Matematikki. Naliliineq, paasissutissiineq ilitsersuinerlu

Transkriptio

1 Atuarfimmi inaarutaasumik misilitsinnerit Matematikki 2017 Naliliineq, paasissutissiineq ilitsersuinerlu Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfik

2 Naliliilluni nalunaarusiaq Matematikki 2017 Naliliineq una 10. klassimi matematikkimi allattariarsorluni oqaluttariarsorlunilu misilitsinnerni angusanik kiisalu 2017-ip upernaavani matematikkimi misilitsiffiusuni censorit nalunaarutaannik tiguneqarsimasunik tunngaveqarluni suliaavoq. Inerniliineq Ukiuni kingullerni misilitsinnerni angusat takutippaat, matematikkimi atuartitsinermi piginnaasat annertuumik sammineqartartut. Nuna tamakkerlugu agguaqatigiissillugu karakteerit takutippaat, atuartut piginnaasatigut misilitsinnermi karakteerii kisitassani eqqarsaatigisarialinni misilitsiffisunit qaffasinnerusartut. Ineriartornerup taassuma aamma takutippaa, atuartut kisitassani eqqarsaatigisarialinni piginnaasarilikkamik atornissaat ajornartorsiutigisaraat. Kisitassani eqqarsaatigisarialinni suliassanik inerniliiniarnermut piumasaqaatit annertunerupput, taakkunanimi atuartut suliassanik inerniliiniarnerminni tunngaviusutigut matematikkimi piginnaasassat saniatigut?? (qaangerlugit) periuserisaminnik takutitsisussaapput. Kisitassani eqqarsaatigisarialinni atuartut suliaannik naliliinermi allatat, naatsor-sorallakkat aamma inerniliussat ataqatigiinnerat pingaartinneqartarpoq. Taamatut suliaqartannginneq suli naammattuugassaavoq, atuartut amerlasuut inerniliiginnartarmata, naatsorsorallakkatik ilanngunnagit. Oqaluttariarsorluni misilitsinnermi nuna tamakkerlugu agguaqatigiissillugu angusat ukiuni kingullerni pingasuni qaffaseqatigiipput. Atuartut immikkoortunut marlunnut immikkoortinneqarsinnaapput: atuartut matematikkersinnaasut aamma atuartut matematikkersinnaanngitsut. Piginnaasanik amigaateqarnerup oqaluttariarsornermi saqqummertup takutippaa, atuartut amerlasuut oqaluttariarsorluni misilitsinnerni naammaginartumik angusaqartanngitsut. Misilitsinneq 10. klassimi inaarutaasumik matematikkimi misilitsinneq pingasunik immikkoortoqarpoq: allattariarsorluni piginnaasatigut misilitsinneq aamma kisitassani eqqarsaatigisarialinni misilitsinneq kiisalu oqaluttariarsorluni misilitsinneq. Allattariarsorluni misilitsissutini qitiusumit suliaasuni piginnaasatigut misilitsinnermi aamma kisitassani eqqarsaatigisarialinni ilikkagassatut anguniagassat toqqakkat misilitsiffiusarput. Atuartut allattariarsorluni misilitsinnerni aamma oqaluttariarsorluni matematikkimi pitsaasunik angusaqassagunik matematikkimi tunngaviusutigut piginnaasanik aamma piginnaaneqarfinnik pigiliussisimasariaqarput. Allattariarsorluni misilitsinneq piginnaasatigut misilitsinneq Piginnaasatigut misilitsissut assigiissagaq ukioq manna aappassaanik atorneqarpoq. Piginnaasatigut misilitsissut assigiissagaq misilitsissutaavoq ukiumiit ukiumut atorneqartartoq, ilaatigut matematikkimi immikkoortuni atuartut piginnaasamikkut qaffasissusiisa sanilliussinnaanissaat angujumallugu. Misilitsissutini suliassat 10 %-iisa tungaannut amerlassusillit ukiut tamaasa taarserneqartarput, taamaattumik misilitsissutit ukiumiit ukiumut assigiivittanngillat. Matumuuna erseqqissaatigineqassaaq, piginnaasatigut misilitsissut ulluinnarni atuartitsinermi atoqqusaanngimmat. Misilitsissutit kopeeqqusaanngillat aamma atuarfiup pigisassaanik tigumiartoqaqqusaanngilaq aammalu misilitsissutit atorneqanngitsut Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfimmut misilit- Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 1

3 sittoqariiginnartoq utertinneqartussaapput. Atuarfiit suliffeqarfiillu misilitsiffiusartut tamarmik tamatuminnga ilisimatinneqarnikuupput. Misilitsinnerup ilusaa: Piginnaasatigut misilitsinnermi atuartut atuartitsissutip immikkoortuini ukunani misilitsittarput kisitsisilerineq algebralu, geometri aamma matematikkip atuuffii. 1 Misilitsissummi suliassiissutit katillugit 65-iupput, assigiinngitsunut pingasunut immikkoortitaasut: suliassat multiple choicitut sanaajusut, sisamanik akissutissartallit, taakkunannga ataaseq eqqortuusoq pingasullu allat distraktorinik taaneqartartut aamma suliassat naatsumik akisassat, taakkunani atuartut namminneerlutik akissutissaq naatsorsussavaat allallugulu (naatsorsuigallarnerit ilanngunneqassanngillat) kiisalu suliassat grafiskiusut, taakkunani atuartut suliassami grafiskiusumi inerniliussassaq atuassavaat imaluunniit naatsorsortussaallugu. Suliassat naqitami imatut layouteqarput, 3. aamma 7. klassimi matematikkimi alloriarfinni misilitsissutinut assigiissuteqarlutik. Misilitsinnermi angusat: Nuna tamakkerlugu atuarfimmi atuartut 648-t piginnaasatigut misilitsipput. Agguaqatigiissillugu 7-trinsskalami karakteeri tassaavoq 5,16, karakteerit D-p aamma C-p akornanniittoq. 2 Nuna tamakkerlugu agguaqatigiissillugu karakteerip ukioq kingulleq agguaqatigiissillugu karakteeri 5,30-iusoq qaffaseqatigaa. Naak ukioq manna agguaqatigiissillugu karakteeri, piginnaasatigut misilitsissut nutaaq patsisigalugu, ukiuni siuliini agguaqatigiissillugu karakteerinut assersuunneqarsinnaanngikkaluartoq, taamaattoq angusat qaffasissusaat ukiuni siuliini angusat qaffasissusaannut naapertuutipajaarpoq. Suliassanut akissutit misissoraanni takuneqarsinnaavoq, atuartut amerlavallaat matematikkimi piginnaasassanik ajornartorsiuteqartut. Ukiumiit ukiumut atuartut misilitsinnermi suliassat kukkuffiginerpaasartagaat tassaapput avitat aammalu ilutsit geometriskiusut kaajallannerat annertussusaallu (soorlu cirkelip aamma pingasunik teqeqqullip). Ukioq manna aamma maluginiagassaavoq, suliassat potensitallit, qumartitsinerit ungaluutitallit, agguaqatigiissillugu naatsorsugassat negativiusumik kisitsisitallit kiisalu suliassat ilimanassusermik suliassartallit amerlasuunik kukkuffiusartut. Issoqqaarissup, annertussusaanik ilisimatitsissutaareersup, sinarsuata naatsorsornera (kvadratrod) atuartut amerlasuut iluamik akinngilaat. Geometriimi ilutsit annertussusiisa initussusiisalu kukkuffiusarnerat ukiut tamaasa pisarpoq. Suliniuteqarfiit: Atuartut ulluinnarni matematikkimi atuartitsinermi pitsaasunik angusaqassappata pingaartuuvoq, kisitseriaatsit sisamat aammalu kisitsinermi malitassat nalinginnaasut ilikkarsimassagaat. Taamaattumik pitsaasuussaaq atuarfiit ukiut tamaasa ukiumut pilersaarusiaminni atuartitsissummi sammisassat aalajangersimasut ilannguttartuuppatigit, pingaartumik angajulliit alloqariarfianni. Aamma matematikki immikkoortunik arlaqartunik immikkoortulik atuarfiup suliaqarfiini allani tamatigut ilannguttariaqarpoq. Allattariarsorluni misilitsinneq kisitassat eqqarsaatigisariallit Ukioq manna kisitassani eqqarsaatigisarialinni qulequtaavoq takornariaqarneq. Qulequttat minnerit 6-iupput: Kalaallit Nunaat, Takornariat, Umiarsuaq takornariartaat, Umiarsuarmik angalaarneq, Takorannersut aamma Tammajuitsorsiat. Qulequttat 6-it katillugit 25-inik suliassartaqarput. 1 Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 3, 9. jan meersoq: 61 imm. 2 2 Karakterdatabasen: Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 2

4 Misilitsinnerup ilusaa: Kisitassani eqqarsaatigisarialinni atuartut imikkoortuni ukunani sisamani misilitsipput: kisitsisilerineq algebralu, geometri, matematikkip atuuffii aamma inerniliiniarneq attaveqaqatigiinnerlu. 3 Misilitsissutip matematikkimi suliassat nalinginnaasut ammasullu ulluinnarni i- nuunermit aallaaveqartut imarai. Atuartut matematikkimi piusuusaartitat atorsinnaassavaat inerniliussatillu ilinniakkaminnik tunngavilersorsinnaassallugit. Suliassat ima suliaapput, qulequttamiit qulequttamut ajornarsiartuaartinneqarlutik, tassa suliassat iserfigiartuaarneranni ajornarsiartuaarnerat atuartut malugissavaat. Suliassat tamarmik 2-6 pointeqarput; point annikinnerpaaq suliassamut oqitsumut pointiuvoq suliassarlu ajornarnerpaaq qaffasinnerpaamik pointeqarluni. Suliassat ataasiakkaat ilaasa suliassartaat marluk imminnut ataqatigiittarput, soorlu suliassaq nr. 4.3-mi atuartut akisiffissaminni tabeli immersortussaavaat, taamaalioreerunillu suliassaq nr 4.4-mi tabeli immersugartik atorlugu diagrammi suliarisussaallugu. Tassa atuartut tabeli akisiffissami immersunngikkunikku suliassaq tulleq suliarisinnaanngilaat. Suliassat ataasiakkaat akiniarlugit piffissaajarnartut, soorlu titartaanertallit, qaffasinnerpaamik pointilerneqartarput. Misilitsissummi suliassat katillugit annerpaamik 100 pointinik pissarsiffiusinnaapput. Atuarfinni ataasiakkaani kisitassani eqqarsaatigisarialinni PC atugaalerpoq. Ukioq manna katillugit atuartut 18-it atuarfinni marlunneersut kisitassani eqqarsaatigisarialinni PC atorpaat. Misilitsinnermi angusat: Nuna tamakkerlugu atuarfimmi atuartut 681-it kisitassani eqqarsaatigisarialinni misilitsipput. 7-trinsskala malillugu agguaqatigiissillugu karakteeri 2,65-iugallarpoq, karakteerit E-p aamma D-p akornanniittoq. 4 Nuna tamakkerlugu agguaqatigiissillugu karakteeri ukiuni kingullerni pingasuni qaffaseqatigiippoq, 2,65-ip aamma 2,98-ip akornanniilluni. Atuartut sanngiinnerpaat Fximik aamma F-imik karakteereqartut amerlassusaat ukiuni kingullerni pingasuni allanngorarpoq: 2015-imi 36,2 %-iuvoq, 2016-imi 27,3 %-iuvoq ukioq mannalu 28,7 %-iulluni. Atuartut ukioq manna kisitsisini eqqarsaatigisarialinni suliassani sapersaatiginerpaasaat tassaapput suliassat ineriartornermik, funktioninik, annertussutsimik (ammallorissup portussusaanik), initussutsimik (dm³ literimut), pythagorasimik aammalu rombip diagonaalianik naatsorsuinermik imaqartut. Suliassami funktionertalimmi atuartut grafi titartartussaavaat, tammajuitsorsiat kruuninngorlugit akiisa aamma umiarsuarmik takornariat amerlassusiisa imminnut ataqatigiinnerannik takutitsisoq titartartussaagamikku. Suliassami tatsip ulamertup (Uunartup) initussusianik suliassartalimmi atuartut immikkoortut assigiinngitsut, soorlu diameteri itissuserlu, ilisimasussaavaat - atuartullu pineqartut initussusiinik naatsorsuinissaannut meterinngorlugit centimeterinngorlugillu uuttortaaserneqareersimapput. Taamaalioreerunik atuartut kubikdecimeteri liiterinngorlugu naatsorsortussaavaat. Suliassami tassani inerniliinnginnermi naatsorsorallagassat arlaqarput. Naatsorsugassat taama suliassartallit atuartut amerlasuut suliarisinnaanngilaat. Ukiuni kingullerni misilitsinnerni angusat takullugit isumaqalerparpoq atuartut procentinik avitanillu naatsorsuisarneq, aammalu ilutsini geometriskiusuni annertussutsit initussutsillu naatsorsornissaat piginnaasamikkut kinguarsimaffigigaat. Suliniuteqarfissat: Piginnaasatigut misilitsinnermi annertussutsit initussutsillu suliniuteqarfiginissaannut innersuineq matumani kisitsisini eqqarsaatigisarialinni aamma atuuppoq. 3 Atuarfimmi atuartitsissutini atuartitsissutinilu qanitariissuni alloriarfiit siunertaat aamma atuartitsissutit siunertaat kiisalu ilikkagassatut anguniagassat pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 16, 24. juni 2003-meersoq kapt. 9 aamma Namminersornerullutik Oqartussat nalunaatutaat nr. 3, 9. jan meersoq, Nalunaarutip matuma allannerani paasissutissat karakterdatabasemiittut tutsuiginassusaat suli misissorneqanngilaq. Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 3

5 Sammisassat taaneqartut ilikkagassatut anguniagassat naapertorlugit atuartut ilikkariartornerat qularnaarniarlugu angajulliit alloriarfianni itisiliinerusumik sammineqarsimasussaapput. 5 Oqaluttariarsorluni misilitsinneq Qitiusumit qularnaarneqartarpoq, atuartut amerlaqatigiipajaat oqaluttariarsorluni matematikkimi aamma fysik/kemiimi misilitsissasut. Taamatuttaaq qularnaarneqartarpoq atuartitsissutit taakkua marluk illoqarfinni nunallu immikkoortuini assigiinngitsuni misilitsissutaanissaat. Oqaluttariarsorluni matematikkimi ukioq manna misilitsinnermi atuarfiit 18-it atuartoqarluartut peqataapput. Taassuma saniatigut atuartut namminneerlutik atuartitsissummi misilitsikkusuttut ilanngukkaanni katillugit atuartut 355-it oqaluttariarsornermi misilitsipput. Misilitsinnerup ilusaa: Oqaluttariarsorluni misilitsinneq misilitsissutissamik, immikkoortunik sisamanik imaqartumik aallaaveqartarpoq. Misilitsinneq atuartut ataasiakkaarlutik (misilitseriaaseq A) imaluunniit atuaqatigiikkuutaarlutik (misilitseriaaseq B) misilitsiffigisarpaat, misilitsinnerlu sorliussanersoq ilinniartitsisut klassimi atuartut isumasioreerlugit 6 aalajangertarpaat. Aalajangiineq taanna novembarip qaammataani pisarpoq. Misilitseriaaseq A: Atuartut ataasiakkaarlutik misilitsittarput, 40 minutsinik piareersarfissaqarput saqqummiussinerlu karakteeriliinertalik 20 minutsinik sivisussuseqartarpoq. Misilitseriaaseq taanna suli atuarfinnit, pingaartumik atuartukitsunit, atorneqarpoq. Misilitseriaaseq B: Misilitseqatigiinneq taanna atuartunit ataasiakkaanit imaluunniit amerlanerpaajugunik atuartunit pingasunit ingerlanneqartarpoq katillugillu 2 tiiminik karakteeriliinertalimmik sivisussuseqartarluni. Misilitsinnerup ingerlanerani ilinniartitsisup censorillu misilitsissut aallaavigalugu misilitseqatigiit atuartullu ataasiakkaat misissugaat pillugit oqaloqatigisarpaat. Atuartut ilaatigut matematikki taassumalu atuuffii pillugit ilisimasaminnik piginnaasaminnillu takutitsisussaapput. Atuartut amerlanerpaamik arfinillit ataatsikkut misilitsissinnaapput. Misilitsinnermi angusat: 7-trinsskalami agguaqatigiissillugu karakteeri tassaavoq 5,01 (atuartut 338- it) 7, karakteerimut D-p C-llu akornanniittumut sanilliunneqarsinnaasoq. 8 Agguaqatigiissillugu karakteeri ukiuni kingullerni tallimani qaffaseqatigiippoq, 4,52-imit 4,07-imut appariariarluni 5,01-imut qaffariaqqittoq. Ukioq manna misilitsinnermi angusat takutippaat, atuartut sanngisuut pitsaasullu A-mik, B-mik aamma C-mik oqaluttariarsornermi karakteereqartut atuartut 43,8 %-erigaat. Atuartut taakkua oqaluttariarsornermi misilitsissummi suliaqarlutik angusatik tunngavilersorsinnaallugillu nassuiarsinnaavaat. Atuartut sanngiitsut E-mik karakteereqartut ukiut ingerlanerini %-imik amerlassuseqartarput. Karakteeri E karakteerit grafinngornerini amerlanertigut qaffasinnerpaaffiusarpoq. Atuartut sanngiinnerpaat Fx-imik imaluunniit F-imik karakteereqartut ukiuni kingullerni pingasuni ikiliartuaarput, 16,2 %-imit 15,1 %-imut. Aamma oqaatigissallugu pingaarpoq, agguaqatigiissillugu karakteeri ukiuni kingullerni pingasuni qaffakkiartuaarmat ilanngullugu karakteeri E karakteerit grafianni qaffasinnerpaaffiusarpoq, Immikkoortoq Atuartitsinermut ilitsersuut isummallu takuuk. 6 Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 3, 9. jan imeersoq, 75, imm. 3 7 Karakterdatabasi 8 Karakterdatabasi Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 4

6 imi D qaffasinnerpaaffiuvoq ukioq mannalu karakteeri C qaffasinnerpaaffiulluni, karakteeri E aamma amerleriarfiusoq. Agguaqatigiissillugu karakteeri amerlanerpaaffiusorlu annikitsumik qaffariaateqaraluartut taamaattoq atuartut affaat sinnerlugit E-mik, Fx-imik aamma F-imik karakteereqarlutik inaarutaasumik misilitsinnermi sanngiitsuunerat annertuumillu sanngiiffeqarnerat suli ernumanaateqarpoq. Suliniuteqarfissat: Atuartut matematikkimi piginnaasatik piginnaasaqarfitillu takutittussaavaat nalilersorneqarfigalugillu. 9 Misilitsissutit atuartut matematikkimi taassumalu atuuffiini piginnaasaminnik ilisimasaminnillu takutitaqarnissaannut periarfissittussaavaat. Atuartut suliaqarnerminni matematikkimi suleriaatsinik assigiinngitsunik arlaqartunik atuisinnaasariaqarput, soorlu kisitsisinik titartakkanillu atuineq, allanngorartunik ilisarnaatinillu atuineq, algoritminik suliaqarneq, suliaminnik grafiskinngortiterineq, timitaqanngitsunik eqqarsaatersorneq erseqqissuliornerlu aalajangersariikkanik attassiinnarneq, piusuusaartitsineq, pisunillu matematikki atorlugu oqaatiginnissinnaaneq. 10 Attaveqaqatigiinnermi piginnaasaqarneq piginnaasat ilagivaat pingaaruteqartoq, siulianilu oqaluttariarsorluni misilitsinnermut piumasaqaatinik naammassisaqarnissamut piginnaasaqarfiussusaalluni. Ulluinnarni matematikkimi atuartitsinermi misissugaqarluni matematikkernerup ilanngunnissaa atuartunut iluaqutaassaaq, sammisat tunngavii ulluinnarni pisartut matematikkinngortinnissaat sungiunniassammassuk. Oqaluttariarsorluni misilitsinnermi IT-mik atuineq suli annikippoq, atuartulli ataasiakkaat pc oqaluttariarsorlutik misilitsinnermi atorpaat. Atuartitsinermi IT aamma sammineqarnerusariaqarpoq. Matematikkimi atuartitsinermi IT-imik atuinerup ilaatigut atuartut matematikkimik pitsaanerusumik paasisaqartissinnaavai. Matematikkimi atuartitsinermut IT-p ilanngunnissaa pinngitsoorneqarsinnaanngilaq, atuartut atortut tekniskiusut ulluinnarni sungiusimareermatigit (mobil, ipad aamma computeri) ulluinnarnilu atortut taakkua atorpaat inuiaqatigiinni pisut paasiortortarlugit. Atuartut matematikkip atorsinnaanissaa oqalullutik ilinniassavaat, attaveqaqatigiinnerminni atorsinnaassallugu, kisitseriaatsit ineriartortissavaat aamma suliassanik eqqarsaatigisarialinnik suliaqarsinnaassallutik. Atuartitsinermut ilitsersuut isummallu Matematikki atorneqartussatut sakkussatullu atuartitsissutaavoq. Atuartut atuarfimmi tunngaviusumik ilisimasassanik piginnaasanillu pigiliussissapput, matematikkimi piginnaasaqarfitik ulluinnarni atuarfiup iluani avataanilu pisuni kiisalu kingusinnerusukkut inuunerminni atorsinnaassallugit. Matematikkimik atuartitsinermi atuartut ataasiakkaat piginnaanereriigaat aallaaviusussaapput. Taamaattumik atuartitsinerup allanngorartup tamatigoortullu pilersaarusiortarnissaa pingaaruteqartuuvoq. Didaktikkimi isumaliutit Atuartitsinermik pilersaarusiornermi matematikkimi piginnaasaqarfissat suleriaatsillu ilanngutissallugit pingaartuuvoq. Ilisimasariaqarpoq atuartitsinissaq ima pilersaarusiorneqassasoq, atuartut piginnaasaqarfissanik assigiinngitsunik ineriartortitsinissaminnut periarfissaqassallutik. 9 Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 3, 9. jan imeersoq: 75 imm Matematikkimi allattariarsorluni oqaluttariarsorlunilu misilitsinnernut ilitsersuut. Inerisaavik/KIIIN 2009, qupp 15. Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 5

7 Ataatsimut oqaatigissagaanni matematikkimi piginnaasaqarfissat 11 nunani tamalaani atorneqartut arfineq-pingasut sammineqarsinnaapput. Matumani piginnaasaqarfissat taakkua ilaat marluk eqqartorneqassapput, matematikkimi atuartitsinissap pilersaarusiornerani ilanngutissallugit pingaaruteqartut. Isumaliutersorsinnaanikkut piginnaasassat: Atuartut namminneerlutik tunngaveqartumik eqqarsarsinnaassapput taakkualu naammassisinnaassallugit. Matematikkimi suliassami sumiluunniit inerniliussaq nassaarisartik namminneerlutik tunngavilersorsinnaassavaat. Atuartut matematikkimi sammisassani periutsit assigiinngitsut atorlugit inerniliunneqarsinnaasut isumaliutigisinnaassavaat, taamatullu iliuuseqarneq iluaqutigalugu. Attaveqaqatigeeriaatsitigut piginnaasaqarnissaq: Atuartut matematikkip iluani aamma matematikki pillugu oqaaseqarsinnaasariaqarput. Matematikkimi suliassami naammassiniagassamiluunniit suugaluartumi matematikki pillugu atuartunik oqaloqateqartoqarsinnaasariaqarpoq. Matematikkimi atuartitsineq piginnaasaqarfissat salliutillugit annertuumillu ilinniutit naalagaralugit ingerlataavoq, aammali matematikki eqqartussallugu eqqaamaneqartariaqarpoq. Attaveqaqatigiilluni atuartitsineq atuartut atuartitsissummi oqaatsinik piginnaasaqarnissaannut annertuumik ikiuutaasinnaavoq. Atuartut matematikkimi suliassamik kisimiillutik suleqateqarlutillu ingerlatsinissaminnik ilinniarnissaat pingaartuuvoq. Atuartut taamaalillutik eqqarsartussanngortarput namminneerlutillu qanoq iliuuseqartussanngorlutik atuaqatiminnillu suliassap naammassinissaanut oqaloqateqarlutik. Suleriaatsit: Pingaartuuvoq atuartitsineq ima aaqqissuutissallugu atuartut suleriaatsinik assigiinngitsorpassuarnik atuinissaannut periarfissillugit. Ukioq atuarfiusoq tamakkerlugu matematikkimi atuartitsineq ima pilersaarusiorneqassaaq atuartut kisimiillutik, marluullutik arlaqarlutilluunniit suleqatigiissinnaasunngorlugit. Allattarfissuaq atorlugu atuartitsineq klassimi sammisamik nutaamik sammisaqalernermi pinngitsoorneqarsinnaanngilaq. Misilitseqatigiittoqassappat taamatut suleqatigiissinnaaneq kingusinnerpaamik akulliit alloriarfianni ilinniareerneqassaaq, sungiusareerneqarluni sungiunneqareersimallunilu. Klassimi atuaqatigiit aalajangerpassuk oqaluttariarsorluni misilitsinnermi misilitseqatigiinneq ingerlanniarlugu, pingaartuuvoq 10. klassimi piffissaalluartillugu piaartumik misilitseqatigiittussanik pilersitsinissaq, atuartut suleqatigiinni taakkunani suleqatigiinnissaq sungiunniassammassuk. Piaartumik misilitseqatigiittussanik pilersitsinikkut ilaatigut paasineqassaaq suleqatigiittoqarsinnaanngitsoq, taamaammallu misilitseqatigiittussatut pilersitat allanngortittariaqartarlutik. Pingaartuuvoq atuartut suliassami qanoq suleqatigiinnissartik eqqartortuarlugulu oqaloqatigiissutigiuarpassuk. Suleqatigiinni suliamik kisimiilluni suliaqarneq suleqatigiinnerunngilaq. Atuartut suleriaatsit assigiinngitsut oqaluttariarsorluni misilitsinnermi atorneqarsinnaasut pillugit ilitsersorneqartariaqarput. Atuartitsinermi IT: Atuartitsinermi IT-mik atuineq aamma pingaartuuvoq. Atuartitsinermi IT-mik atuineq atuartut ilikkarniarnerannut iluaqutaassaaq, atuartut assigiinngitsut tamarmik annertuumik iluaqutissarsiffigisinnaammassuk. Taamaaliornikkut atuartut piginnaasaqarluartut matematikkimi atuartitsineq unamminartoqartilissavaat atuartullu sanngiinnerit annertuumik iluaqutigissallugu. Matema- 11 Evaluering af afsluttende prøver & Niss, M & Jensen, T.H. (2002). Kompetencer og matematiklæring - Idéer og inspiration til udvikling af matematikundervisning i Danmark. København, Ministeriet for Børn, Undervisning og Ligestilling. Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 6

8 tikkimi programme Geogebra 12 inassutigineqarsinnaavoq, programmimi misissuilluni matematikkimik ingerlatsinissamut amerlasuunik periarfissaqarmat. Geogebra programmiuvoq annertuunik periarfissalik ajornartorsiutigivallaarnagulu atorneqarsinnaasoq. Geometrimut, regnearkitut, CAS il.il. atorneqarsinnaavoq. Programmi taanna periarfissarpassualik atuartitsinermi sakkutut avaqqunneqarsinnaanngilaq. Tamatumunnga peqatigitillugu programmi aamma ilikkagassatut anguniagassat pilersaarutiniittut naammassinissaannut periarfissiilluarpoq. Ilikkagassatut anguniagassat arlaqaqisut ITmik atuinikkut naammassineqarsinnaapput. Projektileraluni matematikkimi atuartitsineq: Ukiumut pilersaarummi projektileraluni matematikkimik atuartitsinissap piffissalernissaa pingaaruteqarpoq. Atuartut kisimiillutik imaluunniit suleqateqarlutik suliassaq ataaseq arlaqartulluunniit matematikkimit isigalugit misissorsinnaasariaqarpaat suliarisinnaallugillu. Pingaaruteqarpoq piffissat ilaanni atuartut ataatsimoorlutik sulisarnissaat, tassani ataatsimoornermi ilikkagassatigut tunniusseqatigiinneq pisarmat, taamaalillunilu pingaaruteqartumik ilikkarneq pisarluni. 13 Allattariarsorluni misilitsinnerni ukiuni kingullerni kukkunerit uteqqiattut, avitanut, procentinut kiisalu geometrimi ilutsit annertussusaannut initussusaannullu tunngasut eqqarsaatigalugit isumaqarnarpoq projekteqarluni tamakkua suliarineqarsinnaalluartut. Projekteqarluni atortut tigussaasut IT-lu, soorlu ipad, mobiltelefuunit aamma PC-it, sakkugalugit atuartitsinerup pilersaarusiornerata matematikki aallaavigalugu atuartut misissuinissaannut periarfissaqartilissavai, atuartut ilikkariartornerannut annertuumik iluaqutaasumik Matematikki Y1/Y2, Ilinniartitsisumut ilitsersuut qup. 8 Naliliinernit nalunaarusiaq Matematikki 2017, qupp. 7