Oqaasiliortut ataatsimiinnerat

Transkriptio

1 Oqaasiliortut ataatsimiinnerat Marlunngorneq, oktobarip 9-anni 2012, nal Oqaasileriffimmi. Peqataasut: Carl Chr. Olsen, Eva Møller Thomassen, Stephen Heilmann, Lotte Holm & Katti Frederiksen. Allatsi: Katti Frederiksen Oqaluuserisat: 1. Tikilluaqqusineq aamma ilisimatitsissutit Siulittaasoq tikilluaqqusivoq ilisimatitsillunilu Vigdisikkut Islandimiit tikinnissarigaluat ulluligaanngitsumik kinguartinneqarsimasoq. Taassuma suleqataa Audur Center for Verdenssprogimi atorfilik Nuummukarmat Oqaasileriffimmut pulaarpoq, oqaatigalugulu aappaagu Centerip illussaani nutaami kalaallit oqaasii immikkut inissaqartinniarneqartut; tassa nunat sanilerisat oqaasii pingaartutut saqqumilaartinniarneqarnissaat Vigdisip kissaatigisimammagu. Oqaatsinut politik ukiaanerani Inatsisartut ataatsimiinneranni sammineqartussaagaluartoq piffissaq eqqorlugu apuunneqarsimanngimmat oqallisissianut ilaatinneqanngilaq. Arlaatigut aaqqiinissamik suliaqartoqarpoq, qanorli pineqassanersoq sumullu killinnersoq erseqqissumik suli paasisaqarfiginngikkipput siulittaasup ilisimatitsissutigaa. Naalakkersuisup Mimi Karlsenip nunarput Nunavullu kulturikkut suleqatigiinnissaanik isumaqatigiissutaa atsiorsimavaa. 2. Kingullermik ataatsimiinnermit imaqarniliap akuerineqarnera Imaqarniliami naqinnerliukkat aaqqinneqarput taamaatillugulu akuerineqarluni. 3. Tusagassiornermi taaguutit Tusagassiornermi taaguutit Oqaasiliortunit akuerineqartut quppernermi kingullermi takuneqarsinnaapput. Taakkua 140-it sinnilaarlugit amerlassuseqarput. 4. Tele-mi taaguutit ilaat Tullissaanimut kinguartikkallarneqarpoq.

2 5. Saaffiginnissutit: a) fonetik = oqaatsit nipaannik ilisimatusaatit lydskrift = nipisiuilluni allattaaseq IPA = naqinnerit nipisiuissutit b) ADHD taamatut oqaasersiatut atoreersoq allanngortinnagu atuinnarneqarsinnaavoq. Autisme kalaallisut avammut matoqqanermik aamma taaneqartartoq aamma oqaasersiatut atuinnarneqarsinnaavoq. c) Frelsens Hær sumit upperisamit pinera paasiniariarlugu taassuma aqqa ilannguteriarlugu ilaneqassaaq ikiuiniaqatigiiffimmik. Maannali oqaasersiatut atuinnaqqaarallassaaq kalaallisut taaguutivissaata Oqaasiliortunit aalajangiunneqarluni akuerineqarnissaata tungaanut. d) Fødselstermin = ernivissatut killiliussaq e) TV-vært pillugu saaffiginnissutip misissornerani 2008-milu Oqaasileriffimmit siunnersuutaasoq maanna akuerisatut atuuttussanngortinneqarpoq, tassaassalluni [aallakaatitsinermi] aqutsisoq. Nammineq nassuiaaserneqarsinnaavoq TV-kkut aallakaatitsinermi aqutsisuunersoq radiukkulluunniit aallakaatitsinermi aqutsisuunersoq, ass. Tamassami aallakaatitsinermi aqutsisoq il.il. f) Kalaallisut oqaasilerinermi taaguutit saaffiginnissutaasut imaalillugit akuerineqarput: p-mik allanngoraatit aamma up-imik allanngoraatit, pingaartilluguli aamma piginnittorsiutip allamoorutillu assigiinngissusaasa taaguutaasalu nassuiarluarneqarnissaat. velær = qilaarmiu aqitsormiu palatal = qilaarmiu manngertormiu g) Kognitiv = ilisarsisarneq, taakkununnga ilaapput qimerluuineq, paasinninneq, ilinniarneq, eqqarsarsinnaaneq nassuernerlu. h) Qimmit inunngortarnerannut apeqqut akineqassaaq qimmit inunngornatik piaqqiusarmata, taamaattumik fødselsår-mik oqarnermi qimmit pineqarpata kalaallisut imaassaaq: piaqqiuffiat. i) Oqaaseq tammakarpoq qangali oqaasiunersoq apeqqutigineqarmat

3 tamanna aappimik akineqassaaq, pingaartumik uumasunut aalisakkanut assigisaanullu tunngasumik eqqartuinermi atukulaneqartarpoq, isumaqarlunilu aalisakkat akuttutsittut imaluunniit tammavinngikkaluarlutik ikilisimasut. j) App applicationimut naalisaataasoq kalaallisuunngortinneqassappat aaneqarsinnaasut -nik taaneqarsinnaapput, tassani soorlu pineqarput mobilimut ikkunneqarsinnaasut assigisaallu. k) Taaguut Oqaasiliortut akuerereernikuusaat Tarnikkut ajornartoornermi upalungaarsimasut pillugu tassani sulialimmit saaffiginnittoqarpoq taaguummik allamik atuerusunnerugaluarnertik unnerlugu, taakkualu namminneerlutik siunnersuutaat Pinartoqartillugu upalungaarsimasut aamma naleqqummat Oqaasiliortut tamarmiusut akuersissutigaat. Inussiarnersumik inuulluaqqusilluta Carl Chr. Olsen Siulittaasoq Katti Frederiksen Allatsi DANSKisut taaguut KALAALLISUT taaguutaa Nassuiaat SUMIT tigusaanera afsender nassitsisoq oqariartuummik aallartitsisoq afspejlende journalistik pisunik tusagassiuineq pisimasorsiorluni tusagassiorneq agurketid imassaasuaneq nutaarsiassaaleqineq aktualitet maanna sammisat tusagassiutini tamani inunnilu oqallisaasoq almindelig stil oqaatsit nalinginnaasut oqaatsit ulluinnarni atortakkat immikkut isumaqartitaanngitsut analyse misissueqqissaarneq saqqummersitamik sukumiisumik misissuineq tunngavilersukkamillu akissutissarsiorneq anmeldelse saqqummersumik naliliineq anonym kinaassutsiminik isertuisoq ORDBOGEN ansvarshavende redaktør akisussaalluni aaqqissuisoq arbejdsspørgsmål apeqqusiaq/- t apeqqutit suliassamut tunngasut, misissuinerni, paasiniaanermi akissutissarsiornermilu atugassatut nammineq

4 apeqqusiussat argumenterende tekst allataq tunngavilersuerpalaartoq argument tunngavilersuut oqaatigisanik, paasisimasanik isummanillu tunngavilersuilluni patsisilersuineq artikel allaatigisaq aviisini, atuagassiani assigisaannilu ilanngutassiatut allataq association allamik eqqaalersitsisartoq pisumik allamik eqqaasitseqqittoq baggrundsartikel tunuliaqutaasunik allaaserisaq bagside aviisip tunua berettende tekst allataq oqaluttuarinnippalaartoq allataq qanorpiaq pisoqarneranik allaaserinnittoq billedreportage assit oqaluttuartut billedtekst assip nassuiaataa assinut oqaasertaliussat, assimi takuneqarsinnaasunut nassuiaataasut biografi inuup oqaluttuassartaa inuup allaatigisap inuunerata oqaluttuarisaanera, allamit allanneqartoq biografiske interview inummut tunngasunik apersuineq blad atuagassiaq sammisamut tunngasunik sunilluunniit allattuipallannermut imlt. Taakkartuipallannermut brainstorming brainstorming/isumassarsiorneq periuseq nalunaarutiginiakkap budskab oqariartuut isumaa/oqaatigiumasaq causeri oqitsorsiorluni eqqartuineq citat issuaaneq, issuagaq oqaaserisimasamik allatamilluunniit ilaarsineq dagbog ullorsiutit (aaqqissuisoqarfimmi eqqaamasassanik allattaaviit) debat oqallinneq sammisaq pillugu isummersoqatigiinneq debatindlæg oqallissaarut/oqallisissiaq atuagassiani ilanngussaq debatprogram oqalliffik tusagassiuutitigut aallakaatitassiaq oqallinnermik imalik delemne sammisap ilaa qulerutarisami immikkoortoq aalajangersimasumiks sammisaq

5 dialog oqaloqatigiinneq inuit akornanni attaveqatigiinneq diskussion oqallinneq eqqartuineq; isiginnittaatsit assigiinngitsut saqqummiuttarlugit oqaluuserisaqarneq disposition tunaartassiaq allaaserisassamut pilersaarut aaqqissuulluagaq qulequtsersugaq dokument takussutissiaq allakkiaq; qarasaasiakkut pappialamulluunniit allataq dokumentarudsendelse pisimasulersaarut radiukkut tv- kkulluunniit aallakaatitassiaq piviusumik tunngavilik dokumentation uppernarsaat isummap tunngavilersorneqaranut takussutissaq dybtborende journalistik qaqilerilluni tusagassiorneq ekspert- interview ilisimasalimmik apersuineq paasissutissarsiorluni apersuineq emne qulequtarisaq/qulequtaq emnecentreret interview qulequtarsiorluni apersuineq erfarings- interview misilittagarsiuilluni apersuineq erhvervsstof inuussutissarsiutinut tunngasut aningaasaqarneq, suliffeqarfiit, niuerneq il.il. evaluering naliliineq killiffimmik imlt. Naammassisamik piumasaqaatit anguniakkallu anguneqarnersut pillugit isummerneq fakta piviusoq ORDBOGEN faktion piviusup oqaluttuanngortinnera piviusoq oqaluttuarpalaartunngortillugu allataq feature oqalungusiarpalaartumik allaaserisaq (pingaartumik inuit avatangiisillu pillugit) fiktion takorluukkiaq fokus qiterititaq sammisap ilaanik aallussineq formulering oqaasertalersuineq eqqortunik oqaaseqatigiiliorneq forside aviisip saqqaa fortolkning isumasiuineq/qanoq paasineranik nassuiaaneq oqariartuutip imaanik nammineq paasinninneq fortælleteknik oqaluttuariaaseq atuakkiortup allatamigut atuartussaminik aqutsinera freelance imitsittartoq imitsilluni suliasartoq ORDBOGEN

6 fremhævet tekst genre gossip allatap ilaa erseqqissagaq saqqummersitap suussusaa/genre oqaatissuaaneq allatami nalunaarsugaq; pineqartut naqinnerit allamik qalipaaserlugit allatap saqqummeeriaatsilluunniit allap suussusaanut ilusaanullu ilisarnaat inuup sianiginngisaanik eqqartuineq samminiakkamut tunngasunik sunilluunniit sukkasuumik allattauineq hurtigskrivning allakkasuarneq høj stil oqaatsit persuarsiorpalaartut akimarpalaartut allatami, isiginnaagassiami allaniluunniit imminut identifikation ilisarineq takusinnaaneq indhold imaat allatap imarisai nunami namminermut indlandsstof nunatsinnut tunngasut tunngasut allatap imaanut aallartisarneq indledning aallaqqaasiut naatsoq aviisini, atuagassiani nalunaarasuartaaseriffinnillu allaaserisanik tamakkiisunik infomedia allaaserisaasivik databasikkut ujarlerfik informationssøgning paasissutissanik ujarlerneq interview apersuineq journalistik tusagassiutilerineq journalistiske genrer tusagassioriaatsit kampagnejournalistik siunertalimmik tusagassioriaaseq kilde najoqqutaq, paasisaqarfik kildehenvisning paasisaqarfinnik nalunaarsuutit kildekritik paasisaqarfinnik nalilersuineq klumme eqqarsaatissiissut atuakkami imlt.aviisimi qupperneq imlt. Spalte aalajangersimasoq saqqummernerit tamaasa nutaamik imalerlugu alanngunneqartartoq kommentage?oqaaseqaatilersuineq? kommentar oqaaseqaat kommentator nassuiaasoq, oqaaseqartitaq ORDBOGEN kommenterende tekst allataq oqaaseqarfiginnittoq atuarsimasamut akissuteqarluni isummersiginninneq kommunikation attaveqatigiinneq nalunaarummik

7 tunniussaqarneq aamma nammineq tigusaqarneq kommunikationssituation attavigiinneq konflikt akerleriinneq illua'tungeriinneq konsekvens qanoq iliuutsip kingunera, malittaa, kinguneq ORDBOGEN kronik isumaliutersuut atuagassiani aviisiniluunniit ilanngutassiaq tannerumaaq, pisut arlaat sammisaralugu kulturstof kulturimut tunngasut lav stil oqaaserujuit oqaatsit kusanaatsut toqqaannartorujussuit; soorlu oqaasipiluutit layout naqitap ilioqqarnera ledende spørgsmål apeqqutit oqartitsiniutit akissutissamik aalajangersimasumik ujartuilluni apersuineq leder allaaserisaq pingaarneq Lederen udtrykker avisens officielle holdning til først og fremmest aktuelle politiske og kulturpolitiske emner. angalanerit, inooriaaseq, livsstilsstof inooriaatsinut tunngasut timersorneq, atuakkiorneq il.il. lokalredaktør immikkoortortaqarsimmi aaqqissuisoq apeqqutit akissutissaat lukkede spørgsmål apeqqutit akiinnarissat 'killiligaasut' læser atuartartoq læserbrev atuartartut allagaat aviisimi ilanngussaq inuinnarnit allataq massekommunikation tusagassiutit tusagassiutit suulluunniit tusagassiuinerat, radio, TV, aviisit allallu medie tusagassiorfiit radiorqarfik, TV- qarfik, aviisiliortoqarfiit ass. mindeord eqqaaniut, eqqaaniaalluni oqaatsit ORDBOGEN målgruppe saaffigisaq/- t oqariartuummik tigusisussaq nekrolog toqusumik eqqaaniut neutrale ord oqaaseq allanik kalluaanngitsoq oqaaseq nalinginnaasoq allanik misigissusilinnik ilaqanngitsoq note nalunaarsugaq allatami nassuiaatitut oqaaseqaat nyhed/nyhedshistorie nutaarsiassaq pisoq nutaaq tusagassiutitigut saqqummiunneqartoq nyhedsdækning nutaarsiassalerineq ORDBOGEN nyhedsformidling nutaarsiassanik tusagassiorneq ORDBOGEN

8 nyhedskriterier nutaarsiassiinermi tunngavissiat nyhedstrekanten nutaarsiassalerinermi pingaarnersiueriaaseq nyhedsudsendelse nutaarsiassanik aallakaatitsineq ORDBOGEN allaaserisami oqaatsit nøgleord paasissutissat sammisamik oqaaseq pingaarneq takutitsisut opinionsstof isummiussanut tunngasut tusagassiortoq nammineq oplevelsesjournalistik/new journalism misigisanut tunngasut aamma akuutilluni tusagassiuisoq opsøgende journalistik paasiniaaqqissaarluni tusagassiorneq paasissutissanik ujaasilluni qaqilerilluni tusagassiuineq parts- interview akuusimasumik apersuineq personcentreret interview inuttarsiorluni apersuineq perspektiv sammiviliiffik assiliinermi oqaluttuarnermiluunniit inissisimaffik petitstof tamalaat pjece quppersagaaraq portræt inuup assinga, inuup allaatigineqarnera ORDBOGEN presseetik tusagassiuinermi ileqqussat pressemeddelelse tusagassiorfinnut nalunaarut pressemøde tusagassiortunik katersortitsineq pseudo- begivenhed sorsuakkiarinninneq pseudonyhed nutaarsiassaasuusaartoq Nutaarsiassaasimasut allatut qaqileqqillugit reality show piviusulianik takutitsineq referat imaqarniliaq ataqatigiissumik oqalunnerup allakkalluunniit pingaarnersaanit naalisaaneq reportage tusagassiaq tusagassiutini ilanngutassiaq rubrik qulequtaq satire quiassuarneq sensation uissuuminartulerineq skimming atuapallanneq/imarsiuineq skrivemodeller allakkioriaatsit stemningsinterview tiguartisimaarnartumik apersuineq misigisat tunngavigalugit, ass. timersorneq, angusaqarneq il.il. synsvinkel sammiviliineq tema sammisaq tilstræbt objektivt stof kinaassusersiorani saqqummiussaqarneq

9 uddrag tigulaagaq uddybning itisiliineq udlandsnyhed nunanit allanit nutaarsiassat udlandsstof nunanut allanut tunngasut ORDBOGEN udpluk tigullattaakkat suliap tamarmiusup ilaanit tigusat naatsuarakkuutaat udredning erseqqissaaneq suliamik nassuiaatiginninneq udtryksform saqqummeeriaaseq underrubrik qulequtaaraq undersøgende journalistik misissueqqissaarluni tusagassiorneq vinkel tak.: synsvinkel aamma perspektiv virkemiddel oqariartuummik ersarissaaniutitut sunniiniut atorneqartartoq vurdering nalilersuineq væsentlighed pingaaruteqassuseq inuppassuarnut sunniuteqarsinnaasoq åbent brev allakkat ammasut åbne spørgsmål apeqqutit ammasut apeqqutit akissutissaat 'killiligaanngitsut' årsag peqqut, pissut