Integroitu johtamisjärjestelmä ja ISO 55000: case voimalaitoksen operointi a `la Fortum

Koko: px
Aloita esitys sivulta:

Download "Integroitu johtamisjärjestelmä ja ISO 55000: case voimalaitoksen operointi a `la Fortum"

Transkriptio

1 Integroitu johtamisjärjestelmä ja ISO 55000: case voimalaitoksen operointi a `la Fortum Tapio Keränen/PSK-BIM ammattilaisseminaari Järvenpää

2 Sisältö Fortum Voimalaitosten käyttö ja kunnossapito (O&M) Fortum Way: TOPGen -konsepti Integroitu johtamisjärjestelmä ja prosessit Standardit ja niiden merkitys 2

3 Fortumin missio ja strategia Missio Fortumin toiminnan tarkoitus on tuottaa energiaa, joka edesauttaa nykyisten ja tulevien sukupolvien elämää. Tarjoamme kestäviä ratkaisuja yhteiskunnan hyväksi ja tuotamme merkittävää lisäarvoa osakkeenomistajillemme. Strategia Vahvistamme ydinliiketoimintaamme Pohjoismaissa Luomme vakaata tuloskasvua Venäjällä Rakennamme perustan tulevalle kasvulle Vahva osaaminen CO 2 -päästöttömässä vesivoima- ja ydinvoimatuotannossa sekä tehokkaassa sähkön ja lämmön yhteistuotannossa ja toimimisessa energiamarkkinoilla 3

4 Alhainen tehokkuus Korkea tehokkuus Kohti aurinkotaloutta Aurinkotalous Aurinkoon perustuva tuotanto, järjestelmän kokonaistehokkuus Vesi Aurinko Öljy Perinteinen energiantuotanto Rajalliset energiavarat, suuret ympäristövaikutukset Hiili Sähkön ja lämmön yhteistuotanto Kaasu Edistyksellinen energiantuotanto Energiatehokas ja/tai vähäpäästöinen energiantuotanto Hiilidioksidin talteenotto ja varastointi Geoterminen Bio Tulevaisuuden ydinvoima Nykyinen ydinvoima Meri Varastot Kysyntäjousto Tuuli Älykkäät sähköverkot Aktiiviset asiakkaat Älykkäät sovellukset Suuret CO 2 -päästöt Päästötön tuotanto 4 Copyright Fortum Corporation All rights reserved by Fortum Corporation and shall be deemed the sole property of Fortum Corporation and nothing in this slide or otherwise shall be construed as granting or conferring any rights, in particular any intellectual property rights

5 T&K:n tavoite on mahdollistaa Fortumin kestävän kehityksen mukainen hiilidioksidipäästötön tulevaisuus Aaltovoimaa kaupalliseen käyttöön Bioöljy (pyrolyysiöljy) askel kohti hiilidioksiditonta sähkön ja lämmön tuotantoa Valmistautuminen ladattavien sähköautojen nopeaan käyttöönottoon Uudet ratkaisut kaukolämpöön Ydinvoimaloiden turvallisuus ja käyttöikä, sähkön ja lämmön yhteistuotanto Hajautettu energian tuotanto ja älykkäät sähköverkot NURES radioaktiivisten nesteiden puhdistus 5

6 Espoon kestävän kehityksen talo - Skanska ja Fortum kehittävät edistyneitä kestävän kehityksen mukaisia rakennusratkaisuja Asunto Oy Espoon Adjutantti Rakennusratkaisut Skanskalla kokonaisvastuu talon rakennusratkaisuista 6

7 55 kw verkkoon kytketty aurinkovoimala Espoon autovarikolla toiminut hyvin 7

8 Next generation energy company Fortum Sales: 4,751 Comparable operating profit: 1,351 Balance sheet: 21,000 ( EUR million in 2014 ) We operate in the Nordic and Baltic countries, Russia, Poland and India + Power Solutions globally 8,800 people passionate about creating energy that improves life for present and future generations. Power Solutions We have about 300 employees within our team and we offer operation and maintenance (O&M) related expert solutions to power and heat asset owners and developers. Our competence areas cover thermal, hydro and nuclear. We generate and sell electricity and heat. We have been offering expert services and solutions over 20 years now We veritably create satisfied customers and have developed our service portfolio to answer all our customers' needs. 8

9 Power Solutions Tehokkaita palveluratkaisuja kestävän kehityksen kärjessä Energia- ja management-konsultointi Autamme tuottamaan alueellisia, ekotehokkaita energiaratkaisuja sekä kehittämään edistyksellistä toiminta- ja turvallisuuskulttuuria O&M Solutions Autamme voimalaitosasiakkaitamme saavuttamaan huippukäytettävyyden ja tuottavuuden optimaalisin kustannuksin Palvelukonseptina TOPGen TOP=Totally Optimised Performance Expert Solutions Tarjoamme asiantuntijapalveluita ja työkaluja tuotantolaitosten elinaikaisen tuottavuuden ja ekotehokkuuden hallintaan Palvelukonseptina SusAP SusAP=Sustainable Asset Productivity 9

10 Sähköntuotannon teknillinen ydin Ydinvoima Lämpövoima Vesivoima Tuotanto-omaisuus Suuret investoinnit (uponneet kustannukset), pitkä käyttöika, (elinjakso vuotta ja enemmän) Perusprosessi: energian konversio muodosta toiseen, ei välivarastoja paitsi polttoaineet Lopputuote sama, tuotanto sidottu kiinteästi paikkaan 10

11 Voimalaitosomaisuuden hallintastrategia Strategia A high level plan to achieve one or more goals under conditions of uncertainty Päätavoite Toiminnan jatkuvuus Epävarmuuden lähteitä Tuotantoteknologia Ympäristö Yllättävät tapahtumat Kestävän strategian rakenneosia Pyrkiminen operatiivisen tehokkuuteen joka hetki: Kustannukset, käytettävyys, turvallisuus Organisointi Jatkuva kehittäminen 11

12 Näkökulmia operatiiviseen tehokkuuteen Käyttö Seisokkien kesto Seisokkien ajoitus Vesikemia! Uudet teknologiat Kunnossapito Priorisointi, ennakointi Suunnittelu ja aikataulutus Toteutus Tiedonhallinta Analysointi ja kehittäminen Organisointi Ihmiset: taidot, motivaatio, hyvinvointi, aloitteellisuus Johtamistyyli, viestintä, toimintaprosessit Resurssien hallinta 12

13 Maintaining plant Process /equipment data Documents Stores Production plan Annual Daily Logistics Priorities, prevention and condition monitoring Maintenance planning and scheduling Subcontractors Failure Immediate maintenance Deferred maintenance Work plan Permit to work Maintenance execution Predetermined maintenance Condition based maintenance Investment Rebuilding Improvement Modification New investment Plan work Schedule work Work instructions Safety instructions Process isolations Preventive maintenance Corrective maintenance Investments: improving plant and infrastructure Outage planning Resources Documents Materials Special tools Analysis Fault diagnosis Fault localization Temporary repair Repair Function check-out Inspection Monitoring Compliance test Function check-out Routine maintenance Overhaul Outage Feedback Reporting Investigation of failures Managing changes 13

14 Operational excellence: Fortum way O&M services Business objectives, experience, development Availability Efficiency EHS Costs Asset integrity Organizational excellence Experience of design, construction and operations Quality management (ISO) EFQM Power plant O&M TOPGen concept Development of O&M technologies Stakeholders People Processes Continual improvement People and leadership Structured operating processes Use of advanced tools and techniques cpip 14

15 Modified / Natural gas Fuel oil IPU p, q, T q, T Frame 6FA p, q, T Pgt cos gt Ugt GT exhaust / HRSG inlet: Tfg, NOx, O2 Injection water Designed Checked Approved HRSG HP steam: T HRSG LP steam: T Combustion Pfan air Fuel oil HRSG LP feedwater: T, p, q HRSG HP feedwater: T, p, q T HRSG DH water T, p, q T, q T,p,q Natural gas IPU T, q SB steam: T, p SB feedwater: T, p, q Flue gas: T Dust CO, NO2, SO2 ST inlet: T, p T, p T, p q, T Generator output Process steam Fuel input District heating Ambient air: T, p, RH Extraction: T, p p T ST DH exchangers DH condensate: T, p, q T = temperature p = pressure q = flow rate P = power U = voltage cos = power factor Fortum Service Oy Performance Services 120 kv: Pnet1, Pnet2 cos net1, cos net2 Unet, f Pst cos st Ust T T Auxiliaries: Paux tf1/tf2 Paux fwp1/fwp2 Paux SBfan / others T, p Main cooling tower q (deluge water) T T Hot water boilers T, p, q T,p,q T,p,q T, p T,p,q Makeup water: q, T Hotwater inlet: T, p, q 25 bar Chinoin 6.1 bar Chinoin 6.1 bar Gyoki 2.5 bar Chinoin Guarantee test points, EPC contract Appendix 2 TOPGen Fortum TOPGen O&M concept is a company specific way to set up O&M organization, management systems and selected IT tools at power plants and to operate and maintain power plants Recruitment Training Continuous updating of knowhow Multi-skilled Rewarding Thermodynamics, hydrodynamics (water steam process), Water chemistry, Fortum wide support e.g. purchasing Apros simulator TOPi energy & process management Solvo process modelling/ simulator Miriam RAM Studio reliability modelling and simulation Combustion Fluid Dynamics CDF modelling tool Professional and motivated people Leadership Use of advanced tools and techniques Fortum wide support and expertise Structured operating processes cpip Integrated (Site) Management System (IMS) - How to work at site Continuous improvement IT tools: Maximo asset and maintenance management ProDiary electronic log book Value creation and predictable business performance Safety Availability Costs Fuel efficiency Asset integrity ProjectWise document and data management 15

16 Laitoksen johtamisjärjestelmä Integrated Management System (IMS) on suorituskyvyn perusta IMS perustuu TOPGen -konseptiin Kehitetään / sopeutetaan mobilisaation aikana laitoksen olosuhteisiin sopivaksi henkilökunnan toimesta (koulutus ja hyväksyntä) Sertifioitu ISO 9001, ISO ja OHSAS mukaisesti Dokumentoidut ja hyvin suunnitellut työprosessit Hyvä perusta jatkuvalle kehittämiselle (cpip ) Suunnitellaan niin, että ihmiset voivat saavuttaa hyviä tuloksia 16

17 Why a Management System? Management System is needed to manage business risk in all its forms and in particular to: Ensure legal compliance Meet all stakeholder and customer requirement Develop good practices Facilitate training and development The Management System should be: Designed exactly to meet the plant needs Based on what we believe to be good practices throughout Rich in knowledge but lean on documentation User friendly A positive resource for inducting and training Flexible and capable of being continually improved as we gain experience A single integrated system 17

18 Requirements Satisfaction Development of the management system: integration Customers Other stakeholders Core Processes Determining Requirements Support Processes Strategy and organizational structure IMS Operating the Plant Maintaining the Plant Customers Other stakeholders Products & Services Purchasing Controlling Equipment Managing HR Managing Security Managing Finances Managing EH&S Controlling Documents Managing Improvement Administration 18

19 TOPGen - Operating processes, IMS and cpip Operating processes People, Production, Stakeholders, EHS, Business and their sub-processes Processes are documented in plant specific Integrated Management System (IMS) IMS integrates all systems and processes in to one complete framework to manage business and operations at site Ensure legal compliance Meet all stakeholder and customer requirement Ensure predictable operational performance Ensure the motivation, wellbeing and involvement of people in organization Develop good practices Facilitate training and development Achieve [ISO 9002, ISO and OHSAS 18001] standards IMS reviews and continual improvement Periodically through internal assessments and management reviews Each process must fulfill TOPGen requirements Compliance with TOPGen requirements is verified and potentials for improvement are identified by Continuous Performance Improvement Process (cpip ) 19

20 Prosessikaavioihin perustuva IMS Prosessit ja niiden yhteydet toisiinsa on helpompi tunnistaa ja omaksua kuin ohjeperustaisessa IMS:ssä. Tarjoaa hyvän pohjan jatkuvalle kehittämiselle. Description Responsibilities 20

21 TOPGen requirements Plenty of varieties of operating processes depending on Location and site Legislation Plant technology Age of the plant Organization Local practices Supporting technology Etc. TOPGen concept is not Technical instructions Detailed work instructions Operating manuals Maintenance manuals Preventative maintenance programmes Etc. Legend Planning and Managing of outage works Input Process Output Timeline Warranty issues Long term plan/ condition report Overhaul report Improvement program Project snaglist Forced shutdown PM/CM list, Warranty issues Long term plan/ condition report Overhaul report Improvement program Project snaglist Performing maintenance works Description of an actual process Budget Purchasing Outage Scheduling (stakeholder/ operation) Starting up the plant Planning & preparing WPs & isolations operations Performing maintenance Planning starts Reviewing and listing of works Informing and publishing annual outage plan Maint Mgr Securing key resources such as spares, workshops & competencies Setting up the organization Arranging kick-off meeting with operation and relevant parties Preplanning Creating detailed work plans and operations plans, setting up risk assessments & HSEQ plan Induction HSEQ for contractors as appropiate Inspection for operations Feedback meeting Reporting Maint Mgr / planners Maint Mgr / planners Maint Mgr / planners Outage Mgr / coordinator Outage Mgr / coordinator / planners Coordinating with operation and start up meeting Outage work completed in accordance with requirements Outage Mgr / coordinator / planners Outage Mgr / coordinator HSEQ Mgr & outage Mgr / coordinator Conducting daily meetings Purchasing Outage Mgr / coordinator Outage Mgr / coordinator Operation & maint superv Outage Mgr / coordinator Process Budget specification Warranty issues List of major works Summary of taken actions Forecast of outage costs Timetable Updated forecast of outage costs Overhaul plan, Maximo Work orders Spare part and resource orders Minutes of meetings Attendance sheet PM/CM list, Minutes of meetings update overhaul plan sign check sheet Long term plan/ condition report Overhaul report Back Improvement program Project snaglist - 4 months - 2 months + 5 months +1 months +1 months The processes must fulfil TOPGen requirements Shut-down and break down management Purpose of shutdown management is to utilise outage time for maintenance that is not possible to carry out during operating state or is otherwise preferable to carry out during shutdown state. Shut-down works are managed as a project that has nominated responsibilities (owner, steering group, project manager), schedule and resources. Planning consists of customer's instructions and production plans, scheduling, resources, spares and materials, risk assessments, planning of costs follow-up, work orders, permissions and instructions, planning of process disconnections and isolations. Breakdown or "unplanned outage" may provide opportunity to carry out maintenance works for which resources and materials are available, work plans are in place and for which there is enough time during downtime. Minimum requirements 1. Set up project Setting up organization for annual outage early enough Responsible person (project manager) has been nominated by project owner (e.g. plant manager) Responsible persons for planning and implementation of mechanical, electrical and automation works have been nominated Contact person on production side The time frame for annual outage has to be defined in co-operation with customer and other relevant parties. The content and the scope of outage including budget 2. Planning Review and list of outage works Procedure in place to produce outage work lists (Long term plan (investments and major overhauls, Reports from previous outages, Improvement programs) Outage works waiting for annual outage are available in MMS Unplanned shut down work list available in MMS (works planned) up to date Procedures in place to manage work packages according to aforesaid outage types Preliminary project plan done/exists and cost estimations in place 21

22 TOPGen requirements: Maintenance (sample) People TOPGen process structure Leadership Recruitment Training and development Communication Requirements Sub-processes Maintenance planning Work planning Performing maintenance works Shut-down and break down management Reporting and analyzing maintenance, managing changes Production Stakeholders EHS Business Operation Maintenance Procurement Logistics Determining requirements Customer relationship and reporting Local involvement and public relations Occupational health, Safety Fire protection Environment Site security Planning and budgeting Business results and administration Information management Continual improvement Business continuity Requirements Maintenance planning Planning base and objectives Requirements Responsibilities defined Maintenance strategy based on the role of the plant in production portfolio Objectives defined according to the maintenance strategy Requirements Sub-systems, equipment and components are classified according to their criticality (safety, environment, failure costs) and used as foundation for maintenance planning Item specific maintenance strategy based on the criticality classification when applicable Requirements Extensive information of site equipments and up to date maintenance history available in the Maintenance Management System. Appropriate condition based maintenance specified including NDT methods, vibration monitoring, monitoring for rotating machinery etc. 22

23 Standardit ja johtamisen kehittäminen Yhtiön ja toimialan perinne Tehdään asiat hyvin ja huolellisesti Käytettävyys ja luotettavuus korkeassa kurssissa Alituinen huomio kustannuksiin ja operatiiviseen tehokkuuteen Vuodet Palveluliiketoiminta mukaan kuvioihin ja voimakas kasvu Toimintatapojen yhtenäistäminen ISO 9000 standardit Raskaita järjestelmiä, byrokratian tuntu, me on tehty hyvää työtä ilman laatujärjestelmiä Johdon suhtautuminen käsitellään nämä laatuasiat ja mennään sitten oikeisiin asioihin EFQM Excellence malli, itsearviointi Kansainvälinen voimalaitosten O&M liiketoiminta: asiakkaiden vaatimukset (ISO 9000, ISO 14000, OHSAS 18000) => Vaarana erilliset johtamisjärjestelmät! IMS (Integrated Management System) 23

24 Integrated Management System (IMS) Ympäristö ISO Työterveys ja turvallisuus OHSAS Laatu ISO 9000 Kaikille ominaista jatkuva kehittäminen PDCA sykli (Plan-Do-Check-Act). Samantyyppisiä vaatimuksia: Suunnittelu, dokumentit, poikkeamien käsittely Shut-down and break down management Purpose of shutdown management is to utilise outage time for maintenance that is not possible to carry out during operating state or is otherwise preferable to carry out during shutdown state. Shut-down works are managed as a project that has nominated responsibilities (owner, steering group, project manager), schedule and resources. Planning consists of customer's instructions and production plans, scheduling, resources, spares and materials, risk assessments, planning of costs follow-up, work orders, permissions IMS and instructions, planning of process disconnections and isolations. Breakdown or "unplanned outage" may provide opportunity to carry out maintenance works for which resources and materials are available, work plans are in place and for which there is enough time during downtime. Minimum requirements Integrated Management System 1. Set up project Setting up organization for annual outage early enough Responsible person (project manager) has been nominated by project owner (e.g. plant manager) Responsible persons for planning and implementation of mechanical, electrical and automation works have been nominated Contact person on production side The time frame for annual outage has to be defined in co-operation with customer and other relevant parties. The content and the scope of outage including budget 2. Planning Review and list of outage works Procedure in place to produce outage work lists (Long term plan (investments and major overhauls, Reports from previous outages, Improvement programs) Outage works waiting for annual outage are available in MMS Unplanned shut down work list available in MMS (works planned) up to date Procedures in place to manage work packages according to aforesaid outage types Preliminary project plan done/exists and cost estimations in place Asset Management ISO TOPGen requirements

25 ISO 55002:2014 Asset Management System 4.3 Determining the scope of the asset management system asset management objectives Planning to achieve asset management objectives 8.3 Outsourcing (scope) Stakeholder and organization context Organizational plans and organizational objectives Strategic asset management plan (SAMP) Asset management objectives Asset management plans Asset management policy Plans for developing asset management system + relevant support 4.1 Understanding the organization and its context 4.2 Understanding the needs and expectations of the stakeholders 5.1 Leadership and commitment 5.3 Organizational roles, responsibilities and authority 5.2 Policy 4.4 Asset management system 6.1 Actions to assess risks and opportunities for the asset management system 8.1 Operational planning and control 8.3 Outsourcing (control) 8.2 Management of change Implementation of asset management plans Asset management system + relevant support elements 7.1 Resources 7.2 Competence 7.3 Awareness 7.4 Communication 7.5 Information requirements 7.6 Documented information Asset portfolio Performance evaluation and improvements 8.2 Management of change 9.1 Monitoring, measurement, analysis and evaluation 9.2 Internal audit 9.3 Management review 10 Improvement 25

26 Understanding the organization and its context Understanding the needs and expectations of stakeholders Determining the scope of the asset management system Asset management system Leadership and commitment Policy Organizational roles, reponsibilities and authorities Actions to address risks and opportunities for the asset management system Asset management objectives Planning to achieve asset management objectives Resources Competence Awareness Communication Information requirements Documented information Creating and updating Control of documented information Operational planning and control Management of change Outsourcing Monitoring, measurement, analysis and evaluation Internal audit Management review Noncorformity and corrective action Preventive action Continual improvement Compliance TOPGen with ISO requirements =Fulfills the requirements of ISO = Does not completely fulfill the requirements of ISO ISO COMPLIANCE MATRIX ISO requirements February 2015 Page 1 of TOPGen general concept requirements!!!!!!!!!! General requirements IMS and cpip People Leadership Leadership principles Setting targets, actions and follow-up Organization and personnel Recruitment Recruitment principles and job descriptions Job interviews and decision to recruit Induction and training (on boarding) 26

27 Compliance TOPGen with ISO requirements (cont) Business Planning and budgeting Process defined Evaluation and development of resources Business results and administration Active management of business Financial process Reviews and reports Information management Administration of IT infrastructure Document management Data ownership Continuous improvement Quality policy Performance assessments and improvement Activities to encourage innovativeness, improvement proposals and rewards Plant economics Problem solving Business continuity Asset management Asset management policy Asset management system 27

28 Yhteenveto ja mietteitä Voimalaitoksen käytön ja kunnossapidon johtamisjärjestelmä Voimalaitoksen päivittäinen tuotanto etusijalla Pohjimmiltaan on kysymys operaattorin haltuun uskotun omaisuuden hoitamisesta siten, että omaisuuden arvo ei ennenaikaisesti alene Standardien hyödyntäminen on ollut itse asiassa osa jatkuvaa kehittämistä Standardit eivät kahlitse toimintaa (vaikka niin aluksi luultiin) Jos joku on miettinyt asiaa niin miksi sitä ei voisi hyödyntää ISO standardi Ei mullista vastuullisen operaattorin ajattelumallia Muutamia asioita täytyy määritellä ja lisätä TOPGen vaatimuksiin 28

29 Kiitos mielenkiinnosta!

30 Osaketietoa Listattu Helsingin pörssiin 1998 Nasdaq Helsingin vaihdetuimpia osakkeita Kotitaloudet 8.2 % Rahoitus- ja vakuutuslaitokset 1,8 % Muut suomalaiset omistajat 7,5 % Noin osakkeenomistajaa Markkina-arvo noin 18 miljardia euroa Suomen valtio 50,8 % Ulkomaiset omistajat 31,7 % Fortumin osakkeenomistajat

31 Fortum lyhyesti Sähköntuotanto Lämpö Sähkön myynti Jakelu Pohjoismaat Sähköntuotanto* Lämmön myynti* Sähköasiakkaat * Sisältää Fortumin osakkuusyhtiön Fortum Värme; sähköntuotanto 1,2 TWh ja lämmön myynti 7,6 TWh. Sähkönjakeluasiakkaat Ruotsissa 49,2 TWh 10,9 TWh 1,3 million 0,9 million 2014 Liikevaihto 4,8 mrd. euroa Vertailukelpoinen liikevoitto 1,4 mrd. euroa Tase 21 mrd. euroa Henkilöstö Venäjä* OAO Fortum Sähköntuotanto Lämmön myynti * Lisäksi, 29.5 % osuus TGC-1:stä 23,3 TWh 26,0 TWh Puola Sähköntuotanto Lämmön myynti 0,7 TWh 3,4 TWh Baltian maat Sähköntuotanto Lämmön myynti 0,7 TWh 1,2 TWh Intia Sähköntuotanto 9 GWh 31

32 Fortumin strateginen kehitys Skandinaviska Elverk Gullspång Birka Energi 50 % Fortum 50 % Stockholm Gullspångin ja Stockholm Energin yhdistyminen Stora Kraft Birka Energi 50 % 100 % Østfold Hafslund osuus Lenenergo osuus TGC-1 perustetaan Länsivoima 45 % 65 % Lenenergo osuus Länsivoima 100 % Elnova 50 % 100 % Kaukolämpö Puolassa Öljyliiketoimintojen eriyttäminen E.ON Finland IVO Fortum Neste TGC-10 Lenenergo osakkeiden myynti Fingrid osakkeiden myynti Lämpöliiketoimintojen myynti Tukholman ulkopuolella Pienvesivoiman myynti Ei-strategisten lämpötoimintojen myynti Sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti Sähkönsiirto- ja lämpöliiketoimintojen myynti Grangemouthin voimalaitoksen myynti Gasum osuuden myynti Sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti (toteutumassa) 32

33 Process-based quality management system What does ISO 9000 standard say? Summary of ISO 9000: Quality management principles a) Customer focus b) Leadership c) Involvement of people d) Process approach e) System approach to management f) Continual improvement g) Factual approach to decision making h) Mutually beneficial supplier relationships The process approach organizations have to identify and manage numerous interrelated and interacting processes The systematic identification and management of the processes employed within an organization and particularly interactions between such processes Auditing the management system Audits are used to determine the extent to which the management system requirements are fulfilled. Audit findings are used to assess the effectiveness of the management system and to identify opportunities for improvement Continual improvement Analysing and evaluating the objectives for improvement Establishing the objectives for improvement Searching for possible solutions to achieve the objectives Evaluating these solutions and making a selection Implementing the selected solution 33

34 ISO Asset management requirements (sample) 4.2 Understanding the needs and expectations of stakeholders The organization shall determine: the stakeholders that are relevant to the asset management system; the requirements and expectations of these stakeholders with respect to asset management; the criteria for asset management decision making; the stakeholder requirements for recording financial and non-financial information relevant to asset management, and for reporting on it both internally and externally. Stakeholder requirements! 4.4 Asset management system The organization shall establish, implement, maintain and continually improve an asset management system, including the processes needed and their interactions, in accordance with the requirements of this International Standard. Processes! 6 Planning 6.1 Actions to address risks and opportunities for the asset management system When planning for the asset management system, the organization shall consider the issues referred to in 4.1 and the requirements referred to in 4.2 and determine the risks and opportunities that need to be addressed to: give assurance that the asset management system can achieve its intended outcome(s); prevent, or reduce undesired effects; achieve continual improvement. 34

35 ISO Asset management requirements (sample) 7.4 Communication The organization shall determine the need for internal and external communications relevant to assets, asset management and the asset management system including: on what it will communicate; when to communicate; with whom to communicate; how to communicate. 8 Operation 8.1 Operational planning and control The organization shall plan, implement and control the processes needed to meet requirements, and to implement the actions determined in 6.1, the asset management plan(s) determined in 6.2, and the corrective and preventive actions determined in 10.1 and 10.2 by: establishing criteria for the required processes; implementing the control of the processes in accordance with the criteria; keeping documented information to the extent necessary to have confidence and evidence that the processes have been carried out as planned; treating and monitoring risks using the approach described in Emphasis on processes! 9.2 Internal audit The organization shall conduct internal audits at planned intervals to provide information to assist in the determination on whether the asset management system: a) conforms to: the organization s own requirements for its asset management system; the requirements of this International Standard; b) is effectively implemented and maintained. 35

36 ISO Asset management requirements (sample) 10 Improvement 10.1 Nonconformity and corrective action When a nonconformity or incident occurs in its assets, asset management or asset management system the organization shall: a) react to the nonconformity or incident, and, as applicable: take action to control and correct it; deal with the consequences; b) evaluate the need for action to eliminate the causes of the nonconformity or incident, in order that it does not occur or recur elsewhere, by: reviewing the nonconformity or incident; determining the causes of nonconformity or incident; determining if similar nonconformities exist, or could potentially occur; Continual improvement! 10.2 Preventive action The organization shall establish processes to proactively identify potential failures in asset performance and evaluate the need for preventive action Continual improvement The organization shall continually improve the suitability, adequacy and effectiveness of its asset management and the asset management system. 36

Fortumin Ruotsin sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti

Fortumin Ruotsin sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti Fortumin Ruotsin sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti Huomautukset Tämä esitys ei muodosta kehotusta ostaa, merkitä tai muutoin hankkia Fortumin osakkeita. Aiemmat tulokset eivät ole tae tulevaisuuden tuloksista

Lisätiedot

Fortum Otso -bioöljy. Bioöljyn tuotanto ja käyttö sekä hyödyt käyttäjälle

Fortum Otso -bioöljy. Bioöljyn tuotanto ja käyttö sekä hyödyt käyttäjälle Fortum Otso -bioöljy Bioöljyn tuotanto ja käyttö sekä hyödyt käyttäjälle Kasperi Karhapää Head of Pyrolysis and Business Development Fortum Power and Heat Oy 1 Esitys 1. Fortum yrityksenä 2. Fortum Otso

Lisätiedot

Ajankohtaista Fortumissa. Jouni Haikarainen Johtaja, Fortum Heat-divisioona, Suomi

Ajankohtaista Fortumissa. Jouni Haikarainen Johtaja, Fortum Heat-divisioona, Suomi Ajankohtaista Fortumissa Jouni Haikarainen Johtaja, Fortum Heat-divisioona, Suomi Power-divisioonaan kuuluvat Fortumin sähköntuotanto, fyysinen tuotannonohjaus ja trading-toiminta sekä asiantuntijapalvelut

Lisätiedot

Aalto-yliopiston laatujärjestelmä ja auditointi. Aalto-yliopisto Inkeri Ruuska, Head of Planning & Management Support

Aalto-yliopiston laatujärjestelmä ja auditointi. Aalto-yliopisto Inkeri Ruuska, Head of Planning & Management Support Aalto-yliopiston laatujärjestelmä ja auditointi Aalto-yliopisto Inkeri Ruuska, Head of Planning & Management Support 16.11.2016 The quality policy principles governing the activities of Aalto University

Lisätiedot

Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä. public-procurement

Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä.   public-procurement Innovative and responsible public procurement Urban Agenda kumppanuusryhmä https://ec.europa.eu/futurium/en/ public-procurement Julkiset hankinnat liittyvät moneen Konsortio Lähtökohdat ja tavoitteet Every

Lisätiedot

ProAgria. Opportunities For Success

ProAgria. Opportunities For Success ProAgria Opportunities For Success Association of ProAgria Centres and ProAgria Centres 11 regional Finnish ProAgria Centres offer their members Leadership-, planning-, monitoring-, development- and consulting

Lisätiedot

TIEKE Verkottaja Service Tools for electronic data interchange utilizers. Heikki Laaksamo

TIEKE Verkottaja Service Tools for electronic data interchange utilizers. Heikki Laaksamo TIEKE Verkottaja Service Tools for electronic data interchange utilizers Heikki Laaksamo TIEKE Finnish Information Society Development Centre (TIEKE Tietoyhteiskunnan kehittämiskeskus ry) TIEKE is a neutral,

Lisätiedot

Toimitusjohtajan katsaus

Toimitusjohtajan katsaus Toimitusjohtajan katsaus Timo Karttinen Väliaikainen toimitusjohtaja, talousjohtaja Verkställande direktörens översikt Timo Karttinen Tf. verkställande direktör, ekonomichef Toimitusjohtajan katsaus Fortum

Lisätiedot

LUONNOS RT 80260 EN AGREEMENT ON BUILDING WORKS 1 THE PARTIES. May 1998 1 (10)

LUONNOS RT 80260 EN AGREEMENT ON BUILDING WORKS 1 THE PARTIES. May 1998 1 (10) RT 80260 EN May 1998 1 (10) AGREEMENT ON BUILDING WORKS This agreement template is based on the General Terms and Conditions of Building Contracts YSE 1998 RT 16-10660, LVI 03-10277, Ratu 417-7, KH X4-00241.

Lisätiedot

Organisaation kokonaissuorituskyvyn arviointi

Organisaation kokonaissuorituskyvyn arviointi Organisaation kokonaissuorituskyvyn arviointi Aila Järveläinen, 13.3.2018 aila.jarvelainen@trafi.fi Responsible traffic. Courage and co-operation. Hallintojärjestelmä CMS + SMS CMS SMS 29.3.2018 Finnish

Lisätiedot

Toimitusketjun vastuullisuus ja riskien hallinta

Toimitusketjun vastuullisuus ja riskien hallinta Toimitusketjun vastuullisuus ja riskien hallinta Fibs PRO koulutus Tapahtumatalo Bank, Unioninkatu 20 1 SAFER, SMARTER, GREENER Toimitusketjun vastuullisuus ja riskien hallinta 1. osa: Toimitusketjun vastuullisuuden

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO 2 päästöt 18.9.218 1 (17) Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh / month 5 4 3 2 1 7 16 8 16 9 16 1 16 11 16 12 16 1 17

Lisätiedot

Kohti tulevaisuuden energiajärjestelmiä ja aurinkotaloutta. Tapio Kuula Toimitusjohtaja

Kohti tulevaisuuden energiajärjestelmiä ja aurinkotaloutta. Tapio Kuula Toimitusjohtaja Kohti tulevaisuuden energiajärjestelmiä ja aurinkotaloutta Tapio Kuula Toimitusjohtaja Energiasektoriin vaikuttavat globaalit megatrendit Lainsäädännön muutokset Luonnonvarojen niukkuus ja energiapula

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO2-päästöt 3.6.217 1 (17) Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh/ Month 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 2 3 4 5 6 7 8

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO2-päästöt 25.9.217 1 (17) Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh/ Month 5 4 3 2 1 7 8 9 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 17 2 17

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO2-päästöt 31.1.2 1 () Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh/ Month 5 4 3 2 1 7 8 9 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 2 3 4 5 6 7

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO 2 päästöt 23.1.218 1 () Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh / month 5 4 3 2 1 7 8 9 1 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11

Lisätiedot

Internet of Things. Ideasta palveluksi IoT:n hyödyntäminen teollisuudessa. Palvelujen digitalisoinnista 4. teolliseen vallankumoukseen

Internet of Things. Ideasta palveluksi IoT:n hyödyntäminen teollisuudessa. Palvelujen digitalisoinnista 4. teolliseen vallankumoukseen Internet of Things Ideasta palveluksi 17.4.2015 IoT:n hyödyntäminen teollisuudessa Palvelujen digitalisoinnista 4. teolliseen vallankumoukseen We are where our clients are CGI in Finland and globally Close

Lisätiedot

HITSAUKSEN TUOTTAVUUSRATKAISUT

HITSAUKSEN TUOTTAVUUSRATKAISUT Kemppi ARC YOU GET WHAT YOU MEASURE OR BE CAREFUL WHAT YOU WISH FOR HITSAUKSEN TUOTTAVUUSRATKAISUT Puolitetaan hitsauskustannukset seminaari 9.4.2008 Mikko Veikkolainen, Ratkaisuliiketoimintapäällikkö

Lisätiedot

Olet vastuussa osaamisestasi

Olet vastuussa osaamisestasi Olet vastuussa osaamisestasi Ohjelmistoammattilaisuuden uudet haasteet Timo Vehmaro 02-12-2015 1 Nokia 2015 Mitä osaamista tulevaisuudessa tarvitaan? Vahva perusosaaminen on kaiken perusta Implementaatio

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO 2 päästöt 12.12.2 1 () Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh / month 5 4 3 2 1 7 8 9 1 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO 2 päästöt 18.2.219 1 (17) Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh / month 5 4 3 2 1 1 17 2 17 3 17 4 17 5 17 6 17 7 17

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source GWh / kk GWh / month Sähköntuotannon polttoaineet ja CO2-päästöt 24.4.219 1 (17) Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 5 4 3 2 1 1 17 2 17 3 17 4 17 5 17 6 17 7 17 8

Lisätiedot

CASE POSTI: KEHITYKSEN KÄRJESSÄ TALOUDEN SUUNNITTELUSSA KETTERÄSTI PALA KERRALLAAN

CASE POSTI: KEHITYKSEN KÄRJESSÄ TALOUDEN SUUNNITTELUSSA KETTERÄSTI PALA KERRALLAAN POSTI GROUP CASE POSTI: KEHITYKSEN KÄRJESSÄ TALOUDEN SUUNNITTELUSSA KETTERÄSTI PALA KERRALLAAN TIINA KATTILAKOSKI POSTIN TALOUDEN SUUNNITTELU Mistä lähdettiin liikkeelle? Ennustaminen painottui vuosisuunnitteluun

Lisätiedot

RAIN RAKENTAMISEN INTEGRAATIOKYVYKKYYS

RAIN RAKENTAMISEN INTEGRAATIOKYVYKKYYS RAIN RAKENTAMISEN INTEGRAATIOKYVYKKYYS Loppuseminaari 11.12.2018 YIT:n pääkonttori, Helsinki RAIN hankkeen loppuseminaari 11.12.2018 Käyttäjälähtöinen tiedonhallinta (WP 4) Professori Harri Haapasalo OY

Lisätiedot

Hankkeen toiminnot työsuunnitelman laatiminen

Hankkeen toiminnot työsuunnitelman laatiminen Hankkeen toiminnot työsuunnitelman laatiminen Hanketyöpaja LLP-ohjelman keskitettyjä hankkeita (Leonardo & Poikittaisohjelma) valmisteleville11.11.2011 Työsuunnitelma Vastaa kysymykseen mitä projektissa

Lisätiedot

KOMPETENSSIT. Koulutus Opiskelija Tuuttori. Business Information Technologies. NQF, Taso 6 - edellyttävä osaaminen

KOMPETENSSIT. Koulutus Opiskelija Tuuttori. Business Information Technologies. NQF, Taso 6 - edellyttävä osaaminen Koulutus Opiskelija Tuuttori Business Information Technologies NQF, Taso 6 - edellyttävä osaaminen Ammattikorkeakoulututkinto ja alempi korkeakoulututkinto Hallitsee laaja-alaiset ja edistyneet oman alansa

Lisätiedot

Fortumin Suomen sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti 12.12.2013

Fortumin Suomen sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti 12.12.2013 Fortumin Suomen sähkönsiirtoliiketoiminnan myynti 12.12.2013 Huomautukset Tämä esitys ei muodosta kehotusta ostaa, merkitä tai muutoin hankkia Fortumin osakkeita. Aiemmat tulokset eivät ole tae tulevaisuuden

Lisätiedot

Enterprise Architecture TJTSE Yrityksen kokonaisarkkitehtuuri

Enterprise Architecture TJTSE Yrityksen kokonaisarkkitehtuuri Enterprise Architecture TJTSE25 2009 Yrityksen kokonaisarkkitehtuuri Jukka (Jups) Heikkilä Professor, IS (ebusiness) Faculty of Information Technology University of Jyväskylä e-mail: jups@cc.jyu.fi tel:

Lisätiedot

Efficiency change over time

Efficiency change over time Efficiency change over time Heikki Tikanmäki Optimointiopin seminaari 14.11.2007 Contents Introduction (11.1) Window analysis (11.2) Example, application, analysis Malmquist index (11.3) Dealing with panel

Lisätiedot

7. Product-line architectures

7. Product-line architectures 7. Product-line architectures 7.1 Introduction 7.2 Product-line basics 7.3 Layered style for product-lines 7.4 Variability management 7.5 Benefits and problems with product-lines 1 Short history of software

Lisätiedot

Hankkeiden vaikuttavuus: Työkaluja hankesuunnittelun tueksi

Hankkeiden vaikuttavuus: Työkaluja hankesuunnittelun tueksi Ideasta projektiksi - kumppanuushankkeen suunnittelun lähtökohdat Hankkeiden vaikuttavuus: Työkaluja hankesuunnittelun tueksi Erasmus+ -ohjelman hakuneuvonta ammatillisen koulutuksen kumppanuushanketta

Lisätiedot

NBS projektin tilannekatsaus. Tasevastaavapäivä 8.11.2012 Pasi Aho

NBS projektin tilannekatsaus. Tasevastaavapäivä 8.11.2012 Pasi Aho NBS projektin tilannekatsaus Tasevastaavapäivä 8.11.2012 Pasi Aho Mieleenpalautus siitä mitä ollaan tekemässä... N B S V I S I O N NOW Common principles since Jan 1 2009: 2 balances Imbalance power pricing

Lisätiedot

7.4 Variability management

7.4 Variability management 7.4 Variability management time... space software product-line should support variability in space (different products) support variability in time (maintenance, evolution) 1 Product variation Product

Lisätiedot

Kokonaisarkkitehtuurin omaksuminen: Mahdollisia ongelmakohtia ja tapoja päästä niiden yli

Kokonaisarkkitehtuurin omaksuminen: Mahdollisia ongelmakohtia ja tapoja päästä niiden yli Kokonaisarkkitehtuurin omaksuminen: Mahdollisia ongelmakohtia ja tapoja päästä niiden yli Samuli Pekkola professori Tuotantotalouden ja tietojohtamisen laboratorio Tampereen (teknillinen) yliopisto Sisältö

Lisätiedot

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source

Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source Sähköntuotannon polttoaineet ja CO2-päästöt 2.1.216 1 (17) Sähköntuotanto energialähteittäin Power generation by energy source 8 7 6 GWh / kk GWh/ Month 5 4 3 2 1 7 8 9 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 2 3 4 5

Lisätiedot

Tasapainoisempi tuotantorakenne Venäjällä. Tapio Kuula Toimitusjohtaja Fortum

Tasapainoisempi tuotantorakenne Venäjällä. Tapio Kuula Toimitusjohtaja Fortum Tasapainoisempi tuotantorakenne Venäjällä Tapio Kuula Toimitusjohtaja Fortum Etenemme strategian mukaisesti Missio Fortumin toiminnan tarkoitus on tuottaa energiaa, joka edesauttaa nykyisten ja tulevien

Lisätiedot

Tekes the Finnish Funding Agency for Technology and Innovation. Copyright Tekes

Tekes the Finnish Funding Agency for Technology and Innovation. Copyright Tekes Tekes the Finnish Funding Agency for Technology and Innovation DM 607668 03-2011 Expertise and networks for innovations Tekes services Funding for innovative R&D and business Networking Finnish and global

Lisätiedot

ISEB/ISTQB FOUNDATION CERTIFICATE IN SOFTWARE TESTING III

ISEB/ISTQB FOUNDATION CERTIFICATE IN SOFTWARE TESTING III KOULUTUSTIEDOTE 1(5) ISEB/ISTQB FOUNDATION CERTIFICATE IN SOFTWARE TESTING III Kuvaus ja tavoite ISEB/ISTQB Foundation Certificate in Software Testing -sertifikaattiin valmentava koulutus (2,5 pv) ja sertifikaattikoe

Lisätiedot

Automaatiojärjestelmän hankinnassa huomioitavat tietoturva-asiat

Automaatiojärjestelmän hankinnassa huomioitavat tietoturva-asiat Automaatiojärjestelmän hankinnassa huomioitavat tietoturva-asiat Teollisuusautomaation tietoturvaseminaari Purchasing Manager, Hydro Lead Buyer, Industrial Control Systems 1 Agenda / esityksen tavoite

Lisätiedot

Enhancing our Heritage Toolkit. Työkalupakki

Enhancing our Heritage Toolkit. Työkalupakki Enhancing our Heritage Toolkit Työkalupakki Hoito- ja käyttösuunnitelmien i vaikuttavuuden arviointia i EoH yleistä Arviointivälineitä i i i äja prosesseja kehitetty khi kohdevastaavien kanssa (alunperin

Lisätiedot

Skene. Games Refueled. Muokkaa perustyyl. napsautt. @Games for Health, Kuopio. 2013 kari.korhonen@tekes.fi. www.tekes.fi/skene

Skene. Games Refueled. Muokkaa perustyyl. napsautt. @Games for Health, Kuopio. 2013 kari.korhonen@tekes.fi. www.tekes.fi/skene Skene Muokkaa perustyyl. Games Refueled napsautt. @Games for Health, Kuopio Muokkaa alaotsikon perustyyliä napsautt. 2013 kari.korhonen@tekes.fi www.tekes.fi/skene 10.9.201 3 Muokkaa Skene boosts perustyyl.

Lisätiedot

Arkkitehtuuritietoisku. eli mitä aina olet halunnut tietää arkkitehtuureista, muttet ole uskaltanut kysyä

Arkkitehtuuritietoisku. eli mitä aina olet halunnut tietää arkkitehtuureista, muttet ole uskaltanut kysyä Arkkitehtuuritietoisku eli mitä aina olet halunnut tietää arkkitehtuureista, muttet ole uskaltanut kysyä Esikysymys Kuinka moni aikoo suunnitella projektityönsä arkkitehtuurin? Onko tämä arkkitehtuuria?

Lisätiedot

Social and Regional Economic Impacts of Use of Bioenergy and Energy Wood Harvesting in Suomussalmi

Social and Regional Economic Impacts of Use of Bioenergy and Energy Wood Harvesting in Suomussalmi Social and Regional Economic Impacts of Use of Bioenergy and Energy Wood Harvesting in Suomussalmi Green Cities and Settlements 18.2.2014 Ville Manninen Writers Project group Sirpa Korhonen, Anna Mari

Lisätiedot

LAADUSTA KANSAINVÄLISTÄ KILPAILUKYKYÄETUA ESITELMÄN SISÄLTÖ: 1. SABRISCAN-TARINA 2. TULOKSET 3. YHTEENVETO

LAADUSTA KANSAINVÄLISTÄ KILPAILUKYKYÄETUA ESITELMÄN SISÄLTÖ: 1. SABRISCAN-TARINA 2. TULOKSET 3. YHTEENVETO LAADUSTA KANSAINVÄLISTÄ KILPAILUKYKYÄETUA ESITELMÄN SISÄLTÖ: 1. SABRISCAN-TARINA 2. TULOKSET 3. YHTEENVETO LEAN-OPEX LEADER - koulutusohjelma on Sabriscan Oy:n 1 RATKAISULIIKETOIMINTAA LEAN-OPEX LEADER

Lisätiedot

Fortum. Sähkö- ja lämpöyhtiö Pohjoismaissa, Venäjällä, Puolassa ja Baltiassa. Johtaja Timo Karttinen. Pörssi-ilta 11.11.2013 Espoo

Fortum. Sähkö- ja lämpöyhtiö Pohjoismaissa, Venäjällä, Puolassa ja Baltiassa. Johtaja Timo Karttinen. Pörssi-ilta 11.11.2013 Espoo Fortum Sähkö- ja lämpöyhtiö Pohjoismaissa, Venäjällä, Puolassa ja Baltiassa Johtaja Timo Karttinen Pörssi-ilta 11.11.2013 Espoo Fortum lyhyesti Liiketoimintamme ovat sähkön ja lämmön tuotanto, myynti ja

Lisätiedot

Space for work, meetings and events. Expert Services for knowledge intensive and growth oriented SME s

Space for work, meetings and events. Expert Services for knowledge intensive and growth oriented SME s Success from innovations Terttu Kinnunen OSKE Energy Technology Cluster Joensuu Science Park Ltd. Länsikatu 15 80110 Joensuu terttu.kinnunen@carelian.fi 1 Space for work, meetings and events Expert Services

Lisätiedot

LUT Karvin seminaari

LUT Karvin seminaari LUT QMS @ Karvin seminaari 14.6.2017 Laatujärjestelmän esittely lyhyesti Auditoinnin jälkeisen kehittämistyön esittely Arvio laatujärjestelmän ja auditoinnin vaikuttavuudesta korkeakoulun toiminnan kehittämiseen

Lisätiedot

2017/S Contract notice. Supplies

2017/S Contract notice. Supplies Supplies 153936 2017 25/04/2017 S80 - - Supplies - Contract notice - Open procedure I. II. III. IV. VI. -: Medical equipments, pharmaceuticals and personal care products 2017/S 080-153936 Contract notice

Lisätiedot

Regulatory Oversight of the Licensee The Finnish Experience

Regulatory Oversight of the Licensee The Finnish Experience Regulatory Oversight of the Licensee The Finnish Experience International Conference on Effective Nuclear Regulatory Systems 8-12 April 2013, Ottawa, Canada Topical Session 5: Human and Organizational

Lisätiedot

Fortum Fiksu uudenajan yösähkö

Fortum Fiksu uudenajan yösähkö Fortum Fiksu uudenajan yösähkö Heli Antila, Fortum Energiatehokkuussopimus Energiapalvelujen toimenpideohjelman ajankohtaispäivä 14.11.2012 Finlandia-talo, Helsinki Korkea Resurssi- ja järjestelmätehokkuus

Lisätiedot

Miehittämätön meriliikenne

Miehittämätön meriliikenne Rolls-Royce & Unmanned Shipping Ecosystem Miehittämätön meriliikenne Digimurros 2020+ 17.11. 2016 September 2016 2016 Rolls-Royce plc The 2016 information Rolls-Royce in this plc document is the property

Lisätiedot

Uusi SFS-ISO/IEC 27001:2013. Jyrki Lahnalahti 2013-12-02 Versio 1.0

Uusi SFS-ISO/IEC 27001:2013. Jyrki Lahnalahti 2013-12-02 Versio 1.0 Uusi SFS-ISO/IEC 27001:2013 Jyrki Lahnalahti 2013-12-02 Versio 1.0 Tietoturvallisuus? Hallintajärjestelmä? Standardin SFS-ISO/IEC 27001:2013 näkökulmat 2 Tietoturvallisuus ei ole vain luottamuksellisuutta

Lisätiedot

Helsinki Metropolitan Area Council

Helsinki Metropolitan Area Council Helsinki Metropolitan Area Council Current events at YTV The future of YTV and HKL On the initiative of 4 city mayors the Helsinki region negotiation consortiums coordinating group have presented that:

Lisätiedot

OULUSTA KAIVOSALAN YRITYSKESKITTYMÄ - TULOSSEMINAARI TOIMIJOILLE 27.2.2014 KARI SIIRTOLA

OULUSTA KAIVOSALAN YRITYSKESKITTYMÄ - TULOSSEMINAARI TOIMIJOILLE 27.2.2014 KARI SIIRTOLA OULUSTA KAIVOSALAN YRITYSKESKITTYMÄ - TULOSSEMINAARI TOIMIJOILLE 27.2.2014 KARI SIIRTOLA SISÄLTÖ Kittilän kaivos esittely Tulevaisuuden suunnitelmia Kunnossapidon perustaminen AGNICO-EAGLE MINES LIMITED

Lisätiedot

CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen

CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen CIO muutosjohtajana yli organisaatiorajojen 03.06.2009 Antti Koskelin CIO Konecranes Group 2009 Konecranes Plc. All rights Konecranes overview Business Agenda CIO Agenda Mindset for modern CIO Konecranes

Lisätiedot

Fortumin sivutuotteet

Fortumin sivutuotteet Fortumin sivutuotteet Power-divisioonaan kuuluvat Fortumin sähköntuotanto, fyysinen tuotannonohjaus ja trading-toiminta sekä asiantuntijapalvelut sähköntuottajille. Heat-divisioona sisältää sähkön ja lämmön

Lisätiedot

Supplies

Supplies Supplies - 239150-2018 05/06/2018 S105 - - Supplies - Contract notice - Open procedure I. II. III. IV. VI. Finland-Oulu: Medical equipments 2018/S 105-239150 Contract notice Supplies Directive 2014/24/EU

Lisätiedot

Exercise 1. (session: )

Exercise 1. (session: ) EEN-E3001, FUNDAMENTALS IN INDUSTRIAL ENERGY ENGINEERING Exercise 1 (session: 24.1.2017) Problem 3 will be graded. The deadline for the return is on 31.1. at 12:00 am (before the exercise session). You

Lisätiedot

Indoor Environment 2011-2015

Indoor Environment 2011-2015 Indoor Environment 2011-2015 18.4.2013 Risto Kosonen Ohjelma on investointinäkökulmasta edennyt pääosin suunnitelman mukaisesti Työpaketti Kumulatiiviset kustannukset 1.5.2011 31.8.2012 Kumulatiiviset

Lisätiedot

Technische Daten Technical data Tekniset tiedot Hawker perfect plus

Technische Daten Technical data Tekniset tiedot Hawker perfect plus Technische Daten Technical data Tekniset tiedot Hawker perfect plus PzS-Zellen Hawker perfect plus, mit Schraubverbindern, Abmessungen gemäß DIN/EN 60254-2 und IEC 254-2 Serie L PzS-cells Hawker perfect

Lisätiedot

Improving advisory services through technology. Challenges for agricultural advisory after 2020 Jussi Juhola Warsaw,

Improving advisory services through technology. Challenges for agricultural advisory after 2020 Jussi Juhola Warsaw, Improving advisory services through technology Challenges for agricultural advisory after 2020 Jussi Juhola Warsaw, 22.2.2018 ProAgria in a nutshell Provides farm-and-agriculture entrepreneurs with services

Lisätiedot

Fighting diffuse nutrient load: Multifunctional water management concept in natural reed beds

Fighting diffuse nutrient load: Multifunctional water management concept in natural reed beds PhD Anne Hemmi 14.2.2013 RRR 2013 Conference in Greifswald, Germany Fighting diffuse nutrient load: Multifunctional water management concept in natural reed beds Eutrophication in surface waters High nutrient

Lisätiedot

Ostamisen muutos muutti myynnin. Technopolis Business Breakfast 21.8.2014

Ostamisen muutos muutti myynnin. Technopolis Business Breakfast 21.8.2014 Ostamisen muutos muutti myynnin Technopolis Business Breakfast 21.8.2014 Taking Sales to a Higher Level Mercuri International on maailman suurin myynnin konsultointiyritys. Autamme asiakkaitamme parantamaan

Lisätiedot

AYYE 9/ HOUSING POLICY

AYYE 9/ HOUSING POLICY AYYE 9/12 2.10.2012 HOUSING POLICY Mission for AYY Housing? What do we want to achieve by renting apartments? 1) How many apartments do we need? 2) What kind of apartments do we need? 3) To whom do we

Lisätiedot

Rotarypiiri 1420 Piiriapurahoista myönnettävät stipendit

Rotarypiiri 1420 Piiriapurahoista myönnettävät stipendit Rotarypiiri 1420 Piiriapurahoista myönnettävät stipendit Ø Rotarypiiri myöntää stipendejä sille osoitettujen hakemusten perusteella ensisijaisesti rotaryaatteen mukaisiin tarkoituksiin. Ø Stipendejä myönnetään

Lisätiedot

Supplies

Supplies Supplies - 239236-2018 05/06/2018 S105 - - Supplies - Contract notice - Open procedure I. II. III. IV. VI. Finland-Seinäjoki: Wheelchairs 2018/S 105-239236 Contract notice Supplies Directive 2014/24/EU

Lisätiedot

Toimitusjohtajan katsaus

Toimitusjohtajan katsaus Toimitusjohtajan katsaus Tapio Kuula Toimitusjohtaja Verkställande direktörens översikt Tapio Kuula Verkställande direktör Toimitusjohtajan katsaus Toimintaympäristö Strategia Investoinnit Suomen sähköverkkoliiketoiminnan

Lisätiedot

Capacity Utilization

Capacity Utilization Capacity Utilization Tim Schöneberg 28th November Agenda Introduction Fixed and variable input ressources Technical capacity utilization Price based capacity utilization measure Long run and short run

Lisätiedot

Wärtsilä Corporation. Interim Report January-September 2003 Ole Johansson President & CEO. 29 October Wärtsilä

Wärtsilä Corporation. Interim Report January-September 2003 Ole Johansson President & CEO. 29 October Wärtsilä Wärtsilä Corporation Interim Report January-September 2003 Ole Johansson President & CEO 29 October 2003 Highlights of the reporting period Order intake of Power Divisions increased. Clear improvement

Lisätiedot

TietoEnator Pilot. Ari Hirvonen. TietoEnator Oyj. Senior Consultant, Ph. D. (Economics) presentation TietoEnator 2003 Page 1

TietoEnator Pilot. Ari Hirvonen. TietoEnator Oyj. Senior Consultant, Ph. D. (Economics) presentation TietoEnator 2003 Page 1 TietoEnator Pilot Ari Hirvonen Senior Consultant, Ph. D. (Economics) TietoEnator Oyj presentation TietoEnator 2003 Page 1 Sallikaa minun kysyä, mitä tietä minun tulee kulkea? kysyi Liisa. Se riippuu suureksi

Lisätiedot

Tuloksia ja kokemuksia / results and experiences

Tuloksia ja kokemuksia / results and experiences EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FUND INTERREG IVC 2007-2013 interregional cooperation across Europe Tuloksia ja kokemuksia / results and experiences Interreg IVC/ Interreg Europe 26 May 2015, Helsinki INTERREG

Lisätiedot

Työsuojelurahaston Tutkimus tutuksi - PalveluPulssi 11.3.2016. Peter Michelsson Wallstreet Asset Management Oy

Työsuojelurahaston Tutkimus tutuksi - PalveluPulssi 11.3.2016. Peter Michelsson Wallstreet Asset Management Oy Työsuojelurahaston Tutkimus tutuksi - PalveluPulssi 11.3.2016 Peter Michelsson Wallstreet Asset Management Oy Wallstreet lyhyesti Perustettu vuonna 2006, SiPa toimilupa myönnetty 3/2014 Täysin kotimainen,

Lisätiedot

LIIKETOIMINNAN JATKUVUUDEN VARMISTAVAT PALVELURATKAISUT Simo Leisti Myyntijohtaja, IBM teknologiapalvelut

LIIKETOIMINNAN JATKUVUUDEN VARMISTAVAT PALVELURATKAISUT Simo Leisti Myyntijohtaja, IBM teknologiapalvelut LIIKETOIMINNAN JATKUVUUDEN VARMISTAVAT PALVELURATKAISUT Simo Leisti Myyntijohtaja, IBM teknologiapalvelut MÄÄRITELMÄ LIIKETOIMINNAN JATKUVUUDELLE LIIKETOIMINNAN JATKUVUUDELLA TARKOITETAAN rapidly adapt

Lisätiedot

Safety Culture Oversight Finnish Approach

Safety Culture Oversight Finnish Approach Safety Culture Oversight Finnish Approach Technical Meeting on the Interaction between Individuals, Technology and Organization A Systemic Approach to Safety in Practice 10-13 June 2014 Session: Proactive

Lisätiedot

SOA SIG SOA Tuotetoimittajan näkökulma

SOA SIG SOA Tuotetoimittajan näkökulma SOA SIG SOA Tuotetoimittajan näkökulma 12.11.2007 Kimmo Kaskikallio IT Architect Sisältö IBM SOA Palveluiden elinkaarimalli IBM Tuotteet elinkaarimallin tukena Palvelukeskeinen arkkitehtuuri (SOA) Eri

Lisätiedot

EU:n tuulivoimateknologiaplatformin TPWIND:in aktiviteetit. TEKES tuulivoiman workshop 7.11.2013 Hannele Holttinen, VTT

EU:n tuulivoimateknologiaplatformin TPWIND:in aktiviteetit. TEKES tuulivoiman workshop 7.11.2013 Hannele Holttinen, VTT EU:n tuulivoimateknologiaplatformin TPWIND:in aktiviteetit TEKES tuulivoiman workshop 7.11.2013 Hannele Holttinen, VTT TPWind: rakenne 3 TPWIND linkki SET Plan The SET-Plan launched European Industrial

Lisätiedot

The CCR Model and Production Correspondence

The CCR Model and Production Correspondence The CCR Model and Production Correspondence Tim Schöneberg The 19th of September Agenda Introduction Definitions Production Possiblity Set CCR Model and the Dual Problem Input excesses and output shortfalls

Lisätiedot

Palvelukonsepteja korjausrakentamiseen muilta toimialoilta - liiketoiminta- ja verkostotutkijan näkemys korjaamiseen

Palvelukonsepteja korjausrakentamiseen muilta toimialoilta - liiketoiminta- ja verkostotutkijan näkemys korjaamiseen Palvelukonsepteja korjausrakentamiseen muilta toimialoilta - liiketoiminta- ja verkostotutkijan näkemys korjaamiseen Rakennusten ja alueiden uudistaminen ja korjaaminen 19.1.2010 Tutkija Tapani Ryynänen,

Lisätiedot

Miten luodaan tehokas ja sertifioitu laatujärjestelmä?

Miten luodaan tehokas ja sertifioitu laatujärjestelmä? Miten luodaan tehokas ja sertifioitu laatujärjestelmä? Lahden seudun Meriklusteritapaaminen tammikuu 2019 Hannu Järvelin Business Excellence Finland Oy 1 Miksi olisit kiinnostunut? Onko sinulla selvä strategia

Lisätiedot

Contracts in Finnair. Ville Halonen 7.9.2015

Contracts in Finnair. Ville Halonen 7.9.2015 Contracts in Finnair Ville Halonen 7.9.2015 Content Who am I Contract Definition Scope of Contracts in Finnair Specialties in Airline Business Procurement Categories, Spend & Suppliers Objectives for Supplier

Lisätiedot

Hoitotyön johtajuuden ulottuvuudet eri tasoilla. Paula Asikainen Hallintoylihoitaja, dosentti, emba

Hoitotyön johtajuuden ulottuvuudet eri tasoilla. Paula Asikainen Hallintoylihoitaja, dosentti, emba Hoitotyön johtajuuden ulottuvuudet eri tasoilla Hallintoylihoitaja, dosentti, emba Hoitotyön ydintehtävä Hoitotyön ydintehtävä on potilaan hoitaminen; hoidon tarpeen määrittäminen, hoitotyön suunnittelu,

Lisätiedot

Hankintailmoitus: Pohjois-Savon sairaanhoitopiirin kuntayhtymä/kiinteistöyksikkö : Puijon sairaalan Pääaula-alueen uudistus, Sähköurakka

Hankintailmoitus: Pohjois-Savon sairaanhoitopiirin kuntayhtymä/kiinteistöyksikkö : Puijon sairaalan Pääaula-alueen uudistus, Sähköurakka Finland Tender Hankintailmoitus: Pohjois-Savon sairaanhoitopiirin kuntayhtymä/kiinteistöyksikkö : Puijon sairaalan Pääaula-alueen uudistus, Sähköurakka Tarjoukset 6.5.2011 klo 15.00 mennessä osoitteeseen:

Lisätiedot

Teknologiateollisuus ry Ympäristöosaaminen arvoketjussa -seminaari Työkaluja arvoketjun ympäristöosaamisen kehittämiseen

Teknologiateollisuus ry Ympäristöosaaminen arvoketjussa -seminaari Työkaluja arvoketjun ympäristöosaamisen kehittämiseen Teknologiateollisuus ry Ympäristöosaaminen arvoketjussa -seminaari Työkaluja arvoketjun ympäristöosaamisen kehittämiseen Mikael Niskala 20.9.2011 Lähestymistapoja arvoketjun ympäristöosaamisen hallintaan

Lisätiedot

VUOSI 2015 / YEAR 2015

VUOSI 2015 / YEAR 2015 VUOSI 2015 / YEAR 2015 Kansainvälisen opetuksen ja tutkimustoiminnan kehittäminen Developing international teaching and research activities Rehtorin strateginen rahoitus vuosille 2014-2016 / Strategic

Lisätiedot

TAMPEREEN TEKNILLINEN YLIOPISTO Teollisuustalous

TAMPEREEN TEKNILLINEN YLIOPISTO Teollisuustalous Muista merkita nimesi Ja opiskeliianumerosi iokaiseen paperiin. Myös optiseen lomakkeeseen. Älii irroita papereita nipusta. Kaikki paperit on palautettava. TAMPEREEN 290 10 10 Tuotannonohjauksen tentti

Lisätiedot

AFCEA 3.11.2009 PVTO2010 Taistelija / S4

AFCEA 3.11.2009 PVTO2010 Taistelija / S4 AFCEA 3.11.2009 PVTO2010 Taistelija / S4 -Jukka Lotvonen -Vice President, Government Solutions -NetHawk Oyj NetHawk Government Solutions PRIVILEGED Your Wireless Forces NetHawk in Brief - Complete solutions

Lisätiedot

Smart specialisation for regions and international collaboration Smart Pilots Seminar

Smart specialisation for regions and international collaboration Smart Pilots Seminar Smart specialisation for regions and international collaboration Smart Pilots Seminar 23.5.2017 Krista Taipale Head of Internaltional Affairs Helsinki-Uusimaa Regional Council Internationalisation

Lisätiedot

The LIFE Programme

The LIFE Programme The LIFE Programme 2014-2020 Life Info 11.5.2017.2017 Kauppakamari Pirkko Heikinheimo, Ympäristöministeriö LIFE rahoittaa luonnonsuojelu- ja ympäristöhankkeita (ENV ja CLIMA) Jo 20 vuotta merkittäviä ympäristöhankkeita;

Lisätiedot

Suomalainen koulutusosaaminen vientituotteena

Suomalainen koulutusosaaminen vientituotteena Suomalainen koulutusosaaminen vientituotteena Case Saudi Arabia EduCluster Finland Ltd. Anna Korpi, Manager, Client Relations AIPA-päivät Kouvolassa 11.6.2013 11.6.2013 EduCluster Finland Ltd Contents

Lisätiedot

Tarua vai totta: sähkön vähittäismarkkina ei toimi? 11.2.2015 Satu Viljainen Professori, sähkömarkkinat

Tarua vai totta: sähkön vähittäismarkkina ei toimi? 11.2.2015 Satu Viljainen Professori, sähkömarkkinat Tarua vai totta: sähkön vähittäismarkkina ei toimi? 11.2.2015 Satu Viljainen Professori, sähkömarkkinat Esityksen sisältö: 1. EU:n energiapolitiikka on se, joka ei toimi 2. Mihin perustuu väite, etteivät

Lisätiedot

Mineral raw materials Public R&D&I funding in Finland and Europe, 2015. Kari Keskinen

Mineral raw materials Public R&D&I funding in Finland and Europe, 2015. Kari Keskinen Mineral raw materials Public R&D&I funding in Finland and Europe, 2015 Kari Keskinen DM1369699 DM1369699 Green Mining (2011-2016) 81 projects started (39 company projects and 42 research projects) 117

Lisätiedot

Projektinhallinta: riskeihin varautuminen

Projektinhallinta: riskeihin varautuminen Projektinhallinta: riskeihin varautuminen 581259 Ohjelmistotuotanto 325 Riskienhallinta Projektin valmistuminen pyritään takaamaan myös tilanteissa, joissa tapahtuu jotakin, mikä uhkaa projektin onnistumista

Lisätiedot

Ohjelmien kehittämisstudiot varmistavat laadukkaat ja linjakkaat maisteriohjelmat Maire Syrjäkari ja Riikka Rissanen

Ohjelmien kehittämisstudiot varmistavat laadukkaat ja linjakkaat maisteriohjelmat Maire Syrjäkari ja Riikka Rissanen Ohjelmien kehittämisstudiot varmistavat laadukkaat ja linjakkaat maisteriohjelmat 18.8.2016 Maire Syrjäkari ja Riikka Rissanen Miksi ja miten studiot? Todellinen tarve: uudet maisteriohjelmat alkamassa

Lisätiedot

Mat Seminar on Optimization. Data Envelopment Analysis. Economies of Scope S ysteemianalyysin. Laboratorio. Teknillinen korkeakoulu

Mat Seminar on Optimization. Data Envelopment Analysis. Economies of Scope S ysteemianalyysin. Laboratorio. Teknillinen korkeakoulu Mat-2.4142 Seminar on Optimization Data Envelopment Analysis Economies of Scope 21.11.2007 Economies of Scope Introduced 1982 by Panzar and Willing Support decisions like: Should a firm... Produce a variety

Lisätiedot

Wärtsilä Corporation. Interim Report January-June 2003 Ole Johansson President & CEO. 31 July Wärtsilä

Wärtsilä Corporation. Interim Report January-June 2003 Ole Johansson President & CEO. 31 July Wärtsilä Wärtsilä Corporation Interim Report January-June 2003 Ole Johansson President & CEO 31 July 2003 Group structure Power Divisions Engine division Marine Power Plants Service Holding Assa Abloy 7.6% 2 Group

Lisätiedot

Hämeen Ammattikorkeakoulun laadunhallinnasta

Hämeen Ammattikorkeakoulun laadunhallinnasta Hämeen Ammattikorkeakoulun laadunhallinnasta Kansallinen laatuverkosto Ammatillisen toisen asteen toimijat 31.10.2018 Mervi Friman, tutkimuspäällikkö SISÄLTÖ Laatujärjestelmän tarkoitus Smart, short, simple

Lisätiedot

Laatu yritystoiminnan ytimessä. Junnu Lukkari 19.2.2015

Laatu yritystoiminnan ytimessä. Junnu Lukkari 19.2.2015 Laatu yritystoiminnan ytimessä Junnu Lukkari 19.2.2015 Mitä on laatu? Laatu on.. suitability for its intended purpose Wikipedia Fitness for use Joseph M. Juran "Quality in a product or service is not what

Lisätiedot

Kestävä kehitys Fortumissa pääkohtia vuodelta 2014. Maaliskuu 2015

Kestävä kehitys Fortumissa pääkohtia vuodelta 2014. Maaliskuu 2015 Kestävä kehitys Fortumissa pääkohtia vuodelta 2014 Maaliskuu 2015 Fortum pähkinänkuoressa 2014 Fortumin raportointisegmentit Vertailukelpoinen liikevoitto (EBITA) Power and Technology Fortumin sähköntuotanto,

Lisätiedot

Kestävä kehitys Fortumissa pääkohtia vuodelta 2014. Maaliskuu 2015

Kestävä kehitys Fortumissa pääkohtia vuodelta 2014. Maaliskuu 2015 Kestävä kehitys Fortumissa pääkohtia vuodelta 2014 Maaliskuu 2015 Fortum pähkinänkuoressa 2014 Fortumin raportointisegmentit Vertailukelpoinen liikevoitto (EBITA) Power and Technology Fortumin sähköntuotanto,

Lisätiedot