Business Processes and Business Services

Koko: px
Aloita esitys sivulta:

Download "Business Processes and Business Services"

Transkriptio

1 Satakunnan sairaanhoitopiirin kuntayhtymä Business Processes and Business Services Case Satakunta Timo Itälä

2 Agenda Departmental applications, need for integration Business processes and business services Web services Enterprise service bus Discussion Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 2

3 Satakunta health district, project Satakunta Health District Specialized care services Owned by the municipalities Area: inhabitants SerAPI Tekes Finnwell research project Oct Aug 2007 Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 3

4 The research question A generic model for integrating the departmental applications What are deparmental applications? What is the problem? What are the objectives for a generic integration solution and what are the constraints? Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 4

5 The application map Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 5

6 Functions, processes and applications Pkl Pkl Outpatient Clinic Vos Inpatient Vos ward Archive Lab Patient Care Process RadiologyOperating theatre MaternityPharmacy. Care Patient Admin: MUSTI, Seniori EPR: WebKert, Seniori Resourcing Process Scheduling Personnell Material Management, Planning and Control Process Reporting, BI UPO, Juvo, YKert Departmental Departmental applications applications MLII WebLAb Samba QPAti Radu TOTI WinRadu HAIKARA Jne. Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 6

7 Need for a generig integration of a departmental application The number of departmental applications is growing Patient demographic data is re-entered Results are printed out and not recorded in electronic patient record (EPR) Results include also images and other digital data Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 7

8 The objectives for a generig integration of a departmental application Collect the results in one place for use Avoid re-entering patiend demographic data Support for the care processes Hide the differences of the departmental applications A unified integration: Savings in time and cost Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 8

9 Considerations Departmental applications are "black boxes", very little possibilities for modifications Departmental applications come with some interfaces, normally HL7 Differences in data format User identification and acces control outside the scope of this research project Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 9

10 Service Oriented Architecture? Care Processes Diagnostic services Generic services Enterprise service bus Applications with interfaces Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 10

11 Business process of Endoscopy An example of a departmental application within a care process Take and store images Redord findings as notes Print images and notes Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 11

12 Other deparpmental applications Capsule camera Retinal image screening Video and still imaging in operating theatre Audiogram Dermatology EKG etc... Departmental applications produce data in different formats about the patients Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 12

13 The care process within specialized care Care process: tasks related to the care itself A generic model: all different cases are covered The model of the care process Process consist of tasks and their sequence Process is triggered by an event The customer of the process is the patient The owner of the process: The doctor in charge The instance of the care process: An episode of a patient

14 The care process and services The care process plans, executes and assesses the care The care process is a consumer of several services

15 The care process and services Service requests are made by the doctor Lab tests, radiology tests, endoscopy tests etc... Medication orders, therapies etc are requested services Visit to outpatient clinic can be seen as a service which is requested by the receiving doctor himself Inpatient episode can be seen as a service A care process consists of multiple services

16 A care process, a service process and a task Orders: Referral, test orders Assesment: Results, Dictation Delivery of care Bookings, Work lists, Registration, Procedures, Recording the results, Transcription Tasks Capture an image, Record findings Example: Endoscopy Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 16

17 Task: An examination Examinations: Endoscopy Capsule camera Retinal image screening Video and still imaging in operating theatre Audiogram Dermatology EKG etc... Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 17

18 An examination task: Endoscopy Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 18

19 SERVICE ORIENTATION (SOA) Can we use SOA for integration of the departmental applications? Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 19

20 Identifying candidate services How do we identify services? What services are provided by the departmental applications? Would an endoskopy examination be a service? How could we reuse services? How do we model web services? Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 20

21 Identifying services Task outpatient visit service service capture image and record findings Thomas Erl: Service-Oriented Architecture Process Sub-process service a care process of a patient A service can be a task, a sub-process or a process 21

22 Modeling web services A service consists of one or multiple operations A Message Exchange Pattern (MEP) is related to an operation Request-Response operation A service receives a request message and sends a reply message Solicit-Response operation A service sends a request message and waits for a reply message One-way operation A service receives a message Notification operation A service sends a message A fault message can be replied(fault) Synchronous - Asynchronous 22

23 Identifying web services Service: RequestExamination Operation: SendRequestMessage Service: ExecuteExamination Operations: ReceiveRequestMessage SendEndoscopyRequestMessage ReceiveEndoscopyResultMessage SendExaminationResultMessage Service: ExecuteEndoscopyExamination Operations: ReceiveEndoscopyRequestMessge SendEndoscopyResultMessage Service: PatientRecord Operations: ReceiveExaminationResultMessage... Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 23

24 Classification of web services Notification Control Action Entity Request Examination Execute Examination Execute Endoscopy Examination Patient Record RequestMessage SendRequestMessage ReceiveRequestMessage EndoscopyRequestMessage SendEndoscopyRequestMessage ReceiveEndoscopyRequestMessage EndoscopyResultMessage ReceiveEndoscopyResultMessage SendEndoscopyResultMessage SendExaminationResultMessage ExaminationResultMessage ReceiveExaminationResultMessage Patient Administration Orchestration Endoscopy PatientRecord Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 24

25 Description of web services WSDL Web Service Description Language Data Types Messages Services (porttype) and their operations Binding: Transmission Location of services(endpoint) Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 25

26 Request Examination: WSDL Data Types Messages Services and operations Binding Location PartnerLink Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 26

27 Visual WSDL Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 27

28 Implementing web services Notification Control Action Entity WSDL WSDL WSDL WSDL Patient Administration Orchestration Endoscopy PatientRecord BPEL BPEL Engine Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 28

29 BPEL (Business Process Execution Language) BPEL orchestrates the services used by the process BPEL Process Model Partners and roles Variables Fault handlers Process Execution Logic BPEL Process Engine Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 29

30 Execute Examination -service <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <!-- edited with XMLSpy v2007 rel. 3 sp1 ( by timo itala (Conceptia Oy) --> <process name="teetutkimus" xmlns:tutkimus=" xmlns:tns=" targetnamespace=" xmlns=" xmlns:xsi=" xsi:schemalocation=" ws-bpel_executable.xsd" xmlns:xsd=" <partnerlinks> <partnerlink name="tutkimus" partnerlinktype="tns:teetutkimustype" myrole="teetutkimusserviceprovider"/> <partnerlink name="tahystystutkimus" partnerlinktype="tns:teetahystystutkimustype" partnerrole="teetahystystutkimusserviceprovider" myrole="teetutkimusserviceprovider"/> <partnerlink name="potilaskertomus" partnerlinktype="tns:potilaskertomustype" partnerrole="potilaskertomusserviceprovider"/> </partnerlinks> <variables> <variable name="input" messagetype="tns:tutkimuspyyntosanoma"/> <variable name="tahystystutkimuspyynto" messagetype="tns:tahystystutkimuspyyntosanoma"/> <variable name="tahystystutkimustulos" messagetype="tns:tahystystutkimustulossanoma"/> <variable name="output" messagetype="tns:tutkimustulossanoma"/> </variables> <faulthandlers> <catchall> <sequence> <exit/> </sequence> </catchall> </faulthandlers> <sequence name="main"> <receive xmlns=" name="receiveinput" partnerlink="tutkimus" porttype="tns:teetutkimus" operation="luetutkimuspyynto" variable="input" createinstance="yes"/> <sequence name="teetahystystutkimus"> <assign name="muodosta_tahystystutkimuspyynto"> <copy> <from variable="input" part="tutkimuspyyntosanoma"> </from> <to variable="tahystystutkimuspyynto" part="tahystystutkimustulossanoma"/> </copy> </assign> <invoke name="teetahystystutkimus" partnerlink="tahystystutkimus" porttype="tns:teetahystystutkimus" operation="luetahystystutkimuspyynto" inputvariable="tahystystutkimuspyynto"/> <receive name="vastaanotatahystystutkimustulos" partnerlink="tahystystutkimus" porttype="tns:teetahystystutkimus" operation="lahetatahystystutkimustulos" variable="tahystystutkimustulos"/> <assign name="muodosta_tahystystutkimuspyynto"> <copy> <from variable="tahystystutkimustulos" part="tutkimuspyyntosanoma"/> <to variable="output" part="tutkimustulossanoma"/> </copy> </assign> </sequence> <invoke name="lahetatutkimustulos" partnerlink="potilaskertomus" porttype="tns:potilaskertomus" operation="luetutkimustulos" inputvariable="tutkimustulos"/> Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 30 </sequence> </process>

31 Properties of web services Loosely coupled - minimize dependencies Autonomy - encapsulation Abstraction - hide logic Reusability - generic services Composability - services are composed of services Stateless - stateful Synchronous - asynchronous Service contract - service description Service role: requestor or provider WSDL BPEL WSDL Notification Control WSDL Action WSDL Entity Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 31

32 Service instances and unique identifiers Which service assigns the identifiers? Are all services using the same identifiers? Include identifiers within messages Notification WSDL Control BPEL WSDL WSDL Action WSDL Entity Examination document: HL7 CDA R2 Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 32

33 Directory of examination services What service is used for certain examination? Directory of examinations is also a service Execute Examination -service is using directory to find out the proper examination service BPEL code has a service call for directory service Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 33

34 Directory of examination services What service is used for certain examination? Directory of examinations is also a service Execute Examination -service is using directory to find out the proper examination service BPEL code has a service call for directory service Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 34

35 ENTERPRISE SERVICE BUS (ESB) Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 35

36 Transport layer Ensemble All departmental applications are connedted to LAN Message broker (Ensemble) Patient Adminis tration Endobase Toti Aida WebKert EPR Documents Images ATJ Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 36

37 Enterprise Service Bus ESB (Enterprise Service Bus) (Gartner) Message Oriented Middleware Web Services Intelligent Routing based on Content XML Data transformation Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 37

38 Generic ESB Endpoint Enterprise Service Bus Services Container WSDL Invocation and Management Framework Endpoint Interface ESB Endpoint Endpoint = WSDL Port:Operation Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 38

39 Application as an endpoint WSDL Endobase application can act as an endpoint Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 39

40 FTP - potilaat FTP - henkilökunta STAKES AKTIV KAPITAL puhelinvaihde henkilöstöh. palkanmaksu FTP - palkat TERVEYSKESKUS VÄESTÖREKISTERI KESKUS FTP - sairaslomat TT2000+ Työter veysh. -Pyynnöt tehdääm ML2:een työpäytäintegraation kautta CD postitus - hilmotiedot FTP - perintä FTP - kyselyt FTP - viitesuor FTP - puh.maksut FTP - viitesuor FTP - todist.palkkiot - eml palkkiot SANOMAT HL7/OVT - M-gate - Datagate Peräkkäistiedostot Luettelo järjestelmistä johon on liittymät Muut liittymät CD postitus (OVT) - synt.lapset CD postitus - hilmotiedot FT P (OVT) - vastasyntyneen tiedot - kuolintiedot FT P (OVT) - henkilötiedot - potilasrekisteri - käynti- ja hoitotiedot (Mynla) - potilasmaksut - potilasmaksut LÄÄKITYS Lähete-Palaute Kuva-arkisto Anestesia Teho AROMI/ tilauks et - henkilötiedot sairaskertomukset - s airask ertomus tek stit - laskutustietoja HL7 - tulos (v er iry hmän s opivuus ) HL7 - pyyntö HL7 - tulos HL7 - pyyntö HL7 - tulos - henkilötiedot HL7 - laus unto OVT - lähete OVT - laus unto - pyy ntö (veriryhmän sopivuus) - Verituotteet - tilaukset - verikeskuksen sisäinen osuus FTP - veritilaukset / varaukset SPR / Vok - POTILASREKISTERI (kaikki käyttävät, paitsi Seniori) - KÄYNTITIEDOT (Mynla, Infekt., Maksuli, Haikara ) - lähetetiedot - ajanvaraus - k äy ntitiedot - rtg-upo rtg ajanvaraus - lähetteet, lausunnot - röntgenin sisäinen osuus - ilmoittautumiset ja käyntitiedot - ajanvaraus - kuljetuslista FTP - HETU, nimi, tutk KUVANTAMISLAITTEET - pyynnöt, tulokset - laboratorion sisäinen osuus - verikortisto HL7 - vastaus - RTG, KLF, KNF ajanvaraus - patologian laboratorion sisäinen osuus FTP - syöpäilmoitus SYÖPÄREKISTERI HL7 - tilaus - ilmoittautumiset HL7 Ajanvaraukset - vastasyntyneen tiedot FTP - tulokset - tulokset - tilaus - laboratorion sisäinen osuus FTP - tartuntatauti ilmoitus KANS.TERV.LAIT. - fysiatrian käynnit Sosiaalityöntekijät - sosiaalityöntekijöiden käynnit MEDREC Dialyysi OVT - vastaus NOS ksilp - esitiedot - raskaus - synnytys - vastasyntynyt - äidin tiedot - veriryhmä, vasta-aineet - tulokset - leikk auss aliv ar auks et - leikk auslis tat - tehdy t leikk auks et - päivystysilmoitus - pkl toimenpiteet - toimenpiteet FTP - avohoito tiedot - hoitojaksotiedot -tuotepäätös nro:t - E-osto laskut - määrärahaseuranta - kuntoutuspäätökset - OST OPALVELUT - päätökset - APUVÄLINEET - välineiden vuokraus - väl. luokitusrekisteri - lääketilaukset - materiaalitilaukset - infektioiden seuranta - SIJAINTITIEDOT (Radu, Upo,Juvo, - sairaskertomusten sijainnit (paperit) -hoitojakso - diagnoosit - SIJAINTITIEDOT (ML 2, Radu, Upo, Toti, Puh.kesk.) - HOITOJAKSOT (Hoit.luok.,Infekt.,Maksuli,Mama,Mynla) - sis./ulos kirj. - REIPAS jonot - HILMO hoitoilmoitukset - hoitojaksotiedot FTP - Potilaslista hoitojaksojen perusteella - Potilaslista ajanvarauste perusteella FTP Radu,ML2,Toti,Fysis,Vertti,Maksuli,My nla CD-postitus - E-ostot FTP - E-ostot - tilaukset - saldot -nimikk eet FTP Radu, ML2, Toti, Fysis, Upo, Juvo, Mama, Hoit.luok., Seniori, Fina Adapterit -UPO, JUVO, Webkert,ML2, Seniori, miten uudet tiedot? - luokitustiedot - hinnoittelu Taloushallinto - laskurivit HYS TYKS SAMPO varasto / apteekki Materiaalihallinto POWERPLAY Tilastot / Raportit ATJ (kaikki käyttävät) - yksikkö-, osasto-, erikoisala-, laitos- - kunta-, postinumerorekisterit - lääkäri-, diagnoosirekisterit-, toimenpiderekisteri... - käyttäjähallinta - k äy ttäjien v alik ot - TaskMan tausta-ajojen hallinta SoberIT Bottom-Up, Transport: Message broker SATSHP:n POTILASTIETOJÄRJESTELMIEN LIITTYMÄT JOISSA TIETO SIIRTYY FYYSISESTI /T Seppänen LII potilaspuhelut DNA SENIORI Psykiatria VRK SatSHP WEBKERT UPO Poliklinikat RADU Rtg, Klf, Knf FYSIS Fysiatria SOSIS TOTI Toimenpideyksiköt NordDRG JUVO Vuodeosastot Hoit.luokitus Kuntosoft Fysotools FINA Ensemble message broker CASH MANAGER PRIMA MD-TITANIA MAKSULI Maksuliikenne ML 2 Kliin.kemian lab. Haikara Äitiyshuolto AHA - KUNTOUTUS ORDER Tilauks et MYNLA Sovellukset Korvattavat Epäselvät Säilytettävät SELITYKSET Liittymät Toteutumattomat osajärjestelmät VERTTI Verikeskus QPATI Patologian lab. SAMBA Mikrobiologian lab. SAIRAALAINFEKTIOT YKERT Sairaskertomusten hallinta YLEISET REKISTERIT Kehitetään/ poistetaan Ulkopuoliste KERNEL WSDL HL7 Endoskopia HL7 Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 40

41 Satakunta ESB Enterprise Service Bus will connect all applications together and hide the technical details Orchestration service will execute the processes Patient Adminis tration Orchestration Depart mental app Depart mental app Depart mental app Patient Record Public services WSDL BPEL WSDL WSDL WSDL WSDL WSDL

42 Generic integration of departmental applications Service Oriented Architecture: Integrating a departmental application Departmental applications are integrated using their native interfaces Departmental applications are described as web services using WSDL descriptions Directory of examination services is updated BPEL code is updated and tested GoLive Benefits Standardization of the integration of departmental applications Reusable processes are created Standardization of processes Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 42

43 Future research Data model ESB confirmed data, unique identifiers Service Directories How to build, use and maintain? Naming standards Services, operations, messages, data items Testing procedures Services and processes Faults, exeptions and recovery routines Load and stress testing Versioning Version control Environment control Agreements, SLAs Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 43

44 Questions? Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola 44

SOA approach for integration of departmental systems

SOA approach for integration of departmental systems Satakunnan sairaanhoitopiirin kuntayhtymä SOA approach for integration of departmental systems Case Satakunta Agenda Departmental applications, need for integration Business processes and business services

Lisätiedot

SOA approach for integration of departmental systems

SOA approach for integration of departmental systems Satakunnan sairaanhoitopiirin kuntayhtymä SOA approach for integration of departmental systems Case Satakunta Agenda! Departmental applications, need for integration! Business processes and business services!

Lisätiedot

CASE SATAKUNTA PÄIVYSTYSOSASTON TOIMINNAN TEHOSTAMINEN TAPAHTUMALÄHTÖISELLÄ PALVELUARKKITEHTUURILLA (EVENT DRIVEN SOA) Timo Itälä

CASE SATAKUNTA PÄIVYSTYSOSASTON TOIMINNAN TEHOSTAMINEN TAPAHTUMALÄHTÖISELLÄ PALVELUARKKITEHTUURILLA (EVENT DRIVEN SOA) Timo Itälä CASE SATAKUNTA PÄIVYSTYSOSASTON TOIMINNAN TEHOSTAMINEN TAPAHTUMALÄHTÖISELLÄ PALVELUARKKITEHTUURILLA (EVENT DRIVEN SOA) Timo Itälä SOA-seminaari 17.3.2011 Aiheita! Päivystyksen hoitoprosessin ja palveluiden

Lisätiedot

Prosessi- ja palvelulähtöisesti määritelty yhteiskäyttöinen potilaskertomus

Prosessi- ja palvelulähtöisesti määritelty yhteiskäyttöinen potilaskertomus Satakunnan sairaanhoitopiirin kuntayhtymä Prosessi- ja palvelulähtöisesti määritelty yhteiskäyttöinen potilaskertomus Aino Virtanen Satakunnan sairaanhoitopiirin kuntayhtymä Terveydenhuollon ATK-päivät

Lisätiedot

Kokonaisarkkitehtuurin ja projektin vaatimusten yhteensovittaminen. SOLEA loppuseminaari Timo Itälä

Kokonaisarkkitehtuurin ja projektin vaatimusten yhteensovittaminen. SOLEA loppuseminaari Timo Itälä Kokonaisarkkitehtuurin ja projektin vaatimusten yhteensovittaminen SOLEA loppuseminaari 25.11.2011 Timo Itälä Aiheita! Case Satakunta päivystys Selvityksen taustaa! SOLEA-tutkimusprojekti: Itä-Suomen yliopisto,

Lisätiedot

Ydinprosessit ja ydinpalvelut

Ydinprosessit ja ydinpalvelut Satakunnan sairaanhoitopiirin kuntayhtymä Ydinprosessit ja ydinpalvelut Hoitoprosessit sujuviksi osastojärjestelmien SOA-integraatiolla Timo Itälä, Aino Virtanen, Jari Ukkola Ohjelmistotekniikka 24.9.2007

Lisätiedot

Enterprise Architectures

Enterprise Architectures Enterprise Architectures, Paavo Kotinurmi, Matti Hämäläinen 1 In the early days... Input Output Automation of manual tasks Payroll Bookkeeping Order entry Invoicing Statistics Data Program Computer 2 The

Lisätiedot

TIEKE Verkottaja Service Tools for electronic data interchange utilizers. Heikki Laaksamo

TIEKE Verkottaja Service Tools for electronic data interchange utilizers. Heikki Laaksamo TIEKE Verkottaja Service Tools for electronic data interchange utilizers Heikki Laaksamo TIEKE Finnish Information Society Development Centre (TIEKE Tietoyhteiskunnan kehittämiskeskus ry) TIEKE is a neutral,

Lisätiedot

SOA SIG SOA Tuotetoimittajan näkökulma

SOA SIG SOA Tuotetoimittajan näkökulma SOA SIG SOA Tuotetoimittajan näkökulma 12.11.2007 Kimmo Kaskikallio IT Architect Sisältö IBM SOA Palveluiden elinkaarimalli IBM Tuotteet elinkaarimallin tukena Palvelukeskeinen arkkitehtuuri (SOA) Eri

Lisätiedot

Enterprise Architectures

Enterprise Architectures Enterprise Architectures, Paavo Kotinurmi, Matti Hämäläinen 1 Enterprise Architectures Outline Presenter Introduction Why do we use computers in enterprises? Why do we need an enterprise architecture?

Lisätiedot

7.4 Variability management

7.4 Variability management 7.4 Variability management time... space software product-line should support variability in space (different products) support variability in time (maintenance, evolution) 1 Product variation Product

Lisätiedot

BPEL4WS Business Process Execution Language for Web Services. ITK E54 kevät 2005 Ville Seppänen

BPEL4WS Business Process Execution Language for Web Services. ITK E54 kevät 2005 Ville Seppänen BPEL4WS Business Process Execution Language for Web Services ITK E54 kevät 2005 Ville Seppänen Palveluarkkitehtuuri Palvelu: standardimuotoisen ja julkisen rajapinnan läpi käytettävä

Lisätiedot

Atostek. KanTa-konseptin tuotteistaminen ja vienti ulkomaille

Atostek. KanTa-konseptin tuotteistaminen ja vienti ulkomaille Atostek KanTa-konseptin tuotteistaminen ja vienti ulkomaille 10.3.2017 Atostek CONFIDENTIAL Atostek - Company Facts Atostek Ltd. founded in 1999 56 employees mainly at Master level AAA credit rating since

Lisätiedot

Automaatiojärjestelmän hankinnassa huomioitavat tietoturva-asiat

Automaatiojärjestelmän hankinnassa huomioitavat tietoturva-asiat Automaatiojärjestelmän hankinnassa huomioitavat tietoturva-asiat Teollisuusautomaation tietoturvaseminaari Purchasing Manager, Hydro Lead Buyer, Industrial Control Systems 1 Agenda / esityksen tavoite

Lisätiedot

Enterprise Architecture TJTSE Yrityksen kokonaisarkkitehtuuri

Enterprise Architecture TJTSE Yrityksen kokonaisarkkitehtuuri Enterprise Architecture TJTSE25 2009 Yrityksen kokonaisarkkitehtuuri Jukka (Jups) Heikkilä Professor, IS (ebusiness) Faculty of Information Technology University of Jyväskylä e-mail: jups@cc.jyu.fi tel:

Lisätiedot

7. Product-line architectures

7. Product-line architectures 7. Product-line architectures 7.1 Introduction 7.2 Product-line basics 7.3 Layered style for product-lines 7.4 Variability management 7.5 Benefits and problems with product-lines 1 Short history of software

Lisätiedot

A Service-Oriented Architecture (SOA) View of IHE Profiles

A Service-Oriented Architecture (SOA) View of IHE Profiles A Service-Oriented Architecture (SOA) View of IHE Profiles HL7 IHE meeting 20.8.2009 Timo Itälä SoberIT, TKK Juha Mykkänen, KuY 2 SoberIT IHE ja SOA (palveluarkkitehtuuri) SOA (service-oriented architecture)

Lisätiedot

Network to Get Work. Tehtäviä opiskelijoille Assignments for students. www.laurea.fi

Network to Get Work. Tehtäviä opiskelijoille Assignments for students. www.laurea.fi Network to Get Work Tehtäviä opiskelijoille Assignments for students www.laurea.fi Ohje henkilöstölle Instructions for Staff Seuraavassa on esitetty joukko tehtäviä, joista voit valita opiskelijaryhmällesi

Lisätiedot

HITSAUKSEN TUOTTAVUUSRATKAISUT

HITSAUKSEN TUOTTAVUUSRATKAISUT Kemppi ARC YOU GET WHAT YOU MEASURE OR BE CAREFUL WHAT YOU WISH FOR HITSAUKSEN TUOTTAVUUSRATKAISUT Puolitetaan hitsauskustannukset seminaari 9.4.2008 Mikko Veikkolainen, Ratkaisuliiketoimintapäällikkö

Lisätiedot

WP3 Decision Support Technologies

WP3 Decision Support Technologies WP3 Decision Support Technologies 1 WP3 Decision Support Technologies WP Leader: Jarmo Laitinen Proposed budget: 185 000, VTT 100 000, TUT 85 000. WP3 focuses in utilizing decision support technologies

Lisätiedot

KODAK EIM & RIM VIParchive Ratkaisut

KODAK EIM & RIM VIParchive Ratkaisut ATK Päivät 2006 Mikkeli KODAK EIM & RIM VIParchive Ratkaisut 29.-30.5. 2006 Stefan Lindqvist HCIS Sales Specialist Health Care Information Systems Kodak Health Group 3/24/2013 1 Arkistoinnin haasteita

Lisätiedot

Collaborative & Co-Creative Design in the Semogen -projects

Collaborative & Co-Creative Design in the Semogen -projects 1 Collaborative & Co-Creative Design in the Semogen -projects Pekka Ranta Project Manager -research group, Intelligent Information Systems Laboratory 2 Semogen -project Supporting design of a machine system

Lisätiedot

LUONNOS RT 80260 EN AGREEMENT ON BUILDING WORKS 1 THE PARTIES. May 1998 1 (10)

LUONNOS RT 80260 EN AGREEMENT ON BUILDING WORKS 1 THE PARTIES. May 1998 1 (10) RT 80260 EN May 1998 1 (10) AGREEMENT ON BUILDING WORKS This agreement template is based on the General Terms and Conditions of Building Contracts YSE 1998 RT 16-10660, LVI 03-10277, Ratu 417-7, KH X4-00241.

Lisätiedot

Efficiency change over time

Efficiency change over time Efficiency change over time Heikki Tikanmäki Optimointiopin seminaari 14.11.2007 Contents Introduction (11.1) Window analysis (11.2) Example, application, analysis Malmquist index (11.3) Dealing with panel

Lisätiedot

<Insert Picture Here> SOA-rakentajan ensimmäiset askeleet avoimien standardien hyödyntämiseen

<Insert Picture Here> SOA-rakentajan ensimmäiset askeleet avoimien standardien hyödyntämiseen SOA-rakentajan ensimmäiset askeleet avoimien standardien hyödyntämiseen Heikki Mattsson Konsultointipäällikkö Agenda Prosessien elinkaari (BPM) SOA palvelukeskeinen sovelluskehitys

Lisätiedot

Capacity Utilization

Capacity Utilization Capacity Utilization Tim Schöneberg 28th November Agenda Introduction Fixed and variable input ressources Technical capacity utilization Price based capacity utilization measure Long run and short run

Lisätiedot

Infrastruktuurin asemoituminen kansalliseen ja kansainväliseen kenttään Outi Ala-Honkola Tiedeasiantuntija

Infrastruktuurin asemoituminen kansalliseen ja kansainväliseen kenttään Outi Ala-Honkola Tiedeasiantuntija Infrastruktuurin asemoituminen kansalliseen ja kansainväliseen kenttään Outi Ala-Honkola Tiedeasiantuntija 1 Asemoitumisen kuvaus Hakemukset parantuneet viime vuodesta, mutta paneeli toivoi edelleen asemoitumisen

Lisätiedot

ALUEARKKITEHTUURI WEB PALVELUITA KÄYTTÄEN. Niilo Saranummi VTT Tietotekniikka niilo.saranummi@vtt.fi

ALUEARKKITEHTUURI WEB PALVELUITA KÄYTTÄEN. Niilo Saranummi VTT Tietotekniikka niilo.saranummi@vtt.fi ALUEARKKITEHTUURI WEB PALVELUITA KÄYTTÄEN Niilo Saranummi VTT Tietotekniikka niilo.saranummi@vtt.fi MISTÄ ALUETIETOJÄRJESTELMÄSSÄ ON KYSYMYS? Asiakkaan tietojen tulisi olla saatavissa vain niiden käyttöön,

Lisätiedot

Use of spatial data in the new production environment and in a data warehouse

Use of spatial data in the new production environment and in a data warehouse Use of spatial data in the new production environment and in a data warehouse Nordic Forum for Geostatistics 2007 Session 3, GI infrastructure and use of spatial database Statistics Finland, Population

Lisätiedot

Yhteentoimivuuden ja standardisoinnin merkitys terveydenhuollon tuottavuudelle. Sinikka Ripatti Kehittämispäällikkö HUS 14.11.2008

Yhteentoimivuuden ja standardisoinnin merkitys terveydenhuollon tuottavuudelle. Sinikka Ripatti Kehittämispäällikkö HUS 14.11.2008 Yhteentoimivuuden ja standardisoinnin merkitys terveydenhuollon tuottavuudelle Sinikka Ripatti Kehittämispäällikkö HUS 14.11.2008 Sisältöä Muuttuva terveydenhuollon toimintaympäristö Yhteentoimivuus ja

Lisätiedot

Information on preparing Presentation

Information on preparing Presentation Information on preparing Presentation Seminar on big data management Lecturer: Spring 2017 20.1.2017 1 Agenda Hints and tips on giving a good presentation Watch two videos and discussion 22.1.2017 2 Goals

Lisätiedot

Stormwater filtration unit

Stormwater filtration unit Stormwater filtration unit Background, concept and applied design work Olli Hakala 2018 WSP Finland Aalto university Kyttä ym. 2014. Veden äärellä kysely, ENTJUSTESS-hanke. Aalto yliopisto. STORMWATER

Lisätiedot

Windows Phone. Module Descriptions. Opiframe Oy puh. +358 44 7220800 eero.huusko@opiframe.com. 02600 Espoo

Windows Phone. Module Descriptions. Opiframe Oy puh. +358 44 7220800 eero.huusko@opiframe.com. 02600 Espoo Windows Phone Module Descriptions Mikä on RekryKoulutus? Harvassa ovat ne työnantajat, jotka löytävät juuri heidän alansa hallitsevat ammatti-ihmiset valmiina. Fiksuinta on tunnustaa tosiasiat ja hankkia

Lisätiedot

Internet of Things. Ideasta palveluksi IoT:n hyödyntäminen teollisuudessa. Palvelujen digitalisoinnista 4. teolliseen vallankumoukseen

Internet of Things. Ideasta palveluksi IoT:n hyödyntäminen teollisuudessa. Palvelujen digitalisoinnista 4. teolliseen vallankumoukseen Internet of Things Ideasta palveluksi 17.4.2015 IoT:n hyödyntäminen teollisuudessa Palvelujen digitalisoinnista 4. teolliseen vallankumoukseen We are where our clients are CGI in Finland and globally Close

Lisätiedot

ProAgria. Opportunities For Success

ProAgria. Opportunities For Success ProAgria Opportunities For Success Association of ProAgria Centres and ProAgria Centres 11 regional Finnish ProAgria Centres offer their members Leadership-, planning-, monitoring-, development- and consulting

Lisätiedot

Asiakaspalautteen merkitys laboratoriovirheiden paljastamisessa. Taustaa

Asiakaspalautteen merkitys laboratoriovirheiden paljastamisessa. Taustaa Asiakaspalautteen merkitys laboratoriovirheiden paljastamisessa Paula Oja, TtT Laboratorio, Oulun yliopistollinen sairaala Potilasturvallisuustutkimuksen päivät 26. 27.1.2011 1 Taustaa Laboratorion tulee

Lisätiedot

Rekisteriseloste. Rekisterinpitäjä. Yhteyshenkilö rekisteriä koskevissa asioissa. Rekisterin nimi. Henkilötietojen käsittelyn tarkoitus

Rekisteriseloste. Rekisterinpitäjä. Yhteyshenkilö rekisteriä koskevissa asioissa. Rekisterin nimi. Henkilötietojen käsittelyn tarkoitus Rekisteriseloste Henkilötietolaki (523/1999) 10. Rekisterinpitäjä Anders Manager Oy Aurakatu 12 B 20100 Turku Y-tunnus: 1024785-9 Yhteyshenkilö rekisteriä koskevissa asioissa Matias Mäenpää +358 (0)45

Lisätiedot

2017/S Contract notice. Supplies

2017/S Contract notice. Supplies Supplies 153936 2017 25/04/2017 S80 - - Supplies - Contract notice - Open procedure I. II. III. IV. VI. -: Medical equipments, pharmaceuticals and personal care products 2017/S 080-153936 Contract notice

Lisätiedot

Julkaisun laji Opinnäytetyö. Sivumäärä 43

Julkaisun laji Opinnäytetyö. Sivumäärä 43 OPINNÄYTETYÖN KUVAILULEHTI Tekijä(t) SUKUNIMI, Etunimi ISOVIITA, Ilari LEHTONEN, Joni PELTOKANGAS, Johanna Työn nimi Julkaisun laji Opinnäytetyö Sivumäärä 43 Luottamuksellisuus ( ) saakka Päivämäärä 12.08.2010

Lisätiedot

VBE2 Työpaketit Jiri Hietanen / TTY

VBE2 Työpaketit Jiri Hietanen / TTY VBE2 Työpaketit Jiri Hietanen / TTY 1 WP2.1 Technology review and VBE platform 2 Tavoitteet In In charge: charge: Method: Method: Jiri Jiri Hietanen, Hietanen, TUT TUT Analysis Analysis of of existing

Lisätiedot

21~--~--~r--1~~--~--~~r--1~

21~--~--~r--1~~--~--~~r--1~ - K.Loberg FYSE420 DIGITAL ELECTRONICS 13.05.2011 1. Toteuta alla esitetyn sekvenssin tuottava asynkroninen pun. Anna heratefunktiot, siirtotaulukko ja kokonaistilataulukko ( exitation functions, transition

Lisätiedot

Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä. public-procurement

Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä.   public-procurement Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä https://ec.europa.eu/futurium/en/ public-procurement Julkiset hankinnat liittyvät moneen Konsortio Lähtökohdat ja tavoitteet Every

Lisätiedot

Voice Over LTE (VoLTE) By Miikka Poikselkä;Harri Holma;Jukka Hongisto

Voice Over LTE (VoLTE) By Miikka Poikselkä;Harri Holma;Jukka Hongisto Voice Over LTE (VoLTE) By Miikka Poikselkä;Harri Holma;Jukka Hongisto If you are searched for a book by Miikka Poikselkä;Harri Holma;Jukka Hongisto Voice over LTE (VoLTE) in pdf form, then you have come

Lisätiedot

Hankintailmoitus: Pohjois-Savon sairaanhoitopiirin kuntayhtymä/kiinteistöyksikkö : Puijon sairaalan Pääaula-alueen uudistus, Sähköurakka

Hankintailmoitus: Pohjois-Savon sairaanhoitopiirin kuntayhtymä/kiinteistöyksikkö : Puijon sairaalan Pääaula-alueen uudistus, Sähköurakka Finland Tender Hankintailmoitus: Pohjois-Savon sairaanhoitopiirin kuntayhtymä/kiinteistöyksikkö : Puijon sairaalan Pääaula-alueen uudistus, Sähköurakka Tarjoukset 6.5.2011 klo 15.00 mennessä osoitteeseen:

Lisätiedot

LYTH-CONS CONSISTENCY TRANSMITTER

LYTH-CONS CONSISTENCY TRANSMITTER LYTH-CONS CONSISTENCY TRANSMITTER LYTH-INSTRUMENT OY has generate new consistency transmitter with blade-system to meet high technical requirements in Pulp&Paper industries. Insurmountable advantages are

Lisätiedot

Rakentamisen 3D-mallit hyötykäyttöön

Rakentamisen 3D-mallit hyötykäyttöön Rakentamisen 3D-mallit hyötykäyttöön 1 BIM mallien tutkimuksen suunnat JAO, Jyväskylä, 22.05.2013 Prof. Jarmo Laitinen, TTY rakentamisen tietotekniikka Jarmo Laitinen 23.5.2013 Jarmo Laitinen 23.5.2013

Lisätiedot

Sisällysluettelo Table of contents

Sisällysluettelo Table of contents Sisällysluettelo Table of contents OTC:n Moodlen käyttöohje suomeksi... 1 Kirjautuminen Moodleen... 2 Ensimmäinen kirjautuminen Moodleen... 2 Salasanan vaihto... 2 Oma käyttäjäprofiili... 3 Työskentely

Lisätiedot

On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31)

On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31) On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31) Juha Kahkonen Click here if your download doesn"t start automatically On instrument costs

Lisätiedot

HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT PROJECT AT THE UNIVERSITY OF NAMIBIA LIBRARY

HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT PROJECT AT THE UNIVERSITY OF NAMIBIA LIBRARY HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT PROJECT AT THE UNIVERSITY OF NAMIBIA LIBRARY Kaisa Sinikara, University Librarian, Professor and Elise Pirttiniemi, Project Manager, Helsinki University Library Ellen Namhila,

Lisätiedot

Skene. Games Refueled. Muokkaa perustyyl. napsautt. @Games for Health, Kuopio. 2013 kari.korhonen@tekes.fi. www.tekes.fi/skene

Skene. Games Refueled. Muokkaa perustyyl. napsautt. @Games for Health, Kuopio. 2013 kari.korhonen@tekes.fi. www.tekes.fi/skene Skene Muokkaa perustyyl. Games Refueled napsautt. @Games for Health, Kuopio Muokkaa alaotsikon perustyyliä napsautt. 2013 kari.korhonen@tekes.fi www.tekes.fi/skene 10.9.201 3 Muokkaa Skene boosts perustyyl.

Lisätiedot

RANTALA SARI: Sairaanhoitajan eettisten ohjeiden tunnettavuus ja niiden käyttö hoitotyön tukena sisätautien vuodeosastolla

RANTALA SARI: Sairaanhoitajan eettisten ohjeiden tunnettavuus ja niiden käyttö hoitotyön tukena sisätautien vuodeosastolla TURUN YLIOPISTO Hoitotieteen laitos RANTALA SARI: Sairaanhoitajan eettisten ohjeiden tunnettavuus ja niiden käyttö hoitotyön tukena sisätautien vuodeosastolla Pro gradu -tutkielma, 34 sivua, 10 liitesivua

Lisätiedot

Azuren yleiskatsaus. eli mistä on kyse ja miten vertautuu esim. AWS:ään. AWS User Group Helsinki, 2011-04-27 Petri Raitio, Sulava Oy

Azuren yleiskatsaus. eli mistä on kyse ja miten vertautuu esim. AWS:ään. AWS User Group Helsinki, 2011-04-27 Petri Raitio, Sulava Oy Azuren yleiskatsaus eli mistä on kyse ja miten vertautuu esim. AWS:ään AWS User Group Helsinki, 2011-04-27 Petri Raitio, Sulava Oy Petri Raitio www.linkedin.com/in/raitio DI, tietotekniikka, TKK Sulava

Lisätiedot

DIGITALISAATIOSTA KILPAILUKYKYÄ MERIKULJETUKSILLE

DIGITALISAATIOSTA KILPAILUKYKYÄ MERIKULJETUKSILLE DIGITALISAATIOSTA KILPAILUKYKYÄ MERIKULJETUKSILLE MERIT 17.11.2015 Rauma Reijo Krook 2 Lähimerenkulun kilpailukyky Lähimerenkulun linjaliikenteen vahvuudet Sujuva palvelu yhtenäisille isoille tavaravirroille

Lisätiedot

Kuvailulehti. Korkotuki, kannattavuus. Päivämäärä 03.08.2015. Tekijä(t) Rautiainen, Joonas. Julkaisun laji Opinnäytetyö. Julkaisun kieli Suomi

Kuvailulehti. Korkotuki, kannattavuus. Päivämäärä 03.08.2015. Tekijä(t) Rautiainen, Joonas. Julkaisun laji Opinnäytetyö. Julkaisun kieli Suomi Kuvailulehti Tekijä(t) Rautiainen, Joonas Työn nimi Korkotuetun vuokratalon kannattavuus Ammattilaisten mietteitä Julkaisun laji Opinnäytetyö Sivumäärä 52 Päivämäärä 03.08.2015 Julkaisun kieli Suomi Verkkojulkaisulupa

Lisätiedot

Aiming at safe performance in traffic. Vastuullinen liikenne. Rohkeasti yhdessä.

Aiming at safe performance in traffic. Vastuullinen liikenne. Rohkeasti yhdessä. Aiming at safe performance in traffic Vastuullinen liikenne. Rohkeasti yhdessä. Medical doctors promoting traffic safety Jukka Terttunen Traffic Medicine Unit Finnish Traffic Safety Agency Vastuullinen

Lisätiedot

Ketterämpi Sonera Matka on alkanut!

Ketterämpi Sonera Matka on alkanut! Ketterämpi Sonera Matka on alkanut! Muutamme maailmaa Asiakkaidemme ehdoilla Anne Rahkonen New Generation Telco Agenda Sonera tänään Matkalla muutokseen Digitalisaation ytimessä Globaali verkko maailma

Lisätiedot

Results on the new polydrug use questions in the Finnish TDI data

Results on the new polydrug use questions in the Finnish TDI data Results on the new polydrug use questions in the Finnish TDI data Multi-drug use, polydrug use and problematic polydrug use Martta Forsell, Finnish Focal Point 28/09/2015 Martta Forsell 1 28/09/2015 Esityksen

Lisätiedot

Miehittämätön meriliikenne

Miehittämätön meriliikenne Rolls-Royce & Unmanned Shipping Ecosystem Miehittämätön meriliikenne Digimurros 2020+ 17.11. 2016 September 2016 2016 Rolls-Royce plc The 2016 information Rolls-Royce in this plc document is the property

Lisätiedot

Augmented Reality (AR) in media applications

Augmented Reality (AR) in media applications Augmented Reality (AR) in media applications Maiju Aikala, Tatu Harviainen, Pekka Siltanen & Caj Södergård VTT Technical Research Centre of Finland Research questions Is it possible to create more addictive

Lisätiedot

Supplies

Supplies Supplies - 239236-2018 05/06/2018 S105 - - Supplies - Contract notice - Open procedure I. II. III. IV. VI. Finland-Seinäjoki: Wheelchairs 2018/S 105-239236 Contract notice Supplies Directive 2014/24/EU

Lisätiedot

The CCR Model and Production Correspondence

The CCR Model and Production Correspondence The CCR Model and Production Correspondence Tim Schöneberg The 19th of September Agenda Introduction Definitions Production Possiblity Set CCR Model and the Dual Problem Input excesses and output shortfalls

Lisätiedot

CASE POSTI: KEHITYKSEN KÄRJESSÄ TALOUDEN SUUNNITTELUSSA KETTERÄSTI PALA KERRALLAAN

CASE POSTI: KEHITYKSEN KÄRJESSÄ TALOUDEN SUUNNITTELUSSA KETTERÄSTI PALA KERRALLAAN POSTI GROUP CASE POSTI: KEHITYKSEN KÄRJESSÄ TALOUDEN SUUNNITTELUSSA KETTERÄSTI PALA KERRALLAAN TIINA KATTILAKOSKI POSTIN TALOUDEN SUUNNITTELU Mistä lähdettiin liikkeelle? Ennustaminen painottui vuosisuunnitteluun

Lisätiedot

PYÖRÄILY OSANA HELSINGIN SEUDUN KESTÄVÄÄ KAUPUNKILIIKENNETTÄ

PYÖRÄILY OSANA HELSINGIN SEUDUN KESTÄVÄÄ KAUPUNKILIIKENNETTÄ PYÖRÄILY OSANA HELSINGIN SEUDUN KESTÄVÄÄ KAUPUNKILIIKENNETTÄ UUDET AINEISTOT SUUNNITTELUN TUKENA Henrikki Tenkanen Digital Geography Lab Helsingin yliopisto 29.1.2018 DIGITAL GEOGRAPHY LAB Tuuli Toivonen

Lisätiedot

BDD (behavior-driven development) suunnittelumenetelmän käyttö open source projektissa, case: SpecFlow/.NET.

BDD (behavior-driven development) suunnittelumenetelmän käyttö open source projektissa, case: SpecFlow/.NET. BDD (behavior-driven development) suunnittelumenetelmän käyttö open source projektissa, case: SpecFlow/.NET. Pekka Ollikainen Open Source Microsoft CodePlex bio Verkkosivustovastaava Suomen Sarjakuvaseura

Lisätiedot

Land-Use Model for the Helsinki Metropolitan Area

Land-Use Model for the Helsinki Metropolitan Area Land-Use Model for the Helsinki Metropolitan Area Paavo Moilanen Introduction & Background Metropolitan Area Council asked 2005: What is good land use for the transport systems plan? At first a literature

Lisätiedot

On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31)

On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31) On instrument costs in decentralized macroeconomic decision making (Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja ; D-31) Juha Kahkonen Click here if your download doesn"t start automatically On instrument costs

Lisätiedot

IT and ICT infrastructure of Smart Grids

IT and ICT infrastructure of Smart Grids 1 IT and ICT infrastructure of Smart Grids Shengye Lu shengye.lu@tut.fi 26.04.2012 2 Outlines Demonstration environment of Smart Grid applications in TUT. The CIM and its applications 3 Demonstration environment

Lisätiedot

Power BI 29.5.2015. Tech Conference 28.-29.5.2015. Power BI. Pekka.Korhonen@sovelto.fi. #TechConfFI. Johdanto

Power BI 29.5.2015. Tech Conference 28.-29.5.2015. Power BI. Pekka.Korhonen@sovelto.fi. #TechConfFI. Johdanto Tech Conference 28.-29.5.2015 Power BI Pekka.Korhonen@sovelto.fi #TechConfFI Johdanto 2 1 Microsoft BI komponentit Azure Machine Learning Stream Analytics HDInsight DocumentDB Blob/table storage VM SQL

Lisätiedot

CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen

CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen 03.06.2009 Antti Koskelin CIO Konecranes Group 2009 Konecranes Plc. All rights Konecranes overview Business Agenda CIO Agenda Mindset for modern CIO Konecranes

Lisätiedot

Paikkatiedon semanttinen mallinnus, integrointi ja julkaiseminen Case Suomalainen ajallinen paikkaontologia SAPO

Paikkatiedon semanttinen mallinnus, integrointi ja julkaiseminen Case Suomalainen ajallinen paikkaontologia SAPO Paikkatiedon semanttinen mallinnus, integrointi ja julkaiseminen Case Suomalainen ajallinen paikkaontologia SAPO Tomi Kauppinen, Eero Hyvönen, Jari Väätäinen Semantic Computing Research Group (SeCo) http://www.seco.tkk.fi/

Lisätiedot

Viestintään tarvitaan tiedon jakamista tietotyöläisten kesken. 26.10.2006 Ville Hurnonen

Viestintään tarvitaan tiedon jakamista tietotyöläisten kesken. 26.10.2006 Ville Hurnonen Viestintään tarvitaan tiedon jakamista tietotyöläisten kesken 26.10.2006 Ville Hurnonen Enfo Enfo on sopivan kokoinen kumppani Enfo on uusi, riittävän kokoinen palvelutalo Enfo on suomalainen toimija Enfo

Lisätiedot

Kaivostoiminnan eri vaiheiden kumulatiivisten vaikutusten huomioimisen kehittäminen suomalaisessa luonnonsuojelulainsäädännössä

Kaivostoiminnan eri vaiheiden kumulatiivisten vaikutusten huomioimisen kehittäminen suomalaisessa luonnonsuojelulainsäädännössä M a t t i K a t t a i n e n O T M 1 1. 0 9. 2 0 1 9 Kaivostoiminnan eri vaiheiden kumulatiivisten vaikutusten huomioimisen kehittäminen suomalaisessa luonnonsuojelulainsäädännössä Ympäristöoikeustieteen

Lisätiedot

2 Description of Software Architectures

2 Description of Software Architectures 2 Description of Software Architectures 2.1 Significance of architectural descriptions 2.2 Context of architectural descriptions 2.3 Levels of architectural descriptions 2.4 Viewpoints and types in architecture

Lisätiedot

Teknologia-arkkitehtuurit. Valinta ja mallinnus

Teknologia-arkkitehtuurit. Valinta ja mallinnus Teknologia-arkkitehtuurit Valinta ja mallinnus ENTERPRISE ARCHITECTURE - A FRAMEWORK TM DATA What FUNCTION How NETWORK Where PEOPLE Who When MOTIVATION Why T IM E SCOPE (CONTEXTUAL) List of Things Important

Lisätiedot

VUOSI 2015 / YEAR 2015

VUOSI 2015 / YEAR 2015 VUOSI 2015 / YEAR 2015 Kansainvälisen opetuksen ja tutkimustoiminnan kehittäminen Developing international teaching and research activities Rehtorin strateginen rahoitus vuosille 2014-2016 / Strategic

Lisätiedot

Olet vastuussa osaamisestasi

Olet vastuussa osaamisestasi Olet vastuussa osaamisestasi Ohjelmistoammattilaisuuden uudet haasteet Timo Vehmaro 02-12-2015 1 Nokia 2015 Mitä osaamista tulevaisuudessa tarvitaan? Vahva perusosaaminen on kaiken perusta Implementaatio

Lisätiedot

DIGITAL MARKETING LANDSCAPE. Maatalous-metsätieteellinen tiedekunta

DIGITAL MARKETING LANDSCAPE. Maatalous-metsätieteellinen tiedekunta DIGITAL MARKETING LANDSCAPE Mobile marketing, services and games MOBILE TECHNOLOGIES Handset technologies Network technologies Application technologies INTRODUCTION TO MOBILE TECHNOLOGIES COMPANY PERSPECTIVE

Lisätiedot

Design sprint in Rovaniemi the University of Lapland & Lapland Central Hospital

Design sprint in Rovaniemi the University of Lapland & Lapland Central Hospital Design sprint in Rovaniemi the University of Lapland & Lapland Central Hospital 6.-10.5.2019 #CODESIGNINGHEALTHCARE - Kehitetään terveydenhuollon julkisia palveluja yhteistyössä ja yritetään löytää potilaslähtöisimpiä

Lisätiedot

Tarua vai totta: sähkön vähittäismarkkina ei toimi? 11.2.2015 Satu Viljainen Professori, sähkömarkkinat

Tarua vai totta: sähkön vähittäismarkkina ei toimi? 11.2.2015 Satu Viljainen Professori, sähkömarkkinat Tarua vai totta: sähkön vähittäismarkkina ei toimi? 11.2.2015 Satu Viljainen Professori, sähkömarkkinat Esityksen sisältö: 1. EU:n energiapolitiikka on se, joka ei toimi 2. Mihin perustuu väite, etteivät

Lisätiedot

Other approaches to restrict multipliers

Other approaches to restrict multipliers Other approaches to restrict multipliers Heikki Tikanmäki Optimointiopin seminaari 10.10.2007 Contents Short revision (6.2) Another Assurance Region Model (6.3) Cone-Ratio Method (6.4) An Application of

Lisätiedot

Choose Finland-Helsinki Valitse Finland-Helsinki

Choose Finland-Helsinki Valitse Finland-Helsinki Write down the Temporary Application ID. If you do not manage to complete the form you can continue where you stopped with this ID no. Muista Temporary Application ID. Jos et onnistu täyttää lomake loppuun

Lisätiedot

Supplies

Supplies Supplies - 239150-2018 05/06/2018 S105 - - Supplies - Contract notice - Open procedure I. II. III. IV. VI. Finland-Oulu: Medical equipments 2018/S 105-239150 Contract notice Supplies Directive 2014/24/EU

Lisätiedot

Tietorakenteet ja algoritmit

Tietorakenteet ja algoritmit Tietorakenteet ja algoritmit Taulukon edut Taulukon haitat Taulukon haittojen välttäminen Dynaamisesti linkattu lista Linkatun listan solmun määrittelytavat Lineaarisen listan toteutus dynaamisesti linkattuna

Lisätiedot

IoT-platformien vertailu ja valinta erilaisiin sovelluksiin / Jarkko Paavola

IoT-platformien vertailu ja valinta erilaisiin sovelluksiin / Jarkko Paavola IoT-platformien vertailu ja valinta erilaisiin sovelluksiin 10.3.2017 / Jarkko Paavola Prosessi state-of-the-art -tilan määrittelemiseksi Vaatimusmäärittely platformille Arkkitehtuuri Valittiin IIC:n (http://www.iiconsortium.org/)

Lisätiedot

Laiteriippumaton UI Ajaxilla ja Javalla

Laiteriippumaton UI Ajaxilla ja Javalla Laiteriippumaton UI Ajaxilla ja Javalla IT Mill Joonas Lehtinen, PhD CEO IT Mill Leading expert on RIA (Rich Internet Applications) Provides tools, services and support for software development for Web,

Lisätiedot

Tork Paperipyyhe. etu. tuotteen ominaisuudet. kuvaus. Väri: Valkoinen Malli: Vetopyyhe

Tork Paperipyyhe. etu. tuotteen ominaisuudet. kuvaus. Väri: Valkoinen Malli: Vetopyyhe etu Monikäyttöpaperi hoitaa useimmat pyyhintätehtävät Sopiva lasipintojen pyyhintään Sopii käsien kuivaamiseen Elintarvikekäyttöön hyväksytty Tork Easy Handling, pakkaus, jota on helppo kantaa mukana,

Lisätiedot

This notice in TED website:

This notice in TED website: 1 / 6 This notice in TED website: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:408042-2017:text:en:html -Vantaa: Health and social work services 2017/S 198-408042 Social and other specific services public contracts

Lisätiedot

Capacity utilization

Capacity utilization Mat-2.4142 Seminar on optimization Capacity utilization 12.12.2007 Contents Summary of chapter 14 Related DEA-solver models Illustrative examples Measure of technical capacity utilization Price-based measure

Lisätiedot

Making use of BIM in energy management

Making use of BIM in energy management BuildingEQ-Symposium in Berlin, October 1, 2009 Making use of BIM in energy management Tuomas Laine Olof Granlund Oy www.buildingeq.net Content BIM based tools for energy performance analysis and thermal

Lisätiedot

Asiantuntijoiden osaamisen kehittäminen ja sen arviointi. Anne Sundelin Capgemini Finland Oy

Asiantuntijoiden osaamisen kehittäminen ja sen arviointi. Anne Sundelin Capgemini Finland Oy Asiantuntijoiden osaamisen kehittäminen ja sen arviointi Anne Sundelin Capgemini Finland Oy Urapolkumalli ja suorituksen johtaminen ovat keskeisiä prosesseja asiantuntijoiden ja organisaation kehittämisessä

Lisätiedot

Salasanan vaihto uuteen / How to change password

Salasanan vaihto uuteen / How to change password Salasanan vaihto uuteen / How to change password Sisällys Salasanakäytäntö / Password policy... 2 Salasanan vaihto verkkosivulla / Change password on website... 3 Salasanan vaihto matkapuhelimella / Change

Lisätiedot

WAMS 2010,Ylivieska Monitoring service of energy efficiency in housing. 13.10.2010 Jan Nyman, jan.nyman@posintra.fi

WAMS 2010,Ylivieska Monitoring service of energy efficiency in housing. 13.10.2010 Jan Nyman, jan.nyman@posintra.fi WAMS 2010,Ylivieska Monitoring service of energy efficiency in housing 13.10.2010 Jan Nyman, jan.nyman@posintra.fi Background info STOK: development center for technology related to building automation

Lisätiedot

Tutkimusdata ja julkaiseminen Suomen Akatemian ja EU:n H2020 projekteissa

Tutkimusdata ja julkaiseminen Suomen Akatemian ja EU:n H2020 projekteissa Tutkimusdata ja julkaiseminen Suomen Akatemian ja EU:n H2020 projekteissa Tutkimusasiamies Kaisa Männikkö Tutkimus- ja innovaatiopalvelut Suomen Akatemian projektit Suomen Akatemia kehottaa avoimeen tieteelliseen

Lisätiedot

Returns to Scale II. S ysteemianalyysin. Laboratorio. Esitelmä 8 Timo Salminen. Teknillinen korkeakoulu

Returns to Scale II. S ysteemianalyysin. Laboratorio. Esitelmä 8 Timo Salminen. Teknillinen korkeakoulu Returns to Scale II Contents Most Productive Scale Size Further Considerations Relaxation of the Convexity Condition Useful Reminder Theorem 5.5 A DMU found to be efficient with a CCR model will also be

Lisätiedot

16. Allocation Models

16. Allocation Models 16. Allocation Models Juha Saloheimo 17.1.27 S steemianalsin Optimointiopin seminaari - Sks 27 Content Introduction Overall Efficienc with common prices and costs Cost Efficienc S steemianalsin Revenue

Lisätiedot

Green Growth Sessio - Millaisilla kansainvälistymismalleilla kasvumarkkinoille?

Green Growth Sessio - Millaisilla kansainvälistymismalleilla kasvumarkkinoille? Green Growth Sessio - Millaisilla kansainvälistymismalleilla kasvumarkkinoille? 10.10.01 Tuomo Suortti Ohjelman päällikkö Riina Antikainen Ohjelman koordinaattori 10/11/01 Tilaisuuden teema Kansainvälistymiseen

Lisätiedot

Tech Conference Office 365 tietoturvan heikoin #TechConfFI

Tech Conference Office 365 tietoturvan heikoin #TechConfFI Tech Conference 28.-29.5.2015 Office 365 tietoturvan heikoin lenkki? @NestoriSyynimaa #TechConfFI Puhujasta Senior-konsultti Nestori Syynimaa, PhD MCT, MCSA (Office 365) www.linkedin.com/in/nestori Luennon

Lisätiedot

UX NÄKÖKULMA - KONECRANES

UX NÄKÖKULMA - KONECRANES UX NÄKÖKULMA - KONECRANES Johannes Tarkiainen Industrial Design Manager KONECRANES NUMEROINA LAITTEET TOIMINTOJA LÄHES 60 % 11 800 TYÖNTEKIJÄÄ 600 TOIMIPISTETTÄ ERI PUOLILLA MAAILMAA 50 MAASSA LIIKEVAIHDOSTA

Lisätiedot

Tutkimusrahoittajien ja tiedejulkaisujen vaatimukset aineistonhallinnalle

Tutkimusrahoittajien ja tiedejulkaisujen vaatimukset aineistonhallinnalle Tutkimusrahoittajien ja tiedejulkaisujen vaatimukset aineistonhallinnalle Katja Fält FT, tieteenala-asiantuntija Katja.Falt@uta.fi 26.10.2015 TIETOARKISTO www.fsd.uta.fi Aineistonhallinta Aineistonhallinnalla

Lisätiedot

AYYE 9/ HOUSING POLICY

AYYE 9/ HOUSING POLICY AYYE 9/12 2.10.2012 HOUSING POLICY Mission for AYY Housing? What do we want to achieve by renting apartments? 1) How many apartments do we need? 2) What kind of apartments do we need? 3) To whom do we

Lisätiedot