Eurooppalaisen markkinaintegraation Road Map Juha Kekkonen
Eurooppalainen markkinaintegraatio 2014? EU:n valtionpäämiehet (European Council) helmikuussa: sähkön sisämarkkinat integroidaan 2014 mennessä Kaksi työsarkaa sovitun markkinamallin toteuttamiseksi: säädäntö: suuntaviivat, verkkosäännöt (erillinen esitys tänään) toteutusprojektit (tämän esityksen aihe) Firenzen Foorumissa 23.5 ENTSO-E esitteli toteutusprojektien aikatauluja (road maps) eri osa-alueille: day-ahead intraday balancing forward capacity calculation
Spot-markkinat (day-ahead) Tavoitteena hintakytkentä (price coupling) Eri maat ja alueet hyvin eri kehitysvaiheessa, esim. monista puuttuu vielä likvidi pörssi Luoteis-Eurooppa (NWE) ydinalue, johon muut liittyvät Vuosi 2014 mahdollinen tavoite suurelle osalle Eurooppaa
Day-ahead Current Status CWE REGIONAL IMPLICIT AUCTIONS Price coupling Austria GB Nordic + Estonia ITVC Italy - Slovenia Mibel Czech - Slovak 1 AT PX price coupled to GE (no congestion) 1 GB PX price coupled to NL via BritNed only Price coupling, also Poland via Swepol Volume coupling CWE - Nordic Price coupling Price coupling Price coupling
Day-ahead Roadmap 2011 2012 2013 2014 2015 BS NE ES Nordics PO CWE CWE ES, LI Nordics PO Volume Coupling Baltics Nordics CWE GB PO, AT Baltics Nordics CWE GB SWE PO, AT Baltics Nordics CWE GB SWE CSE CEE All regions CWE FUI AT AT GB (BritNed) SWE SWE SWE ready to join other Regions CSE IT, SLO CEE CZ, SK SEE Open planning issues: CEE, SEE, Ireland (SEM), CH and the joining of SWE to the other Regions
Päivänsisäiset markkinat (intra-day) Kehittymättömämpi osa-alue kuin day-ahead Myös vaikeampi koska pörssit kilpailevat eikä yhteistyömallia ole löydetty NWE-alue pilottina, alueen pörssit yrittävät löytää sovun juhannukseen mennessä Vaihtoehtoisesti NWE-TSOt joutuvat järjestämään tarjouskilpailun
European target model for Intraday Pooling of all liquidity to maximize economic benefit in capacity allocation Aim is to use a single shared order mechanism for Europe based on: Continuous implicit allocation 1-to-1 relationship between CMM and SOBF Member X Local Order Book A SOBF CMM Local Order Book A Member Y Coordinated matching will be performed by a unique centralized algorithm TSO A TSO B Cooperation of PXs is needed to allow their respective ID liquidity to match between them, irrespective of the exchange it was submitted to, but taking into account the available crossborder capacity
The interim model for intraday No PX exclusivity pooling of liquidity PX1 OBK PX2 OBK PX3 OBK Assure non discriminatory access to all PX Implicit allcation : PX/TSO governance arrangements (Tier 2) SOB Centralisation of all orders 1:1 relation Real time info PX4 Explicit allocation : TSO governance Capacity Allocation Function Allocation rules /algorithm requirements - netting - capacity pricing - flow determination rules Real time info Explicit capacity capture functionality/ interface Balancing 1:1 relation Capacity Information Function Centralisation of all capacity information Bilateral or regional ATCs ; PTDF data Explicit access can be decided on border per border basis, subject to local regulatory requirements and until complex orders are implemented OTC Trades TSO1 TSO2 TSOn 8
Säätösähkömarkkinat (balancing) Säätöresurssien rajakauppa vielä vähäistä Euroopassa Joitakin bilateraalijärjestelyjä joissa käyttämättä jääneitä jääneitä tarjouksia voi naapuri-tso hyödyntää Pohjoismaiset säätömarkkinat ainoat joissa koko alueen tarjoukset kaikkien TSOiden käytettävissä aktivoidaan hintajärjestyksessä Pohjoismainen malli kaukainen tavoite muille maille, vaatii voimajärjestelmän käyttöteknisten sääntöjen pitkälle menevää harmonisointia
Increasing degree of Harmonisation Common / Regional Coordination Harmonisation of network security requirements Balancing - Roadmap towards Target Model Cross border TSO-BRP (Extension of national mechanisms) Bilateral TSO-TSO mechanism Mid-term target model: Multilateral TSO cooperation Long-term perspective: Multilateral TSO cooperation with CMO Integration through progressive harmonisation Integration through structural Change
European Balancing Markets Current status Key Multilat. TSO-TSO model w CMO Multilat. TSO - TSO Model w/o CMO Bilateral TSO - TSO Model 5 1 - TSO -TSO balancing UK-FR (BALIT) 1a & 1b - Interim solutions FR-SP and PT-SP (Possible extension of BALIT) TSO BRP Model Mechanism under development 2 3 5 5 5 5 a 1c - Enduring solution PT-SP-FR I/C 2 - SO balancing over Moyle I/C 3 - SO balancing over East West I/C 4 Development of arrangements over Britned 5 Nordic Balancing Market. 5a Possible extension of Nordic market 1 4 6- Exchange of balancing energy between CH & DE generators & FR TSO 7- Development of a AT-DE BRP-TSO model 6 7 8 8- Development of a CZ SK balancing market 9- Developments in Central Southern Europe 1 b 1 c 1 a 9 Note: This presentation only covers XB exchanges of manually activated balancing energy. It does not consider exchanges of reserves or schemes dealing with automatically activated balancing energy. It is based on information provided by parties involved in projects at regional level.
Todellisiin siirtoihin perustuva kapasiteetin laskenta Flow-based capacity calculation Nykykäytännössä kukin TSO melko itsenäisesti määrittelee päivittäin käytettävissä olevat rajakapasiteetit (ATC) menettely ei ota juuri huomioon muiden verkkojen tilanteita voi johtaa tarpeettoman suuriin varmuusmarginaaleihin ja markkinakapasiteetin rajoituksiin Flow-based menetelmässä lasketaan isomman alueen siirrot kokonaisuutena Koskee hyvin silmukoituneita, toisistaan riippuvaisia verkkoja eli Manner-Eurooppaa Monimutkainen menetelmä ei ole vielä missään käytössä
Flow-based allocation of border capacities mid 2013 Areas & borders included in Flow-based in mid-2013 CWE region 2008 : Decision for coordinated ATC 2010 : Implementation of coordinated ATC 2011 : Decision expected to launch Flow Based 2013: Go live when prerequisites OK 1
Flow-based allocation of border capacities - target Areas & borders included in Flow-based Towards Continental European FB CEE: studies ready by end 2011 SEE : investigation & experimentation ongoing CSE : discussions start Possibly other regions to be further defined Mid Target 2013 1
Pitkät siirtotuotteet (Forwards) Manner-Euroopassa yleisesti käytössä pitkät (kuukausista vuosiin) siirto-oikeudet, joita TSOt huutokauppavat Tavoitemallin mukaan kehityksen tulisi kulkea fyysisistä siirto-oikeuksista (PTR) finanssioikeuksiin (FTR) FTR:t eivät vielä käytössä mutta ACER, komissio ja eräät markkinaosapuolet (m. Eurelectric) ajavat niitä ACERin puolelta myös esitetty että Pohjoismaissa pitäisi otta FTR:t käyttöön CfD:n tilalle tai rinnalle, syitä sen enempää perustelematta Pohjoismaissa syytä varautua tähän keskusteluun
Fingrid välittää. Varmasti.