16 (1156) Oraskuun 1. päivy 2013

Transkriptio

1 K a r j a l a n r a h v a h a n l e h t i 16 (1156) Oraskuun 1. päivy 2013 ÔÔ Kielioppi mollembil puolil rajua opastujile s. 2 Suomes on piästetty ilmah Pekka Zaikovan uuzi Vienankarjalan kielioppi. Uvves kirjas on tarkah sellitetty vienankarjalan kai iäniopin šeikat, kačottu nominoin, verbilöin da adverbilöin taivutus da käyttö. Joga teemas on harjoitustu luajittavakse. ÔÔ D essoilan kriukkah kižuajien mustokse s. 4 D essoilan Nuorus vägi -yhtymy kehittäy kyläs ennevahnallistu sportulajii. Priäžän nuorižokeskus da D essoilan Nuorus vägi piätettih pidiä kyykkäkižan kilbu 14. sulakuudu 2013 Al okan kyläs. Kaikin, ket yhtyttih sih kilbah, kižattih kriukkah Kyykän Federatsien miärättylöin siändölöin mugah enzimästy kerdua eläjes. ÔÔ Meijän elaijan elaigua s. 5 Priäžän piirin Meijän elaigu -lehten toimittajil on hyvä mieles, ku hyö ruatah kiini Priäžän administratsien ruadajienke. Lehten toimitus ruadau juuri Priäžän piirin administratsien levon ual. Se äijäl kebjendäy toimittajien ruaduo, heilehäi terväh voibi sellittiä eri ruaduo koskijoi kyzymyksii da olla peril kaikis Priäžän piirin dielolois. s. 6 ÔÔ Gal an troppaine Hyvä opastai kuulet nämmä sanat Alavozen kylän vahnembis dai nuorembis eläjis. Kaunehel iänel pajattai, voit sanuo, konzu kuulet pajattamas Galina Vasiljevna Žukovskoin. Tiettäväine, tämä Kummažetjoukon pajattai, paiči sidä on hyvä naine, muamo, buabo da hyväntahtoine ristikanzu. Parahakse muamankielen opastajakse rodih karjalan kielen opastai kotkatjärveläine Ol ga Ivanovna Nikitina. Voitos opastai sai dengupalkindon. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua Vuvven opastai eläy Kotkatjärves»»Sulakuun päivinny Karjalas piettih Vuvven opastai -kilbu. Kilbah kaikkiedah yhtyi 20 opastajua. Paras muamankielen opastai -nominatsies tänävuon kilbaili kolme opastajua. Sivu 2.

2 2 «Oma Mua»»» tazavaldu Vuvven opastai eläy Kotkatjärves Ol ga Smotrova Kilbah yhtyi kaksi Suomelas-ugrilazen školan opastajua karjalan kielen opastai Svetlana Kondratjeva da nuori suomen kielen opastai Anastasija Skutar da Kotkatjärven školan karjalan kielen opastai Ol ga Nikitina. Tämän vuvven kilbu eroi mullozes sil, ku enzimäzes kilvan etua pas opastajile käskiettih pidiä bes odu opastujienke. Sih niškoi joga opastajile ennepäi oli ilmoitettu kolme paginaihettu, heile sit pidi olla valmehinny pagizemah lapsienke joga aihieh nähte. Paginaihien lapset vallittih iče jo urokan allus. Opastajat piettih paginua ven anke. Pidäy sanuo, aihiet oldih annettu jygiet, voibi sanuo filosoufillizet, erähät niilöis: Hyvinmenii ristikanzu. Mittuine häi on?, Kuibo pidäy olla niilöinke, ket ei olla meijänmoizet?, Kaigo voibi prostie? Tämän etuapan jälles kilvan arvostelijat kyzyttih joga opastajal, oligi vaigei tämä kilvan etuappu da maksaugo pidiä sidä ielleh. Tämä etuappu luadiu kilbah varustamistu äijäl vaigiembakse. Kai aihiet ollah segai piäs, a ku niidy olis vie enämbi, ga opi sit panna kai mustoh, sanou Ol ga Nikitina. Endine kilvan voittai, arvos- Tämä etuappu luadiu kilbah varustamistu äijäl vaigiembakse. Kai aihiet ollah segai piäs. Suomelas-ugrilazen školan karjalan kielen opastai Svetlana F odorovna Kondratjeva opasti kilvas pienembii opastujii kolmanden kluasan lapsii. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua telijoin joukkoh kuului Jelena Pankratjeva sanou, ku tämän etuapan piälimäine tarkoitus on kaččuo, kui opastai maltau tulla paginale hänele tundemattomien opastajienke. Yhtelläh täl kilvan etuapal kaikin opastajat hyvin maltettih pagizuttua da kiinnostuttua lapsii. Toine kilvan etuappu oli jo tuttu kaikile, opastajil pidi ezittiä omua opastajan konseptsiedu. Piälimäine kilvan etuappu piettih jo kilvan tossupiän suomelas-ugrilazen školan seinis opastajat piettih muamankielen urokku arvostelijoin aigah. Anastasija Viktorovna Skutar pidi urokkua viijenden klua san opastujih niškoi. Urokan aihiennu oli Suomi da Helsinki. Anastasija Viktorovnal oli Suomelas-ugrilazen školan opastai Anastasija Viktorovna Skutar on nuorin kilbuniekku. Anastasija opastui Petroskoin yliopiston karjalan da vepsän kielen laitoksel, opastajan leivis neidine on vajai kolme vuottu. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua mieldykiinnittäi urokku, avukse tuli Tove Janssonan kniigoin personuažu Muumipeigoi, kudai kučui opastujii gostih, Muuminotkoh. Ol ga Ivanovna Nikitina opasti nelländen kluasan lapsii. Urokan aihiekse Ol ga Ivanovna otti syömizet. Ol ga Ivanovnan urokas arvostelijoi miellytettih harjoitukset, kudamat häi valmisti lapsile. Sanommo, lapsile pidi viivata eri väril syömizet, kudamat kuulutah eri joukkoloih: maidohizih, kalahizih da magieloih syömizih. Tämä harjoitus pani duumaimah ei vaiku opastujii, ga arvostelijoigi. Urokan jälles Ol ga Ivanovna sanoi, ku enämbi kaikkie händy varaitti se, ku lapset ei ellendetä hänen paginluaduu: Lapsil on ainos jygei ellendiä vierahan ristikanzan karjalankielisty paginua, sanommo, minä sanon syömižet, a heile opastetah syömizet, sanou Ol ga Ivanovna. Hyväkse mieldy, kai varavot mendih sudre. Lapset hyvin ellendettih kotkatjärven murrehtu, opastajal ei pidänyh sellittiä nimidä ven akse. Svetlana F odorovna Kondratjeva opasti kieldy kolmanden kluasan lapsile. Urokal kižates lapset mustoitettih sanoi, kudamii voibi käyttiä paistes Karjalah nähte. Kižan aigua lapsil pidi luadie oman firman buklettu, kleijä sinne sanat. Mieles oli luadie muga, ku kilbailtes kielineros firmat kuhkutettas klijentua omah puoleh, sellittäy Svetlana F odorovna. Moizet erilazet urokat roit- Hyväkse mieldy, kai varavot mendih sudre. Lapset hyvin ellendettih kotkatjärven murrehtu. tih opastajil. Tiettäväine, nämä ozutusurokat erotah niilöis, kudamat opastajile tulou pidiä joga päiviä. Toiči tulou ruatuttua lapsii, toiči čakatagi, kodvan sellittiä heile midätahto, avvuttua yhtele, konzu muut maltetah ruadua kai iče... ilmai sidä školas ei voi olla. Kilvan voittajale, Ol ga Nikitinale da kaikile muamankielen opastujile himoittas toivottua, ku heijän opastujat tahtottas opastuo muamankieldy da ellendettäs, mikse se heile pidäy. Kielioppi mollembil puolil rajua opastujile»»suomes on piästetty ilmah Pekka Zaikovan uuzi Vienankarjalan kielioppi»»uuttu kirjua Jelena Filippova Vienankarjalan kielioppi, kudamas yhtes olis tieduo vienankarjalan iäniopis da morfolougies, oli painettu vie Karjalas vuvvennu Se oli Pekka Zaikovan luajittu dai sidä suaja jo ei olluh kus. Sendäh kaksi vuottu tagaperin Pekka Zaikov, nygöi Itä-Suomen yliopiston professoru, rubei duumaimah uvven kieliopin luajindua da painatundua. Sidä paiči suomelazile opastujile pidi luadie kielioppi toizeh tabah, pidi luadie verdailii kielioppi, verrata keskenäh suomen da karjalan kieli. Sit heile olis helpombi opastuo vienankarjalua. Toiči sanotahgi ku se on ihan sama kui suomen kielioppi, ga eibo se muga ole, rubieu sellittämäh uvven kirjan luajindua Pekka Zaikov. Uvves kirjas on tarkah sellitetty vienankarjalan kai iäniopin šeikat, kačottu nominoin, verbilöin da adverbilöin taivutus da käyttö. Joga teemas on harjoitustu luajittavakse. Materjualu on sellitetty vienakse, kirjan luadii piädykauti käytti vaiku vienankarjalua, ku suas kehittiä uuttu tämän päivän kieliopin terminolougiedu. Ku mitah sana ei ole ellendettävy, ga sih niškoi kirjan lopus on sanakirjaine. Kai tundemattomat sanat lövvytäh sie. Sidä paiči kirjan lopus on lugiettavua, karjalastu arbaitustu, sananpolvie da sananpiädy. Tekstat ollah karjalazien endizes elokses. Niilöi lugijes tiijustat, midä ližänimie oli karjalazil, min nägöine oli karjalaine taloi da kyly, opastut kižuamah karjalazih kižoih. Kirju on piästetty ilmah Karjalan Sivistysseuran kannatuksel. Se voibi ostua Suomes. Karjalan puolel kirju annettih Petroskoin valdivonyliopistoh da Karjalan Rahvahan Liittoh, kus niidy voibigi suaja. Suomelazile opastujile pidi luadie kielioppi toizeh tabah, pidi luadie verdailii kielioppi, verrata keskenäh suomen da karjalan kieli. Pekka Zaikov luadi kirjua yksinäh. Konzu on omua ruaduo yliopistos, ga pidi sit kaččuo kniigua suovattoin da pyhinpäivin. Kirjan käzikirjutus lugiettih Marja Torikka (kuvas) da Leena Joki. Professoru on kiitolline inehmizele luvendas da hyvis nevvolois. Kuva: Jelena Migunova, Oma Mua

3 »»kandurahvas «Oma Mua» 3 Kiirehtäkkiä poštale! Oma Mua -lehten toimitus ilmoittau aksies Tilua lehti da sua lahju Tilua lehti, työnä libo tuo kuitti Oma Mua -lehten toimitukseh, yhty arbajazih da sua lahju. Uuttu! Hommua Oma Mua -lehten 10 tilavustu tuttavile, omahizile da dovarišoile da sua lahjakse kahtenhengen palatku. Hommua Oma Mua -lehten 20 tilavustu da sua lahjakse trimmer. Lahjat suajah kirmevimät! Ku suaja lahju, työnä libo tuo Oma Mua -lehten tilavuskuitit vuvven 2013 toizele puoliškole toimitukseh. Lehten tilavushindu on kaikkiedah 213,18 rubl ua Nevvostovallan vuozien aigua karjalazien lugumiäry laski 85 tuhandes 79 tuhandeh, libo kaikkiedah kolmeskymmenes vuvves lugu hubeni 6 tuhandel hengel. Eigohäi ole tulluh aigu tartuo hädäkelluo soittamah?»»karjalazien etnodemogruafine tilandeh on ajavunnuh katastrofakse Akilan Iivan Se on kieldämättäh toveh, ka jogahine karjalaine, ku ollou kerran piässyh hengizesti kanzallizeh omaničentundoh, häi kogo ijän kunnivol pyzytteleh oman rahvahan verdazennu rahvahan, kudai on synnytännyh hänen täh muailmah, eigo ni kahlitut synnyinrannan perindöajatukset piästetä händy rauhah igälangan katkiendah suate kaččomattah sih, pyzyttelettösgo sinä sit tuattoloin mual vaigo olet joudunuh loitos mieroh kodirannaspäi. Elähtännytty ristikanzua eletyn eloksen vuozivarzil kerdynyh karjalažuon uateh sego mieron menoloin ellendykseh piäzemine katkelemattah syväl ellendyksel smietittiä oman karjalazen rahvasrukan nygöine kurjasgi kurjah elokseh joudumine, sego kui vois suattua se ozakkahembah elokseh. Meil karjalazil pidäs lopun lopukse kaččuo oigieh pravvan silmih: karjalazen yksi jalgu vie pyzytteleheze kaduomizen pardahal, ku toine on jo sinne polgemas. On helpo konkreettizel ezimerkil luguloin vuoh ilmai smuttivosanallizii segasotkuloi ozuttua, ka myö karjalazet olemmo joudunuh bezmenin n okkah viesattavakse viego meis lienöy sen verran arvuo muailman kanzoin listoil erillizenny kanzannu pädemizel. Onnuako jogahizen kanzallizen ičetundozen karjalazen sydämen suatoi tuskah pahuo ennustajat vuvven 2010 meidy koskijat rahvahanluvun miärät. Vajuan kymmenen vuvven sydämeh karjalazien lugumiärän hubenimizen tazon tiedoh suadu uudine oli kui olis räpsähyttiä rengi viluu vetty niškah: meidy on jiännyh Karjalan tazavallan alovehel vaiku näppine hengie, konzu vie vuonnu 1989, se nevvostovallan ihan lopus, oli 79 tuhattu hengie. Hyvät heimolazet, ottakkua huomivoh täs nämä ozutetut karjalazien lugumiärät: Nevvostovallan vuozien aigua karjalazien lugumiäry laski 85 tuhandes 79 tuhandeh, libo kaikkiedah kolmeskymmenes vuvves lugu hubeni 6 tuhandel hengel. Täl aigua ei olluh školis muamankielen opastandua lapsil, karjalan kieldy käytettih vaiku kodielokses perehis, muus eloksenmenos sidä kačottih tarbehettomakse da ainostah luvun lopus piičkahtih raadivos karjalankieline pagin ainavokse merkikse muailmal, ka kačovai, vie karjalaine kanzu on hengis. Nämä vuvvet karjalazil oldih varavozilleh hyčytändän vuozii. Täs on paikalleh verestettävy musto vuvves 1956, konzu Karjalan Liittotazavaldu muutettih Ven an Federatsieh kuulujakse avtonoumizekse tazavallakse. Silloihäi tavallah kai karjalažuskanzallizet instituutat hävitettih: kanzallizet školat salvattih i mendih muga pitkäle, ka opastujiigi oli kielletty pagizemas väliaijoil muamankielel, mugaže päivykodilois lapsien kel pidi paista vai ven akse, kanzalliskielizet kirjatgi hävitettih. Rahvasrukku joudui vaikkaine, sanuagi sanomattah borčuiččemah ven avuttamistu vastah. Hos nämien vuozien aigua karjalaine rahvas oli tirpanuh gor ua da abiedu mieldy ihan kylläl suurvaldupoliitiekan ahtistelemizen periä, no yksikai ozuttihes, ka hil l azen luondehen da kuulijazen ristikanzan pimiembäs suppelozes oli kudakuigi säilynyh omaničen rahvahalline tundo. Nevvostovallan viimizien 30 vuvven aigua, kui jo tuli mainittuu, karjalazien lugumiäry väheni hengel, libo jogahistu vuottu kohti kadoi 200 karjalastu. ÎÎ Jatkuu Meijän ruado on oigei Myö tunnemmo iččie karjalazinnu i kai, mi koskeh karjalan kieldy da meijän rahvahan elaigua, on meijän huoli. Myö kuulummo Karjalan Rahvahan Liittoh sen enzipäiväs, sen myö ainos mustammo. Meile ei pie tostu nimie. Neče järjestön nimi Elävy hieru suututtau äijii karjalazii. Sinne kerävyi nenga sanottu hyvälistö opastajat. En sano nimidä vastah, heil on oigevus ruadua midä tahtotah, meil sežo on oigevus omah kieleh. Tiä eletäh vie karjalazet kandurahvas, heil on oma kieli, omat eländytavat. Jo kymmene vuottu kuulemmo sanat Elävy hieru, vai karjalan kieli ei löydänyh sie ni piendy sijastu, on kai ihan toizin. Da, nygöi opitah ottua omakse karjalazen pajojoukon Joguine, no se on perustettu 24 vuottu tagaperin vuvvennu 1989, se on meijän Karjalan Rahvahan Liiton naizien luajittu. Ei ole kebjei olla karjalazennu. Enne muga oli vai linnas, a nygöi se tuli hieruh. Sikse hierun karjalazien tahtos myö piätimmö luadie moizen paginkanzan, kus voizimmo paista omua elaigua omal kielel, yhtyttiä karjalazii, nostua meijän kieldy. Uskokkua, se ei olluh kebjei, vastustus on. Äijät karjalazetgi ei uskota omah vägeh. Sih ollah omat syyt. Semmite meil ei ole dengua nimih, eigo omua kohtua, kunne kerävyö. No yhten karjalazien kerähmön myö valmistimmo da piimmö Kotkatjärves, valličimmo edustajat kogo Karjalan kerähmöh, oli paginua dai pajuo, runuo dai zuakkunua i kai karjalan kielel, eigo niken lähtenyh kesken, eigo olluh niken karjalan kieldy vastah, a rahvastu oli läs 40 hengie. Hierus se on hyvin. Da, minä en sanonuh, midä ruatah Elävy hieru -järjestös. No ezmäi tahtozin sanuo, mibo minuu pani kirjuttamah. Uskokkua, en suvaiče suudindua, kielen kandelendua, no žiäli on hierun karjalazii, abei on heijän täh. Duumaičen ei vai Kotkatjärves, kaikis hierulois on nenga: myö, karjalazet, olemmo varačut, a toizet ollah julgiet, iččie korgiel pietäh eigo dengois siiriči mennä. ÎÎ Jatkuu 6. sivul

4 4 «Oma Mua»»»rahvaskundu»»Mielenvaldu Ehoitustu eläkehreforman muuttamizeh Jurii Prohorov Tänävuon Ven an halličus kaččou pidiä eläkehreforman. Uvvistuksen projektu Ven an prezidеntan käskyl työttih kohendettavakse Valdivollizeh Duumah. Tiettäväine, ku 37 miljonua eläkkehensuajua vuotetah tädä reformua toivonke da samalaigua varavonke, ku on tietos reformu luajitah sentäh, ku Eläkehfondas on dengoin hädä. Kebjevin keino parendua eläkkeheläzien tilandehtu on nostua heile eläkeh. Ga valdivo ei voi luadie muga dengoin hiän täh. Sentäh muutokset eläkehzakonas koskietah enimyölleh tulijoi eläkkeheläzii. Ielleh mainitut eläkehzakonan muutokset, minun mieles oldas pättävät da oigienmugazet. Enzimäzekse, pidäs ku miehet da naizet samas ijäs lähtiettäs eläkkehele, ku heil ollah samat oigevuot. Muga on luajittu monis mualois, sanommo Suomesgi. Statistiekan mugah naizet eletäh vuottu hätkembi miehii. On olemas mostugi nastu, kudamat ei suaja da ni kazvateta ei lapsii, erähät kai hyllätäh heidy. Mittumii helpotuksii pidäy tämänmoizile naizile? Naizele, ken sai da kazvatti yhten lapsen voibi alendua eläkehigä yhtekse vuottu, kahten lapsen muamale kolmekse vuottu, se, kudai sai da kazvatti kolme da enämbi lastu voi lähtie penziele jo viitty vuottu ennepäi toizii. Mostu helpotustu voijah suaja miehetgi, kudamat kazvatetah omii lapsii. Ruadopenzien luvendas rajoitusmiäry (koeffitsientu) on 1,2 (Karjalan tazavallas on 1,4), toizin sanojen ruadajan keskipalku muan keskipalkah verraten on suur e n d e t t a v u. Kunnollizesti suadu eläkeh pidäy maksua täyzin miärin! V o i n a n lapsile, toizin sanoin niile ken on roinnuhes Toizen Muailman voi- Ven an 37 miljonua eläkkehensuajua vuotetah teläkehreformua toivonke da samalaigua varavonke, ku on tietos reformu luajitah sentäh, ku Eläkehfondas on dengoin hädä. nan loppussah, olis hyvä ližätä dengua penzieh. Jälgimäzen rahvahan luvettelon tulokset ozutetah, ku Ven an rahvas ainos vai vahnanou. Roindumiärängi madal tazo eigo ole rahvahan lugumiärän kazvamizekse, eigo anna kazvata ruadokygyzen ristikanzoin miäriä, kudamat annetah dengua Eläkehfondah. Sentäh Eläkehfondan defitsittu vaiku jatkau kazvamistu da eläkehijän nostamizes nikunne et mene. Joga vuvven allus halličus pidäy eläkkehen da toizien sotsiualizien maksuloin indeksatsien, kudaman suurus on vähästy suurembi mennyön vuvven infl atsiedu. Minun mieles, moine laskendumetoudiekku on viäry, mindäh sendäh se ei alenda infl atsien tazuo, ga vai avvuttau sil kazvua. Minun mieles, indeksatsii on laskettavu kodimuan kogotuottehen (VVP) kazvamizes. Silloi ei kazva se dengumiäry, kudai ei ole lujoitettu tavaran tuottehel. Ekonomistat tietäh, konzu tavaran tuoteh ei kazva da pannah ruadoh den goin luajittavu stanku ku nostua penziet da palkat, kerras nostah hinnat. Nämmä ehoitukset eläkehzakonah työnin sähköpoštan kauti Ven an prezidentale, ga ebäilen, tiettäväine, ku minun hil l u iäni kuuluu muga korgiele. Kriukkah karjalazet kižatah ammui. Vahnembien d essoil čoin mustamah karjalazet mužikat ylen äijäl suvaittih kižata sidä. Se on moine kiža, kuduah on hyvä kižata suurel joukol: kižuajat autetah da kannatetah toine tostu. Nikel ei ole himo voittua toizii vuardajen. Kriukkah kižates ei pie äijiä eluo: pualikat a bal ugazet voibi luadie ičeväil, kižata voibi hos mittumal lagiel kohtal. Kižata sidä voijah akat dai miehet, nuoret dai vahnembat kymmenes vuvves seiččeikymmenessäh. Priäžän nuorižokeskus da D essoilan Nuorus vägi piätettih pidiä oma kilbu 14. sulakuudu 2013 Al okan kyläs. Sidä kilbua myö piemmö tärgienny, ku semmoine oli pietty enzimästy kerdua. Kaikin, ket yhtyttih sih kilbah, kižattih kriukkah Kyykän Federatsien miärättylöin siändölöin mugah enzimästy kerdua eläjes. Tädä kilbua varustajes vähäzel varaimmo, agu ei kerävytä joukot, tullahgo nuoret Viluh da vihmaksizeh siäh kaččomata kilbah tuli kaheksa joukkuo. Ku tämönmoine kilbu meil oli enzimästy kerdua, luvettelezin kai joukot, kuduat sih tuldih: OAO PKS, Mättözien Priäžän nuoržokeskuksen opastai Gennadii Lukin opasti kižuamah kriukkah Kyykän Federatsien miärättylöin siändölöin mugah. Kuva: Jelena Leontjeva Kolmandele sijale piäzi perehjoukko: Mättözet Vasilii da L ubov da Gataulinat V ačeslav da hänen poigah Ranis. Kuva: Jelena Leontjeva D essoilan kriukkah kižuajien mustokse»»d essoilan Nuorus vägi -yhtymy kehittäy kyläs ennevahnallistu sportulajii da Gataulinoin perehien joukko, MOO Nuorus vägi, M4 A1 (D essoilan nuorižokluuban joukko), Napil nik (D essoilan školan joukko), Suojärven školan joukko, Askel edehpäi (D essoilan školan joukko) da DMB (D essoilan škola). Kilvan luadijoil pidi vähäzel muuttua siännöt da kižuajat kižan myödäh ainos vai parembi ozattih da nerovuttih. PKS-joukon ruavahembii kižuajii Aleksandr Bogdanovua, Vladimir Sahatarovua, Jelena Zimenkovua, Nina Iljutkinua kannatettih nuoret, kaheksavuodizet Nikolai Bogdanov da Daniil Iljutkin, kuduat enzimäzinny lykittih jygielöi pualikkoi da viritettih toizii kižuajii. Kižuajoin keskes oli vägi äijy nuordu neijisty dai brihua. Se, uskon, oli mieleh niilöil d essoilčoil, kuduat tuldih kilbua kaččomah. Kilvan loppiettuu nuoret sanottih, ku heidy miellyttih kilbu da hyö ellehgi tahtottas yhtyö moizih pidoloih. Kaikin, ket tuldih pyhänpiän Al okkah, hyvin vietettih aigua, lämmittih tulirobl on tyves, juodih čuajuu lettuloinke. Hyvän kižan, toinah, keksittih karjalazet! Meijän kilvan voittajakse rodih Napil nik-joukko, kuduah kuuluttih vahnembien kluasoin opastujat Daniil Šestopalov, Aleksei Voglojev, Dmitrii Nikolajev da Dmitrii Gusev. Toizekse rodih nuorižokluuban joukko M4 A1 : Jegor Terzi, Aleksandr Vakulov, Arina Dorofejeva da Liza Makarova. Kolmandele sijale piäzi perehjoukko: Mättözet Vasilii da L ubov da Gataulinat V ačeslav da hänen poigah Ranis. Kilvan voittajat suadih kunnivokirjazet, medalit da paijat, kudamis on kriukku-kižan merki karjalan kielel. Kilbuniekkoi mielihyväl vastai turistukohtu Ratas da sen johtai Jurii Berezin, autoi meidy OAO PKS. Lahjat da palkindot voittajile projektan mugah sai Nuorus vägi. Gennadii Lukin, Priäžän nuoržokeskuksen opastai

5 »»kylän elostu «Oma Mua» 5 Meijän elaijan elaigua»»priäžän piirin Meijän elaigu -lehti on Priäžän administratsien da priäžäläzen rahvahan väliniekku Ol ga Smotrova Tänävuon Priäžän kylä on Karjalan piälimäine pruazniekkukohtu. Kezäl sie rodieu pietty kaksi suurdu piduo Karjalan tazavallan päivy da Karjalazien VII kerähmö. Nämmih pidoloih tulou rahvastu Karjalan eri linnois da kylis, Ven an alovehis da Suomespäigi, äijät tullah Priäžäh enzi kerdua. Sih niškoi priäžäläzet jo ammui ruvettih valmistumah kezäpruazniekkoih pannah kundoh kylän pihoi, kohendetah taloloi, kus ruvetah vastuamah gostii. Liženi ruaduo pruazniekkoi vaste Meijän elaigu -lehten toimittajilgi. Tämä on suurin Priäžän piirin lehti, kudamua voibi sanuo Priäžän administratsien da priäžäläzen rahvahan väliniekakse. Lehten toimittajil on hyvä mieles, ku hyö ruatah kiini Priäžän administratsien ruadajienke da ollah juuri Priäžän piirin administratsien levon ual. Se äijäl kebjendäy toimittajien ruaduo, heilehäi terväh voibi sellittiä eri ruaduo koskijoi kyzymyksii da olla peril kaikis Priäžän piirin dielolois. Ga hos autetahgi administratsien ruadajat lehtie da kannatetah sen ilmah piästämisty, ga ruaduo heile ainos kylläl on. Lehten nelläl ruadajal tulou joga nedälii luadie kaksitostu lehten sivuu. Lehten piälikönny tänäpäi on Ol ga Ivanova. Ol ga Valerjevna on jessoilču, ga nygöi eläy Priäžäs. Endine lehten piätoimittai Tamara Bogdanova nygöi on toimittajan sijahine. Tamara Ivanovna, voibi sanuo, kazvattau nuoren polven ruadajua, hänes on hyvä nevvoi nuorile ruavos. Lehten toimitussekretari on pyhärveläine Jurii Galuzin, lehten korrespondentu on nuožarveläine Jelena Trukšanina. Jelena tuli ruadoh toimitukseh vaste ei ammui. Karjalan kielen vuvvekse Nelli kerdua vuvves Meijän elaijas ilmestyy Kodirandaine -sivu karjalan kielel. Hos sil ei ole sen verdua karjalankielisty kirjuttajua, kui Omal Mual, ga materjualan hädiägi ei ole. Alallizet lehten kirjuttajat ollah jessoilčat Aleksandr Lukič Volkov da hänen sizär Zoja Lukinična Saveljeva, kirjuttaugi lehteh priäžäläine»»toivomukset Meijän elaijan toimittajat Ol ga Ivanova, Jelena Trukšanina, Jurii Galuzin ollah rodužin Priäžän piirin eri kylispäi. Kuva: Ol ga Smotrova, Oma Mua Aleksandr Saveljev. Meijän elaijan toimitukses ei ole karjalan kielen spetsialistua, sendäh abuh tulou nuožarveläine Nina Barmina. Nina Petrovna opastau karjalan kieldy Priäžän kylän školas, päivykoin lapsiigi kehittäy jatkamah kielen opastustu školas. Nina Pertovna kohendau karjalakse kirjutettuloi tekstoi da kiändäy kirjutuksii ven an kielespäi karjalakse. Toimittajat korgiesti arvostetah Nina Barminan ruaduo da, heijän mieles, parembi händy niken ei luadis sidä. Auttau sivun luadimizes Ol ga Mihailovna Lomujevagi, kudamua vallittih Priäžän deleguatakse Karjalazien VII kerähmöh. Tänävuon rubeimmo puak sumbah luadimah Kodirandaine-sivuu, nygöi se ilmestyy kerran kuus. Kieldy maltajat rahvas ainos kyzytäh meidy, ku panizimmo lehteh enämbi kirjutustu karjalan kielel. Karjalan kielen vuvvekse zavodimmo lehtes uuzi rubrikkugi Pagizemmo karjalakse. Se on paginsanakniigan jyttyine rubrikku. Ližäimmö materjualua kieleh da karjalazih nähte ven aksegi. Pruazniekkua vaste piemmö fotokuvien kilbua Roindumua objektiivas. Kilvan voittajat sanommo jo oraskuun lopus, sanelou Ol ga Ivanova. Rahvas ainos kyzytäh meidy, ku panizimmo lehteh enämbi kirjutustu karjalan kielel. Piirilehtilöin piä toi mitta jien nevvostol Meijän elaijan toimittajat kehitettih virgumiehii kannattamah rahvastu, kudamat kirjutetah lehtilöih karjalakse. Mindäh ei? ollah varmat toimittajat. Maksetahhäi karjalan kielen opastajile ližiä dengua kielineros. Toinah se voibi olla mitahto palkiččeminegi. Virguniekat uskaldettih duumaija sih nähte.»» Meijän elaigu ÎÎ Ilmestyy vuvves ÎÎ On suurin Priäžän piirin lehti. (Priäžän piiris on vie kaksi paikallistu lehtie: Vieljärven ikkunat da Priäžän vestniekku, kudaman ilmah piästäjänny on ZAO Šuja Les ). ÎÎ Toimitukses ruadau nelli hengie. ÎÎ Painosmiäry on 1300 palua. ÎÎ Lehti painetah Versopainamos. Tazavallan vuozipäiväkse kačommo luadie lehten kannet värillizikse. Muitegi himoittas, ku lehti olis monivärilline, ku sil olis enämbi sivuu ga nämä kai ollah toivomukset, sanou Ol ga Ivanova. Toimittajat uskotahgi, ku konzutahto heile rodieu oma mašingi. Ruadohäi puaksuh käsköy ajua piirin kylih. Nygöihäi abuh tulou administratsii toimittajile annetah oma mašin libo otetah keräle matkoih. Lähiaigua rubieu rudamah Meijän elaijan saitugi. Rahvas voijah sit kirjuttua omii mielii piirin eri dieloloih nähte. Toimittajat uskotahgi, ku konzutahto heil rodieu oma mašingi. Ruadohäi puaksuh käsköy ajua piirin kylih. Nygöihäi abuh tulou administratsii toimittajile annetah oma mašin libo otetah keräle matkoih. Kuva: Jelena Filippova, Oma Mua

6 6 «Oma Mua»»» Anuksen piiri Gal an troppaine»» Kummažet Tulgua hieruh, myö teidygi opastummo dai piiruat pastammo magiet toiči vähäsgi taguos. A karjalan kieldy opastumah minä kuččuzin rahvastu sežo hieruh Meijän ruado on oigei Hyvä opastai kuulet nämmä sanat Alavozen kylän vahnembis dai nuorembis eläjis. Kaunehel iänel pajattai, voit sanuo, konzu kuulet pajattamas Galina Vasiljevna Žukovskoin (oig.) Tiettäväine, tämä Kummažetjoukon pajattai, gu paiči sidä on hyvä naine, muamo, buabo da hyväntahtoine ristikanzu. ÍÍAlgu 3. sivul Luven Omas Muas kielen kehittäjis kudamile juattih dengat. Kuulimmo nämis dengois dai smietimmö iččiegi kielen kehittäjikse, no Elävy hieru sai rubl ua. Mis? Sen luvitto iče, toinah ellendättö, a minä en hyvin ellendännyh. Lähtietähgo Videleh da muijale opastamah karjalan kieldy. Sie tietäh kielen parembi meidy. A myö uskoimmo, gu pagin dengois niis rodieu kaikkien hieruloin Karjalan Rahvahan Liiton järjestölöinke. Ollahhäi hierut sen kielen roindukohtu dai eländykohtu. Myös meile vai tyhjät paginat. A hieruspäi piästesgi yhtehizele paginale linnah meil pidäy tukku dengua maksua. A myö vuotimmo hos mittumuatahto abuu, kannatustu, kerävymmö, pagizemmo, luajimmo pluanoi. Ezmäine on ruado sen karjalazen rahvahan keskes, kudamile oma hieru on ainos elävy. Pidäygo se nimittiä? Tahtommo luadie hierus pruazniekat hos kerran kuus, karjalazen pruazniekan. Ies on nygöi Äijypäivy, sit Sroičan päivy, Pedrunpäivy. Myö olemmo vellas omien ezi-ižien ies. Hieru, sen elaigu, kul tuuru pidäy pidiä elos. Eigo meidy karjalazii pie pidiä ihan tolkuttominnu da opastua meidy kerholois ombelemah vastai tilkuzii da kylviä padazih siemenii. Myö maltammo ruadua kaikkie, opastuimmo omas rahvahas eigo niken pakinnuh palkua sit opastukses. Tulgua hieruh, myö teidygi opastummo dai piiruat pastammo magiet toiči vähäsgi taguos. A karjalan kieldy opastumah minä kuččuzin rahvastu sežo hieruh. Tiijän, teil on toine kuva hierus, gu nygöi rubietto luadimah kursiloi rattahil. Kellebo net pidäy, kyzyimmö rahvahal? Hierus karjalazet kaikin paistah keskenäh vai karjalakse. A kelle ei pie meijän kieldy, emmo ni tariče. Mikse lapset ei paista? A kannattaugo škola da muut virastot karjalan kielen paginua? Nuorembat da lapset huijustetah omua kieldy, heijän mieleh lujah on painettu, gu karjalan kieli on paha. A perehis paistah karjalakse. Jälgiaigua vai rodih muga, gu vai lapsile paistah ven akse, gu muga käski škola. Vie meil olis pluanois da mieles yhten Anuksen karjalazienke luadie kniigu perehele, lapsile. Kirjuttajua löydyy, a kniigu pidäs luadie tozi hyvä, čomazienke runot, sanelendat, pajot, nevvondat, sananpolvet, arbaitukset. On meil taidomiestygi čomazii luadimah, vai dengat pidäs. Meijän penzielöis ei tävvy ni lekarstvoih, ni matkoih. Midä vai myö emmo kuule vastah: Vahnuttu pagizetto. No myö piemmö iččie vie ristikanzoinnu dai tiijämmö omat oigevuot dai tahtommo, gu kaikin elettäs oigiedu elaigua. Dengat otettih, no ruadamas meidy niken ei voi kieldiä, eigo niken ota ičele meijän ruadoloi. Se on meijän, karjalazien ruado puolistua da elavuttua omua kieldy da eländytaboi. Myö tahtommo, gu Karjalas karjalan kieli olis zakonanmugaine. Kieli on, kielel pidäy olla sija valdivos. Zinaida Dubinina, Kotkatjärvi Meijän Gal a Ruadau meijän školas naine Ylen čoma, vagavaine. Huondeksel vai skočahtah, Zilkaloh häi kačahtah, Terväh, toiči juostozil Ruadokohtah näbähtäh. Tulou, lapset istuttau, Kerras ruadoh azettau. Ylen hyvin toimittamah Gal a lapsii opastau. Ollah Gal an tyttäret, Heil on hyvät perehet. Yksi tytär rinnal ruadau Muaman nevvot parembazet Lapsii opastajes ottau. Gal a-buabo kaikkii paras, Bunukoile on häi armas. Toiči heidy kaččelou, Kaikkii ruadoh opastau, Perehele avvuttau. Tänäpäi myö kerävyimmö, Hyvät sanat sanelemmo Meijän Gal ua ystävästy Ylen äijäl suvaičemmo. Galina Vasiljevna on Kuujärvespäi. Konzu Gal al oli nelli vuottu, hyö muamanke tuldih elämäh Alavozeh. Muamah, Agapitova Aleksandra Grigorjevna, karjalaine, ruadoi Alavozen meččyzavodas ihan allus algajen 1927 vuvves. Muamah yksin kazvatti tyttösty. Minä kyzyin Gal al: Midäbo mustat nuo reššuaijas? Häi vastai: Mustan, perehes pruazniekoin da pyhinpäivin pastettih piiruadu. Äijiäpäiviä vaste pastettih yöl. Sit muamo huondeksel aijembah nostatti kaččomah, kui päiväine nouzou da elostau. Konzu päiväine on kirkas, sit vuozi rodieu hyvä. Perehes ainos piettih pruazniekkoi: Äijiäpäiviä, Rastavua, Sv atkoin aigoin tyttölöin kel gadaičimmo. Kerävyimmö gadaimah yhteh kaiken koin lapset. Tuldu silloi andoi meččyzavodu da vaigu 12-čuassussah yödy. Lapset istuttih päčillyö, valgiedu piettih pärepuikkozen vuoh. Perehes oli perindö suolata kapustua. Sit kai pereh oli dielos, suolaimmo tävven suuren pučin. Galina mustelou, kui lapsienke kižattih laptah. Kerävyttih laptah kižuamah Varšavkale muga rahvas enne dai nygöi sanotah dorogua meččyzavodale. Mašinua sil aigua oli vähä, vai autobussu vedeli rahvahii sidä dorogua myö ruadoh huondeksel dai ehtäl. Sithäi kižates dorogu oli välly. Galina on opastunnuh Alavozen školas. Opastujat ičeväil pilattih halguo, ku školas oldih päčit. Lapset kazvatettih kroulikkoi. Školalluo oli ogrodu, kus kazvatettih kaikenjyttymii kazviloi. Oldihgi juablokkupuut. Lapset kerättih tuhkua, makulatuurua. Suvaittih kunnetahto kluasan kel ajella. Oldih Moskovas dai Leningruadas. Kaiken ijän Galina suvaičči ajelta, oli Germanies, Vengries, Bolgaries, Čeehies, Jugosluavies, Suomes, Ukrainas, Tursies. Dai nygöigi ajelou. Nämmä matkat tuldih hyväkse ruavonaigua. Oli midä sanella omile opastujile. Jälles školua Galina opastui Petroskoin yliopistos, biolougien tiedokunnas. Vuvvennu 1967 kaksi vuottu ruadoi Videlen školas, jälles Alavozen školas on ruadanuh 36 vuottu biolougien da hiimien opastajannu. Galina Vasiljevna oli ylen hyvä opastai. Konzu lapsil kyzytäh: Kenbo on sinulleni hyvä opastai školas? Lapset ainos vastattih: Galina Vasiljevna. A mindähbo häi? Hänen urokoil on hyvä olla. Maltau sanella materjualua. Ainos midätahto sanelou elaijas. Ei čakkua lapsii kovah. Konzu kentahto lapsis luadii pahua, Galina ainos šuutkan vuoh maltoi čakata, sit häigi lapset ei suuttuu da tahtottih koheta. Monii vuozii Galina pidi silmäl školan ogroduruadoloi. Häi ylen hyvin tiezi kazvit da maltoi kaikkii tartuttua ruadoh. Galina Vasiljevnan ruavon aigua školas piettih teplitsoi, kazvatettih kapustua da kukan taimendu. Minun mieles, endizil vuozil školis lapsii parembi opastettih ruadamah. Školas ruadajes häi lapsienke ajeli Ukrainah, Piiterih, Baltienmeren rannale da toizele. Galina omas ijäs lugi dai lugou äijän kniigua. Kahteh kerdah oli palkittu Sorosan palkindol. On Karjalakse sanotah: aižat katkettih. Ga se nikui ei sovi Galinale. Häi ainos astuu, ainos ruadau, ainos kaččou edeh. naizel muudugi palkinduo hyväs ruavos. Školan toizien opastajien kel Galina oli hyvä. Minulgi puutui ruadua Galina Vasiljevnan kel yhtes. Konzu oli midätahto priiččua eläjes, menin hänellyö, sanelin. Galina ainos vastai karjalakse: Älä vai nimidä tiijä, oli midä oli, kai rodieu hyvin. Vastavuksis Galinan kel rodieu hyvä da dielo menöy parembakse. Vie tahtozin sanuo, Galina opastujien dai školan ruadajien kel pagizi karjalakse. Täl aigua Galina on penziel. Avvuttau tyttärien perehile. Hänel on kaksi tytärdy da kaksi bunukkua. Tyttäret mollei opastuttih yliopistos. Yksi tytär, Jelena Nikolajevna Leontjeva, ruadau Alavozen školas biolougien da hiimien opastajannu, jatkau muaman ruaduo. Jelena sežo maltau soittua gituaral, iče kirjuttau runoloi, pajoloi. Galina Vasiljevna da Jelena oldih kilvas Rahvahan artistu. Galina suvaiččou pruazniekkoi, suvaiččou pajattua. Toizien pajattajien keskes eroitat hänen helevän iänen, kudai valuu, gu linduzen pajatandu. Naine pajatti školan pajojoukos. Penziele lähtiettyy rubei pajattamah Kummažet-joukos. Galina suvaiččou olla luonnon helmas. Ajelou perehenke Luadogan järven rannale, kävyy meččäh muarjah da gribah. Kezäl koin rinnal kazvattau čomii kukkii, ouveššii. Talvipäivil ajelou suksil pedäimečäs. Karjalakse sanotah: aižat katkettih. Ga se nikui ei sovi Galinale. Häi ainos astuu, ainos ruadau, ainos kaččou edeh. Anna vai ielleh Galina Vasiljevna on nengozennu optimistannu. Myögi hänes otammo kuvua. Vera Larionova, Alavoine

7 »»pei, pei, pezästy «Oma Mua» 7»»Luve lapsele»»runuo lapsile Voiton päivy kallehin pruazniekku Oraskuun 9. päivänny meijän muas pietäh Voiton päiviä. Toine muailman voinu algavui vuvvennu Sih yhtyi enämbi 60 muadu. Meijän muah voinu tuli 22. kezäkuudu vuvvennu Se oli pyhäpäivy, rahvas huogavuttih, niken ei vuottanuh mostu hirviedy uudistu: Algavui voinu! Fašistoin Germuanii voinan ilmoittamattah tuli vihaniekannu meijän muale. Kai ruavahat miehet pandih piäle voinusovat da lähtiettih frontale. Hätken rahvas ei voidu eliä rauhas. Joga päivy toi gor ua da hädiä. Enämbi kuuttu miljounua hengie ei tuldu voinalpäi kodih. Voinu koskih läs joga perehty: voinal kuavuttih tuatat, died oit, vellet, sizäret... Meijän muan saldatat ei varattu nigo viluu, nigo nälgiä. Hyö tazattih vihaniekkoi poltettulois kylis da linnois, tapettulois eläjis. Tietäväine saldatoilgi oli hirvei, ga toivo voitos da rauhuelaijas vai lujoitettih heidy. Vuvvel 1945 Ižänmuallizele voinale tuli loppu. Keviäl meijän armii tuli Germuanien piälinnah Berlinah da otti šturmal Berlinan piätaloin Reihstuagan, kus oldih fašistoin piäliköt. Vihaniekat oldih voitettu. Oraskuun 9. päivy rodih suurekse Voiton päiväkse kaikile meijän muan rahvahale. Joga linnas voinuveteruanoi kunnivoijah, kiitetäh heidy voitos. Voiton päivänny heil pajatetah, lugietah runoloi, lahjoitetah kukkua. Mustetah Ižänmuan voinal kuadunuzii saldattoi. Rahvas tuvvah kukkua Mustupaččahilluo, painetah piälöi da seizotah vaikkani. Mustammo ainos rauhu on piäarvo muailmal!»»kerdomus Oli kevät, 9. päivy oraskuudu. Aigazeh huondeksel minä, tyttöine, olin omas suures pertis. Omakse sanoimmo, gu elimmö sie vuvven. Oli vaigu yksi suuri perti, ga ikkunua oli nelli sit kogo kylä sai nähtä pihal menemätä. Nygöi, kui sanotah, en olluh nimiksenäh vie, ruavoin huondesruadoloi. Ozutahes pihal on äijy kävelijiä da kuuluu erinomastu iändy. Kačon, menöy da menöy hierun rahvastu kon uššihpäi, a toiči sinne mendih vaigu net, ken hebozien kel ruattih. Mennäh tyhjin käzin dai toizis ruutis. Iändy liženöy, dai liženöy nagruo. Menen kiirehel ikkunah da enämbiä pertis nimi ei voinnus pidiä. Kodi oli korgei, pordahat pitkät, ga juoksin pihale raviezeh. Ičekseh duumaičen: svuad bua ei olluh kuulumas, a ilo täytti kogo pihan. Dorogale mendyy kai tuli selväkse. Voinu lopui, voinu lopui!»»väritä kuva Pobedku kirrutah. Meigäläzet voitettih! Urraa, urraa! Toine tostu sebäilläh, erähät pläšitäh, pajatetah. Nagretah dai itkietäh. Nygöi la elämäh rubiemmo hyvin, kaikkie rodieu, kui enne voinua oli. Kenliennöy jiän nyh hengih, se ristikanzu piäzöy oman luo aijoi libo myöhä. Täs päiväs algajen ei ammuta ni kerdua. Piäzemmö Ven alpäi omale rannale! Näimmö omahizii! Iluo oli silmis kaikil, meih, pienembih, eistyi suurispäi ilo da vie moine, kudai meni sydämeh kogo ijäkse. Taivas da mua oldih ilon vallas. Kuslienne tuli soittai soiton kel. Tuli erähii mašinoi saldatoin kel. Hyö seizojes pajatettih ven an pajoloi. Kaksi kruugua sinne-tänne ajettih da azetuttih. Tyhjäs suures huonukses saldatat ozutettih pieni Lumituisku-spektakli. Myö, karjalazet rahvas, nuoret dai vahnat pahoi ellendimmö ven an kiledy, ga konzu kuulimmo sanat: Staraja ved ma! sit nagroimmo kaikin. Tuaste lähenimmö kon uššihpäi. Vahnembat tytöt varustettihes tansiloih, a minunigähizet ei vie pläšitty, vaigu opastuttih pyörimisty val sih. Segi harvazeh tapahtui, vaigu kluuban kalidoral peitos. Erähät meis tahtottus täl päiväl jatkua opastundua, ga brihačut ruvettih kirgumah: Ei nimidä yksi, kaksi, kolme nygöi, a kaččokkua tänne! Panimmo avvoi olijah kon ušin ukseh piät, a sie hebočču oli kandanuh sällyn. Se oli moine čomaine, pieni, kumman eläimyt. Omassah jalgazil vie ei voinnuh nosta vaigu kompistelih dai kuadui. Brihačut oli äijy menetetty aigua sälgyzeh. Virui se kuivaine emän ies, nahku da karvu läpetettih. Hebo nuolou, näbliy i yrähtelen Brihačut nimie ruvettih valličemah. Pobedku, Pobedku! kirruttih enimät. Tečin Šura, Videl Tatjana Baranova Mustomerkin luo Hillembäh! Vaikkani olgua! Syväindy kuunelkua omua! Voinale kuadunuot muatah Kiveh al äijän jo vuottu. Alembi painammo piälöi, Ohkehii pietämmö kerois, Mustammo mennytty voinua, Kiitämmö. Sidä vai voimmo. Voiton päivy Voiton Päivy! Voiton Päivy! Paruadale kaikin kävväh. Kaikis rauhembi on päivy, Ihalmuo da kukkua äijy. Voinua myö vai kinos näimmö, Voitto toi meil rauhua päiviä. Anna ainos rauhu kestäy, Meidy kaikes pahuos piästäy.»»tiijätgo sinä? ÎÎ Ižänmualline voinu kesti 1418 päiviä. ÎÎ Ižänmuallizes voinas surman sai 26,6 miljounua ristikanzua Ven an puolel. Niilöin luvus - 6,3 miljounua saldattua, 4,5 miljounua kiini otettuu da viestittäh kavottuu. ÎÎ Toizes muailmanvoinas Germuanien puolel surman sai 4,270 miljounua saldattua. ÎÎ Jälles voinua plenaspäi tuli 910, 4 tuhattu nemsua. ÎÎ Piiterin blokuadu algavui 8. syvyskuudu 1941 da loppih 27. pakkaskuudu Se kesti 872 päiviä. ÎÎ Blokuadan aigah kuoli erilazien tiedoloin mugah 300 tuhandes 1,5 miljounah ristikanzua. ÎÎ Vaigu 3% niilöis kuoltih bombitukseh, 97% kuoltih nälgäh. Oraskuun 9. päivänny Ižänmuallizen voinan veteruanat medalit da ordenat ryndähäl mennäh paruadale. Hyvät lugijat! Pei-pei-pezästy-sivuu Oman Muan toimittajat valmistetah kerran kuus. Tuliel kerral sivu roih painettu 31. oraskuun nou meras. Vuotammo teis runuo, kirjutustu, kilbua, sanaristikkyö, suarnua lapsih näh. Ruvekkuammo luadimah lapsien sivuu yhtes!

8 8 «Oma Mua» Muhahtai! Vastavutah kaksi piälikkyö: Sinä maksatgo omile ruadajile ruavos? En maksa! Minägi en maksa! A kävvähgo sit hyö ruadoh? Ga kävväh. Minungi kävväh Toinah anna maksetahgi käyndäs?!»»joudoaigu Goroskoppu oraskuukse Oraskuul rahvas ei olla joute, se on piharuadoloin aigu. Älgiä paimendakkua päččii kois lämminny kevätpäivinny. Boššiloi lykystäy ruadodielolois. Denguhädiä ei rodei, teile annetah kredittugi, ku teile se pidänöy. Olgua tarkat valmistajes mittumiitahto dokumentoi, eiga voi roita hairahtuksii, kudamat tullah nägövih äijiä myöhembi. Häkit opastutah suvaimah kengo ruaduo, kengo omua iččie, kengo omii. Ku kentahto tabavuttau teidy, sanommo, susiedu, kudai azuu remontua omas kois, sit toivotakkua hänele lykkyy ruavos hyväl sydämel. Sit jo nimi ei rubie tabavuttamah teidy. Kaksozien ruavos ei rodei padah pandavua täs kuus. Kaksozet ei täytetä omii uskalmoloi, eigo ni ruata sidä, midä tahtottih ruadua. Puaksumbah käygiä jallai, kävelendy ližiäy teile tervehytty. Ruakoile ei pidänys lähtie matkah loitos koispäi. Teile rodieu enämbi ruaduo täs kuus, sendäh rodieugi mahto suaja ližiä dengua. Älgiä vai sanelkua ruadodovarišoile omii peittoneroloi, kudamat autetah teidy ruavos. Leijonole lykystäy suvaičusdielolois. Ku teijän perehes roinnou hoppu, sit kerras puututto sobuh oman mielespiettävänke. Älgiä žiälöikkiä dengua lahjoih da omah iččeh niškoi. Neidizil voi roita kiinnostustu sih, mih enne hyö ei voidu ni kaččuo. Teidy toinah kučutah ruadamah ulgomuale libo teile tulou oppie vägie uvves ruavos. Ruadua on teile parembi yksinäh, eigo rahvasjoukos. Viesoile ei pie nikedä moittie, eigo ni sanuo omii mielii täh libo sih nähte, eiga se tabavuttau niilöi ristikanzoi, kudamienke teile vie tulou olla kosketuksis. Täs kuus ei pie ostua nimidä kallistu. Olis hyvä kävvä silmyvračah. Skorpionat tahtotah muuttua midätahto omas elaijas, i hyö pannah äijy vägie sih niškoi. Suvaičusdieloloih tulou jälgimäi realizman aigu: työ ellendättö oman roulin perehes libo romuanas da midä tulou täs suvaičukses. Piššalimiehile ei pie mennä hyväkse ruadodovarišoin aigah, eiga heil ei rodei jo abuniekkua. Toinah suatto vähembi dengua ruavos, sendäh ku ei puutu uale kirjuttua hyövyllisty sobimustu. Vuorikozoi toinah kučutah tulla järilleh endizeh ruadokohtah. Endizeh ruadoh voibi tulla, a ku kentahto endine ruadodovariššu tahtou tulla teile ruadoh, älgiä ottakkua händy. Vezimiehet ei ruveta ruadamah täytty vägie täs kuus. Sih kaččomattah hyö libo suajah palkindo, libo piästäh korgiembah virgah, libo ostetah hyvä vešši kuun toizes puoliškos. Kaloih toinah mieldyy tuttu heile ristikanzu, sanommo, dovariššu libo dovarišan omahine. Kalat ruvetah ižändöimäh omas kois da nevvomah omii, yhtytäh kirikköpruazniekkoih, toinah roitah ristižäkse. Valmisti Ol ga Smotrova Festivuali pietäh kerran kahtes vuvves. Vuvven 2011 Nerokaššali keräi festivualih teatrujoukkuo. Kuva: Nerokaššali kuččuu festivualih»»jo kolmattu kerdua karjalankielizien teatroin Nerokaššali-festivuali pietäh heinykuus Kinnermän kyläs Festivualin tavoittehennu on karjalan kielen livvin murdehen säilyttämine da kehittämine karjalazis kylis, teatruallizien joukkoloin kannattamine. Nerokaššalin järjestäjät, Karjalan kul tuuruperindön kannattamizen fondu, Nuori Karjala -yhtymy da Karjalan Kielen Kodi -järjestö, kučutah Karjalan da Suomen karjalan kielel livvin murdehel ezittyjii teatruallizii joukkoloi yhtymäh festivualih. Spektakliloin, m uuzikloin, juumoruezityksien piduhus ei voi olla enämbi 30 minuuttua. Festivualih yhtymizen pakičus pidäy työndiä sähköpoštan kauti adresile kkkodi2012@yandex.ru Nedežda Kalmikovale. Pakičukseh pidäy kirjuttua teatrujoukon nimi da adressi, teat ran johtajan da joukkoh kuulujien nimet, telefon, spektaklin nimi, piduhus da sen lyhyt ezitys. Pakičukset otetah vastah oraskun 25. päivässäh. Festivuali pietäh 6. heinykuudu čuasun aigah Priäžän piirin Kinnermän kyläs. Festivualin aigah pietäh teat ruallizien neroloin master-kluassu. Petroskoin kaččojii Kinnermäle lähtöy suuri autobussu Kanzallizien Kul tuurukeskuksen taloilpäi 8.30 čuasun aigah. Sama autobussu tuou rahvastu sinäpiän ehtäl Petroskoih čuasun aigah. Ližätieduo festivualis suau tiijustua Nadežda Kalmikoval tel »»midä? konzu? kus? 11/ 04 01/ 11 Kanzalline muzei Leninan lagevo, Kirjutingi oružannu oli. Karjalazen frontan taidoilijat Voiton päiväkse omistettu ozuttelu. 06/ / Kanzalline teatru Karl Marksin piha, Sinitaivahan pajot -spektakli Kanzalline teatru Karl Marksin piha, Ainon pajot Kantelen pajojoukon konsertu»»hyvittelemmö! Arina, hyvittelen sinuu roindupäiväl!!! Kazva suurekse! Ozua sinule, lykkyy, tervehytty! Opastu hyvin, ole tuatale da muamale ainos enzimäine abuniekku! Lena-t outa Kohendus Oman Muan n:s 13 (10. sulakuudu) kaheksandel sivul Palkindot-ilmoitukses petties rodih hairahtus. Nikolai Zaitsevan sijah pidäy lugie Nikolai Nazarov. Kyzymmö andiekse Nikolai Zaitseval, Nikolai Nazaroval da Aleksandr Volkoval. Oma Mua-lehten toimitus»»siänennustus Petroskoi Anus Priäžy Suojärvi Sortavala Pitkyrandu yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy yö päivy 02 / / / / / / / On otettu: haldivoiččijat: Karjalan rahvahan lehti Alustettu kezäkuus 1990 Karjalan tazavallan Zakonoinhyväksyndykerähmö, Karjalan tazavallan halličus, Karjalan Rahvahan Liitto da Julguamo Periodika Piätoimittai Natalja Sinitskaja Julguamon da toimituksen adressi: Titovan piha 3, Petroskoi, Karjalan Tazavaldu ÎÎ Tel: (814-2) ÎÎ omamua@mail.ru Internet: ilmahpiästäi: ÎÎ Valdivolline Periodika-laitos ÎÎ Painettu Verso-painamos Petroskoi, Varkauksen randu-uuličču, 1a ÎÎ Kirjoile pani Ven an Federatsien kirjupainoalan komitiettu ÎÎ Registrunoumeru Indeksu ÎÎ Painettavakse on allekirjutettu čuasu ÎÎ Painandulugumiäry 700 ÎÎ Tiluandu 367 ÎÎ Hindu 10 rubl ua Redizainu Fenomen-mediajoukko (Piiteri)