POHJAISEN IHMISSII OLBMOT DAVVIN MENNESKER I NORD 2010



Samankaltaiset tiedostot
Aika (aijan : aika : aikkaa) Tid

POHJAISEN IHMISSII OLBMOT DAVVIN MENNESKER I NORD 2011

Gudnejahttojuvvon Presideanta, Ministtar, Ruoŧa ja Suoma sámediggepresideanttat, eará áirasat ja guossit

Skábmagovat Alkuperäiskansojen elokuva- ja TV-tuotantofestivaali. Skábmagovat Eamiálbmogiid ealligovva- ja TVbuvttadanfestivála

Työttömyysaste, työttömät työnhakijat ja avoimet työpaikat - Arbetslöshetstalet, arbetslösa arbetssökande och lediga arbetsplatser UUSIMAA - NYLAND

Työttömyysaste, työttömät työnhakijat ja avoimet työpaikat - Arbetslöshetstalet, arbetslösa arbetssökande och lediga arbetsplatser LOHJA - LOJO

Työttömyysaste, työttömät työnhakijat ja avoimet työpaikat - Arbetslöshetstalet, arbetslösa arbetssökande och lediga arbetsplatser LOHJA - LOJO

Työttömyysaste, työttömät työnhakijat ja avoimet työpaikat - Arbetslöshetstalet, arbetslösa arbetssökande och lediga arbetsplatser LOHJA - LOJO

Muusik Musiikk. Musihkka Musiikki tervetuloa! tiõrv pueʹttem! Raporta Sámenuoraid dáiddadáhpáhusas 2015

Riikkaviidosaččat árvvolaš duovddaguovlun evttohuvvojedje ođđa čuozáhagat

Martina Uthardt. Korsholms kommun Mustasaaren kunta.

Viikko

TAMMIKUU 2017 VIIKKO 1

Koulu. Millainen koulurakennus teillä on? Pidätkö siitä? Miksi? / Miksi et?

Liite 3. Lehdistötiedotteet

1) Dievasmahte čuovvovaš teavsttaid. Geavat siiddu ravddas addojuvvon sáni dakkár hámis go teaksta gáibida.

VALITSIJAYHDISTYKSEN PERUSTAMISASIAKIRJA VÁLLJENOLMMÁIOVTTASTUSA VUOĐĐUDANÁŠŠEGIRJI

Hejsan! Hej! Mitt namn är Emil. Jag bor i Jakobstad. Hur gammal är du? Jag är 13 år gammal.

VALITSIJAYHDISTYKSEN PERUSTAMISASIAKIRJA VÁLLJENOLMMÁIOVTTASTUSA VUOĐĐUDANÁŠŠEGIRJI

Ridgrupp: Måndag häst (halva gruppen)

PORTFOLIO. Kuva: SAKK

Muistelus Lannan Nillasta eli Knud Qvænistä

OHCAMUŠ HAKEMUS BARGOSTIPEANDA TYÖSKENTELYAPURAHA. sápmelaš kulturdoarjaga ohcamii saamelaisen kulttuuriavustuksen hakemiseen

TAMMIKUU 2016 VIIKKO 1

OHCAMUŠ HAKEMUS PROŠEAKTADOARJJA PROJEKTIAVUSTUS. sápmelaš kulturdoarjaga ohcamii saamelaisen kulttuuriavustuksen hakemiseen

myös muualla sosiaalitoimen työtehtävissä. Kolmivuorotyö.

Sámi parlamentáralaš ráđđi bargoortnet. Saamelaisen parlamentaarisen neuvoston työjärjestys

Keskitalon mukaan Norjan saamelaiskoulujen koulukulttuuri ei ole erityisen kulttuurisensitiivinen.

Saamelaisten etnisiteetin representaatiot saamelaismediassa

MATKAILUALAN TAPAAMINEN BESÖKSNÄRINGSTRÄFF

Pohjoismainen tutkimusverkosto Nordic Network for Music and Art School- Related Research

Varuboden-Osla tekee Paikallisesti hyvää, lisälahjoitus omalle alueelle Yhteensä noin tukea paikallisille toimijoille vuonna 2015

Kommunal verksamhet och service nu på finska! Kunnallista toimintaa ja palveluita nyt myös suomeksi! Trosa kommun del i det finska förvaltningsområdet

Tapahtumakomitean puheenjohtajan terveiset

En påse pengar för gränslösa projekt

Ahlmanin ammattiopisto, Tampere :24 33/2015 (1. jakso) Viikkotuntimäärä: 23

Ahlmanin ammattiopisto, Tampere :43 36/2015 (1. jakso) Viikkotuntimäärä: 7

Nyt jatkuu seteleitten ja klopoitten vaihetus

TEMA VALET 2014 MÅL. Valet

Jahki Jeera gáttis. Essi mátki Anárii

SÄÄDÖSKOKOELMA Julkaistu Helsingissä 31 päivänä joulukuuta 2002 N:o Laki. N:o saamelaiskäräjistä annetun lain muuttamisesta

Mitä tarkoittaa maanantai?

Hetan peruskoulu Puistomäentie Enontekiö

Digitaltvinorge.no. Kaikki tärkkee tieto digitaali-tv:stä. Tieto digitaali-tv:n siirrosta Norjassa

Strategiat työle kvääniin/ norjansuomalaisten olloin kansa Finmarkussa Kveenien/norjansuomalaisten oloja koskevan työn strategioita Finnmarkissa

Vuoruhansuorgi 1: Gievrras Luonddugáhttenlihttu

Telle mengder 1-5. Lukumäärien 1 5 laskeminen

SINNET MIE JÄIN Kauimpana suomesta

Kala tapahtuma Fiske evenemang

PRESSTIEDOTE. Julkaisuvapaa Ijahis idja rokkaa, joikaa, laulaa, tanssii ja räppää elokuussa

ADORA

koulukalenterit Kustantaja: Tilaukset, asiakaspalvelu: puh. (09) PL 100, Vantaa, puh.

Ahlmanin ammattiopisto, Tampere :11 33/2015 (1. jakso) Viikkotuntimäärä: 0

Juttu luistaa: åk 3-6

Missa. Mie käväsin niinku kissa kuumassa uunissa. 1 Harjotus. 2 Harjotus. Kunka Missa ellää S.4. Mikä Missa oon? ... Minkälainen Missa oon? ...

Enontekiön kunta / Eanodaga gielda Vuođđo-oahpahusa sámegielat oahpahusa oahppoplána Perusopetuksen saamekielisen opetuksen opetussuunnitelma

Ruotti saapi uuet setelit ja klopot/kolikot TARKISTA RAHAT

Saamen kielen ja kulttuurin linja

ENGLANTI PALVELUKIELENÄ. Milla Ovaska, kansainvälisten asioiden päällikkö Antti Kangasmäki, ylikielenkääntäjä

Ahlmanin ammattiopisto, Tampere :11 33/2015 (1. jakso) Viikkotuntimäärä: 25

Ahlmanin ammattiopisto, Tampere :56 36/2015 (1. jakso) Viikkotuntimäärä: 7

SÁMENUORAID DÁIDDADÁHPÁHUS Saamelaisnuorten taidetapahtuma 2005 Vuohčus/ Vuotsossa Raporta/ Raportti Sámediggi/ Saamelaiskäräjät Skuvlen- ja

2001 Tammikuu Januari January

SODANKYLÄN TERVEYSKESKUS TIEDOTTAA

RINNAKKAISTEKSTIT. Láhka sámedikkis addojuvvon lága rievdadeamis

Laura Arola Suomen laitos, Oulun yliopisto NUORTEN MONIKIELISYYS POHJOIS-RUOTSISSA - SAAMEN KIELTEN NÄKÖKULMIA

Nordisk Forbund. Nordisk Forbund TNS

Sámi giellalávdegoddi

Vanhustenviikon OHJELMA

EVTTOHUS SUOMA NATURA FIERPMÁDAGA DIEVASMAHTTIMIN JA DIEĐUID ÁIGGI DÁSSÁI OAŽŽUMII

Toivotamme Siri Broch Johansenin ensimmäisellä näytelmällään tervetulleeksi Saamen kansallisteatteriin. Niktet! Nauttikaa! God fornøyelse!

KLO MAANANTAI 9.9 KLO TIISTAI 10.9 KLO KESKIVIIKKO 11.9 KLO TORSTAI koulut varaa koulut varaa koulut varaa koulut varaa

Espoon kaupungin hyväksymät palveluntuottajat henkilökohtaisen avun palvelusetelijärjestelmään.

O N N E N P O I K A L I H K K O Š A L M M Á I. lihkos almmai3.indd

Kielteinen infinitiivirakenne

GEABBILIS PRAKTIHKALAŠ PEDAGOGALAŠ OAHPPU

2. Ohcamušášši dikšu / 2. Hakemusasiaa hoitaa / 1. Hakijan nimi (yhteisön rekisteröity nimi)

Ahlmanin ammattiopisto, Tampere :27 33/2015 (1. jakso) Viikkotuntimäärä: 0

Saamelaiskulttuurikeskus

Kaupunkisuunnittelu Länsi-Vantaan asemakaavayksikkö Asia: ASEMAKAAVAMUUTOS NRO , VAPAALA, LUONNOS

SAMSTÄMMIGHET/SAMSTEMMIGHET/ SAMSTEMMIGHED/YHTEENSOPIVUUS Passar med andra eller med sig själv. Passer sammen med andre eller seg selv.

6 Biebmodorvvolašvuohta davvin

Sámegiela ja kultuvra. Sámegiela ja mun

SKA MONTERAS AV EN VUXEN SKAL MONTERES AV EN VOKSEN PERSON SKAL SAMLES AF EN VOKSEN AIKUISEN KOOTTAVA

Hejsan! TEEMA Tervehdykset Esittäytyminen. KUVASANASTO Viikonpäivät Kuukaudet Vuodenajat

Anvisning till hydrauluttag MF & ANV008 SV

SISÄLLYS. N:o 539. Asetus. valtion virkamiesten eroraha-asetuksen 10 :n muuttamisesta annetun asetuksen voimaantulosäännöksen muuttamisesta

MINTA DESIGN + ENGINEERING GROHE GERMANY

Pro Radio Oy Turku (Turku 105,5 MHz, Salo 105,2 MHz) liite 2. Turku (Loimaa 106,8 MHz, Mynämäki 96,2 MHz, Turku 100,1 MHz) liite 3

acette Luxaflex Facette Monteringsvejledning

Kveeni, meänkieli ja muut Pohjolan vähemmistökielet

Smart Technology Hub

FINLANDS FN-FÖRBUND UNA FINLAND

Lokalhistorisk-sti: Titopp. Telemark SKIEN KOMMUNE. Skien bibliotek

TORSTAI 10.8 KESKIVIIKKO 9.8

Førebuing/ Forberedelse

Nyttårstale Hilja Huru leder i Norske Kveners Forbund

Førebuing/ Forberedelse

Mot starkare tvåspråkighet i stadens service Kohti vahvempaa kaksikielisyyttä kaupungin palveluissa

PEKKA SAMMALLAHTI, SÁMEGIELAID DUTKI

Transkriptio:

POHJAISEN IHMISSII OLBMOT DAVVIN MENNESKER I NORD 2010

Kuva/Govva/Bilde: Tor Schulstad

JANUAARIKUU OĐĐAJAGIMÁNNU JANUAR 53 1 2 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Loppiaispäivä Loahppášbeaivi Helligtrekongersdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Uuen vuoen päivä Ođđajagebeaivi Nyttårsdag Lauvantai Lávvardat Lørdag Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag 11 12 13 14 15 16 17 3 4 18 19 20 21 22 23 24 Heikinpäivä Heaikkabeaivi Prinsessa Ingrid Alexandra Prinseassa Ingrid Alexandra Prinsesse Ingrid Alexandra 25 25 27 28 29 30 31 Kvääni Riekonpyyttääjä Einar Sund kokemassa riekonanssoi. Sámi Rievssatbivdi Einar Sund Juovlavuonas eret oahppamin rievssatgárddi. Norsk Rypejeger Einar Sund fra Austertana røkter sine rypesnarer.

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala

FEPRUAARIKUU GUOVVAMÁNNU FEBRUAR 5 6 7 8 9 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag 1 2 3 4 5 6 7 Kynttilänpäivä Gintalbeaivi Kyndelsmesse Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Matinpäivä Máhtebeaivi Saamen kansan päivä Sámi álbmotbeaivi Samefolkets dag 1 2 3 4 5 6 7 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag Laskiaispäivä Fástoláskkáš Fastelavnssøndag Kuningas Harald V Gonagas Harald V Kong Harald V Kvääni Julius Beddari pyyttää kallaa Paatsjovessa. Takana nävythään Nikkelin fapriikkipiiput. Sámi Julius Beddari juoŋasteame Báhčeveaijogas. Duogábealde oidnojit Nihkkela fabrihkkabiipput. Norsk Julius Beddari fisker med garn i Pasvikelva. I bakgrunnen sees fabrikkpipene i Nikkel. 14.02. Ystävänpäivä/Ustitvuođabeaivi/St. Valentinsdag

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala

MARSIKUU NJUKČAMÁNNU MARS 9 10 11 12 13 Maanantai Vuossárga Mandag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Vaimoinpäivä Nissonbeaivi Kvinnedagen Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Marjanpäivä Márjjábeaivi Marimesse Kevätaijan tassaaja Giđđabeaivvi jorggáldat Vårjevndøgn 29 30 31 1 2 3 4 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag Palmusunnuntai Pálbmasotnabeaivi Palmsøndag Kvääni Tervanpoltto oon tradittiityö pohjaisessa. Kuvassa oon naavuonolainen tervahautamestari Ragnar Jacobsen ja hänen emäntä Sonja. Sámi Bihkkaboaldin gullá árbevirolaš bargguide davvin. Govas lea návuotnalaš bihkkaboaldi Ragnar Jacobsen eamidiinnis Sonjain. Norsk Tjærebrenning er et tradisjonelt arbeid i nord. Her ser vi tjærebrenner Ragnar Jacobsen fra Kvænangen med sin kone Sonja. 02.03. Suomen Saametingan perustamispäivä / Suoma Sámedikki vuođđudanbeaivi / Sametinget i Finland ble opprettet 28.03. Kesäaika alkkaa / Geasseáigi álgá / Sommertid begynner

Kuva/Govva/Bilde: mervi haavisto

APRILLIKUU CUOŊOMÁNNU APRIL 13 14 15 16 17 Maanantai Vuossárga Mandag 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 2. pääsiäispäivä 2. beassášbeaivi 2. påskedag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Pitkäperjantai Guhkesbearjadat Langfredag 12 13 14 15 16 17 18 Kesäpäivä Geassebeaivi Sommerdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Kiiratuorestai Skilleduorastat Skjærtorsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 19 20 21 22 23 24 25 Irjaninpäivä Irjánbeaivi 26 27 28 29 30 1 2 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag 1. pääsiäispäivä 1. beassášbeaivi 1. påskedag Kvääni Mun ja golmmeš -joukko laulaa Sámi Grand Prix-kilpailussa, joka järjestethään joka vuosi Kautokeinon pääsiäisfestivaalissa. Joukossa oon myötä Johan Máhtte Skum, Máret Eline Sara ja Máret Ánne Eira. Sámi Mun ja golmmeš -joavku lávlume Sámi Grand Prix-gilvvus, mii lágiduvvo jahkásaččat Guovdageainnu beassášdoaluid oktavuođas. Joavkkus leat mielde Johan Máhtte Skum, Máret Eline Sara ja Máret Ánne Eira. Norsk Gruppa Mun ja golmmeš synger på Sámi Grand Prix, som arrangeres under påskefestivalen i Kautokeino. Gruppa består av Johan Máhtte Skum, Máret Eline Sara og Máret Ánne Eira.

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala

MAIKUU MIESSEMÁNNU MAI 17 18 19 20 21 22 Maanantai Vuossárga Mandag 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Ristinpäivä Ruosmmes Korsmesse Valpurinpäivä Válborbeaivi Off. høytidsdag 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Perustuslainpäivä Vuođđolága beaivi Grunnlovsdag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Kr. taivhaasheenastumisp. Kr. albmáimannanbeaivi Kr. himmelfartsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 24 25 26 27 28 29 30 2. helluntaipäivä 2. hellodatbeaivi 2. pinsedag Erkinpäivä Erkkebeaivi Eriksmesse Urpanuksenpäivä Urbánbeaivi St. Urbanusdagen Friijöörinki 1945 Friddjavuođabeaivi 1945 Frigjørningsdag 1945 31 1 2 3 4 5 6 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag 1. helluntaipäivä 1. hellodatbeaivi 1. pinsedag Kvääni Vesisaarilainen Kari-Anne Seipæjærvi kassuuttaa ja myy kukkii. Sámi Čáhcesuololaš gilvvagárdedoalli Kari-Anne Seipæjærvi šaddada ja vuovdá liđiid. Norsk Gartner Kari-Anne Seipæjærvi fra Vadsø dyrker og selger blomster.

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala

JUUNIKUU GEASSEMÁNNU JUNI 22 23 24 25 26 Maanantai Vuossárga Mandag 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Uniooninloppu 1905 Ovttastatluvven 1905 Unionsoppløsningen 1905 Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Aijankäänet Geassejorggáldat Sommersolverv Juhanneksenpäivä Jonssot Sankthans 28 29 30 1 2 3 4 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag Kvääni Hääväkkee kväänipuvuissa Pyssyjoven Hevosniemessä. Kuvassa keskelä oon sulhanen Finn Olsen. Sulhasen oikkeela puolela oon hänen muori Else Olsen ja vasemalla puolela Agnes Hansen. Sámi Headjaolbmot kveana álbmotbiktasiiguin Heastanjárggas Bissojogas. Gasku govas lea irgi Finn Olsen. Irggi olgeš bealde lea su eadni Else Olsen ja gurut bealde Agnes Hansen. Norsk Bryllupsfolk i kvendrakter på Hestnes i Børselv. I midten på bildet ser vi brudgom Finn Olsen. Til høyre for brudgom er hans mor Else Olsen og til venstre Agnes Hansen.

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala

JUULIKUU SUOIDNEMÁNNU JULI 26 27 28 29 30 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Kruununprinssi Haakon Kruvnnaprinsa Haakon Kronprins Haakon Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 26 27 28 29 30 31 1 Seittemännukkujanpäivä Nagirbeaivi Sjusoverdag Olavinpäivä Olssotbeaivi Olsok Koiranpäivät alethaan Beatnatbeaivvit álget Hundedagene begynner Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag Kuningatar Sonja Dronnet Sonja Dronning Sonja Jaakonpäivä Jágátbeaivi Jakobsdag Kvääni Miehet pyyethään lohta käpäläverkola Näätämössä. Kolme pyyttääjää viskathaan käpäläverkon kosken suvanthoon ja kiskothaan sen sitte heti ylös. Verkhoon tartuthaan Atlantin lohhii, jotka oon matkala jokkee myöten ylös kutusijoile. Sámi Luossabivdit käpälä-firpmiin Njávdámis. Golbma bivdi bálkestit fiermmi guoikka savvonii. Sii fidnejit Atlándda luosaid, mat leat jođus bajás gođđensajiide. Norsk Laksefiskere med käpälä-garn i Neiden. Tre menn kaster garnet i kulpen. De fanger Atlanterhavslaks som er på vei til gyteplassene.

Kuva/Govva/Bilde: Marianne Bjørnmyr

AUKUSTIKUU BORGEMÁNNU AUGUST 30 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 26 27 28 29 30 31 1 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag 31 32 33 34 35 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Viiminen koiranpäivä Maŋimuš beatnatbeaivi Hundedagene slutter Laurinpäivä Larsok Kruununpr. Mette-Marit Kruvnnapr. Mette-Marit Kronpr. Mette-Marit 30 31 1 2 3 4 5 Saameflakun päivä Sámi leavgga dohkkehanb. Sameflagget ble godkjent Kvääni Karen Johannesen assuu Sarvisvuonossa ja tykkää laulaat virssii. Sámi Máhte Erkke Káre orru Sarvvesvuonas ja liiko lávlut sálmmaid. Norsk Karen Johannesen bor i Kolvik og liker å synge salmer. 09.08. YK:n kansalinen alkuperäiskansoin päivä/ ON riikkaidgaskasaš álgoálbmotbeaivi / FNs internasjonal urfolksdag 18.08. Saameraatin perustamispäivä / Sámiráđi vuođđudanbeaivi / Samerådets stiftelsesdag 26.08. Ruottin Saametingan perustamispäivä / Ruoŧa Sámedikki vuođđudanbeaivi / Sametinget i Sverige ble opprettet

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala / Finmarksbiblioteket

SEPTEMPERIKUU ČAKČAMÁNNU SEPTEMBER 35 36 37 38 39 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag 30 31 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Prinsessa Märtha Louise Prinseassa Märtha Louise Prinsesse Märtha Louise Tuorestai Duorasdat Torsdag Syysaijantassaaja Čakčabeaivvi jorggáldat Høstjevndøgn Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 27 28 29 30 1 2 3 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag Euruupan kieliin päivä Eurohpá gielaid beaivi Den Europeiske språkdagen Kvääni Merikalastaaja Øystein Løfgren Salttijärveltä pyyttää lohta. Sámi Mearrabivdi Øystein Løfgren Sáltejávrris bivdá luosaid. Norsk Fisker Øystein Løfgren fra Store Salttjern fisker sjølaks.

Kuva/Govva/Bilde: sonja siltala / Finmarksbiblioteket

OKTOOPERIKUU GOLGGOTMÁNNU OKTOBER 39 40 41 42 43 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag 27 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Talvipäivä Dálvebeaivi Vinterdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Mikkelinpäivä Mihkalmas Mikkelsmesse Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag YK-päivä ON-beaivi FN-dagen Kesäaika loppuu Geasseáigi nohká Sommertid slutter Kvääni Ihmiset kokkoonuthaan poroaijala Kramppisessa. Kuvassa vasemalla oon Jouko Moshnikoff, keskelä Frank Sivertsen ja hänen tytär Anna-Maria Smuk. Sámi Olbmot čoahkkánit boazoáiddi luhtte Krampenesas. Govas lea gurut bealde Jouko Moshnikoff, gasku Frank Sivertsen ja su nieida Anna-Maria Smuk. Norsk Folk samles ved slaktegjerdet på Krampenes. På bildet ser vi Jouko Moshnikoff, i midten Frank Sivertsen og hans datter Anna-Maria Smuk. 09.10. Norjan Saametingan perustamispäivä / Norgga Sámedikki vuođđudanbeaivi / Sametinget i Norge ble åpnet

Kuva/Govva/Bilde: Marianne Bjørnmyr

NOVEMPERIKUU SKÁBMAMÁNNU NOVEMBER 44 45 46 47 48 Maanantai Vuossárga Mandag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Isak Saban syntymäpäivä Isak Saba riegádanbeaivi Isak Saba fødselsedag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Lauvantai Lávvardat Lørdag 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag Pyhämisten päivä Hállemas Allehelgensdag 1. adventtisunnuntai 1. adveantasotnabeaivi 1. søndag i advent Kvääni Mearrasámi duodjedállu Pillavuonossa oon merisaamen käsityöhuonet, missä Ragnhild Kaaby pruukkaa työtelä ahkerasti. Tässä hän oon pyntäny äpön. Sámi Ragnhild Kaaby Billávuonas lea duojár Mearrasámi duodjedálus Billávuonas. Dá son lea čiŋahan dohká. Norsk Ragnhild Kaaby i Billefjord er aktiv håndverker ved Mearrasámi duodjedállu i Billefjord. Her har hun pyntet en dukke. 09.11. Saameparlamentin perustamispäivä / Sámi parlameantta vuođđudanbeaivi / Sameparlamentets stiftelsesdag

Kuva/Govva/Bilde: Marianne Bjørnmyr

DESEMPERIKUU JUOVLAMÁNNU DESEMBER 48 49 50 51 52 Maanantai Vuossárga Mandag Tiistai Maŋŋebárga Tirsdag Keskiviikko Gaskavahkku Onsdag 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Aijankäänet Dálvejorggáldat Vintersolverv Tuorestai Duorasdat Torsdag Perjantai Bearjadat Fredag Jouluaatto Juovlaruohtta Juleaften Lauvantai Lávvardat Lørdag 1. joulupäivä 1. juovlabeaivi 1. juledag 27 28 29 30 31 1 2 Uuen vuoen aatto Ođđajageruohtta Nyttårsaften Sunnuntai Sotnabeaivi Søndag 2. joulupäivä 2. juovlabeaivi 2. juledag Kvääni Solveig Tangeraas, Osvald Guttorm og Solveig Johannesen talvivaattheissa. Vaimoila oon päälä turkit, ko taas Osvaldilla oon peski. Sámi Solveig Tangeraas, Osvald Guttorm og Solveig Johannesen dálvegárvvuin. Nissoniin leat dorkkat badjelis, Osvaldis fas beaska. Norsk Soveig Tangeraas, Osvald Guttorm og Solveig Johannesen i vinterklær. Damer har på seg dork, mens Osvald bruker pesk.

Pohjaisen ihmissii Kalenteri Pohjaisen ihmissii Olbmot davvin Mennesker i nord oon Merisaamen tietosentterin ja Kainun institutin yhtheistyöprošekti. Kalenteri muistelee pohjaisen ihmisistä ja heijän elämästä. Kalenterin kuvat ja tekstit nostethaan esile ihmisten jokapäiväsen elämän, työn ja elämänkeinon. Monikielisyys ja monikulttuurisuus oon tradiittiitä sekä rannikolla ja sisämaassa. Niinpä tässäki kalenterissa oon kväänin-, saamen- ja norjankieliset tekstit. Olbmot davvin Pohjaisen ihmissii Olbmot davvin Mennesker i nord lea kaleandar, maid Mearrasámi diehtoguovddáš lea ráhkadan ovttas Kveana instituhtain. Kaleandar muitala olbmuid ja sin eallima birra davvin. Kaleanddara govat ja teavsttat čalmmustahttet olbmuid árgabeaivvi, bargguid ja birgejumi. Máŋggat gielat ja kultuvrrat leat leamašan lunddolaš oassin eallimis sihke siseatnamis ja riddoguovlluin. Nuba maiddái dán kaleanddaris leat sihke kveana-, sáme- ja dárogielat teavsttat. Mennesker i nord Pohjaisen ihmissii Olbmot davvin Mennesker i nord er et samarbeid mellom Sjøsamisk kompetansesenter og Kainun institutti - Kvensk institutt. Kalenderen formidler hverdagslivet til folk i nord. Bilder og tekst i kalenderen presenterer noe av folks aktiviteter i hverdagslivet. Flerspråklighet har vært vanlig blandt folk i nord, både på innlandet og på kysten. I denne kalenderen presenterer vi tekstene på tre språk, kvensk, samisk og norsk. Työjoukko Bargojoavku Arbeidsgruppe Sigvald Persen / Mearrasámi diehtoguovddáš Pirjo Paavalniemi / Kainun institutti - Kvensk institutt Mervi Haavisto / Kainun institutti - Kvensk institutt Kuvvaajat Govvejeaddjit Fotograf Marianne Bjørnmyr Mervi Haavisto Almar Paulsen Tor Schulstad Sonja Siltala Graafinen design Gráfalaš hábmen Grafisk design Mervi Haavisto / Kainun institutti - Kvensk institutt Präntti Prentehus Trykk Painotalo Seiska Mearrasámi diehtoguovddáš Merisaamen tietosentteri Sjøsamisk kompetansesenter 9710 Billávuotna/Pillavuono/ Indre Billefjord www.mearrasapmi.no Kainun institutti Kveana instituhtta Kvensk institutt Pb 160, 9716 Pyssyjoki/ Bissojohka/Børselv www.kvenskinstitutt.no Kiitoksii / Olu giitu / Takk til: Alf Nilsen-Børsskog, Agnes Eriksen, Veikko Feodoroff, Marja Suojoki-Gauriloff ja Tarmo Jomppanen.

mearrasámi diehtoguovddáš Mearrasámi diehtoguovddáš lea vuođđudus maid báikki berošteaddjit lea álggahan. Ulbmil guovddážin lea ovddidit dieđuid mearrasámi kultuvrra ja giela birra ja maid eallindili birra mearrasámi guovlluin. Guovddáš maid galgá doarjut eará mearrasámi birrasiid nannendihti giela ja kultuvra. Dán mii dahkat iehčamet doaimmaid čađa nugo: Duođaštit historjjálaš resursageavaheami mearrasámi guovlluin. Ovddidit dieđuid ja čuvget otná hástalusaid árbevirolaš resursaávkkástallamis ja mii lea vuođđun doalaheamin min ássanguovlluid. Dasa gullá maid ahte hálddašeapmi lea guoddevaš. Ovddidit dieđuid mearrasámi giela birra. Duođaštit árbedieđu oassin báikkálaš demokratias. Kainun institutti Kainun institutti - Kvensk institutt oon kväänin kielen ja kulttuurin našunaali sentteri. Institutti saa peruskuurttoo Kulttuuri- ja kirkkodeparttimentiltä. Institutin našunaali tehtävä oon johtaat kväänin kieliraattii ja anttaat ulos tiettoo kväänin kielestä ja kulttuurista. Lisäksi institutin tehtävännä oon kehittäät ja dokumenteerata kväänin kieltä ja kulttuurii. Institutti halluu nostaat esile kvääniin tiettoo ja taittoo ja vaikuttaat siihen, ette ihmiset käytethään enämen kväänin kieltä. Kainun institutti Kvensk institutt työtelee institutin formooliparagraafitten pohjalta seuraavasti: 1. Kväänin kieli ja kulttuuri häyttyy olla paremin esilä. Institutti työtelee sen etheen, ette sekä kvääniminuriteetti itte ja muu väki Norjassa hyväksythään kväänin kielen. 2. Kaksikielisyys häyttyy olla luonolista eriliikaisesti nuoriin joukossa, jotka asuthaan kväänialoila. 3. Kväänin kieli ja kulttuuri häyttyy olla resurssi sekä ihmisille ja yhtheiskunnale. Merisaamen tietosentteri Merisaamen tietosentteri oon stiftelsi, jonka paikalinen initiatiivijoukko oon perustannu. Tietosentteri jakkaa tiettoo merisaamen kulttuurista, kielestä ja elämäntavasta merisaamen aloila. Tietosentteri auttaa kans muita merisaamen alloi vahvistamhaan kieltä ja kulttuurii. Merisaamen tietokeskus työtelee näitten assiitten eestä: Tutkiit sitä, kunka luononresursit oon histoorialisesti olheet käytössä merisaamen aloila. Nostaat esile niitä kysymyksii, mitkä kuuluthaan tradittiin luononresursitten käythöön, ja kunka nämät resursit oon perustanna siihen, ette ihmiset saatethaan asettuut merisaamen aloile. Tähän kuuluu kans se, kunka näitä resursiita hallithaan kestävällä tavala. Lisätä tiettoo merisaamen kielestä. Tutkiit sitä, kunka tradittii tieto oon osana paikalista demokratiaa. kveana instituhtta Kainun instutti - Kvensk institutt lea kveanagiela ja kultuvrra našunála guovddáš. Instituhtta oažžu vuođđodoarjaga Kultur- ja kirkodepartemeanttas. Instituhta našunála doaimmaide gullá jođihit kveana giellaráđi ja juohkit informašuvnna kveanagielas ja kultuvrras. Instituhta ulbmilin lea ovddidit ja dokumenteret kveanagiela ja kultuvrra, loktet oidnosii kveanaid dáiddu ja máhtu, ja ovddidit kveanagiela geavaheami servodagas. Instituhta ulbmilparagráfa vuođul leat instituhtas čuovvovaš ulbmilat: 1. Kveanagiella ja kultuvra galgá leat bures oidnosis. Sihke kveana minoritehta ieš ja maiddái eará álbmogat galget atnit árvvus kveanagiela ja kultuvrra. 2. Olahit guovttegielatvuođa daid guovlluin gos kveanagiella ain hállojuvvo, ja erenoamážit nuoraid gaskkas. 3. Kveanagiella ja kultuvra galgá leat resursan sihke olbmuide ja olles servodahkii. Sjøsamisk kompetansesenter Sjøsamisk kompetansesenter er en stiftelse grunnlagt av lokalte initiativtakere. Formålet med senteret er å fremme kunnskap om sjøsamisk kultur, språk og levekårene i sjøsamiske områder. Senteret skal også støtte opp om andre sjøsamiske miljøer for å styrke opp om språket og kulturen. Dette gjør vi gjennom våre aktiviteter som: Dokumentasjon av historisk bruk av naturressursene i sjøsamiske områder. Bidra til å belyse aktuelle utfordringer knyttet til tradisjonell utnytting av naturressursene som grunnlag for bosetting i våre områder og at de forvaltes på en bærekraftig måte. Øke kunnskap om det sjøsamiske språket. Dokumentere tradisjonskunnskapen som en del av lokaldemokratiet. kvensk institutt Kainun institutti - Kvensk institutt er et nasjonalt senter for kvensk språk og kultur. Instituttet drives med en grunnstøtte fra Kultur- og kirkedepartementet. Instituttets nasjonale oppgaver er å drifte et kvensk språkråd samt å drive opplysningsarbeide om språk og kultur. Instituttets formål er å utvikle, dokumentere og formidle kunnskaper og informasjon om kvensk språk og kultur og fremme bruken av kvensk språk i samfunnet. Formålsparagrafen til Kainun institutti Kvensk institutt definerer følgende som instituttets overordnede mål: 1. Kvensk språk og kultur skal bli synlig og anerkjent både blant den kvenske minoriteten selv og i den norske allmennheten. 2. Oppnå tospråklighet, også blant yngre generasjoner i de kvenske kjerneområder. 3. Kvensk språk og kultur skal bli et aktivum og en ressurs både for enkeltindivider og samfunnet. Kainun institutti Kvensk institut t

Etulaijan kuva / ovdasiiddu govva / f0rsidebilde: almar paulsen mearrasámi diehtoguovddáš & Kainun institutti - Kvensk institutt