Uki jhli ypäri vd Lii jhli 75-vi ivl Tähiid j ilkikkd yy ykyiäyk vl k k h d h k iv O kkri ik 9 iv 16 k l JA rviv ri iv 18 l j h P ik M Jl
Pääkirji Vpi ää r Pääkirji, Pri Kri Li ivä ll ilkk pivkj...3 Aii rk j jhl, H Sxll Eiiiii! Ol ii!... 4 T / Uk jhl yyää kl Svi Avi, E Ylikki Uki jhli ypäri vd...5 T / Uk jhl yyää kl K L Pylkki Jhli, jhli ki...9 Thd li i iviilivihkii ph....11 Niiäi li i lp ijhl vi viää il pppi...12 Aikid kyykllä li i ikiijhl vid viää...13 Ir Kik Aikijhl yäviä j klii...14 Hji viii hyväijäö...15 T / Uk jhl yyää kl, Mikk Mäkil O kkri ik...16 Jl: Mik Phjl Svi Avi Plvi pkkj j irj...18 Pi 2500 kpl ISSN 2242-8992 Ilyy 4 r vd Tk klri, yhdvri khl j -rv, vkk j vpd, hii, rilid j kihi i glbli iik ääkj. Jlkiij Vp-jliji Lii ry Friäkr Förbd rf Vp Ajlij Klri-, ilipid- j idlhi lii Kli ry: jä. Kirjiji ilipi ivä väläää v lhd i jlkiij k. Lhd id Pipikk Kirjpi Löbrg Pri&Pr Nr 4/2012 20.12.2912 2 L Pylkki Lii jhli 75-vi ivl Jhli kl....21 Jhlilä Vp-jlijid lii 75-vijhl Jrkk Ti Tk 2010-lv S...22 Pääihri pl, E Ylikki Kkilklrill ld dllyykiä ilvivii...24 Yhdiy jlij - yhdiyk iiv Pri Priiv, H Alkil Tähiid j ilkikkd yy ykyiäyk vl...30 Yhdiy jlij - yhdiyk iiv,ti Piäki Klvirilll Lppr...30 Hlli j - Liihlli id Liivl kk....31 Siiki h.....31 Lii hiri/hiriikki....31 Lii irkkihjääö i....31 Lii khjl....31 Lii i, jli y....31 Lii Edc-ill....31 Tid j l....31 Yhyd iiv@vp-jlij.fi Tiiihri Svi Avi Ilik Ulk j i Sli Lhi Tilhi 25 /vi kk iv pli iv 1/4 iv 1/8 iv 500 250 125 75 Tilk, ilik j ilji i k i: Vp-jliji Lii ry Nljä lij 1 00530 Hliki p. 0440 715 601 vl@vp-jlij.fi Kirjijll, lkijll Kirjik, ilipi, ihivk j ki iikll ll lv i. Jäyhdiy hkilöjä iliv ik j jäi ll yhdiykll. Yhdiy yhyid lhd lp. Mhdllii kirjiplkkii viv kl. Srv r Tii vr ikd k j lyhää kjä. Näi S vid rk, j kikki ihiiä rv ll vll. Vpi jl ilipi, Jh-Mi Rökö Plvii pyhä pri.... 28 Tilk, ilik, i k Tiik L Pylkki pj, Svi Avi, Pri Kri, Ai Törä, E Ylikki Arvl, E Ylikki Ukv Aikkirj...26 Tii Vv pääiij Pri Kri Li ivä ll k k il yhd pivkj IIyy Hli-lik 2013 Aii 31.1.2013 i: iiv@vp-jlij.fi Vp-jliji Lii ry Friäkr förbd rf Nljä lij1 00530 Hliki p. 0440 715 601 vl@vp-jlij.fi www.vp-jlij.fi Liik- j yhiö 0221208-2 Yhdiyrkirir 38101 Dk Bk FI1180001400085180 Nrd FI56123730001117835 Phjhj Pri Kri pri.kri@rvkki. Liihlli Pri Kri, phjhj Mrk Lkkl, vrpj. E Ylikki, pääihri Hljä Pkkli, ldhij Tpi Krri Mikk Mäki Kri P Arvid Sri Ai Törä Pri Kri S k. Näiä i liikiklki. S llii, iklrii j irvii viy S il, j liäädäöä j yhiklli ii v hi yö, ki kriilli rvphj jv ihi. Näi S vid rk, j kikki ihiiä rv ll vll. Liäädäö lähökh l ll yhdvri kä ihi- j prikd. i kk j lliv, iklriv j irviv yhik. Nykyää S yli ilj lli ihiä, jk ivä kl ihikää klli yhdyk. S ykyii yö rkiävä äärä lklii, jk v ll rili klri- j rvphj ki li. Si ll vilä vii vii kk lillii kriilli. Kikki lki äädii hiid kriilli rvphj. Si kikki jhl viii kriillii i. M iki rvphji kiiv ljs li äädy i ph iv vii vi. i v 2001 ii, S li äädy i vä v pi 2001 ii, ä v pikriilli rvj k. kriilli rvj k. K dk ykyllä 2001 hyväkyi prihdli, hii rkiäväpää hiri, ki i d yärry. Tällöi ri vii ptähä piiivi khiyk iri, j kriik l, kik S l lää. Myöhi hi riäi ph ärö iäi äädy liää lkj, jk ivä l iri Päivi Rää ph S pi kriilli rvphj vkli-lrili kirk kirkl- likkk. Ph iiri Rää i yhd ilkk, li kriilliyyd, i dll. Trkik Rää dllki, ä kik liäädäö piäii dllki pr kriilli ppii S? Olii ä ki ivv, i Vlikirkk lähii Rää klkk, v hyväkyii j kii irviv S. Olii ä ki ivv, i Vlikirkk lähii Rää klkk. Rää i ph ill i. Ei yki hyvä irkki iiä, i kriilli ilkv v liäädäöä. K i killy, ll viy ihilä ik rii j vriki kl. Ei kiläillä krr, ä ykilö kl i käiä. J päääiii kikki ilkki rvv il S, lii i lli. Ei vliiv ll khdll, jid rvihi ää pii. N, jid ilä i i vi hidä rvihi, jäävä käyäää ää hdllid. Lppj lpki kii i kiii piä i, li iiä, hyväkyääkö rilii äkykiä liäädäö phjki. 3
Aii rk j jhl i! i l O i! ii ii E H Sxll F cbki kirää hk kv: Vv pliki p klj ll k pppi k kpll vv päähä vä. Vv il khi j hä h ki: NOOOOO! I Ahi! Eiii! Ol ii! Kvkiä lk gliki: Tiikö, ä jki yyää ii? S. Siih kk k vvpäähäi kd ikvä, l ii. Näihä : Syyä klläkää iä i l hjk ylilllii ii, ikä plj k. Mi, i j yli v vv ilkikkd kkiöä. Kv iivv vi i ll rh h, ä plkkä vi iää i käkää kv. Tikviki iii vi j iih k. Ti ik, lpll äyyy ll ypärillää ihiiä, jk krv häll ikviä j i ji i lpi iiä i pääää kki. S lpill ikviä j i kri hl yää yhik vll. Eirkiki l vrhikvil pri vi lk, kik yki vrhikvk kkiiä iällöiä klli-kklli rii. Ei rii kirj iälöihi rik. Ukkv kl ii lkiääiä yö päivähid kvliii. Jki lp lii ii päivähid d k i kk kiii priiii, pihi j käyäöihi. Tää vii iki pääkpkid iklrii päiväkdi hkilökl iki ri klri j klli priid. Oi kki k ää i d jri iää. Yli lij lv, ä yriää ä jki lvi kriilli pri k: J liki j kirkkkäyi ivä kikill vi, pii ll lli li ll vikk k illä ik. O - 4 ki lvää, ä ää i pli khl d, phk id ylvi priid di. Ei rii iällö piv kikill, j iid k ivvi yö ää päiväkdi klli rii jäädä vähäiki i piki kk. Srk v i hyviki ikki k päiväki ii järjäällä kirkkkäyjä piill lpill pivi jlplvlki j päiväkiki. Srk ii kiki ky klli pk, ikä i l päiväki i klj ilill (ää). Ukkv lii ll ki j vhpi vll: Lp vi ii hl vidä rk krh i pyhäkl, j i i hl i lpll kriilliä kv. Tää i l vhl jäädä kää. S i ili rki, ä päiväki lii hi ää pli. Kkri irkki ää li y ykyllä iki päiväkdi: Syky ii krv lp li li rk järjää kkvki, jk järjää päiväkdi ili. K kyyi, iä hjl h ki lliill järjää, v li ä i iää, likkiä lk i iällä. K i, ä illi ii Alki Kiv päivä j ikö iää krvv hjl järjä, v li, ä kk i l ky päiväkdi iä järjäää ii, päiväkdill i l vlvlli järjää iää riyiä krvv hjl. Eä äi. Lpi ilkk pr k. O ili jki vik käiää, iki pi l khdll iih piäii kl ylilllii ljä. O klvii yriää kvi käiää, ä örköjä j lhikääriä i iki l l, ikä kijkii ikä jk v lj, ivä dllii. Sd j dllid rj kiki Sxll. H Sxll. Kv Ti vilä pikää hyvi häilyvä, j kl ki lp il. I l lij, ä iiä li, jid ll iki v ri ilä kkää, ph v, k lpi vhpi. Ei pill lpll vd, ä äii i k jhki, ä ä k. Tää li lväi ill, k klvi kyyi khvipöydää: Ok jl khk? Aik ihlyä kävi ili, ä lpll li krr jl lv ydää. Mikä iv irkki lp jl kkrid j iid yhdiäiä. Kirjij hlikiläi filfi iri, vp kirjij, iij j idj. li h j i k U ypäri vd Jli äyävä vrlj ikk, rdi vi jlp yyää j pilik krkkiv klikri. Kriik kp vdkir liiyvä jhl, ji jl klkl jäll vll. Vik k jhli jl i pääiäiä j i? Miä äiä jhli lik lpri ky? Svi Avi j E Ylikki Kv: Ni K V dkirr jhlill vh jr. Ihik ppi j vrhi, i läää k jäää käyäää yhää ili jhlii. K viljlyklri yyi yöä jlk i j klri k khiyivä, hii vdkirr kääkhd. Klri v lvi- j käpäivä i kä kvä- j yypäivä. Aikjärjykä ph jl, pääiäiä, jhk kä ykyiä viji päivää i kkriä. Kriik iiki R vlk 300-lvll vlik, kirkk lki kp priiiä jhli käyööä. Tlvipäivä ik liiyvä jhli ii kriilliki Jk yyäpäiväjhlki, kväjhl pääi- äiki. S jhli ryöölij jki kirk vlpiiri lj phji, Erp kikki kj vdkir liiyvä jhl ii vä väkii kirklliiki jhliki ll k vhj pj killii pkllii. Sili jhli vi pihi yhdiyi plj yö i-kirkllii kllii pj. Vääö jk,. Tää ykyä vdkirr jhli i-kriilliä j ykyiyydä löyyy plj i kiliä wikipdi. Tähä j k iiviyä jl, pääiäi, jhk j ykyi jhlpäivi i. Uki ihi j prhid v viää vdkirr jhlpäivi ik vihlv ri. Kiki ri viää jhli p, ylä il kllii ki. Jl, yl, lvipäiväi, rig yyä k lviäi yöä yl yhdiii Mikä j kk: kriilli jl. Egli kilyl glikili iiy i- ä yl käyää chri i gri lvijhlll. Yli- (Kri, jl). Si yl viii lvipäiväik- kilä jl vii ik, li i 21.-22.12. Krii- kikkii kkilv jhlii. 5
Miä jhli: Jl ll li yhäälä rli Srli-jhl j Sl Ivick li Vi rig päivä j il kkilv jhl yl. Tlvipäiväi jidki lähid k jhli j 4000 v. Tlvipäiväik päivä lk piää j rik yyy d. S yö vd pii yö, iä rv lk päivävl jk päivä hi pidpi. Mi jhli: Sli jl prii vi klv r jlr, ki jlkri j jl. Jl liiy yö dkrjjhl, kkri piiriä. Sliill jlpkki li i, jk pki hdlälliyyriii pkiki. A kliv yö h hy ri j ri kääy lhkrkki. Tlvipäiväi i ikhd kvää j rig pl. Arik kv vilj. Tää i kdi yö pii lkipkki. Jl hr- i krlyh rki li d li jääää källä vilj rh. Jlki hki ylii iäll, jk krilv pihl p. Kril vhrää p pidy yö flli hdlälliyyd ybli. E ki jlki yliyi, li liill p pyyää iipäivä kiki pi. Eiäi jlk S ripii k rikk. Upk j wicc jhliv yl plll kyilöiä j i li rig pl vrkv. Ki krill vihrillä kriill j vid vli ylhlk.tp käydä hll yyäää kyilöiä khdill lki S 1900-lvll. Kikki pri kirk ivä hyväky hdill käyiä v pklli lkprä vki. Kkrii kl viji hyvily- j kiyv iiryivä jl. Si li jl käyi vh j dll yli p. Jllhjj i lii hrr 1800-lv l vrkki prhiä. Tp yödä ri jlrill priyyy iiliil j liiyy lvd kir kä lvipäiväik vl jhl. Jlpöyää ylä klvi rki v 6 i iki. S jri pch phj ll pääiäiä kivll ll. Miä jhli: Mii pili jhliv Ihri, yrili Ni, fiyl ikili hdlälliyyd jlr glikili Ar j glki rig, hdlälliyyd j k jlr iiy ii Er kväpäivä k igri k. Mii gypiläi jhliv klvijhlll. väpäiväik Hrk vii vi piydjl Shiä. Wicc j pk jhliv Or lik j klr. J- kväpäiväk ik. S klkikk yrjäyi kkripäi yöhää. vää, rig j hdlälliyylipäkl j pr v vhipi k- d jhl. jlrki. Mi jhli: Pääiäi liiyvä klli Kväpäivä, v jill jhliii kvää. Jäi, pääiäi, Or hkki liääyvä läi, i ll hdlälliyyd vrkv. MMikä j kk: Pääiäiä viy kväpäivä- vrkv kvää rv rv äydk jälki läää. Rli, kiili, gypiläii. Pääiäi i-kriilliä lkprää lv jhl, jll vi j prili kiiiv vihd kriilli iälö. Kriilli- ilkikkd ybli. Y kirkkj viää pääiäi i päri il ll ll ki R ii ikrki. Klvlki pääiäi. Hprli i p- il yyy k. Eriyichli ri hhikh. P- i liiy ri kj kch-jhl viii lik i- väjhlii. M li yyä j rlili Egypi rjd vp- kvää ybli. S di dllyyiä. Miigri hriv kvää jlr Orll villilij i, j iiv kräyä hyvä d. Ski lii kräy j yöi jiiv pääiäi. O il p piil värikkääki lj pääiäii pihill j prh j l iä. M pääiäijhli läh kikkill il j iiä l j iii ji. Nykyi kl v priä. S virpi li iäi S pri, lää j Phjll kväpriiii kliv rlli. Trllipri li lkj kii Ri - rlli rki pikk j i. S virv yhydä k k rkiv virpi-. Sli-griliill kil p krk khilkll phj hkiä. Nykyi pääiäiilikki l viihki khiy yhdilä rllipriä (idki pki) j pli virpipriä (virpvi, iv j plk vii). Hirillii virpi j rlli v ii vkkii iliöiä (virpi liiyy ii j rlli kiri ). Jh, Vl jhl, käpäiväi Mikä j kk: Jh kkikä j vl jhl, j viää käk käpäiväik iill, 20.-26.6. väliä ik. Li-S ph iri ri kil idr li kkikä k. Miä jhli: Jh yööä yö jhl, illä ppiiri phjiplll rik i lk lik käpäiväik. Vd piipiä päiviä jhviikll k päpäiviki, kk rik illi pää, li päiviäi kir käy krkill khdll, ikää ki ilp kll. Arik äyää viipyvä pää jiki päiviä, k rig liikr lk lk j päivä jäll lyhä. Eikriilliä ik jh viii S ylijl Uk jhl d j hdlälliyyd vriiki. Ordki Elä-Krjl jh kii Uk jhlki vilä 1800-lvll. Kkijll kli kirkk iiri jhlpäivä Jh Kj päiväki, j jhl iki vkiii j yöä jh. Mi jhli: M jhk priiä jv jr vh rppli vl j hdlälliyyd jhl käpäiväik ik. Jhk vh liiyy rilii kki j ikj, jill pyriy vri lv j ii. Sli jhk klv kiiäi irkiki jh, jhkkk j jhi. Prid, vi j ikkid pilii pyyii jhkivj. Kivki yö idii ri vihj. Ahvll j rlill rikklll pyyy jhlkj, jk krill lhdi j kki. Vhrid, flli lkj k liiyvä kdiviii pklliii hdlälliyyriiihi. Jhk hy ri rilii ikj. Tipi v rili li. Tiill pyriii k ii, äkää lv pli i hl hkilö pliki. Mli j jpi v j vrhi kl jhk vi. Niid k v j krkv phj hkiä. Erää kk k iä ä jhk jplii, iä prpi li d. Phj hkiä krk yö jhkkkj plll. Niid pli liiyy kkirppli p pl li kvää jhl yhydä. S jhkkkj plii iäiiä i, iä p lvii 1900-lv ik kk h. 7
Jh käyii j päivällä, j illll liii phi vlii v yööä yöä. Jh ii krill jhkivi i ri lhvi. Kkri, hllw, pyhäipäivä, hi Mikä j kk: Hllw lyh i All Hllw' Ev li pyhäipäivä. Hllwi jhli pyhäipäivä lkk viiiä päivää 31.10. S hllw liki viki hd j rryö i hlliyö. S viii kkriä. S kk ri rkii kkilä viiiki jääiä i jki pääyiä. Kkriä viii ikklipäivä (29.9.) j ykyi pyhäipäivä väliä ik. Miä jhli: Kkri li iili dkrj j il jhl. Shi lkj ii kli lv lki päivä, jlli vijhki kii liikkv.kli k k ää il j ylillli il väli rj 8 Hllw lyh i All Hllw' Ev li pyhäipäivä. kiv l kih j kll, j hg iv yriää hkll ihiiä pli. S vki jhl ik plii kkkli ypäriöä, kk li kii v j hki hyökkäykiä v Kriilli kirkk yrii kyää hii pyhäipäiväki, kriik pl kllid ryyri ipäiväki. Kkri-pri lki häviä llii j kpgii yöä, j kkrii liiy v j pri v iiry jl j ykyiki dvd vi. Mi jhli: Sli vh kkriä li krvlii j yö hirviöäiiä hhj (rvipäiiä pkkj). Ihi piv kljkll l l pyyäää kiyä, iv k Arik rll dll lp kvä Hllwi. H v pk hirviö- j kiihi j kirlvä pyyäää krkki kpp hll. Yhdyvlli ii viää Hllwiä, jll yhyäkhi dkrj-jhlii. Hllw l pri rppli viivr Arikk j v yöhi ivr ilä ä. Mkik viää kllid jhl äihi ihi ikihi. Tll kä ykyi dkrjjhli ä vrhi p hr d kllill i-iill. Nykyää kkki, kyilöid hdill vii pyhäipäivää. Krpilyhdyä ikj d ärki hllwi. Irviävä krpi yö illä Jck O Lr. Irlili ri k lyhy iä Jck-iilä jpl. Hä kirii pirl lpk, i hä il jii hlvii. Jcki i kik hyväkyy ivk. Pir hii Jckill hlviä hiil, jk i äilöi lyhdyki vääki rii iää. Siiä lähi Jcki il iy ill piv lppikk pi lyhdy vl. Yhdyvlli ri vih krpi. S kirkk i hyväkyy pklli kkri vi. Ui kirjpi 1600- j 1700 lvll ikd pöyäkirj iävä kr kkrilpi, ji yöii päkriilli p hlij kiki. Myö ykypäivää kli kirkk v hllwi pklli. Eirkiki Rk kirkk plkää v yrjäyää pyhäipäivä vi. Myö rdki kirkk h hllwi vi kilii pklli i vki. S hllwiä rvl rikkli kräääjhl, il ij ppklri ii rkiävä, ä vi glblii S yärrävää. Liäki hllw ii kli ki hd kkri, ä k viiv hyvi hllwi, kkri j hii kii käyööä. i k li Jhli, jh äkirr jhlill ki lä i ih k O. h i K, rippiliri, kirkkhää j lpl, i järjä jl jhl ii! vihhj? Vp Ajlij kr K L Pylkki Prhjhl v ärkiä: N ljiv prh- j kliiiä j jhliv läävih i iiryiä. Lp kkv, ä h v ärkiä, k hidä hiid. Hill jhl, vikkp ikiijhl i yäri, rki vh k jä- E jhli, li iä l phi äiä j iiryiä läävih. Prhjhlii priii liiy k j riii. Nii i kik rvi ll. Ukll k jhl iää lvyy, ikä jhl viäi il k l pkriiyllkää h vihh. hj äärä j vihl pikkk k. Oli pikk i ikä h, kril k. Vikk jhl iälö ki ärki, kril liää jhlv. Siiäki vi ääää, k k plj i j rkryi yäviä irkiki häid vlil. Jhlpik kril vi ilikvi l rj. Kk, kyilä j rkviii krv jhliv j järjäjä ilyykiä. Miki jhl K phi, iä jhli. Jhl ylä ihi läää jki rkkipl, j hl ill yöhiki. Milli ii hl jhl ilv? Jhl piää ll ji läyklliä, jk i pikää. J li. Priiäki k kii, yö i. Pr yhdä prh k ki. Näi jki i l Kki ärkä K viriää jhll. Kirjlk d. li k vi iki li ykykiikll vikk kik hiki i heä kkkr Kikki k, j k plj i- kki, kh lii jhl hg, ääää. Jhl ääriyvä ii kkk- kiki j i yärr k. Tlkiii vi pyyää - ää, i jhl l klli. Mk lähiiä, yäviä j j. Siiä jh- jk d vvll iiäil vi prv j yhiölliyy k- lhjki vhig vikk r i v. Til, j id hi h vikk klli, jää ill ä ik i i jhl. Myö rjil hrki lpk llii rji. Nykyää khvi j pii lpl i riiävä. Aii jhl järjäjäll i, jjärjää jhl i. J ii i hl hdä, ää vikkjä iiä, i k jhl vi järjää prllii i iä iih järjlyp. Vikki phj ki iviilijhli plvlkk PrSri. krifiki. K vi li yö hjlrg ikli. M ykikri phlki riiää. J i i ri Sri k p, j hl jhl ikiii. Op kyä i iiäi, hää i hji, hjlrk hjl riji iiävä hlll. Lik iili, li iä hdää iäki järjykä j kk k: rvliv j lj, ph, iikki, i pääi, i. vv i jlkii, rjil j hjl. Jk hyvä piää jhl lg käiää j hlhi, ä hjl kkiki illi. S riri i. Hrjil k. Phkv v vp, pii vihkiäiiä, j lki dllyää lkpli, lilli vihkijä. J pi Pi riippv kkkr j il. Pii väkiäärä h kii, j l ki. Niiäi, ikiijhl j yäri viää ylä k lähipiiri kk, hää j hji i i ili. Vih- 9
Piiä phi Ph iälö j. Ei iälö. Häiä iyi ph rkkd j i kiii. Nijhl pi hiii kvihi j lvi, ikiijhl lpd k jääiä j lää dä -. Hph käillää vij lääkr j hä ydäää lähllä lli ii. M iälöä ph rvi kirjilijil, filfil j il riki kil ihiilä. Si. Tärkiä, ä ph i l r ppri, vikk hyvä vli kirjllii. Pii lilpp riiää. Lv phi j vikk vähä il j kllki vi lävöiää ph. Pi rh pööy, iki i ki hjiphi. J lyhyä viri ki. J liää k hri j ij. Hrjil i li k, i il. Siiä hyvä ph vää lyhyi Mih lpivir Vv, likki-ikäi j vähä iki lp piää hiid: vvhipikk, hjl vähä iill, j rjilki lp rv. Näi lpki v iä rvlliki j v iki ik i phi. Kii, kii Jhl hip virill lähyy kiikirj vlkvi kr. Siki i lli kii piv il riiää pl ij jhl. Miä jhl i hphj J i i hl ph ikä lähipiiriäkää hlkki löydy, p vi d Sriplvl Pr-Sriil, jll phji ri plill. Yhyid löydä ik. Kyllä vi yö pikllil vp-jlijyhdiyklä. Phj vki Prh viv yö hk v Vp jliji liil k phj plkkiki jhlphjki. Hklkk lii ivl i iil. Prh jhl Siviiliri häiä hjiii Käikirj jhli järjäi 216 iv, hi 20 + pikl ph. 050 590 4390 pi@pr ri.fi 10 Näi ldi kkri Kkri k ill iki, j välyy ylläykilä. Tyyli vli jhl l kii dlliki i vpiki. Kirji k kk k ikä ili ilid pikk, rvi i j l-hj ilid ik rvik l ili pkikdi rvi hl k vi li yö vihj lhjivki, hivrii, i jki, jk vihj, ä jhl klri, j k rplliki. J kvi plj j rjil ki äärä hl iää, pyydä viri ili l. Mrki k lr v.p. Eli v pyydää j päivääärä, ihi ä, i j kll (ähköpii, phli, i). Vi käyää lyhä v.p, lvpää kirji v pyydää xx ä. Ohji, llj j phji yö iä hkll Kkri. Thd li i iviilivihkii ph Ei vähä virlli virii. K kyyä. Vihkiiik lv lää kki 15 v äyäyä dij. H viv ll yö iri hkilök, jlli rp khli ili kä. Pikll lvi diji iv hkilölliyydi k. Siviilivihkii i l vikp i hlpp ki kirkllik vihkii, pii ä iiä ä jvr: iviilihäiä vi hlpi k iä äköi ilid. Avilii vhvi ppi ij iviiliviri, ki i iä kiii. Pikkvihhj rji, iri iiä vi yki. I hääjhl pl j vh äyi lli jhsiviilihäiä vi l. hlpi Siviilivihkii vi k iä ii li j käräjäri kä iäköi ri hkikirjij. ilid. Vihkii ii iri i käräjäikd ili jk virk-ik, j vi lliki j ll. Miri vihkimiri vihkiri vi ll lyhy j hiii h ylkr, ri- ä 10-20 hkä, käräjäi yö hdlli kd ilii iää phi, lävää - ij pi 50iikki j l rj. 100 hkä. Svi ii Yliääräiä hjl kä. vlv kä vihkijä k. Si Vihkiiik vi vrii ii ri yö vir j virk-j lk- hääjhl plll. Siiä viv J hääjhl hl vivihkijä k. Vihkijä ää hk jhlllii, kkl l krv- hdlliki j, pi. Vlvlli ll k j järjlyj hki vir ph- ili rji. v virlli vihkik- J i hl käyää v ki vihkii- ilikvi, vikk vihkiiviri- jä vil, iä j ill i l, plvl vikkp kirj Prh ipli vihl jhl. Avilii 820/1987 lk 2 9 Siviilivihkii ii i, ä vihkijä diji lää ll l vilii vihiävill: Avilii rkik prh pri iih klvi yhiki prhki kä yhik äilyiki. Avilii rki pyyväki, j prh jä viiv yhdä ld lli kdi. Näid diji lää ll kyy Tilä (ih ii): Thdk ää (i ii) vivik rkk hää yöä- j vikäyiiä? (V: Thd). Näid diji lää ll kyy Tilä (i ii): Thdk ää (ih ii) viihk rkk hää yöä- j vikäyiiä? (V: Thd). V äi kpiki khdl yöäväi Till hyy kyyyk Tidä vipliiki. Ok (i ii) lii rkiki r ihlä. (Tää l jäää pi, j r i ). Tidä y vihiy vilii. Plii l kkä yhdvri. Oik vilii i iill rkk j kkiäiä l kä iik yhdä prh hyväki. Siviilivihkii kv h, vihkijä viv iä kyllä vriid j d kv prlli j hkki Lv j ii yydyävä vihkiri rk vii ll vikkp älli: 1. Mripri iääl iiki id. 2. Trvliv j lyhy jhd. 3. Lliy, r, kirjllikkl. 4. Vihkikv iii (= vipliiki jlii i). 5. Sybliikk: rri (i vv), dl. 6. Vihkipri i. lp d. 7. Vihkidi llkirji j lv hääprill (rill). 8. Lpp (vihkikv, hdllii liäyki) 9. Vihkipri iiryy ilvki. 11
Aikid kyykllä Niiäi li i lp ijhl vi viää il pppi ä li i ikiijhli vi viä Miki ki Vii vh lv lp j v hä ik vli lääkk i. Oliiki jl i lpi hälä ilää kyyää jhki ppik. Yhä hrvpi lpi ykyää k kirk jäki. Nijhl li iiäiiä lpi liiää yblii prhä, k, yäväpiirii j kk ihik. Vpi jll Pklli kv ill i jhlll i l. Ni ilii väörkiriiki riiää. Til, d ihi il j prh l i i. Siä k jhliki. Jhl vi rk ii jhllliki ki kki hl kkki, iikki, lli, jhlvi j phi, kkkr llii rji, i vii, j lill pikill vi ii prh i lähi lää ll. J khvi pääll. Myö vähä kkri Niiäijhl vi liiää li ybli rkviii. Lpll idi, häll vid iä iviiliki(), jill kidi, ji vliiki j ji yki kppl jää lpll ill. Myö ivh, jill jhl i ärkä, v hl ll k lp k, yö kirjllii. Läpiiä j, ävliä, kkki j kyilöiä, ij ir kirjllii lpki - iiä hi iiäi iki. Eikä jhl vlkvk i vidii pidä h. Ei kiki ill Miili Milli j iä iiäi järjää Kiä k, li Mi j illi k Jhlv Ki Sri klkkvi li kk i jli j i Mhdlli iikki j hjl Tdik: idi, kidik Jhlil kril Trjil: iä, i j kk Kilhj j i Ph j lhj Trvik lhjj? Vikkjä iili llli, irkkjä iiäi jhli j plj jhl järjäiä i. käikirj Prh jhl, j i liky iv vrr Kirklli lpik vähvä Kj vihl lii Kirkllii kj, kk 1980 90 % 2011 77,9 % Kk 2011 % yyiä 59 961 kj 46 723 77,9 Ol 80 Tpr 68 Trk 69 Hliki 52,5 M i jhl ilv j pääävä, ikä lpll iki. Oh iili phdivi ii 12 k l rkiä kyilä i iid yyäiä i rvp, r iikki i kir ivhpi j vhpi rkkjil j kr pivi yhdiäää kplv j vr jhl vähä hilpyäki. Nykyik pii iii diiy r ri ikäiä j ri ili vv rki/ i, kh i il hää li ili. Uh i yökää pidä virkirj j vlkv. J lipnri kip rv. N kävä ylä i viik p lk, j lli. Ei ri iäää rv kiei kpilliik ri vi i- j pääyvä lirillä pidävää jhl, ää lkpliki, k kk prh, j i v rvlli. Jhl ki iä i äidi kv ilähik j yävä kkv hä hjl ilv liriläi i. lph: rvk j iliypärill kr, ä h yär- Jhl lp liriläi pplöidää i rll hä ill hdilävä, rkv j rvv hää. H j h v liridik j k- l. krv ää läälll, i, l Prh-riipkr. Tilili, ävli j ybli - j lhji- d pääää yhi jhll. Riiki rvi rvi ki. Siiä ikiijhl ydi. Nr jhl k hjhl k kä hylää pkkpll j kkiä ji itrvl yhik - Liri jälk väy r yy- h piv j r iä ili vähä kl ä lvää j piää jhl vähä yö- yyk ki. Vpi pöydää M ki prhid - hi, vllki k ikivll - dv i hdlliv vr käyvä Prh-liri, j vilä k hyvää ll iki li p kkl pri ki jäyk dll vhlli rip- vlvllikii llill hä kä pöydiä ii, lli i vi r ikiii hi rvipikl. Kpi v, i pr- jhl il j järjlyy. Tili ll hyviki vp- l iki kk prh kr. hjhl ll k. Prh-liri, ji lh i, jhlv likkiili J j hjl kl illr 1/2012 kri rki, v r iä hdill: Pr-di- j, i viv k yö vii kikill kk riipp- j kvi lirilä pöydällä, Prh- jhliv lii. J kikkill ri kkllä kää, v lpi kikirji. Tki yö ykikri kkkkhvi pikklii riiää, illä rll ll kiir p khlvri. K jhl järjäi i ki ä hl r yö lhji. Niiä vr k rkki rl ilää j viiä pivi iki ivhill. Kr j kll livä yhä krj lhjj, vii yö lyödä hyyy yh j krää ivipi vähä ivp lhj, jk i iii pikk rvviki kr: älyphli iääi ji jhlh rk, p vi, ri ph, l-k i, rkri likkihpp. N, ykyri i vr rvii i rk kirjkr lv ivkri! Liää väkiä vikkjä kirj Prh jhl. 13
Aikijhl yäviä j klii Ir Kik U Pikkj iivi ri l ll lii jhllli. Oliklli i l kk jäii rv päivää. Kk jh- yriä jhli rj j kkl k rk l liv i jri ivll- vi. Kikki li ii äydllii iikä jhl. Ji vih- i vll, li kikill li hk ikä. yyi j vihhd rippilirill j ikii jhliill. Siiä vih llii Prh-lirill kli hyvälä vihhdl. Liri lipäivä pi vihdi j ili äyä jäiyä vi liripikll. El i ihi khi i jäiävälä j ll plvl. Kk liri i kiki dll hyvi j i i i yäviä läääi j plj hkj j kvi ij. Liri pääyi ikiii liripääöjhl j kk liri li yki lääi iiki ärkipiä kkki. Liri pääyiä khd viik päää li ikiijhl, jk pidii illä k. Jhli il li li j plj liriä rjilj ilill j kj lähäillä kä jhlkki äykllä. Mi päiviä jhli lii vlill yöäviä. Jhlpäivä kii j kv vhi li päällä kril j kiiöä. Jhlill i ll iää vli kv, j äii li järjäy pri ylläyä päiväki. Päivä lki käyillä kpjll j ikv klgi l. Viri lki ll. Oli k lähipiä klii j yäviäi. Viräärä i ll ri, l li kdik pillä prkll. K kikki liv p pikll, pii ii ph j khi lj, jk i l kvki. Ph jälk vili lhjj j jli iiä liriäi j kli kvi lirilä. Jhl jki khvilll j hrk kikill likj yöillä. K li liri pri, jk p Pr i k Mh khvil, li lppik vp iklllij v dl, j p i S. h llä M. ri lkl, j ri i l viäh yyyää i piklllij j ik i p ä i käy ää ik. Oii kvi j pidii ill; v käy ri li ill p ll hk. Il lki j lähyä j vi h. i i ikl rill. Il kli pi j vir lkiv lähä kii. 14 Hji viii hyväijäö i lv l ij i hlij. Hri pikk Vli vik, järjääkö plkkä hri vik j ivij vk ili yhdä. M rk kiiv lliv kppli käyäväki, kshi kl vihl, yö iviilihjiii, klrii. Nii yö hk glki vi d. kppli j hrilihi. Uk klli ybli. J kppli i l käyäviä, ilivij hi j iilid l kii hä k- d vi piää ji vijll pi. Siih vlvi yö H- v pik. Arkkki vid klj i phk r, iili 457/2003 2. j hk hy rilliilid krri. Hi Kl i v h dä: i järjää hji. Ukll järjly v ikäli hlppi, ä vriii kvj i l. Hji j iilid vi järjää ilä k, jk kki ll kr il, i rik, i yydyää vi plkkää hi. Ulkii pii ärkäpi ilid hki j vij kiiv iälö. J i i r kkllä jk järjlyihi p, hii j k rvi läh kik. Tällöi iill iliv, ä ilid l ll k, jlli kllii ybli i ll pri ili, krili ki rkk. Hpikk Hjik Ykikrii hri vi k kl : 1) irliiikki, 2) hph, j vij viiill kll (kirklli ik vi), 3) lpiikki. J rkk jää i iiryy vrh k, (kkk)rvhdyk, j klv hjl, vid jäää hph i jälk, ili hdll. Jäähyväiii vi liiää lii lyjä: Ark lki Plv kyilä i rk äärlä Ark kki hyväiki Kk, kiv. i rkll Ark pii äkyviä (vrh i liki) Ark ki pi Hd piäi Lähöiikki K ryliö i illä vll h (lhi-ili, kirj, i), ii l, ä ili k. Näi hyväijäöiä, r- Hphji vhdykiä, kkkhi j dri välyää vij kk J phj i riri i viil dil. piiriä löydy, iiä i ki lävä iiki iäjiä vi kyllä PrSriil. Myö rää vp-jkril lijyhdiyk väliävä hphmyö kril l välää k- ji. llii yblj: rijä j kliä. Prii kyilä v l lk- Thd iviilihji ki llii ybli, j piv riii jhli yö Vij ikrv S hijhl.. Vij h i k i i kii. J yli ilj li lää lääää kl Kk kkii. Elää ik pääyykikri kk piv ii h- ä i kiki ll vik ri ki ijhl- iää, i ii: i lähi iki. Vp-jl hg ki lii hl hji järjyö, ä hkkki j ppl- ävä? Avki rjll kä käväi ij vijll i kii lhjill rh kkki i- k pidävä hhjkri ä ij jhki vijll lähi (hy- ä äydävä ykiyikhi lk, väkväiyy)rkik. Yhd jill kri hlij hlpp kr hd pi lkvi hkk- lähiill, i hä i hl ki hill v. kl j hjiii liiyvä J äi hdää, k ii- i hidv. v iiä j iliv, ihi rh vi i (ilir). Kirkk vlvlli i hpik vijll, jk kik klihkllä li k. k, yö j hällä i kik ll, i kll k. k. Liäki v.l. rk järjävä k h-l, jk lväi r h. Hpikkk v li k kikill. Ni 10 pikkkll liäki vp-jlijid ylläpiää h. Hi iihi ylä hlvpi ki rk hh. Näiä i yö hk- Tilid klk irlpikk ikivi. Thk vd kl hki h- Vikk pklli kv i lk, idv i ll vi ijiv py- viilihji dv ylä yväi yh pikk. Thk iji- viki käyiä j. 15
O kkri ik Mvii krpilyhyjä, kiki, krkkj j kppi. Arikkli hllw r S iä ää piäii jll? Tki: Mikk Mäkil Kv: U Hl S yky piä khi rrk kpi liikk kll kiihi rkviii. Siä yydää hllwi iikk ll, h illki r rikklivi kikrvli. Millä vp-jlijill i pri l rpi ihij ääpi krvli h, i pl ikä v. Eivä kik idä ilkv ikää kl yhää jli pää, i kipvi ää krvli- iiyiä klii, iiä k pyrkiä r, hllw-jhl v iv hri hpi. S hllw hyvi i j prilää h vii vi p, jk lviy rikkli lkvi j v-rjj k. Vilä 80-lvll li iki ill plkäää rikkli lkvviih riki, jk i S äkyy iää vlkkk j v-rd lkplll. S vv jkhd jhl ll kriilliä ik pyhäipäivä, iä vrhi klri kkri. Pyhäipäivä jääy liill vri virki j rkiyköäki jhlpäiväki, vrki iill vi iällöö rää lihi iji- hllwiki i kkriki, ih rvll, j pyhäipäivä vähill krv rvhki hllljhl. I kyllä ili phii kk riä, ällä hkllä iyi glikili vyöryy glbli rkkii vill käyöö. Milrkki lv kikkill Kii vli krääää, jk pkkki ki v glikiliiä, k i iiä kiilihi kik vid pi jkill kililll rkiihi pkkkii ri kjä. Ih illläi hkii kkrill kii käyöö yö priiiä, välil- Pyhäipäivä vi iällöö päivä, j kp ji k yyä v kiii. iä hlllwi vikik rvi ikää pi yriää lk, i iää lkpräiä i li kk riä iki lk, illä kklri i ri k iki l j k, k ji ji j ilkiii. Kyllä äiä iki hlpi kiää k diki j lii ykyli kkrijhl. Kkiki kkriviikki viiii iä viikk, jh lkk viii päivä. S viiklpp i illä iä llvii ii vrii kkrijhli. Tää lii ykyi pyhäipäivä k yhdki jkh pii pk, j lkk viii päivä i - illi pyhäipäivä v 6. rrk, iläi kkri pii lkk plll. Hllw-pri ih hllw i lkk viii päivä, viikkryiä riipp, ikä i kik ill lvl, v ili ll viikll v li. Lkk viii ill ii vähä jälkijäöilä viää hllw-yyppiä jhl v rv li, jlli kk i vriii hllwi i j kk k. J ikäläiä ryiä 6. rrk vi ä j hik pikkjlkd k päällkkäi, iä pii 6. rrk rlid päivä, lk kkri ää iiä rilli jhl. E idä, kik plj vp-jlijill järjöä ilkii rv lvyäää kkripriä, ärkiä ill ph pl, ä kriilli pyhäipäivä h pl jäiivä hdkii. Pyhiä ihiä i lk ikä viji l iää kv, ivä ill iää, phi iiä i hyvää i ph. lä hi pj. Skd pääöjhlki l pii dll iiä ääri ki ihi ykyik iää viljlvä. Viji illlki ih hyvä i jki ik, illä vikk i lk yyä jll, ä vij iää ilä iii li liiv l, ii i j ii i i vikv kiki ihi. Kkrivlki pli, vikkp i kyilöi d, kv j yylikkää vlpilkk ähä ik, jlli rigvl lk ll läh iiiä ikä lik vilä ylä vli i. J iyi kkripkki vii pl prii pkkihh lähä lkpräiää, jlpki hhh li j lähll cccl-iiä. Alkprälää jlpkki jri kk ripkki, hh vi li jl käyöö iiä vih, k kk ri viäi pi ki ll, j pkkiprk j lp vh iiyijkh liäki rvi j lkipä kik ki pki iä lk. Eikä iiä virpräi- O kkrill kii käyöö välillä hi pj! i ilä iää hik l. Tki kk hllw- pkv h k i, hilli, j ihi iv i kv, ä il ji lj vii, jk iki vikv ihi jkili yi kii k, lli ih ihiill rh plk j irrili ii. Slli ki ylläpidää,. jlplvlkiki 16 päivä, j kp ji k yyä v kiii. S k kikki kl jhl v, lkpräiä rkik ll jhli viljly dkrjkd lpp, iki kkrijhlii liiyy r yöi, kh käyää ri rkvrj jhlii illi, k kikki vilä r, yöhi lv i i vi yödä ääliääi iä, ikä äilöy. J iki hllw-pri klv krpiri: krpi iälö yöy i äilöy, kri j kririliki. Nykyil kkri lkpräi rki i iki khdll, illähä rk klvki jkvi, jhlii ää kkllä pivää ykyä ih pikll. (Ei hkä kik hilliö ylyöi - jääköö jl ykiikdki, ykyi jlh yöip ii kkriä priyä iiä vih, k kriilli kirkk hli kikä pklli piäää kkri v k pi.) Niiää iä i- 17
Jl: Mik Phjl j r i j Plvi pkkj Svi Avi K irjilij Mik Phjl k. Klii rlipliil v Phjl kirji kirjj, käikirjiki j rlipljä illi k i l viäää kkrijhl. Piää yöä Hligi Svilhd lih. Avipri Mik j Eli Phjl viävä yhiyyäpäiviää kkrijhl rkiä. Tl jri ik ri lkipkki. Id kkri viäiä li Phjlill ipi jhli jk. Mä iiii vii klvliii Phjl häiä, ji li iilii ljä. Lp ijhl viii yö k. Midä lpi yyäpäivä jiv lkrrk vih, j j kkriä i hyvälä. Phjl iliv jhlii lkipki, jk pli kl kkripri. Virill li jhli rjll ppri j kyiä, j jki i kirji ilää pivi ii pki k plvki. Sillä i y-vli, viki rj j jp jidki plid iiä, Mik Phjl kr. Id li kkrill priii rj piyä, k j. Tik ii ii, illä i i pki pli ll riv j vpv kv, hä rh. Alk Phjl jäii, piäiiväkö vir lkipkki hippilyä. Plk ii rhki: v kä kkrillä ä pki plill li plkäää piiivi. Sk vir kiili präiä id j kkrijhl päiviäiä 2010-lvll. Hr iill! Phjl ri kirj ilää Ihi pik (Gr, 2011). Kirj hräi jlki yhydä plj häyä, illä iä rkkiiii lääkrrlli ri Jk i li. 18 ljkki vi i ipiri Kiläää hi Jk - il, jh iilij pää ld, rypil äyävä Phjl kr kir- Phjl iii. Ukki ihi rvij ri, j fk j fiki kiv. Ihi pj päähkilö - v rilj, Phjl kkrikk lv Jk i li- kk phjl. Vdkir. Uklli kvk liiyviä jhli plj. Niihi liiyphjl i pikää R ri vä hiri ki iillä lv rpi pirv, ki iv i. Oli piä piä kii kkiyillä jhlill. Jlki päällr, hä kr. Kiki j lii kriilliä v riki lpi j R iäi- lp yhä, hä riiriid, ikä kk - yyyväiä. liää iiä ill. Si kr i jälk kll, ä rippikl ii vki. Phjl kiki ji pyää: K vihdi rippikl pääi iäää kyyyki, liv vk Hliki yyliä i ä J rk käikirjij, rliplii. N, i v yhkää ilij, kirjilij kyyyki.. 15.10.1978 Kriik pyyää Phjl Tk: Myrky ik, 2003; löyi ilkkäiä ilj rliplislikkikirj, 2008; Kd pri j yö Ihi pj p kyyl, 2008; Ihi li vhvi lää. Rliplipik, 2011 ä pää ri pli iää j hiäyyää kk i ä kkriä. dlli. Pli vimii Mik viä väki k, j v 2010 rlipliph Rpc yöi häll kli lhikäär k lääyöä. Nyi ii ll pl iä ijiv Phjl i ri kriik pi pr. S ij kllii kkki rvi hä k jki. Aii rjiv iää rh, j ilävä kikki klli kk lv h j. Uk jki ihi rviv kllii kkki: vi ll vikkp hr ikkirhi- Mik Phjl l iv i -v 5 7 Lii jhli L Pylkki K yilä pliv Nljä lij 1 viyvykä j yhjä khvip kököi virä prrll i, ä iällä jhliii. Klli j k ivä p kik h, kkp jhlpki lvi jk i ki äkyy. Siällä khvi ij prii kilp phri k, vilipäkkk i kyyiä j yli hilpy pii kdl lv häly. Jhliii lii 75-vi ivl - j kyllä vprid hg kii Kiri j Ji liiv vr rj khvi illki pikkjll, k k krr ll j priii Klli. Tp lki äyyä j hyviä ji ääräik, j vjill, lii phjhj Pri Krill j liihllik vrphjhj Mrk Lkklll riii kälyä j rvhdy j pikk pki j pki v priky vrr. Kli vihi j jl l, Lii ää päivä vii k Si, i iikää kirk j kllid vi. vikk vähä hd liki, li ki ik yö ri, vli ii, dll järjyy kirjhyllyöö j kh vähä k kiiö-iiil i iiiki, ki jkk kj kyydii jhlij läpi Klli, Vllil j Pilki Käpylää, j vh yöväl di jhliji. Oli rrk 3. päivä 2012, j pivi Pyhäipäivä, vp-jlij k kvilj pyhiä jri kii kä pyhiki jlij ihiä j kiij ii r. Sää li jkhd ki, i j hr, lk läpiä plll. Milli li ää ll 75 v i, 27. rrk 1937, k lii dläjä, S Siviilirkiriyhdiy Kklii Hligiä prii? Oii iä ki. Vrii jhl lki Pri rvliiill j lj khkll yhill ill. R, vliiki k lkr j päär väliä Pri kkiyi jhlph ähä hk: Mikä lii hävä j i iih pyriää. Lii ää päivä vii k Si, i iikää kirk j kllid vi. Kirk hikk j k rkiy väh ki iää, k jlki lää j il, ii vli j k d prli dllyäällä vll krliki, kiki. Tähä lii yö ll lv i hjl, Tk Si, pyrkii. Ei äiki vr yhdiyk jhl il iiid kkii. Yliö kii kki 19 19
lii ii ii: Jri Mäylll phjhj j pääihri lviv lii yöää pöyädri hpill lll, j lii pikäikill ilirkjll Ti Viléill hpi irki kikirj kr. Oil. Si liki iv päär vr. S dii lpöydää, pviii j j ii pöyii. K v li äyyykä j pkvi i pöyäkppid kk kklliki, hiljyi kl jhlilää. Jrkk Ti, kirjilij, rilij j jrii, lvii, iä - k iki rki, i Rk i j yli v i j i hi vilä S. Aih kirvii vilkk kkl. Eilä lvi ill lhä. Jlil jälk jhlväki iii riri Ilkk Vrikr jhdll rikii äyäö ki päiväkdi - i lill. Sri hkälpv, yli 30 ii käy d-p kikk Ti Jlk Lli-lgi ih j i ri. O iiä: kihgär j lli - ykyiiki! Uk - j iiyi- idlli iy, jll likypäi jhlyliö i i pldi. Si liiki j jälkir: khvi, vlkkl-ikkkkk, kjkki y. j vp rl, j riii kll 21 iäii kk, jlli riri iki riv klvi li j jlii jhl pääyki. Oli kii i pikäkliill hllii lähdö ik. Ai jhl, j i, viih j kliri ij l li kiv v vhj j j li i vki i kkriid iihi ihd. Jhli kl Tiik hlij hi jhli l kirää pöyiä j i vrkk kl jhlij. Hlij j iij: L Pylkki Ull Kidd Krkkil Ull Kidd, Krkkil Vpjlijid ihri, kri, ä l jhli kv j ä kiv v vi vrrl ki lli hkilöiä. Milä lii i kv Krkkil päi äyää y, k jhki i? - Mi, ä i äy plj iää, kk idä rj pi ii, i l hlli- ikä vlpikkj. Tid klk ik ikki. Jäid li j lhi l, hliii yö yliä ifri iiä, iä illä phll irkiki ki äi jhl-ik. Krr päääjill. Eä, j kll ii vähä lji, ikälii rviiä ii lii dll, lkvll 25-vikdll? - Nii lhävii. Nii i vähä, j vii liikkk hiä li dll vliki kvi vähä, li lää ki v i. T, liihllik vi yki i, i vl. Vrjäiä ää vl kl. Ai krjvi rv liikkk. 20 Jri Mäyl Tpr Si plkiii lii jhl i iii lii hyväki lii pöyädrill. Ny l ii i vpll. Milä äi jhlpäivää ll jhlij, i jhli järjäjä? - Vihki ih kv ll älläki pl. Ei rvi ll ll kiiö plll järjlää ii, v ih ll v. Siä l kyllä ll plj k, kiiöä v hlli, pikää, j iki vii kdll r kv vi, j hl ii illi iv r ill iv riyi kiik. Alillii j kyky r i yö kkrii ki lii yli vikid ikj. T kkk phjl j y ikää ki lk päi kll, illil ää i ykyil vik? - N, i l v, pli plj hy, iki lii lhi kvi pr, j kl h ki pyörivä iv kivi. Kyllä lkäi lähi kii, k iä jäi pi. N, i kyllä ih i l. Pi jääii li y liill. Milli ä lii lähilvid, k ill prpkiiviä rkll ii pikä kkk phjl? - Ny k i kili pääy yli - iiähä ll rhki plj - j vr, k lkkkd pääää, l iid h ih prpiiivi. Ok ill jkili ji yöhää vih liiyä lii kiivihi? - Ehkäpä, riipp vähä ii, äyyy i k, iä ää phl j kik k pik jkl j k iiä kv vähä iki, ii däköii ji vih, y lyö ikl lkk. Rij Tipl Lhi Rij Tipl, l illä Lhd ll kvi kiivii, källä 2011 li liikk, j k y l. kll idä iivj, l r ihill iiä. - Si vi i i j pli j pli i, j rp väkä, jk hlli ikiik. Hyvä k vh vilä kirji vllill kyällä. K i vh j r, k y jki, k äkyr i iiprj i äkyvää r r j vh kplv välillä? - Ei illä Lhd ik, pii ä r kklv i k j vähä vhpi plvi k lviä phlill i ilii ä vkki. Mi lhli kkv ää d il, k lii i vii v jri Lhd d jhdki? - Näi vh ihiä jki ilä, ä y ll vähä kp iä, i ll iv ill lijill, il, j i vä hyvi j lij lk l, ii hyvä. Myö k ii, ä lik ih hyvä, ä kikki yö, j vh l h, liii -dllillä liikdll - hölöilyki j idä r höhlöiki. Il iä vhj i i rik lii, ikä lii lii äi hyvää j. T. Mikälii rviiä ii liill y, k ll lähdöä dll 25-viiplll? - Tiv ikiki yä äll yöll, jk ällä rippll lijll, ii i kgi kvihi, kk il j ii piäii idäki k. 21
S v -l 0 1 0 2 Tk hl 3.11.2012 i 75-vij -li d i lij j p V ä l i hl J Jrkk Ti Arvi jhlvir, Mkää r i, i di r. Miä rki ri k, kili kääö rk lïcié? K kilä kääää i kil, i käää j i d ik kilä v kk klri. Siki rkkiliä priä vrv ri lïcié i kääy yhjäväi yhdllä ll v rvi rilyä j phdi. Rk lïcié, k, rki li pri iirryä iä, ä jlki vl khl, i piäii khdll, kikki ilkki yhdvrii. Ky ii lplki ykikri i, -rv, yhdvrid. J k hyvi idää, S ää -rv i d riyi hyvi. Rk i v ää h pri, i r il vilä plj hi ki S. Sri ihik lää i ji k j pliiikk v ki iki iii. Ir li rllii irkki vli, j k vii j pilää pr khdll ihiiä rirvii. Näiä i ihiikkill i l ij, vikk dllii Irki llkirji i kiväliiä ihiikpiki. Rk kd pri, jlki vll pl ri kj j ki ilkki kh äyi äkäi v. Jlk 1905 vi ll lki pääi vij kiivi vll kii. S kj j jlki vll h i ph vill»kirk j vli r», ikä ii hrhjhv. Ph»kirk», ykiköä, kr klri priä, j vlli yki ylivii, läh kikki ihi yhi k. J äihä S l- 22 l vij j. Evkli-lrili kirkk i l ll yki klli yhdyk id jk v Kirkk, ill lkkirjill. Pliii vi priiii kli pikää v vlivll riyihd ähä iii (i ki i riyi lv kk, rdki kirkk). Tää äkyi irkiki ilidkri vd 1903 Fr hjl, j vdiii kirk r vli. Krl Mrxi filfi ki lkipiä irkkjä rilii- j ii ilkk. Mrxi filfi iki rill ll k Nvlii j yläki rliilii ri 1900-lv lp yhiklli il rkivi, k ph kj j jlki vll hi. Tkd pli i l ää plpliii likirv ikä hrää ik ii jyrkkiä iki v vi -vkkilj ki. Tii ki vilä j- ki ik i, yö pliii iki lkv ihi viv ykyää vii k klrii, k j yö k i ii ilk. Rkli pri ki k vli i l ii vli, i ii kj i jki iyä k v yhä vähä ki iii ikää k pl. Tää i ydi. Tk h rvii kikkii kihi j ilkkii, kilpilvii äkykii hyvää läää, kh kikki dv vi lv liäädäöä. Tk vli pl rri, jll i l riyihd ihikää ykiäi ilkklli i. Jlki vll j khd riyi lv kk hd pyyi S läh vikyiä. V k iklrii j yli yhik iii pääi vhii 1900-lv lp, hvhd iih, ä klli j ilkklli yhdvri i d S. Yhä pi S v kl jhki h klli yhiöö ki vkli-lrili i rdki, jill riyihd vli. Yhä ill klli ykiyi i, h ivä hl ihikää järjäyy khrjii ihi. Kikki pii kv ki jkk, jihi iki kl. Evklilrili j rdki kirk jääärä j iihi iid väöä väh kk j. Vi vdl yhä vikp prll, iki khdll kllill yhdykll piäii ll riyi j ikki. O päkhdi yblii. Edk li ik ki, ili kriilli rilii llill, ikä vh priäip. S prli ii vkli-lrili kirkkk j äädy li ill kä rdkill kirkkkll. J klli j kklli vri, k, iii, äid lki illl lii yki yhi lki kllii yhdyk- Jlki vll piäii khdll kikki ilkki yhdvrii. i, jk kkii kikki kllii yhiöjä, i lki j riyi jillki kill. Vi yö jll ii, ä yhdiylki riiää. Yhiklli ilpiiri kl ybli ikkj rkiyä i pidä vähkyä. M ili kkrii rki ihv liäädäö piäii krj i. Mill kirjilijid vpjärjö S PENi phjhj pöyriyävää, ä rikli kriiliid dll»jlpilkk», krh rikki käilvää likh. Ol ivi j l liäää ää kiväliiä yhykiä, j pri Ri kirjilijill. O hd, ä jlpilk i iijrikkki riiäii. Vi lk i vii k. Ll, ä jlpilkkikdkäyi kiiv ikkäyäöä. M prilli päkh i kii. Epäkhi li vid jk. Jillki klliill yhdykill ik vihkiä vilii, jillki i. Ylirdi hävii kl hrhjli lähäi j pääi vi kriilliiä pidävi klli ryhi hjli lähää. Eriyi lv kki kk v yhiövr, jk yöä yriyk kv iiä iji j yökijöidä ilkk riipp. S krv hi rii, pyy kkiää yyä, iki hii klii kill. Si iyi kii ykiyikhi, k hlliviii vrvp. Phk iiä, ä vikk lkhli i ikll ll 18-viill, kriiyj riiiä älli ph kk j. Kli j päiväkdi viää jhli, jid iälö lähllä yhd kk ppj ppilid ilkk i hlji ivi riipp. Pri j- v liäädäö hi rlli i. Kyä i plkkä jl yökijöid hl, ykyää ki yhä hrvi ii k ji kl i päivähi. Slki rki löyyii jäll k Rk. Kl j päiväkdi rhi kil, ppii iiä i p ikä äyäviä kllii yblj käyää, i rijä, i jli kip-hj ikä lii hivj. Lähökh pidävä iä, ä klli j kklli yhdvri kiiv vli l klli j kklli kv iijii hlji j klli yhiö hävä. Ti ki j ki ilkki piää kli jk, il ii ppi iälöö, ii ki y S il. Tähä liiyvä jkhi gl lääkid j kpk päyri khl, jk lkä yhdvrid lkk. Si kv vhi iklriki ki. Eirkiki lii j hidj S vi ihiiä kv vhdill, j id Erp id kkk idä, ä i hi klil j kk yhik. Si l ää k jälkij ipii Erp ihi vrr. S hyöy ää, ä vi lli l, irkiki Rk, j j pikä kk iklri j iki yhik läiä. Pr v kä ii ä vhihi hiii kj j jlki vll hi ikiäö k. Kikki kli piää lv yhdvrii li dä. Kirjij kirjilij, OTT, VT Phjhj, S PEN 23
/2012 Vp lij - Pääihri pl - d l l il r l k Kkil dllyykiä ilvivii Mikä v vi yky-yhik ykkkää järjöii? Pääihri phii kkilklri vli vp-jlijihi. E Ylikki U d yöhävääi ill hdlli lli riliii kli- j järjöii irihi, jid ih v järjöii h j lvi. Tki l r ih iiki yöäi kä iki käyäö järjöii. Niipä kävi räää rrki ilpäivää, ä Kki-S järjöj kfri L-Lii pääihri j kliii-kiivi L Sri li järjöii lvid hdlliki hyviki ipirivi. Hä ii i äkökhi, ji iläi k y d ii j phi ii Vp-jliji liill ki jäyhdiykiä. Järjö- j kliiill kl h: piää hk i ihiiä k, vk päääjä j v piiivi hi di. E vi dllyää il ikä kläkää liikäiä ii vphiyöhö, illä ykyil ihiiä l j. Yhdiy l ii ii, ä ihiiä vi ll j ä. Ud viv ll j hidä hyvä ll kik ikäiiä, ri, kki-ikäiiä j yö vhpi, kl iä ihiiä, hri pri. Kilpil ihi j liääyy kik ik. Vphiyöhö l riv, rj lii hdlliki, vii prjkj, pkij ääräikii hi. Vrkkl hdllid hi v- 24 Kilpil j liääyy jkvi. phiyöä vi hdä vikk 15 ii krrll, j 30 ii i yhdä i vi d ik j yhä j i. Myö livil i ilpäivällä i pri kl ill vi ll rvk i. Tiki hlli ii vdki i ki vdki yhä riäi rvk. Siiä ll l prriii d hdllii jviki, j ihi viv käyää pää järjöll j i i diäi. Aiid ji rvi yhä pp rgii. Hlli yhikläää liääyy, i- E Ylikki ä k vvii hdllikii l r pi. Tki illliki rvi vikiii. Aiijd rkiy kr. Viri j pliii päääji k v l iy ll lviä j prli kää pidpää. S ik ill: prfriivi, pk j läyklliyy iviv ihiiä. Mlpi pli rvi viki. Yhiklää läpiäkyvyy liääyy, vrk rkiy kv yhä. Krlli kääyy yö ii päi, ä kli vlvv virii. Kliii hdllid ivä riip iikää järjö ldllii rri. Mikä h vi pliii. Vrkkpliiikk läpäi j j pik rjik. Viki ii vlkllii ki lllii kyyy yö pr j i plii piäiä. Trvi phihiä j -ii, jk klv iiyä yö jlkid lip kyä p r- gii, p i li k viriill j päääjill. Udiki järjöii i i l hlpp d läpi. Mvri vll llli. Pikll jääi kiki i. Kkilklri hyödy v kiki iliiä. Ihi lliv ri iihi j v ri ii. Ihi ähdää kyvykkäiä. Kkilklri h piää pi käyii. Näi d pi ji äyävää. Mllj vi i viil lviäiä. Riki i i vähvä, k i li kikki i yh krii. Srik k kkilklri rki iä, ä khd rgi pääi ij liki vikk 100 id kkil, j j yki i i hyvi, rvkkp ki kki i vi kkikrii. Tkällä ii yö pi jkvi. Srik ii rpi ki rv: 15 % i j i, 35 % hl j i kä 50 % häpääöä ii j kiä. Ok kliii hdlliki ilvivii, ylläävii ri- Trvi rhk, rikjä j rj ivii! kii j vkii? Kyllä, iyi dllyyki: rvi ipirivi ykilöriki, ypärillä hyvää jgiä, hyvää iikiä j pilkä iläkl kä lv yliö, ljpi prkk, jk prr j k. J ällih äyöä yö idä vpri piiriä, k irkiki rkirk.fi j -p. fi iv. Eräää i rrki iri li ih i järjöii. Eill li i äkökhi, jk piv hyvi yh yö dllä k. N kkv kä järjö ilii ä vphiii. J k ii pr vphiyö- hö, hyvä ähdä, ä vphi hiv, ppiv j khiävä j ii, ji järjöl iliki hiv, ppiv j khiävä. Järjöiä rvi kkil- j khiäiii, rhk j rikjä, rj ivii. Tiiypäriöä l dll r j hviid, yö pikllii. Skriyöki vii ll pikll. Kiväli äkökl rvi yhä ä k. Yhiyö j vrk v välääöiä kä vlkllii ä pikllii, j hyvä ä yö yli krirjj. Prjkiyö rvi kkilv, rviiv j khiävä yö. Ollii l kä ii jäii ä ilä vj j plvlj kyyvii ihiii; lh -, ikrv- j klrijärjö, ihiikjärjö. O plvlii rvi ldhlli, ili j lklli. Kk j rvi d ppii, i kkki j iil ppii, vrik, vrvik. Vp-jliji lii di grfi ilää L g j grfi il rki li lvä rv. Aikipi likkilj i äyä lgll j viki. Likkilj vk, i vrii lg. Likkilj käyöä Vp-jliji Lii ry ki k i yökää l ikää äärily. Lii il rp driid ää päivä viki vvki. Vp-jlijid lii i lg d khd : kiä Vp-jlij j liikrkiä, j likki ypyrä iällä. Vp-jlijid Lii ry:ä lyhyy vri Vp-jlij päädyii, kk kr llli. Vv rki v pääy yö pl. Hyvää irkkiä Vilii r.p., jk lg käyää Vi j S Silidkri pl, jk ii lyhy Silidkr- i. Tää d lii lg lvid hdlli käyää rvi yö piklliyhdiy iiä j rkkiii. Lg käyöä ll kää grfi hji. Siiä ääriää., i lg käyää j lii virllii käyävä fi. Ud vä- ri v ri j rki. Grfi hj ll kr rk väriääriyk. pilj vr. Ud il phjl hdää lli iphji. Vp-jlij.fi iiv ll hdllii pi d il kiki. 25
Arvl Arvl Ukv ikkirj Ok k ä idii ki vk? Kri Eqvii kirj phjl i vprillki lii kyyykiä, ji kirj-rvi v E Ylikki. E Ylikki Eqvi, Kri 2012. Uk k kvi il. WSOY. 224. Tääpä ii kirj kklli kkl - dbi j dilgi - kä kj kriiikiä kiiill. Kirj i kii Kri Eqvi viril kä jkllii ä välillä yö fyyii ri kki klää j p pri. Eikä ää kkirj dllk jää vi kvilvll ll. Alki Eqvi vii ii lähökhd kll, li idiiä j ilkv ihiä j idihä. Silä phjl hä p ii kvi ili i ki yhiölliyyki. Siä r pri rää Plik j id id kill rvi vidilii k. Tää kh k kirjijll yö klgi j fyiik viiii i lplli iäy. Eqvi i yö hirikirjij kykyä p prllii. rkkipiip Vikröiki ii v käyäää ikrii. Ukj rli id khiyk jrrihä käydää läpi, j kriik liäki ihllii yö ili k: Olii ilöä väiää, i k äylii iää rli liiid illiä kpjid. Miki yiä vri, yhä vri il yki iiä. Viiä vprillki Ei k jäää yhää ili jhli! Kirk lähyi kh köyhä, ppi väö. Miläi Eqvi yö vpjlijill hyvää phdi ih j virikä ihiikpliii ii khiäi. Eiäki hä kr, ä k ä idii ki vk. Kikill ihiillä i l kllii kki, ikä iid p d k. Uklli k i, j k pi. Ky i ili l viidiiä v rilid. Tki ii ll hki vk. Oh ii klli k lpi. J jridi ilä prli yhdvripykälä (6 ) yrjiäkilll ii vk ki klp Eqviillki. Viik jll, ä kdll kkil: vi ll yhäälä idii j il vk? Oh fillki lliikk j hikk iiki - i äi iki ii fyiik pii. Tiki Eqvi pr kirj lppplll rriri p riäiii yhdvrid kä k j vpd glii S. Siiä vii ppi. O jlpilk kriiliii jk yö illji gl. Lki rhi k ki läi, j i l lp äää. Miki k rviiiv vikk jlk ki filfi ilipi? O lpik i ik i jridi, yhiklli pli: lp l kirk jä ikä iiä l lpääyä il vhpi lp äyi-ikäiyyä. Tää r pkkliiyj vrvlvlli kirkll. Eqvi h kvi, ä läää i k jäää käyäää yhää ili jhlii. Niipä lp l prh pikll jhli, j vivp kirkk klv kilidki järjää. M ikää i pk d kilid rkiröiää l kirk jäki. S jridiikk, i lgi. Kirkk pi vhpi j iää prlj pill pr - jk v Eqvii krkikkii iv irrl ll lgiikll ppll pr -id. K ppp vlivi di, kli ll pkk ryhyä hä virlliki hlhjk. Eääk ppp j kdk j rjk hdllid khd pyhyy, h viv i liiää hä kirkk. Tdk vrd vki, ä id di lii Eqvii ilä ääriäi rli. Eihä l iää ki, ivä lrili virkhlhj ppii id. Ovh jk hiä hrjill i, k kirkk kl hlhkki kl v vir pl il ili ppi i. O Eqvii ivllki yö kirk lähyi ii ki ki lkillki. Kääyyk kh i köyhä, ppi j vikki lv ihi, vähä Pöriklbi ikk. Ui khiyihi lviää li yhik hdiliipiä rvj, hfbi j kpl -rv v - j vähiää päri hklid äädyä klrgi i i. O kirk vrik j lpki kirkll hpliki. Eqvii k järkvälä vp kirkk hi j väökirjpid. S lii yö kirk. Mkll Eqvii ylläi ikki hdiliyyd j i äärikllid lj, kääyyi, hlvillä hrkl, rjv rvi, älyilijid pdfilfii j hiri kriilli vlkp. Sili hä rvl, ä lviyyäk hglliä j kirk l lid ppj ki hpi i lirviklli, jk krv kri kikiill kiill j kik vähäklriill kvyill. Eqvi k, ä ihillä pyklgi rkkihri i hglliiä rpi; j äi i lii, k liiv kih j j i. Hglliyy i kik dllyä jlk; yö k hglliyyä. Ki äiki vi, j iki illä kill hkiiä, jp yvähkiiä rpi; ikä iihi rvi k. Eqvii i rii jk Kl j hi ikkirj -kll vdl 2009. Sil. 26 27
Vpi jl - ilipi ri p ä h y p Plvii Jh-Mi Rökö S Plviill j vkli-lrilill kirkll pikä yhi hiri, j vikk läh kk li yhik hiljll klrii, kirkll dll vhv rli rij rli vri. Tää il iiä, kik lrilill kirkll plvii iällä pli iä l vri hglli älä i; ill v vihkiyy ili iiyvä pi li ilppi. Millää ll kkll i S plvii l li d, j ää iä j prl illä, ä li yhik iäk lrili i iki li. O pi vk hiää khrjii rkiy vii di; li rkiliv j kävivä hkri kirk, ik vihlli plll kikki klli li väkivlli khd. Si äilyi iäiyyä khd d j ää j i k, ä yki Jl, ikä ikää, pli S ii vdikri hpi. Tää yiä iyyä liki hd rkll bjkiivii, illä h ykyli kriylgi, jh kl r lvid hki. Skliill li Prifl, illä Si Häyhä. J i ik kirkk ki väyää hglliä yöää ilid pri - ähä kliv kährd j vl, pri ji kä kirkk ä plvi piävä iki kiii vilä ykyääki, j ikikä i: rvkrviivii yhiöiä v ki ld iill. Tää i kik pi iä ii, ä Si vi l lliki vliki, jk ää päivää yhäiä Erpp. M kk yö li illäää. Prii rv v kääyää päälll; kikill yhiä rvphj i hd ää löyyä j ää gl k- 28 r jk i hill i lrili kirkk j- kvää. Niill kill vrihill, jill j d vh väääää kää. Priii plvii j v ilipid kirk j k, kirk yhiyöä klii kivipi i kljvki. Kikki ili ki, k j iä - vä hl ryhyä hgil vjl. Vikk ää iii d-, illä vr kiikii hv vilä jillki hill iiä iki- i ll vrid jk rvj, iiä plli- kikrää j hräää ilipiiä iiä, i hi li kvv kirkk ä iki vi ll ii ki kikki kli j ki ki j i ii ph vi ll i jkk. Tälläki hkllä vkli-l- iki piää i kiiä? Vhv krili kirk jäiki lkv vkk vll ärvrih v vlvij lli- kiä id ilipiiä hli plvlk ik kirklli- kiki d äää ii iikii, k kährk- klvii. Vikk vii ää ii j ii jlplvlk- rgiliryhä, ärkää, ä hiii. Niiä kiläyyi käyä- däki hi. öä hd, ikäli vri kirk jä, vikk hä liiki kllijh H. Crv. i välipiääö. OKä. Kvj: h ki klli, ä iyy klli yhiöö klv hkilö kiläyyii hrji k, vikk ää pkvi kkd yliä. Slii 77,2 % kli v 2011 v.l. kirkk, j ää jk löyyy yö hilji pkriiyj iö, jid yy kl kirkk v iii. Mikä k liäii, ä jlplvlki kirkkj pki ypäri v yhjillää, vikk k iö kl vrkvii jäii! Kirkk kli i plvii vlvi lli hglli ii, ääki pk vrih v ki j rik v vp kirklli plvlk. M ivä jk ähdä ää viv ykikrii iiä yyä, ivä hl Vpi jl - ilipi Vihhj p plvii hgllill yöll ydikyyy. Ehkä jl, ä ii i gikk kppi khi i l yliääräi rri rvi. Ti i ikää lää vh k, ä k liiv vähä iällii j hidä hiii liii ki, k, iä -käi pyhää klii. Tiyi ilprill l vähä vi, li ilikrri, jk hävä k vrihiä äid hkilökhii ii k pikl, yö i prihdkyyyk. Kirklli plvl lliill vrihill piää ilikrri väiä ppij, kiki pki ääkää vihh i i d. Okhi kkk vi d rv: Alkk kii vrk diri, j rkik li plvii kirklli yöhö. Oppi- i vi ilpri. Till käilii kirk yöä ylii, iää rj i rvi kll. Lpki rii iäi kiiv ih - li kik vp kirklli plvlk. Pppi pyyi kirkk kli j i ki v.l. rk klvi kää, j hkä i khdk kää i k lki i. Miä käkii ylö j iiryää yhä jkk diri iäi pkkirivii, j ilpppi kri ill, kik jk iiä päi. Tähä i pääyi idä l j, jk ikiv vp ilppi väilä il j jlplvlki, riii likri jhdll ykikö pri phill. Prillä idä käkii rivii li ii, j i i hi yrpä li kävli ii j kyli pi riviä ivil lkkil äid kki, jlli lvii, ä jk li ii vkkllii ij ki yki rlikliki. Tvi kl idä käkii pii lk Sil käikirj illä väli k kirkk klv jkiv ppi väällä ill. Srv i j: k lähivä jlplvlk, jäivä lp vlv pii lk Sil käikirj ipk pääll vdyä. Eirkki i, ä ki i i hiid järjäällä hill hj ii i vihhii ppij klli ii ij. Hi yyä kiiiää yö ilvl, jk kki vriplvl. Vlilid v äyäviä jkkkkii, ji v ää lähi, vrvrid j ii dä klli S lillill yhikjärj- ykll Jl i. Vkklli ii kp j ää, illä vlilid i vhvi lää yö ilpppi j vl klli l vki lii lv ki kirklli plvl. Vihh kiki j pikää vi lli jhllli vkk, ää ykyä ilvkk, jk iili i plj vipi. Srll ll vrihiä vlili rkiävä ph i lkk lji j plvii äyivriki djki. Tällöi ärkää, ä yö prhjä päävä r iä; iki jv ilää vkk iki yhd krr. Kyyy kl, iki ää klli rliikkiä i l krv kikill yhillä vkkll? S ii l ii kv ki kki vrih ll viivll j ii ri kkj rv. Oll vlvllii kk kirk j plvii yhiyöhö d j ki iillä pikkkill, ji kilid järjää rk ili. Ol i di, k rk dj pii lyhy ph rill ihill ki plvii hkilöö pääii ää. Tääkää yhydä i hd ii Jl rkiv rkiyä lvi- j jkd. Ui hyiliivä iill phill, jiki i räikä klli pllli äryää vi; lii ri i, j ph piäjä lii iiyy ykiyihkilöä. Mki ykyil ki dvi kvik pi, ikäli ikviri ivä p i. Uk ävyää pri v iivi S vii, j i vl hrii lii vihviii vli j kirk ri ii, ikä hkä pkii yö rij rkl kllii käyäöjää d. Plvii hävää k i l ii pliii i klli kvlik. J ii jl ii, ä vli vi iiv jki k ääirv, vähiääki kyli. Ylipääää kirk lääl lik kyyää, iä J ik ikk ri? 29
Yhdiy jlij - yhdiyk iiv Yhdiy jlij - yhdiyk iiv Tähiid j ilkikkd yy ykyiäyk vl Avrähii prfri Ek Vlj l Kiä 3.10.2012 Pri Priiv, H Alkil, Ki Klvirilll Lppr Ti Piäki Pääi kkill kpillä jäää Lppr j lähi kirj ljää piklli lki. Kirjä rjdi l ET- i kill kkl ihi, jk iiv jlli vll ll idä il. Kl lki i kl Tilid vi Ki Vpjliji hllik jä Ki Ari ir Mrc Arli: Kki ili ll vll. M iä ili iiä, ä ill rv järki, ikä hi kik ihiläää hdlli, kl lpi ili kikk j h kikk rkiyk kii. Järkvä, jk hlllii j rki kii j kl kik. Tää lili li vd viii Ki Vp-jlijyhdiyk 75-vijhl lrj. Lilid järjivä yhiyöä Ki Vp-jlij, Ki KSL j Ki yöväpi. Ai kiii li p kl i dirili äydlä. Ni hkä jäi li lkplll. Eilää vrähii prfri Ek Vlj phdikli iki i l: ikä idä, i id iii j i iä hdää? Mikä r i ki, idlgii, filfii i plkiä hkilökhii ilipiiä? Phjiil i äyyy pr hviihi j rj iill liykiä, jk äyävä rk j kr vik. Yki älli vi ykikri: liyk äyyy ll ykikrii hdlli, kikki hvi klvllii liävä. Miki viki äyävä, ki ikää liy hyväkyää ki idä, Vlj liää. Vdi hvij, ri, ykikri, llli. Nikl Kprik ii lklill v 1543, ä kirää rik. Arikkki ilkv hyväkyi ki dll k. Ti k yy v 1609: v Glil Glili vlii iäi kkpk. Vlj i ill yö il pliääöki. Ic Nw kki äärilä kppl pi yyy v 1667. Albr Eii jlkii 1916 yli hlliri, jlli j i ki li jkhi. Edvi Hbbl jlkii kik 1929, jk ii glki ääyvä iä pi iä kp v. Milkikk ii lj. Milkikk Vlj ilä lp kiiv, j i krki lv ki iki pikkpik i iid dä. E yärrä, i äiä ii i lii i, Vlj kvil. Ol vähä ki pikklpi, jk äikä, k iä ä löyi. Mil ihiä äyä j k jk ihll j ii lvää, ii iä pyyy ki plj virkäpää. Milkikk käiä kk lki llik j plkäää iiä vi, k Vlj lll ll. Tähiiilijä ri kirjlli Kik käikirj äki päivävl Tr kirjill j hä iv yö illä hiv rhikk. Tivvi jk vähä hikyää j kikk jl i, ill i rkik, yöää Vlj. iää, Lril lki li v j rv päivää. Lki filfi, pyklgi j ET: pj Pkk Jäppi ki idä filfi ill, j käilyä lii rlii iikk kyiä jkh. Oi h illl v. Piki kylykirrk jälk iki jp ljä hlk lähijää ill, j k i ki, yö iiv pil hrrk j kri jkk lpprillä kl. T ryhää li llkirji liäki Jyri Nik j Olvi Krh. Kki viril dlävällä viikll kpikk iiää, ikälill kkll lähyää ih j li iih lpplk, i l järkvää lähä li- rlii iikk ikää hyvi lji. Oh j ihki hyvi iv il lkiä rjj. Oppil v vähiääki yhä hyvää p kyiä ih j kl pl. Pr lii d lk jälk ppil kää kyyykiä j kkl, jlli vr ri idälkäki lii yydyyä. Avi i ilyillä j lyhyllä ppiäärällä vp-jlijid ihi j pyrkiykii. Tää jälk li vr yliiä kyyyk j päll, ji k khv. Al pääii k rk j lääkr liiyvillä khiill krkill. K i viiiki pääii i i li kklili, lk li hyvi hilji, k lk vähä plkäiki phv. Oki pääi pj kyyykillä kiki hi iv yö filfi Liivl kk Vl pääi kkk 27.10.2012 iirää liihllik khd vrjä vli rv kkk. Mi pääökiä liv vi ääöääräi i,. vd 2013 iiil j lrvi hyväkyi. Vd 2013 liikki vl hyväkyi liihllik hd 10 r jäyhdiyk kki jäk k jää khd. Siiki h Siiki iviilirkiriyhdiy ry, jk ii Lpäki-ii il Siiki k Sij kylää (k h), lkk iä. Til iiryi Siiki iviilirkiriyhdiyk ääöj k Vp-jliji lii hlli. Liihlli pääi 6.10. 2012 lv k. il Sk Vp-jlij ry:ll, jk i lhjik kiillidll v. Lii hiri/hiriikki Hlli j - Liihlli id Liihlli jhlvd rkiä pr hiriiik, jk väjäki vliii E Ylikki. Tiik hävää yö lviää hdllid d hiri lii lkpli v. Lii irkkihjääö i Lii irkkihjääö i. S y ykiyikhipi j jällypi ki i j iälää pii i ll hiiki j iid yöäipri yö hji iid kirji (Airkkirkiri). Ohjääöö liiyy yö hii hklk, j lii ivl. Ohjääö phjyö ki ääöryhä. Lii khjl Liihlli päääy, ä i vliill lv khjl ll jlkii ähäväki vp-jlij.fi ivill. Kikki i kii viv kid iä j iää kii prki. Ehdk käydää läpi ääräji j rkv hdk liäää hjl. Lii i, jli y. pl rlii ilkk. Si kiki hyvää kk lvi vr, j lii iliki vilä ill d. Srvll krrll yriävä d ppil kivi kää kyyykiä kä, jlli hdlli dki hyvä j kv kklil ikiki. Ikriiikkiä dk, ä j iä i k ilöiää rii vp-jl, ii illi iih lki vii vi i kyyää. Ehä hl vkliid vp- jl ih lli käiä, v diää ppilid iäyä rlii ilkk. Viki ll, ä j lii vikki lähdää j i, ii iäi käyi jää ll viiiki. Ki viril yö l l hyvi kiivki j jk rjd vriki vähiää jki lkvd l vli i ppili. Sil läpiäi ii yö ill yhdiykill. Sli l vrr ipäi, ä il kvi fkj j klijll h-läyk, vi ll hd hävä rj vli rki il vik vrki. Tidälä hrääi j ii k kylii v v pri dlli khiyk. Kli yöhi, ä ppil liv ll kiii ih, j jp yki hkilö li päivää rki kirk. Ehkäpä hräiki ji jki ppili. Kirjij Lppr j ypäriö vp-jlij ry: jä Liihlli pr yöryhä li lii iiä, jlii, ppi j - y. rili. Työryhää klv Pri Kri, Arvid Sri, L Pylkki, Ji Vilkk j E Ylikki, jk iii ryhä väjää. Ryhä vi yö äydää iää. Lii Edc-ill Lii k vlklliill pl Edc-ill Hligi kkk 25.-26.1.2013. Liill rkk Kliviki rill. Piäyykääpä pikll. Tid j l Lii rv lhdiöid j l: Uk kl hl (Tid 1.6.2012) Pliiri p Vp-jliji liill (Tid 3.8.2012) Vp-jlij pliirill: Uklli ilid vp-jll vriplvlk (Tid 13.7.2012) Päivi Rää k ilipiä j jlki vir iäiiriä (Tid 7.11.2012) 30 31
Vp Ajlij iv kikill lkijill hyvää v 2013! Yhdiyll Fr Vp-jlij ry pj. Jh Tiv Tölökri 4 A 8, 30420 FORSSA ph. 044 592 0210 fr@vp-jlij.fi Hligi Vp-jlij ry pj. Ilkk Vrikr Nljä lij 1, 00530 HELSINKI ph. 050 468 5332 hliki@vp-jlij.fi Hligi Ylipi Vp-jlijyhdiy Prh r.y. pj. J Vii Vdi 12 E 38, 00980 HELSINKI ph. 050 365 6808 prh@vp-jlij.fi J d vp-jlij r.y. pj. Ari Slpi Krhi 27, 80230 JOENSUU ph. 040 5713 989 j@vp-jlij.fi Ki Vp-jlij r.y. pj. Aki Räiä Sdplk 6 D 20, 87300 Kji ph. 050 5948 501 ki@vp-jlij.fi Krkkil Vp-jlij r.y. pj. Jr Sll Ull Kidd (ihri) Krvk 8, 03600 KARKKILA ph.(ilii) 09 225 5930 krkkil@vp-jlij.fi Ki Vp-jlij ry pj. Pri Priiv Lppälii 5, 94700 KEMI ph. 040 5572215 ki@vp-jlij.fi Kki-S Vp-jlij ry k@vp-jlij.fi Kki-Ud Vp-jlij ry pj. L Pylkki Hkli 40, 04380 Tl ph. 050 5715795 kki-i@vp-jlij.fi Kk Vp-jlij r.y. Krjli 2-4, 48600 KOTKA ph. 05 218 6047 kk@vp-jlij.fi Kvl Vp-jlij ry pj. Hljä Pkkli Killigii 4 B 19, 45700 KUUSANKOSKI ph. 040 704 4638 kvl@vp-jlij.fi Lhd Vp-jlij r.y. Sik 3-5 B 34, 15140 LAHTI ph. 03 782 7408 lhi@vp-jlij.fi Lppr j ypäriö Vp-jlij r.y. pj. Ti Piäki Sllipllk 8 8, 53300 LAPPEENRANTA lppr@vp-jlij.fi Li-Lpi vp-jlij ry pj. Rij Rpp Rppi 7, 95830 VAATTOJÄRVI ph. 044 271 4466 rij.rpp@wippi.fi Läi-Ud ii ry Kiväi 18 A 35, 01230 VANTAA li-i@vp-jlij.fi Nki Vp-jlij r.y. pj. Sirkk Sl Hpplk 5, 37120 NOKIA ki@vp-jlij.fi Old Vp-jlij ry pj. Jk Ski Jlhki 1 E 4, 90250 OULU ph. 040 536 0345 l@vp-jlij.fi Prv Sd Vp-Ajlij - Brgåjd Friäkr r.y. pj. Ai Törä Trlk 24 C 23, 06100 PORVOO ph. 040 748 1022 prv@vp-jlij.fi Rii vp-jlij r.y. pj. Nik Sri 040 538 4820 ihri Arr Lidqvi Vlpri I k 12 F 81, 20610 TURKU rii@vp-jlij.fi Rvi Vp-jlij ry pj. A Pr Sri 6 B 5, 96440 ROVANIEMI rvii@vp-jlij.fi Sk vp-jlij ry pj. Arvid Sri Yrjök 11 A 7, 28100 PORI ph. 0400 833 210 k@vp-jlij.fi Siäj Vp-jlij r.y. ijki@vp-jlij.fi Tpr Vp-jlij ry Ylipik 58 B, 33100 TAMPERE ph. 045 130 3837 pr@vp-jlij.fi Tr Vp-jlij r.y. pj. Ai Ell Mirik 2 1, 20100 TURKU ph. 044 209 0445 rk@vp-jlij.fi V Vp-jlij ry VAPAA-AJATTELIJAIN LIITON VUOKSENLAAKSON YHDISTYS R.Y. pj. H Kiväki Ei 47 A 4, 55610 IMATRA ph. 050 555 7793 vklk@vp-jlij.fi Vrkd Vp-jlij r.y. pj. Ti Kk Trirpp Prkik 18 78200 VARKAUS ph. 017 552 7277 vrk@vp-jlij.fi