E S P E R A N T O Y L E I S M A A I L M A L L I N E N Y H T E I S K I E L I

Transkriptio

1 E S P E R A N T O Y L E I S M A A I L M A L L I N E N Y H T E I S K I E L I No Talvinumero Vintronumero T ampereen seudun esperant o a harras t av i en kerh ol ehti vuodesta K l u b g a z e t o d e e s p e r a n t i s t o j e n T a m p e r e r e g i o n o e k d e l a j a r o Tänä talvena (2008) emme Tampereella ole nähneet näin komeata lumista, huurteista koivua, siksi täytyy julkaista vanha kuva. Ĉi tie estas neĝa, prujna betulo, antaǔ kelkaj jaroj. En ĉijara vintro ni ne vidis tiel belajn pejzaĝojn en Tampere, tiel mi devas publikigi malnovan bildon.

2 2 Puheenjohtaja Prezidanto Ja- ro 2008 Internacia Jaro de Lingvoj La jaro 2008 estas "Intenacia Jaro de Lingvoj" fare de Unuiĝintaj Nacioj kaj la jubileo de 100-jariĝo de UEA. Ni antaǔenanoj povas partopreni en ili multmaniere, ekzemple en diversaj esperantaj okazoj kaj projektoj aǔ simple nur per studi Esperanton. En printempo kaj aǔtuno ĉe nia klubejo "Nesto" okazos en ĉiu monato t.n. "monatvespero" (vidu: p. 4). En la venonta somero (ekde 26.5.)estos tradiciaj someraj renkontiĝoj en la kafejo de la ĉefbiblioteko "Metso". Memoru ankaǔ, ke ĉiulunde (je 16 17) iu el la estraranoj de Antaǔen deĵoras en la klubejo "Nesto". Pli da informoj pri okazoj legu ĉe paĝaro de Antaǔen veli.hamalainen/esperanto.htm Okazos ankaǔ Vintraj kaj Aǔtunaj Tagoj de EAF, en kiuj vi povos renkonti esperantistojn el tuta Finnlando. Krome ĉi-jara 93-a Universala Kongreso de UEA okazos sufiĉe proksime, nome en Roterdamo (Nederlando). Nune vi povas lerni Esperanton plej facile sola, se vi havas komputilon kaj interretan konekton hejme (aǔ ĉe komputilo de biblioteko), ĉar estas multe da senpagaj retaj kursoj. Unu el la plej popularaj manieroj por lerni Esperanton estas la paĝaro lernu! Parenteze, la paĝaro estas ĵus nun 5-jara kaj ĝi estas tradukata al tridek naciaj lingvoj. Pli la informoj de la projekto "lernu!" vi trovas ĉe la finnlingva Vikipedio kaj nature ĉe lernu!. Estas ankaǔ kursoj ĉe la klubejo "Nesto". La antaǔenano Pentti Järvinen gvidas la kurson por gepensiuloj (vidu p. 5). Memstudantoj kaj aliaj interesantoj eblas ricevi gvidon dum semajnfino demandu Pentti kaj Sylvia. * * * Kaj fine mi devas citi Irja Klemola-n ( ), honora prezidanto de EAF, kaj ŝiajn unuajn vortojn de la parolo "Niaj taskoj" en Aǔtunaj Tagoj en Tampereo, 1983 (legu la tutan tekston ĉe Esperantolehti n-ro 1/1996, paĝoj 4 6): "Kiel esperantistoj ni havas tri taskojn: (1) Doni informojn pri Esperanto. (2) Instrui Esperanton. (3) Uzi Esperanton. Du lastaj de ĉi tiuj dependas de la unua. Se ni ne donas informojn pri Esperanto, ni ne plu alie povas pensi kroman agadon. Informado ne estas facila tasko, ded oni povas fari ĝin pli facila per konvenaj rimedoj. Nia plej grava tasko estas: INFORMI. INFORMI. INFORMI. Tiuj ĉi vortoj pri niaj taskoj estas tradukitaj el parto de svedlingva multobligaĵo verkita de Ulla kaj Franko Luin por informa agado de Sveda Esperanto-Federacio..." Miaopinie por doni informojn pri Esperanto facile, rapide kaj ĝustatempe Interreto kun paĝaroj kaj blogoj (rettaglibroj) ludas nune plej gravan rolon. Tial ni nepre devas zorgi, ke niaj esperantaj (aǔ esperantlingvaj aǔ finnlingvaj aǔ svedlingvaj) retpaĝaroj donas ĝustajn informojn al ĉiuj vizitantoj! Interesan kaj sukcesan Internacian Jaron de Lingvoj al vi ĉiuj deziras Tapani Vekilo 2/2006 1/2008

3 3 No ISSN Sisällysluettelo Vekilo 1/2008 Enhavo - Vekilo 1/ Kansi, talvinen koivu -Kovrilo, vintra betulo 2 -Prezidanto 3 Sisällys/Enhavo 4 Ohjelma/Programo 5 Kurssi/Tapahtumat/Kunniajäs. -Kursoj/Okazoj/Honorajm. 6 Toimintakeskus/Agadcentro 7 -UNICEF-urbo/Lumsemano -Markku Sarastamo 8 Satu Vuorisen vierailu - Vizito de Satu Vuorinen 9 - daǔro de Satu Vuorinen Tampere-Tartu-kirja/libreto 10 -Claude Piron Kelklinie pri citaĵo 11 Valamon Esperantokurssi -Esperantokurso en Valamo 12 -Kvin novaĵoj 13 -Bildoj el Aǔtunaj Tagoj 14 Arvo Karvinen -Esperantoklubo de Jyväskylä 15 - Ramstedt en Nagasaki -Esperanta ekslibrisoj 16 Pirkamaan symboleja 17 -Simboloj de Pirkanmaa -Novaj TTT-paĝoj por esper. 18 -Finna ponto, artikolo 19 -Turkuanoj studas Esperanto -Finna ponto daǔras 20 -Hietorieto de Vekilo 21 -Ricevitaj kristnaskaj kartoj 22 -Poemoj de Pentti Törmälä 23 -Estraro de Antaǔen -Deĵorlisto de NESTO Tervetuloa NESTOon -Bonvenon al NESTO 24 Saamelaisten lippu -Flago de Sameojn -Roberto kaj bastonoj -Roberto kaj Sylvia Vekilon toimitus - Redaktoro de Vekilo Vekilon valokuvat ovat Veli Hämäläisen, ellei toisin mainita. La fotoj estas de Veli Hämäläinen escepte de nomitaj. Vekilosta Hyvät lukijat, luet viimeistä toimittamaani Vekiloa. Joskushan sen piti loppua, kohdallani se tapahtuu nyt, 28 vuoden työn jälkeen. Oliko se työtä? Ei se alun perin sitä ollut. Tietokoneen myötä se tuntui jopa leikiltä. Vekiloa oli ihan kiva toimittaa, oli kiva kerätä aineistoa josta kirjoittaisi, oli kiva etsiä sopivaa valokuvaa omasta arkistosta. Jos ei ihan tuoretta ollut, oli kivaa lähteä kuvaamaan, jos tiesi sopivan aiheen löytyvän. Olin ottanut ensimmäiset kuvani 1952 Helsingin Olympilaisissa veljeni kameralla. Sen jälkeen kuvattua onkin n ruutua, mustavalkeaa ja värikuvia sekä dioja. Vuodesta 1960 olen kehittänyt filmini ja kuvani itse. Nyt digikameroilla kuvus ja kuvan valmistus onkin liian helppoa. Aloitin Vekilon toimittamisen vuonna 1980, silloin Niku Tumi toi Sylvialle muutaman valmiin sivun. Sylvialle lehden teko olikin tarkoitettu, mutta minua se enemmän kiinnosti. Sylvia suostui avustajaksi korjailemaan ja arvostelelijaksi. Siitä hänelle suuri kiitos. Oma kielitaito ei aina riittänyt. Suuri toiveeni on, että Niku Tumin vuonna 1963 aloittama perinne Vekilon ilmestymisestä, ei lopu minun väsymiseeni. Se on itse asiassa tamperelaisten esperantistien ja Antaǔenin velvollisuus. Suuri kiitos yhteistyökumppaneille, ystävyyskaupunkien esperantisteille ja erikoisesti Jorma Ahomäelle. Kaikessa ystävyydessä Veli Sivulta 20 löytyy Vekilon historiikki. Pri Vekilo Karaj legantoj, vi legas la lastan Vekilon kiun mi redaktas. Iam ĝi devis fini, por mia vico estas nun, post 28 jara laboro. Ĉu tio estis laboro? Ne, pli frue ĝi ne estis laboro. Per komputilo ĝi estis preskaǔ kiel ludo. Redakto Vekilon estis interese, estis interesa kolekti temon pri kio skribi, estis interesa serĉi foton el propra arkivo. Se mi ne trovis tie freŝan temon, estis interese ekiri foti se mi sciis bonan objekton. Mi fotis la unuajn fotojn dum la Olimpiaj ludoj en Helsinki en la jaro Post tion mi fotis ĉ bildojn, nigra-blankajn, kolorajn kaj dia-bildojn. Ekde la jaro 1960 mi rivelis filmojn kaj paperbildojn mem. Nun foti kaj fari bildojn estas tre facilae per digitalan fotilo. Mi komencis redakti Vekilon en la jaro 1980, tiam Niku Tumi donis al Sylvia kelkajn pretajn paĝojn. Redakti Vekilon estis celita al Sylvia, sed mi interesiĝis pli. Sylvia promesis helpi min, korekti la tekstojn kaj kritiki. Granda dankon al Sylvia. Mia lingvokapablo ne ĉiam sufiĉis. Mia granda revo estas, ke de Niku Tumi komencita tradicio redakti Vekilon ne finiĝas kiam mi laciĝas. Laǔ mi, tampereaj esperantistoj kaj Antaǔenanoj havas la devon daǔri redaktadon de Vekilo. Grandan dankon por la kunlaborantoj, esperantistoj de ĝemelurboj kaj precipe Jorma Ahomäki. Amikece Veli En la paĝo 20 vi trovas historieton de Vekilo. Vekilo 1/2008

4 Toimintaohjelma Agadprogramo 4 ESPERANTOSEURA ANTAǓEN ry toimintaohjelma 2008 ESPERANTOSOCIETO ANTAǓEN agadprogramo. Kerhoillat ovat kerhohuoneessa NES- TOssa Satakunnankatu 30 C 6. Kerhoillat tapahtuvat maanantaisin ja alkavat klo 17. NESTOssa ulko-ovet sulkeutuvat automaattisesti tasan klo 18. Kerhoilloissa tarjoilemme kahvia tai teetä ja se maksaa vähintään 2. Klubvesperoj estas en la klubejo NESTO Satakunnankatu 30 C 6. La vesperoj okazas lunde kaj komenciĝas je la 17a. La enirejaj pordoj fermiĝas automate precize je la 18a. En klubvesperoj ni trinkos kafon aǔ teon, kostas minimume 2. Talvi 2008 Vintro TAMMIKUUn ilta. Kieliopin kertausta. Sylvia on kerännyt esimerkkejä. HELMIKUUn ilta. Markku Sarastamo Hämeenlinnasta vierailee ja kertoo Jokohaman kongressista. VUOSIKOKOUS. Me tarkastelemme mitä saimme aikaan vuonna Kaikki jäsenet ovat tervetulleita. MAALISKUUn ilta. Kongressi-ilta. UK tapahtuu Rotterdamissa. HUHTIKUUn ilta. YKn kielivuoden ohjelmana saamme vieraan, joka kertoo meille viittomakielestä. Hallitus kokoontuu kerhoillan jälkeen Ja 7.4. Kesän tapaamiset 2008 alkavat toukokuussa klo 17 pääkirjasto METSOssa. JÄSENET seuratkaa sunnuntain Aamulehden "Muistilistaa" tiedotamme siinä jos saamme yllätysvieraan tai ohjelmaan tulee muutos JANUARA vespero. Ripetado de gramatiko. Sylvia kolektis kelkajn ekzemplojn FEBRUARA vespero. Markku Sarastamo el Hämeenlinna rakontas pri Jokohama kongreso. Estraro JARKUNVENO. Ni kontrolas kion ni faris dum la jaro Ĉiuj mebroj estas bonvenaj ĉeesti MARTA vespero. Kongresa vespero Estraro UK kunvenas en Roterdamo. APRILA vespero. Vizitanto, kiu rakontos pri la gesta signaro de surduloj sub la temo La jaro de lingvoj de UN. La estraro kunvenas post la klubvespero kaj Someraj renkontiĝoj 2008 komenciĝos en majo je la 17a en la ĉefbiblioteko METSO. MEMBROJ sekvu "Memorliston" de Aamulehti dimanĉe, ni anoncas se ni ricevas surprizvizitanton aŭ nia programo ŝanĝiĝos. Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

5 Koulutusta Instruado 5 ESPERANTO-kussit 2007 ESPERANTO-kursoj ETY-eläkeläisten Esperantokerho jatkaa edelleen kokoontumisia talvella NESTOssa. joka toinen keskiviikko ja alkoi klo 11,30-13,00. Ohjaajana Pentti Järvinen Pensiula Esperanto-grupo de ETY daŭre kunvenas ankaŭ dum vintro en NESTO, ĉiun duan merkredon je la 11, , komenciĝante Instruas Pentti Järvinen Esperanton johdantokurssi järjestetään tarvittaessa halukkailla NESTOssa. Opettaa Sylvia Hämäläinen Itseopiskelijoille ja muille halukkaille on mahdollista saada ohjausta myös viikonloppuisin. Kysele, puhelimet yllä. Enkonduka Esperanto-kurso okazos en NESTO por dezirantoj. Kontaktu Sylvia Hämäläinen Memstudantoj kaj aliaj interesantoj eblas ricevi gvidon ankaŭ dum semajnfino. Demandu, telefonoj supre. E SPERANTO- OKAZOJ Vintraj Tagoj, Hotelo Kuninkaantie, Espoo. Info: paivi.saarinen@.iki.fi.?? Padoj de Birgitta, Lempäälä. Ekskurso de Jyväskylä Esperanto klubo. Info: kari.kettunen@ppl.inet.fi Esperanto-kursoj en Valamo, Heinävesi. Info: eafsekretario@esperanto.fi Baltaj Esperanto-Tagoj en Ventspils, Latvio. Info: margarita.zelve@gmail.com Universala Kongreso, Rotterdamo, Nederlando. Info: Honoraj membroj de Antaǔen En la jarkunveno Esperantosocieto Antaǔen elektis tri novajn honorajn membrojn. Ili ĉiuj laboris por Antaǔen tre longe. Ili estas: Sylvia Hämäläinen: Membro de la estraro kaj sekretario ekde la jaro 1977, kaj helpredaktorio de Vekilo la jarojn Jukka Laaksonen: Membro de la estraro ekde la jaro 1978, kasisto , kaj prezidanto la jarojn Veli Hämäläinen: Revizoro en la jaro Membro de la estraro, kiu daǔras, kasisto kaj redaktoro de Vekilo ekde la jarojn Pli fruaj Honoraj membroj estas Pentti Järvinen kaj Erkki Rasku. Pentti Järvinen komencis instrui esperanton en la jaro 1971 kaj estas ankaǔ estrarano de Antaǔen ekde tiu jaro. Kelkajn unuajn jarojn li estis prezidanto. Erkki Rasku agis multmaniere i.a. estrarano kelkajn jarojn kaj instruis kaj propagandis pri esperanto kaj skribis artikoloj kaj du memoraĵ-libretoj. Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

6 KANSAINVÄLINEN TOIMINTAKESKUS - INTERNACIA AGADCENTRO 6 Antaǔen on mukana kulttuuritoimiston ylläpitämässä ystävyysseurojen yhteistoiminnassa, jonka toimisto on nimeltään Kansainvälinen toimintakeskus Suvantokatu 13, Tampere. Siellä päivystävät vuorotellen 26 ystävyysseuraa. Toimintakeskuksessa on yleistä toimintaa koko ajan. Moni seura tarjoaa osallistumismahdollisuuden myös muiden seurojen jäsenille. Siellä on usein näyttelyitä. Jos olet kiinnostunut, niin käy päivällä klo 9-15 katsomassa ja kyselemässä tai soita toimistonhoitajalle Arja Nevalaiselle. Suvantokatu 13 FIN Tampere Puh GSM sähköp. tampere@kulturz.inet.fi Helmikuussa Tampereen Suomi-Kreikka yhdistys täytti 30 vuotta. Se järjesti mm. sunnuntaina alkaneen Kreikkalaisen elokuvan viikon Tampereella teatteri Niagarassa. Tampereen kaupunki järjesti yhdistyksen kunniaksi vastaanoton Raatihuoneella. Myös Antaǔen sai kutsun ja Erkki Kemppainen edusti meitä. Paikalla olivat myös jäsenemme Jukka ja Terhi Laaksonen Kreikkayhdistyksen jäseninä. Antaǔen yhtyy onnittelijoihin. Antaǔen havas eblecon kunlabori kun tampereaj amikecsocietoj, kiun agadon la urba kulturoficejo gvidas kaj kiu havas apartamenton nomitan Internacia agadcentro en Suvantokatu 13, FIN Tampere. Tie 26 societoj funkcias vicorde en oficejaj ĉambroj. En la agadcentro okazas io tutan tempon. Se vi interesiĝas bonvolu viziti dum la tago inter la 9-15 por rigardi kaj demandi aǔ telefonu al Arja Nevalainen. Suvantokatu 13 FIN Tampere Tel GSM Retp. tampere@kulturz.inet.fi En februaro Finna-Grek-societo de Tampere festis sian 30 jaran agadon. En Tampere okazis ek de la 24a de februaro semajno de Grekaj filmoj. Urbo Tampere organizis akcepton por honori ilin en urbodomo. Ankaǔ Antaǔen ricevis inviton tien. Nia reprezentanto estis Erkki Kemppainen. El Antaǔenanoj ceestis ankaǔ Jukka kaj Terhi Laaksonen kiel membroj de Greka societo. Antaǔen aliĝas al la gratulo. NESTOn ilmoitustaululla on tietoa toisten ystävyysseurojen tilaisuuksista, mm. matkoista, esitelmistä ym. En NESTO vi trovas informan tabulon de la okazoj. Tie estas i.a. ekspocizioj kaj okazoj pri la vojagoj kaj prelegoj. Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

7 7 Tampere UNICEF-urbo 2008 Tampere estas UNICEF-urbo de Finnlando en la jaro Tampere decidis helpi infanojn de la mondo, parte de la urbo kaj komencis esti UNICEF-urbo. Dum la jaro de UNICEF-urbo la celo estas progresigi bobfarton de infanoj kaj junuloj enloke kaj internacie. La urbo transigas informojn pri infanaj raitoj kaj rakontas pri la situacio de infanoj en la mondo. Grava parto de la agado estas kolekti monon, La urbo ofertas sian helpon al la financado de la agado de UNICEF ekz. aranĝante diversajn okazaĵojn kun la kunlaborantaj funkciuloj. La celo en Tampere estas ke ĉiuj tamperanoj donacas ĉiuokace unu eǔron. Ni esperantistoj povas donaci banko kaj per telefono, numeroj sur inforntabulo de NESTO. Tampereanoj kune por rajtoj de infanoj, deziras la urbo Tampere. VH Dekunuan de februaro Markku Sarastamo vizitis la klubvesperon de Antaǔen. Lia temo estis Jokohama kongreso kaj Japanio, kiun li presentis per fotoj. Li rakontis ankaǔ pri lia artaĵoj kaj verkoj kaj ĵudo-hobio. Li rakontis ege viveme pri la aventuroj de si kaj sia amikino ia. pri fiŝohaveno de Tokio. VH oooooooo Aǔtuna lumsemajno 2007 en Tampere Jen estas bildoj de lumsemajno en aǔtuno Ĝi daǔris nun 11 semajnojn kaj novaj figuroj estis pluraj. Ili estis ankaǔ faritaj per nova tekniko t.n. ledlumo, kiu ŝparas elektron kaj nature monon. Ĝi estas eĉ 10 foje ŝparema, oni diras. En la bildoj ĉiuj figuroj estas novaj. Vekilo 1/2008 2/2007

8 YSTÄVYYSKAUPUNGIT ÏEMELURBOJ 8 VIERAILU KERHOILLASSA Satu Vuorinen, Tampereen kansainvälisten asioiden päällikkö, vieraili Antaǔenin kerhoillassa kertoen kaupungin ystävyyskaupunkiasioista. Myös meillä oli tilaisuus kertoa hänelle miten me olemme pitäneet yhteyttä ystävyyskaupunkien esperantisteihin. Koska vuosi 2008 on UKn kielivuosi, kaupunki pyrkii sen huomioimaan. Kansainvälisesti toimitaan useilla tahoilla, tietysti myös ystävyyskaupunkikontakteissa. Vuorisella on apunaan ystävyyskaupun-kitoimikunta. Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008 Guangzhou Kiinasta ystävyyskaupungiksi? Ystävyyskaupunkityöryhmä ehdottaa että Kiinan Guangzhou kaupungin kanssa sovitaan virallisesti ystävyyssuhde. Se on Etelä- Kiinan suurin kaupunki ja tärkeä ja kasvava kauppa- ja kulttuurikeskus. Asukasluku on lähes 10 miljoonaa. Kaupungeilla on jo 1997 solmittu yhteistyösopimus ja halukkuus ystävyys-kaupungeiksi on molemminpuolinen. Lisäksi myös Tampereen teknillisellä yliopistolla on ollut suhteita sinne. Satu Vuorinen kertoi jotakin kaikista ystävyyskaupungeista joita Tampereella on 16. Pohjoismaiden kesken ystävyystoiminta toimii hyvin Pohjola-Nordenin (Suomi, Ruotsi, Norja, Tanska ja Islanti) välityksellä. Klaksvik (Färsaaret) on epävirallinen yhteistyökaupunki ja se täyttää v vuotta, joten sitä muistetaan jollain tavalla. Essen (Saksa) on vuoden 2008 kulttuurikaupunki, siihen ollaan tavallista enemmän yhteydessä. Chemnitz (Saksa) järjestää ystävyyskaupunki-näyttelyn. Niĵnij Novgorodissa (Venäjä) Tampere järjestää tuotenäyttelyn. Łodzin (Puola) ja Tampereen yhteistyö täyttää 50 vuotta Mwanzaan (Tanzania) tulee mm. Tampere puisto. Tässä muutamia kohtia Satu Vuorisen laajasta ja mielenkiintoisesta esityksestä. Olimme kiitollisia ja lahjoitimme oman esperantohistoriakirjan hänelle. Veli Hämäläinen VIZITO EN NIA KLUBVESPERO Satu Vuorinen vizitis la 5an de novembro 2007 nian klubvesperon por rakonti pri estontaj planoj de internacia agado de Tampere. Ŝi estis nomumita kiel ĉefo de internaciaj aferoj de Tampere en Ankaǔ ni havis eblecon rakonti al ŝi pri niaj kontaktoj kun esperantistoj de ĝemelurboj. Ĉar la jaro estas jaro de lingvoj de UN, la urbo intencas memori ĝin. Internacie Tampere agadas mulmaniere, nature ankaǔ kun ĝemelurboj. Ŝi havas helpon de ĝemelurba komitato. Guangzhou el Ĉinio nova ĝemelurbo? Ĝemelurba komitato proponas ke Tampere faras ĝemelurbo-kontrakton kun la urbo Guangzhou el Ĉinio. Ĝi estas la plej granda urbo el Suda-Ĉinio, havas loĝantojn preskaǔ 10 milionojn, estas grava kaj kreskanta komerca kaj kultura centro. Ambaǔ urboj jam havas kunlaboran kontrakton kaj ili havas komunan celon ĝemeliĝi. Ankaǔ Teknika universitato de Tampere jam havas kontaktojn tie. Satu Vuorinen rakontis ion pri ĉiuj ĝeme-

9 Ystävyyskaupungit - Ïemelurboj lurboj, kiujn Tampere havas 16. En Nordaj landoj ĝemelurba agado funkĉias bone kun helpo de asocio Pohjola-Norden. (Finnlando, Svedio, Norvegio, Danio kaj Islando) Klaksvik (Feroaj Insuloj) estas neoficiala kunlabora urbo, sed ĝi fariĝas 100 jara kaj Tampere iel memoras ĝin. Essen (Germanio) estas kultura urbo en la jaro 2008 kaj kun ĝi la urbo kontaktas iomete pli ol normale. Chemniz (Germanio) organizos ĝemelurban ekspozicion. En Niĵnij Novgorod (Rusio) Tampere organizos komercan ekspozicion. La kunlaboro inter Łodz (Pollando) kaj Tampere fariĝas 50 jara. Mwanza (Tanzanio) konstruas i.a. Tampere parkon. Jen estas kelkaj punktoj pri vasta kaj interesa prezento. Ni estis dankemaj kaj donacis al ŝi nian esperanto agadan historieton. Veli Hämäläinen 9 Norrköping, 1940-jaroj, Svedio Kiev, 1954, Ukraino Lodz 1958, Pollando Essen, 1960, Germanio Chemnitz, 1961, Germanio Linz, 1961, Aǔstrio Miskolc, 1963, Hungario Trondheim, 1964, Norvegio Kópavogur, 1964, Islando Odense, 1966, Danio Brasov, 1981, Romanio Syracuse, 1981, Usono Olomouc, 1986, Ĉeĥio Tartu, 1993, Estonio Niĵnij Novgorod, 1995, Rusio Klaksvik 1995, Feroaj Insuloj Kaunas, 1997, Litovio Tampere, Finnlando Amikeco-urboj: Mwanza, 1987, Tanzanio, Leon, Nicaragua, Vuonna 2007 Tampereella ja Tartossa juhlittiin 15-vuotista yhteistoimintaa. Samalla täytti myös Tampere-maja 10 vuotta. Juhlan kunniaksi julkaistiin kaksikielinen juhlakirjanen Tartto Tampere Tartu 15 vuotta aastat ja Tampere Maja 10 vuotta aastat. Kertomus ystävyydestä ja yhteistyöstä. Kirjaan kerättiin alkuvuonna 2007 yhdistyksiltä ja yksityisiltä muistoja ja kokemuksia vuosien ajalta. Muistoja kertyi niin paljon että vain pieni osa mahtui kirjaseen. Kirjan kokosi Lasse Saressalo joka oli Tampereen kultuuritoimiston johtaja silloin kun yhteistoiminta Tampereen ja Tarton välillä alkoi. Minun ja Antaǔenin muistot tapaamisista tarttolaisten esperantistien kanssa eivät mahtuneet kirjaan ja jäivät arkistoon. Kirjan muistot ovat lähinnä virallisista yhteyksistä. Veli H Dum pasinta jaro oni festis en Tampere kaj Tartu 15-jaran kunlaboron. Samtempe fariĝis Tampere Maja 10-jara. Por Honori la feston aperis jubilea-libron: Tampere -Tartu Tartto Tampere Tartu 15 vuotta aastat ja Tampere Maja 10 vuotta aastat. Rakonto pri amikeco kaj kunlaboro. En la libron estis dum komenco de la jaro 2007 kolektita memoraĵoj el societoj kaj de personaj spertoj dum la jaroj Memoraĵoj venis tiel multaj ke nur parto ricevis lokon en la libro. La libron redaktis Lasse Saressalo, eksa ĉefo de Kulturoficejo tiam kiam la kunlaboro inter Tampere kaj Tartu komencis. Memoraĵoj de mi kaj Antaǔen ne trovis lokon en la libro, ili troviĝas nun en arkivo. Mia teksto estis tro longa por komuna libro. La publikigitaj memoraĵoj estis pri oficialaj kontaktoj. Veli H Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

10 UUTISIA - NOVAĴOJ 10 CLAUDE PIRON ( ) Trista novaĵo fulmorapide disvastiĝis en la tuta mondo merkrede la 23-an de januaro 2008: FORPASIS NIA BONKORA INSPI- RANTO CLAUDE PIRON. Li instruis nin ami Esperanton kaj ankaǔ fidi ĝian estontecon. Lia verko LA BONA LINGVO montras al ni la ĝustan, irendan vojon. Kompreneble ni pluportos la torĉon. Malgraǔ sufoka kaj malfeliĉa sento ni velu antaǔen kun liaj stirkonsiloj sur nia mondlingva oceano en fekunda konkordo. Profundan kondolencon mi transdonas al la plej proksima parencaro de li kaj al la universala esperantistaro. Jorma Ahomäki - samjarulo kun la forpasinto el Turku en Finnlando Piron en Finnlando en Hanko 1987 dum somera Esperanto-kurso kaj vesperfesto YSTÄVYYSKAUPUNGIT ÏEMELURBOJ Norrköping Frua pasko! Ĉi-jare la paskotago okazos la 23-an de marto, kiu estas eksterordinare frue. Fakte nek iu inter ni kiuj legas ĉi tion travivis nek iuj niaj nepoj travivos tiel fruan paskon ĉar lastfoje tio okazis en 1913 kaj venontfoje okazos nur 2160, do post 152 jaroj! Sed la paskotago povas okazi eĉ pii frue, nome la 22-an de marto sed tio ĝis nun ne okazis kaj ne okazos antaǔ la jaro 2285! La lasta ebla paskotago estas la 25-an de aprilo kaj tio okazis 1943 kaj okazos denove Por niaj legantoj en Finnlando kaj Latvio, landoj kiuj apartenis al ĉara Rusio, la supra diraĵo pri 1913 eble ne validas ĉar tie la Julia kalendaro tiam daǔre regis. Laǔ Kelkklinie pri Noto: En Finnlando estis Gregoria kalendaro la tutan rusan tempon. En oficialaj dokumentoj estisskribitaj du datoj, laǔ Gregiria kaj julia kalendaro. VH Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

11 OPPIA JA ILOA VALAMOSSA 11 UUTISIA - NOVAĴOJ Heti juhannuksen jälkeen, viikolla Esperantokurssi Valamon kansanopistossa jälleen kesällä 2008 Esperantokurssi Valamon kansanopistossa on kaikkea sitä, mitä odotat kielikurssilta: tehokasta opiskelua ja mukavaa yhdessäoloa. Ympärilläsi on ihana suomalainen luonto ja luostarin ihmeellinen ilmapiiri. Valamon kurssiviikolla tutustut esperanton kieleen ja kulttuuriin ja lisäksi kurssiviikon aiheet voivat sivuta mitä tahansa maan ja taivaan väliltä ja kauempaakin. Opit esperantoa alkeista tai täydennät osaamistasi yhdessä muiden kurssilaisten kanssa. Pääopettaja, argentiinalaissyntyinen Atilio Orellana Rojas on kansainvälisesti arvostettu opettaja. Päätyökseen hän työskentelee kansainvälisessä esperanto-opistossa IEI:ssä Haagissa, Hollannissa. Hänen lisäkseen kurssilla on suomenkielinen opettaja ja kurssivastaava. Kurssi järjestetään yhteistyössä Suomen Esperantoliiton kanssa. Yhteyshenkilöt, joilta voit kysyä lisätietoja: Tiina Oittinen (liiton sihteeri ja kurssivastaava), Puutarhakatu 26 A 11, Turku, puh , s-posti: Carola Antskog (Suomen opettajain esperantoliiton, ELFI:n puheenjohtaja), Brokärrvägen 89, Kimito, s-posti: Yhteyshenkilöiltä saa lisätietoja kurssista, kurssin päivittäisen ohjelman (kun valmistuu) ja tarvittaessa ulkomaalaisia varten tehdyn ilmoittautumislomakkeen. Voit myös ilmoittautua sähköpostilistalle, jonka kautta saat tietoja Suomessa järjestettävistä esperantokursseista lähettämällä viestin osoitteella: esperanto.fi. Ter- vetuloa niin uudet kuin vanhat Valamon kävijät! Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

12 Kirjalahja 12 Antaǔen sai huomattavan kirjalahjoituksen syksyllä 2007, Jonka välitti Jorma Ahomäki. Yrjö Väisälän iäkäs tytär lahjoitti 42 arvokasta kirjaa. Suurin osa on esperantokirjoja, jotka Yrjö Väisälä on elämänsä aikana saanut lahjaksi tai ostanut. Lisäksi Jorma itse lahjoitti kolme kirjaa, joista yksi on Lehdon kirjoittama elämäkertateos Väisälän veljessarjasta, Yrjöstä, Kallesta ja Vilhosta. He kaikki tekivät huomattavan elämäntyön huippu-tiedemiehinä ja ovat tunnettuja koko maailmassa. Kirjasarja on sijoitettu NESTOn hyllystöön yhtenäisenä osana, lahjoittajan toivomuksen mukaan. Myöhemmin siihen kiinnitetään Yrjö Väisälän kuva. VH Biblioteko de Antaŭe n Jorma Ahomäki peris ankaǔ pli frue librojn al Antaǔen, pri kio ni estas ege dankemaj. Antaǔen havas eblecon konservi esperantan materialon, ĉar ni havas klubapartamenton. La hejmaj esperanto-bibliotekoj, post morto de la unua esperantisto en la familio, malaperas se la sekva generacio ne estas esperantistoj. Antaǔen esperas ke eblas al ĝi havi multajn jarojn propran apartamenton. Tio dependas de la membroj. VH Kiam Jorma vizitis Tampere, li volis vidi nian kongresan Esperanto-betulon. Vekilo 2/2007 1/2008 Librodonaco Antaǔen ricevis gravan librodonacon, kiun peris Jorma Ahomäki. Grandaĝa filino de Yrjö Väisälä donacis 42 valorajn librojn. La plej granda parto estas Esperantolibrojn kiuj Yrjö Väisälä ricevis kiel donaco aǔ aĉetis. Ankaǔ Jorma mem donacis tri librojn, unu estas finnlingva biografio de fratoj Yrjö, Kalle kaj Vilho Väisälä. La libroserio estas nun en libraro de NES- TO, ĉiuj sur la sama breto. Poste tie estas fiksita foto de Yrjö Väisälä. VH oooooooo Esperantisto kiel volontulo por la Pekinaj Olimpiaj Ludoj ZHONG Sheng, 52-jara esperantisto el provinco Jiang, Ĉinio, elektiĝis kiel volontulo de la olimpiaj ludoj en Pekino. Li anoncis Esperanton kiel sian servlingvon por la kandidatiĝo. Li servos en la sportejo de skermado. Ĉinaj esperantistoj preparas lanĉi projekton "Olimpiaj Hejmoj en Pekino por Esperantistoj tra la Mondo " Vespere la 21-an de januaro ZHONG Sheng, 52-jara esperantisto el provinco Jiangi, Ĉinio, ricevis la telefonan sciigon el la provinca aǔtoritato, ke li sukcesis kandidatiĝi kiel volontulo de Olimpiaj Ludoj en Pekino. fonto: Ret-info

13 Fotoj el Aǔtunaj Tagoj de EAF. La temo estis: Finnlando, Esperanto kaj pluraj ligvoj praktike. 13 Partoprenantojn distris JoMo, multlingva kantisto. Priraportanto estis Brian Moon, tradukisto por Europa Komisiono. Jukka Pietiläinen, doktoro de sociaj sciencoj. Aĝaj homoj trovis en la muzeo Stundars konatajn kafopaketetojn. Manoj de Tuomo Grundström rakontas ion pri Rauma lingvo. En la placo de Vaasa mi trovis mirindan spiralon, ĝi estis por bicikloj. Vekilo 2/2007 1/2008

14 14 Omaĝo al Arvo Karvine n La estraro de la Europa blindula unio (EBU, European Blind Union) decidis en sia kunveno en Montpellier enjunio inviti s-ron Arvo Karvinen (1934) kiel honoran membron de EBU. La honoran membrecon oni publikigis en 1 a Ĉenerala asembleo de EBU en Antalya, Turkio en la fino de oktobro. Arvo celkonscia laboro por atingi la celojn de EBU kaj liaj servoj al vidhandikapitoj, kaj lia vasta kariero estas agnoskataj kaj alte aprezataj de EBU kaj ĝiaj membroj. Sur la Eǔropa kampo Arvo Karvinen laboris i.a. en la EBU komisiono pri kunlaboro kun Europa unio, EBU komisiono kun evolulandoj, en komisionoj de sociala fonduso de Efuopa unio. Lia internacia kariero komencis en la 1960-aj jaroj inter sporto kaj lia pli vasta mondskala kariero en 1976 kiel estrarano de monda konsilio de nevidantoj (World Council for the Welfare of the Blind). Kompreneble liaj servoj estas konataj ankaǔ sur la nacia kampo. Ekde la 1960-aj jaroj li laboris en la finna ligo de vidhandikapitoj kie li ekde 1972 okupis la postenon de ĝenerala sekretario ĝis emeritiĝo. Lia agado emfazis precipe la trian mondon, i.a. lie laboris plurajn fojojn en Namibio por fondi rekapabligan centron por blinduloj, por eduki personaron kaj fortigi organizon de blinduloj. En Zambio la finna ligo de vidhandikapitoj fondis brajlan bibliotekon, evoluis profesian edukadon kaj manlaborajn kondiĉojn. En Ekvadoro olli fondis brajlan presejon. La sociala aktiveco de Arvo Karvinen daurigas sur multaj kampoj, ekz. kiel estro de fondajo por helpi nevidantajn studentojn. Ni Esperantistoj konas lin ankaǔ en Esperantujo. Ni estas fieraj de nia amiko Arvo. Ni gratulas okaze de omaĝo kaj deziras fortojn, sanon kaj daǔran inspiron en ŝatokupoj. Ritva Sabelli Arvos celkonscia laboro por atinki la celon de EBU, liaj servoj al vidhandikapitoj kaj lia vasta intemacia kariero estas agnoskataj kaj alte aprezataj de EBU kaj ĝiaj membroj, diras lordo Colin Low, prezidanto de EBU. Jyväskylä Esperantoklub o La estraro 2008 prez. Seija Kettunen, , kari.kettunen@pp1.inet.fi; vicprez. Pentti Makkonen, (014) ; sekr. Kari Kettunen, , kari.kettunen@pp1.inet.fi; kasisto Aimo Nikander, (014) , membroj: Risto Jämsen; Aune Makkonen, (014) , Norma Perälä, (014) , Terttu Tyynelä, (014) Vekilo 2/2007 1/2008 Ili kunvenas, studas, en la loko: Sepänkeskus Happi-ĉambro, adreso Kyllikinkatu 1 lunde je la pri la historio de sameoj pri la samea kulturo 5.5. Feroaj insuloj Ni en Skandinavio, diskuto pri niaj karaj najbaroj svedoj, norvegoj kaj danoj Printempa ekskurso sur la padoj de Birgitta, Lempäälä

15 15 Ĉi tiun bildon Jorma Ahomäki ricevis de amiko de Japanio. Estas iu kunveno de Esperantoklubo de Nagasaki en 1920-jaroj. Tiutempo finna G J Ramstedt laboris en Japanio kiel Finnlanda Ambasatoro. Li partoprenis aktive en esperantovivo kun japanoj kaj eble Ramstedt estis en Nagasaki kiel preleganta gasto. Esperanta ekslibrisekspozicio en Lodz La ekslibrisoj de sinjoro Jozef Golec estas ekspoziciitaj en Lodz, ĝemelurbo de Tampere. Li petis ke ankaǔ mi sendu miajn artaĵojn al Lodz. Mi sendis ĉiujn sep esperantajn markojn, kiuj mi faris ekde 1977, Tiu ekspozicio okazis en februaro Veli H Ekslibris-artisto Jozef Golec Sinjoro Golec el Sopot en Pollando estas instruisto pri plastikaj artoj kaj instruas infanojn. Sed li ankaǔ desegnas ekslibrisojn, multe por esperantistoj. Pasintan jaron li publikigis libreton kiu enhavas 100 ekslibrisojn de polaj esperantistoj. Du estas konataj ankaǔ por mi, tiu de Teresa Nemere kaj Andzej Pettyn. Golec laboras per komputilo. Fine de la jaro 2007 li faris por mi kaj Sylvia kaj unu komunan. Ilin vi povas vidi apude. VH Vekilo 2/2007 1/2008

16 Pirkanmaa, provinco ĉirkaǔ Tamper e 16 En Finnlando estas nomitaj naciaj simpoloj por la stato ekz. birdo: cigno. Ankaǔ en provincoj havas siajn simpolojn. Jen tiuj de Pirkanmaa: Besto, plankavosta cervo (ne havas foton) Arbo, paduso La besto estas plankavosta cervo, (Odocoileus virginianus), vivas nun kiel sovaßa sed ne estas finna devene. En la jaro 1934 kvin bestoj estis importita al Finnlando el Minnesota el Usono al la bienejo Laukko. Ĉiuj cervoj estas nun idoj de ili. la popolo nomas ĝin nun cervo de Laukko, Vesilahti. La bienejo Laukko situas ĉ. 50 km sudokcidento el Tampere,1997. oooooooo Birdo, motacilo La arbo estas paduso, (Prunus padus), nomita kiel simpolo Paduso keskas en naturo kiel sovaĝa. oooooooo Floro, paduso La birdo estas motacilo (Motacila alba). La motacilo vivas ĉe domoj sed ankaǔ ĉe bordoj, oooooooo Fiŝo, toutain, (Ne havas foton) La floro estas ankaǔ paduso, ĝi havas blankajn florojn, oooooooo La fiŝo estas finne toutain (Aspius aspius). Ege malofta fiŝo, kiun malmultaj vidis. Apartenas al leǔciskaj gentoj. Oni timas ke ĝi formortos, tial oni bradas fiŝidojn kaj poste lasas ilin en lagon. Vivas en grandaj, profundaj lagoj, frajas en fluantaj akvoj, kreskas ĝis ĉ. 50 cm kaj pezas 1-5 kg, iam eĉ 8 kg, oooooooo Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

17 Kanto, Somertago en Kangasala 17 Ŝtono, pilkogranito Sidante sur branĉo supre sur Harjulamontoĉen multnombrajn bluantajn lagoj mi vidas nun jen kaj jen. De Längelmälag belzona arĝento etendas sin ::kaj varme la ondoj de Roine karesas la bordon sen fin :: Mi estas nur eta birdo, flugpovo ja sen valor, sed se mi nur estus aglo mi flugus tre alten for, mi flugus ĝis en ĉielon, ĝis trono de supra Di, ::humile kaj sindoneme preĝante Lin petus mi:: Ci Dio ĉiela, sankta, kreinto de ĉiuj ni, belegan ja teron faris kaj ĉarman ĉielon Ci. Ho, lasu la lagojn brili en fajro de nia am, ::ho Dio, lernigu nin ami la landon la hejman jam:: La kanto estas Somertago en Kangasala. Komponisto estas Gabriel Linzén kaj vortojn skribis Sakari Topelius en Kangasala ĉe pordo de lago de Vesijärvi. Inspiro estis la bela naturo kaj kantado de birdo, nigrakapa silvio. La vortoj estis svedlingvaj, en la finnan tradukis P.J.Hannikainen, oooooooo La ŝtono estas pilkogranito, ĝi estas malofta en la mondo, sed troviĝas en pluraj lokoj en Pirkanmaa i.a. en Kangasala, najbara komunumo de Tampere, oooooooo Provinca kostumo (ne havas foton) La provinca kostumo de Pirkanmaa. Virinoj havas du diversajn modelojn. Por viroj estas unu modelo. Ne estas nomita oficiale. oooooooo La plej granda parto de supre menciitaj provincaj distingiloj estas elektitaj antaǔ kelkaj jaroj laǔ balotado, kiun organizis la loka granda taggazeto Aamulehti. Veli H Novaj hejmpaĝoj de Esperanto en Finnlando Esperantistoj en Jyväskylä kaj Oulu havas hejmpaĝojn, TTT-paĝojn. Ni kore gratulas ilin. Paĝojn de Jyväskylä planis kaj prizorgas Seija kaj Kari Kettunen, (mi komprenis.) Adteso estas < Paĝojn de Oulu prizorgas Olli Pajula. Lia paĝoj estas t.n. blogo, kie Olli skribas informojn kaj opiniojn pri Esperantujo. Adreso: Laŭ EAF-agadas Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

18 F INNA PONTO Friedebert Tuglas 18 Meze de la Finna golfo, proksimume inter Rakvere kaj Kotka, troviĝas en la mezo alta roka insulo, bluanta antaǔ vesperiĝo al alproksimiĝanta marveturanto kiel dorso de giganta baleno. Tio estas la Suursaari (grandinsulo) de la finnoj, la Körgesaar (altinsulo) de la estonoj..... Sur tiu-ĉi insulo mi pasigis foje unu el miaj forrifuĝaj someroj. Kia forgesita mondangualo, de kie tamen estis videblaj vastaj marvojoj! Kia rifuĝejo plena je suna heleco kaj venta vasteco super la vastegeco de ruĝetanta maro. Neĝblankaj kalkŝtonaj bordoj, floraj herbejoj en rokkavetoj kaj sunbruligataj deklivoj tio estis mia mondo. En serenaj someraj tagoj mi supreniris la montojn kaj flugigis mian rigardon super la senmezura maro kaj la senlima vasteco de la ĉielo. La suno lumis plenglobe, la vento portis neĝblankajn nubajoĵn, la maro etendiĝis malsupre helblua, verda, blanka kaj ora. Kaj la vento spiretis mole kaj karese tuŝetante la vangon kiel kiso de l' vasteco. Sed tiam la okuloj ekrimarketis iajn kadrojn en la senfina malproksimeco de la vidkampo. Sub la norda marsereniĝanta malalta ĉielo bluetis iu verdgriza strio, leviĝante el la maro kiel malvarma kaj rompiĝema miraĝo. Kaj sude, rekte en la vertikala orradiaro de l' suno, purpuris iu ruĝeta ombro, kiun ŝajne surfluadis senĉesaj ondaroj. Tio estis la bordoj de1' kontinento, norde la Finnlanda, sude la Estonia. Tio estis la sola loko en la mondo, de kie ambaǔ marbordoj estis videblaj samtempe, de kie estis atingeblaj por la okulo la hejmoj de ambaǔ fratpopoloj, kie oni povis vido ke nin varmigas la sama suno laj la samaj nuboj malserenigas nian ĉielon. Korpe starante inter ambaǔ landoj, mi sentis, kiel ambaǔ ankaǔ spirite estis same proksimaj al mi. La naskiĝhejmlando sude amara kaj kara, pli riĉa je sunlumo kaj nokta mallumo, kaj la spirit-hejmlando norde arĝentreva, blanknokta, blulaga! Mi sopiris je la kapo de Janus, por povi rigardi ambaǔ marbordojn samtempe, kunigante pense la bildojn de ambaǔ landoj en unu grandan panoramon. En simila momento mi ĉiam kaptadis min je unu imagbildo. Tio estis etendanta sin trans la maro giganta ponto, kies ĉefa arko sin apogis sur la rokoj de Kõrgesaar, laǔ malofta konstrumaniero, potenca kaj fabela kiel la plej monumentaj pontiluzioj de Brangvyin. Mi vidis kiel laǔ la grandegaj arkoj preterrapidegis briletantaj rapidvagonaroj, veturigante homojn el unu lando en alian, ebligante la interŝanĝadon de materialoj kaj ideoj. Kaj tiu ĉi stranga iluzia bildo ŝajnis al mi esti certgrade efektivigebla spite ĉion, certe ne pli neebla ol la projekto de Kellermann pri tunelo el Europo Amerikon. Ankaǔ tio estis romano, legaĵeto por junularo laǔ tendencoj, de nacia romantiko, fragmento de bela utopio en la prozaj kadroj de la periodo. La finna. ponto devas esti konstruata. Se ne en regna senco, do almenaǔ en tiu de pli proksimaj kulturaj interrilatoj. Fragmento, trad. el estona lingvo de Helmi Dresen Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

19 19 EN TURKU STUDENTOJ KAJ PROFESOROJ LERNAS MANE-EN MANE Jorma Ahomäki Aurala, kristan-socia instituto, en la urbo Turku jam dum multaj jaroj aranĝadis Esperantokursojn. Nune ĉio okazas laǔ iom escepta maniero, kiu tamen montriĝis funkcianta kaj sukcesa. Estas por la sama kurso tri geinstruistoj, kiuj laǔvice gvidas 4 lecionojn kaj poste la respondecon prenas alia kolego. Tiamaniere cxio iradas tra la tuta lernojaro de septembro ĝis la fino de aprilo. Estas entute 9 gelernantoj. Miksita grupo kun komencantoj, progresantoj kaj majstrantoj Kion fari? Ĉiuj studas kune kaj instruistoj strebas doni kaj distribui ion al ĉiuj. Malfacila tasko kaj situacio entute - kaj tamen la grupo bele kunlaboras subtenante unu la alian. Apenaǔ kredebla afero. Atmosfero estas libera kaj gaja, neniu timas uzi la internacian lingvon. Lernantoj aprezas entuziasmon de geinstruistoj Ĉiam oni tute certe lernas ion novan. Studmaterialo kaj taskoj estas diversnivelaj Spertaj lernantoj helpas tiujn, kiuj bezonas kuraĝigon kaj klarigajn konsilojn. Iel tre kortuŝe estas sekvi kiel junaj universitataj studentinoj enkapigas faktojn kun universitataj geprofesoroj. Ĉiuj estas freŝaj adeptoj de la Zamenhofa lingvo kaj ili scias, ke ridetante kaj ridante oni lernas plej facile. Nur ĉeesto en la kurso plene klarigas, pri kio temas. Unika estas tiu studrondo, kiu rompas kutimajn instruprincipojn kaj tamen funkcias. Malfacile estas fondi studrondojn, kiuj havas nur komencantojn. Provu mem kun miksita grupo, sed ne forgesu kunpreni ridpilolojn! Koran dankon kaj gratulon meritas Mari, Emmi, Helena, Jukka, Merja, Osmo, Ulla, Kari, Eeva, Leena kaj Tiina. Kiam ajn oni povas aliĝi kaj ekstudi. Estas vana afero timi ion - forĵetu dubojn kaj simple malfermu la pordon de Aurala ĉe Satakunnantie en la urboparto Pohjola proksime al la aǔtobusa stacidomo. Atentu novan eblecon - fascina mondo kun lingvaj aventuroj atendas vin. Bonvenon - ĉiuj grupanoj kun etenditaj brakoj atendas vin - kiu ajn vi estu. Estu preta dividi studĝojon kun ni. F INNA PONTO La mapo apartenas al la artikolon pri Friedebert Tuglas sur la paĝo. Kiel vi povas rimarki ke Esperanta lingvo estis en la jaro 1921 iomete malsimila. Tradukis el la estona lingvo de Helmi Dresen. La artikolo nomiĝis Finna ponto en Esperanta Finnlando numero 7 el la jaro En la sama numero estis ankaǔ multpaĝa artikolo pri insulo Suursaari kun multaj fotoj. Suursaari estis tiutempe parto de Finnlando. Tie loĝis aktiva esperantisto Emil Elenius, instruisto kiu aktivis ankaǔ alie, evoluis instrumetodojn, studis kaj skribis la historion de Suursaari. Mi havas poŝtkarton kiu estas sendita el Ĉinio al Emilo Elenius kaj Esperanto Societo la Vojo la 25an de januaro La karton mi ricevis de Robert Burmeister, germana filatelisto. Veli H Vekilo 2/2006 2/2007 1/2008

20 Historieto de Vekilo Iomete pri historieto antaǔ la jaro 1980 Vekilo estas fondita la jaron Fondinto estis tiama esperantosocieto NESTO kaj instruisto Niku Tumi. La nomon Vek-horloĝo proponis Esperantosocieto de Hamburgo. La jaron 1966 ĝi ŝanĝiĝis al Vekilo kiel nuntempe kaj la jaron 1968 Rainer Arvola kalligrafiis la nomon kia ĝi nun estas. La jaron 1987 mi iomete ŝanĝis ĝin, ĝi aspektas nun kiel tridimensia. Niku Tumi estis tutan tempon tiu persono kiu partoprenis en redaktado. Kelkaj ne regulaj redaktantoj, helpantoj kaj korektantoj estis i.a. Erkki Mänty, Erkki Rasku, Pentti Järvinen kaj Rainer Arvola. Niku Tumi revenis ĉiam kiam intereso de aliaj finiĝis. Ofte liaj tekstoj estis tiaj, ke li uzis ilin en sia Esperanto instruado. Vekilo aperis kvarfoje en la jaro se oni trovis monon por kopii. La gazeton Niku Tumi kopiis mem en sia hejmo, ĉar li havis malmodernan multobligilon. Iam aperis nur unu gazeto en la jaro. En la jaroj 1969 kaj Vekilo ne aperis. En la jaro 1978 Niku Tumi vekis Vekilon denove kaj daǔrigis ĝis printempo Vekilo ekde la jaro 1980 En somero 1980 Niku Tumi donis al ni, Veli kaj Sylvia Hämäläinen, kelkajn pretajn tekstojn por sekva Vekilo. Post kiam estraro de Antaǔen decidis pagi presadon de Vekilo kaj ni trovis malmultekostan presejon komencis nia laborvico. Formato de Vekilo malgrandiĝis kaj por kovrilo oni komencis uzi koloran paperon. Labordivido en la redaktejo estis tia, ke Sylvia kontrolas kaj korektas la tekston kaj mi kolektas materialon, planas paĝojn kaj skribas tekstojn. Sylvia helpis Niku Tumi jam en la jaroj , skribis tekstojn por presfolioj de lia malnova permane funkcianta presmaŝino. Antaǔe aliaj skribantoj troviĝis sufiĉe bone, sed la lastajn dek jaroj helpskribantoj preskaǔ mankis. La paĝo de la prezidanto ekzistis ekde komenco preskaǔ ĉiam. Serĉi kontaktojn al ĝemelurboj mi komencis samatempe kaj tial artikolojn oni ricevis ankaǔ de tie. Precipe "delegito" en Essen Karl-Heinz Kersting estis aktiva ĝis la morto. Li ofte ra- Veli Hämäläinen kontis pri sia hejmurbo. Fine de 1980-aj kaj komence de 1990-aj jaroj ni ricevis tradukojn pri noveloj de ĉeĥa Karel Ĉapek de tradukistino Marie Brehova el Olomouc. Ankaǔ el Chemnitz, Germanio, ni ricevis plurajn historiajn artikolojn, skribanto Rolf Bethke. La plej aktiva helpanto estis Jorma Ahomäki el Turku ĝis la lasta mia Vekilo. Temoj en Vekilo estas ekde klubaj informoj ĝis rakontoj pri Tampere kaj iam pri ĝeneralaj interesaĵoj. Ankaǔ intervjuoj estas publikigitaj. Bildojn ni volis uzi ekde komenco por malpezigi la paĝojn. Unue ili estis plejparte grafikaj bildoj, sed la nuna tekniko eblas uzi fotojn. Vekilo estas sendita senpage al membroj kaj esperantistoj de ĝemelurboj. Finnaj esperantosocietoj kaj agantaj grupoj ricevis Vekilon. Estis ankaǔ kelkaj abonantoj. Teknika evuluo en Vekilo estis rimarkebla. Unue mi skribis per ordinara vojaĝtajpilo, tondis kaj gluis. Poste mi trovis malmultekostan malnovan elektran tajpilon, kien oni muntis esperantajn supersignojn sed tiu maŝino havis malbelajn literojn. Pli boniga evoluo estis tiam kiam mi aĉetis tajpilon, kiu havis memoron, nun eblis korekti la tekston poste tiel ofte kiel bezonis kaj ĝi havis plurajn litermodelojn. En la jaro 2000 oni komencis uzi presejon kiu havas t.n. digitalan teknikon. La plej granda evoluo okazis kiam komputiloj estas kiel nun kaj mi havas tn. simplan enpaĝigoprogramon. Nun mi eblis fari tutan paĝon, kun bildoj, sen tondi kaj glui. Nun eblas fari la gazeton sen paperoriginalo, oni sendas al la presejo nur komputilan diskon. Sed bedaǔrinde presejo ne aprobis mian simplan programon. Nun la lastan Vekilon ili eksipermentis ĝin. Nun mi povas akcepti tekston ankaǔ per retpoŝto. Vekilo aperis kvarfoje en la jaroj , ekde la jaro 2003 nur du foje, havis ĝenerale paĝojn, eldonkvanto estis laǔ la numero ĉ ekzemplerojn. Ekde la jaro 2006 Vekilo havis multkolorajn kovrilpaĝojn. La lasta Vekilo estas tute kolorita, tion ebligis ricevita donaco. Vekilo 2/2007 1/2008

21 21 K r i s tn a s k a j k a r t o j Sendita el Pornainen, artisto Jaana Aalto/Paletti Sendita el Ylöjärvi, artisto Mirja Vänni. Ruĝa Kruco. Sendita el Tampere, artisto Anita Polkutie Ain laulain Ĉiam kantante /Asocio de surduloj/kuurojen liitto. Sendita el Perniö. Foto: Jorma Jämsen. Suomen Syöpäpotilaat/ kancerpacientoj de Finnlando/Cancerpatienterna i Finland ry Sendita el Svedio, artisto Ann-Madeleine Gelotte, Svedio/ Unicef/presita en Svislando. Vekilo 1/2008 2/2006 2/2007

22 Pentti Törmälä 22 Kun ĉi tiun leteron mi sendas al la societo, ian faskon da la elektitaj poemoj, kiuj eble taǔgas por Vekilo. Mi skribas jam de 15 jaroj semajne 2-4 poemojn, Sekve en mia tuta vivado estas kalkulate eble pli ol 2000 poemoj, kiuj nature ankoraǔ de 1950-jaroj estis relative simplaj. Krom la tiuj mi de 11 jarulo skribis en la gazetoj aliajn skribaĵojn kaj eldonigis tradukojn el Esperanto al la finna, kaj el la Finna al Esperanto. Ili aperies en diversaj gazetoj en multaj landoj. Pentti Törmälä, Porvoo Lasitaj kortlumoj En najbaroj ankoraǔ kortlumoj - brilante preskaǔ vane - nur malmulte lumas matenhele - Ne la ŝparaj timoj. Konsumiĝas la familiekonomioj mone - sed la monbiletujoj apenaǔ pale - Sed ni malriĉuloj pliŝpareme - ne tiel niaj ĉambrolumoj sencele lumas - ankoraǔ la okuloj iel funkcias Car niaj monoj plistrikte lime - Kaj tio neniel kun ili samas, tion ankaǔ ni certe memoras 2005 Malgrandega insekto Pentti Törmälä estas eksa tampereana bazarvendisto. Jam antaǔ tro longe li transloĝis al alia loko, sed memoras nian Vekilon. Redaktejo de Vekilo havas ĉirkaǔ cent poemojn de Pentti Törmälä, eble dekkvin ni jam publikigis. Mi esperas ke venontaj redaktantoj ankaǔ publikigos iujn en ĉiuj numeroj. Veli H Vekilo 2/2007 1/2008 Vere malgranda vi estas insekto, kiu al mia mana surfaco elie flugis Mi ne volas mortigi vin kial mi farus tiun pekon? Aĥ, mi ia naturprotektanto Por mi jaroj kompatojn donigis - infane tiuj sentoj sufiĉe ne havis lokon For flugis tiu eta insekto aǔtune vi nur precipe aperas, dum la vintro, vi ne plu videble Al ia dolĉo verŝajne via volato, tio al vi instinkte karas, kaj sur mia telero tio estus iel eble Pri iu muŝeto

23 23 Esperanto-societo Antaǔen 2008 Prezidanto Aarne Tapani Epilänkatu 41 E Tampere (03) tapani.aarne@mbnet.fi Vicprezid. Laaksonen Jukka Orimuskatu 79 B Tampere (03) <jvaleto@kolumbus.fi> Sekretario Hämäläinen Sylvia Teivaalantie Tampere (03) <sylvia.h@kolumbus.fi> Kasisto Hämäläinen Veli Teivaalantie Tampere (03) <veli.hamalainen@kolumbus.fi> Membro Liukkonen Lauri Varstatie Lempäälä (03) <lauri.liukkonen@jippii.fi> Vicmembro Järvinen Pentti Mäntykatu 4 B Tampere <penj.jarv@suomi24.fi> Vicmembro Karkiainen Anja Erkontie 7 A Ylöjärvi (03) <anja.karkiainen@kotikone.fi> Vicmembro Laaksonen Terhi Orimuskatu 79 B Tampere terhi.laaksonen@ tampere.fi Vicmembro Ström Marjatta Hinttalankatu 9 A Nokia Revizoro Kemppainen Erkki Pinninkatu 34 B Tampere (03) Revizoro Häkli Lauri Itsenäisyydenk. 23 B Tampere (03) Vicrevizoro Anttola Pentti Vihnuskatu Nokia (03) Vicrevizoro Arvola Rainer Käräjätörmä 2 E Tampere (03) <andromeda@koti.tpo.fi> NESTO on avoinna jokaisena maanantaina klo koko vuoden Osoite: Satakunnankatu 30 C 6, Tampere. Tule tutustumaan Nestoon ja tuo ystäväsikin saamaan tietoa kansainvälisestä kielestä esperantosta ja toiminnastamme. Tai muuten vain juttelemaan. Tervetuloa! NESTO estas malfermita ĉiujn lundojn dum la tuta jaro, je la 16-17a. Adreso: Satakunnankatu 30 C 6, FIN Tampere. Venu rigardi nian Neston kaj kunportu viajn geamikojn por konatiĝi kun la internacia lingvo Esperanto kaj nia agado. Aǔ cetere nur babili. Bonvenon! NESTOn päivystyslista talvella De orlisto de NESTO dum vintro Terhi Laaksonen Jukka Laaksonen Veli Hämäläinen Sylvia Hämäläinen Pentti Järvinen Marjatta Ström Tapani Aarne Lauri Liukkonen Terhi Laaksonen Jukka Laaksonen Veli Hämäläinen 31.3 Sylvia Hämäläinen 7.4. Pentti Järvinen Marjatta Ström Tapani Aarne Lauri Liukkonen 5.5. Terhi Laaksonen Jukka Laaksonen Veli Hämäläinen Sylvia Hämäläinen Vekilo 2/2006 1/2008

24 24 2 Laponi indiĝenaj popolo, sameoj, havas propran flagon. Roberto Kueny el Geishouse, Francio, vizitis kelkajn lokojn en Finlanndo. Lia celo estis Laponio kie li i.a.migradin kun bastonoj. Estis nova sperto por li. En alia bildo li staras kun Sylvia sur Hämeenkatu kaj Hämeponto de Tampere. ISSN Eldono: Esperantoseura Antaǔen ry. Fondita 1921 Redakcio: Veli Hämäläinen (responda/vastaava) Sylvia Hämäläinen Adreso: Teivaalantie 85, FIN TAMPERE Finnlando, ( (03) veli.hamalainen@kolumbus.fi sylvia.h@kolumbus.fi Nettisivu/TTTejo: Presejo: Tampereen Yliopistopaino (Juvenes Print) Tampere Esperantokurssi Valamon kansanopistossa jälleen kesällä 2008 Katso sivua 11.