum-disorders-issues-and-progress/ Aging with Autism. http://www.aspergersyndrome.org/articles/aging-with-autism.aspx Ageing in people with ASD. http://www.altogetherautism.org.nz/file/documents/2012-documents/ageing.pdf Donovan, J.and Zucker, Z. 2010. Autism's first child. Atlantic Magazine, October 2010. ftp://120.29.7.98/share/home%20documents/new%20folder/course_cd/autism%e2% 80%99s%20First%20Child%20-%20Magazine%20-%20The%20Atlantic.pdf Neal Harrison, A. 2010. Aging with Autism. Has a focus on children left autistic adults underserved? Illumination 2010. Office of Researh, University of Missouri. http://illumination.missouri.edu/s10/autism Gold, N. and Whelan, N. 1992. Elderly people with autism. Defining a social work agenda for research and practise. In: Turner, F.J. (Ed.). Mental health and elderly. A social work perspective. pp. 102-114. The Free Press, New York, USA. Model programme for residential facilities for the elderly with autism. Sofiefonden 2010. http://www.sofiefonden.dk/model_program_in_english Towards a better quality of life. The rights of ageing people with autism. Autism-Europe a.i.s.b.l., Brussels http://www.autismeurope.org/files/files/2012-european-parliament-event/ageing-report-en-sml.pdf Who cares? Supporting adults with autism as they get older. The National Autistic Society, London. 2012. WELSH GOVERNMENT REPORTS http://wales.gov.uk/topics/health/publications/socialcare/reports/?view=search+results&lang=en 1. The Autistic Spectrum Disorders (ASD): Strategic Action Plan for Wales 2. The Circumstances and Support Needs of Older People with Autism 3. Adults with Autism Conference Report 41 tieteellistä artikkelia/ julkaisua

Tarkennus diaan 4 (näytetään tarvittaessa) Kuvamuistin heikkenemistä 50-85 -vuotiailla lievästi autistisilla henkilöillä (23 kirjon henkilöä, joista 16 Asperger-diagnoosilla). Geurts, H.M. & Vissers, M.E. 2012. Journal of Autism and Developmental Disorders 42. Koehenkilöille näytettiin geometrisiä kuvioita 10 sekunnin ajan (per kuva). Henkilöiden piti jäljentää kuvat heti niiden näyttämisen jälkeen sekä 20 min kuluttua kuvien näkemisestä.