Referat Tallimanngorneq 11.03.11: Skoleseminar 2011-mut tikilluaqqusineq. Elnap ulloq aallartippaa erinarsuummik: Sepernup qungujulluni. Aksel Lund Olsen naatsumik tikilluaqqusivoq (Jens napparsimalersimammat!). Skoleseminar 2011-mut tikilluaqqusineq Ilinniartitaanermut-, Kulturimut- sunngiffimmullu ataatsimiititaliat. Søren Alaufesen (ilanngussaq). Ataatsimiinneq aallarnerpaa ullut marluk ingerlanissaasa qanoq imaqarnissaat nassuiarlugu, taavalu tikkuarlugu atuarfik inuiaqatigiit ineriartornissaannut tunngaviusoq pingaartoq, ilinniagaqarnerlu inooqataasut inuiaqatigiinnut sunniisinnaanerannut pingaartuusoq, aammalu nammineq inuunermut sunniuteqarluni. Atuarfiup nalilernissaa pingaartuuvoq ukiulli arlallit ingerlagallassapput, naliliinerup tamakkiisup pinissaanut, atuutilernermi piffissamik atuisarpoq. Kisianni soorlu atuartitsinerup pitsaassusia qaffattariaqartoq illoqarfinni nunaqarfinnilu, tamannalu nalinginnaasumik atuarfik suleqatigalugu pissaaq. Illut pitsanngorsarneqassapput, oqaatsit tulleriiaarneqassapput, immikkullu aallutassat suliarineqarlutik. Siunertaavoq ni meeqqat tamarmik atuarfik qimakkunikku periarfissaqassasut ilinniaqqinnissaminnut. Skoleseminar 2011-mut erinigisat. Karl Davidsen (ilanngussaq). Angajoqqaatut mamiattannarpoq (forargeligt) isumaalunnarlunilu (bekymrende) atuartut takullugit, sorusussuseqanngitsut siunertaqaratillu. Periaatsit nalunnginneqareerput unitsinneqartariaqarlutillu, taavalu pitsaanerusumik atuartitsinermut taamaaliorneq aqqutaassaaq. Killeqartumik atuartitsinermit pissarsinerup kinguneraa ilinniaqqinnermi pitsaanngitsumik aallartinneq. Inuiaqatigiinni kikkut tamaasa pisariaqartippagut. Kikkullu tamarmik atuarfiup pitsaasuunissaa akisussaaffigaat. Nutaaliorneq pisariaqarpoq. Ullutsinni atuarfiup maannakkorpiaq isikkua. Ellen J. Karlsen (ilanngussaq). Alloriarfinni misileraanerni inernerit klassini 3.-ni aamma 7.-ni ni illoqarfinni aamma nunaqarfinni. Naliliisarneq nukittorsartariaqarpoq, taamaattumillu alloriarfikkaanik misiliisoqartarpoq aammalu naliliisoqarluni. Fagini, alloriarfinni misileraanernut ilaanngittuni, saqqummiussisoqartarpoq tamanna peqqussummi aalajangigaavoq. Nalilersuineq ingerlaavartoq Angusakka _ tusiappoq, pingaarporlu nukittorsarneqarnissaa soorlu periusissanik pilersaarusiornikkut. Alloriarfinni misileraanerit sakkuutissaapput atuartut nukittuffiisa sanngiiffiisalu nalilersornerini atussappullu ilinniartitsinerup siumut isigisup aaqqissuunnerani. Pingaarpoq eqqaamassallugu alloriarfinni misileraasoqartartoq fagit ataasiakkaat ilaannaanni. Allarpassuarnik fageqarpoq, ingerlaavartumik nalilersuinermi ilaasussanik. 1
Ilinniartitsisunik misissuinerup, alloriarfiit aamma alloriarfinni angusat pillugit, misissuataarnerani malunnarpoq inernerit 3.klassimit 7.klassip tungaanut matematikkimi appariartuaartut. Imaappoq 3.klassimi nalunngisat 7.klassimi puigorneqarsimapput. Suna tamatumunnga pissutaanersoq misissorneqassaaq. Kommunip suliarissavaa sooq alloriarfinni misissuinermi inernerit allanngorarnersut. Misileraanerit atuartitsinermut sunniuteqanngillat atuartitsinerli sunniuteqarpoq atuartut pissarsiaannut! Louise Richter (bilag). ni misilitsinnerni angusat. Ataatsimut isigalugu nuna tamakkerlugu angusat akueriuminaapput. Immikkut isigalugu atuartut makkuninnga karakterillit F, Fx aamma E amerlapput. ni angusat saqqummiunneqarput. Makkunani angusat kalaallisut, projektileraluni suliaq aamma fysik/kemi nuna tamakkerlugu angusanit appasinnerupput. Fagini danskisut aamma tuluttut angusat nuna tamakkerlugu angusanit appasinnerulaarput. Kisiannili atuarfiit akornanni assigiinngissutsit annertupput, atuarfiillu immikkut namminneq nalilersortariaqarput ineriartorneq pitsaasup tungaanut ingerlagaluarpat imaluunniit ajornermut ingerlagaluarpat. Atuarfinnut innersuutit oqaaseqaatitut (notat) sananeqarput. (Ilanngussaq). 2010-mi atuartup inaarutaasumik misilitsittup ilisarnaataa. Louise Richter (ilanngussaq). Atuartut ilisarnaataat aamma sinneruttut gruppiat. Atuartup ilisarnaataa imannak nassuiarneqarsinnaavoq atuartup sapinngisaanik atituumik isiginninneq. Atuartut ilisarnaatinut pingasunut agguarneqarput: atuartut nukittuut, Atuartut ajunngitsut, aammalu atuartut sanngiitsut. Inerisaavik suliaqarsimavoq nuna tamakkerlugu ilisarnaatinik, kommunikkaat, illoqarfikkaat, nunaqarfikkaat aammalu suiaassuseq aallaavigalugu. Paasinarpoq ni, atuartut nukittuut, nuna tamakkerlugu angusanut sanilliullugu ikinnerusut. Sinneruttut gruppiat tassaapput atuartut sumut allamut inissinneqarsinnaanngitsut (ilinniarfinni allani). Kommunimi pissutsit imaapput, 66%-it 10.klassip kingorna 2010-mi ilinniaqqinnermik aallartissimanngitsut. Oqaaseqaateqarpoq sinneruttut gruppiat pillugu. (Ilanngussaq). Periaaseqarneq, allanngortitsineq. Akselip ullup qeqqata siorna pisimasut naatsumik eqikkarpai taava gruppikkaarluni suliaqartoqassaaq. Gruppini sulianik saqqummiinerit:periaaseqarneq, allanngortitsineq. Gruppe 1. Atuartut: Sinneruttut gruppiat pillugu iliuuseqartoqartariaqarpoq. Suliassat atuarfiup siulersuisuinut oqimaappallaarput - paasissutissat suliassallu ajornakusoortut. Ilinniartitsisut ammanerusariaqarput. Atuartut taamaatittut aalisartunngortarput inuutissarsiutinut ilinniaqqinnissaat pillugu pitsaanerusumik siunnersuisoqartariaqarpoq. Atuartut malittarisassat nalunngilaat (peqqussut) 15-18-inillu ukiullit pitsaanngillat. Itillermi 18-inik ukiulinnut pitsaasumik suliniuteqartoqarpoq (Piareersarfik). Atuartut ilinniartitsisullu akornanni pitsaanerusumik atassuteqartarneq piumasarineqarpoq, atuartumullu atuarfimmiit qimatsisussamut aaqqissuisumik sulisoqartariaqarpoq. 2
Gruppe 2. Sinneruttut gruppiat pillugu ersarissumik periaasissamik pilersaarusiummik pisariaqartitsivugut. Siunnersorti/siunnersuisartoq atorfinitsinneqarsinnaavoq tamakkuninnga isumaginnittussatut, aammalu pikkorissaasarluni angajoqqaanut, siunnersuisartunullu. Gruppe 3. Ullup qeqqata siorna saqqummiisoqarnerani inernerit tupaatigeqaagut. Atuartitsineq arlalitsigut pitsanngorsaavigineqartariaqarpoq, assersuutigalugu angerlarsimaffiit suleqatigineri, isumaqatigiilluni aqutsineq aammalu ataavartumik nalilersuineq. Eqaatsumik pilersaarusiorsinnaaneq atorluarneqartariaqarpoq aammalu atuarfiit aqutsisuisa pikkorissusaat misissorneqartariaqarput. Gruppe 4. Pisariaqarpoq atuarfimmi assigiinngitsunik iluarsaanissaq. Assersuutigalugu suleqatigiinneq pitsaanerusoq atuarfiup angerlarsimaffiillu akornanni aammalu inunnik isumaginnittoqarfimmiunik. Ataatsimeeriaatsit allat misilinneqartariaqarput. Aammalu atuartut ajornartorsiutillit isigineqartariaqarput, tamannalu nukissanik atuinissamik pisariaqarfiuvoq. Tikkuarneqarpoq siunnersuineq pitsaanerusoq atuartunut ilinniaqqittussanut tamatuma ataani efterskolertoqarsinnaaneq. Gruppe 5. (Piffissameersimapput gruppini suliaqarneq inaassallugu). Ilinniartitsisut akornanni suleqatigiittoqarnerusariaqarpoq atuartitsineq pillugu soorlu immikkut aallussassat pillugit. Ilinniartitsisut imminnut feedback-eqartarsinnaapput naafferaallutik atuartitsinerminnik malinnaanikkut. Aammattaarli ilinniartitsisut sapinngisaat ajunnginnerusumik atorneqarsinnaapput. (Alloriarfinnut attuumassuteqarneq piinnarnagu). Pikkorissarnernilu paasisat nutaat atorneqartassapput. Siunertat ersarissarneqassapput ingerlaavartumillu angajoqqaanut nalunaarutigineqartarlutik. Gruppe 6. Atuarfiup aqutsisua aqutsinerup tungaatigut misilittagaqartariaqarpoq, aamma pisariaqanngilaq ilinniartitsisutut ilinniarsimanissaa. Ilinniartitsisut ilinniarsimasut amerlanerit pissarsiarineqarnissaat sulissutigisariaqarpoq kisitsisit takutippaat atuarfiit ilinniarsimasunik ilinniartitsisullit angusarissaarnerusartut. Atuarfiit pikkorissarpiarsimanngitsut amerlanernik pikkorissarnernik neqeroorfigineqartariaqarput. Siunertaqartumik atuartitsinermut periarfissat aamma sakkuutissat. Lone Hindby (ilanngussaq). Ineriartorneq professionel-liusoq imaluunniit sukisaarsaarnermut suliffissuaqarfik? Pikkorissarnerit aamma ilinniarnerit. Siunertaq: Atuartut ilinniartitsinermik pitsaanerusumik tunineqarnissaat. Immikkoortut pingasut: paasissutissiineq, nutaanik nassuiaaneq aamma ineriartortitsineq. Ineriartortitsinermi pisariaqarpoq: misileraaneq, tapersersuineq, kajumissisitsineq, eqqarsarneq aamma ilinniartitsisutut suleqataanissamut pimoorussineq. Pingaarpoq tulleriiaarinissaq soorlu immikkut aallutassat pillugit aamma unammilligassat pillugit. Paasinarpoq ni assigiinngitsoqaqisoq atuarfiit akornanni pikkorissarnerit tungaasigut, fagillu ilaasigut soorlu fagit humanismimut tunngasut pikkorissarfigineqarsimanngillat. Tunngaviatigut kommunini ilinniartitsisorpassuaqarpoq ilinniaqqissimasunik. Ilinniartitsisut taakku inuit sillimmatitut atorneqarsinnaapput. 3
Kattie Motzfeldt (ilanngussaq). Perorsaariaatsinik ineriartortitsilluni suliaqarneq atuartitsineq Ilikkarluarfiusunik Atuartitsineq aallaavigalugu. Standardit 7-it aallaavigalugit atuartitsineq pilersaarusiorneqassaaq, tamannalu ilaatigut ilinniarluni oqaloqatigiinnertut ingerlanneqassaaq. Pingaarpoq atuartup, atuagarsornermi saniatigut sapinngisami, uku assigiinngitsut pingasut ineriartorfigissagai: piginnaanerit & pikkorissutsit, kinaassuseq & misigissutsit aammalu inuiaqatigiit & kulturi. Misissuinerit takutippaat angajoqqaat tapersersuinerat annertunerusoq, ilinniartitsisut siunertaat ersarinnerusut, atuartullu akisussaaffiat annerusoq. Pikkorissarnerit aaqqissorneqarsimapput modulinik marlunnik immikkoortortallit sumiiffinni ingerlatat, pikkorissarnerillu akornanni coach-erisoqartartoq. Illoqarfinni atuarfiit tamarmik pikkorissarnernut taakkununnga ilaasimapput aammalu nunaqarfinni atuarfiit 6-iugaangata 5-t ilaasarsimapput. Jens Jakobsen (bilag). Inuit sillimmatitut atorsinnaasut eqqartorneri aamma ni atuarfiup ineriartornissaanut neriuutit. Ilinniartitsisut arlallit AD-mik masterimullu ilinniarnerminnik ingerlatsipput. Perorsaanermi periaatsit pingaartut erseqqissarneqarput: atuartup nammineq ilinniarnissami siunertaa aalajangissavaa taavalu periusissanik pilersaarusiat suliaralugit. Atuartup nammineq siunertaa aammalu ilinniarnissamut siunertat qitiusut imminnut ataqatigiissapput, tamannalu atuarfimmut unamminartuuvoq. Suliniutissat sumiiffinni assigiinngitsuni saqqummiunneqarput, makkunani: kommunalbestyrelsi, aqutsisoqarfiit, atuarfiup aqutsisua taavalu atuarfiup siulersuisui. Atuarfeqarfimmut peqqussut. Susanne Josefsen (ilanngussaq). Saqqummiussisoqarpoq Kalaallit Nunaata erfalasua tunngavigalugu = angerlarsimaffik aamma atuarfik (aappaluttoq aamma qaqortoq). Oqimaaqatigiiffiusariaqarpoq. (Siullermik) meeraq ineriartortinneqaqqaassaaq makku aqqutigalugit: kinaassuseq, kulturi, pinngortitaq aamma kulturi & inuiaqatigiillu. Misissuinerup takutippaa: piumasaqaat pillugu atortut meeqqap ineriartorneranut naleqquttariaqartut, aamma piumasaqaat pillugu teams suleqatigiittariaqartut aammalu angajoqqaat suleqatiginissaat. Ilinniartitsisorpassuit atuartitsinissaq kisimiillutik piareersartarpaat teams suleqatiginagit. Coach-iineq atuarfiup ineriartornerani pingaartuuvoq. Perorsaanermik ineriartortitsineq piviusoq. Elna Heilmann (ilanngussaq). Perorsaanermik ineriartorneq pitsaasoq angorusullugu, ilaatigut angajoqqaat tusarniarneqarsimapput, atuarfimmut neriuutaat suunersut pillugit. Atuarfik siunertaqarpoq, ilinniartitsisunut nutaanut nassuiarneqartartoq. Atuarfiup perorsaanermut nalunngisat annertusisariaqarpai tamannalu aamma angajoqqaanut. Atuarfik angajoqqaarpassuarnut matoqqasutut misiginartarpoq, atuartullu ilaat toqqissisimanngillat. Nerisitsisarneq ullormut aallarniissutaasarpoq nuannersoq. Atuarfiup suliarisimavai atuarfik pillugu oqaatigineqartut ukununnga avitat: atuarfik, ilinniartitsisut aamma atuartut. Oqaatigisallu immikkoortiterneqarsimapput atuutilereersimasut pillugit, aammalu eqqartukkat suli nukittorsagassat pillugit. Atuarfiup siunnersuutigaa isumaqatigiissut assigiinngitsunut aqutsisussaq aamma nukittorsaasussaq. 4
Bodil Brandt (ilanngussaq). Atuarfiup oqaluttuarisaanera ineriartornermi naatsumik sammineqarpoq. 2001-imiilli atuarfik misiliummik immikkoortortaqartinneqalerpoq, taavalu aallartittoqarpoq periusissanik pilersaarusiorluni immikkut sulilluni. Atuarfiup (atuarfiit aqutsisoqarfiisa) isiginiarsimavaa SU-qarneq malitassaliorlunilu aammalu suliat pillugit nassuiaasiorluni (ulluinnaat ajornannginnerusumik ingerlaniassammata ). Siuttut suleqatigilluarpaat atuarfiup isumannaallisaanermut sinniisua (sikkerhedsrepræsentant). Oqaloqatigiinnerillu MUS (sulisut ineriartornissaannut oqaloqatigiinnerit) ingerlanneqarput. MA-mi eqaatsumik pilersaarusiorluni suleriaasissaq suliarineqarpoq, klassit tamaasa sap.ak. skemaliuullugit semesterini sisamani, tassanilu aalajangersimasunik qulequtalinnik sap.akunnikkaarlugit sammisassat ilaapput, aammalu projekteqarluni suliassanik. Sumiiffinni sammisinnaasat faginut eqqartugassanullu allanut atassusersorneqarput. Atuarfik EP-mik pikkorissaavoq aammalu ilinniartitsisut namminneq nalilersornissaannut pikkorissaasoqarluni(imak). MA isumaginninnermik klasseqarpoq 8-nik atuartulimmik, tassani atuartoq semesterit ataasiakkaaginnarlugit siunnersuutaasinnaavoq. Tassani fagitigut ineriartorneq isiginiarneqarpoq. Atuarfik atuarfimmik ineriartortitsisoqarpoq, soorlu periusissanik sananermi ikiuussinnaasumik, aammalu atuarfiup ilinniarnermut pilersaarutit eqqumaffigai ukiumut pilersaarutinut ilannguteqqullugit. Imminut nalilerneq pingaartinneqassaaq aammalu alloriarfiit killingisa immikkuullarippallaarnerisa qimannerunissaat sulissutiginiarneqarpoq, taamaalilluni ilinniartitsisut sapinngisaat atorluarneruneqarsinnaammata. Ukiumi atuarfiusumi tulliuttumi atuarneq sammineqassaaq. MA-p sulisut isumagineqarnissaat nukittorsarniarsarivaa, neqeroorutit assigiinngitsut aqqutigalugit (soorlu akeqanngitsumik timigissarfimmiissinnaaneq). Jonathan Petersen. Nalunnguarfiup Atuarfiata ineriartornera periusissamik pilersaarut aqqutigalugu. Atuarfiup ineriartortinnerani pingaarpoq ilinniartitsisut isumasiornissaat, aammalu nalunngittariaqarpoq atuarfiup sanngeequtai nukittoqutaalu. Aammattaaq pingaarpoq, paasissutissat angajoqqaanut apuuttarnissaat, aammalu ilinniartitsisut sulilluartut pikkorissullu nersualaartarnissaat. Pingaarportaaq oqallisigissallugit perorsaanermi siunertaasut aammalu atuartitsinissap pilersaarusiornera atuartut suleqatigalugit suliarineqarnissaa. Neriorsuutigut timitalertariaqarpagut atuartunut, ammalu atuarfimmi siulersuisut ilagalugit atuarfik toqqissisimaffiutillugu. BarnebasLarsen (ilanngussamik ilaqanngilaq). Kilaaseeqqap atuarfik qaffasinnerusumik akisussaaffigaa. Pingasunik alloriarfilinnik atuarfeqarpugut. Maannakkulli atuartut ikilinermit (atuartut 51-it) alloriarfinnut agguassallugit ajornakusuulerput. Ilinniartitsinerulli fagillu aaqqiiffigineqarnissaannut allaanerusunut tamanna periarfissiivoq. Atuarfitsialak pilllugu pikkorissarnerit amigaatigaagut, ataatsimiissutigisarlugilli. Atuarfik amigaateqarpoq danskisut tuluttullu atuartitsisinnaasumik. Ilaatigut tamanna pillugu atuartut Danmarkimiissimapput danskimi piumasaqaatit angorusullugit ilaatigut angajoqqaanit annertuumik tapersersorneqarlutik. Ukioq atuarfiusoq semesterinut sisamanut agguarsimavoq aalajangersimasumik qulequtalinnik sapaatip akunnerinik takissusilinnik ilaqarlutik, Danmarkiliarnissamuttaaq akissanik katersisoqarpoq. Ileqqunngorsimavoq juullimi orpiliartoqartarnera katersortarfimmi. Atuarfimmi siulersuisut qaammatikkaarlutik ataatsimiittarput atuarfinnullu paasissutissiisarlutik. 5
Beate Poulsen (ilanngussaq). Tarnikkut nukittusariaqarpoq nunaqarfimmi sulissagaanni. Atammiup Atuarfia 21-nik atuartoqarpoq, 2009- milu nutarterneqarsimalluni. Atuarfik nunaqarfimmi inooqatigiinnermi qitiusut ilagaat. Atuartut atuarfiup pinnersarnissaanut atortussanik katerseqataasimapput. Atuarfiup malittarisassai atuartut suleqatigalugit suliarineqarsimapput. Ilinniarsimasunik ilinniartitsisunik amigaateqarpugut, ukunanilu input amigaatigaagut: kalaallisut, danskisut, matematik aamma tuluttut. Magdaline Kristiansen. Napasumi suliat saqqummiuppai. Ilaatigut atuarfimmi sumiiffiup tunniussinnaasai atorneqarput (puisip neqaa aamma puisip orsua). Gruppini suliaqarnermi saqqummiussat. Ineriartorneq pillugu. Gruppe 6. Atuarfik aqunneqartariaqarpoq ilinniartitsisut atuartullu pisariaqartitaat aallaavigalugit aqutsisut piumassuseqarluartut. Taamaalilluni periuseqartoqarsinnaavoq piaartumik faginullu akimuisumik paasisallu aamma paasissutissat ingerlateqqinneqarsinnaapput inunnik isumaginnittoqarfimmut. Ungasissumiit atuartitsineq pissarsiaqarfiussappat, atortut pitsaanerit pisariaqarput. Ilinniartitsisut tikeraartut periarfissaasinnaapput allat. Meeqqat najorlugit tiimit amerlisinneqarsinnaassagunarput immaqa, ilinniartitsisullu nukii pikkoriffiilu atorluarneqarsinnaapput. Atuartut immikkut innarluutillit annikittuinnarmik oqallisigineqarput. Gruppe 5. Inuit pikkorissarnerminni paasisaqarsimasut atorluarnerusariaqarput aammalu immikkut pikkoriffillit. Meeqqerivimmiit atuarfimmut ikaarsaarneq pitsaanerusariaqarpoq immikkullu atuarneq sammineqartariaqarpoq. Ulloq tamaat atuarfik kissaatigineqarpoq, aajalangersimasumillu suliffeqarnissaq 8- niit 16-nut. Taamaalilluni ataatsimut piareersartoqarsinnaavoq il.il. Siunnersuutigineqarpoq atuarfimmi siulersuisut angajoqqaallu allat ataatsimiinnissaannik, periarfissaqartillugu kissaatigisaqartoqarnissaa atuartitsinerup pitsaaninngornissaanut aammalu pissutsit assingiiaarnerusut oqallisigalugit angerlarsimaffimmi, atuarfimmi aamma fritidshjemmimi. Gruppe 4. Maannakkut angoriikkat pitsaasut aallaavigalugit sulisoqartariaqarpoq. Ineriartortitsinermi malitassat ersarissuusariaqarput. Aqutsisoq ineriartorneq pillugu pikkorissartariaqarpoq. Pikkorissarnerit tulleriiaariffigineqartariaqarput, kingornalu atuarfinni nalilersorlugit tamannalu naliliineq atuarfiup ineriartornissaanut atorlugu aamma atuartut iluaqutissaattut. Inerisaaveeraliortoqarsinnaavoq ilinniartitsisut piginnaanillit atorlugit. Angusakka pillugit kissatigineqarput pikkorissarnerit, atornissaallu pillugit siunnersuinerit. Eqqartorneqartariaqarpoq atuarfik qanoq ililluni inuutissarsiornermut tulluarsarneqassanersoq. Atuarfiup pingaartitai sutigut tamatigut alloriarfinni tamani eqqartorneqartariaqarput, ingerlaqqittarnerillu aaqqissorluarneqartariaqarput. Gruppe 3. Ilinniartitsisut ineriartortinneqarnerini coachiineq ilaatigut atorneqarsinnaavoq fagit assigiinngitsut sammisallu allat iluanni aammalu oqaloqatigiinnerit MUS-it atorneqarsinnaapput. Ilinniartitsisut pikkorissarsimasut ilinniaqqissimasullu inuit sillimmatitut atorneqarsinnaapput nammineq atuarfinni, illoqarfimmi atuarfinni allani aammalu nunaqarfinni. Aammalu ilinniartitsisut siunnersuisartut 6
atorluarneqarnerusinnaapput aammattaaq nammineq atuarfiup avataani. Pikkorissarnerit pilersaarusiorneqartassapput aammalu pitsaanerusunik tulleriiaariffigalugit. Gruppe 2. Siunnersuuteqartoqarpoq ungasissumiit atuartitsinerup atorneqarnissaanut. Atuarfiup angajoqqaallu akornanni suleqatigiinneq annerusariaqarpoq. Atuarfimmi tiimit soorlu timersornermut amerlisariaqarput, taava kingornatigut atuartitsinermi atuartut eqqissisimanerussapput. Ilinniartitsisut atuartunut takutitsilluartassapput. Ukiumut pilersaarutip sananissaa pingaarpoq. Gruppe 1. Pikkorissarnerit ersarinnerulersittariaqarput, atuarfiullu pikkorissarnermi pissarsiaq atorluartariaqarpaa. Angajoqqaat pimoorussinerusariaqarput, pingaarporlu angajoqqaat soqutiginninnerat pissarsiarissallugu. Taamaattumik angajoqqaanut pikkorissaasartoqartariaqarpoq akissaatit apequutaatillugit. Pingaarpoq atuartut periarfissaqarnissaat erinarsornermut nipilersornermullu klassinili minnernit, fagit tamakku faginuttaaq allanut pingaarput. Tikeraanik ilinniartitsisoqartarneq aaqqiinneq pitsaasuuvoq fageqarfimmut ineriartortitsinermi. Ullormi pisimasunik eqqaasaqarneq naatsoq Axel Lund Olsenip ullup ingerlasimanera naatsumik eqikkarpaa. Arfininngorneq marsip 12-iat 2011 Axel Lund Olsen go moorneerpoq erinarsuummik: Pinngortitarsuaq inuuffipput. Takorluukkat aamma ilimagisat Jørgen Peter Labansen Ileqqaarneq siunissaq pillugu- Atuarfiup siulersuisuinit MA-mut sinniisoq. (Ilanngussaq). Ilinniarneq pingaaqaaq, kisiannili atuarfimmi qanoq pisoqarpa. 2009-mi nalunaarusiami takuneqarsinnaavoq aningaasaliissutit nikissimanngitsut sanaartornermut aningaasaliissutit eqqaassanngikkaanni, apeqquserneqarportaaq, atugassat atuarfimmut atorneqarnersut. IT atuartitsinermi atorneqartariaqarpoq soorlu paasissutissanik ujarlernermut. Tamatumunnga pikkorissarnerit atortariaqarput. Iluarnerussaaq atuarfinni siulersuisut assigiinngitsut tamanna pillugu ataatsimiippata, taamaalilluta assigiiaartunik malittarisassaqalisagatta, tamatumalu atuarfiup aamma angerlarsimaffiup suleqatigiinnerat iluaqusersinnaavaa. Atuarfitsialammik sinnattoq. Atuartut sinnisaat (ilanngutassiaqanngilaq). Piffissanngorpoq atuartut ataqqinninnerulernissaannut. Anitsiarneq immikkuullarissoq piumasaraarput utoqqaat ilagalugit. Nuannernerussagaluarpoq, atuarfimmi atuartut nuannaarneruppata. Atuarfik qattukkaanni ajunnginnerusarpoq allamik suliaqarluni soorlu (ullaakkut) eqaarsaarneq. Sumiiffinni qinigassiissutit siuartinneqartariaqarput, taamaalilluni fagit soqutiginartut ullap tungaa sammineqarsinnaammata. Atuarfik nutaaliaasoq kissaatigaarput atortorissaartoq assilisaannaanngitsunik Klassi paaqinniffik amigaataavoq atuartunut akornutaasunut. 7
Atuartut inimik ataatsimoortarfeqarusupput aammalu inimik nipilersuutitalimmik, automatitaarusupput mamakujunnik naatitanillu pissarsiviusinnaasunik, ilinniartitsisut inussiarnernerit, atuartut skaavii parnaartartut, skateboard-ertarfittaarusuppugut, pinnguartarfik pitsaanerusoq aamma eqqiaaneq pitsaanerusoq. Atuarfik ullumikkut. Franz Tremel (ilanngussaq). Oqaaseqaat aamma kisitsisit pingaartut tamanut kopeerneqarput atuarfinnut ataasiakkaanut sanaat aammalu kommuninut tamanut. Taaguutit assigiinngitsumik atorneqarput, taamaalillunilu kisitsisit assigiinngitsut takuneqarsinnaapput. Oktoberip 1-ani nalunaarutit naatsorsuinermi tunngaviupput. Tunngaviatigut nalinginnaavoq atuartut ikiliartornerat, kisiannili ilinniartitsisut akissarsiaanut tiiminik atuineq alliartorpoq piffimmi sammisami ilinniartitsisut akissarsiaannut tiimit atortut qaffassimapput 37,1%-imik. 04/05-imit 09/10-mut: Atuartitsinermut tiimit atuartumut ataatsimut 11,4%-inik qaffassimapput. Ilinniartitsisut akissarsiaanut tiimit atuartumut ataatsimut 18,7%-inik qaffassimapput. Ilinniartitsisut akissarsiaannut tiimit atortartut 28%-ii atuartitsinermut atortarput piffiup ingerlanerani appariarneruvoq. Ilimagineqarpoq atuartitsinerup aaqqissornera eqaappallaarsimanngitsoq. Assersuutigalugu pikkorissarnerit siumut atuarfiup pilersaarutaanut ilaariissapput. Kisitsisit pingaartut: nuna tamakkerlugu qaangiuttoorluni sulinerit 22% missaaniipput 20%-illu missaani immikkut atuartitsinermut atortarput. Atuarfiit ilaasa atuartut tiimissaasa minnerpaaffissaat attaappaat. Periarfissaqarsorinarpoq suliniutit ilaat aallutissallugit, suliniutillu nutaat periusissamik pilersaarummut nutaamut ilaasariaqarput (immikkut aallutassat). Gruppini suliaqarnermit saqqummiussineq: Ilaatitsineq aamma ingerlatitseqqittarneq. Gruppe 3. Akisussaaffiup agguarneqarnera peqqussut malillugu oqallisigineqarpoq, gruppillu tamanna imannak inernilerpaa, pingaartuusoq paaseqatigiissinnaaneq. Tamanna anguniarlugu kommunalbestyrelse atuarfimmut pulaartarsinnaavoq ukiumut marloriarluni. Atuarfimmi aqutsisut (inspektørit) ataatsimiinnikkut atuarfeqarfiup siunertai ataatsimoortut pilersittariaqarpaat. Piumasarineqarportaaq aningaasanut missingersuutit aningaasartorfiit immikkuullarissunngorlugit sananeqartassasut, taamaalilluni akimut ersinninngussammata. Gruppe 2. Peqqussut eqqartorneqarpoq. Siunnersuutigineqarpoq ataatsimut soqutigisaqartunut tamanut pikkorissartoqassasoq. Kommunalbestyrelsimiit piumasaqaatit allisimapput peqqussummut tunngasut pillugit assersuutigalugu nalunaarut ukiumoortoq. Suleqatigiiliortoqassaaq atuarfiup qanoq issusianik misissuisussamik, taavalu qularnaarlugu peqqussutsip siunertaata malinneqarnissaa. Gruppip kissaatigaa atuarfiit siulersuisuisa pikkorissartinnissaat. Atuarfimmi atuakkat sammineqarpallaarput allanittaaq periarfissaqartariaqarpoq. Atuartut periaatsimikkut ajornartorsiutillit oqallisigineqarput kulturerput pillugu periarfissaqarnerusariaqarpoq. Gruppe 1. Akisussaaffik aamma pisussaaffiit agguaanneqartariaqarput. Atuarfiup peqqussut isiginerusariaqarpaa, taavalu allanik periuseqarnissamut pilersaarusiorneq aallartittariaqarpoq. Atuarfik paasissutissiisarnissamut pitsaanerusariaqarpoq. 8
Inuit pisunut ilaasussat ilanngunneqarnerusariaqarput akisussaaffillu agguaattariaqarpoq ilaatigut matematikkimi il.il. karakteerit qaffassarniarlugit. Sinaakkutit pingaartitallu ersarissuusariaqarput siumut ingerlasut piffissalikkallu. Suliniutit nalilersorneqartassapput aammalu inuit sillimmatit ilinniarsimasut iluarnerusumik atorneqartariaqarput. Politikerit ilaatinnerusariaqarput oqaloqatiginerullugillu tamanna anguniakkanut malunnaateqarnerusinnaavoq. Gruppe 6. Qaffasinnerusumi pissutsit: aaqqissuussineq nukittunerusoq, aqutsineq nukittunerusoq, ilinniartitsisuuneq aamma periaaseqarneq. Kommunalbestyrelsi atuarfiup tungaanut ersarinnerusariaqarpoq. Ersarissumik kikkut oqaasissaqarnersut takuneqarsinnaasariaqarpoq (oqaaseqartut/oqaasissaqarfiit pilersaarusiukkat). Kommunip ilinniartitsinermut chef-ii periaasissanut aqutsinermullu akisussaaffeqarput, paasissutissallu akisussaaffigalugit tassanilu qummut ammullu. Atuarfimmi aqutsisut atuarfiup aaqqissuussaanera akisussaaffigaat. Aqutsineq ajunnginnerusariaqarpoq. Ilinniartitsisoq tanngassimaarutissaqartutut misigisimasariaqarpoq atuartitsinerlu akisussaaffigalugu, aammattaarli atuartunullu aamma angajoqqaanut piumasaqaateqarpoq. Aqutsilluarneq piumasarineqarpoq ilinniartitsisut unammilligassat naapilluarsinnaasariaqarpaat. Atuartut kissaatigaat ilinniarfik nuannersoq, ilinniarfigerusunnartoq. Gruppe 5. Qanoq ililluni kommunimi inuusuttut qaffatsinneqarsinnaappat. Ilinniartitsisoq angalasoq periarfissaavoq. Atuartitsinerup siunertaa aalajangigaq malittariaqarpaa. Kommunip pilersaarusiaani (pilersaarutinut strategi) atuarfeqarfik titarnernik arfiniliinnarnik eqqaaneqarsimavoq. Kommunalbestyrelsip atuarfeqarfik pillugu nalunngisai pitsaanerusariaqarput. Allannguutissatut siunnersuutaasinnaavoq sulisarneq 8-niit 16-nut. Gruppe 4. Ujartuisariaqarpugut sorlertigut ataatsimoorluta atuarfik qanoq qaffassassanerlutigu. Piumasaasariaqarpoq atuarfiup aqutsisua atuarfimmik aqutsinermi pikkorissassasoq (skoleinspektøriussasoq), ilaatigut soorlu allaffissornermut tunngasut suliarisinnaanngorlugit. Suliassat allat allanut isumagisassanngortinneqassapput. Kommunip akisussaaffia oqallisigineqartariaqarpoq paasissutissiiffiullunilu, suut pineqarnersut. Ilinniagaqarneq pingaartuuvoq, kisianni amerlasuunik ajornartorsiuteqarpugut. Tamakku isumagineqartariaqarput iluarsillugillu. Atuarfiup angerlarsimaffiillu suleqatigiinnerat nukittorsartariaqarpoq, tiimit aaqqissornerat aamma ilinniartitsisut tiiminik atuinerat iluarnermik aaqqittariaqarpoq. Ilinniartitsisoq angalasoq periarfissaavoq pitsaasoq. Aalajangersaaneq paasissutissiiffigisariaqarpoq il.il. Uniffiit: nalunarpoq, suna allanngortariaqarnersoq, utoqqatsissutissaqassanngilaq iliuuseqannginnermut. Suleqatigiilluarneq pitsaanerpaamillu aaqqiinnerup pisariaqartippaa nalimmassaaneq aamma nalilersuineq. Gruppini sulinermik ataatsimoorineq. Jens Jakobsen (ilanngussaq). Akisussaaffinnik agguaqatigiinneq ersarissoq: atuarfiup aqutsisua atuarfiup siulersuisui qullersaqarfik kommunalbestyrelsi. Atuarfeqarfimmi aaqqiinnikkut periarfissiisoqassaaq inuit sillimmatit atornissaannik. Apeqqarissaarneq. Kommunalbestyrelsip atuarfeqarfiullu sinniisai. 9
Ilinniartitsisoq anginernut siunnersorti. HB: Kissatinut siunnersuutinullu ammavugut akissaateqarneq apeqqutaavoq. MA-mi siunnersuisoqarpoq aamma nunaqarfinnik sullissisinnaasunik. Kangaamiuni 10.klasseqalerpat ilinniartitsisut siunnersuinissamut tiiminik tunineqarsinnaapput. Ilinniarnermut atatillugu sulinngiffeqartarnermi ajornartorsiutit. ALO: Maannakkut misissorneqarpoq aningaasaqarnersoq kommunimit qinnuteqartoqartillugu. Itigartitsinerit ataatsimiititaliamit pisarput, pisarli økonomiudvalgimut ingerlaqqittarpoq. Kommunalbestyrelsimut kissaatit. HB: Suleqatigiinnissaq pingaarpoq annertusarneqassallunilu. Tamanna akisussaaffigaarput siunertat timitalernissaat. Suliami Inerisaavik ilaassaaq. KLL: Suleqatigiinneq pingaarpoq, kommunalbestyrelsilu ilinniartitsineq pillugu oqaloqatigiinnernut ilaasassaaq. SA: Alloriarnerup tullia: ataatsimiinnermi saqqummertut suliaralugit ingerlateqqissavagut tulleriiaarlugillu. AO: Paasissutissat tupaallannarput, tamanna imannak paasisariaqarpoq, piffissaq pilersaarusiorlugu sammisat aallartissagigut. Siunissami inuppassuit ilinniarsimasut pisariaqartippagut, utoqqarnik isumaginnissinnaasut. Immikkut atuarfiit pillugit aamma 10.klassimi atuartut + innarluutilinnut tunngasut. AO: Innarluutillit ataqqineqarput. Susoqarfiit assigiinngitsut kommunip periusissaminut pilersaarusiornerani ilaasariaqarput HB: Innarluutillit pitsaanerpaamik atugaqartittariaqarpagut. Nukigut qanoq atorluarsinnaavagut. KLL: Tamakku ineriartortittariaqarpagut. EH: Periuseqartoqareerpoq maannakkut ingerlasunik iluatsittunillu. Ilinniartitaaneq aamma sipaarneq. HB: Ilinniartitsisunik pitsaasunik peqarpugut inernerali tamatumunnga naapertuutinngilaq. Aningaasat eqqarsaatigalugit qanoq iliorsinnaarpianngilagut. Aningaasaliisarnerit annertupput taakkulu atorluarnissaat pikkorinnerulerfigisariaqarparput. AO:Pikkorissarnerit aqunneqartariaqarput, ilinniartitsisut pikkorissarnernut ilaasassapput, pisariaqartunut. Atuartut freertinneqarpallaartarput pikkorissartoqartillugu. Pikkorissarnerit sulinngiffinni ingerlattariaqarput. Aningaasanik aqutsilluarneq pingaartuuvoq. BL:Nalunaarutit takusassiaralugit allattornissaat piffissaq atortariaqarpoq. Peqqussut allanngortittariaqarpoq seminarip takutippaa. EH: Atuarfeqarfiup aaqqissuussaanera allanngortittariaqarpoq ilaatigut isumaqatigiissutitigut siunertalinnik. HB: Aningaasat pillugit kommuni ilinniartitsineq pillugu, 50%-inik aningaasartuutit ilassuteqarfigisimavai. Aningaasartuutinut tunisisarneq pillugu politikkilerisut akisussaaffeqarnerusariaqarput. KLL: Ajornakusooraluartut tulleriiaarisariaqarpugut tamaalinngikkaanni kinguneqapilussaaq. Oqaatsinut tappiitsut (allassinnaanatillu atuarsinnaanngitsut). SA:Oqaatsinut tappiitsunut iliuuseqarneq nutaajuvoq, suliniuteqartoqarpoq tamanna ikiorsissallugu. 10
Nunaqarfinni oqaatsinut tappiitsunik ikiuineq. KLL: Peqqussut malillugu pisariaqartitat malillugit ikiorsiisoqarsinnaavoq. HB: Ilinniartitsisut atuartut taamaattuttaaq isumagissavaat. BL: Nukissameernartarpoq ikiorsiinissamut. SA: Kommunip aningaasartuutissanut nalilersuinermi pikkorissarnissanut aningaasaliisimavoq atugassat tassani nassaarineqarsinnaassapput. ALO: Illoqarfinnut aamma nunaqarfinnut tiiminut pilersaarusiat assigiipput. KO:Inuiaqatigiit 2%-iisa tamanna ajornartorsiutigaat. Takusinnaavarput taakkununnga periuseqartoqartariaqartoq. Ingammik inersimasunut neqerooruteqartariaqarpoq. Piareersarfik pillugu aamma Kangaamiuni oqaatsinut tappiitsut. AO: Piareersarfimmut ilinniartitsisumik atorfinitsitsinissaq pilersaarutaavoq. HB: Piareersarfimmut qinnuteqaatinik tigusisanngikkutta ajussanngeqaaq, ima isumaqassammat inuusuttut 10.klassimi inaarutaasumik misilitsinnermi angusaqarluarsimasut. AO: Piareersarfimmununa qinnuteqartartut atuarfimmi pikkorinnerulertariaqartut, sillimmatinik atuinnginniassagatta. Ikaarsaartarneq ullukkut paaqqinnittarfinnit atuarfimmut aamma tarnit nakorsaanit ikiortinneq. Axel: Ullukkut paaqqinnittarfitsialaap meeqqat atuarfimmut piareersartittussaavai. KLL: Pisariaqartinneqarpat eqqartoqqinneqarsinnaavoq. Kommunimut saaffiginnittarnerit akineqartanngitsut pillugit. ALO: Saaffiginnittorpassuaqartarpoq atuarfeqarfimmut saaffiginnittussaagaluanik. KLL: Malitassaqarpugut saaffiginninnerit allalluni akineqartassasut ullut 14-it qaangiutinnginnerini. Gruppini sulianik saqqummiineq: siunissami atuarfeqarfik. Gruppe nr. 4. Takorluukkat: siunertanik assigiissaarineq ukiunik pingasukkaartunik periusissanut pilersaarusiorneq, atuarfinni peqqinnartunik nerisitsisarnerup atorteqqilernera (meeqqat eqqissiviittut pinngitsoorniarlugit, pualavallaarneq il.il.), innuttaasut ilinniarsimanerisa qaffassarnissaat, atuartitsinerup pitsanngorsarnissaa, siunertat malinneqanngikkaangata kinguneqartitsisarnissaq, ilinniartitsisut angalasut, pikkorissarnerit atuarfiup pisariaqartitaanut naleqqussakkat, assigiiaarnerusumik atuartitseriaaseqarneq (pikkorissarneq aqqutigalugu), pikkorissarnerni paasisat ingerlateqqittarneri, sumiiffimmi pinngortitap qanittullu nalunngilluarneqarnissaa. Gruppe 5 Kikkut tamarmik peqqussut nalussanngilaat alloriarfinnullu tamanut piumasaqaatit. Atuartullu alloriarneq tulleq sunaanersoq nalussanngilaat atuarfeqarfimmit anigunik sumiluunniit najugaqaraluarunik. Pisariaqarpoq siunertat nalilersornissaat. Kissatigineqarpoq aningaasat nammineerluni aqunneqarnissaannik, namminerlu atorfinitsitsinerit ilusilertarnissaat pikkorissartarnerillu. 11
Gruppe 6. Peqqussut sukumiisumik atuarneqassaaq. Politikkikkut periusissanik pilersaarusiorneq suliarineqassaaq pisoqarfinnut tamanut, siunertaqassaaq tamakkiisumik nalilersorneqarsinnaasunik. Isumaqatigiissutit aqqutigalugit aqutsineq ipittuusinnaavoq. Gruppe 1. Takorluukkat: ilinniartitsisut nuannaartut, kalaallisut allattarissani oqaluttarissanilu sungiusaatit annikinnerusut, ataqqeqatigiinneq, atuartitsinerup atuartut soqutigisaat aallaavigissavaat, atuartitsinerup kingunerissavaa alloriarfimmut tullermut atuartup piareernera. Angajoqqaat pissusilersornermikkut takutitsilluartassapput. Ilinniartitsisut atuartitsinissaminnut piareersarluarsimassapput pimoorussillutillu. Ataatsimiinnerit pitsaanerusumik piareersarneqartassapput. Gruppe 2. Takorluukkat: 11.klassi aallarteqqinneqassaaq, atortut pisariaqartut, atuarfimmi tarnit nakorsaat atuarfinni annerni, meeqqeriviit atuartut atuarfimmut pinissaannut piareersassavaat. EP pimoorunneqassaaq. Atuarfiup siulersuisui kommunalbestyrelsilu ataatsimiittalertariaqarput. Ilinniartitsisut angalasut aaqqiiffiginissaat tulluarpoq, soorlu Tuluit Nunaannut oqaatsinik ilinniartarneq. Utoqqarnik atuarfimmi pulaartoqartarneq, sumiiffinni sillimmatinik atuineq il.il. Gruppe 3. Atuarfik siunissami assigiiaarnerusumik karakteerilersuisarneq anguniarneqassaaq. Atuartitsineq qeqqanit aqunneqarnerusariaqarpoq. Kissaatigineqarpoq ulloq naallugu atuarfik (heldagsskole) ingammik annernut soorlu ilinniagassalerinermut. Atuartut ingerlaqqittussat pikkorissartinneqartarput kinaassuseq pillugu, ingerlaqqinnissaq eqqarsaatigalugu. Ilinniariaaseq atuartunut kissaatiginarpoq. Atuartut pikkorissut eqqumaffiginerusariaqarput. Qarasaasiaq atorlugu angajoqqaat meeqqamik atuarnerat malinaaffigisinnaasariaqarpaat. Kissaatigineqarpoq ullut arlaanni atuartut angajoqqaaminnut il.il. saqqummiussinissaat. Naliliineq. Pipaluk: Suliaqarluni gruppit sammisaat immaqa aqunneqarnerusinnaagaluarput assigiinngitsunik imaqartut. Ulla: Kisitsisit soqutiginaqaat, kisianni qanoq amerlatigisut piumasaqaatit ingerlaqqinnissamut angusimanngilaat. Ilanngunneqanngillat allanneqarpulli. Misilittakkat ingerlateqqinneqarput. Kaali Olsen:Paasinarpoq danskisoorneq ajornartorsiutaasoq, ingerlaqqinnissamilu aporfiusartoq. Ullumikkut pissutsit imaapput, ilinniarfittaarsimasugut ilinniartorpassualinnik. Taamaattumik oqartoqarsinnaanngilaq siumukartoqanngitsoq. Nuanneqaarlu tusarlugu kommunini ilinniagaqarneq pingaartinneqartoq. Naggasiut. Vibeke Møller Jensen: Naggataarummi kikkunnut tamanut qujanaq. Ullut pissanganartut ilinniarfiusullu. Suliassaq angisooq siunitsinniippoq. Isumannaagassat amerlaqaat. Paasissutissallu amerlasuut tupannarput. Atuartut atuartinneqarusupput aqunneqarluarlutik eqqissisimaffiusumilu nuannaartunik ilinniartitsisoqarlutik. 12
Atuarfinni aqutsisut pisunut siuttuussapput. Akisussaaffik ersarissumik immikkoortinneqassaaq. Sillimmatit inunnut aamma aningaasanut tunngasut atorluarnerusariaqarput, periusissanut pilersaarusiornikkut iliuuseqarnissami atoriaannarnik. Inunnik isumaginninneq attorneqanngilaq, pisariaqarpoq qanilluni ataqatigiinneq aamma suleqatigiinneq. Neriuppugut ukiup tulliani nangitsilluta ataatsimeeqqissasugut. 13