KAVAMATKUT NUNAVUMI. Niuviktiligiyiit Havakhimayait Tuhaktakhat

Transkriptio

1 Niuviktiligiyiit Havakhimayait Tuhaktakhat Paknaiyakhimayaa kno1i Z?m4fi9l Wp5yC6t4f5 Nunalingni Kavamatkunnilu Pivikhaqautikkut Department of Community and Government Services Ministère des Services communautaires et gouvernementaux Ukiumi 2015/16

2

3 Iluani Ukauhiit Huliniaktut Pinahuaktait Hivuliit Tuhaktakhait Tuhaktakhat Naitumik Ukautait Inminik Tunihimayut Katrakhait Kungiagutait Kungiakhimayait Naitumik Ukautait Tamamik Katrakhait (> $5,000) Katrakhait Kanugitut Katraktiligiyiit Atugutikhait Inminik Tunivaktut Katrakhait Tunikhaitjutait Ilangani Ilangani A: Ukautait titigakhimayut ovalo Naitumik Ilangani B: Inminik Tunivaktut Katrakhait (> $5,000mut) Ilangani C: Karakhait Katitigutait (> $5,000)

4

5 Huliniaktut Munagiyit Nunait ovalo Kavamatligiyit Ikayuktiit (CGS) aliahuktut tunivamik hamna tuhaktakhat Kavamatkut Nunavumi (GN) katraktiligiyiit ovalo katraktigutait havaniaktait ukiumi 2015/16mi. Pinahuaktait CGSkut piniaktut pipkailutik naamatumik akiit ovalo nakuutiaktumik atugutainik pinahuagutainik hamna munagiyait. Hamna pilaaktut mikhaanut nakuuyumik pikuyakhait ovalo katraktiligiyiit tugaakhimayut hamunga: Pilutik nakuutiaktumik akiit Nunavumiunut tamamik; Hanalutik naamaktumik ovalo angmaumayumik atugutikhainik busniit; Pihimalutik ublumi ovalo nakuuyumik tuhagutikhainik; ovalo Pinahuaklutik nakuuyumik atugutikhait tikiyaangani GNkut maligutikhainik. Hivuliit Tuhaktakhait Katraktiligiyit Havagutait Tuhaktakhat tunihimayut katitigutainik tuhagutikhait ovalo katrakhait tukautait GNkut katrakhait tuhaktihimayut GNkunit munagiyiit CGSkut Katraktiligiyit, Havagutait ovalo Katraktiligiyit Ikayugutait ilangit. Katrakhait ilauyut iluani GNkut Kuapurisitkuit havakviit ovalo Maligaliuktit tuhaktihimaitut CGSmi ovalo ilaungitut hamani tuhaktakhami. Katrakhait tuhagutikhait tunihimayut hamani tuhaktakhat takupkaiyut katrakhait tunivaktut ovalo tuhaktihimayut ukiumi 2015/16mi. CGSkut tunilaitut initiagutainik katrakhait tuhagutikhainik tuhaktihimayut munagiyiinit, kihimi CGSkut akhuuktut ihuakhakhimalutik tuhagutikhait ovalo pipkaiyut munagiyiit nalungilutik tuhaktigutikhainik maligutikhait ilihimayut atugutikhainik GNkut Pikuyakhaini ovalo Katraktiligiyiit Maligutikhainik. 3

6 Tuhaktakhat Naitumik Ukautait Hamna tuhaktakhat kungiaktut tunikhaitjutikhainik katrakhait tunivaktut kuapuristitkunut, havakviit ovalo inminik busniit. Naunaiyautait ovalo ikpatauyait atuktut taiguagiagani tuhagutikhait tunihimayut. CGSkut pinahuaktut pipkailutik tuhagutikhait GNIkut katraktiligiyit havagutait tamamik ukiumi ilanganut pinahuaktainik pihimalugit tuhatiagutikhainik ovalo initiagutikhainik. Amigaitut ilangit pipkaivaktut aatjikutiliugutainik katitihimayut. Angiyut ovalo mikiyut akiit ukiuk tamaat tuhaktihimayumi katitihimayait pipkaivaktut ilaukatautjutainik amigaivyaktut hilainit takulaitait taiguaktut ilauyut akhut ilangit ukiuk tamaat aalangutigutait havagutainik kinauyakhait ovaluniit hanayakhait kinauyakhait, pikuyakhait ihuakhagutait ovalo atauhimik pihimayut. Taiguaktut hamani tuhaktakhainik kiniktukhat tuhagutikhainik ukautait mikhaanut ilauyut ilangit ihumaliktinagit. Taiguaktut pingulutik ihumagiyainik avaliitumik naunaiyautait ikpatauyainit ovalo ikpatauyainit pihimayut hamani tuhaktakhat. Taiguaktut ihumayukhat amigaitut aalat tuhaktakhat ovalo titigakhimayut pilihimayuit tuhagutikhait pilaaktut GNkunit. Kungiaguvit aatjikutiliugutait tuhagutikhait, ikpinaktut nalungilutik ilangit ilanga hapkoa paknaiyautait aalangukataktut GNIkut hivuliutihimayainik ukiuk tamaat ikpinagilaaktut ukiuk tamaat iniktigutait. Ilaa, akhut naunaiyautait hanayakhat hanayukhat atauhimi ukiumi takupkailaaktut akhut naunaiyautainik Tamamik Inuit Uktugutikhainik pivaktainik tunigaagamik angiyumik akiit angiyumut havaktakhait hanayakhat. Mikhitigutait angiyumut havaktakhait hanayakhat aipaani ukiumi, kihimi, takupkailaaktut mikhitigutikhainik Tamamik Inuit Uktugutikhait akiinik takupkaingitut aalangugutainik atuktait kavamatkut katraktiligiyiit ovalo katrakhait maligutainik. Taimaimat ikpinaktut ihumalutik angiyuit ihumagiyakhainik ovalo iluaniitut kanuk ihumaliktinagit ihivgiugutait aatjikutiliugutait tuhagutikhait tunihimayut. Ukiuk tamaat pilangit katraktiligiyit havagutainik pihimayut mikhaanut GNIkut havagutainik munagitjutikhait piyumayut ikayugutikhait ovalo pilihimayuit. Aalat katraktiligiyti havagutait akhut ilauyut ukiuk tamaat aalangutikhainut GNkut kinauyakhait atugutikhainik piyakhaini. Angiyut hanayakhait hanayakhat maliktut ukiunik paknailigiyit ilauyut, atuligutait, paknaiyautait ovalo hanauyautait ubluit pitinagit akhut ikluliuktut havagutainik piliktut. Malikhugit ukiut takupkailutik akhut mikhitigutainik kataktiligiyit havagutainik. Aatjikutiliugutait pivaktut ukiumi takupkaiyut aalangugutainik naunaiyautainik katrakhait uktukhimayunik tunihimayut ovalo ilangit katraktiligiyit havagutainik kanugitumik ovaluniit atugutainik. Ukiumi nani kafit angiyut hanayakhait hanayakhat piligumik hanauyautikhainik, takulaaktut amigaitunik angitjutait ovalo akiit akiliktigutainik havaktakhait hanauyaktunik katrakhainik ( A/E ). Taimaimat hanauyaktut ilangani hanayakhait hanayakhat malikpaktut ikluliuktukhanik, takulutik maligutainik amigailiktut kafit ovalo akiit Angiyut Ikluliuktukhat katrakhainik tunilikpaktut ( CON ). Pihimakpata hanauyaktut ovalo ikluliuktut katrakhait angiyuuplutik akiit katrakhait tunivaktut atuklutik tamamik Inuit RFPmi ovaluniit Uktugutikhait maligutainik, nani aalat kanugitut katrakhait mikiyuuniaktut akiit tunivaktut atuklutik pitkuhimayut atugutainik; angiyumik mikhiniaktut havakatigiigutikhait katrakhainik aalangungilutik aalat katrakhait akiit takupkailaaktut amigailutik Pitkuhimayut Uktugutikhait ovaluniit Uktuktukhanik amigaingitkalualutik havagutainik. 4

7 Nalungilutik katraktiligiyit havagutait ilauyut GNIkut munagitjutainut munagiyiit ikayugutikhainik ovalo aniktitailigutait aniaktailigiyit ovalo inuligiyiit Nunavumiut pipkainiaktut nutaamik maligutikhainik pipkaitjutikhait kungialugit ovalo kilamik piyakhainik. Kanugititlugit, hamna pipkainiaktut ilaukatigilugit ayongitut ovaluniit piyumayainik ikayugutikhait hilataanit uktugutikhainik atugutainik. Hamna pilaaktut nani kinguvagutait aniktilaakata tamamik Inuit pitkutainik ovaluniit nani avaliitut busniit havalaaktut ovalo ayongituk havagiagani katrakhait. Taimaimat, ukiumi naunaiyautait hanayakhait akiliktigutikhait mikikpata, ilangit uktuktihimaitut tunivaktut katrakhait takulaaktut angiliktut aalangungitkalualuni GNIkut katraktiligiyiit ovalo katraktigutait maligutainik. Taiguaktut ihumalutik inminik ihumagiyainik ihivgiuktainit aatjikutiliugutait tuhagutikhait tunihimayumit. GNIkut hivuliit Katraktiligiyit Atanguyait, CGSkut kungianiaktut ovalo ihivgiuklugit ukiuk tamaat naunaiyautainik, pipkailugit ikayugutikhait tunivaktut busniinut ovalo busniit munagiyiit ovalo ihivgiuklugit katraktiligiyit havagutait ilaani pipkaiyaangani nakuutiaktumik maligutikhainik tamaat GNkuni. Inminik Tunihimayut Katrakhait Kungiagutait Inminik Tunivaktut katraktiligiyit maligutait kungiakpaktut akhut. GNkut ukpigiyut pivaktugut nakuutiaktumik kinauyakhaptinik mikhaanut uktuktigaagapta atugutainik, kihimi keelinikaktut nani katraktiligiyit maligutikhait pipkaigaagata tunikhaitjutainik katrakhait uktuktihimaitumik. Ilangani 3 hamani tuhaktakhami ukakhimayut naamagutainik atugutait Inminik Tunivaktut katraktiligiyit. GNkut pikataktut ihivgiukatakhutik ilautjutait ilangit katrakhainik Inminik Tunivaktunut. CGSkut kunaiktaitlu aalatkiit kanugitut katrakhait pivaktut uktuktihimaitumik ovalo tunilaaktut uktugutikhainik paknaiyautikhait ovalo aalat ikayugutikhainik ikayugiagani munagiyiit mikhitigiagani atugutikhait Inminik Tunivaktut maligutikhainik; ilaa nani pipkailaat inminik tunivaktut maligutait pilaitpata. Ilaa, kinguvakata aniktilaamata tamaat Inuinut ihuitumik ihumagilikpaktainik ovalo maligutikhait atauhiukpat busniit havalaaktut ovalo pilaaktut ilaani atulikpaktut naamaktumik niuvikvikhainik busniit ihivgiutiakhimaitumik ovaluniit aalat naamaktut katitigutait ikayugiagani apikhutait. Havakatiginiaktuavut munagiyiit mikhaanut mikhitinahualugit pikataktait hamna katraktiligiyit atugutainik. Ukiumi 2015/16 Inminik Tunivaktut katrakhait, mikhihimayut mikhilutik 31%mik ovalo mikhihimayut akiit 29%mik. Kafit Inminik Tunivaktut katrakhait atulikpaktut (81%) katrakhainut akiit avataani $100,000. 5

8 Ilaungitut Hamani Katitigutainut Nalungilutik: Katitikhimayut kafiit hamani tuhagutikhainik ilaungitut hitamat angiyut ilanganiitut katrakhaini. Hapkoa: 2015/ / / Aniaktut Autlaagutait $ 39M (est.) $ 37M (est.) $ 34M (est.) 2. Ukhukyuat (PPD) $ 180M (est.) $ 199M (est.) $ 192M (est.) 3. Paliihimat ovalo Ihivgiuktit Ikayuktit $ 37M (est.) $ 35M (est.) $ 34M (est.) 4. Taaktit Ikayuktiit $ 27M (est.) $ 21M (est.) $ 18M (est.) Hapkoa hitamat anginikhaat ilangit tamaat hanianik $283 millionmik, ukiumi 2015/16 Aniaktut Autlaagutait, Ukhukyuat Akyagutikhait ovalo Taaktiit Ikayugutikhait pihimaliktut uktugutainit atugutainik. Paliihimat ovalo Ihivgiuktit Ikayuktiit ilauyut hivuliinit katrakhait Paliihimat. Ilauguptigu hapkoa naunaiyautait, Inminik tunivaktut akikaniaktut hanianik 8%mik tamaat akiliktaktainik. Unguvagumik hapkoa naunaiyautait katitikhimayunik ihivgiukhimayut pipkaivaktut amigaitunik ukautainik ovalo kanitumik ihivgiugutikhait Inminik Tunivaktut katrakhait. Tamaat akiit ovalo angitjutait Inminik Tunivaktut katrakhait mikhitihimayut avataanut 8nik ukiuni. Ilangani A titigakhimayut ukauhiit Maligutait ovalo Naitumik Ukautait. Ilangani B pipkaivaktut Inminik Tunivaktut Katitigutait tunihimayut katitigutainik tamamik Inminik Tunivaktut Katrakhait akikaktut (> $5,000mik) naunaiyakhimaplutik. Ilangani C pipkaivaktut Katrakhait Inikhimayut Ktitigutait tunihimayut katitigutainik tamamik katrakhait (> $5,000mik) ovalo tunihimayut Katrakhait Kanugitut naunaiyakhimaplutik. Pinahuaktait hapkoa ilangit pipkailugit nakuutjutikhait GNkut katraktiligiyiit ovalo katraktigutikhait atugutikhainik tunihimalutik naamaktumik ovalo atulaaktumik tuhagutikhait kilamik. Ilangit $5,000mik ilihimayut tuniyaangani kungiagutikhait angitkiyait akiit katrakhait. Katrakhait titigautait tunihimayut hamani tuhaktakhami takupkaiyut tuhagutikhainik titigakhimayut katrakhait tuniyaugamik. Tuhagutikhait tunihimayait akiit takupkaiyut angitkiyait keeliniiit katrakhait ilihimayut ovalo angikhimayait ilaukatauyut. Nalungilutik takupkaigumik angiktigutait tuhagutikhainik keelinikaktut takupkaitjutainik aniktilaagamik ilaukatauyut ovalo ayokhaktilaaktait GNkut akigaktuitkutikhainik ovalo kinauyanik uktiktigutikhainik. CGSkut pikataktut havakhutik ataani ikayugutikhainik ovalo maligutikhainik tunivaktainik Munagiyit Akigaktuiyit hamani. 6

9 Malikataktait Aniaktut Autlaagutikhait Inikhimayut katitigutait Ilangani B ovalo C ilaungitut akiit Malikataktait Aniaktut Autlaagutikhait tunivaktut Munagiyit Aniaktailigiyinit ovalo Inuligiyit ukiumi 2015/16. Apigihimayait Katimayiit Maligaliuktit tunihimayugut akhiguktigutainik kinauyait angitjutait akilikpaktut tamamik tingmialigiyit ayokhakpalaangitut aniaktut autlaagutait: Timialigiyit 2015/ / /2014 Calm Air $ 15,206,830 $ 9,848,120 $ 8,290,149 Canadian North $ 10,527,021 $ 8,867,893 $ 8,811,659 First Air $ 13,130,298 $ 19,093,819 $ 17,237,687 Keewatin Air Ltd. $ 871,507 $ 64,484 $ 148,997 Ukhukyualigiyit Akyakgutait Hapkoa Kapaniit tuniyauhimayut katrakhainik ukhukyuat akyagutikhainik: Kapaniit 2015/ / /2014 Air Nunavut - - $ 70,261 Arqvartuuq Services Ltd. $ 577 $ 864 $ 1,701 ATCO Structures and Logistics - $ Baffin Gas Bar - $ 124,582 - Baker Lake Contracting and Supplies Ltd. - - $ 1,360 Calm Air International LLP - - $ 12,000 DAPA Enterprises Inc. $ 14,000 - $ 17,980 Eskimo Point Lumber Supply $ 910 $ 1,345 $ 4,809 Goverment of Nunavut - - $ 2,812 Hamlet of Gjoa Haven - - $ 63,000 Ikaluktutiak Co-operative Ltd. $ 168,000 - $ 125,092 Ikpiaryuk Services Ltd. - - $ 88,997 Iqaluit Gas Bar $ 21,053 - $ 25,000 JR Peyton Enterprises $ 1, Kissarvik Co-op - - $ 133,100 Kitikmeot Air Ltd. - - $ 7,857 Kitnuna Expediting $ 235, Kitnuna Projects - $ 544 $ 2,444 Koomiut Co-operatives - $ 178,032 - Kugluktuk Co-op Ltd. - - $ 902 Lyall Construction $ M&T Enterprises $ 290 $ 1,137 $ 8,388 Municipality of Qikiqtarjuaq $ 1, Municipality of Sanikiluaq $ 35,182 $ 23,718 - Northern Networks $ 2,610 $ 84,402 $ 87,293 Nunavut Eastern Arctic Shipping $ 154,602 $ 21,686 $ 15,615 Nunavut Sealink and Supply Inc. $ 155,433 $ 139,045 $ 114,230 Pangnirtung Eskimo Co-op Ltd. - - $ 3,242 Peters Expediting Ltd. $ QDC Logistics - - $ 39,197 Qikiqtaq Co-op Ltd. $ Qikiqtaq Equipment $ 3,583 $ 2,852 $ 2,744 R.L. Hanson Construction Ltd. $ 4,483 $ 3,358 $ 2,506 Sanavik Co-operative $ 183,600 $ 186,510 - Savik Enterprises $ 3,519 $ 3,305 $ 2,154 Sikitu Sales and Services - $ 16,955-7

10 Sudlik Developments Ltd. $ 1,007 - $ 506 Tununiq Sauniq Co-op Ltd. $ 417,200 $ 488,343 $ 402,077 Uqsuq Corporation - $ 3,377 $ 6,629 Woodwards $ 178,609,899 $ 197,977,471 $ 191,105,466 Katrakhait Tunihimayut Atanguyait Katimayiinit Katimayigalaat Kavamatkut Havagutainik ovalo Tuhaktitialigiyit pitkuhimayut Kavamatkut titigaklutik ovalo takupkailutik katrakhait atikhimayut Atanguyait Katimayiit hamani ukiuk tamaat tuhaktakhainik. Kavamatkut tuhaktihimayut katrakhainik tunihimaitut Atanguyait Katimayiinit hamani tuhaktigutikhainik. 8

11 Kungiakhimayait Hapkoa naitumik ukautait katitikhimayut ihivgiugutainit ukiumi 2015/16. Pihimayait angitjutait katrakhait (kafit katrakhait tunihimayut) mikhihimayut mikiyumik 1%mik ukiumit 2014/15mit 2015/16mut. Munagiyit anginikhaamik angitjutait katrakhait CGSkut 28%mik malikhutik Aniaktailigiyit ovalo Inuligiyit (HSS) 23%mik, tamamiinit katrakhainit. Pihimayait akiit katrakhait mikhihimayuk mikiyumik 38%mik ukiumit 2014/15mit ovalo mikhihimayut 13%mik ukiumit 2013/14. Kinguliinik siksinik ukiumi Ikayuktiit Katrakhait ovalo Niuviktiligiyit ilaukatauyut ilauhimayut anginikhaamik angitjutait katrakhait (67%). Kinguliini ukiuni 2015/16, atuinakataktait tunikhaitjutainik katrakhait, angitjutainut, mikhaanut Inuit ovalo Pitkuhimayainik Uktuktukhan ovalo RFP's (72%). Hamna ilanga 64% ukiuni 2013/2014 ovalo 71% ukiuni 2014/15. 85%mik tamaat akiit tamamik katrakhait pihimayut ilangit uktugutikhainik uktukhimayut ukiumi 2015/16. Hamna angilihimayut 8%mik ukiumi 2014/15. Angitjutait Inminik Tunivaktut mikhitihimayut 31%mik aipaanit ukiumit 2014/15mit 2015/16mut ovalo akiit Inminik Tunivaktut mikhihimayut 29%mik aatjikutainik ukiumi. Avataani pingahut ukiunik ilauyut hamna tuhaktakhat, akiit Inminik Tunivaktut katrakhait mikhihimayut 56%mik ovalo angitjutait inminik tunivaktut katrakhait mikhihimayut 56%mik. Ayokhakhimayut nunaini atuinaniaktut Inminik Tunivaktut katrakhainik. Ukiumi 2012, PPDmi Inminik Tunivaktut katrakhait kaasiliinut kuvihimayut nunainik Qausuituq ovalo aipait katrakhait ayokhaktunik paipait ikaakviit ihuakhautainik Kimmirutmi. Ayokhangitkumik katrakhainik ilanganut kavamatkut katraktiligiyiit maligutikhait, PPDmi kiulaituugaluit ayokhaktainik kilamik. Hamna takupkaiyut nakuuyumik ovalo ihuaktumik atugutikhainik Inminik Tunivaktut maligutainik kinguvagumik aniktilaamata Inunut piyhumayainik ovalo taimainmat hunmat maligaliugutikhait atugutikhait pilikpaktut. Hamani tuhaktakhami, katrakhait tunivaktut ataanik ayokhaktitlugit ilangani katraktiligiyiit maligaliugitikhait naunaiyakhimayut imaatut AE Ilangani Cmi ovalo ilauyut Inminik Tunivaktut (SS) naunaiyautainik ikpatauyami ilanganut 4mi (Inminik Tunivaktut katrakhait tunikhaitjutianik). Katraktiligiyit maligutikhait pipkaivaktut Inminik Tunivaktut hanauyautainik ikayugutikhait ataani $25,000mik (AE), ovalo aalat katrakhait ataani $5,000mik. Hamna tuhaktakhait ihivgiukhimaitut katrakhait ataani $5,000mik, A/E katrakhait ataani $25,000mik ilitagihimayut SAmik Ilangani C. Kinguliini ilanganut katraktiligiyiit maligutikhainik nani tunikhaigaagamik katrakhainik uktuktitinagit aalanut katraktiligiyiit, SV ovaluniit talvatuak atauhik pilaaktait busniit pilaanikata ovalo munagilaaktait ayonaktut naunaiyagiaganik ovalo taimaimat atuniaktut ihumagitialugit. CGSkut pitkuhimayut nakuutianiaktut pilaaktunik ayongitut katraktiligiyiit ovaluniit ikayuktiit, kinikhialugit aalanut busniligiyiit ovalo apigilugit uktugutikhainik katraktikhainut. Inminik Tunivaktut (SS) ovalo Inminik Busniit (SV) katrakhait pipkailaagiimata ukiunut. Angitjutainut Inminik Pilaaktut katraktiligiyiit ikililimata, Angitjutait Inminik Busniit katraktiligiyiit amigailiktut. Akiit ovalo Angitjutait hapkoa katrakhait tunivaktut avaliitumik ikpatauyami hamani Ilangani 4. Inminik busniit (SV) katrakhait ilauyut akuiktuugutikhait iiit (niuviktauyukhat). Corcan Titigakviit hanalgutikhait, Software Ihuakhagutikhait, Ikayuktiit Ikayugutikhait ovalo Inminut Inminiigutikhait ilaa, Ilihaktituiyit, Nutaat Ayoikhaitjutikhait ovalo Ilihagutikhait Hanalgutik - hait. 9

12 Ukiumi 2015/16, ilaukatauyut Inminik Tunivaktut ovalo Inminik Busniit angilihimayut 10%mik (ovaluniit 49mik katrakhait) kihimi akiit katitikhimayut Inminik Tunivaktut ovalo Inminik Busniit katrakhait angiliyut 4.7%mik ovaluniit $2.48millionmik. Avataani kinguliit 9mi ukiunik, angitjutait ovalo akiit Inminik Tunivaktut katrakhait mikhitiliktut. Angitjutait katakhimayut77%mik (515mit ukiumi 2007/08, 118mut ukiumi 2015/16) ovalo akiit katakhimayut 83%mik ($48 millionmit ukiumit 2007/08 $8.2 millionmut ukiumi 2015/16). Hapkoa akhut inikpiakhimayut kavamatkut piyakhainik kungiagiaganik ovalo mikhitigiaganik atugutainik hapkoa katraktiligiyit tunikhaitjutainik atugutainut. Katraktiligiyit kanugitjutainik akiit, takuhimayugut ilangit talimanit ovalo siksinut ukiuni pikatakhimayut: Hanayunik ovalo Hanauyaktunik ilauyut 1-3% tamaat akiit. Mikiyut Hanayakhat ovalo Munagitjutikhait ilauyut 2-5% tamaat akiit. Niuviktiligiyit 6-9% tamaat akiit. Katraktiligiyit kanugitjutainik angitjutainut takuyugut talimanik ukiunik pikatakhimayut: Hanauyaktut & Hanaliliuktukhat ilauyut 1-2% katraktiligiyiit angitjutait. Mikiyut Hanayakhat ovalo Munagitjutikhait ilauyut 3-5% katraktiligiyiit angitjutait. Tingmiat Atugutikhait ilauyut 5-8% katraktiligiyiit angitjutait. Niuviktiligiyiit aatjikiinginaktut 26-30% angitjutait katraktiligiyiit kihimi ukiuni 2013/14 takuhimayugut kilamik angilihaktut33%. Angiyut Hanayakhat katrakhait ilauyut 1% angitjutainik. 10

13 Naitumik Ukautait 1. Tamamik Katrakhait (> $5,000) Naunaiyautait ikpatauyait hamani Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyit Akiit naitumik ukakhimayut tunikhaitjutait katrakhait tunivaktut akiinik (katrakhait kinauyait) ovalo angitjutait (angitjutait katrakhait). Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyiit Akiit ovalo Angitjutait 3mik Ukiut Aatjikutiliugutait Katrakhait Akiit Katrakhait Angitjutait Katraktiligiyit Havagutait Tuhaktakhait hanahimayut aipaani kulinik ukiuni. Malguk naunaiyautait ikpatauyait hamani takupkaiyut kanuk GNkut katraktiligiyit havagutait aalangukhimayut aipaani pingahut ukiuni ovalo ikayuktauyut ukautainik tunihimayut hamani ikpatauyami. Malikhugit katrakhait akiit, angikhaat naunaiyautait katraktiligiyit havagutait pihimayut ukiumi 2015/16. Katrakhait akiit ukiumi 2015/16mi mikhimayut aipaanganit ukiumit, (mikitkiyak 38%mik). Maliktakhait angitjutait, kafiit katrakhait tunihimayut ukiumi 2015/16 ilauyut 1%mik mikhihimayut aatjikutainik kafinik katrakhait tunihimayut aipaangani ukiumi. Hapkoa Kitkaniitjutait Katrakhait Akiit ikpatauyait takupkaiyut kitkani katrakhait akiit mikhihimayut $58,000mik aipaani kinguliit ukiumi. Ihivgiugutait Ilangani C aatjikutaanut naunaiyautait ikpatauyainik tunihimayut hamani tuhaktakhait ovalo tahapkoa aipaanit kinguliit ukiuni takupkainiaktut akiliktigutait angilihimayut ovaluniit mikhihimayut. Tamamik Katrakhait Kanugitut 2015/ / /14 Kafit Katrakhait 1,978 2,002 1,909 Tamaat Akiit $ 399,164 $ 288,944 $ 351,990 Kitkani Katrakhait Akiit $ 202 $ 144 $

14 Naunaiyautait Ikpatauyainik hamani Kavamatkut Nunavumi Munagiyit Tunikhaitjutait Akiit naitumik ukakhimayut tunikhaitjutainik katrakhainik Munagiyiinut. Kavamatkut Nunavumi Munagiyiit Tunikhaitjutait Akiit Ukiumi 2015/16 1% JUS 25% HLTH CGS 50% 2% FIN 7% FS 2% ENV 1% EIA 4% EDU CH 0% EDT 8% Ikpatauyait hamani takupkaiyut kanuk katraktiligiyit havagutait tamamik Munagiyit havakhimayait ukiumi 2015/16. Nalunaituk, tahapkoa Munagiyit munagiyikaktut kungialugit Nunavumi havakatigiigutikhait hanatiligiyiit, aniaktailigiyit, ilihaktituiyit ovalo ayokhaktut ilauyut anginikhaamik katraktiligiyit havagutait. Ikayugutait piyumayut munagiyaangai piyumayainik Nunavumiut, iniktiklugit Munagiyit maligutikhait ovalo tunilugit ikayuktaunik ikayuktiit utakiyainik ovalo piyumayainik. Ukiumi 2013/2014 Kavamatkut Nunavumi iniktihimayait ilangit hanayakhainik aalangugutait. Hapkoa ilangit: Ilakatigiit Ikayuktiit nutaanguktuk havakvik, amigaitut pihimayut Aniaktailigiyinit Munagiyi. Havaktiligiyit ilauhuiktut Munagiyiinut ovalo tahapkoa havagutait munagiyauliktut Kinauyaligiyinit. Ilaani takulaaktugut tamaat Aniaktailigiyinit mikhilutik ovalo tahapkoa Kinauyaligiyinit angililutik. Tamaat Katrakhait Tunikhaitjutait Munagiyiinit Akiit (1,000mut) Munagiyit 2015/ / /14 Nunait ovalo Kavamaligiyit Ikayuktiit (CGS) $ 199,596 50% $ 85,378 30% $ 103,127 29% Pitquhiliqiyikkut (CH) 700-1, Hanatiligiyit ovalo Autlaaktiligiyit (EDT) 30, , , Ilihaktuiyit (EDU) 15, , , Atanguyait ovalo Kavamakatigiligiyit (EIA) 3, , ,704 1 Avatiligiyit (ENV) 6, , ,702 2 Inuliriyikkut (FS) 29, , ,504 7 Kinauyaligiyit (FIN) 9, , ,059 1 Havaktiligiyit (HR) Munaqhiliqiyitkut (HLTH) 99, , , Maligaliqiyikkut (JUS) 3, , ,491 5 Tamaat $ 399, % $ 288, % $ 351, % 12

15 Ukiumi 2015/16 takuhimayugut mikhitigutainik $110,220,000mik ovalo ukiumi 2014/15 takuhimayut mikhitigutainik $63,046,000mik tamaat katrakhait akiliktihimayait. Takulugit maligutainik tamaat katitikhimayut Ilangani C hamani tuhaktakhat. Katrakhat Ilakatigiit Ikayuktiit (FS), atikaktuugaluit Aniaktailigiyit ovalo Inuligiyit Ikayuktiit (HSS) angiyumik ilaukatauliktut nutaamik ikluinik munagiyit. Ilangit kafiit nuutitihimayut Aniaktailigiyinit Ilakatigiit Ikayuktiinut (FS). Ukiumit 2012/13. Ukiumi 2012/13, ungahiktumut tingmiakut katrakhait tunihimayut naunaiyautainut $26.5 millionmik ovalo Winnipegmi Aniaktut Ikluakhait katrakhait tunihimayutlu. Hamna angiyuk naunaiyautait angilitigutainik katrakhait akiit Aniaktailigiyit ukiumit 2012/13mit. Ukiuni 2015/16 takuhimayut angiligutainik akiit katraktiligiyiit tunivaktut. Munagiyit CGS havakpiakhimayut ukiumi 23% amigaikhimayut angitjutait tunivaktut ovalo angilihimayut 133% akiinik katrakhait tunihimayut. Ikpatauya hamani Kavamatkut Nunavumi Munagiyit Tunikhaitjutait Angitjutait takupkaiyut tunikhaitjutainik katrakhait munagiyiinit. Kavamatkut Nunavumi Munagiyit Tunikhaitjutait Angitjutait Ukiumi 2015/16 6% JUS CGS 28% 23% HLTH CH 1% EDT 4% EDU 10% 4% EIA 7% ENV Nalungitugut ukiuni 2013/14, angitjutait katrakhainik angilihimayut 5.2%, ovalo ukiumi 2014/15 angitjutait angilihimayut ilabnganik 4.9%. Ukiuni 2015/16 angitjutait mikhihimayut mikiyumik 1%. Munagiyit Aniaktailigiyit ovalo Inuligiyit Ikayuktiit ovalo Nunait ovalo Kavamaligiyit Ikayuktiit ilauyut anginikhaamik katraktiligiyit havaktainik ikayuktut nutaamik Niuviktiit ovalo Ikayuktiit piniaktainik piyaanganik piyumayait Nunavumiut. Tamaat Katrakhait Tunikhaihimayut Munagiyiinit Angitjutait Munagiyit 2015/ / /14 Nunait ovalo Kamaligiyit Ikayuktiit (CGS) % % % Pitquhiliqiyikkut (CH) Hanatiligiyit ovalo Autlaaktiligiyit (EDT) Ilihaktuiyit (EDU) Atanguyait ovalo Kavamakatiligiyit (EIA) Hilakyualigiyit (ENV) Inuliriyikkut (FS) Kinauyaligiyit (FIN) Havaktiligiyit (HR) Munaqhiliqiyitkut (HLTH) Maligaliqiyikkut (JUS) Tamaat 1, % 2, % 1, % 13 11% FS 6% FIN

16 Taimainmat hanatjutainik aalangukhimanmata ukiumi 2013/14, takuyugut nuutitigutainik katrakhait angitjutainik kitkanit Munagiyit. Aniaktailigiyit katrakhait angitjutait mikhihimayut 30%mik ovalo angitjutait Ilakatigiit Ikayuktiit tamamik nutaanguyut. Munagiyit Kinauyaligiyit angitjutait angilihimayut 61%mik atulimagit havagutainik (angiyut) hivuliit Munagiyit Havaktiligiyit. Munagiyit Ilihaktituiyit takuhimayut angiligutainik 27%mik katraktiligiyit angitjutainik. Hamna angilihimayuk atuligutainik nutaat ilihaktut maligutainik ovalo niuviktigutainik makpigaat ovalo aalanik ikayugutikhait hanalgutikhait nutaami pilihimayuit. Munagiyit Nunaligiyit ovalo Kavamaligiyit Ikayuktiit (CGS) takuhimayut angiligutainik angitjutait hanianik 17%mik, kihimi, hamna pipkaingituk hunamit piyainit. Angiligutait katrakhait ilaungitut angiligutainik tamaat akiit akilihimayait CGSkut mikhitikhimayut 45%mik. Ukiumi 2012/13 takuhimayut amigaitumik akiliktigutainut CGSkut. Ukiumi 2012/13 pikakhimayut $93 millionmik katrakhait tuhaktihimayut ungahiktumut umiakut akyagutikhait Ikayuktiit Katrakhait tunihimayut. Amigaitut katrakhait CGSkut ikayugutikhait havagutainik Kavamatkut munagiyit. Hapkoa ilauyut Nani ovalo Kanuk katrakhait ikluit ovalo akhaluutit munagitjutikhait, ukhukhait ovalo angiyumik angitjutikhait katrakhainik pikataktait Tuhagutikhait Hanalgutikhainik Ikayuktiit. Munagiyit Ilakatigiit Ikayuktiit, amigaitut katrakhait ilauyut Nutaamik Ikluini Munagitjutikhait ikayugutikhainik Inuit inminik ikayuktauyut. Ukiumi 2015/16 amigaitut Munagiyit takuhimayut mikhitigutainik angitjutait katrakhainik kihimi CGSkut, Avatiligiyit ovalo Akiaktuiyit. 14

17 2. Katrakhait Kanugitut Naunaiyautait ikpatauyait hamani Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyit Akiit naitumik titigakhimayut tunikhaitjutikhait katrakhait akiit kanugitumik. Kavamatkut Nunavumi Katrakhait Kanugitut Akiit Ukiumi 2015/16 CON 13% AE 2% AC 2% CS 12% MC 2% PO 7% 62% SC Ikpatauyait naunaiyautait hamani takupkaiyut ilaukatauyut katrakhait ilauyut anginikhaamik akilihimayait Ikayuktiit ovalo Hanayakhat katrakhainik. Ilanganut C katitikhimayut tamamik katrakhait avataanut $5,000. Ukiumi 2015/16 takuhimayut angilihimayut tamaat katrakhait akiit 38%mik. Tamaat akiit katraktiligiyit havagutait ukiumi 2013/14 akhut aatjikutauyuk ukiumit 2012/13, (mikhitikhimayuk mikitkiyainik 1%). Ikpatauyami hapkonanit, akiit Ikayuktiit Katrakhait angilihimayut 50% ukiumit 2014/15 ovalo 78%mik ukiumi 2015/16mi. Takuhimayut mikhitigutainik akiit Tingmiakut Atugutikhait avataani ukiumi 2014/15mi ovalo 2015/16mi. Nuutitigutait hamani malguuni ilanganut pipkaihimayait aalangutikhainut atugutainik. Munagiyit Aniaktailigiyit atikhimayut Ikayuktiit Katrakhainut Tingmiakut Aniaktunik Ikayugutikhainut pingilutik Tingmiat Atugutiikhainit katrakhait. Ukiumi 2015/16 taluhimayugut Hanatjutikhait mikhitkiyauhimayut akiligutainik pingahuni ukiumi. Ukiumi 2013/14 takuhimayut angiyumik nuutitigutainik akiinut Hanatjutikhait katrakhainik. Talvanit takuhimayut mikhitigutainik. Akiit Ikayuktiit Katrakhait kanukiak angikhimayut ukiumi 2013/14. Akhut angitjutait Ikayuktiit katrakhait tunihimayut nutaamik ikluani munagitjutikhait ovalo munagiyakhainut pilihimayuit mikhaanut Munagiyit Aniaktailigiyit ovalo Ilakatigiit Ikayuktiit. 15

18 Tingmiat atugutait katrakhait ilaulaaktut katrakhainik hapkononga: Ayokhaktut Akyagutikhainik ukhukhait, 17%mik angitjutait ukiumi 2013/14 ovalo 1%mik ukiumi 2014/15 ovalo 2%mik ukiumi 2015/16mi. Apikhuktit autlaagutait, 18%mik angitjutait ukiumi 2013/14 ovalo 26%mik ukiumi 2014/15ovalo 19%mik ukiumi 2015/16mi. Ikayugutainik PPDmi havagutait, 14%mik angitjutait ukiumi 2013/14 ovalo 19%mik ukiumi 2014/15ovalo 7mik ukiumi 2015/16. Kigutiligiyit tingmitjutait, 11%mik angitjutait ukiumi 2013/14 ovalo 23%mik ukiumi 2014/15ovalo 13%mik ukiumi 2015/16mi. Kinikhiayut ovalo Aikhiktut, 3%mik angitjutait ukiumi 2013/14 ovalo 2%mik ukiumi 2014/15 ovalo 6%mik ukiumi 2015/16mi. Umayuligiyit Ihivgiugutait, 11%mik angitjutait. Ukiumi 2013/14mi, Munagiyit Avatiligiyit inikhimayut umayut ihivgiugutainik, atukhutik tingmiamik ikayugutainut. Ukiumi 2014/15, angitjutait Munagiyit Avatiligiyiit 5%mik ovalo 4%mik ukiumi 2015/16mi. Tingmiat atugutait katrakhait aalangukataktut ukiuni. Kaanganiitut hitamat hapkoa: Nuutitilugit kavamatkut havaktiit. Apikhuktit autlaagutait. Kigutiligiyit tingmitjutait. Ukhukyualigiyit Munagiyiit havagutait. Katraktiligiyit Kanugitut Akiit (1,000mut) Kanugitut 2015/ / /14 Tingmiat Atugutait (AC) $ 6,167 2% $ 4,323 1% $ 33,406 9% Hanauyaktit/Hanatjutikhait (AE) 6, , ,801 2 Ikluliuktit (CON) 51, , , Ikayuktiit Ikayuktut (CS) 49, , ,712 3 Mikiyut Ikluliuktit ovaluniit Munagiyiit (MC) 8, , ,202 5 Niuviktiligiyit (PO) 29, , ,051 6 Ikayuktit Katraktiligiyit (SC) 248, , , Tamaat $ 399, % $288, % $ 351, % Takulugit Ilangani "C" ukautainik katrakhait katitikhimayut. Akiit Niuviktiligiyit Akuiktugutait ilanganut tamaat katrakhait akiit aatjikutauyut hamanit 6%mit 9%mut. Hamna aatjikutaunginaktut kingulimi 8mi ukiut. 16

19 Ikpatauyait hamani Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyiit Kanugituit Angitjutait takupkaiyut tunikhaitjutainik katrakhainut kanugituutainut. Kavamatkut Nunavumi Katrakhait Kanugitut Angitjutait Ukiumi 2015/16 CON 1 % AC 8 % AE 1 % CS 19 % 37% SC MC 4% PO 30 % Katrakhait Kanugitut Angitjutait Kanugitut 2015/ / /14 Tingmiat Atugutait (AC) 162 8% 110 5% 138 7% Hanauyaktit/Hanatjutait (AE) Ikluliuktit (CON) Ikayuktiit Ikayuktut (CS) Mikiyut Ikluliuktit ovaluniit Munagiyiit (MC) Niuviktiligiyit (PO) Ikayuktit Katraktiligiyit (SC) , Tamaat 1, % 2, % 1, % Avataanut kingulimi siksiit (6) ukiunik, angitjutait Tingmiat Atugutait katrakhainik aatjikutauhimayut 5-8%mik tamaat tamamik katrakhainit. Kihimi, akiit aalangukatakhimayut akhut. Ukiumi 2013/14, 30%mik (255) ilangani angitjutait Ikayuktit Katrakhait pihimayait Munagiyit Aniaktailigiyit ovalo Ilakatigiit Ikayuktiit Nutaamut Ikluini Munagitjutikhait. Ukiumi 2014/15 ilangig aatjikutauyut hamani 31%mik. Ukiumi 2015/16mi pikakhimayut hanianik 255mik katrakhait Ikluanik munagivikhainik. Hamna tuhaktihimayut Ikayuktit Ikayuktiinik ovalo Ikayuktiit Katraktiligiyini. Ukiumi 2013/14, 14%mik (120) angitjutait Ikayuktit Katrakhait pihimayut havaktiit nuutitigutikhainik Nunavumut. Ukiumi 2014/15 ilangit aatjikutauyut 15%mik. Ukiumi 2015/16mi havaktiit nuutitigutainik 12%kuyut Ikayuktiit Katraktiligiyini. 17

20 3. Katraktiligiyiit Atugutikhait Ikpatauyat hamani Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyiit Atugutikhait Akiit naitumik ukakhimayut tunikhaitjutait katraktiligiyiit atugutikhainut akiinik. Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyiit Atugutikhait Akiit Ukiuni 2015/16 IRFP 1% IT 2% EXT 1% 12% SV 2% SS/SE 18% PT PRFP 64% Ukautait aalatkiit katrakhait atugutainik nalvaalaaktut Ilangani Ami hamani tuhaktigutikhainik. Inuit Uktugutikhait ovalo Kinikhiatjutikhait Uktuktukhanik atugutikhainik ilaukatauyut akhut katraktiligiyit atugutainik atuktait GNkut. GNkut ukpigiyut nakuutiaktuk akiinut pigaagamik niuviktiligiyit ovalo ikayuktiit mikhaanut Inuit uktugutikhainik atugutainik. Amigaituni munagiyiit, tunikhaitjutait katrakhainik uktuktingitumi nalungitut keelinikakhutik ilangani ovalo naamaktumik naamagiyauyukhat ovalo angigutait. Aatjikutaatut aalat tunihimayut atuktainik, akiit Pitkuhimayut Uktuktut ovalo Pitkuhimayut RFPmi takukhauyut mikiyut ilaa talvatuak katrakhait ataani $25,000mit ovalo Ikluliuktukhat ataani $100,000mik tunivaktut pitkuhimayunik atugutainut. Katrakhait angitkiyat akiit tuniyauniaktut Inuit tamamik uktuktilugit atugutainik, taimainmat akiit Inuit Uktugutikhait ovalo Inuit RFP angitkiyauniaktut. Kinikhiatjutait Uktuktukhanik atugutait pitkuhimayut ilaulutik Ikayuktiit ovalo Ikayuktit Katrakhainik. Uktugutikhait atugutikhait atukhimayut Niuviktiligiyit, Ikluliuktut ovalo Munagitjutikhait niuvigutikhainut. 18

21 Katraktiligiyit Maligutait Akiit (1,000mut) Maligutait 2015/ / /14 Angilihimayut (EXT) $ 3,723 1% $ 10,798 4% $ 23,728 7% Pitkuhimayut RFP (IRFP) 3, , ,762 1 Pitkuhimayut Uktugutikhait (IT) 7, , ,700 2 Tamamik Inuit RFP (PRFP) 256, , , Tamamik Inuit Uktugutikhait (PT) 71, , , Inminik Tunivaktut (SS & SE) 8, , ,497 5 Inminik Tunivaktut Ovalo Busniit (SV) 47, , ,905 6 Tamaat $399, % $288, % $351, % Avataani kinguliit 8mi ukiut hamani tuhaktakhami, tamaat angitjutait ovalo akiit katrakhait uktukataguiktut uktugutikhait mikhitiligamik, ilanganit tamaat. Hapkoa katrakhait naunaiyakhimayut Inminik Tunivaktut (SS) ovalo Inminik Busniit (SV) Katrakhait. Takulugit atuligutainik hamani naunaiyautait. Hapkoa naunaiyautait ukakhimayut katitigutainik Inminik Tunivaktut ovalo Inminik Busniit (akigaktungitut) atugutainik. Ukiut Angitjutait % Akiit % 2015/ % 56,000 14% 2014/ % 53,511 19% 2013/ % 38,402 11% 2012/ % 42,258 12% 2011/ % 61,462 17% 2010/ % 58,114 21% 2009/ % 55,480 24% 2008/ % 61,409 22% 2007/ % 51,432 27% Angitjutait uktukhimaitut uktugutikhaini katrakhait ilanganit tamaat angitjutait mikhitimata ukiumit 2007/08mit 2012/13mut. Kihimi angitjutait angilihimayut 3%mik ukiumi 2013/14. Hamna pipkaihimayuk makpigaat ovalo ilihagutikhait atugutikhainik niuvikhimayait Munagiyit Ilihaktituiyit ikayugiaganik nutaak ilihaktut maligutikhait. Hapkoa makpigaat ovalo hanalgutikhait inminiigutikamata. Nani angitjutait angilihimayut ukiumi 2013/14, tamaat akiit ilanganut tamaat mikhimayut 1%mik 12%mit 11%mut. Ukiumi 2014/15 angitjutait mikhitikhimayut kihimi akiit angilihimayut 19%mik. Hamna pihimayut 34mik katrakhait tunihimayut Munagiyit Hanatiligiyit ovalo Autlaaktiligiyit akiit hanianut $16millionmik, tamamik Tingmialigiyit Havakviit ovalo Munagitjutikhait ovalo Tingmialikiyiit havagutainut. Tamamik hapkoa katrakhait ilauyut Inminik Busniit (SV). Ukiumi 2015/16mi takuhimayut angitjutainik angilihimayut 26%mik kihimi akiit mikhihimayut 14%mik. Tamaat 9mi ukiut pikataktut mikhaanut mikhitikhimayut uktukhimaitunut atugutikhainit. 19

22 Naunaiyautait ikpatauyait hamani Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyit Maligutait Angitjutait takupkaiyut tunikhaitjutait katraktiligiyit maligutianik. Kavamatkut Nunavumi Katraktiligiyit Atugutait Angitjutait Ukiumi 2015/16 IT 14% IRFP 2% EXT 2% 20% SV 6% SS 10% PT PRFP 46% Ilaani, 60-70% (72%mik ukiumi 2015/16mi) angitjutait katrakhainik pipkaihimayut uktugutainik atukhutik. Nalungilutik ilangit ilaani, angilitivaktait katrakhait ihumagilikpaktait uktugutikhainut atugutainik hivulimi ilaugumik uktukhimayumi atugutainut; Taimaimat tamanmiungitut angiligutait uktukhimaitunut. Nalungilutik amigaitut munagiyit atuinaktut ikayugutainik CGSkut Niuviktiligiyit, Munagiyiit ovalo Katraktiligiyit Ikayugutainik tuniyaanganik katrakhait mikhaanut uktugutikhainik ovaluniit RFPmik atugutait. CGSkut Niuviltiligiyit, Munagiyiit ovalo Katraktiligiyit Ikayuktiit havakviit havainaktut munagiyiinut mikhitiliktut atugutaiik Inminik Tunivaktut ovalo Inminik Busniit ilanganut tunikhaitjutait katrakhainik. 20

23 Katraktiliigyit Maligutait Angutjutait Maligutait 2015/ / /14 Angilihimayut (EXT) 32 2% 104 5% 144 8% Pitkuhimayut RFP (IRFP) Pitkuhimayut Uktugutikhait (IT) Tamamik Inuit RFP (PRFP) Tamamik Inuit Uktugutikhait (PT) Inminik Tunivaktut (SS) Inminik Tunivaktut Ovalo Busniit (SV) Tamaat 1, % 2, % 1, % Katraktiligiyit kinguvangilutik uktuktihimaitumi, kilamiugumik ayokhaktut, nani Inuit aniktitailigiyiit ovalo ovaluniit ikayugutikhait Inuit pilaaniamat ayokhaktitititlugit, hamna ilauyut nakuuyumik atugutikhait Inminik Tunivaktut katrakhait atugutainik. Hapkoa ayokhagutait nalunaktut. Inminik Tunivaktut katrakhait piniaktut Niuviktiligiyit ovalo Ikayuktiit aniktitailigiaganik Inuit. Inminik Tunivaktut atugutait ihumaalugiyauyut. Atanguyait Munagiyiit ovalo Atanguyat ihumagiyakhait hamna ovalo paknaiyakhimalutik pingilutik Inminik Tunivaktut katrakhait pilaagumik. GNkut Niuviktiligiyiit Maligutikhait ovalo FAAmi (Kinauyaligiyit Munagiyiit Pikuyakyuat) ukakhimayut naamagutainik kanugitjutait Inminik Tunivaktut. Inminik Tunivaktut hivulimi atukpaktut ayokhaligaagamik ovalo Inuit aniktitailigiyiinut. Aipaa ilanga hamani tuhaktakhat ukaktut GNkut Inminik Tunivaktut havagutait ukakhimaplutik. Ukautait ihivgiukhimayut Ilangani Bmi ukakhimayut nani GNkut munagiyut atuktut Inminik Tunivaktut ikayugiaganik iniktigutikhait maliktakhainik. 21

24 4. Inminik Tunivaktut Katrakhait Tunikhaitjutait Katraktiligiyinik munagiyiupluta, akhuuktugut pinauaktunik anginikhaat akiinik Kavamatkut Nunavumi. Hamna avaliituk pilaaktut mikhaanut uktugutikhainik, tamamik Inuit uktugutait atugutikhainik. GNkut katraktiligiyit maligutait ovalo Kavamatkut Katraktiligiyit Maligaliugutikhait ilihimayut angihimayumik tuniyaanganik katrakhait uktuktingilutik (Inminik Tunivaktuk). Katraktiligiyit maligutait ukakhimayut GNkut katraktiligiyiit maligaliugutikhait ovalo tunilutik keelinikhainik nani katrakhait tunilaagiaganik uktuktihimaitumik. Inminik Tunivaktut katraktiligiyit pipkaivaktut nani katraktiligiyit atanguyait ukpigiyut, naamaktumik, atauhik hapkonani maligutikhait atuniaktut: (a) Niuviktakhait, ikayugutikhait ovaluniit ikluliuktukhait kilamik piyumayut ovalo kinguvagumik aniktilaamata tamamik Inunut; ovaluniit (b) talvatuak atauhik busniit pilaamat ovalo pilaaktuk havagiagani katrakhait; ovaluniit (c) katrakhait hanauyaktukhaunmata ovaluniit hanatjutikhait katrakhai avataanulaitut $25,000mik, ovaluniit katrakhait kanugitut katrakhainik avataanulaitut $5,000mik akiinut. Ilangani 8 (c) maligutikhainik ayonaituk iniktigiagani ilaa, maliniamat talvatuak angilugit ovaluniit kingilugit kiutjutikhait. Katrakhait avataani $5,000mik? Kingikpat, ilaulaitut ataani $5,000mik ilanganut. Katrakhait Hanauyaktit/Hanatjutikhait havagutikhati ataaniituk $25,000mik? Kingikpat, ilaulaitut AEmi ataani $25,000mik ilanganut. Ilangani 8 (a) ovalo (b) maligaliugutainik, kihimi, ayonaniaktut iniktinahuagiaganik ilaa, maliniamagit ukautainik kanuk Inuit Anilaagutait ovaluniit pilaaktut ovalo ilaulaaktut. Ilangani 8 (a) maligutikhainik ilaani ayonaniaktut, ilaa, katraktiligiyit amigaitut atanguyait ukpigiyut tamamik Inuit nakuutjutikhait, ovalo aniaktailigiyit ovalo aniktailigiyit, ihumagiyait hunmat pingitpaktait uktuktilugit. Ilaa, nakuutianiaktuk nunanut Inminik Tunivaktut ovaluniit Pitkulugit Uktugutikhait Angiyut Havaktakhait katraktilugit pingilugit Tamamik Inuit Uktugutikhainik, nani akyagutikhait umiakut ilaani kinguvlaamata akyaktakhainik piyumayainik kingulaamata malgunik ukiunik. Ilaani, hamna naamalaaktut. Kihimi avaliitukhaungituk hanayakhat maliktakhait kinguvalaamata ihivgiuktakhait paknaiyautait ovalo hanayakhat munagitjutikhait. Ilaani pitkungiut tunilutik uktugutikhainik ovaluniit uktuktilugit, pitkulugit ovaluniit takupkailugit. Hamani, kinguliktivaktut uktugutikhainik ovaluniit RFPmik atugutikhait aniktilaaktut Inunik ovaluniit atuktunik niuvikhimayainik ovaluniit ikayugutainik. Hapkoa ayokhagutait nani kavamatkut pingitkumik kilamik, aniktulaaktut Inunik. Ilaa, ilanga kaangani iklut aniakviit unguvakat hilamit ovaluniit ilihakviit ovaluniit aalat atuinaktait Inuit iklut; kuviyukakat aniktilaaktumik imami, ukhukyuat akyagutikhait akhaluutit ihuakhaktauyukhat. Hamna ukangituk tamamik ayokhagutait ovaluniit Inuit aniktulaaktut avaliitut Aniaktailigiyit ovalo Aniktilaaktut pilaaktunik. Ilaa, amigaitut pitkuhimayut Kavamatkut piyakhait ihuakhaklugit ihumaalugiyainik Aniaktailigiyit ovalo naamaktiligiyiit Inuit tamamiklu. Ilangani 8(b) maligutikhainik aipainik, ayonalaaktut munagiyaangani, angmaumanmata angiyumik ukautainik ovalo taimaimat, pilaaktut angitjutainik atugutikhait. Pikaktut amigaitunik kanugitut, kihimi ilaungitut Ilangani 10(b) ilanganut ovalo hapkoa pitiaktut Inminik Busniit avaliitpata. Kanugitjutait ilauyut laisinsikhait, mungitjutikhait, titigauyait inminiigutait ovalo ihumagiyait inminiikpata ovaluniit niuviguitkhait ilakhainik hanalgutikhait (ilangit; angmaumautait ovaluniit papautit ihuakhagiagani ukhukyualigiyit akhaluutait ovaluniit kamitiligiyit akhaluutait ovaluniit aputaiyagutait apkotinik hanalgutikhait). Nani uktuktilaitut atugutikhainik, ilaa pikangitpat aalanik hanauyaktunik ovaluniit niuvikvikhainik hunamik niuvigumayut, ilaa Inminik Busniit pihimayut talvatuak. Ilaa NorthwesTel foniligiyit Inminik Busniit foniligiyinik Nunavumi; QECkut Inminik Busniit kuliligiyini. Hapkoa pivaktut nani pikangitpata aalanik ikayuktukhanik businik. 22

25 Hamna ukangituk Inminik Tunivaktut atuniaktut niuviligaagamik amigaitut niuviktakhait. Ilaa, niuvigaagamik akhaluutinik ovalo/ovaluniit aalanik niuviktakhainik ilangit, aatjikutiliugutit ovalo sukatuktu hanalgutait, GNkut atulaitut atikhimayunik ilaani. Apitkutait Uktugutikhait ovalo Uktugutait ukakhimayukhat GNkunut angilaaktait uktugutikhait aatjikutaanik ovaluniit aatjikutaanik niuviktakhait pikagumik maligutikhainik pikakata ilihimayut apitkutainik. Ilaani, ihumalaaktut munagiyiit malilutik hamna ilanganut tunikhaitjutait ikpinaktut pilihimayuit ovalo ikayugutikhait naunaiyautainut utakiyait tamamik Inuit ovaluniit iluani havakatigiit munagiyiinut (ayongitut ikayuktiit, ilaa, laisinsiligiyit, aniaktut munagiyiit ovalo ikayuktiit). Amigaitut, munagiyit piyumaniaktut ayongitunik hanauyagiagani pilihimayuit tikitaangani munagiyait Inunut ovalo kungialutik pilihimayuit tunikhaitjutikhainik. Ilaani, munagiyit pihimalugit piyumayainik akyagutikhait ikayugutikhainik havakatingit ilaukatauyut. Hamani, ukautait talvatuak atauhik ilaukatauyut havalaaktut ovalo pilaaktut angiyumik ukautikamata ovalo maligutikhait atuinaliktut kilamiumata mikhaanit ungahiktut ovalo ayonaktut RFPmi atugutikhainik. GNkut ukpigiyut nakuutiaktut akiit pivaktait tamamik Inuit kinauyakhait angmaumagumik, naamagumik ovalut pitiakhimagumik uktugutikhait katraktiligiyiit atugutikhait. Ovalo, CGSkut ukpigiyut nakuutiaktut pilaaktut naunaiyagumik niuviktiligiyit busniit ayongitkumik, pilaaktut ovalo akiit kinikhimagumik uktugutikhait ihuakhagutikhainik, iniktigutikhainik ovalo akiit ovalo ihivgiugumik kinguliit ayongitainik ovalo ayoikhakhimayainik mikhaanut naunaiyautait ovalo maligutikhait maliktakhainik. Tamamik Inuit naamagiyainik Munagiyit havagutainik ovalo ikayugutainik naunaiyautait, nani pilihimayuit piktaktainik, takuyauniaktut nakuutjutait akiit tamamik Inuit kinauyainik. Tamamik hamani nani munagiyit ihumaliktut ilaulutik katrakhainik ataani ilangani.8(b) katraktiligiyit maligutikhait, CGSkut Niuviktiligiyit, Havaktiit ovalo Katraktiligiyit Ikayuktiit pilaakata tunilutik ikayugutikhainik aalanik atugutikhainut. Nani Munagiyit atiktuihimayut ilangani 8(b) katrakhainut, Niuviktiligiyit pitkuhimayut maliklugit Inminik Ikayuktiit Katrakhait maligutainik maliktakhainik. 23

26 Naunaiyautait ikpatauyait hamani Kavamatkut Nunavumi Inminik Tunivaktait Katrakhait Tunikhaitjutikhait Akiit naitumik titigakhimayut tunikhaitjutikhait katraktiligiyit maligutikhait munagiyiinut. Kavamatkut Nunavumi Inminik Tunivaktut Katrakhait Tunikhaitjutait Akiit Ukiumi 2015/16 CGS 39% 46% HLTH CH 1% EDT 1% EDU 1 % ENV 3 % FS 3% 6% JUS Nalungilutik ilangit havagutikhait ovalo munagiyait nutaanguyut ilangit munagiyiinut pipkaivaktut anginikhaamik hamna katraktiligiyit maligutainik. Ayokhaktut aniaktailigiyit ovalo aniktailigiyit ihumagiyait ovaluniit kinikhiayut ovalo aiyaktuktut pilaaktut piyumayainik atiktuilutik katrakhainik kilamik ovaluniit keelinikalugit aalanik ovaluniit aalatkiinik atuktakhainik tunitjutikhainik. Kilamik piyumayait ilauyut tunikhaitjutikhait havaktakhait hanayakhainik hilakyuamik ihumayut mikhaanut anakviit ihuakhagutikhait, anait munagitjutikhait, ukhukyuat kuvitjutait ovalo imait atukhimayut ilaukatauyut Inminik Tunivaktut katraktigutainik ilaani. Ukiuktaktumi hilait ovalo naitut ikluliugutikhait ilauyut ayokhagutikhainik hanayakhat akyagutikhainik ovalo katraktigutait atulaaktainik. Nakuuyut paknaiyautait ovalo hanayakhat munagitjutikhati atukataktait ikayulaaktut ihuakhalaaktut atugutikhainik Inminik Tunivaktut kinikhiatjutikhainik. Ukiumi 2015/16 angitjutait ovalo akiit Inminik Tunivaktut katrakhait mikhitikhimayut 31%mik angitjutainik ovalo 29%mik akiit. 9mik Ukiut Inminik Tunivaktut Atugutait Mikhitiyut Akiit Uktukhimayut Tunihimayut Katrakhait (ilaungitut katrakhait ilatikhimayut) ilanganit tamamik katrakhait: 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 53% 62% 70% 76% 79% 86% 83% 77% 85% Akiit Inminik Tunihimayut ilanganut tamamik Katrakhait: 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 25% 17% 14% 13% 9% 7% 5% 4% 2% Angitjutait Uktukhimayut Tunihimayut ilanganut tamamik Katrakhait: 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 59% 60% 63% 63% 68% 71% 64% 71% 72% Angitjutait Inminik Tunivaktut ilanganut tamamik Katrakhait: 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 36% 29% 23% 22% 20% 20% 14% 9% 6% 24

27 Tamaat 9mi ukiut pikataktut takupkaiyut akhut mikhitigutainik tamamik akiit ovalo angitjutait Inminik Tunivaktut katrakhait. Akiit ovalo Angitjutait uktukhimaplutik tunihimayut katrakhait mikhihimayut ukiumi 2013/14 ilanganut tamaat. Hamna pihimayut angilivlutik akiit ovalo angitjutait katrakhait Angilitigutainut ovalo Inminik Busniit katrakhait tunihimagamik. Ukiumi 2014/15 akiit uktukhimayut tunihimayait katakhimayut ED&Tmi Tingmialikiyit havakviit. Ukiumi 2015/16mi akiit uktukhimayut katrakhait angilihimayut 85%mik. Nalungilutik Inminik Busniit katrakhait ilaungitut hamani ihivgiugutainik. Takulutit Ilangani 3mi hamani tuhaktakhat ihivgiugutainik nani ilauyut Inminik Busniit katrakhait. Angilitigutait pihimayut hivulimit tunihimayut katrakhait nani maliktakhait ovalo maligutikhait pipkaihimayut katrakhait angilitilaalugit. Hapkoa katrakhait ilauyut Ilangani Cmi. Inminik Tunivaktut Katrakhait Tunikhaitjutikhait Akiit (1,000mut) Munagiyit 2015/ / /14 Nunait ovalo Kavamaligiyit Ikayuktiit (CGS) $ 3,211 39% $ 1,225 11% $ 1,882 10% Pitquhiliqiyikkut (CH) Hanatiligiyit ovalo Autlaaktiligiyit (EDT) ,465 8 Ilihaktuiyit (EDU) ,008 5 Atanguyait ovalo Kavamakatigiligiyiit (EIA) Hilakyualigiyit (ENV) Inuliriyikkut (FS) , , Kinauyaligiyit (FIN) Havaktiligiyit (HR) Maligaliqiyikkut (JUS) , Munaqhiliqiyitkut (HLTH) 3, , , Tamaat $ 8, % $ 11, % $ 18, % Kingulimi, amigaitut kafiuyut Inminik Tunivaktut katrakhait Munagiyit Aniaktitailigiyit ovalo Ilakatigiit Ikayuktiit tunivaktut nutaamik ikluini munagitjutikhait, hapkoa katrakhait takuliktut Ilakatigiit Ikayuktiit kafiutjutainik. Hamna taimaatut pikatainaktut. Ukiuni 2010 CGS ovalo HSS uktukhimayut Apitkutainik Uktuktukhat atugutikhainut Angigutikhainik pihimayut nutkatinahualugit Inminik Tunivaktut katrakhait; kihimi, ukiuni 2011/2012 pikakhimayut 84 Inminik Tuniovaktut katrakhait Nutaanik Munagitjutikhait, ukiuni 2012/13 pikakhimayut 73, ukiuni 2013/14 pikakhimayut 52, ovalo ukiuni 2014/15 pikakhimayut 36. Ukiuni 2015/16 talvatuak 12 Inminik Tunivaktut katrakhait Ikluini Munagitjutikhainik. Ukiumi 2015/16mi, Munagiyit Nunait ovalo Kavamaligiyit Ikayuktiit (CGS) aipaanik anginikhaanguyut kafit Inminik Tunivaktut katrakhainik ovalo aipaanik anginikhaat akiit. CGSkut munagiyut tunikhaitjutikhainik amigaitut ikayugutikhainik Nunavumiunut (imaligiyit, analigiyit, ikualaaligiyit munagitjutikhait) Ayokhagaagamik, CGSkut ilauyut akhut ilautjutainik tunikhailutik ihuakhagutikhait. Hamani ayokhagaagamik, Inminik Tunivaktut katrakhait piniaktut. Hapkoa ayokhagutait ilaukatauyut ihumagiyainik havaktigiigutikhait ilaa, imait ovalo anait ovaluniit kinikhiayut ovalo aikhiktut havagutainik. CGSkut kiuhimayut kafinik ayokhakhimayunik Nunavumi ukiuk tamaat. Aalatkiit kinikhiayut ovalo aikhiktut havagutait, imaini ayokhaktut ovalo aalanik ihumagiyait pikatagutainik hapkoa ikayugutikhait. CGSkut kilamik ovalo kilamik kiuhimayut tamamik hapkoa ayokhakhimayut ilaa ayokhaktut katrakhait pikagamik GNkut katraktiligiyit maligaliugutikhainik. CGSkut pihimayut kilamik atukhugit ukhukhait atugutainik Nunavut nunaini ilaa, GNkut katraktiligiyit maligaliugutikhait ayokhagutunut inminik tunivakmata ilanganit. 25

28 Naunaiyautait ikpatauyait hamani Kavamatkut Nunavumi Inminik Tunivaktut Katraktiligiyit Tunikhaitjutikhait Angitjutait takupkaiyut tunikhaitjutikhainik katraktiligiyit maligutainik. Kavamatkut Nunavumi Inminik Tunivaktut Katakhait Tunikhaitjutait Angitjutait Ukiumi 2015/16 8% JUS CGS 40% 30% HLTH 2% FS 9% ENV CH 5% 4% EDU EDT 3% Anginikhaanganut, Munagiyit Nunait ovalo Kavamaligiyit Ikayuktiit tunihimayut anginikhaamik Inminik Tunivaktut katrakhainik, malikhutik Munagiyit Aniaktailigiyit ovalo Ilakatiligiyit Ikayuktiit. Inminik Tunivaktut Katrakhait Tunikhaitjutikhait Angitjutait Munagiyit 2015/ / /14 Nunait ovalo Kavamaligiyit Ikayuktit (CGS) 47 40% 38 22% 30 11% Pitquhiliqiyikkut (CH) Hanatiligiyit ovalo Autlaaktiligiyit (EDT) Ilihaktuiyit (EDU) Atanguyait ovalo Kavamakatigiligiyit (EIA) Hilakyualigiyit (ENV) Inuliriyikkut (FS) Kinauyaligiyit (FIN) Havaktiligiyit (HR) Munaqhiliqiyitkut (HLTH) Maligaliqiyikkut (JUS) Tamaat % % % 26