Lähtökohtia huippututkimukseen Pasi Sihvonen FT, tiedeasiantuntija 1
Huippututkimus Miten huipulle pääsee? Kansallinen huippuyksikköohjelma 2
Huippututkimus Excellent 1. Of the highest or finest quality; exceptionally good of its kind. 2. Superior Laadun tunnistaminen on tärkeää (virantäytöt, kilpailtu rahoitus, yhteiskunnan kilpailukyky, globaali talous) ei objektiivista mittausmenetelmää, kuka arvioi? vertaisarviointi (yhteiskunta?) julkaisujen lukumäärä, sitaatioiden lukumäärä, julkaisufoorumin taso, indeksien käyttäminen sidoksissa aikaan akateeminen tutkimus vs. teollinen tutkimus 3
Huippututkimus luovuus creativity novelty or originality utility (theoretical or practical) and acceptability to experts in the particular field nerous pieni osa tutkijoista tuottaa valtaosan merkittävistä löydöistä 4
Miten huipulle pääsee? pitkäjänteinen tutkijankoulutus ja tutkimustyö kilpailu liikkuvuus ajatusten ja ideoiden vaihto rahoitus palkitseminen kansallinen ja kansainvälinen yhteistyö luovuus yksilö (Grigori Perelman) 5
Yhteiskunnan vaikutusmahdollisuudet huipulle pääsemiseksi julkisen tutkimusrahoituksen järjestäytyminen yhteiskunnan tutkimusinfrastruktuurit yliopistojärjestelmä, tutkijankoulutus (tutkijakoulut), tutkijanuran edistäminen luovat tutkimusympäristöt, uusiutuminen tutkimusvälineet ja muut resurssit (kansallinen infrastruktuuristrategia) hallinnointi verkottuminen tutkimusryhmien monipuolinen rakenne (poikkitieteisyys) (pitkäjänteinen) rahoitus tutkimusryhmä: kriittinen massa (ihmisen genomi) 6
Finnish Programme for Centres of Excellence in Research Huippuyksikköä ei perusteta vaan se syntyy Olli V. Lounasmaa 1997 7
National Strategy for Centres of Excellence in Research Publications of the Academy of Finland 6/97 8
National Strategy for Centres of Excellence in Research Based on Finland's general science and technology policy strategies: raising the quality standards of research improving the international competitiveness of research and increasing its visibility and esteem To create the information base required for cultural, social and industrial development To create a solid base for a national innovation system To lay the foundation for the emergence of creative and efficient research and researcher training environments that can generate top international research 9
National Strategy for Centres of Excellence in Research The Academy of Finland has the primary responsibility for coordinating and updating the national CoE strategy A Centre of Excellence in research at the international cutting edge of research in its field Consisting of one or more research teams (with added value) of high international standard (20-100 persons) The CoE has distinct common research objectives and a common management 10
Implementation based on competition, six-year Centre of Excellence Programmes cover all disciplines cooperation with other funding bodies Follow-up SAB EXIT plan 11
Finnish Programme for Centres of Excellence in Research 16 CoE under preparation 26 CoE 23 CoE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ministry of Education Academy of Finland 12
Finnish Programmes for Centres of Excellence in Research 2000-2005 26 Centres of Excellence Academy of Finland (55.3 M ), Tekes (10.9 M ) 2002-2007 16 Centres of Excellence Academy of Finland (33.1 M ), Tekes (5.3 M ) 2006-2011 23 Centres of Excellence Academy of Finland (28.5 M ), Tekes (2.0 M ), Nokia (0.30 M ) (for 2006-2008) CoE funding constitutes about 16% of the total CoE funding 13
Centre of Excellence programme 2006 2011 CoE in Ancient Greek Written Sources CoE in Cancer Biology CoE in Complex Disease Genetics CoE in Computational Complex Systems Research CoE in Computational Nanoscience CoE in Evolutionary Genetics and Physiology CoE in Evolutionary Research CoE in Global Governance Research CoE in Low Temperature Quantum Phenomena and Devices CoE in Political Thought and Conceptual Change CoE in Process Chemistry CoE in Signal Processing CoE for Study of Variation, Contacts and Change in English CoE in Systems Neuroscience and Neuroimaging Research Finnish CoE in Adaptive Informatics Research Finnish CoE in Computational Molecular Science Finnish CoE in Inverse Problems Finnish CoE in Learning and Motivation Research Finnish CoE in Metapopulation Research Finnish CoE in Nuclear and Accelerator Based Physics Finnish CoE in Plant Signal Research Finnish CoE in Translational Genome-Scale Biology Finnish CoE in Virus Research 14
Hyvän kierre Korkeatasoinen, hyvin resurssoitu ja johdettu tutkimus ja luova tutkimus- ja tutkijankoulutusympäristö Kansainvälisesti kilpailukykyinen ja näkyvä tutkimus Kansainvälistä vetovoimaa Uusia henkisiä ja aineellisia voimavaroja Uusia innostuneita ja lahjakkaita opiskelijoita kotimaasta ja ulkomailta Uutta tietoa ja osaamista Uusia, innovatiivisia avauksia 15
Kirjallisuutta Jackson, D. N. & Rushton, J. P. (toim.) 1985: Scientific excellence. Origins and assessment. Sage Publications, New Delhi, Intia. 381 s. Kansallinen tutkimuksen huippuyksikköstrategia. Suomen Akatemian Julkaisuja 5/1997. Edita, Helsinki.49 s. Lounasmaa, O. V. 1996: Huippuyksikköä ei perusteta vaan se syntyy. Opetusministeriön työryhmien muistioita 3:1996. Yliopistopaino, Helsinki. 158 s. 16