Oma Mua. 2 (1242) Kolmaspäivy Serota Uuzi kniigu lapsile. s.5

Transkriptio

1 Oma Mua K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 2 (1242) Kolmaspäivy Serota ÔÔ Radikalizman vai demokruatien čotil? s.4 Karjalas on nouzemas jällečel kyzymys karjalan kielen stuatusan suandah kohtah. Hyväh todeh. Ezil on online-aktiivižus, kudai tämän vuvven aigah rubieu toinah muuttumah kovih ofline-toimiloih. Puuttuugo se vahnan härän starinakse vai karjalan kieli suau dostalil hos i mittumantahto stuatusan tazavallas? s.5 ÔÔ Uuzi kniigu lapsile Uuttu vuottu vaste päivänvalgien nägi Kumalikko-nimine kniigu. Sen keriäjänny on žurnalistu sego karjalan kielen säilyttäi da kehittäi Ol ga Ogneva. Uuzi kniigu rodih monisivuine, hyväluaduine da värikäs, sie löydyy arbaitustu, prouzua, fol klourutevostu, kiännösty, kai ozutelmien tekstuagi. ÔÔ Nasto-kaunotar. Musiikkistarina. s.8 Karjalan Tašavallan musiikkiteatteri lahjotti Petroskoin lapšilla tovellisen uuvvenvuuvven ihmehen nuoren karjalaisen šäveltäjän Anastasija Salon oopperan. Muajilmašša on ylen vähän lapšilla tarkotettuja oopperoja. Šentäh šuurena ilona oli še, jotta Salon työ šai hyvän tulokšen. Jortano šijoutu niin, jotta kylpijät kierrettih avantuo, laškeuvuttih veteh ta nouštih pois avannošta ristih päin, kulkuveh oli järješšetty pyöryä myöten. Kuva: Olga Smotrova, Oma Mua Vierissän kylpömisen šalaisuš»»tänä vuotena Petroskoissa Vierissän kylpömini oli pietty pruasniekkapäivänä 19. pakkaiskuuta Moskovskajakavun ta Varkautenkavun välillä. Kylpömini avannošša, erityisešti šemmosen šuuren pruasniekan aikana, antau hyvyä mieltä, uušie vaikutelmie, šuurta tarmuo, onnakko aina pitäy muistua omašta tervehyöštä. Šivu 7.

2 2 «Oma Mua» 21. pakkaskuudu 2015»» tazavaldu»»lyhyösti Kunne kehittyy Karjalan piälinnu»»petroskoil šeikuittih linnan kehitysty vuodessah 2025 Petroskoin halličukses piettih paginua sih nähte, kulleh rubieu kehittymäh linnu tuliet kymmene vuottu. Ku pluanu rodieu täytetty, sen kirjuttajien mieles Petroskoi rodieu Ven an Luodehpuolen enzimäzii linnoi. Yhtelläh kehityspluanu on kirjutettu 66 sivul, enin vuitti niilöis kerdou linnan probliemois transportan, ekolougien da toizis. Karjalan Tiedokeskuksen Ekonoumiekan instituutan piämies Jurii Savelejev väitti, ku dokumentas ollah jylgieh da oigieh sanottu kai olemas olijat linnan probliemat, yhtelläh niilöin sellittämizeh vältämättäh pidäy tazavallan abuu da kannatustu. Linnan kehityksen pluanua šeikuičči ruadojoukko, kuduah kuuluu 150 hengie. Niilöis 146 kannatettih pluanua, kolme oldih vastah sidä da yksi ei maltanuh sanuo omua mieldy. Ielleh lehityksen pluanua ruvetah kaččomah Petroskoin deputuatat. Kanzalline muzei vuottau gostih perehinneh»»sulakuus muzeis avavuu uuzi ozuttelu Karjalan luondo Juuri nygöi tulien ozuttelun tilois pietäh kohendusruadoloi. Keviäl Meččy-zualas suau nähtä elättilöi da linduloi, kudamii eläy meijän pohjoismečis. Ozutteluh tulluzile kerrotah, kui tunnustua elättilöi jälgilöi myöte, opastetah toizii meččyniekoin viizahuksii. Vezi-zualas sanellah Karjalan moniluguzis järvilöis da jogilois. Ozutteluh suau tulla oman aihien mugah Sygyzyn meččy, Hattu jallal, Ruskei kirju, Suarnahizet elätit, Tijazen pruazniekku, Kenen nenä on parembi da toizet. Karjalan turizmua ozutetah Suomes»»Mennyön nedälin puolivälis Helsinkis piettih turizmujarmanku Matka-2015 Tänävuon Karjalan turizmufirmat ozutettih iččiedäh yhtehizel ozutusstendal. Kolmen päivän aloh ozutteluh käynnyöt kačottih meigäläzien firmoin ruaduo. Paiči pienembii turizmufirmoi Makta-2015-jarmankal iččie ozutettih Kiži-muzei da tazavallan informatsiiturizmukeskus. Äijiä et osta ei myvvä»»petroskoin Lenta-laukas puolendettih puunandimien da kazvoksien myöndy»»petroskoi Nygöi yhtele ristikanzale Lentas myvväh ei enämbi kolmie kiluo fruktua da kazvostu päiväs. Ei sua sanuo, ku ostajii äijäl vuarrettih, ku vähä ken ostau enämbän kolmie kiluo ruskeijuurikoidu libo juablokkua. Lenta-laukan herrat piätettih puolendua myöndät sen periä, ku on mostu rahvastu, ket ostetah äijän da huogehembal hinnal, sit myvväh ielleh kallehekse. Aleksandr Hudilainen ei tovendannuh paginoi omua Karjalan piämiehen virraspäi lähtendiä: Vuvvekse 2015 b udžietan pluanas ei ole nimidä valličuksien kululois. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua On mostu rahvastu, ket ostetah huogehembal hinnal da myvväh kallehembal. Nygöi erähis laukois kilo ogurčua maksau piäl 250 rubl ua, kilo tomuattua piäl 350 rubl ua. Piämies ruadoh näh»»pakkaskuun 15. päivänny Karjalan piämies Aleksandr Hudilainen pidi presskonferensien halličuksen mennyön vuvven ruadotuloksis da pluanois täkse vuvvekse. Täs on erästy paginale otettuu šeikkua.»»halličus Ol ga Smotrova Enzimäzii kyzymyksii oli kyzymys Karjalan da Suomen yhtevyksis nygözes ekonoumiekan tilas. Meijän yhtevykset ei pahettu, yhte hine ruado suomelazienke jatkuu sanktsieloih kaččomattah. Ligakuus Jevrokomissii hyväksyi 23,6 miljonan jevron grantan Suomen da Karjalan yhteisruadoh. Nämä jengat myö suammo Jevroupan Liitospäi vuodessah 2020, sanoi piämies. Hudilainen ližäi myös, ku suomelazet ruvettih aktiivizembah kehittämäh omua biznessua Karjalas, heil on jo hyviä projektua meččyalal. Mi koskou Jevroupan Liiton sanktsieloi Ven ua vastah, net, tiettäväine, ei roita Karjalan ekonoumiekan hyväkse. Ga sih kaččomattah täsgi on hyvyön jyvä: Karjal on tazavaldu-eksport ouru, sendäh laitokset, kudamat myvväh omua tuotanduo Suomeh, suajah nygöi enämbän jengua rublinnu, jevrohäi kallistui. Kuningastu käskyläzien mugah arvostetah Lehtimiehet opittih sellittiä, mi hoppu rodih Karjalan piämiehen Hudilazen da Petroskoin piälikön Galina Širšinan välis. Da ongo se tottu, ku piämies moittiu Širšinan ruaduo linnan emändänny. Aleksandr Hudilainen sellitti, ku pahoi arvosteluloi Širšinale annetah iče rahvas, petroskoilazet. Jo puolentostu kuun aigah Petroskoin bol ničat ollah tävvet rahvastu lumes aijoilleh kabrastamattomil da libielöil linnan dorogoil rahvas katkatah iččeh luut. Hudilazen mugah, Petroskoin piälikön viga on sit, ku häi ottau ruadoh ei maltajii, a lähembäzii. Kuningastu käskyläzien mugah arvostetah. Dorogat kohendetah Dorogoin kunduo koskijan aihien jatkokse Kostamuksespäi tulluh žurnalistu oppi sellittiä, roitahgo konzutahto kohendettu dorogat pohjazeh puolehpäi. Karjalan piämies ilmoitti hyvän viestin: dorodu Kola-juamalpäi Kočkomal rodieu kohendettu jo tänä vuon. Pidäy mustoittua, ku dorogat Karjalan pohtazel ollah pahimas kunnos, keviäl rahvas toiči ei voija piästä kylispäi linnoih mašinal, taxin šouferit sežo kieldavutah ajelendas moizii dorogoi myöte, mašinat äijäl muretah, toiči upotah ligah. Aleksandr Hudilazen sanoin mugah, tänävuon luajitah myös dorogu Karhumägi-Puudogu-Voulogdu da ruvetah luadimah Piiteri-Sortavala-Priäžy -federuallistu dorogua. Karjalan federuallizih dorogoih mennyt vuon oli annettu federuallizes b udžietaspäi 9,8 miljardua rubl ua, tänävuon annetah vähästy vähembi 8,4 miljardua rubl ua. Karjalan oma dorogufondan b udžietty on 2,4 miljardua rubl ua. Se on ylen vähä piämiehen sanoin mugah, ku yksi miljardu niilöis menöy vai dorogoin kunnos pidämizeh eri vuvven aigoih. Kostamuksen Navel-joukon pajattajat kai kirjutettih pajo Karjalan dorogois da kuvattih sih videoklippu.

3 »»šuomelais-ugrilaiset «Oma Mua» 3 Lehistön vapauš»»lehistövapauten reitingissä Šuomi on voittajana jo viisi vuotta Tatjana Torvinen Muajilman lehistövapauten reitingissä vuuvven 2014 tulokšien mukah Šuomi tuaš piäsi enšimmäisellä paikalla. Lehistövapauten reitingie valmistau Report ori bez granic (Report orit ilmain rajoja) -ihmisoikeušjärještö. Lehistövapauten reitingi esittäy lehtimiehien, uutisjärještöjen ta Internetin käyttäjien vapauten tašuo muajilman 180 muašša. Jyrči ta Zmejuk»»Enšimmäini vatjalaini piirrošfilmi kuvuau tarinua Pyhäštä Jyrkistä Marija Kirillova Leningradin alovehen Kantarahvahien keškukšešša toimija Koukku-Joukku-kinostudijo luati enšimmäisen vatjalaisen piirrošfilmin uuvven Miun Šuuri Kylä -animatijošarjan puittehissa. Piirrošfilmi pohjautuu vatjalaiseh Jyrči ta Zmejuk -tarinah, kumpani oli kirjutettu 92-vuotiselta ämmöltä Kingiseppin piirin vatjalaisešša Mattija-kyläššä vuotena Še on Pyhä Jyrki ta Kiärmis -tarinan rahvahallini variantti. Pieneššä filmissä meijän onnistu esittyä tietoja vatjalaisen kanšan folklorista, etno grafijašta, erikoisešta uškonnošta, kerto piirrošfilmin ohjuaja, etnografi Olga Kon - Šuomen rinnalla voittajien viisikošša ollah Alankomuat, Norja, Luxemburg ta Andorra. Venäjä, šamoin kuin vuotena 2013, jäi 148 paikalla. Reitingin viimesillä paikoilla ollah Kiina, Somalija, Siirija, Turkmenistan, Pohjois-Koreja ta Eritreja. Report orit ilmain rajoja -järještön jäšenet pietäh ihmisoikeukšista taistelijien lehtimiehien, tutkijien, juristijen ta aktivistien kyšelyjä. Niijen tarkotukšena Lehistövapauten reitingissä Venäjä on 148 paikalla. Kuva otettu interfax.ru-nettišivuilta kova. Etnografit ta animatijotaiteilija Denis Kuzmin ruattih yheššä. Šamoin myö käyttimä šuomelaisen etnografin Samuli Paulaharjun vuotena 1911 luatimie piiruššukšie, šekä Kantarahvahien keškukšen volont orien Leontina Saksan ta L udmila Postin nykyaikasie piiruššukšie. Jyrči ta Zmejuk -piirrošfilmin luojat staraitih luatie še mukavakši kuin lapšilla, niin ni aikuhisilla. Filmin valmistuas s a ohjuajat ruattih viisi kakšitoistavuotisien lapšien kera ta tiijuššettih, mitä heilä piirrošfilmissä ei ole šelvä, a mitä on mukava. Niijen tulokšien mukah filmin alkuh oli lisätty kappaleh, kumpani šelittäy ken on Zmejuk ta mistä še ilmešty. Šentäh kun Jyrči ta Zmejuk -tarinan teksti oli kirjutettu vuotena 1942, niin šielä šattuu Leningrad-šana, jatkau Olga Kon kova. Myö piättimä lisätä filmih XX vuosišuan enšimmäisen puolen atributtija: lentokonehen, autobuššin. Meijän Jyrči ajau polkupyörällä. Rahvahan musikantti Jelena Vedaiko šekä Korela-, Korpi- ta Maaväči -folkryhmät autettih piirrošfilmin luatijie folklorišäješšykšen va linnašša. Jyrči ta Zmejuk - piirrošfilmillä on monta varianttie: še on iänitetty vatjan, venäjän ta enklannin kielillä. Omii mielii kirjutakkua Lehistövapauten reitingi esittäy lehtimiehien, uutisjärještöjen ta Internetin käyttäjien vapauten tašuo muajilman 180 muašša. on ymmärtyä, onko muašša tietovapauten rikkomisie, šotkeuvutahko valtojen etuštajat toimittajien ruatoh, käršiykö journalistikan ala diskriminoinnašta. Pieneššä filmissä meijän onnistu esittyä tietoja vatjalaisen kanšan folklorista, etnografijašta, erikoisešta uškonnošta. Jyrči ta Zmejuk - piirrošfilmillä on monta varianttie: še on iänitetty vatjan, venäjän ta enklannin kielillä. Šuomelais- Venäläini projekti jatkuu 2015 vuotena Koneen Säätiö -fondi ilmotti piätökšen šiitä, jotta antau tukie 2015 vuotena Šuomelais-Venäläisellä projektilla Kanšalaisjärještöjen rooli šuomelais-ugrilaisien kielien ta kulttuurien šäilyttämiseššä vuosina. Šemmoni piätöš oli luajittu projektin johtoryhmän kokoukšešša, kumpani piettih talvikuušša Lahešša. Kokoukšeh keräyvyttih kanšalaisjärještöjen ta kulttuurilaitokšien etuštajat Šuomešta ta Venäjän alovehilta: Karjalašta, Komista, Mari El -tašavallašta, Mordovašta ta Udmurtijašta. Kokoukšen avasi Kanšainvälisen šuomelais-ugrilaisien rahvahien konsultatiivisen komitietan johtaja Valeri Markov. Šiitä Šuomelais-Venäläisen projektin johtaja Riku Savonen kerto projektin tulokšista vuotena Vuotena 2014 projektih ošallistu 34 ošallistujua (vuotena 2013 niitä oli 33). Nganasanit, sel kupit ta encit ei työnnetty projektih yhtänä hakemušta. Meijän keškuš antau tukie nuorilla aktiivisilla ihmisillä, näijen kanšojen etuštajilla. Olen varma, jotta vuotena 2015 ne tullah Šuomelais-Venäläisen projektin ošallistujiksi, kerto Tatjana Barahova. Šen lisäkši Riku Savonen kerto, jotta vuotena 2014 kašvo kanšainvälisien projektien miärä, niitä oli 14. Vuotena 2013 oli vain kolme kanšainvälistä projektie. Šiitä šuomelaiset kollegat esitettih šuomelais-ugrilaisien kanšalaisjärještöjen tilan monitoringin. Tapuamisen lopušša kokoukšen ošallistujat kerrottih Šuomelais-Venäläisen projektin šuunnitelmista vuosih. Niin kuin enneinki Venäjän šuomelais-ugrilaisien rahvahien ta samojedikanšojen etuštajilla järješšetäh koulutuš. Šiih šuau ošallistuo 30 etuštajua. Tulovien oppikaušien lukujärješšyš ilmotetah myöhemmin. Pitäy muissuttua, jotta vuotena 2014 projektin mukah oli pietty kakši seminarie Mordovašša ta Udmurtijašša. Projektih ošallistu 30 aktiivista ihmistä Mordovašta, Tatarstanista, Mari Elistä, Komista, Karjalašta, Udmurtijašta, Moskovašta, Tverin, Permin ta Penzan alovehista, Piiteristä ta Šuomešta. Projekti on šuunattu šuomelaisugrilaisien kanšalaisjärještöjen aktiivisien jäšenien opaštumiseh, yhteistyön uušien keinojen ilmeštymiseh. Vuuvven aikana opaššušohjelman puittehissa ošallistujat omissa ryhmissä kekšitäh alovehienvälisie innovatijoprojektija erilaisien teemojen mukah. Šuomelais-ugrilaini tietokeškuš

4 4 «Oma Mua»»» oma kieli oma mieli Radikalizman vai demokruatien»»karjalas on nouzemas jällečel kyzymys karjalan kielen stuatusan suandah kohtah. Hyväh todeh. Ezil on online-aktiivižus, aigah rubieu toinah muuttumah kovih ofline-toimiloih. Puuttuugo se vahnan härän starinakse vai karjalan kieli suau mittumantahto stuatusan tazavallas?»»internet Natalja Antonova Karjalan kielen virrallizeh stuatussah näh oli jo paistu äijy kudamidä. Ebäiltih aiga kovah, mittuine murreh pädis sih, vai suomen kieli parembi olis pujoittua muutoskeskekse, kuni azii selgenöy ičepäiviidäh. Tuli aigu sanat panna todeh. Ei maksa pidiä vastuttu lingvistoin olgupiälöil, eigo kirjuttajien da runoilijoin. Pidäy ottavuokseh kaikil da hedipaikal! Moizil iškuvirkehil avavuu internetan kontakt-sosialiverkos uuzi, avvonaine, karjalan kielen puolistai kluubujoukko nimel Karjalan kielele virralline stuatussu Karjalas ( vk.com/club ). Läs kahtes kuus sih yhtyi jo yli 500 hengie, virtualistu ozanottajua, mi on vägi tukku nengomal rutol. Ruohtizin sanuo, ku kanzallizen liikkehen tämänpäiväzes mitas se on nähtävy kyven. Joukon syväin on täyzi juriidizii materjualoi, sellityksii, dokumentoin projektoi, paginteemoi, kommentoi kai net šeikuijah karjalan kielen virrallizen stuatusan suamistu Karjalan tazavallas lähiaijal. Mustoitan vähäzel, ku pyrgimysty sih oli kahteh kerdah, mennyön vuozisuan 90- vuozien lopuškal. Ezmäine oli halličuksen kauti, konzu silloine tazavallan piämies Viktor Stepanov allekirjutti zakonan da järgieh muutaldi piätöksen ližänevvoloin suaduu. Toine oli deputuatoin kauti, konzu iänestäjes ei täydynyh vai kahtu iändy. Liberal-demokruatat ylen terväzeh ličattih Karjalan Konstitutsien 11. stat t an 2. pygäläh virkehen, ku toizen kielen stuatussu on suadavu tazavaldah äski referenduman kauti. Ližäkse Ve nan Federatsien kielizakonah čökättih ližäšeikku, ku kai Ven an mual toimijoil valdivollizil kielil pidäy olla kirillitsan kirjutandupohju (p.s. omačottaine piätös kirjaimikkoh niškoih voi olla, ga se luajitah eri federualizel zakonal). Nämmä kaksi šeikkua toinah vouse keskustettih valdivollizen stuatusan suamizen pluanoi tazavallas. Karjalazien kerähmölöin rezol utsielois se dielo ainos jätettih nägyvih, ga yhtelläh tässäh se ei stuanivunnuh. Kompromissannu rodih alovehelline zakon karjalan, vepsän da suomen kielen valdivollizeh tugemizeh näh (vuozi 2004), kudaman kehitystazuo verdailtih Jevroupan Kielihartienke, ga yksikai se ei vastuannuh valdivonstuatussua. Yhteskunnallizes uudi zes, Kontakt-sosializeh verkkoh on avattu karjalan kielen stuatussua kačottavu kluubu kylmykuus kudamas saneltih jongoi paikallizes medias, pagizin uuttu vuottu vaste internetjoukon aktivistanke. Meigävellen keskes häi ei ole hyvin tuttu julgizesti, no sentämän vuottu on aktiivine online- toimindas, pua ksuh on nägyvis kanzallizis pidolois, kyykkä-kižois. Andrei Secret keski-igäine brutualine mies, ei suurel himol pagize omas persounas, mieldykiinnittäi paginkanzu. Mainičči, ku puaksuh on ajeluksis, hyvin tiedäy ruočin karjalazien pyrgimyksii dai muite on hyvin tiedoine karjalazien dielolois muijal paiči Karjalan tazavaldua. Ondrei, ken olet? Midä veguo otittos täh dieloh? Enimät karjalazet aktivistat täl puolel oman kielen stuatussua jo pietäh fantastiekannu. Olen ven alaine, rodivuin Petroskoih. Muinaiskarjalazien histourii miellyttäy jo ammui, algoin tuttavuo sih Svetlana Kočkurkinan Muinaizet karjalazet -kniigua myö. Tänäpäi kävyin Karjalan tiedokeskuksen Kieli-instituutan arheolougien ozastole, pagizin tiedomiehienke. Kielettäh ei ole kanzua. En minä yksinäh kannata virrallistu stuatussua karjalan kielele, on meidy kudakui suuri joukko. Ihaškoitti, ku kerras joukko tuli aijankohtazekse, suat ristittyöt ollah sit. Joukon kielenny on enimytteh ven a, no ei meijän dielonnu ole karjalakse kirjuttamine da kielen opastamine toizile, vai azien levittämine leviembäzele da šeikuiččemine suurembas yhteskunnas, ven a- Joukkoh on sijoitettu Jessolas eläjän Zoja Saveljevan PDFversiine karjalankieline kalendari vuvvekse laziengi keskes. Valdivollizen stuatusan suamine on meijän maksimualine pyrgimys, allus pädis muite hozi mitah viralline stuatussu. Vuvvel 2004 suadu zakon ei anna nimittumua stuatussua, en tiijä mindäh se pädöy iče karjalazile da sidä pietäh kompromissannu. Joukos on äijy juridistu dokumentua, faktua, sellitysty, kuduat silleh libo tälleh vihjatah sihpäi, ku karjalan kieli on ebäoigevuksellizes tilandehes muuloih Ven an tazavaldoih verraten. Työ luvetteletto kai tazavallat, kus paikallizil kielil on valdivolline stuatussu. Ga mielhäi ei ni ole sen verdua kandurahvastu... Vai kui toizin? Ei pie olla vältämättäh kandurahvahan nägyvy lugupainavus. Karjalan kielen putin kehitys da käyttö voidas luvva Karjalan kaikile eläjile vägevän regionualizen identitietan, omaničentunnon. Ilmai stuatussua pädeviä kehitysty ei rodei. Myö emmo tarkoita sidä, ku pidäy ruveta dubliiruimah muijien tazavalloin kogemustu, ga omačottaine nägemys vois olla. Karjalas, rajalähäizel alovehel, pidäy olla oma luja kielelline merki. Myö tahtommo sellittiä rahvahal kai hyvyöt, mindäh karjalan kielel pidäy oma stuatussu da kuččuo heidy paginoih, sanuo omat mielet. Ettogo varua ku valdivollizet turval ližuselimet voijah kač čuo hommat kui radikalistoin pluanah da panna teidy putin kurih? Työ avvonazesti da rohkiesti pagizetto valdivollizeh stuatussah niškoih... Ei muga ammui liberal-demokruattizen puolovehen edustai Sergei Pirožnikov nimitti tämänmoizii pyrgimyksii separatizmakse. Elämmöhäi demokruattistu aigua, rahvahal voi olla kaikenmostu mieldy. Meijän joukos on juristu, kudai lad d ai virallizet materjualat. Toizekse, myö emmohäi tavoita anipienel Tämänmoizii hyvittelykortiloi luajitah joukkoh kuulujat.

5 »»uudistu «Oma Mua» 5 čotil? kudai tämän vuvven dostalil hos i Ku tiedomiehien da kirjuttajien oigevukset vois kuito kebjendiä, internettah vois sijoittua äijy rahvahale pädijiä materjualua, kudamua välläs käytös ei ole. umbinazel joukol suaha ičel midätah hyödyy da mainehtu, vai potakoičemmo karjalazii dai kaikkii toizii kiändyökseh täh azieh, sanuo oma sana. Ku yhteiskunnas löydyy kannutustu, dielo eistyy. Myö nygöi opimmo suaha paginale karjalazet kanzalaisliitot, niidy on kudakui äijy. Kuulin sen ku Karjalazien Kerähmön vallitut nevvostolazet tämän vuvven allus ruvetah šeikuimah uudistu. Midä askeldu on jo luajittuu? Joukkoh on pandu kiändämys KT:n deputuatoil. Se on vai projektu. Jogahizel on mahto kohendella tekstua, panna omat nimet ual. Ihaškoittas ku löydys kento sen tekstan karjalakse kiändäi. Voi olla, Oman Muan toimitus? (muhahteleh). Toizekse, myö kiännyimmö paikallizien tuottajien puoleh, ku ulgomarketingas käytettäs karjalan kieldy: maijot, lihat, viinahizet äijy midä vois olla. Ehoitukset ollah työtyt Slavmo-maidokombinuattah, Anuksen da Karhumäin zavodoih. Vuotammo vastavuksii. Sidä paiči joukos on nostettu ezil kudamidä tärgiedy teemua: kui luadie karjalankieline literatuuru yleiskäytös, kus kieldy vois käyttiä, kui vois panna yhteh karjalazien väit da toizet. On uudinejagelmus, sanelemmo toizien suomi-ugroin kielien kehitysuudizis. Keräimmö yhteh linkit karjalankielizih saitoih, vihjuammo niilöih materjualoih, kudamii myö vois algua opastuo karjalan kieleh. Minä ičegi opastun sih. Parahite olen luadimas omua online-sanakniigua da kuvasanakniigua Karjalan kieli-instituutan pdf-sanakirjan versien pohjal da Ol ga Žarinovan ruadoloi käyttäjen. ( Dictionary.aspx). Ku tiedomiehien da kirjuttajien oigevukset vois kuito kebjendiä, internettah vois sijoittua äijy rahvahale pädijiä materjualua, kudamua välläs käytös ei ole. Inernetas kehitetyt kielikursit oldas sežo aijankohtaizet: karjalastu eläy menetiijäkus, prižmitäh moizii. Uuzi kniigu lapsile»»uuttu kniigua Ol ga Kuzmina Lugemistu karjalan kielen livvin murdehel liženi. Uuttu vuottu vaste päivänvalgien nägi Kumalikko-nimine kniigu. Sen keriäjänny on žurnalistu sego karjalan kielen säilyttäi da kehittäi Ol ga Ogneva. Piästiä ilmah moine kniigu ehoitti Karjalan tundiettu kirjuttai da runoilii Aleksandr Volkov. Kniigan käzikirjutus oli valmis jo kolme vuottu tagaperin, ga dengua sen ilmah piästämizeh tazavallan Rahvahallizen poliitiekan ministerstval löydyi vaste tänävuon. Pidäy sanuo, gu kniigu rodih monisivuine, hyväluaduine da värikäs, läs jogahistu sivuu čomendetah erivärillizet kuvat, net piirustettih karjalazet taidoilijat. Kanziloin välih on kerätty lugemistu eri-igähizile lapsile da aiguzile. On runuo, arbaitustu, prouzua, Suomelas-ugrilazes školas karjalan kieldy opastui F odor Ovčinnikov hyväl mielel lugou oman tädin kerättyy Kumalikkuo. Kuva: Tamara Voronova. Enne kaikkie kniigah valličin moizii runoloi, suarnoi da kerdomiksii, kuduat on kirjutettu ihan karjalazeh luaduh da kudamii iče lugizin omale poijale. Toizekse, valličin net tevokset, kudamat enne ei oldu painettu kniigois. Sen ližäkse kniigah panin Karjalan rahvahan suarnua da lapsien runostu, kuduat oldih painettu akafol klourutevostu, kiännösty, kai ozutelmien tekstua gi. Jogahine voi suaja lugemistu oman kielitazon mugah. Kniigas voibi löydiä Vladimir Brendojevan, Zinaida Dubininan, Paavo Lukinan, Santtu Karhun sego toizien kuulužoin da vähäl tundiettuloin kirjuttajien tevoksii. Kaikkiedah on sadakolmekymmen tevostu. Silmänlipahtus: Koti roihes vienakse deemiellizih kogomuksih. Tänäpäi niidy ei joga toine sua kädeh, eigo luve, eigo piäze arhiivah, sellittäy kniigan kerännyh Ol ga Ogneva. Kumalikko-kniigan painosmiäry on seiččiesadua kappalehtu. Niilöi ei ruveta myömah, ilmai työtäh tazavallan školih, kudamis lapsii opastetah karjalan kieleh. Passibo, Ondrei. Hyviä lykkyy teile da vägie! Rubiemmo iellehgi kirjuttamah, kui dielot eistytäh. Minä sanelen teijän hommis meijän kanzalaisliittoloile kugali voin. Karjalan Kanzalline teatru valmisti uvven Koti-spektaklin vienankarjalakse. Ozutelman pohjakse on pandu Seppo Kantervon kirjutus. Spektaklin enziildu rodieu pakkaskuun 28. päivänny Karjalan Kanzallizen teatran suurel laval. Liput voibi tilata tel

6 6 «Oma Mua»»» urheilu Hiihtämini verekšeššä ilmašša on talven ajan parašta ajanviettuo. Mukavat viestikilpailut tuotih intuo ta iluo kuin ošallistujilla šamoin kaččojillaki. Kuvat Olga Melentjeva, Oma Mua Talvi ei ole talvi ilmain lunta»»enšimmäistä kertua Petroskoissa järješšettih lumipruasniekka Pieni lumilautailija Il l a Sem onov Nataljamuamoh kera. Urheilukeškukšen ruatajat paikan piällä šelitetäh mäjenlašun turvallisuušohjeita. Olga Melentjeva Muajilman lumipäivä ili Word snow day alotti oman istorijah ei niin ammuin. Pruasniekka oli kekšitty vuotena 2012 Kanšainvälisen hiihtourheiluliiton alottehešta. Lumipäivyä juhlitah jo monissa maissa. Tänä vuotena tämä talvipruasniekka oli enšimmäistä kertua järješšetty Karjalaššaki. Petroskoin Gorka-urheilukeškukšen alovehella 18. pakkaiskuuta keräyty äijän rahvašta. Pruasniekkaohjelman avattih alppihiihto- ta lumilautailukilpailut, kumpasissa omua neruo näytettih lapšet ta nuoret. Pruasniekan järještäjät oli kekšitty kaikenmoisie huvija kuin lapšilla šamoin aikuhisillaki. Ohjelmašša oli esimerkiksi curling-tyyppini lumiliukurikilpailu, esterata ta labirintti, Pruasniekašša lapšet ta nuoret näytettih nerojah lumilautailušša. šekä harjapallo-otteluja. Perehjoukot ošallissuttih viestikilpailuih. Pienemmät lapšet kokeiltih voimieh juokšupyörän ohjuamisešša. Päivän aikana oli šamoin järješšetty lautailun ta acroski-taijon (hiihtobaletin) muasteri-oppija. Noin 150 lašta oli ošallistun päivän aikana eri kilpailuih ta muasteri-oppiloih. Pruasniekan lopušša kilpailujen voittajat šuatih palkintoja ta lahjoja. Järještäjät luvatah, jotta enši vuotena lumipäiväštä tulou äijyä luajamittasempi tapahtuma ta toivotah, jotta jatkošša šiitä tulou hyvä perinneh. Aktiivista lepuo eri makuh Gorka-urheilukeškukšešta on tullun petroskoilaisien ta kaupunkin vierahien šuosittu lepopaikka. Ihmiset tullah tänne koko perehineh. Talvella tänne voit tulla hiihtämäh ta luistelomah, kešällä peluamah tennistä ta harraštamah rullaluisteluo ta pyöräilyö. Ympäri vuuvven keškukšen alovehella toimiu köyšipuisto. Paičči kaikenmoisie huvi- mahollisukšie Gorka-urheilukeškuš tarjuou eri urheilulajien opetušta kuin lapšilla šamoin aikuhisillaki. Kokenehet valmentajat opaššetah halukkahilla alppihiihtuo, lumilautailuo, luisteluo. Kešällä järješšetäh tenniksen ta rullaluistelun opetuškurššija. Šeiččemenvuotini Il l a Sem onov piäsi toisella šijalla Lumipäivän lumilautailun kilpailušša. Poika jo kolmatta vuotta harjottelou urheilukeškukšen koulušša. Mie alušta rupesin opaštumah alppihiihtuo, ka še milma ei oikein miellyttän. Eryähänä šyntymäpäivänä»»lumipäivä ÎÎ Muajilman lumipäivyä pietäh vuuvvešta ÎÎ Tänä vuotena tämä pruasniekka oli järješšetty yli 20 Venäjän alovehella. ÎÎ Lumipäivän aikana pietäh erilaisie talviurheilulajien kilpailuja, festivalija ta kaikenmoisie talvihuvija. ÎÎ Petroskoin pruasniekan järještäjinä oltih KT:n nuorisoaseijen ta urheilun ministerijö, KT:n taitehhiihon ta lumilautailun liitto šekä Gorkaurheilukeškuš. ÎÎ Pivon tarkotukšena on šuaha ihmiset kiinnoštumah talviurheilulajien harraštamisešta. poika šai lahjakši muamoltah lumilauvan ta šiitähän še lempiharraššuš alkoki. Il l a šiirty opaštumah lumilautailun taituo. Pitäy šanuo, jotta lyhyöššä ajašša poika piäsi oikein hyvih tulokših. Pienen urheilijan kokoelmašša on jo lukusie palkintoja ta mitalija. Il l an muamo Natalja jo yhekšän vuotta on harraštan alppihiihtuo. Talvella Natalja ta Il l a staraijah mitä enemmän aikua viettyä mielehisen urheilulajin parissa. Parempua ajanviettuo kuin hiihtämini ta lautailu verekšeššä ilmašša ei voi ni kuvitella. Viime vuotena emmä piäššyn kovin äijän harjottelomah, kun talvi oli niin lämmin ta oli vähän lunta, Natalja pahekši. Toivottavašti tänä vuotena otamma vahinkon jälelläh.

7 »»Vieristä «Oma Mua» 7 Vierissän kylpömisen šalaisuš»»vierissän pruasniekka on yksi oikieuškosien piäjuhlista Venäjällä, kumpaista juhlitah 19. pakkaiskuuta. Ksenija Veretennikova Tänä vuotena Petroskoissa Vierissän kylpömini oli pietty pruasniekkapäivänä 19. pakkaiskuuta Moskovskajakavun ta Varkautenkavun välillä. Jortano šijoutu niin, jotta kylpijät kierrettih avantuo, laškeuvuttih veteh ta nouštih pois avannošta ristih päin. Jortano oli pyhitetty ennein kylpömistä, jotta ihmiset ei ois kylmetty. Kylpömisen jälkeh kaikki halukkahat voitih lämmitteliytyö ta juuvva čäijyö Viktorija-talvikylvennän klubissa, kumpani on avannon lähellä. Vierissän istorijašta Kirikkökirjoissa kerrotah, jotta tämä juhla on omissettu Iisussa Hristossan tärkiellä päivällä. Onnakko pitäy muistua, jotta juhla liittyy vielä toisehki oikieuškoseh Pyhäh. Hänen nimi on Iivana Kaštaja. Kirikön tarinan mukah Iivanan elämän tarkotukšena oli valmistua ihmisie Pelaštajan tuloh. Iivana kerto, jotta Pelaštaja kohta tulou mualla, jotta kaikkien pitäy käyvä kaštiella ta peššä riähkijäh. Iivana Kaštaja kašto kaikki ihmiset. Iisussa Hristossa šai tietyä täštä pyhäštä ihmiseštä ta pyritti Iivanua kaštamah häntäki. Iivana kašto Iisussua Jortanojoven veješšä ta šilloin taivaš avautu ta kuulu Jumalan iäni, kumpani šano, jotta Iisussa on hänen poika. Pitäykö valmistautuo kylpömiseh avannošša? On olomašša erilaisie mielijä, pitäykö kylpie avannošša vain ei? Erityisešti ihmisien, kumpaset ei ole konšana ennein talvella kylvetty. Monet ušotah, jotta pyhä vesi ei tuo mitänä vahinkuo, toiset varatah viluštuo. Tietyšti, on olomašša šemmosie tautija, konša kylpömini kylmäššä veješšä on täyšin kielletty. Onnakko, još ihmini piätti kylpie Vierissän aikana, niin, tietyšti, pitäy etukäteh kunnolla valmistautuo šiih. Parempi on alottua hualiella vejellä valelomisešta kylpyhuonehešša, päivä päivältä luatie vesi kylmemmäkši, ta niin šiih šuate kuni elimistö tottuu keštämäh jiäkylmyä vettä. Alottelijien ei kannata kylpie, još vesi on vilumpi kymmentä aštetta. Ennein kylpömistä pitäy hyväsisti šyyvvä (kylläni elimistö paremmin šäilyttäy lämpyö), ei pie juuvva alkoholie. Mi koškou vuatetta, niin pitäy ottua mukah vuattiet, kumpaset voit helpošti panna piällä. Kylmän vejen jälkeh šormet ei totella, šentäh vuattiet nappien kera ei paššata. Kannattau varuštua töppöset ta pieni matto, jotta ei joutuis šeisomah pal l ahin jaloin jiällä, muitein jalkapohjat jiävytäh kiini jiäh. Vierissän kylpömiseh tuli hyvin äijä rahvašta. Kuvat: Olga Smotrova, Oma Mua Avannošta otettu jiä šahattih pieniksi kappalehiksi ta vietih pois. Veteh ei šua männä oikein ruttoh eikä oikein hil l ah. Veješšä ei šua olla enämpyä kymmentä minuuttie. Kylpömisen jälkeh parempi on kiäriytyö šuureh pyyheliinah. Ei tarviče hieruo nahkua šillä, šentäh kun še pahoin vaikuttau nahkan kuntoh. Šiitä pitäy ruttoh männä lämpimäh paikkah ta juuvva kuumua vettä tahi čaijyö. Kylpömini avannošša, erityisešti šemmosen šuuren pruasniekan aikana, antau hyvyä mieltä, uušie vaikutelmie, šuurta tarmuo, onnakko aina pitäy muistua omašta tervehyöštä. Mielet ta vaikutelmat: Jevgeni Bučnev, petroskoilaini: Enšimmäistä kertua kylvin avannošša Vierissän aikana viime vuotena. Ennein kylpömistä mie viluššuin, miun šukulaiset šanottih, jotta još kylven avannošša, niin šiitä vielä enemmän läsiyvyn. Mie en totellun ta piätin kuitenki männä kylpömäh. Muissan, jotta oli äijän rahvašta, jalkapohjat jiävyttih jiäh. Onnakko mie kylvin. Šain šuurie vaikutelmie enkä koko vuuvvešša läsin.»»vieristä ÎÎ Venäjällä Vierissän aikana pyhitettih vettä ta vesistöjä. Šitä varten jiähä luajittih ristimuotoni avanto. Šen nimityš on jortano. Ennein avannon pyhäh veteh laškeuvuttih ne, ket ošallissuttih Vierissänkešen špouvuamiseh, jotta hyö šuatais peššä omat riähät pois. Ajateltih, jotta jortano ottau pois paholaisen voiman. ÎÎ Jortanošša pyhitetty vesi pietäh pyhänä ta parantavana. ÎÎ Pruasniekan aikana papisto šuoriutu valkeih vuatteih. ÎÎ Rahvahallini venäläini kalenteri yhistäy pruasniekkaajan pakkasih, ihmiset šanotah tätä ilmijötä Vierissän pakkasiksi. ÎÎ Bolgarijašša ta Kreikašša pietäh juhlallisie kulkuja vesistöjen šuuntah uškontolippujen kera. Šiitä avantoh lašetah risti, ken šuau tämän ristin veještä, niin šitä pyhät voimat ruvetah aina auttamah. Olga Koškina, petroskoilaini: Monta vuotta takaperin yštäväni ehotti miula kylpie avannošša Vierissän aikana. Enšin mie oikein varasin, en halunnun viluštuo. Rupesin lukomah kylpömiseštä netistä, kyšyin tuttavilta, kumpasilla jo oli šemmoni kokemuš. Uškonnollini ihmini šano miula, jotta ei pie varata, Jumala auttau. Šiitä šuahen šuurella ušolla olen kylpen avannošša.

8 8 «Oma Mua»»» kulttuuri Tärkie hankinta»»karjalan Kanšallini musejo šai omih fondiloih Pekka Pertun henkilökohtasie veššoja Karjalan Kanšallisen musejon fondiloissa šäilyy hyvin monta henkilökohtaista kokoelmua. Niijen omistajina oltih ihmiset, kumpaset elettih ta toimittih meijän šeuvulla. Ei niin ammuin Kanšallini musejo šai omih fondiloih kirjailijan, runoilijan ta kiäntäjän Pekka Pertun ( ) henkilökohtasie veššoja. Rintamamieš, Punani partisani -partisanijoukon jäšen Pekka Perttu šovan jälkeh opaštu Leningradin Maksim Gor kin instituutissa ta harjotteli Konstantin Paustovskin luomisseminarissa. Opaššukšen jälkeh hiän toimi Punalippu-aikakaušlehen proosaošašton johtajana. Vuotena 1970 hänet hyväkšyttih Neuvoštoliiton kirjailijaliittoh. Hiän toimi Karjalan kirjailijaliiton kirjallisuušneuvuojana. Vuotena 1977 Pertulla myönnettih Karjalan ASNT:n anšijoitunuon kulttuuriruatajan arvo, a vuotena 1981 hiän šai Karjalan valtijollisen A.I. Perttusella nimetyn palkinnon. Vuotena 1988 Pekka Perttu oli valittu Helsinkissä toimijan Šuomen kirjallisuuššeuran ulkomualaisekši jäšenekši. Kirjailija oli palkittu Kunnivomerkillä, mitaliloilla ta Karjalan ASNT:n Korkeimman neuvošton kunnivokirjoilla. Yksi kokoelman esinehistä, kumpani liittyy Pekka Pertun kirjutuštyöh on Adler Gabriele 35 -kirjutuškoneh kotelošša. Pekka Perttu šai šen Šuomešta, šuomelaiselta tietomieheltä, kielen ta kulttuurin tutkijalta Pertti Virtarannalta. Kirjutuškonehen lisäkši kokoelmah kuulutah šeinäkellot, šavukehkotelo, šauva, työvehkehet. Musejolla tämä oli hyvin tärkie hankinta vielä šentähki, jotta kaikki nämä veššat ollah tyypillisie XX vuosišuan toisella puoliskolla ta täyvennetäh šitä kokoelmua. Omii mielii kirjutakkua Našto-kaunotar. Musiikkistarina.»»Karjalan Tašavallan musiikkiteatteri lahjotti Petroskoin lapšilla tovellisen uuvvenvuuv ven ihmehen nuoren karjalaisen šäveltäjän Anastasija Salon oopperan. Natalija Gorodnickaja Kuvat on otettu Karjalan Tašavallan Musiikkiteatterin arhiivašta Muajilmašša on ylen vähän lapšilla tarkotettuja oopperoja. Šentäh šuurena ilona oli še, jotta Salon työ šai hyvän tulokšen. Täššä teokšešša kaikki on niin šointusašti yhistyn: yksi kaunehimmista karjalaisista starinoista, musiikki, spektakli ta näyttelijät kaikki tämä luonnollisešti šynnytti taitehilmijön. Näyttäy šiltä, jotta nykysie lapšie on vaikieta yllättyä tavallisella kanšanstarinalla. Ka lapšien täyttämäššä teatterin šalissa valtuau hil l aisuš heti, kun šarven šoitto ilmottau, jotta matka starinah alkau. Šiitä kaikki tapahtuu musiikkiesitykšen lakien mukah: lavalla hyvät voimat taissellah pahoja vaštah, šana yhistyy musiikkih ta lauluh, ta näin šyntyy oikie ooppera. Tietyšti näytelmän tyyli, šen yštävällini ilmapiiri on ohjuajan työtä. Näytelmän ohjuajana on Karjalan anšijoitunut artisti Snežana Saveljeva. Perintehen mukah lavalla esiinnytäh vanhat ta arvoššetut näyttelijät kuten Nina Boldireva ta V ačeslav Terentjev, Jelena Polijenko ta Marina Žarkevič šekä nuoret ta tunnetut El vina Mullina, Anastasija Averina, Ol ga Maslova, Jevgenija Gudkova ta heijän kera lavalla tullah vašta alottelijat näyttelijät Anna Šalajeva, Jevgeni Šugai, Pavel Nazarov, Kirill Čursin ta muut. Spektaklin lavaštajana on Jelisei Šepel ov ta hänen työ herättäy kaččojissa ta erityisešti lapšissa eniten positiivisie tunteita. Hahmojen puvut niise ollah ylen kaunehet, niissä on karjalaisen talonpojan vuatteijen elementtijä. Tuntuu, jotta henkilö, kumpani luati kaikki koristehet ta puvut, ylen šuvaiččou ei yksistäh omua työtä ka šamoin ni starinoja. Anastasija Salon ooppera on šyntyn Karjalan mualla, juuri šentäh musiikissa kuuluu perintehistä karjalaista kulttuurie. Starinašša šäveltäjä on käyttän šemmosie folklorityylijä kuin loiččuja, taikašanontua ta perintehellisen hiäritualin ošie. Kanšan tanššielementtijä lisäsi horeografi Oleg Ščukarev. Toivottavašti Anastasija Salon ta Karjalan Musiikkiteatte rin luatima uuvvenvuuvven ihmeh on vašta alottan oman onnellisen kohtalon teatterin šeinissä. Karjalan ammattimusiikkialalla lapšien ooppera on harvinaini vieraš. Tähä šuate on ollun vain kakši kokemušta Karjalaini starina, kumpasen vuotena 1940 šävelti Natalja Levi (še on ollun enšimmäini karjalaini ooppera) ta vuotena 1980 P otr Kožinskin šäveltämä Kiššan linnan prinsessi. Enšimmäini šai šuuren šuosijon Petroskoissa ta Leningradissa, toini ei ole konšana nähnyn lavan valuo. Asientuntijat šanotah, jotta Našto-kaunottarella on kaikki mahollisuot pitkäh ta onnelliseh elämäh.

9 »»elämäntiet «Oma Mua» 9 Potakkapellolla šyntynyt rakkahuš»»ponkalahen Novi put (Uuši tie) -kolhosissa enemmän viittäkymmentä vuotta takaperin alko tovellisen karjalaisen Polinin perehen istorija. Nadežda Vasiljeva Hyö tuttavuššuttih vielä šiih aikah, konša piirin laitokšet työnnettih omie ruatajie kolhosipeltoloilla potakan korjuamiseh. Vladimir Sem onovič šynty Pohkalahešša, a Anna Vasiljevna on kotosin Latvajärven kyläštä. Šilloin kun nuoret tuttavuššuttih Anni oli jo opaštun ompelijakši ta ruato Kalevalan ompeluverštašša. Ponkalahen peltoloilla nuoret ihmiset tavattih ta višših miellyttih toini toiseh. Vladimir oli potrakka priha: korkie, iloni, hiän kiinnošti monie tyttöjä. Ei ni Anni ollun poikkeukšena: neičyt šalua ajatteli komieta poikua eikä toivonkana, jotta še huomuau rakaštunutta tyttyö. A Vladimir huomasi, ka ei Ponkalahešša, kun Kalevalašša, konša tuli piirikeškukšeh armeijan jälkeh. Heilä ei ollun pitkie kaimuamisie ta kävelyjä. Tottaš šulhani ymmärti, jotta šemmoista vakavua ta myöntyväistä moršienta, kuin Anni, hiän ei mistänä enyä löyvä ta hiän piätti kos s uo neičyttä. Hiät piettih 2. pakkaiskuuta Tänä vuotena pariskunta juhli kultahäitä ili 50 vuotta yhtehistä elämyä. Polinien pereh on hyvin tuttu monella Kalevalašša. Vladimir Stepanovič on Kalevalan raipon vanhin šohveri. Hänen šelän takuana on tunanšie kilometrijä turvallisie matkoja. Anna Vasiljevna tunnetah hyvänä muasterina: hiän on ompelija, kevytta piällyšvuatteijen leikkuaja. Naini oli 40 vuotta ruatan šamalla paikalla Kalevalan palvelutalošša. Työvuosien aikana naisella on keräytyn omie kilometrijä šuorija tarkkah Tänä vuotena pariskunta juhli kultahäitä ili 50 vuotta yhtehistä elämyä. Anni ta Vladimir Polinit ollah yheššä jo 50 vuotta. Kuva: Nadežda Vasiljeva, Oma Mua luajittuja pistoja, kumpasie takutti ommella Annin ompelukoneh. Anni tuli töih Palvelutaloh loittosena šovanjälkisenä 1953 vuotena. Šilloin laitokšella oli Partisani-nimi. Šielä Anna Vasiljevna ruatoki pensijah šuaten. Omašta hyväštä työštä naisella monta kertua myönnettih kiitoškirjasie ta hiän šai Erittäin hyvä palvelukunnan ruataja -arvonimen. Nyt, konša tervehyš ei enyä anna ruatua omua armašta työtä, Anna Vasiljevna rikeneh näköy unija. Niissä hiän istuu oman ompelukonehen takuana taikka leikkuau tulijan kaunehen mekon ošie. Armeijan jälkeh Vladimir Sem onovič tuli Uhtuon himleshosih. Kerran hiän näki piirileheššä ilmotukšen, jotta ihmisie kučutah šohverikurššiloilla. Hiän vähän ajatteli ta piätti lähtie. Vladimir šai miäräykšen Kalevalan autoliikennehlaitokšelta ta läksi opaštumah. Ammatin šuatuo hiän muutoman vuuvven ruato matkuštaja-autobuššin kulettajana, a vuotena 1971 tuli ruatamah Kalevalan raipoh. Šieltä vuotena 2002 mieš mäniki pensijalla. Kaikkie omašta työštä šuatuja kannuššukšie en voi ni muistua, kertou Vladimir Sem onovič. Meijän pereharhiivašša on lukusie kunnivokirjoja hyväštä työštä šekä iskutyöläisen rintamerkkijä. Nyt še on jo meijän istorija. Eri kunnivokirjat venytäh pakšuina tukkuloina. Muistaen omua perehelämyä Polinien pariskunta kertou, jotta heijänki pereheššä oli riitoja ta viärin ymmärrykšie. Ka Anni ta Vladimir ollah varmat, jotta perehšuhtehissa tärkietä on šopu ta luottamuš, kumpasitta et elä monta vuotta kylki kyleššä. Meijän riijat oltih eri pikkušeikoista, ka rahakyšymykšistä myö konšana emmä riijellyn, Anni ta Vladimir ollah varmat, jotta perehšuhtehissa tärkietä on šopu ta luottomuš, kumpasitta et elä monta vuotta kylki kyleššä. muistelou Anna Vasiljevna. Meilä oli yhtehini perehbytžetti ta myö konšana emmä ole luken, ken ta mih on kuluttan rahat. A nyt pensijalla ollešša meilä kaikkie riittäy, talošša on äijän tilua ta. Niin ni elämmä! Talvella enemmän levähämmä, a kešällä käymmä meččäh šieneh ta marjah. Niin ni eläy rakkahuš Polinien pereheššä. Pariskunta ei kavottan eikä tuhlan šitä pitällä ta mutkikkahalla elämäntiellä. Omii mielii kirjutakkua Miulaki oli poika Kuulin tämän tositarinan eryhältä muamolta. Hiän anto luvan tämän tarinan julkaisuh. Naini eläy Vienan Karjalašša. Nyt hiän on jo ämmö. Ka tuo tapahtuma on vieläki hänen mieleššäh elävänä, niin kuin še ois tapahtun vašta eklein. Ämmö kerto Miun pojalla oli ikyä 28 vuotta, kun hänet tapettih. Hiän oli männyn šeukkuh kera baarih. Mistä lienöy šyyštä tuntomatoin mieš hyökkäsi pojan piällä ta pisti hänet puukolla baarin ovella. Puukottaja vei pojan polniččah, ka ei enyä mitänä voitu luatie. Myöhemmin šain tietyä, jotta miun poika oli paissun liäkärillä miušta ta liäkäri vain itki. Oisin tahton tietyä, mitä poikani šano viime šanoikšeh. Mie annoin puukottajalla Uuvven Šanan: Mie olen rissitty. Miula on risti kaklašša, puukottaja šano. Ka šiun teko ei ole šemmoni, mitä Piiplija opettau, vaštasin. Poikani tuotih hauvattavakši. Šeisoin krovun vierellä viimeistä kertua. Kyšyin puukottajalta, jotta šuvaičetko šie poikuaš? Hänellä oli kouluikäni poika. Tietyšti. Niin mieki, vaštasin. Miun oli vaikie olla šiinä. Kyynälet tultih šilmih. Nyt mie en voi kiittyä šilma täštä, mitä miula on tapahtun, šanoin Jumalalla. Piiplijaššahan on kohta, missä kehotetah kiittämäh joka tilantehešša. Ta šiitä Jumala pakasi miula näin: Kyllä šie voit kiittyä täštäki ta mie pešen šiun kyynälet pois. Miulaki oli poika. Ainuo poika. Hänet nuaklittih ristih. Täštä šanašta mie šain voimua jatkua elämyäni etehpäin. Hetken mietittyön ämmö jatko: Kakšitoista vuotta on kulun. Tappaja tuomittih tyrmäh, kumpasešta hiän piäsi ennein aikua pois. En tiijä makšoko vai mitä, ka hänet ajan piäštä tapettih. Mie olen prostin häntä. Tietyšti ajattelen ta kaipuan poikuani. Hiän oli miula rakaš. Tarinan tallenti Ape Nieminen Kesseli ry Valmistauvumma Oman Muan 25-vuotispäiväh Tänä vuotena Oma Mua täyttäy 25 vuotta. Še on kaikilla meilä šuuri merkkipäivä. Oma Mua -lehti on yhtehisen ruavon šuuri ta merkittävä tuloš. Ilmain meijän alallisie lukijie ta kirjuttajie, apulaisie ta kannattajie, ei olis ni meijän karjalankielistä lehtie. Šentäh šuuren merkkipäivän uattona tahomma kiäntyö teijän puoleh. Lehen merkkipäiväkši meinuamma järještyä kakši šuurta pituo omie lukijie ta tiluajie varoin. Enšiksi tahomma pityä Petroskoissa kakši seminaarie, kumpasissa innokkahat opaššutah, mitein käyttyä arhiivadokumenttija, mistä pitäy alottua ruatua omie šukujuurie eččimäššä. Šiih meitä opaššetah Kanšallisen arhiivan ruatajat. Seminaariloih kučumma kaikkie halukkahie. Ryhmän ei pitäis olla liijan šuuri henkie kymmenen. Seminaarit pietäh Petroskoissa kevyällä Periodika-kuštantamon ta Kanšallisen arhiivan tiloissa. Toisena šuurena pitona tulou Lukijien konferenšši, kumpani pietäh Veškelykšen kyläššä 23. šulakuuta. Šinne viemmä konferenššin ošallistujie kahella šuurella autobuššilla. Šentäh meijän pitäis tietyä etukäteh äijänkö ihmisie yhtyy konferenšših. Kiännymmä meijän lukijien ta tiluajien puoleh, jotta kaikki, kenen mieltä kiinitetäh nämä kakši Oma Mua -lehen merkkipäiväh liittyvyä pituo, šoitettais tahi kirjutettais toimitukšeh: Petroskoi, Oma Mua -lehen toimituš, tel , omamua@mail.ru.

10 10 «Oma Mua» 21. pakkaskuudu 2015»» kylän elostu Volhvoi suvaijah kaikin, heil on tavvet reput lahjua, Paimoi (Miša Filippov) sai lahjat Rastavanaigu -kerdomuksien kilvas voitandas. Häi kirjutti kerdomuksen Jumal ainos rinnal. Volhvat jo roittihes tavallizikse da vältämättömikse Rastavan pruazniekois. Tänävuon hyö sellittih uuzih kaunehih ruuttih, roittih gu toven päivännouzumualoin opastunnuot suarit. Kuva: Valentina Libertsova. Rastavu Alavozen kyläs»»seiččemenden kerran Alavozen školas piettih suuri lapsien Rastavan pruazniekku. Valentina Libertsova Pruazniekku varustettih yhtes Spuasan Käzitäluajitun obrazan kirikön prihodan uskovazienke. Net nelländen kluasan opastujat, kuduat enzimäzenny varustettih pieni konsertaine oman enziopastajan N. A. Kuzminanke da ozutettih pikkarazes kirjaston pertis, nygöi jo kazvettih 11. kluassassah. Toinah nengozet tävvet brihat da neidizet jo ei muga rakkahal varusteta nengozii lapsien pidoloi? Ga onnuako ei, sentäh gu vuozi vuvvel kirikön prihodah da pravoslavnoloih pruazniekkoih yhtytäh enimytteh perehinneh. Sevoittaret Miša Filippov da Vas a Antipin joga Pyhiäpäiviä avvutetah Boris-papil altaris, sit täs Rastavan ozutelmas hyö nerokkahasti vie yhten altarniekan Semoi R appijevan kel ezitettih paimoloin roulit. Miša viegi ehti lopul talvikuudu kirjuttua Rastavan aijan kerdomuksen Jumal on ainos rinnal da voittua literatuurukilvas. Hänen Nast oi-sizären poigu Žen a Slesarev eläy da opastuu Petroskois, ga talvilomakse buaballuo kyläh tulduu ei voinnuh istuo joute sežo kirjutti oman Rastavanajan suarnan da opastui ezitykseh niškoi jänöin roulin. Se pereh puaksuh kävyy kirikköh, a vahnin Natalja Aleksandrovna Filippova on enimien prihodan dieloloin ohjuaju da alalline klierosan pajattai. Iče toiči tottu sanou: hänen malittuloin väil vie pyzyy salbua mata meijän paikalline liekarialoveh. Varustuo edukädeh Varustandu Rastavah zavodivuu kerras vai algavuu Rastavan pyhä, toiči vie aijembi. Vertep Alavozen kirikön pihas käzin luajittu luolu, kus Jumaldom sai Iisusan. Nygöi, konzu alalleh pietäh Pyhänpäivän školii lapsile da vanhembile Jumaldoman Iverskoin obrazan časounas, enimät paginat da kyzymykset piätetäh sie. Nuoret biznessumiehien perehet ollah kiinnostunnuot lapsien Jumalua myöte kazvatandas, sit mielihyväl varustetah lahjoi, ezityksii, ruuttii, keskenäh kerätäh varua. Ei petties piäpajokse täl kerdua hyö vallittih Bulat Okudžavan sydämelline pajo, kudai kuččuu yhtystymäh da pakiččemah prošken n ua toine toizel dai Taivahallizel Jumalal. Runorivi A muiten miksebo mual nečil igäzel elän... rodih kaikkien Rastavan ruadoloin piäajatuksennu. Paras čomaine Tavan mugah piemmö kolme Rastavan kilbua. Enzimäzen parahan Rastavan kortin voittajakse rodih kuuzivuodine Aleksei Lavrukov. Paras käziruado -kilvas voitti sežo kuuzivuodine Saša Balimov. Kaikkiedah niilöih kilboih yhtyi 24 hengie školas da päivykoispäi, äijät azuttih omii mustolahjoi perehinneh, sit suadih niis kiitoskirjazet. Eriže merkittih Nast a Sidorovan, kudai ylen äijäl suvaiččou käziruadoloi, ainos midätahto eriluadustu keksiy kilboih. Täl kerdua häi niegloi kummallizet alazet-kozazet. Äijän vägie da syväindy pani täh kilbah Alavozen školan Minun Karjal -urokoin opastai Tatjana Iščejeva, ičegi toi omin käzin luajitun duuhu-kuuzakon da varusti ozuttelun. Anuksen školan n:o 1 taidourokoin opastai Marina R appijeva nerokkahasti čomendi kirikön da časounan ikkunat, azui mieldykiinittäjät havvukogomukset. Ken on paras kirjuttai Rastavan suarnoin da kerdomuksien literatuurukilvan iäneständy jo tostu vuottu menöy Spuasan Käzitäluajitun obrazan kirikön saital da sen Vkontakte joukos. Enzimäzenny oman kirjutuksen Rastavan lehti andoi kuvvenden kluasan opastui Anna Mitrofanova, hänel pidi kodvu vuottua, sentäh gu iäneständy algavui vai 30. talvikuudu, kerras edeh vuodizien joukos piäzi Polina Palatina. Hänen kirjutus kebjieh, paginoin keskes andau äijän eriluadustu tieduo täh pruazniekkah niškoi. Neče tyttöine kaiken Rastavan ezityksen aijan oli laval kuuzahazen piäroulis. Myöstin eriže merkittih kirjuttai, kuduadu lugiettih kilvan siiriči eläkkehel olijua Ol ga Limarenko. Hänen lyhyt kerdomus Rastavan lahju on mieldykiinnittäi sil, gu se tapahtus toven oli meijän omas kirikös dai kaikkii, kes on kirjutettu, suau tundie. Kai kilvoin ozanottajat suadih kiitoskirjazet Alavozen školas da kirikkölahjat Borispapis. Kai lapset, kuduat pajatettih, lugiettih runozii, tansittih laval, käveltih da kižattih kuuzes ymbäri, suadih magiet lahjat kuldazis läpettäjis suarnahizis vakkazis, volhvu-tiedomiehien käzis. Illačun käzikirjutus valmistettih da repetiiruittih školan kazvatusruadoloin johtai Jelena Tunkel da kul tuurutaloin nuori ohjuaju Ol ga Pozn akova. Sih yhtyigi paikallizen muuzikkuškolan pajojoukko Pokrov, kudai kunnolleh pajatti Rastavan troparin da sydämellizii klassiekkupajoloi, se ližäi čomuttu da taivahallistu hengie kaikele pivole. Puhtahat sydämet Čomakse lahjakse rodih tuttavan fotokuvuajan Valerii Kirillovan ozuttelu. Häi sežo puaksuh kävyy meijän kirikköh, suvaiččou luadie lapsien kuvii. Kaččojil sai kehoittua oma nimi sille ezityksele. Kymmeniezes nimes Valerii Nikolajevič onnuako mieldyi da valličči Heil ollah puhtahat sydämet. Sidä mieldy ei yhty kerdua Rastavan sluužbil dai pruazniekal tovestigi Spuasan Käzitäluajitun obrazan kirikön johtai protoijerei tuatto Boris, kudai blahoslovii kai varustanduaskelet: Rastavan ydin on se, gu jogahizele meis sydämeh tulis Jumal, kudai avvuttau vallita tovellizet arvot meijän sevoitunnuzes elaijas. Meijän sydämih piäzi Jumal, sendäh, gu myö opimmo yhtes piästä hyväh, suvaija omua muadu, omua kyliä, kirikkyö, piemmö nengozii pruaz niekkoi, nostammo Prihodan kodii, kus voimmo vastata enämbän ristittysty, varustummo rakendamah Alavozeh uuttu Jumaldoman Roindupäivän nimisty kirikkyö, opastummo omua muamankieldy Jälgimästy vaste zavodiimmo, ga opastujat ollah ylen tarkazet da tahtojat paista Jumalanke karjalakse, sit yksi tulos jo sai ozuttua illačun loppupilkakse rodih Tuatto minun taivahalline... -malitun da Tämä yö on pyhä, yö on piäzemine... -kol adkan pajatandu livvikse. Äijän ristittyön ponnistuksel pruazniekku tapahtui, avvutti panna sydämih hyvytty, uskuo sih, gu Viflieman Tiähti da Rastavan puhtažus vie äijän kerdua ozutetah oigei elaijan matku. A muiten miksebo mual nečil igäzel elämmö... Omii mielii kirjutakkua

11 »»sanasuari Nägemätä uskuo «Oma Mua» 21. pakkaskuudu Вlаžennoi Maksim ispovedniekku Bezulukskoi shimanuahu, eli Samarskois gubernies. Ivanovka-kyläs 1863 vuvvel prostois muanruadajien perehes rodiihes lapsi. Jälles ristindiä brihačul annettih nimi Matvei. Lapsi oli rauhažu, kuuzi kuudu vaiku magai da imi muaman nännis maiduo. Muates lapsi ainos kuundeli muaman malittuloi da pajoloi. Konzu rubei enämbän toimittamah, kävyi muaman da tuatanke kirikköh. Kogo pitkät sluužbat oli vaikkani, joga kerdua lapsel annettih pyhät. Seiččie vuottu lapsi kazvoi tervehenny, kävyi kirikköh, suvaičči kuunnella malittuloi, ku iče vie lugie ei maltanuh. No tuli pereheh suuri gor a. Matvei läževyi, tartui lapseh ospu. Liečindiä hyviä sil aigua ei olluh, jäi brihaččuine ihan sogiekse. Ennegi ei olluh Matveil äijiä dovariššua, a nygöi netgi nagrettih da riäzitettih händy. Häi toiči kävyi kižuamah lapsienke pihale. Sil aigua lapset suvaittih kižata peittozil, a eččijäkse ainos vallittih Matvei, sivottih hänel silmät kirjaval paikal, hos gor aine ilmai sivondua ei nähnyh nimidä. Pyöritettih, a iče kaikin juostih pagoh. Matvei oppii tabailla, pyörihes paikal, ga tavata ei voinnuh nikedä, a kaikin taputettih kämmenii, riäzitettih da nagrettih. Oli brihačul ylen abei riäzitändiä, vaiku yksi nuorembi sizär heitäldelihes, velli tabualdi Tan oin da piäzi nagros. Jälgimäi sogei brihaččuine rubei käymäh vaiku kirikköh, a jygiel aijal sizär Tatjana händy ainos avvutti. A konzu brihal täydyi 20 vuottu, häi kyzyi vahnembil vediä händy manasterih, kudai oli kolmen virstan peräs Buzlukas. Se oli Spaso- Preobraženckoi mies-manasteri. Sen lähäle suureh mägeh oli kaivettu kivikolot, kus iinokat molittihes yksittäin. Ymbäristö oli hil l u, luondo ylen rauhalline da čoma. Kerävyttih sinne elämäh pyhäpodvižniekat askietat kovasti Jumalah uskojat. Matveidu sinne toi tuattah, jätti poijan manasterin edeh, oli kezäkuu, hänel pidi kiirehtiä ogrodu- da kylvöruadoloi ruadamah. Istuu briha yksin, šupettau malittuloi, a kunne mennä, kelle kyzyö ei tiijä da ei näi. Siiriči astujat manuahat kyzyttih: Sinä, Jumalan käskyläine, midäbo täs istut, malittuloi luvet, a kirikköh et mene? Kuultih vastah: Tuatto minuu tänne toi hebozel. Minä tahton ielleh manasteris eliä. Olen sogei. Igumen kyzyi: Maltatgo midä ruadua? Olen ruadanuh kaikkie, tiä gi en rubie joute istumah, midä käskettö, sidä rubien ruadamah. Igumen hyväl mielel vastai sogiedu molitvenniekkua da löydi pättävän ruavon. Oli tuatto Makarii ahkeru ruadai da manasterin elaijan hyvä tiedäi. Jo pienyössäh häi tundi pahuon da Jumalan suvaičendan. Oli hänel lepitty shiimu. Enzi vuvvet oli leivänpastajannu da kirikön kelloloin zvonarinnu. A 16. elokuudu 1905 sai uvven nimen Makarii. Makarii ruadoi da moliihes rahvahan, vellestön da kogo muailman puoles. Terväh rubei kuulumah manuahan Makarien parandukset da maltot hyväsydämellizesti vastailla palomniekkoi da sellittämizet rahvahan pahoin mielen. Kaikkielpäi ruvettih käymäh rahvas sogies manuahas parandustu eččimäh. Kaikin kävyjät löyttih, midä kyzyttih da Jumalas pakittih. Makarii abeittuloil oli puolistajannu, voimattomil liägärinny, armoittomil tuatannu. Häi hyvin maltoi opastua kaikkii tundemah uskuo, varuamah Jumalua, opasti malittuloi lugemah, tirpamah, pyhii viettämäh kirikköh kävyjen da malittuloi lugijen. Kaikil maltoi selgieh kerduo surmah näh, Jumalan suudoh näh, opasti tundemah omii riähkii, kerdoi igähizih muokkih näh da puhtahah paradiizan eländäh näh. Iče oli vienosydämelline, rahvahien suvaiččii, sentäh hänellyö ainos oli tulijua da nevvon kyzyjiä. Äijän kummua häi nägi, tunzi da avvutti kaikile. Hänen malitul sogiet ruvettih nägemäh, kuurnehet - kuulemah. Aigu oli jygei, monet kyzeltih, konzu tulou parembi aigu, kaikkih kyzymyksih häi löydi oigien sellityksen. Yksi armoitoi neidine tuli sovietal oman podruuganke: mennägo heil miehele. Mollei suadih nevvot: armoittomal käski mennä miehele, uskaldi suuren perehen seiččei tytärdy da kaksi poigua. A hänen podruugal sanoi: ei sua mennä miehele, ei ole vie hänen sulhaine. Ga nuori neidine ei kuulluh sanua, sentäh jäi yksinäh, kolme kerdua oli miehel, a kai ukot kuoltih. Yksi vai poigu jäi eloh, ga voinan aigua menetti jallan. Vaste sit tostiihes naine, pideli kuunnella manuahan nevvuo, sit ollus ihan toine elos. No hyvät aijat mennäh, a pahat vastah tullah. Manasteri salvattih, Makarii puutui tyrmäh. Kaikil manuahoil 1929 vuvvel pidi mennä kel kunne. Tyrmäsgi eläjes sogei shimanuahu ruadoi, lähimäzil avvutti tirpua, uskovazien kel yhtes lugi malittuloi. Jälles tyrmiä sizär Tatjana otti vellen yhtes elämäh. Susiedat ylen terväh ruvettih käymäh sovietal. Shimniekku Makarii maltoi nähtä tulijoi tapahtumizii dai midä kel oli tapahtunnuh. Yhten kerran hierun ižändäl kaimavui lehmy, häi tuli shimniekalluo, kerdoi: Žiäli on lehmiä, ku on omil käzil kazvatettu da on vie perehen syöttäi. Kuuli vastah: Pahua mieldy älä pie, löydyy syöttäi, sanoi kuduah kyläh mennä, mittumah kodih. Sie tahnuos on sinun lehmy. Sie oligi, ei pidänyh riijellä, hyvin lehmänke piästih kodih, kui oli uskaldettu. Hänen malitul monet piästih läževyndöis, parandettih omii eländyaigoi, lugiettih iče malittuloi da uskottih Jumalua. A jälgimäzet päivät startsu, kudual oli jo annettu nimi shimanuahu Maksim, eli läs Tihvinän manasterii, da tuaste oli tyrmäs. Kuundeli kirikön kelloloi, moliihes, no omua kovua uskondua Jumalah oli äijäl perretty. Vuvvennu 1937 kova Jumalah uskoju shiimanuahu Maksim tapettih. Karjalakse kiändi Tamara Ščerbakova»»Runuo kilbah Valentina Libertsova Rastavan aigu Rastavan pyhä aigaine Valgei, gu lumipeldoine, Puhtas, gu lammin aldoine, Vuottai gu uuzi kniigaine. Kuudam täyzi kruugaine Pakkazenperiä kai kuldaine. Kuuluu, kui tiähtet helistäh. A toinah sie anhelit lenneltäh, Toine toizenke kižatah, Pajeltah, tavaillah, nagretah? Kuuzikot vägie vai suitetah Nukkujes lumien ual. Käbrylöil varvat soitetah Da kuunneltah iänii mual. Ikkunois tulet läikytäh Ruskiet, sinizet, keldazet, Bovazet pertilöis lekutah, Lahjois tyhjetäh vakkazet. Runokilbu pietty Kengo pajattau kol adkoi, Kengo kävelöy arbuamah, Kengo noudau uniloi, Uskojat kirikköh livutah, Avvuttua opitah köyhile, Läžijii bol ničois kačotah, Pakitah rauhua mierole, Hyvytty Jumalas vuotetah. Pakkaskuun pyhät päiväzet, Ollah hos lyhyöt da pilvezät, Ei heidy rikota pakkazet, Eigo hierota tuhuzet. Syvaičuspäivazet armahat, Meile Jumalan annetut, Kaikekse vuvvekse parahat Mielet da ruavot algailtut. Valentina Libertsova rodih Oman Muan runokilvan voittajakse. Kuva: Jelena Filippova, Oma Mua Mennyön vuvven allus Oma Mua ilmoitti runokilvan. Kilvan kauti myö kehitimmö meijän lugijoi kirjuttamah eri pruazniekoile omistettuloi runoloi. Nygöi tuli aigu ilmoittua voittajat. Runokilvan voittajakse rodih Valentina Libertsova Alavozespäi. Valentina Vasiljevna on meijän alalline lugii da kirjuttai. Hänen runuo löydyy onnuako joga toizes Oman Muan noumeras. Kilbah inehmine kirjutti runoloi Uvvekse Vuottu, Muamanpäiväkse, Il l anpäiväkse, Roindupäiväkse, Nimipäiväkse, Naizien päiväkse da Rastavakse. Nämä runot hyvin pätäh pruazniekoin pidämizekse da poštukartočkoin hyvittelysanoikse. Suuret passibot Valentina Libertsovale, ku rakkahal yhtyi meijän kilbah da työndi meile omii runoloi aijoilleh juurii pruzniekkoi vaste. Lahjakse runoniekku suau vaste ei ammui ilmah piästetyn Kumalikko-kniigan, kunne on kerätty runostu lapsile.

12 12 «Oma Mua» pyhät da arret Kun talvi on pakkani, kešä tulou povvempi ta lämpimämpi. (Oulanka)»» joutoaika»»mitä? Konša? Missä?»»Hyvittelemmä! Vihod-mediakeskus. Vastuamas da kaimuamas vahnua Uttu vuottu s u a h Ozuttelu on valmistettu Karjalan t o i n a r g i -s u o v a t t u Kul tuuruministerstvan kannatuksel ÎÎ Adressi: Karl Marksan piha, 19 ÎÎ Telefon: Petroskoin ozutteluzualu. Salvador Dalin kuvien ozuttelu s u a h Salvador Dalin grafiekkukuvat on otettu ozutettavakse persounallizis kolmaspäiv y p y h äpäi v y kollektsieloispäi ÎÎ Adressi: Leninan piha, 26 ÎÎ Telefon: Karjalan kanšallini musejo. Kerran 40 vuotta takaperin š u a t e n Neuvoštokanšalaisien 1970-luvun t o i n i a r k i p y h ä pä i v ä arkielämäštä kertovašša näyttelyššä musejoesinehie, 1970-luvun dokumenttija ta valokuvija musejon ta yksityisistä kokoelmista ÎÎ Adressi: Lenininaukijo, 1 ÎÎ Telefoni: Kaččokkua Omin silmin nellänpiän 22. pakkaskuudu 9.00 aigua Rossija-Karelija -kanualal Vedäjänny Marija Filatova. Ô Ô Kristinuskon ABC. Vedäjänny pastoru Pentti Smeds. Suomen kielel. Ô Ô Pitkän tien kulkija. Inkeriläine Eevi Pylsy on kulgenuh pitkän eloksentien. Mennyt vuvven lopus häi täytti 95 vuottu. Luadinuh Inna Bogdanova. Suomen kielel. Ô Ô Värttinä : paluu juurille. Suomen kuulužiman nygykanzanmuuzikkujoukon Värttinän konsertu oli mennyt kezän Sommelo-festivualin piätapahtumu. Luadinuh Ol ga Ogneva. Suomen kielel. Kaččokkua Omin silmin tossargen 27. pakkaskuudu 9.00 aigua Rossija-Karelija -kanualal Vedäjänny Marija Filatova. Ô Ô Kristinuskon ABC. Vedäjänny pastoru Pentti Smeds. Suomen kielel. Ô Ô Suomelas-ugrilaine muailmu. Teležurnualu n:o 207. Ven an kielel. Kotosalla. Survottu kartohku pedranlihan kel lappalazeh luaduh. Suomen kielel. Programmois on ven ankieline tekstukiännös. Programmas voi olla muutostu. Kuva: Ellina Pihonina. Miun Oma Mua»»Uuši kilpailu Äšen matalla Jegiptih armaš Oma Mua -lehti on aina mukana. Oma Mua ilmottau lehen 25-vuotispäivällä omissetun valokuvakilpailun. Kilpailuh työnnetyt kuvat voijah esittyä vaikka mitä ta voijah olla otetut vaikka missä paikašša: kaupunkissa, kyläššä, luonnonhelmašša taikka äšen eksottisissa maissa. Tärkietä on še, jotta kuvašša ois Oma Mua- tahi Vienan Karjala -lehti. Kirjuttakkua ketä on kuvašša, konša ta missä še on luajittu. Kun ollou valokuvua koškijie muisselmie tahikka muuta šen yhteyveššä šanottavua, kirjuttakkua šeki. Muistakkua kirjuttua valokuvuajan nimiki, još še on tiijošša. Kilpailuh työnnetyt valokuvat ta kirjutukšet painamma Miun Oma Mua -rubrikissa. Kilpailun voittajat ilmotamma 23. šulakuuta Lukijien konferenššissa, kumpani pietäh Veškelykšen kyläššä. Valokuvat kirjutukšineh työntäkkyä 15. šulakuuta šuaten Oma Mua -toimitukšen adressilla: Petroskoi, Titovinkatu 3, tel , tahi šähköpoštilla: omamua@mail.ru tai vienankarjala@mail.ru kuvua kilpailun tulokšet Viime vuotena Oma Mua ilmotti Kuvua kilpailun. Šiih ottima vaštah valokuvija, kumpaset on luajittu luvulla. Vuuvven aikana painoma kilpailukuvija ta niih kuulujie kertomukšie lehen šivuloilla. Kilpailun tulokšien mukah voittajakši piäsi Lidija Torvinen Kalevalašta. Naisen vuotena 1984 otettu On työtä ruatajalla -kuva ta mukava juttu oli painettu Oma Mua -lehen n:šša 13. Lidija Torvinen šynty Tollonjoven kyläššä Pekka ta Santra Remšujevien pereheššä. Hiän opaštu Petroskoin Kulttuuriopistošša kirjaštomiehekši ta monta vuotta ruato Kalevalan piirikirjaštošša. Nyt Lidija Petrovna on eläkeläini, ka ei issu kiät rississä. Hiän ruatau omalla kašvismualla, keryäy liäkeheinijä, marjoja ta šienijä, mielelläh ošallistuu kaikkih kulttuuripitoloih, kumpasie vietetäh Kalevalašša. Onnittelemma Lidija Torvista voitošta ta lahjotamma hänellä Periodika-kuštantamon kirjoja! Karelija-tele- ta radijokanavan toimittajua Reino Rugojevua onnittelemma šyntymäpäivällä! Toivotamma šiula onnie, lujua tervehyttä, šekä voimie ta intuo šiun tärkieššä työššä! Työtovarissat Vepsälästy runoilijua da fotokuvuajua Nikolai Abramovua hyvittelemmö Roindupäivänke! Ozua sinule da tervehytty, uuzii runoloi da ozutteluloi. Rua iellehgi oman vepsäläzen vahvahan hyväkse! Omamualazet Karjalankielisen Čičiliušku-kuklateatterin ohjuajua Natalja Golubovskajua lämpimäšti onnittelemma šyntymäpäivällä! Toivotamma šiula onnie ta rakkahutta, lykkyö ta mäneššyštä työššä! Čičiliuškulaiset»»Siänennustus Peruštajat: Oma Mua Karjalan rahvahan lehti Peruššettu kešäkuušša 1990 Petroskoi Anuksenlinnu Priäžy Koštamuš Kalevala Louhi yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy 22 / / / / / / / Karjalan tašavallan Lakijenhyväkšymiskokouš, Karjalan tašavallan hallituš, Karjalan Rahvahan Liitto ta kuštantamo Periodika Piätoimittaja Natalja Anatoljevna Sinitskaja Julkaisijan ta toimitukšen ošoite: Titovinkatu 3, Petroskoi, Karjalan tašavalta ÎÎ Tel: (814-2) , ÎÎ omamua@mail.ru Internet: Julkaisija: ÎÎ Karjalan tašavallan autonomini laitoš Periodika-kuštantamo ÎÎ Painettu Verso-kirjapainošša, , Petroskoi, Varkaukšen rantakatu, 1a ÎÎ Lehen on rekisteröinyn Venäjän Federatijon Kirjapainoalan komitietta ÎÎ Rekisterinumero Indeksi ÎÎ Allakirjutettu painettavakši čuasu ÎÎ Painoš 500 ÎÎ Tilauš 022 ÎÎ Hinta 25 rpl Redizaini Fenomen-mediajoukko (Piiteri) On otettu: