Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit. Økonomisk Råd

Koko: px
Aloita esitys sivulta:

Download "Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit. Økonomisk Råd"

Transkriptio

1 Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit Økonomisk Råd

2 Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit Naalakkersuisunit 2009-mi pilersinneqarput, nalunaarullu una siunnersuisoqatigiit nalunaarutaasa qulingiluassaraat. Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit siulittaasunit arfineq pingasuusunit aqunneqarput. Siulittaasoqarfimmiipput siulittaasoq, siulittaasup tullian ilaasortallu allat arfinilit, tamarmik Naalakkersuisunit toqqarneqartut. Nalunaarusiap kingulliup saqqummiunneqarnerata kingorna siulittaasoqarfimmi paarlaasoqarnikuunngilaq. Siulittaasoqatigiit saniatigut Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit soqutigisaqaqatigiinnit, Naalakkersuisut allattoqarfiannit aamma ilisimatusarfinnit ilaasortaqarput. Ilaasortat, soqutigisaqaqatigiinnut aamma ilisimatusarfinnut sinniisuusut soqutigisaqaqatigiinnit pineqartunit toqqarneqartarput. Ilaasortat sinneri Naalakkersuisunit toqqarneqartarput. Siunnersuisoqatigiinnut ilaasortat nalunaarutip imarisaanut oqaaseqarsinnaapput, siulittaasoqarfimmiittulli kisimik, nalunaarummik suliaqarnermut kiisalu inernerusumik imarisaanut akisussaasuupput. Allattoqarfik ilaannakortumik Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfimmik ilaannakortumillu Nationalbankimit tigummineqarpoq. Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit suliassaaraat aningaasarsiornikkut pissutsit ineriartornerannik kiisalu aningaasaqarnikkut politikkip ingerlanneqartup atasinnaassusaanik ingerlaavartumik naliliisarnissaq. Siulittaasoqarfiupput: Siulittaasoq: Torben M. Andersen, PhD. Aarhus Universitetimi nunap aningaasaqarnerani professori aamma Akileraartarnermut Atugarissaarnermullu Ataatsimiititaliamut siulittaasuusimasoq. Piffissami Danmarkimi Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiinni overvismandiusoq, ullumikkut aamma immikkut ilisimasaqartutut atuuttoq. Siulittaasup tullia: Ulla Lynge, Ilisimatusarfimmit cand.scient.adm. CSR Greenlandimi allaffeqarfimmi pisortaq, Namminersornerullutik Oqartussani, Nuup Kommuniani, Sermersooq Business Councilimi aamma Soraarnerusutisiaqalernissamut aningaasaateqarfimmi SISA-mi siornatigut sulinikuuvoq. Siulittaasoqarfimmi ilaasortat allat: Anders Møller Christensen, cand.polit, Danmarks Nationalbankimi siusinnerusukkut pisortamut tullersortaanikuuvoq imit 2009-mut Kalaallit Nunaata aningaasaqarnea pillugu siunnersuinermik ataatsimiititaliamut ilaasortaavoq. Anders Blaabjerg, Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmi pisortaq cand.oecon.-itut ilinniagaqarpoq. Siusinnerusukkut Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfimmi taamani Aningaasaqarnermut Pisortaqarfimmi sulinikuuvoq. Søren Bjerregaard, cand. polit, Danmarks Nationalbankimi pappialat nalillit aamma akiliisinnaassuseq pillugit kisitsisit paasissutissat pillugit pisortaq. Kalaallit Nunaata aningaasaqarnera pillugu siunnersuinermik ataatsimiititaliammut ilaasortaasimasoq. Ida Helliesen, civiløkonom, Norgemi inuussutissarsiorfimmi aamma siulersuisuni sulinermi aqutsisutut annertuumik misilittagaqartoq, matuma ataani Norges Bank aamma "Petroleumsfondet"-imi. Claire Armstrong, aalisarnermi aningaasaqarnermi PhD. Tromsø Universitetimi professoriuvoq ilisimatusarnikkut annertuunik suliaqarpoq. Najaaraq Christiansen, Ilisimatusarfimmit cand. scient. adm., ukiuni arlalinni Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmi sulivoq. Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiinnut ilaasortat: Brian Buus Pedersen, Sulisitsisuni pisortaq. Jess G. Berthelsen, SIK-mi siulittaasoq. KANUKOKAp atorunnaarnerata kingorna kommuninut sinniisussamik toqqaanissaq utaqqineqarpoq. Ken Jensen, PK-mi siulittaasoq, IMAK, AK, NPK, ASG aamma PK-mit toqqarneqartoq. Martin Kviesgaard, Grønlandsbankenimi pisortaq, aningaaserivinnit toqqarneqartoq. Gitte Adler Reimer, Ilisimatusarfimmi rektori. Lars Geraae, Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmi allaffimmi pisortaq. Jørgen Isak Olsen, Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq. Jørn Skov Nielsen, Inuussutissarsiornermut Nukissiuuteqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq. Nikolai Sten Christensen, Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq Nalunaarusiaq naammassillugu aaqqissorneqarpoq 17. september,

3 Saqqaanik ilusilersuisoq: Ivínguak` Stork Høegh Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiinnit saqqummersinneqarpoq, oktober

4 Imarisai Eqikkaaneq... 4 Kapitali 1 Aningaasarsiornikkut pissutsit allanngorarneranni ilimagisat... 8 Kapitali 2 Aningaasaqarnermut politikki atuuttoq Kapitali 3 Suliffeqarfeqarfimmi aaqqissuussaanikkut ajornartorsiutit

5 Eqikkaaneq Aningaasarsiornikkut pissutsit pitsaasut ingerlajuarsinnarput. Ukiuni imi agguaqatigiissillugu ineriartorneq 3,5 pct.-iuvoq, 2018-imilu 3 pct.-it missaaniissasoq naatsorsuutigineqarpoq. Aalisarnermi, pingaartumik raajarniarnermi ineriartorneq, akit pitsaasumik ineriartornerat pisallu amerliartorneri (raajat) pissutaallutik annertuumik ingerlatitsisuuvoq. Maanna aamma pisut qaffakkiartorput inuinnaat atuinerat kiisalu aningaasaliinerusoqarneratigut aatsitassarsiornermilu suliniuteqartoqarnerani. Siuariartornermut ilaavoq suliffissarsiortut nalunaarsorsimasut malunnartumik ikileriarnerat. Suliassaqarfippassuarni sulinikkut sumiiffinnilu sulisussanik amigaateqartoqarneranik takussutissaqarpoq. Suliffissaaleqineq maanna ima inissisimavoq, aningaasaqarnermi pisoqarnerunerata kingunerisaanik appariaqqissinnaanera naatsorsuutigineqarsinnaanani. Sulisussanik amigaateqarneq aamma killilersuisuuvoq, avataanillu sulisussanik tikisitsinissamut periarfissaqaraluartoq, malinnaajunnaartitsinissamut piviusumik aarlerinartoqarpoq. Aaqqissuussaanikkut ajornartorsiutit piginnaasat, sumiiffiit aamma aningaasaqarnikkut aaqqissuussaanerit sulisartut amerlinissaannut killilersuisuupput. Aningaasarsiornikkut pissutsit pitsaasut pisortat aningaasaqarnerannut pitsaasumik sunniuteqarput. Ukiuni Nunatta Karsia sinneqartoorfiuvoq, 2018-imilu aamma sinneqartuussasoq naatsorsuutigineqarluni. Kommunilli aningaasaqarnerat pitsaavallaanngilaq, maannamut naatsorsuinerit takutippaat, 2017-imi Qeqqata Kommunia kisimi sinneqartoorsimasoq, aningaasarsiornikkut pissutsit pitsaagaluartut. Aningaasanut Inatsisissatut siunnersuutip saqqummiunneqartup missingersuutit pillugit inatsimmi, piffissami ukiuni aggersuni sisamani ( ) amigartoortoqannginnissaanik piumasaqaataa eqquutsippaa, piumasaqaalli eqquuteqqatarpoq. Aningaasarsiornikkut pissutsit pitsaasut eqqarsaatigalugit, malinnaasinnaajunnaarnissamut aarlerinaat millisinniarlugu aningaasaqarnikkut politikkip sukannernerunissaa tulluassaaq. Siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu namminersorlutik oqartussani kommuninilu siunissami ungasinnerusumi aningaasartuutissat isertitassallu akornanni oqimaaqatigiinnermik qulakkeerinninnissaq suli unammillerfissaavoq (aningaasaqarnermut politikkip atasinnaassusaa). Ajornartorsiut tamanna iluarsiniarlugu Attassisinnaanissamut Siuarsaanissamullu Pilersaarummik periusissiaq aalajangangersarneqarpoq, pingaarnertut sipaaruteqarnermik kiisalu aningaasartuutinik sukangasuumik aqutsinermik tunngaveqartumik. Ukiunut arlalinnut missingersuutinik sukangalluinnartunik malinnilluarnissaq annertuumik unammillernartuuvoq. Isumaliutigineqartariaqarpoq, amerlanerit pisortanit pilersorneqartut ataavartumik sulilernissaannut suliniutip nukittorsarneqarnissaa. Tamanna aningaasarsiat agguaannerannut nalingiinnerusumut ikiuutaassaaq, attassisinnaanermik ajornartorsiummik iluarsiinermut iluaqutaassaaq kiisalu aningaasaqarnermut imminut napatinnerusumut ingerlanermik nukittorsaassalluni. Tamatumunnga piumasaqaat aalajangiisuusoq tassaavoq inuiaqatigiinni ilinniarsimassutsimik qaffaaneq. Ilinniarneq pillugu suliassaqarfimmi annertuunik anguniagaqartoqarpoq. 70 pct.-it 35-nik ukioqalinnginnerminni inuussutissarsiutitigut ilinniakkamik naammassisaqassapput. Ineriartornerup assiliaq assigiinngisitaartoq takutippaa. Aappaatigut pitsanngoriartortoqarpoq, aappaatigullu anguniakkap piviusunngortinnissaa ungasippoq. Ukioqatigiit 44 pct.-iisa missaat 35-nik ukioqaleraangamik suli meeqqat atuarfiat ilinniagari-sarpaat qaffasinnerpaaq. Siumuttaaq naatsorsuinerup takutippaa, maanna ilinniarnermi pissutsit atuutsillugit, anguniagaq 70 pct.-iusoq 2040-mi anguneqassanngitsoq. Taamaattumik sulisartut ataatsimut amerlasoorpassuit meeqqat atuarfiat ilinniakkatut qaffasinnerpaatut ilinniagarissavaat. 4

6 Taamaattumik ilinniarneq pillugu suliassaqarfimmi suliniuteqarnerup nukittorsarnissaa pisariaqarpoq imut aningaasanut inatsisissatut siunnersuummi ilinniartitaanermik aaqqissuusseqqinnissaq, ilinniartitaanermik pitsaanerusumik ataqatigiissumik qulakkeerinnittussaq siunniunneqarpoq imi imaluunniit 2020-mi politikkikkut aalajangiisoqarnissaanut inassuteqarnissaq utaqqineqarpoq, tamatuma kingorna politikkikkut isumaqatiginninniarnerit aallartissinnaassallutik. Ajornartorsiutinut ilisimaneqartunut annertuunullu, minnerunngitsumik meeqqat atuarfianni atatillugu piffissaq tamanna sivisoorujussuuvoq. Suliaqarnerup taama sivisutigisup akornutigaa, ukioqatigiiaat arlallit ilinniarfeqarfimmi katataasinnaammata. Ilinniarneq pillugu suliassaqarfimmi siuariartornissamut killilersuisoq aalajangiisuusut tassaanngillat ilinniartitaanermi aaqqissuussaanikkut sinaakkutaasut. Ajornartorsiutit inernerusuniinnerupput; atuartorpassuit meeqqat atuarfianni atuarnermi tunngaviusunik piumasaqaataasunik pisannginnerat, taamaasillutillu ilinniartitaanermi ingerlaqqinnissamut periarfissinneqarneq ajorlutik. Matumani unammillernartuuvoq angajoqqaat, ilinniartitsisut politikerillu akornanni suleqatigiinnikkut, suliassaqarfimmi piviusumik pitsanngoriaateqarfiusumik inerneqartumik paasiniaanissaq. Ukiuni kingullerni soraarnerussutisiat pillugit suliassaqarfimmi arlalinnik allannguisoqarnikuuvoq ukioqqortunerulluni soraarnerussutisiaqartalerneq, soraarnerussutisiassanut pinngitsoornani ileqqaarisussaatitaaneq kiisalu akileraartarnikkut malittarisassat allanngorneri. Aaqqissuusseqqinnernik taakkuninnga utoqqaat tamarmik naammaginartunik soraarnerussutisiaqarnissaannut aningaasaqarnikkut tunngavissamik qulakkeerinninnissamut annertuumik alloriartoqarpoq. Tunngaviusumik aaqqissuussaanermik iluaqutaasumik aalajangersaasoqarpoq, soraarnerussutisiassanulli pinngitsoornani ileqqaarisussaatitaaneq ajornartorsiortitsivoq, ilaatigut ikiorsiissutinik tigusartagalinnik pisussaatitsinnginneq pissutigalugu ilaatigullu akissarsialinnut namminersortunullu piumasaqaatit assigiinnginneri pissutigalugu. Mittarfiit aaqqissugaanerannut nutaamut siunnersuummik saqqummiussisoqarnikuuvoq, kisianni piviusumik ilusissaa maannakkorpiaq politikkikkut eqqartorneqarpoq. Septembarip aallartinnerani qallunaat naalakkersuisa kiisalu Naalakkersuisut akornanni tunngavittuut isumaqatigiissusiortoqarpoq, Nuummi Ilulissanilu mittarfissat sananeqarnissaannut qallunaat soqutiginninnerat pillugu kiisalu Danmarkip Kalaallillu Nunaata akornanni inuussutissarsiornikkut nukittunerusumik suleqatigiinnissaq pillugu. Mittarfinnut aningaasaliinissamut ilusiliaq siunnersuutigineqartoq isumaqarpoq naalagaaffiup aningaasaliineratigut taarsigassarsinissamut pisariaqartitsinermik annertuumik annikillisaanermik kiisalu naalagaaffiup taarsigasseeqqinnerata/qularnaveeqqusiinerata malittaanik taarsigassarsiassatut pisariaqartitat sinnerinut aningaasalersuinissamut aningaa-sartuutit appasinnerunissaannik. Aningaasaliinissamut aaqqissuussineq taama ittoq piviusunngortinneqarpat, tamanna mittarfinnik taakkuninnga marlunnik sanaartornermi inuiaqatigiinnut aningaasaqarnikkut kingune-qaatissanut aalaajangiisuussaaq. Aningaasaliinissamut aningaasartuutit annertuumik appartinneqassapput, suliniutillu Namminersorlutik Oqartussanut aarlerinaatai malunnartumik annikillissapput, kiisalu pisortani aningaasaqarnermut qajannaallisaassalluni. Aningaasaqarnerup annertussusaanut sanilliullugit suliniutit annertupput, tulleriiaarillunilu sanaartorneq naleqqunnerpaassaaq kiisalu suliniutit aarlerinaatitaanik, matuma ataani aallartisarnermi aningaasaqarnermik malinnaasinnaajunnaartitsinissamut aarlerinaatinik annikillisaassalluni. Mittarfiit aaqqissugaanerat nunap ilaani politikkikkut annertuumik sunniuteqarpoq. Nunap ilaani politikkikkut isiginninnerit mittarfissat ilusilersornerannut piviusumut aamma tunngavioqataapput kiisalu tamanna pillugu politikkikkut oqallinnermut ilaasuulluni aalajangiisuusoq. Nunap ilaani politikkikkut ajornartorsiutit tamarmik mittarfinnik aaqqinneqarsinnaanngillat, nunallu ilaani politikkikkut pingaarnertut erseqqissaanissamik pisari- 5

7 aqartitsisoqarpoq. Nunap ilaani politikkikkut apeqqutini mittarfiit pillugit oqallinneq kisimi saqquminerpaanngilaq, aammali suliassaqarfiit allat arlallit oqallisigineqarput, matuma ataani aalisarneq pillugu politikki, pisortat suliffeqarfiutaanik inissiinissaq aamma kommunit akornanni nalimmassaaneq. Nunap ilaani ataasiakkaani ineriartortitsinissamut periarfissat kiisalu ilippanaatit, taamaasillutillu immikkoortunut ataasiakkaanut sakkussat tulluarnerpaat erseqqissassallugit pisariaqartinneqarpoq. Politikkikkut isummernissaq taama ittoq pinngippat aarlerinartoqarpoq, nunap ilaani politikkikkut apeqqutit inuussutissarsiorfimmi inerisaanissamut nukittorsaanissamut suliniutit pisariaqartut akornusersuissasut, tamannalu aningaasaqarnermut imminut napatittumik ineriartortitsinissamut kinguartitsisinnaavoq imaluunniit akornusersuisinnaalluni. Aalisarneq nunami inuussutissarsiutit pingaarnersaraat, taamaattumik aalisarnermut politikki inuussutissarsiornermut politikkimut tunngaviuvoq. Immami pisuussutit tamat iluaqutissaraat, inuiaqatigiinnut iluaqutaanerpaamik atorneqartussat. Tamatumunnga piumasaqaat pingaarutilik tassaavoq pisassiissutinik, aalisarnermik atasinnaasumik qulakkeerinnittunik aalajangiineq. Siunnersuinermit pisassiissutit annertunerusut siunissamut qaninnermut iluaqutaasinnaapput, siunissarli ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu aalisartunut inuiaqatigiinnullu annertuumik annaasaqaataasinnaallutik. Taamaattumik ernumanarpoq, aalisagaqatigiiaanut arlalinnut pisassiissutissatut siunnersuutigisaq annertuumik qaangerlugu pisassiissuteqartoqartarnera. Aalisarnermi akuersissutit amerleriarujussuarsimapput, kisiannili pisassiissutinut kiisalu aalisarnermi pisariillisaanissamullu periarfissanut atatillugu ineriartorneq tamanna naleqquttuunngilaq. Ineriartorneq aalisarnermi iluaqutissanut pisariaqartumit amerlanerusunut pituttuivoq, tamatuma sunniuteqarneq annikillisassavaa, taamaasillunilu aalisarnermit inuiaqatigiit pissarsiassaat annikillisassallugit. Aningaasaqarnermut imminut napatittumut pigissaarnerunermullu piumasaqaataavoq, pisariillisaanissanut periarfissat atorneqarnissaat, taamaasilluni inuussutissarsiutinut allanut iluaqutissanik atugassanngortitsisoqarsinnaammat, taamaasillunilu inuussutissarsiutinik tunngaviusunik amerlanerusunik pilersitsisoqarsinnaalluni. Aningaasarsiornikkut pissutsit maanna atuuttut naqissuserpaat, aningaasat inuussutissarsiutinut sulianullu aalajangersimasunut sunniuteqanngitsumik pituttorneqannginnissaat qanoq pingaaruteqartigisoq. Aalisarneq pillugu inatsimmi allannguutissat tunngaviunerusut, matuma ataani pisassiissutinik agguaaneq politikkikkut oqallisigineqarput. Inuussutissarsiorneq pillugu politikki sunniuteqarnerpaasussatut naleqalersitsinerpaasussatullu qulakkeerinnittussamik aaqqissuunneqartariaqarpoq, agguaasarneq pillugu politikki eqqarsaatigalugu akileraartarnermut akitsuusiisarnermullu kiisalu ilinniartitaaneq pillugu politikkip aaqqissuunneqarneranut tunniunneqassaaq. Aningaasarsiornikkut maanna inissisimaviup ersarissumik ersersippai suliffeqarfeqarfimmi aaqqissuussaanermi ajornartorsiutit. Suliffeqartut amerlassusai qaffasinngikkaluartut, sulisussaaleqisoqarnerata ersarissumik takutippaa aaqqissuussaanikkut ajornartorsiuteqartoqartoq. Imminut akerleriippoq, piffissami sulisussanik annertuumik amigaateqarfiusumi inuppassuit sulilernissamut piareersimasut pisortanit ikiorneqarnissaq pisariaqartittaraat. Peqatigitillugu amerlasoorpassuit ukiup ilamernani tiimialuinnannguani sulisussarsiortoqartarpoq imaluunniit sulisussaaleqisoqartarluni. Suliffissaaleqinermik ajornartorsiutit sulisullu ikinneri pingaartumik suliffeqarfeqarfimmi piginnaasanik piumaneqartunik amigaateqartoqarneranut attuumassuteqarput, aammali nunami nikerarsinnaassuseq killeqartoq kiisalu sulinermi aningaasaqarnikkut iluanaarutissat appasinneri tapeeqataapput. Suliffeqarfeqarfimmi sumiiffinni nikerarneq annikippoq. Illoqarfinnit suliffissaaleqiffiusunit illoqarfinnut suliffissanik pitsaanerusumik periarfissalinnut nutsertarneq ersarissumik takussutissartaqanngilaq. Suliffillittaaq amerlinissaannut geografiskiusumik akimmiffik pituttorsimanermi killilersuisuuvoq annertooq. 6

8 Inuppassuarnut sulinissamut aningaasaqarneq annikitsuinnarmik kajumissaataasarpoq. Tamatumunnga pissutaavoq akileraarusiisarnerup kiisalu isumaginninnikkut ikiorsiissutit tunniunneqartarnerinnut piumasaqaatit akornanni sunniivigeqatigiinnermi ajornartorsiut. Pisortanit ikiorsiissutit, meeqqanut tapiissutit, ineqarnermut tapiissutit aamma ulluunerani paaqqinnittarfiit akii ilaatigut aningaasaqarnikkut pitsaanngitsumik inissisimasunut siunnerfilerniarlugit isertitanit aallaavigalugit aalajangerneqartarput. Tamannali aamma isumaqarpoq, isertitatigut siuariaateqarneq suliffittaarnikkut imaluunniit sulinerunikkut tapiissutit taakku annikillinerannik kinguneqartarnera. Akileraarutinut nalinginnaasunut sanilliullugu tamanna isumaqarpoq, isertitatigut siuariaateqarnerup pisorpassuarni aningaasanik atorsinnaasanik qaffaasannginnera. Taamaattumik sunniuteqartumik akileraarusersuisarneq sunniuteqartoq ataatsimoortoq qaffasingaatsiarsinnaasarpoq, ilaannilu 100 pct.-iusinnaalluni. Kisimiittumut marlunnik meeralimmut aningaasat atorsinnaasat aatsaat qaffattarput kr.-it missaat sinnerlugit isertitaqarluni sulinermi, taamaannerani aappariinnut marlunnut meeralinnut aappariit katillugit kr.-it missaannik isertitalinnut tamanna pisarluni. Taamaattumik akileraarusersuisarneq katitigaasoq 100 pct.-iuvoq. Akileraarusersuinerit kiisalu isumaginninnermi ikiorsiissutinik assigiinngitsunik appaaneq isumaqarput, isertitatigut siuariaateqarnermi aningaasat atorsinnaasat qaffattannginnerinik. Taamaasilluni isumaginninnermi ikiorsiissutit aaqqissuussaanera suliffinnik akissarsiakiffiunerusunik imaluunniit sivikinnerusumik suliffissanik tigusinissamut aningaasaqarnikkut kajumissusilersitsinngilaq. Kisimiittumut meeraqanngitsumut kr.-inik isertitalimmut, ass. isertitani kr.-inik qaffariaateqarneq aningaasat atorsinnaasat taamaallaat 160 kr.-iinnarmik qaffassavai, akileraarutinik akileereernerup kiisalu tapiissutit aamma isumaginninnikkut tapiissutit appariareernerisa kingorna. Akileraarusersuineq katitigaasoq katillugu 84 pct.-iuvoq, sulinerunermillu iluanaarutissat imaluunniit suliffimmik pitsaanerusumik akilerluagaanerusumillu nassaarnissaq annikitsuaraapput. Kisimiittoq marlunnik meeraqaruni, akileraarusersuineq katitigaasoq appasinnerulaassaaq, 64 pct.-iussalluni, kisiannili tapiissutit ikiorsiissutillu appariartornerat isertitat qaffakkiartorneranni pissapput. Inuppassuit suliffittaarnissamut, sulinerulernissamut imaluunniit suliffik pillugu nuunnissamut aningaasaqarnikkut kajumissaateqanngivittarput imaluunniit annikitsuinnarmik kajumissaateqartarput. Tamanna suliffillit amerlinissaannut akornutaavoq annertooq. Ajornartorsiutit tamakku annikillisarniarlugit politikkikkut oqallinnermi sulinermi ilanngaat imaluunniit sulinermi akissarsiat pillugit siunnersuutinik saqqummiussisoqarnikuuvoq. Aaqqiissutinik taama ittunik eqqussinissamut tunngavilersuisoqarsinnaavoq, kisianni sunniiveqatigiinnermi ajornartorsiutit annikillisarniarlugit isumaginninnikkut ikiorsiissutinik ataatsimut aaqqissuusseqqinnermut ilaasariaqarput. Aaqqiissutit amerlasuut akornanni sunniiveqatigiinneq ajornakusoortoq pineqarpoq, ajornartorsiutinillu atasinnaasumik aaqqiissuteqarnissamut piumasaqaataavoq suliassaqarfimmi ataqatigiissumik aaqqissuusseqqinnissaq. 7

9 Kapitali 1 Aningaasarsiornikkut pissutsit allanngorarneranni ilimagisat Aningaasaqarnikkut isigalugu 2016-ip pitsaalluinnartup kingorna ukioq 2017 pitsaasuuvoq. Aningaasaqarnikkut qaffariaat akit qaffariarnerat ilanngunnagit 1 pct.-i sinnilaarpaa, 2016-imi 7,7 pct.-inik qaffariartoqareersoq. Aalisarnerup ilaani 2016-imi qaffasittooqqaffiorujussuariarluni 2017-imi kinguariaallattoqarpoq, namminersorlunili kiisalu pisortat atuineranni, kiisalu aningaasaliinerit amerlanerpaartaanni siuariartoqarluni imi ineriartorneq annertuseriarpoq 3 pct.-illu missaaniissasoq naatsorsuutigineqarluni. Tamatumunnga pissutaavoq aalisarneruneq, pingaartumik raajanik, aammali namminersorluni atuinerup qaffakkiartornera, aningaasaliinerit amerliartorneri kiisalu aatsitassarsiornerup annertusiartornera. Siuariarnermut ilaavoq suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut malunnartumik ikileriarnerat, taamaasilluni najukkani immikkoortortani amerlasuuni sulisussanik amigaateqartoqarnera, tamatumalu malittaanik aarlerinartoqarpoq, aningaasaliinermik suliniutit kinguaattoornani kiisalu toqqaannartumik akitsortinnagit naammassinissai ajornakusoornerulernissaat imittaaq aningaasaqarnermi ineriartornissaq 3 pct.-it missaanniissasoq naatsorsuutigineqarpoq. Aatsitassanik avammut niuernerup ineriartorneq qaffatsissavaa, mittarfiliornerillu pilersaarutaasut ilaat aallartisarneqassasut naatsorsuutigineqarput. Kalaallit Nunaanni aningaasaqarnerup malinnaajunnaartinnissaanut aarlerinaatip imaraa, innersuussutigineqartariaqarnera, mittarfiliornissat ataatsikkut aallartinneqarnatik tulleriiaarneqarnissaat. Periutsip taassuma saniatigut iluaqutissaraa, suliniummit misilittakkat tullianut atorneqarsinnaassammata. Tabeli 1.1 Pilersuinerup oqimaaqatigiissinnera, ukiumut piviusumik siuariarneq pct.-inngorlugu 2016-imi BNP-p ilaa Naatsorsuutit Inuinnaat atuinerat 39,0-1,4-1,8 2,3 0,0 3,8 1,2 1,9 2,6 Pisortat atuinerat 42,9 1,0 4,1-0,2-0,4 3,5 0,7 0,6 0,6 Tamakkiisumik aningaasaliinerit katillugit 25,1-38,6-20,9-22,2 16,0 11,1 2,7 5,2 18,9 Nioqqutissanik kiffartuussinernillu avammut niuerneq 39,0-3,9 2,4 11,8-10,5 12,8-2,3 11,0 2,9 Inaarutaasumik atuineq katillugu 145,9-13,9-3,8-1,2-0,3 7,1 0,5 4,3 5,2 Nioqqutissanik kiffartuussinernillu avataanit atuineq 45,9-30,0-6,6-11,5-1,8 6,4-1,7 7,0 9,7 Tunisassiat ataatsimut nalingat 100,0 1,4-1,7 5,3 0,3 7,7 1,2 2,9 3,0 Nass.: kisitsisit inaarutaasut; kisitsisaataagallartut; Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit missingiutaat. Aningaasaqarnerup siuariarnerani kisitsimmi akit qaffakkiartornerat ilaatinneqanngilaq. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik aamma nammineq naatsorsuinerit Ineriartornerup pitsaasup toqqorsinnaanngilaa, inuussutissarsiornikkut tunngavimmik annikitsumik kiisalu sulisussat appasissumik ilinniagallit pissutigalugit aaqqissuussaanermi ajornartorsiutinik aaqqiivigineqann- 8

10 gitsunik suli annertuunik peqarnera. Aalisakkat qaleruallillu akiisa pitsaanngitsumik ineriartornerat aningaasaqarnikkut ajornartorsiutinik annertuunik sukkasuumik pilersitsissaaq. Taamattaaq aalisarnermi aalisagaqatigiiaani pingaarnerpaani pisat ikileriarnerat taama sunniuteqassaaq. Aalisarnermi atugaavoq, pisat aamma/imaluunniit akit piffissap ingerlanerani nikerartarnerat. Pisani imaluunniit akini appariartoqarnera aalisarnermi isertitanut annikillisaassaaq, pisortanilu aningaasaqarnermik ilungersunartorsiortitsilluni. Aalisarnerup pisortat aningaasaqarnerannut isumaqarnerujussuat erseqqissarneqarpoq, raajanut, avaleraasartuunut qaleralinnullu akitsuutit 2008-mit suunngigajavissinnarlutik 2017-imi 275 mio. kr.-it missaannut qaffariarsimanerat. Matumunnga aamma ilaapput ingerlatseqatigiiffinnit aamma isertitanit akileraarutit, aalisarnermi akit imaluunniit pisat appariarneranni aamma sunnerneqartussat. Inuussutissarsiutinik amerlanerusunik tunngaveqarneq qularnaarisuussaaq, aalisarnermi nikerarnerit ataatsimut aningaasaqarnermi ineriartornermut sunniuteqarnerpaanissaanik pinngitsoortitsinissamut. Tamannattaaq pigissaarnerunermik aalaakkaanerusumik inerneqassaaq Aalisarneq Aalisarnermi ukiut arlallit ingerlalluartoqarpoq. Qalerallit saarulliillu akii 2015-imi 2010-mut naleqqiullugu 50 pct.-it missaannik qaffasinnerusimapput, raajallu akii marloriaatinngorsimallutik, tak. takussutissiaq 1.1. Naleqqiullugu piffissami tassani atuisunut akit 13 pct.-it missaanni qaffariarsimapput. Akit pitsaasut 2018-ip aallartinnerani allanngoralaartoqarlutik uninngaannarput. Raajat akii 2018-imi qaammatini pingasuni siullerni, qaammatinut pingasunut kingullernut naleqqiullugu qaffasissorujussuusinnarlutik 2017-imi agguaqatigiissillugu annertussusaannut appariarput. Saarulliit akii 2018-ip aallartinnerani qaffarialaarput, qaleraliilli akii annikitsunnguamik apparialaarlutik. Takussutissiaq 1.1 Aalisakat qaleruallillu agguaqatigiissillugu akii Naleqqersuut 2010 = Saarullik Qaleralik Raajat Nass.: 2018-imi qaammatit pingasut siulliit kingullertut nalunaarsorneqarput Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. 9

11 Kalaallit Nunaata imartaani 2017-imi annertussutsikkut Kalaallit Nunaanni aalisarneq (sinerissap qanittuani imaluunniit avataani) 2016-imitut annertussuseqangajappoq, qalerallit, raajat aamma saarulliit pisat aalisarnermi nalimut oqimaaqatigiissinneqarpata. Tamatuma ersersippaa raajanik aalisarnerup annertusiartorne-ra, kisiannili saarulliit pingaartumillu qalerallit annertussusaasa appariartornerat, tak. takussutissiaq imi aalisarneq 2015-imut sanilliullugu pitsaalluinnartumik siuariarsimavoq, pisat annertussusaanni 16 pct.-inik minnerunngitsunik siuariartoqarsimalluni. Takussutissiaq 1.2 Kalaallit aalisartut angallatillu kalaallinit pigineqartut Kalaallit Nunaata imartaani pisaat Tons Qaleralik Raajat Saarullik Avaleraasartooq Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. Ataatsimut aalisarnermi appariaallannerup aappaatigut sinerissap qanittuani aalisarnermi aappatigullu avataasiorluni aalisarnermi ineriartornerit assigiinngilluinnartut imarivai. Qaleralinnik sinerissap qanittuani aalisarneq 2013-imiilli appasinnerpaaffimminut pilluni 14 pct.-imik appariarpoq imi qaammatini pingasukkaani tamani aalisarnermi tassani ukiumi siulianit appasinneruvoq, taamaattumik kinguariarneq 2017-imi ukiorlunnerata saniatigut pissutsit allat pisooqataasimassapput. Ilulissani Qagiannguanilu 2017-imi tunisineq 2000-ikkunni appasinnerpaavoq. Sumiiffinnili ataasiakkaani, tunisineq qaffariarpoq, matuma ataani immikkoortumi pingaaruteqarluinnartumi Uummannami, soorlu sumiiffinni qaleralinniarfiusuni nutaani Paamiuni Qaanaamilu siuariartoqarsimasoq. Peqatigitillugu 2017-imi raajanik saarullinnillu tunisinermi annikitsumik appariartoqarsimavoq imi ukiup affaani siullermi qaleralinnik raajanillu tunisinermi annertussutsit, piffissami tassani 2017-imit qaffasinnerupput, kisianni 2016-imi ukiup affaani siullermit appasinnerullutik. Aappaatigulli saarullinnik tunisineq appariaqqissimavoq, taamaattumik nangaanartoqarpoq, pisassiissutit politikkikkut aalajangerneqartut aalisarneqarsinnaanersut. Tamanna isigineqassaaq tonsinik pisassiissuteqarnermut kiisalu biologit siunnersuutigisaannut tonsit missaanniittunut assigiinngissutsimut atatillugu imit 2017-imut avataasiorluni aalisarnermi pisat 20 pct.-it missaannik qaffariarput. Siuariarneq Kalaallit Nunaata Kitaani qaleralinnik aalisarnermut tunngavoq, aningaasaqarnikkulli isigalugu Kalaallit Nunaata 10

12 Kitaani raajarniarluni aalisarneq pingaaruteqarluinnartoq 17 pct-imik qaffariarsimalluni imut maannakkuugallartoq avataasiorluni aalisarnermut tunngatillugu qaammatinut pingasunut siullernut kisitsisit paasissutissat kisimik pigineqarput. Raajat pisat 2017-imut sanilliullugu 20 pct-ingajannik qaffasinnerupput. Aalisagaqatigiiaat allat aalisarneqarneri nalinginnaasumik ukiumi qaammatini pingasuni siullerni annikippoq. Raajanik aalisarneq kiisalu avataasiorluni qaleralinnik aalisarneq atasinnaasutut MSC-mik allagartaqarput. Tamatumunnga aamma atuuppoq aningaasaqarnikkut isigalugu pingaaruteqannginnerusumik nipisanniarneq. Avataasiorluni raajanut qaleralinnullu biologit siunnersuutaat pisassiissutillu annertusineqarput, tamatumalu 2018-imi ukiunilu aggersuni aalisarnerni taakkunani pitsaasumik siuariartoqarnissaanut ilimanarsisitsivoq imi kalaallit angallataataat Kalaallit Nunaata imartaani raajanik tonsit sinnilaarlugit pisaqarput, 2016-imut sanilliullugu 7 pct.-imik qaffariarlutik 2015-imilu kingullermik appasinnerpaaffimmut sanilliullugu 26 pct.-imik qaffariarlutik. Taamaattumik ersarippoq, ukiut raajanik appariartortumik pisaqartarfiit qaangiuttut, 2018-imilu suli siuariartoqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq. Pisassiissutit tonsinut inissinneqarput, tamanna Pinngortitaleriffiup siunnersuutaanit tonsinit appasinnerulaarpoq imi pisassiissutit siunnersuutillu assigiipput tonsiullutik. Naalakkersuisut raajanut pisassiissutigisartagaat allanut sanilliullugu biologit siunnersuutaannik malinnittarput, anguniarneqarporli, pisassiissutini nikerarnerit ukiumit ataatsimit aappaanut nikingavallaassanngitsut. Pisassiissutit 2018-imi 25 pct.-it sinnerlugit raajanik pisaqarnissamut qaffaanissamik inissaqartitsivoq, 2017-imi pisarineqartut pisassiissutaasunit annikinnerummata. Pisassiissutit nikerarsinnaanerannik aaqqiissutip imaraa, 2017-imi pisassiissutit pisarineqarsimanngitsut ukiumi matumani pisassiissutit sinnerlugit pisarineqarsinnaammata. Taamaattumik 2018-imi raajanik pisaqarnissami siuariartoqarujussuarsinnaavoq MSC-mik allagartaq ulorianartorsiortinnagu imi aamma avataasiorluni aalisarnermi pisani imartani allani Kalaallit Nunaata imartarinngisaani qaffariartoqarpoq, pingaartumik avaleraasartuunik, ammassassuarnik saarullernanillu pisani Takornariaqarneq Ukiuni ikittuni takornariaqarnermi ineriartornermi uninngaannartoqareersoq imaluunniit kinguariartoqareersoq 2017-imi suliassaqarfinni amerlanerpaani siuariartoqarpoq. Ukiuni kingullerni akunnittarfinni unnuisartut amerlassusaat malunnartumik siuariartorsimapput imi akunnittarfinni unnuisartut 12 pct.-ingajannik amerleriarput, taakkunani 3,5 pct.-it akunnittarfinni pioreersut 2017-imi aatsaat nalunaarsuisalernerat pissutaavoq. Taamaasilluni ineriartorneq naqqitaq 8 pct.- erpiaavoq. Piffissami ukiuni 10-ni 2005-imit 2014-imut unnuisartut amerlassusaanni ineriartortoqanngilaq, tak. takussutissiaq imi siuariartoqarneranut taamaallaat kalaallit unnuiartortut amerlanerunerat pissutaagaluartoq, 2017-immi ineriartortoqarneranut annertuumik unnuiartortut nunanit allaneersut pissutaapput. Hotelini unnuisartut amerliartornerat kiisalu ilaatigut Nuummi Ilulissanilu mittarfiit tallineqarnissaannut pilersaarutit tunngavigalugit, illoqarfinni taakkunani akunnittarfinni inissat amerlineqarnissaannut pilersaarutit aallartingaatsiareersimapput. 11

13 2018-imi qaammatini siullerni arfinilinni unnuisut amerlassusaanni siuariartorneq kipisimasutut isikkoqarpoq. Ukiumi siuliani qaammatinut taakkununnga sanilliullugu akunnittarfinni unnuisimasut amerlassusai 6,5 pct.-imik appariarsimapput, unnuilli unnuiffiit amerlassusaanni 1 pct.-imik siuarialaartoqarsimalluni. Umiarsuit takornariartaatit pillugit kisitsisit maanna kukkunersiorneqarput, tassani paasineqarmat, aqqusaartut tamarmik umiarsualivimmut akitsuutinut nalunaarsorneqarsimanngitsut. Kukkunersuinermik naatsorsuutigineqarpoq 2017-imi, ilimanartumillu ukiuni aamma siuliini ilaasut amerlassusaasa kiisalu aqqusaartut amerlassusaasa amerlanerunerannik aaqqiisoqarnissaanik nassataqassasoq. Umiarsuarnik takornariartaatinik takornariartartut ineriartornerat pillugu nalornisoqarnera tunngavigalugu, nalunaarusiami matumani takornariat ineriartornerisa nalilersorneranni kisitsisit ilanngunneqanngillat. Nunarput qimallugu timmisartumut ilaasartut ukiorpaalunni it missaanniittuartarsimapput, imili qaffallutik it ataatilaarlugit, 2017-imilu taama qaffasitsigiinnarlutik imi qaffaatip ilaanut pissutaavoq attartorluni timmisartornerup annertuseriarnera, tamanna ilimanarpoq Arctic Winter Gamesimut atassuteqartoq. Ilaasut nuna najugaqarfiat naapertorlugu kisitsisit paasissutissat agguataarneri imi aallartippoq, kisianni ilaasut nunaat paasissutissiissutigineqanngitsut annertuumik nikerarmata, takornariat suminngaanneerneri pillugit kisitsisit paasissutissat iluamik ersarissaasinnaanngillat. Takussutissiaq 1.3 Takornariaqarneq Inuit amerlassusaat Akunnittarfinni unnuisut Kalaallit Nunaanneersut Akunnittarfinni unnuisut nunanit allaneersut Kalaallit Nunaannit avammut timmisartumut ilaasut Nass.: Umiarsuarnik takornariartaatinik takornariaqarneq pillugu kisitsisit paasissutissat kukkunersiorneqarput, taamaattumillu takussutissiami ilanngunneqarnatik. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. Naalakkersuisut anguniagaraat takornariaqarnermik inuussutissarsiuteqarfik nukittorsassallugu. Tamanna ilaatigut ersersinneqarpoq upernaami 2016-imi nuna tamakkerlugu takornariaqarnermut immikkoortumut pilersaarummi kiisalu Qaqortumi, Nuummi Ilulissanilu mittarfinnik nutaanik imaluunniit annerusunik sa- 12

14 naartonissamut, piginnittuunissamut aamma ingerlatsinissamut ingerlatseqatigiiffimmik 100 pct.-imik namminersorlutik oqartussanik pigineqartumik, Kalaallit Airports A/S-imik pilersitsinikkut. Naatsorsuutigineqarnikuugaluarpoq, sanaartorneq 2018-imi aallartinneqarsinnaassasoq, kisiannili politikkikkut oqallinnerit sivitsorneqarput, taamaasilluni maannakkuugallartoq isikkoqarpoq, sanaartornerup aatsaat 2019-ip ingerlanerani siusinnerpaamik aallartissinnaanera Aatsitassarsiorneq Kalaallit Nunaata Kujataani kuultisiorfimmik 2013-imi matusinerup kingorna, ukiorpaalunni Kalaallit Nunaanni aatsitassanik piiaasoqarnikuunngilaq. Tamannali 2017-imi aasakkut allanngorpoq, tassani LNS Greenland Gems nunaqarfiup Qeqertarsuatsiaat eqqaani rubininik piiaaneq aallartimmagu. Nunanut allanut niuerneq pillugu kisitsisini paasissutissani siullermik 2017-imi qaammatini pingasuni kingullerni takutinneqarpoq, avammut niuerutigisanik 3 mio. kr.-init. Avammut niuernermit isertitat 2018-imi ukiunilu aggersuni annertujaamik qaffassasut naatsorsuutigineqarput, massa suliniut killilimmik annertussuseqaraluartoq 30-t missaannik sulisoqarluni. Rubinisiornermi piiaanermi sulisut amerlaqqatipajaavannik sulisoqartumik suliniut, Hudson Greenlands anorthositprojektia Kangerlussuup kangerluaniittoq, 2017-ip ingerlanerani aallartissasoq naatsorsuutigineqaraluarpoq, kinguaattoorlunili, taamaasilluni piiaaneq 2019-imi aatsaat aallartissagunarluni. Thule Air Basep eqqaaniittumi nunaqarfiup matusimasup Moriusap eqqaani ilmenitimik piiaanissamut pilersaarutit aallartingaatsiareerput suliniummik Dundas Ilmenite Titanium Project-imik Blue Jay Titanium Mining Company-p ataaniittumit ingerlatseqatigiiffimmit. Ingerlatseqatigiiffiup sanaartornermik suliat 2018-imi aallartissasut naatsorsuutigai. Ingerlatsinermi suliniummi sulisut inuit ssasut naatsorsuutigineqarput. Maniitsup eqqaani North American Nickels-ip misissuinerani siuariartortoqarpoq. Ilaatigut Verdensbanken isumaqarpoq, nikkelimik piiaanissamut nunarsuarmi peqarnera killeqartoq ukiunilu aggersuni akit qaffannissai ilimagalugit. Nikkeli sisammik manngertornersinnaanngitsumik kiisalu batteriinik immeqqissinnaasunik sanaartornermi pingaaruteqarpoq. Ukiuni aggersuni batteriinik piumasaqarneq malunnartumik annertuseriassasoq naatsorsuutigineqarpoq imi zinkimik aqerlumillu Citronen Fjordimi Kalaallit Nunaata Avannaani piiaasoqarnissaanut piiaanissamut akuersissummik tunniussisoqarpoq, qularnarporli, piiaaneq aallartinneqassanersoq. Suliniut ingerlanneqarnerani 500-ngajannik sulisoqartussaq pineqarpoq, kisiannili taakkunani ikittuinnaat Kalaallit Nunaanniissasut naatsorsuutigineqarluni. Aatsitassarsiorfik Kalaallit Nunaanni inoqarfinnit tamanit ungasittorujussuussaaq. Kalaallit Nunaata Kujataani aatsitassanik qaqutigoortunik il.il. piiaanissaq siunertaralugu suliniutinik marlunnik aallartitsingaatsiartoqareerpoq. Suliniut ataaseq, Narsamut qanittumiittoq, uranimik pinngitsoorsinnaanngisamik saniatigut piiaasoqassaaq. Aatsitassanik uranimik ilaqartunik avammut niuersinnaanermut piumasaqaatit Naalakkersuisut qallunaallu naalakkersuisuisa akornanni isumaqatigiissutigineqarput. Suliniutit ukiorpassuarni suliarineqarput, suliniutinulli piiaanissamut akuersissutit suli inissinnatik. 13

15 Aatsitassanik misissuinermut aningaasartuutit ukiorpaalunni appariartorsimapput, p missaani kulbrintimik misissuinermik suliap pingaaruteqarluinnaertup kingorna, tak. takussutissiaq 1.4. Takussutissiaq 1.4 kulbrintinik atortussiassanillu misissuinermut aningaasartuutit, Mio.kr Nass.: imut kisitsisit inaarutaasuupput imut kisitsisit kisitsisaagallartuupput. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. Uuliap akuiagaanngitsup maanna akii pissutigalugit, imaani kulbrintit pillugit misissuinermik suliaqarnerit siuarsarneqarnissaat naatsorsuutigineqanngilaq, Naalakkersuisulli pilersaarutigaat nunami Nuussuarmi qeqertaasami kulbrintimik misissuinissamut soqutiginninnerulersitsinissaq pillugu misissueqqaarnermut aningaasaliinissaq. Aatsitassat arlallit akii ukiualunni qaffasissimapput, ass. zinki, imaluunniit appasissinnarlutik qaffakkiartuaarsimallutik, ass. nikkeli. Uuliap akii aamma arriitsunnguamik qaffakkiartorput. Aatsitassat arlallit akii takussutissiaq 1.5-imi takuneqarsinnaapput. Verdensbanken-ip Commodity Markets Outlook-imini apriili 2018-imeersumi naatsorsuutigaa 2030-p tungaanut nikkelip akia qaffakkiartussasoq, kanngussaap akia aalajaatsuussasoq, kuultip akia arriitsumik appariartussasoq kiisalu zinkip akia sukkanerusumik appariartussasoq. Aatsitassatut qaqutigoortutut taasakkat pillugit kisitsisinik paasissutissanikk taama ittunik peqartoqanngilaq. 14

16 Takussutissiaq 1.5 Verdensbanken-ip savimernit akiinut naleqqersuutai, Naleqqersuut, 2010 = savimernit katillugit nikkeli zinki kanngussak kuulti Nass.: Akinut naleqqersuut USD-nngorlugu. Naatsorsuutit kingulliit maaji 2018-imeersuupput. Paasissutissarsiffik: World Bank Commodity Markets Outlook 1.4. Aningaasaliinerit Nalinginnaasumik Namminersorlutik Oqartussat sanaartornermut aningaasaliineri, Sanaartugassanut Iluarsagassanullu Aningaasaateqarfimmit tigusinikkut, ataatsimut sanaartornermut sanaartugassanullu aningaasaliinermi annertuumik ilaasarput. Suliniut akuersissutigineqaraangat, aningaasat Sanaartugassanut Iluarsagassanullu Aningaasaateqarfimmut nuunneqartarput. Tamatuma kingorna aningaasaliineq suliarineqaraangat, aningaasartuutit aningaasaateqarfimmit tigusinikkut akilerneqartarput. Aningaasaliisartut allat takkunneri kiisalu Namminersorlutillu Oqartussat annertunerusumik aningaasaliinerit ingerlatseqatigiiffitsigut ingerlatilernerat ilutigalugit, Sanaartugassanut Iluarsagassanullu Aningaasaateqarfimmit tigusisarnerit isumaqarunnaariartuaarsimapput imi tigusinerit taakku nuna tamakkerlugu naatsorsuineq naapertorlugu sanaartornermut sanaartugassanullu aningaasaliinerit 20 pct.-ii sinnilaaginnarlugit, 2011-mi aamma 2012-imi 40 pct.-ingajannut sanilliullugit pipput. Ukiuni kingullerni Sanaartugassanut Iluarsagassanullu Aningaasaateqarfimmit tigusinerit ukiumut 500 mio. kr.-it missaanniipajaartarput, tak. takussutissiaq 1.6. Sanaartornermut sanaartugassanullu aningaasaliinerni nikerarnernuttaaq sanaartortitsisut allat pissutaapput imi Nuummi umiarsualivik containereqarfik nutaaq naammassineqarpoq. Taanna ingerlatseqatigiiffimmit namminersorlutik oqartussanit pigineqartumit Sikuki Nuuk Harbour A/S-imit pigineqarpoq, taamaasillunilu katillugit 600 mio. kr.-nit sinnilaarlugit aningaasaliinerit Sanaartugassanut Iluarsagassanullu Aningaasaateqarfimmit aningaasalersorneqarnatik. Aningaasaliinernit pingaarnerpaat ukiuni 2015-imi imilu aningaasaliissutigineqarpoq, taamaattumik 2017-imi umiarsualiviliornermut aningaasaliinerit ukiunit siuliinit ersarissumik annikinnerulluni. Aappaatigulli naalagaaffiup Nuummi matoqqasumik paarnaarussiviliornera kinguaattoorpoq, aappaagulu aatsaat naammassineqassasoq naatsorsuutigineqarluni. Sanaartortitsisinnaasut suliniutinik aallartitsinissamut ajornakusoortitsinermik oqariartuuteqarput, tamatumalu allallu ersersippaat, sanaartornermik sanaartugassanillu suliassaqarfimmi piginnaasanik atuineq 15

17 annertusoq. Taamaattumik suliniutinik angisuunik, soorlu mittarfinnik sanaartornissanik aallartisaanissamut maanna pissutsit atuutsillugit aarlerinaataavoq qaleriiaannermik pilersitsinissaq, tamatumalu kinguneranik aningaasartuutit qaffanneri. Mittarfinnut nutaanut imaluuunniit annerusunut KAIR-ip aningaasaliinissaanut kinguartitsinerit, tamatumuuna isigalugu taamaattumik naleqquttuuvoq. Sanaartornissamut aningaasaliinerit taakku annertunerpaartaat suliffeqarfinnit nunanit allaniittunit suliarineqassasut naatsorsuutigineqaraluartoq, suliaqarfinnut taakkununnga qanittuusuni kalaallit suliffeqarfiutaasa sulinerat annertusissasoq naatsorsuutigineqar-poq. Tamannalu aamma mittarfinnut aningaasaliinerit maanna pilersaarutaasumut sanilliullugu tulleriiaarnissaannut tamanna tunngavilersuutaavoq pingaarutilik. MIssingersuummi, tak. tabeli 1.1, 2019-ip ingerlanerani mittarfiliortiternissap aallartinneqarnissaa ilanngullugu naatsorsorneqarpoq. Takussutissiaq 1.6 Sanaartugassanut Iluarsagassanullu Aningaasaateqarfimmit akiliutit, Mio.kr Nass.: Qaammatit 12 ingerlaneranni atuinerit inernerat. Naatsorsuutit kingulliit juni 2018-imeersuupput. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik Realkreditimik taarsigassarsititsisartut Kalaallit Nunaannut taarsigassarsisitsinerini aallaavigalugit naliliinermi, ukiuni kingullerni Kaalaallit Nunaanni inissianik nammineq pigisanik sanaartornermik suliaqarneq annikitsuinnaavoq, tak. takussutissiaq 1.7. Nammineq inissiaatinut ataatsimut taarsigassiissutit taamaaginnangajapput, taamaalillunilu taarsigassarsisitsinerit nutaat, taarsigassarsiatoqqanik taarsersuinerit annertoqqatigaat. Nammineq inissiaatinik sanaartornermik suliaqarneq 2018-ip 2019-illu ingerlanerini qaffariassasoq naatsorsuutigineqarpoq imi TELE Greenlandip immakkut kabeli avannamut Maniitsumut, Sisimiunut Aasiannullu tallivaa, Qeqertarsuullu tunuani sakkortusaaviit pitsanngorsarlugit. Katillugit TELE Greenlandip aningaasaliissutini 2017-imi 300 mio. kr.-init 336 mio. kr.-it missaannik ilavai imi Uummannamit Upernavimmut sakkortusaaviit amerlinissaannit pilersaarut naammassineqassasoq naatsorsuutigineqarpoq. Aalisarnerup ingerlalluarnera aalisariutini assigiinngitsuni tamani atortunillu annertunerusumik aningaasaliinernik nassataqarpoq. Tamanna suli nunanut allanut niuernermi naatsorsoqqissaakkani takuneqarsinnaanngilaq, ingerlatanullu sunniuteqassanani, amerlanerimmi avataanit eqqussorneqartuummata imi 16

18 umiarsuaatillit ilaat aalisarnermut kilisaatinik sanarlaanik ilanngussinissaat naatsorsuutigineqarpoq. Tamanna aalisarnermik sunniuteqarluarnerusumik aaqqiinissamut periarfissiivoq, taamaasillunilu siunissami aalisarnermi isertitat annertusinissaannut tapersiissalluni. Kilisaataatillilli ilaasa aningaasaliinissamik pilersaarutitik siunissami aalisarnermut inatsisissap qanoq innerata paasinarsinissaata tungaanut unitsikkallarpaat. Takussutissiaq 1.7 Realkreditimik taarsigassarsisitsisartut Kalaallit Nunaannut taarsigassarsisitsineri Mio. kr Katillugit Inissiat nammineq pigisat Nass.: Kisitsisit kingulliit naatsorsorneqarput 2018-imi qaammatit pingasukkaat aappaanni. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik Atuineq Inuinnaat atuinerat arriitsunnguamik qaffakkiartorpoq. Inuinnaat atuinerisa ilaat niuertarfiit annerit pingasut kaaviaartitaannit erseqqissarneqarsinnaapput, tak. takussutissiaq 1.8. Niuertarfiit kaaviiaartitat imi 2016-imit 2 pct.-imik qaffasinnerupput, tamanna annertussutsitigut annikitsumik siuariarfiusoq takussutissaavoq. Atuisunut akit 2016-imit 2017-imut 1 pct.-it missaanni qaffappoq ip aallartinnerani niuertarfiit kaaviaartitaasa ineriartorneri annertuseriarsimapput. Oqaatigineqassaaq, nunanut allanut amerlanerusunut sanilliullugu inuinnaat atuinerat aningaasarsiornikkut pissutsini ineriartornermut sunniuteqannginnerusarmat, aappaatigut aningaasaliinerit avammullu niuerneq aningaasaqarnikkut nikerarnernut annertunerusumik sunniuteqarlutik. 17

19 Takussutissiaq 1.8 Niuertarfiit kaaviaartitaannut takussutissiaq, ukiup qanoq ilineranik iluarsisaq, Naleqqersuut, 2010 = Nass.: Kisitsisit kingulliit naatsorsorneqarput 2018-imi qaammatit pingasukkaat aappaanni. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. Qamutit motoorillit eqqussat nalingi ukiuni kingullerni qaffariarujussuarput, tak. takussutissiaq 1,9. Tamanna atuinerup isertitallu annertuumik ineriartornerinut takussutissaavoq. Takussutissisaq 1.9 Qamutinik motoorilinnik eqqussuineq Mio. kr. Qamutinik motoorilinnik eqqussuineq Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. Naggataatigut 2016-imi 2017-imilu ingerlaavartumik aningaaseriviit inoqutigiinnut taarsigassarsiinerini qaffakkiartuaartoqarpoq, pissuserlu taanna 2018-imi ingerlaannarpoq, tak. takussutissiaq Qaammatit pingasukkaat aappaanni inoqutigiinnut taarsigassiinerit ukiumi siulianit 5 pct.-imik qaffasinnerupput. 18

20 Takussutissiaq 1.10 Aningaaseriviit taarsigassarsiineri Mio. kr Nass.: Kisitsisit kingulliit naatsorsorneqarput 2018-imi qaammatit pingasukkaat aappaanni. Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik Suliffeqarneq Inoqutigiinnut taarsigassarsisitsinerit Allanut taarsigassarsisitsinerit Qaammammit qaammammut suliffeqarnermik naliliinerit taamaallaat suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut amerlassusaanik naatsorsuinermik tunngaveqarsinnaapput. Kisitsisitigut paasissutissat inunnik, qaammatip ingerlanerani imaluunniit piffissami allami suliffissaaleqinermik ajornartorsiuteqarlutik kommunimut saaffiginnissimasunik naatsorsuinerupput. Kisitsisitigut paasissutissat ilaatigut kommunini allaffissornikkut suleriutsinik sunnerneqartarput, taamaattumillu paasiniarnissai ajornakusoorsinnaallutik. Suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut amerlassusai 2014-imiilli annertuumik appariartorsimapput, tak. Takussutissiaq imili arriinnerusumik imi qaammatini arfineq-marlunni siullerni aammaarluni appariarujussuartoqarpoq. Appariartorneq illoqarfinni nunaqarfinnilu pivoq, illoqarfinnili annertunerpaalluni. Appariartorneq matchgruppe 1-imi inunnut tunnganeruvoq, tassa sulilernissamut piareersimasuni. 19

21 Takussutissiaq 1.11 Suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut Amerlassuseq Jan Feb Mar Apr Maj Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Paasissutissarsiffik: Naatsorsueqqissaartarfik. Naatsorsueqqissaartarfik ukiumoortumik inik ukiullit aalajangersimasumik najugaqartut akornanni suliffissarsiortut pillugit nalunaarsuivimmi tunngaveqartumik kisitsisinik paasisssutissanik saqqummersitsisarpoq. Kisitsisini paasissutissani ilaanngillat inuit, suliffissaaleqisut akornanni qaammammi tassani isertitaqarlutik sulisimasut suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut imi suliffissarsiortut amerlassusai iupput, tassani 2016-imi sulisinnaasuni 7,3 pct.-it suliffissarsiorsimallutik, 2015-imi 9,1 pct.-iuvoq 2014-imilu 10,3 pct.-iulluni. Suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut amerlassusai ukiuni kingullerni nalunaarsuivimmik tunngaveqartumi kisitsisinik paasissutissani suliffissaaleqisut agguaqatigiissillugit ineriartornerat malilluinnarsimavaat, tassani suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut qaammammut agguaqatigiissillugit amerlassusai ingajannik amerlanerummata 2012-imit 2016-imut ukiuni tamani qaammammut suliffissaaleqisut agguaqatigiissillugit suliffissaaleqisut pillugit kisitsisinit paasissutissanit. Sulisinnaasut allanngunngipajaarsimassasut naatsorsuutigalugu siumut kisitsinermi 2017-imi suliffissaaleqisut 6,7-iussasut 2018-imilu 4,9 procentiussasut naatsorsuutigineqarsinnaavoq. Inuit meeqqat atuarfiata saniatigut ilinniagaqanngitsut akornanni suliffissaaleqineq pingaartumik annertuvoq imut nalunaarsuivinni naatsorsuutit takutippaat, eqimattani taakkunani suliffissaaleqisut 11,7 pct.-iusut, inunnilu inuussutissarsiummik ilinniagalinni 3,4 pct.-iulluni kiisalu inunni takinerusumik ilinniagalinni 0,6 pct.-iulluni. Suliffissaaleqineq pingaartumik inunnut meeqqat atuarfiata saniatigut ilinniagaqanngitsuni qaangeruminaassimavoq. Taakku akornanni 2014-imit 2016-imut suliffissaaleqisut 621-nik ikileriarput 27 pct.-iusunik, inunni inuussutissarsiummik ilinniagalinni suliffissaaleqisut 145-nik ikileriarlutik tamanna 38 pct.-iuvoq. Sulisut pillugit kisitsisit paasissutissat nalunaarsuivinnik tunngaveqartut takutippaat, inuit 18-init 64-it akornanni ukiullit suliffeqartut 2,1 pct.-imik qaffariarsimasut, 2016-imi qaammammut agguaqatigiissillugu 20

22 it sinnilaarlugit. Suliffissarsiortutut nalunaarsorsimasut aallaavigalugit siumut naatsorsuinermi sulisartut 2017-imi it sinnilaarlugit qaffapput, ukioq mannalu ngajaassallutik. Sulisartut amerliartornerinut takussutissat ilagaat, suliffeqarfiit akitsuutaat akilerneqartut Nunatta Karsiata Naatsorsuutai naapertorlugit 2016-imi 7,0 pct.-imik qaffariarnerinik kiisalu 2017-imi 4,8 pct.-imik qaffariarnerinik. Suliffeqarfiit akitsuutaat suliffeqarfiup akissarsiartititaasa 0,9 pct.-eraat, ilinniaqqinnissamullu aningaasaliinermut kiisalu inuussutissarsiutinik ilinniakkat pillugit suliassaqarfimmut ingerlasarlutik. Ataatsimut isigalugu kisitsisitigut paasissutissat naleqqersuutillu takutippaat, 2014-imiilli suliffillit amerliartorsimasut suliffissaaleqisullu ikiliartorsimasut. Ineriartorneq tamanna 2018-imi annertuumik ingerlaannarpoq. Suliffissaaleqineq maanna ima appasitsigaaq, aningaasaqarnermik nalinginnaasumik malinnaasinnaajunnaarsitsinissamut aarlerinaat annertulluni. 21

Aningaasaqarneq siuariartuinnarpoq

Aningaasaqarneq siuariartuinnarpoq Aningaasaqarneq siuariartuinnarpoq Aalisarneq ingerlalluarpoq akit annertussutsillu (raajat) 125 120 Aningaasaqarnermi pissutsit, 2011=100 Ineriartornermut aamma tapeeqataapput Inuinnaat atuinerat Aningaasaliinerit

Lisätiedot

Siunnersortinik avataaneersunik sulisunillu nunani allani najugaqartunik atuineq pillugu 37 naapertorlugu apeqqummut nr.

Siunnersortinik avataaneersunik sulisunillu nunani allani najugaqartunik atuineq pillugu 37 naapertorlugu apeqqummut nr. Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Naalakkersuisoq Naalakkersuisoq for Finanser og Skatter Inatsisartunut ilaasortaq Vivan Motzfeldt, Siumut Siunnersortinik avataaneersunik sulisunillu nunani allani

Lisätiedot

Siulitt.tull. akissarsiaa

Siulitt.tull. akissarsiaa Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfia Formandens Departement Ingerlatseqatigiiffiit Namminersorlutik Oqartussanit tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit pigineqartuni siulersuisunut ilaasortaatitanut

Lisätiedot

19. december 2016 UPA 2017/xx. Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit. Nassuiaatit nalinginnaasut

19. december 2016 UPA 2017/xx. Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit. Nassuiaatit nalinginnaasut 19. december 2016 UPA 2017/xx Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit Nassuiaatit nalinginnaasut 1. Aallaqqaasiut Siunnersuummut tunngavigineqarpoq, 2016-imi Inatsisartut akuerisaat Inissianik attartortitsisarneq

Lisätiedot

NALUNAARUTIT - Grønlandsk Lovsamling Serie C-I

NALUNAARUTIT - Grønlandsk Lovsamling Serie C-I NALUNAARUTIT - Grønlandsk Lovsamling Serie C-I Tjenestemandit akissarsiaasa il.il. naleqqussarneqarnerat pillugu isumaqatigiissut Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussani kommuninilu tjenestemandit

Lisätiedot

Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit 2009-mi Naalakkersuisunit pilersinneqarput unalu siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaasa arfineq pingajoraat.

Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit 2009-mi Naalakkersuisunit pilersinneqarput unalu siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaasa arfineq pingajoraat. 1 Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit 2009-mi Naalakkersuisunit pilersinneqarput unalu siunnersuisoqatigiit nalunaarusiaasa arfineq pingajoraat. Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit siulittaasoqarfimmit

Lisätiedot

Namminersorlutik Oqartussat Aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiutaat - Inatsisartunut ukiumoortumik nassuiaat

Namminersorlutik Oqartussat Aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiutaat - Inatsisartunut ukiumoortumik nassuiaat Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfia Formandens Departement Namminersorlutik Oqartussat Aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiutaat - Inatsisartunut ukiumoortumik nassuiaat UKA 2016/agguaanneqassaaq

Lisätiedot

Sumiiffiit annertuumik aarlerinaateqarsinnaasut pillugit ilassutitut allakkiaq

Sumiiffiit annertuumik aarlerinaateqarsinnaasut pillugit ilassutitut allakkiaq Sumiiffiit annertuumik aarlerinaateqarsinnaasut pillugit ilassutitut allakkiaq Kalaallit Nunaanni qaqqat innaasa annertuumik sisoorfiusinnaanerisa aarlerinaataanik misissuineq pillugu nalunaarusiaq GEUS-ip

Lisätiedot

Royal Greenland A/S Ukiumut Nalunaarut 2012/13

Royal Greenland A/S Ukiumut Nalunaarut 2012/13 Royal Greenland A/S Ukiumut Nalunaarut 2012/13 Ataatsimeersuarneq, Nuuk 10. februar 2014 Pisortaaneq - CEO Mikael Thinghuus Ukiumi angusat Rajartassiissutit ikinneruleraluartut kaaviiaartitatigut siuariaateqarneq

Lisätiedot

Suleqatigiinnissaq pisariaqartinneqartoq. Nuna tamakkerlugu pilersaarusiamut nassuiaat 2017

Suleqatigiinnissaq pisariaqartinneqartoq. Nuna tamakkerlugu pilersaarusiamut nassuiaat 2017 Suleqatigiinnissaq pisariaqartinneqartoq Nuna tamakkerlugu pilersaarusiamut nassuiaat 2017 UKA 2017 Agguaassassaq Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Naalakkersuisoqarfik [Naatsorsuutigineqarpoq: November

Lisätiedot

Uunga siunnersuut: Procenti aaqqiissutissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2017-imeersoq

Uunga siunnersuut: Procenti aaqqiissutissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2017-imeersoq Uunga siunnersuut: Procenti aaqqiissutissaq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2017-imeersoq (Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Naalakkersuisoq) p illu gu Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu

Lisätiedot

Royal Greenland A/S. Ukiup qiteqqunnerani nalunaarusiaq 1. januaari juuni 2018

Royal Greenland A/S. Ukiup qiteqqunnerani nalunaarusiaq 1. januaari juuni 2018 Royal Greenland A/S Royal Greenland A/S Ukiup qiteqqunnerani nalunaarusiaq 1. januaari 2018 30. juuni 2018 Qupp. 1, 9-sunit Imarisai Qupp. Ineriartorluarneq 2018-ip qiteqqukkiartornerani attanneqarpoq

Lisätiedot

Siunnersuummut nassuiaatit. Nassuiaatit nalinginnaasut

Siunnersuummut nassuiaatit. Nassuiaatit nalinginnaasut 12. juni 2018 UKA 2018/xx Siunnersuummut nassuiaatit Nassuiaatit nalinginnaasut 1. Aallaqqaasiut Kalaallit Nunaanni Kommunit Kattuffiat, KANUKOKA, 2018-ip ingerlanerani atorunnaarsinneqassaaq. KANUKOKA-p

Lisätiedot

Tunngatillugu/Vedr: Meeqqat atuarfiani inaarutaasumik misiliineq 2013

Tunngatillugu/Vedr: Meeqqat atuarfiani inaarutaasumik misiliineq 2013 NALILIISARFIK Ulloq/dato : 8. Oktober 2013 Allat/init. : Journal nr. : Brev nr. : Tunngatillugu/Vedr: Meeqqat atuarfiani inaarutaasumik misiliineq 2013 1. Aallaqqaasiut Meeqqat atuarfianni inaarutaasumik

Lisätiedot

12. juni UKA2015/xx. Inatsisartut Suleriaasianni 33, imm. 4 naapertorlugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut manna Naalakkersuisut saqqummiuppaat:

12. juni UKA2015/xx. Inatsisartut Suleriaasianni 33, imm. 4 naapertorlugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut manna Naalakkersuisut saqqummiuppaat: 12. juni UKA2015/xx Inatsisartut Suleriaasianni 33, imm. 4 naapertorlugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut manna Naalakkersuisut saqqummiuppaat: Uunga siunnersuut: Atomip nukinganut isumannaallisaaneq

Lisätiedot

Aningaasaqarnikkut. allanngoriartorfimmut. suliassaqartitsinermut. pilersaarut

Aningaasaqarnikkut. allanngoriartorfimmut. suliassaqartitsinermut. pilersaarut Aningaasaqarnikkut allanngoriartorfimmut suliassaqartitsinermut pilersaarut Juli 2012 Inuussutissarsiornermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoqarfik 0 Tunuliaqut Nalunaarusiami matumani alaatsinaanneqartoq

Lisätiedot

ATTAVEQAQATIGIINNERUP NUNARPUT ATAQATIGIISSISSAVAA

ATTAVEQAQATIGIINNERUP NUNARPUT ATAQATIGIISSISSAVAA ATTAVEQAQATIGIINNERUP NUNARPUT ATAQATIGIISSISSAVAA KIFFARTUUSSINISSAMUT ISUMAQATIGIISSUTIT SIVITSORNEQARNERI 2016 KIFFARTUUSSINISSAMUT ISUMAQATIGIISSUTIT NUTAAT 2017 UKA2015/18 NAALAKKERSUISUT MITTARFINNUT

Lisätiedot

NARSARSUARMI MITTARFIUP SIUNISSAA PILLUGU PERIARFISSATUT ILUSILIAT PINGASUT

NARSARSUARMI MITTARFIUP SIUNISSAA PILLUGU PERIARFISSATUT ILUSILIAT PINGASUT Suliarineqarpoq uunga Namminersorlutik Oqartussat, Ineqarnermut Attaveqaqatigiinnermullu Naalakkersuisoqarfik Allakkiap suussusaa Nalunaarusiaq Ulloq Septembari 2018 NARSARSUARMI MITTARFIUP SIUNISSAA PILLUGU

Lisätiedot

NALUNAARUTIT - Grønlandsk Lovsamling

NALUNAARUTIT - Grønlandsk Lovsamling NALUNAARUTIT - Grønlandsk Lovsamling Serie C-Il ISUMAQATIGIISSUT Naalakkersuisunit aamma Tusagassiuinermi Sulisut Peqatigiiffiannit / Dansk Journalistforbund Filmiliornermut TV-millu aallakaatitassiornermut

Lisätiedot

Royal Greenland A/S. Ukiup qiteqqunnerani nalunaarusiaq 1. januaari juuni 2017

Royal Greenland A/S. Ukiup qiteqqunnerani nalunaarusiaq 1. januaari juuni 2017 Royal Greenland A/S Royal Greenland A/S Ukiup qiteqqunnerani nalunaarusiaq 1. januaari 2017 30. juuni 2017 Qupp. 1, 9-suni Imarisai Qupp. Royal Greenland 2017-ip qiteqqunnerani siuariaateqarpoq 3 Ingerlatseqatigiiffiup

Lisätiedot

Ullormut oqaluuserisasat KOMMUNALBESTYRELSE-P Ileqquusumik ataatsimiinneranit 29. april 2016 kl.10.00

Ullormut oqaluuserisasat KOMMUNALBESTYRELSE-P Ileqquusumik ataatsimiinneranit 29. april 2016 kl.10.00 Ataatsimiinneq nr. 03/16 29/04/2016 Kommunalbestyrelsen. OD Side 1 af 46 Ullormut oqaluuserisasat KOMMUNALBESTYRELSE-P Ileqquusumik ataatsimiinneranit 29. april 2016 kl.10.00 Ole Dorph Jess Svane Kristian

Lisätiedot

Kalaallit Nunaani Timersoqatigiit Kattuffiata. Pilersaarusiaq

Kalaallit Nunaani Timersoqatigiit Kattuffiata. Pilersaarusiaq Kalaallit Nunaani Timersoqatigiit Kattuffiata Pilersaarusiaq T a k o r l u u k k a t K a l a a l l i t N u n a a t t a m a r m i u s o q t i m e r s o r n e r m i k s a m m i s a q a r f i u v o q. T i

Lisätiedot

Naligiimmik siunissaqarneq

Naligiimmik siunissaqarneq Foto: David Buchmann. Naligiimmik siunissaqarneq Naligiimmik siunissaqarusuppugut! Hermann Berthelsen, borgmesteri, Qeqqata Kommunia Ole Dorph, borgmesteri, Qaasuitsup Kommunia Jørgen Wæver Johansen, borgmesteri,

Lisätiedot

Namminersorlutik Oqartussanut

Namminersorlutik Oqartussanut Tulluarsarneq ineriartortitsilersarpoq Namminersorlutik Oqartussanut Qaasuitsup Kommuniata avinneqarnera pillugu nalunaarusiaq August 2015 1 Imarisaasa nalunaarsorneri: 1 AALLAQQAASIUT TUNULIAQUTAASORLU...

Lisätiedot

Missiliuut: Pingaarnersiuineq

Missiliuut: Pingaarnersiuineq Missiliuut: Pingaarnersiuineq Inuinnaat aamma suliffeqarfinni assigisaannilu sulisunut pisortatigoortumik digitalimik atsiornertalimmik NemID-issaannik pilersitsisarneq pillugu inatsisip Kalaallit Nunaanni

Lisätiedot

Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup isumaliuutersuutaa AALISARNEQ PILLUGU ATAATSIMIITITALIARSUAQ

Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup isumaliuutersuutaa AALISARNEQ PILLUGU ATAATSIMIITITALIARSUAQ NAMMINERSORNERULLUTIK OQARTUSSAT. GRØNLANDS HJEMMESTYRE AALISARNEQ PILLUGU ATAATSIMIITITALIARSUAQ Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup isumaliuutersuutaa Februaari 2009 2 Imai Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup

Lisätiedot

KNR. Ukioq 2007-imut tamanut aallakaatitsisussaatitaaneq pillugu nassuiaat

KNR. Ukioq 2007-imut tamanut aallakaatitsisussaatitaaneq pillugu nassuiaat Qupp. 1/10-nit Ukioq 2007-imut tamanut aallakaatitsisussaatitaaneq pillugu nassuiaat Angusarineqartussat pillugit isumaqatigiissummi imm. 15 naapertorlugu -ip ukiut tamaasa ukiup siulianut isumaqatigiissutip

Lisätiedot

Pisortanit ikiorsiissutinik misissueqqissaarneq

Pisortanit ikiorsiissutinik misissueqqissaarneq Nalunaarusiaq Pisortanit ikiorsiissutinik misissueqqissaarneq Niels Jørgen Mau Pedersen, Jacob Seier Petersen & Nanna Højgaard Lindeberg 666666g6666 Pisortanit ikiorsiissutinik misissueqqissaarneq VIVE

Lisätiedot

UKA 2017/129 NAQQIUT Siunnersuut novembarip 10-ni 2017-meersoq taarserpaa

UKA 2017/129 NAQQIUT Siunnersuut novembarip 10-ni 2017-meersoq taarserpaa 14-11-2017 UKA 2017/129 NAQQIUT Siunnersuut novembarip 10-ni 2017-meersoq taarserpaa Tunngavilersuut Naqqiummi Nunatta EU-mut EU-mullu attuumassuteqartunut suleqateqarnerulernissaanik periarfissat pillugit

Lisätiedot

16. maaji 2018 IIA 2018/21. Siunnersuummut nassuiaatit. Nassuiaatit nalinginnaasut

16. maaji 2018 IIA 2018/21. Siunnersuummut nassuiaatit. Nassuiaatit nalinginnaasut 16. maaji 2018 IIA 2018/21 1. Aallaqqaasiut Siunnersuummut nassuiaatit Nassuiaatit nalinginnaasut 1.1. Siunnersuummut tunngaviusut pingaarnerit 1.1.1 Assartuussineq pillugu isumalioqatigiissitaq Siunissamut

Lisätiedot

TUSAGASSIORTUNIK KATERSORTITSINEQ 21. april 2015

TUSAGASSIORTUNIK KATERSORTITSINEQ 21. april 2015 TUSAGASSIORTUNIK KATERSORTITSINEQ 21. april 2015 Ineqarneq Siunissami attaveqarneq o o Siunissami ineqarnermut politikkimut aallaavik Tunngaviusut 19-it o o o o o Ammanerulersitsiniarneq Nalunaarasuartaateqarnermut

Lisätiedot

KANGERLUSSUUP MITTARFIATA SIUNISSAA PILLUGU PERIARFISSATUT ILUSILIAT TALLIMAT

KANGERLUSSUUP MITTARFIATA SIUNISSAA PILLUGU PERIARFISSATUT ILUSILIAT TALLIMAT Suliarineqarpoq uunga Namminersorlutik Oqartussat Ineqarnermut Attaveqaqatigiinnermullu Naalakkersuisoqarfik Allakkiap suussusaa Nalunaarusiaq Ulloq 8.juni 2018 KANGERLUSSUUP MITTARFIATA SIUNISSAA PILLUGU

Lisätiedot

Naalakkersuisut 2014-imi Inatsisartut ukiakkut ataatsimiinnissaannut suliniutaat

Naalakkersuisut 2014-imi Inatsisartut ukiakkut ataatsimiinnissaannut suliniutaat UKA 2014 TUSAGASSIORTUNIK KATERSORTITSINEQ Septemberip 15-iat, nal. 9.00 Naalakkersuisut 2014-imi Inatsisartut ukiakkut ataatsimiinnissaannut suliniutaat Aleqa Hammond, Naalakkersuisut Siulittaasuat aamma

Lisätiedot

7. december 2010 Nr. 1142

7. december 2010 Nr. 1142 7. december 2010 Nr. 1142 Inissiisarfimmiittussanngortitaanermik naammassinninnissap kinguartinneqarnissaanik qinnuteqaatinik suliarinnittarneq pillugu nalunaarut (kinguartitsineq pillugu nalunaarut) Kalaallit

Lisätiedot

Det landsdækkende handicapcenter Nuna tamakkerlugu innarluutilinnut sullisivik

Det landsdækkende handicapcenter Nuna tamakkerlugu innarluutilinnut sullisivik Det landsdækkende handicapcenter Nuna tamakkerlugu innarluutilinnut sullisivik Nuna tamakkerlugu ilisimasanik siunnersuinermik sungiusarnermillu sullissivik Isumaginninnermut, Ilaqutariinnut, Naligiissitaanermut

Lisätiedot

Pineqartoq: Atuartut angerlarsimaffii pillugit nalunaarut tusarniutaasoq.

Pineqartoq: Atuartut angerlarsimaffii pillugit nalunaarut tusarniutaasoq. Ilinniartitaanermut ilisimatusarnermullu naalakkersuisoqarfik Nuummi ulloq 31. januar 2012 Journalnr 7-15 lbnr Pineqartoq: Atuartut angerlarsimaffii pillugit nalunaarut tusarniutaasoq. Atuartut angerlarsimaffii

Lisätiedot

OQAATSINUT POLITIKKI Qeqqata Kommunia

OQAATSINUT POLITIKKI Qeqqata Kommunia OQAATSINUT POLITIKKI Qeqqata Kommunia IMARISAI 1 SIULEQUT... 3 2 SIUNERTAQ... 3 3 OQAATSIT... 4 4 SULISOQARNERMI POLITIKKI... 4 5 SULISUT OQAATSITIGUT PISINNAASAANNIK INERIARTORTITSINEQ... 4 6. KALAALLIT

Lisätiedot

INUILI. Bestyrelsesmøde nr. 6 for perioden

INUILI. Bestyrelsesmøde nr. 6 for perioden 6. Siulersuisut Danmarkimi ataatsimiinnerat, ulloq: 07.04.2019 Peqataapput: Karsten Lyberth-Klausen (KL-K), siulittaasoq Lena Pedersen (LP), siulitt.tullia Daniel Skifte (DS) Jeppe Ejvind Nielsen (JEN)

Lisätiedot

Oqaasileriffik Sprogsekretariatet

Oqaasileriffik Sprogsekretariatet Oqaasiliortut tallimanngornermi februaarip ulluisa aappaanni, nal. 10.00 ataatsimiinnerannit imaqarniliaq Peqataasut: Carl Chr. Olsen, Alibak Steenholdt, Nuka Møller, Kelly Berthelsen aamma Sofia Geisler,

Lisätiedot

Impact Benefit Agreement (IBA)

Impact Benefit Agreement (IBA) Pillugu Qaqortorsuaq/White Mountain-anorthosit-imut suliassaq Hudson Greenland A/S, Qeqqata Kommuniata aamma Naalakkersuisut akornanni Impact Benefit Agreement (IBA) September 2015 Imaasa allassimaffiat

Lisätiedot

Inuit tamat attaveqaqatigiittarfiinik, tassunga, ilanngullugu Facebook, atuinermut atatillugu siunnersuutitsialaat aamma innersuussutit

Inuit tamat attaveqaqatigiittarfiinik, tassunga, ilanngullugu Facebook, atuinermut atatillugu siunnersuutitsialaat aamma innersuussutit Inuit tamat attaveqaqatigiittarfiinik, tassunga, ilanngullugu Facebook, atuinermut atatillugu siunnersuutitsialaat aamma innersuussutit Eqqarsaatigisaruk suut saqqummiutissallugit internetimi peqqissimisoqarsinnaanngilaq.

Lisätiedot

Folkehøjskolit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinnera pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2017-imeersoq.

Folkehøjskolit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinnera pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2017-imeersoq. 1.juni 2017 UPA20171127 Folkehøjskolit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinnera pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2017-imeersoq (Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Ilisimatusarnermut

Lisätiedot

ISERIT A/S. Inissiamik naliginnaasumik iluarsaassinerit aserfallatsaaliuinerillu

ISERIT A/S. Inissiamik naliginnaasumik iluarsaassinerit aserfallatsaaliuinerillu ISERIT A/S Inissiamik naliginnaasumik iluarsaassinerit aserfallatsaaliuinerillu iikkat - qilaaq - natit 1 Aserfallatsaaliuinissamut ilitsersuut Inissiamik naliginnaasumik iluarsaassineq Inissiani ataasiakkaani

Lisätiedot

KISITSISIT AAMMA ALGEBRA/GEOMETRII

KISITSISIT AAMMA ALGEBRA/GEOMETRII AEU Modul maj 010 Ateq: CPR: KISITSISIT AAMMA ALGEBRA/GEOMETRII 1. 3568 + 4431 =. 4654 164 = 3. 6 173 = 4. 18 : 7 = 1. 9800 kg = tons 13. 51 dl = l 14. 1,56 m = cm Assigiissitat kisikkit 5. x + 1 = 47

Lisätiedot

Siulersuisut ataatsimiinnerat nr. 11, sisamanngorneq 15. sept nal Narsami.

Siulersuisut ataatsimiinnerat nr. 11, sisamanngorneq 15. sept nal Narsami. Siulersuisut ataatsimiinnerat nr. 11, sisamanngorneq 15. sept. 2016 nal. 13.00 Narsami. Peqataasut: Erik Bjerregaard (EB), siulittaasoq Karsten Lyberth-Klausen (KL-K), siulit.tullia Helge Tang (HT) Lena

Lisätiedot

Ileqquusumik ataatsimeersuarnermit imaqarniliaq Royal Greenland A/S Reg.nr. A/S Hotel Hans Egedemi, Nuuk, 26. januaari 2011, nal. 13.

Ileqquusumik ataatsimeersuarnermit imaqarniliaq Royal Greenland A/S Reg.nr. A/S Hotel Hans Egedemi, Nuuk, 26. januaari 2011, nal. 13. Ileqquusumik ataatsimeersuarnermit imaqarniliaq Royal Greenland A/S Reg.nr. A/S 184.991 Hotel Hans Egedemi, Nuuk, 26. januaari 2011, nal. 13.00 Peqataapput: Piginittoq sinnerlugu: Aalisarnermut, Piniarnermut

Lisätiedot

EQIKKAANEQ 3 AALLARNIUT 5 TAKORLUUGAQ 6 PERIUSEQ 7 AAQQISSUUSSAANEQ 8 ATORTUNIK PILERSUINEQ 9 SULLISSIVIK.GL-IMIK ATUISUT ILEQQUI 19

EQIKKAANEQ 3 AALLARNIUT 5 TAKORLUUGAQ 6 PERIUSEQ 7 AAQQISSUUSSAANEQ 8 ATORTUNIK PILERSUINEQ 9 SULLISSIVIK.GL-IMIK ATUISUT ILEQQUI 19 Suliniut iluarsartuusseqqinnermermit aallaaveqarpoq, 2007-mi akuerineqartoq. Sullissivimmut tunngaviusoq periutsimi IKT-mi itisilerneqarpoq, Namminersorlutik Oqartussanit kommuniniillu aallarnisarneqarsimasumit.

Lisätiedot

Sakkutuut Nunanut Allanut Siornatigut Aallartitaanikut, Kalaallit Nunaanni najugallit

Sakkutuut Nunanut Allanut Siornatigut Aallartitaanikut, Kalaallit Nunaanni najugallit Sakkutuut Nunanut Allanut Siornatigut Aallartitaanikut, Kalaallit Nunaanni najugallit Veterancenteri tassaavoq qitiusumik Sakkutuunut, Sakkutuut Nunanut Allanut Aallartitaanikut aammalu Sakkutuut qanigisaanut

Lisätiedot

Ilinniakkaminnik unitsitsiinnartartut ikinnerulersinniarlugit suliniutinik nalilersuineq

Ilinniakkaminnik unitsitsiinnartartut ikinnerulersinniarlugit suliniutinik nalilersuineq 2016 Ilinniakkaminnik unitsitsiinnartartut ikinnerulersinniarlugit suliniutinik nalilersuineq 2011-2015 PIFFISSAMI 2011-MIIT 2015-IMUT ILINNIAKKAMINNIK UNITSITSIINNARTARTUT IKINNERULERSINNARLUGIT SULINIUTINIK

Lisätiedot

Kommuneqarfik Sermersooq

Kommuneqarfik Sermersooq Kommuneqarfik Sermersooq IS - Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaq / Udvalg for Velfærd og Arbejdsmarked (171127 Ileqquusumik ataatsimiinneq) 24-11-2017 14:00 Kommunalbestyrelsip ataatsimiittarfia

Lisätiedot

AVANNAATA IMAANIIT IKERSUAQ DAVISIMUT IMARTAQ PILLUGU

AVANNAATA IMAANIIT IKERSUAQ DAVISIMUT IMARTAQ PILLUGU ISSITTUP ALLANNGORIARTUAARNERANUT NALEQQUSSARNEQ AVANNAATA IMAANIIT IKERSUAQ DAVISIMUT IMARTAQ PILLUGU TAKUSSUTISSATUT NALUNAARUSIAQ Uani nalunaarusiami saqqummiunneqartut tassaapput Avannaata Imaaniit

Lisätiedot

AEU-1 Matematik Grønlandsk

AEU-1 Matematik Grønlandsk NAMMINERSORNERULLUTIK OQARTUSSAT/GRØNLANDS HJEMMESTYRE/GREENLAND HOME RULE AEU-1 Matematik Grønlandsk Piffissami nal. Ak./Tidspunkt.: 09.00 12.00 Ulloq misilitsiffik/dato: Torsdag den 26/5-2011 Ikiuutitut

Lisätiedot

NAQQIUT (3. august 2004-imik ullulerneqarsimasoq siunnersuut taarserpaa) Peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatit. Oqaaseqaatit nalinginnaasut

NAQQIUT (3. august 2004-imik ullulerneqarsimasoq siunnersuut taarserpaa) Peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatit. Oqaaseqaatit nalinginnaasut 22. september 2004 UKA 2004/38 NAQQIUT (3. august 2004-imik ullulerneqarsimasoq siunnersuut taarserpaa) Peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatit 1) Aallaqqaasiut. Oqaaseqaatit nalinginnaasut a) Peqqussutissatut

Lisätiedot

7. juli 2014 UKA 2014/x. Siunnersuummut nassuiaatit. Nalinginnaasumik nassuiaatit

7. juli 2014 UKA 2014/x. Siunnersuummut nassuiaatit. Nalinginnaasumik nassuiaatit Siunnersuummut nassuiaatit Nalinginnaasumik nassuiaatit 1. Aallaqqaasiut: Siunnersuummi tunngaviusumik siunertaavoq kalaallit aalisariutaannik isaterinissamut atatillugu tapiissuteqartarnermi piumasaqaatit

Lisätiedot

Ujaqqat nunatsinneersut pinnersaasiat ujaqqallu nunatsinneersut qiperukkat pillugit uppernarsaammik allagartaliisarneq pillugu nalunaarusiaq

Ujaqqat nunatsinneersut pinnersaasiat ujaqqallu nunatsinneersut qiperukkat pillugit uppernarsaammik allagartaliisarneq pillugu nalunaarusiaq Ujaqqat nunatsinneersut pinnersaasiat ujaqqallu nunatsinneersut qiperukkat pillugit uppernarsaammik allagartaliisarneq pillugu nalunaarusiaq Aatsitassanut Ikummatissanullu Naalakkersuisoqarfik Juuni 2017

Lisätiedot

2016 ukiumoortumik paasissutissat

2016 ukiumoortumik paasissutissat 2016 ukiumoortumik paasissutissat Aatsitassat Ikummatissallu Aatsitassanut ikummatissanullu allaffissorneq Aatsitassanut ikummatissanullu pisortaqarfik Aatsitassanut ikummatissanullu suliassaqarfik Inatsisartut

Lisätiedot

Utoqqalinersiutit. pillugit. ilitsersuut

Utoqqalinersiutit. pillugit. ilitsersuut Utoqqalinersiutit pillugit ilitsersuut Isumaginninnermut Naalakkersuisoqarfik December 2010 UTOQQALINERMI PENSIONISIAT PILLUGIT ILITSERSUUT Imarisai: Qupperneq 1. Aallaqqaasiut 4 1.1 Aallaqqaasiutitut

Lisätiedot

Innuttaasut 9. februaari 2018

Innuttaasut 9. februaari 2018 Innuttaasut 9. februaari 2018 2018-imi innuttaasut Inuit amerlassusaat taamaaginnarpoq Inuit amerlassusaat taamaaginnarpoq 2018 Januaarip aallaqqaataani inuit 55.877-it Kalaallit Nunaanni najugaqarput.

Lisätiedot

Akileraartarnermut ministereqarfik J.nr Missingiut

Akileraartarnermut ministereqarfik J.nr Missingiut Akileraartarnermut ministereqarfik J.nr. 2017-437 Missingiut Siunnersuut uunga Aningaasanoorutit ilai pillugit Kalaallit Nunaannut inatsisip allanngortinneqarnera pillugu inatsit (Internettikkut bingornerit,

Lisätiedot

Ukiumoortumik nalunaarusiaq

Ukiumoortumik nalunaarusiaq Ukiumoortumik nalunaarusiaq 2018 Imarisai Suliffeqarfik pillugu paasissutissat...4 Suliffeqarfissuarmut kisitsisit pingaarnerit aamma najoqqutassat...5 Aqutsisut nalunaarusiaat...6 Suliffeqarfissuarmi

Lisätiedot

Imai. Suliffeqarfik pillugu paasissutissat 1. Suliffeqarfissuarmi nalunaarsukkat 2. Aqutsisut uppernarsaasiinerat 3

Imai. Suliffeqarfik pillugu paasissutissat 1. Suliffeqarfissuarmi nalunaarsukkat 2. Aqutsisut uppernarsaasiinerat 3 Imai Qupperneq Suliffeqarfik pillugu paasissutissat 1 Suliffeqarfissuarmi nalunaarsukkat 2 Aqutsisut uppernarsaasiinerat 3 Kisitsisit pingaarnerit najoqqutassallu 4 Aqutsisoqatigiit nalunaarutaat 5 Suliffeqarfik

Lisätiedot

MEERAQ KINALUUNNIIT PIITSUUTITAALLUNI PERORIARTUSSANNGILAQ

MEERAQ KINALUUNNIIT PIITSUUTITAALLUNI PERORIARTUSSANNGILAQ MEERAQ KINALUUNNIIT PIITSUUTITAALLUNI PERORIARTUSSANNGILAQ Kalaallit Nunaanni meeqqat akornanni piitsuuneq atukkanilu assigiinngissutit. suliarinnittut Cecilia Petrine Pedersen Stine Schou Mikkelsen aamma

Lisätiedot

Oqaasileriffik Sprogsekretariatet

Oqaasileriffik Sprogsekretariatet INUIT AQQINIK AKUERSISARTUT ataatsimiinnerannit martsip 27-ianni 2008, nal. 10.00 imaqarniliaq Peqataapput: Carl Chr. Olsen, Emma Balslev aamma Ellen J. Karlsen Imaqarniliortoq: Nuka Møller Oqaluuserisassat:

Lisätiedot

Kommunalbestyrelsip aggustip 24-ani 2010-mi ileqquusumik ataatsimiinnera 04/2010

Kommunalbestyrelsip aggustip 24-ani 2010-mi ileqquusumik ataatsimiinnera 04/2010 Ammasumik ataatsimiinnermi oqaluuserisassat: Imm. 01 Oqaluuserisassat akuersissutigineri Imm. 02 Borgmesterip nalunaarutaa. Imm. 03 Ataatsimiititaliani siulittaasut nalunaarutaat. Paasissutissiissutit

Lisätiedot

Ukiumoortumik nalunaarut

Ukiumoortumik nalunaarut Ukiumoortumik nalunaarut KNI A/S 2018/2019 1. april 2018-31. marts 2019 KNI A/S UKIUMOORTUMIK NALUNAARUT 2018/19 ASSIT: KNI A/S ILUSILERSUISOQ: ICICERO, GRAFISK PRODUKTION NUUK NAQITERIVIK: AKAPRINT A/S

Lisätiedot

OQAATSITTA INISSISIMANERAT

OQAATSITTA INISSISIMANERAT OQAATSITTA INISSISIMANERAT Ullumikkut oqaatsitigut killiffipput pillugu nalunaarusiaq innersuussutinik imalik Katti Frederiksen Saammaateqatigiinnissamut Isumalioqatigiissitap kissaateqarneratigut nalunaarusiaq,

Lisätiedot

Kommunalbestyrelsip septembarip 28-ani 2017-imi ileqquusumik ataatsimiinnerata 05/2017 imaqarniliornera

Kommunalbestyrelsip septembarip 28-ani 2017-imi ileqquusumik ataatsimiinnerata 05/2017 imaqarniliornera Ataatsimiinneq Sisimiuni ingerlanneqassaaq aallartissallunilu nal. 08.30 Peqataasussat: Atassut Siverth K. Heilmann Anna Karen Hoffmann Emilie Olsen, telefon-ikkut peqataavoq Inuit Ataqatigiit Juliane

Lisätiedot

Isumaqatigiissummut IBA-mut atatillugu 2017-imut nakkutiginninnermik nalilersuinermillu nalunaarusiaq

Isumaqatigiissummut IBA-mut atatillugu 2017-imut nakkutiginninnermik nalilersuinermillu nalunaarusiaq Isumaqatigiissummut IBA-mut atatillugu 2017-imut nakkutiginninnermik nalilersuinermillu nalunaarusiaq 1. Aallarniut Nakkutiginninnermik Nalilersuinermillu Nalunaarusiami matumani piffissaq 2017-imi januarip

Lisätiedot

Inatsisissatut siunnersuummut oqaaseqaatit. Oqaaseqaatit nalinginnaasut

Inatsisissatut siunnersuummut oqaaseqaatit. Oqaaseqaatit nalinginnaasut 17. marts 2006 UPA 2006/20 Inatsisissatut siunnersuummut oqaaseqaatit 1. Siunnersuummut tunuliaqutaasut Oqaaseqaatit nalinginnaasut Inatsisartut 2004-mi ukiakkut ataatsimiinneranni oqaluuserisassani immikkoortutut

Lisätiedot

Nerisaqarneq: naartusunut

Nerisaqarneq: naartusunut Kalaallisut Dansk Ujaasineq... sammisaq toqqaruk Attaveqarfissat Nerisaqarneq: naartusunut PAASISSUTISSAT Naartunerpit nalaani pitsaasumik naartunissat meeqqavillu inuunerminik ajunnginnerpaamik aallarniinissaa

Lisätiedot

Akit Akit pillugit kisitsisit 1. juuli 2014

Akit Akit pillugit kisitsisit 1. juuli 2014 Akit Akit pillugit kisitsisit 1. juuli 2014 Akit pillugit kisitsisit 1. juuli 2014 Imai 1. Aallaqqaasiut... 3 2. Atuisunut akit naleqqersuutaat... 4 3. Kisitsit akinut iluarsiissutit... 9 4. Periaaseq...

Lisätiedot

ICES imiit NAFO miillu aalisakkanik ilisimatuunit 2011-mut siunnersuutit.

ICES imiit NAFO miillu aalisakkanik ilisimatuunit 2011-mut siunnersuutit. PINNGORTITALERIFFIK GREENLAND INSTITUTE OF NATURAL RESOURCES GRØNLANDS NATURINSTITUT P.O.BOX 57 DK-39 NUUK GREENLAND PHONE (+299) 36 12 FAX (+299) 36 12 12 WEB WWW.NATUR.GL Aalisakkat kalaallit aalisarnerinut

Lisätiedot

Nunamut Tamarmut Geodatanut periusissiaq

Nunamut Tamarmut Geodatanut periusissiaq Nunamut Tamarmut Geodatanut periusissiaq 2018-2021 Nunamut Tamarmut Geodatanut periusissiaq 2018-2021 Imai Siulequt qup. 07 Aallaqqaasiut qup. 09 Geodata suuppat? qup. 13 Anguniakkat qup. 14 Ineriartornermut

Lisätiedot

DCE NATIONALT CENTER FOR MILJØ OG ENERGI AARHUS UNIVERSITET

DCE NATIONALT CENTER FOR MILJØ OG ENERGI AARHUS UNIVERSITET NATIONALT CENTER FOR MILJØ OG ENERGI AARHUS UNIVERSITET Aatsitassanut suliassaqarfimmi Avatangiisinut Aqutsisoqarfik Att.: Søren Hald Møller Kalaallit Nunaata imartaani uuliasiorluni gassisiorlunilu ingerlatanut

Lisätiedot

ICES-imit NAFO-millu aalisakkat assiginngitsut pillugit 2018-imut siunnersuinerit eqikkarnerat.

ICES-imit NAFO-millu aalisakkat assiginngitsut pillugit 2018-imut siunnersuinerit eqikkarnerat. PINNGORTITALERIFFIK GREENLAND INSTITUTE OF NATURAL RESOURCES GRØNLANDS NATURINSTITUT P.O.BOX 570 DK-3900 NUUK GREENLAND PHONE (+299) 36 12 00 FAX (+299) 36 12 12 WEB WWW.NATUR.GL ICES-imit NAFO-millu aalisakkat

Lisätiedot

2011-mut Missingersuutit. Ukiullu 2012-imit 2014 tikillugu ukiut missiliuuteqarfiusut

2011-mut Missingersuutit. Ukiullu 2012-imit 2014 tikillugu ukiut missiliuuteqarfiusut 2011-mut Missingersuutit Ukiullu 2012-imit 2014 tikillugu ukiut missiliuuteqarfiusut Imai IMAI... 2 0.00 SIULEQUT... 4 0.01 PINGAARNERTUT TAKUSSUTISSIAQ... 6 0.02 ATAATSIMUT OQAASEQAATIT... 7 1.00 ALLAFFISSORNEQ...

Lisätiedot

INUIT, INUIAQATIGIIT AAMMA SULLISSIVIIT ISSITTUMIITTUT SAMMILLUGIT ILISIMATUSARNEQ

INUIT, INUIAQATIGIIT AAMMA SULLISSIVIIT ISSITTUMIITTUT SAMMILLUGIT ILISIMATUSARNEQ INUIT, INUIAQATIGIIT AAMMA SULLISSIVIIT ISSITTUMIITTUT SAMMILLUGIT ILISIMATUSARNEQ AAU-imi issittumi ilisimatusarnerup nassuiarneqarnera AAU Arctic tassaavoq Aalborg Universitet-imi issittup sumiiffiisa

Lisätiedot

19. maj 2017 UPA 2017/145. Allannguutissatut siunnersuut

19. maj 2017 UPA 2017/145. Allannguutissatut siunnersuut 19. maj 2017 UPA 2017/145 Allannguutissatut siunnersuut Uunga siunnersuut: Aningaasarsianit akileraarutit pillugit Inatsisartut Inatsisaata nr. 12 november 2006-imeersup allanngortinneqarnera pillugu Inatsisartut

Lisätiedot

6. oktober 2009 UKA 2009/92. Peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatit. Nalinginnaasumik oqaaseqaatit

6. oktober 2009 UKA 2009/92. Peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatit. Nalinginnaasumik oqaaseqaatit 6. oktober 2009 UKA 2009/92 Peqqussutissatut siunnersuummut oqaaseqaatit Nalinginnaasumik oqaaseqaatit 1. Peqqussutissatut siunnersuuteqarnermut tunuliaqutaasut Aaqqissuussaanermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaanut

Lisätiedot

Asiaq 2018 pillugu nalunaarut

Asiaq 2018 pillugu nalunaarut Imarisai Ukioq Asiamut nalliuttorsiorfiusoq... 2 Imissaqarfilerineq, silaannaq avatangiisillu (Hydrologi, klima miljø)... 4 Asiami ilisimasassarsiornermik ingerlatsinerit... 5 Ungasianiit/silaannarmit

Lisätiedot

KISITSISIT AAMMA ALGEBRA/GEOMETRII

KISITSISIT AAMMA ALGEBRA/GEOMETRII AEU 1 december 2010 syge Ateq: CPR: KISITSISIT AAMMA ALGEBRA/GEOMETRII 1. 1365 + 478 = 2. 912 642 = 3. 13 45 = Kisitsimmut ilivitsumut qaninnermut akunnaallikkit 14. 0,9 15. 98,1 4. 860 : 4 = Assigiissitat

Lisätiedot

Aningaasaqarnermut tunngasut Missiliuut A-tut siunnersuut 2 ilinniagalinnut inissiat 30-t kiassaateqarfik ilanngullugu.

Aningaasaqarnermut tunngasut Missiliuut A-tut siunnersuut 2 ilinniagalinnut inissiat 30-t kiassaateqarfik ilanngullugu. Ammasumik ataatsimiinnermi oqaluuserisassat: Imm. 01 Oqaluuserisassat akuersissutigineri Imm. 02 Borgmesterip nalunaarutaa. Imm. 03 Ataatsimiititaliani siulittaasut nalunaarutaat. Imm. 04 Paasissutissiissutit

Lisätiedot

Ullormut oqaluuserisasat KOMMUNALBESTYRELSE-P Ileqquusumik ataatsimiinneranit 29. juni2016 kl.10.00

Ullormut oqaluuserisasat KOMMUNALBESTYRELSE-P Ileqquusumik ataatsimiinneranit 29. juni2016 kl.10.00 Ataatsimiinneq nr. 04/16 23/06/2016 Kommunalbestyrelsen. OD Side 1 af 42 Ullormut oqaluuserisasat KOMMUNALBESTYRELSE-P Ileqquusumik ataatsimiinneranit 29. juni2016 kl.10.00 Ole Dorph S Ole Danielsen S

Lisätiedot

Innuttaasut radiomik, TV-mik aamma Internettimik atuinerat

Innuttaasut radiomik, TV-mik aamma Internettimik atuinerat Radio & TV pillugu nalunaarusiaq siulleq Innuttaasut radiomik, TV-mik aamma Internettimik atuinerat - tabelit oqaaseqaatitalersukkat misissuinermi apeqqutit tunngavigalugit Radio TV-lu pillugit aalajangiisartut

Lisätiedot

INUILI. Bestyrelsesmøde nr. 4 for perioden

INUILI. Bestyrelsesmøde nr. 4 for perioden 4. Siulersuisut ataatsimiinnerat, Nuummi, HHE, ulloq 28.05.2018 Peqataasut: Karsten Lyberth-Klausen (KL-K) siulittaasoq Lena P. Fisker (LPF) siulitt.tullia Daniel Skifte (DS) Jeppe Ejvind Nielsen (JEN)

Lisätiedot

Aasivissuit-Nipisat Sermersuup immallu akornanni Inuit Piniarfii UNESCO-mi nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassatut

Aasivissuit-Nipisat Sermersuup immallu akornanni Inuit Piniarfii UNESCO-mi nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassatut Aasivissuit-Nipisat Sermersuup immallu akornanni Inuit Piniarfii UNESCO-mi nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassatut Ingerlatsivigineqarnissamut pilersaarut ilanngussaq 2 Imai Paasissutissat... 3 Siulequt...

Lisätiedot

Uunga Pinngortitamut, Avatangiisinut, Inatsisinillu Atortitsinermut Naalakkersuisoqarfik Box Nuuk Kalaallit Nunaat

Uunga Pinngortitamut, Avatangiisinut, Inatsisinillu Atortitsinermut Naalakkersuisoqarfik Box Nuuk Kalaallit Nunaat PINNGORTITALERIFFIK GRØNLANDS NATURINSTITUT P.O.BOX 570, DK-3900 NUUK TEL (+299) 36 12 00 / FAX (+299) 36 12 12 Uunga Pinngortitamut, Avatangiisinut, Inatsisinillu Atortitsinermut Naalakkersuisoqarfik

Lisätiedot

Kalaallit Nunaanni imminoortarnernik nuna tamakkerlugu pinaveersaartitsitsinermut periusissiaq

Kalaallit Nunaanni imminoortarnernik nuna tamakkerlugu pinaveersaartitsitsinermut periusissiaq Kalaallit Nunaanni imminoortarnernik nuna tamakkerlugu pinaveersaartitsitsinermut periusissiaq 2013-2019 Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoqarfik, UKA 2013 Imarisai 1 Aallaqqaasiut... 3 1.1

Lisätiedot

Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfik, Postboks 1015, 3900 Nuuk

Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfik, Postboks 1015, 3900 Nuuk Dette høringssvar er oversat fra dansk til grønlandsk Sendt: 19. oktober 2012 19:19 Til: Officiel post til Bureau of Minerals and Petroleum Cc: Goverment of Greenland Emne: Høringssvar vedrørende London

Lisätiedot

Imai. Suliffeqarfik pillugu paasissutissat 1. Aqutsisoqatigiit atsiorneri 2. Kisitsisit pingaarnerit aallavissallu 3. Aqutsisut nalunaarutaat 4

Imai. Suliffeqarfik pillugu paasissutissat 1. Aqutsisoqatigiit atsiorneri 2. Kisitsisit pingaarnerit aallavissallu 3. Aqutsisut nalunaarutaat 4 Imai Qupperneq Suliffeqarfik pillugu paasissutissat 1 Aqutsisoqatigiit atsiorneri 2 Kisitsisit pingaarnerit aallavissallu 3 Aqutsisut nalunaarutaat 4 Suliffeqarfissuup aaqqissuussaanera 6 Suliffeqarfik

Lisätiedot

2013 ukiumoortumik paasissutissat

2013 ukiumoortumik paasissutissat 2013 ukiumoortumik paasissutissat Naalakkersuinermi aqutsinermilu pissutsit 1. Namminersorlutik oqartussat Namminersorlutik Oqartussat Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat pillugit inatsit naapertorlugu

Lisätiedot

AEU-2 Matematik Sygeprøve

AEU-2 Matematik Sygeprøve NAMMINERSORNERULLUTIK OQARTUSSAT/GRØNLANDS HJEMMESTYRE/GREENLAND HOME RULE AEU-2 Matematik Sygeprøve Piffissami nal. Ak./Tidspunkt.: 09.00 12.00 Ulloq misilitsiffik/dato: Torsdag den 12/1-2012 Ikiuutitut

Lisätiedot

Oqaasileriffik. Nalunaarut ukiumoortoq 2010mut

Oqaasileriffik. Nalunaarut ukiumoortoq 2010mut Oqaasileriffik Nalunaarut ukiumoortoq 2010mut 1 Oqaasileriffimmi 2011-mi sulisut ataatsimiititalianullu ilaasortat...3 Aallaqqaasiut...4 Oqaasileriffik, suliallu assigiinngitsut...5 2010-mi saaffiginnissutit...8

Lisätiedot

INNARLUUTILLIT KALAALLIT NUNAANNI KILLIFFIK 2019

INNARLUUTILLIT KALAALLIT NUNAANNI KILLIFFIK 2019 INNARLUUTILLIT KALAALLIT NUNAANNI KILLIFFIK 2019 Aaqqissuisut: Mette Gaardsted Frandsen, Lise Garkier Hendriksen, Nadja Filskov, Mandana Zarrehparvar, Louise Holck (akisussaasoq) Nalunaarusiaq una nalunaarusiat

Lisätiedot

Kuseriarnerup siaruaanneratut

Kuseriarnerup siaruaanneratut MEEQQAT INUUNERISSUT Kuseriarnerup siaruaanneratut Naliliinissamut paasissutissanik pissarsiniarluni misissuisitsineq Meeqqanik kinguaassiuutitigut innarliineq pillugu innuttaasut isumaat ilisimasaallu

Lisätiedot

Meeqqanut inuusuttunullu kinguaassiuutitigut innarlerneqarsimasut iliuuserisanik nukittorsaaneq

Meeqqanut inuusuttunullu kinguaassiuutitigut innarlerneqarsimasut iliuuserisanik nukittorsaaneq Iliuuserisassatut pilersaarusiaq Meeqqanut inuusuttunullu kinguaassiuutitigut innarlerneqarsimasut iliuuserisanik nukittorsaaneq Saaffik Imarisat 1.0 Aallaqqaasiut... 3 2.0 Tunuliaqut... 4 3.0 Anguniagaq

Lisätiedot

2015-IMUT UKIUMOORTUMIK NASSUIAAT

2015-IMUT UKIUMOORTUMIK NASSUIAAT 2015-IMUT UKIUMOORTUMIK NASSUIAAT AALLAQQAASIUT Inatsisitigut siunnersuisarfik IKIU imminut pigisoq ukiuni tallimani affarmilu maanna ingerlareerpoq. Innuttaasut oqartussaasullu IKIU-mik ilisimasaqarnerat

Lisätiedot

TEKNIKKITIGUUNNGITSUMIK EQIKKAANEQ. Suliniutsiunnersuutigineqartoq

TEKNIKKITIGUUNNGITSUMIK EQIKKAANEQ. Suliniutsiunnersuutigineqartoq TEKNIKKITIGUUNNGITSUMIK EQIKKAANEQ Suliniutsiunnersuutigineqartoq TGS-NOPEC Geophysical Company ASA (TGS) siunnersuuteqarpoq marloqiusamik sammivilimmik sajuppillatsitsisarluni misissuiniarluni Kalaallit

Lisätiedot

14. december 2018 UPA 2019 xx

14. december 2018 UPA 2019 xx UPA 2019/xx IKIN-Suliaq normu: 2016-12596 1 14. december 2018 UPA 2019 xx Naalakkersuisut matumuuna saqqummiuppaat aalajangiiffigisassatut siunnersuut, Inatsisartut suleriaasianni 33 naapertorlugu: Inatsisartut

Lisätiedot

Kalaallit Nunaanni qitornavissiartaartarneq pillugu nalunaarut

Kalaallit Nunaanni qitornavissiartaartarneq pillugu nalunaarut 28. april 2010 Nr. 456. Kalaallit Nunaanni qitornavissiartaartarneq pillugu nalunaarut Qitornavissiartaartarneq pillugu inatsisip allannguutaanik inatsisit assigiinngitsut Kalaallit Nunaanni atuutilersinnerannik

Lisätiedot